Quá trình ra quyết định quản lý – Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam

Quá trình ra quyết định quản lý – Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam
Tình huống đặt ra
Chị Nga là một kiểm toán viên của phòng nghiệp vụ kiểm toán tài chính (phòng
nghiệp vụ 1), công ty TNHH Kiểm toán và Định Giá Việt Nam (VAE). Chị bắt đầu làm
việc cho VAE từ tháng 04/2007. Đây là một nhân viên có trình độ chuyên môn và ngoại
ngữ cao. Hơn nữa, chị lại chịu khó học hỏi và làm việc nhiệt tình, giàu trách nhiệm nên
kỹ năng làm việc của chị ngày càng tiến bộ hơn. Nhờ có sự năng động, chị Nga đã tạo
dựng được rất nhiều mối quan hệ với những tổ chức, cá nhân kinh doanh trong nhiều
ngành nghề khác nhau và mang lại cho VAE rất nhiều khách hàng mới cũng như tăng
cường uy tín với khách hàng cũ. Với những phẩm chất nghề nghiệp của mình, chị Nga
đã nhanh chóng khẳng định được tầm quan trọng của bản thân trong công ty.
Năm 2010, chị Nga được cấp chứng chỉ kiểm toán viên hành nghề Việt Nam. Đây
là một bước ngoặt rất quan trọng đối với chị, tạo thuận lợi rất nhiều cho chị phát triển
sự nghiệp. Đến đầu năm 2011, chị Nga được giao trách nhiệm làm nhóm trưởng của
một nhóm nhân viên trong phòng nghiệp vụ kiểm toán tài chính. Bên cạnh đó, với trình
độ ngoại ngữ của mình, chị còn giao thêm công việc dịch các tài liệu quan trọng, đặc
biệt là các chuẩn mực kiểm toán nước ngoài.
Tuy nhiên, trong suốt một năm sau đó, mức lương của chị vẫn không hề thay đổi
so với trước năm 2011 (12 triệu đồng/tháng), dù chị đã từng đề nghị lên ban giám đốc.
Chính vì vậy, đầu năm 2012 chị đã gặp riêng giám đốc công ty VAE và đề xuất về
việc cho chị được nghỉ việc để có thể tìm được những cơ hội khác tốt hơn cho chị phát
triển sự nghiệp. Giám đốc đã đã từ chối đề nghị của chị Nga và xem xét các phương án
tăng lương cho chị Nga. Nhưng thực tế, vài tháng sau đó, mức lương của chị được tăng
không đáng kể. Tháng 05/2012, chị đã đề nghị được nghỉ việc thêm một lần nữa nhưng
giám đốc vẫn từ chối và vẫn trì hoãn việc thay đổi mức lương cho chị.
Cuối cùng, tháng 09/2012, chị quyết định làm đơn xin nghỉ việc và nộp cho Giám
đốc điều hành, cũng là người phụ trách quản lý nhân sự của công ty. Các giám đốc buộc
phải giải quyết vấn đề này một cách triệt để.
1
Quá trình ra quyết định quản lý – Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam
A. Phân tích vấn đề và xác định mục tiêu của quyết định

1. Phát hiện vấn đề
Một nữ nhân viên của VAE (chị Nga) nộp đơn xin nghỉ việc vào tháng 09 năm
2012 với lý do không thỏa mãn với mức lương mà công ty trả cho mình. Việc này khiến
giám đốc công ty phải suy nghĩ rất cẩn thận vì đây là một nhân viên “chủ chốt” của
công ty. Với trình độ và kinh nghiệm của mình, khi rời khỏi VAE để chuyển đến làm
việc cho những công ty khác, chị Nga có thể được trả mức lương khởi điểm khoảng 30
triệu đồng/tháng và làm việc ở một vị trí cao hơn. Trong khi thực tế, mức lương của chị
hiện là 12 triệu đồng/tháng.
2. Chẩn đoán nguyên nhân và đánh giá tác động của vấn đề
 Vấn đề xuất hiện từ bao giờ?
Ngay từ những tháng đầu năm 2012, chị Nga đã bày tỏ ý định xin thôi việc
với giám đốc điều hành một số lần. Sau những lần đó, giám đốc điều hành đã hứa
hẹn sẽ xem xét nâng mức lương của chị, nhưng thực sự lương của chị tăng không
đáng kể, cũng không có thêm những mức thưởng khác như giám đốc đã nói.
 Vấn đề do đâu mà ra?
Với lý do mà chị Nga đưa ra khi nộp đơn xin nghỉ việc, có thể nhận thấy
nguyên nhân quan trọng nhất của vấn đề chính là sự đãi ngộ của công ty chưa đáp
ứng được kì vọng của một nhân viên giỏi như chị.
Do đặc thù công việc đòi hỏi trình độ chuyên môn cao, khả năng chịu áp lực
tốt, đối mặt với nhiều khó khăn phát sinh trong quá trình lao động, thường xuyên
phải đi công tác… lại làm thêm công việc dịch các chuẩn mực nước ngoài nên chị
Nga đòi hỏi công ty phải trả cho mình một mức lương cao hơn mức lương hiện tại
kèm với chế độ đãi ngộ tốt hơn để chị tiếp tục có động lực làm việc hiệu quả. Bên
cạnh đó, chị Nga là người đã gắn bó cống hiến cho VAE trong thời gian dài và
khẳng định được năng lực của bản thân. Nhưng đến giờ chị vẫn chưa có sự thăng
tiến nào đáng kể. Những lý do trên đã khiến chị muốn nghỉ việc ở VAE và tìm
một công ty mới có chế độ đãi ngộ tốt hơn.
Ngoài ra, cũng có thể còn có một số nguyên nhân khác cần xem xét như:
2
Quá trình ra quyết định quản lý – Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam

• Môi trường làm việc của công ty còn gò bó, làm tăng áp lực và giảm sự
tâm huyết của nhân viên với công việc.
• Công ty thiếu sự khen thưởng và khích lệ kịp thời khi nhân viên làm tốt
công việc.
• Công ty chưa tạo điều kiện tốt nhất để các nhân viên có cơ hội phát huy tối
đa năng lực của bản thân.
• Có một số sự bất công về mức lương của nhân viên vào công ty trước (dù
chưa có chứng chỉ hành nghề) so với nhân viên vào sau (nhưng đã có
chứng chỉ hành nghề)
 Vấn đề liên quan đến ai?
Ngoài chị Nga là người trực tiếp liên quan tới vấn đề, còn có những cá
nhân/phòng ban liên quan như:
• Giám đốc điều hành của VAE: ông là người chịu trách nhiệm xét duyệt đơn
xin nghỉ việc của chị Nga.
• Phòng hành chính tổng hợp: nơi lưu trữ các giấy tờ hợp đồng, bảo hiểm và
tiền lương của chị Nga.
• Phòng nghiệp vụ 1 nơi chị đang công tác: Chị Nga là người đảm nhận
những công việc rất quan trọng trong phòng. Việc chị rời khỏi công ty sẽ
khiến công việc của phòng nghiệp vụ ít nhiều bị ảnh hưởng.
 Chị Nga có ảnh hưởng thế nào đến công ty?
Chị Nga là một trong những kiểm toán viên giỏi, đóng góp rất lớn cho công
ty:
• Chị là một nhân viên đã có chứng chỉ kiểm toán viên hành nghề, có trình độ
chuyên môn cao, đứng trong hàng ngũ tạo nên uy tín của công ty.
• Chị có trình độ ngoại ngữ cao, rất thuận lợi khi làm việc với khách hàng
nước ngoài và các văn bản bằng tiếng Anh.
• Chị đã làm việc khá lâu ở VAE, có nhiều kinh nghiệm và hiểu rõ về công
ty.
• Chị làm việc rất có trách nhiệm, đạt hiệu quả cao.
• VAE thu hút khách hàng chủ yếu qua những mối quan hệ quen biết, qua sự

giới thiệu của giám đốc và các nhân viên. Chị Nga là một trong những
người mang lại cho VAE nhiều khách hàng nhất.
• Hơn nữa, nữ nhân viên này chưa lập gia đình, có thể đảm nhận những công
tác xa và sẵn sàng làm thêm giờ.
3
Quá trình ra quyết định quản lý – Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam
Với những thế mạnh kể trên của mình, nếu chị Nga rời đi thì đó sẽ là một tổn
thất khá lớn cho toàn bộ công ty.
3. Quyết định giải quyết vấn đề
 Giám đốc công ty VAE xét thấy việc chị Nga không hài lòng với sự đãi ngộ
của công ty là chính đáng và có cơ sở.
 Việc chị Nga ở lại hay rời khỏi VAE có ảnh hưởng lớn đến công ty.
 Vấn đề đang được đặt ra tự nó không thể giải quyết mà cần có sự cân nhắc,
suy xét kĩ càng của giám đốc công ty.
 Vấn đề nhân lực có kinh nghiệm, có trình độ (đặc biệt là có chứng chỉ hành
nghề) là vấn đề có thể nói là quan trọng nhất đối với các công ty kiểm toán.
Chính vì những lý do như vậy, giám đốc công ty quyết định cần phải trực tiếp giải
quyết vấn đề một cách triệt để
4. Mục tiêu của quyết định và lựa chọn tiêu chí đánh giá
Giám đốc công ty VAE cần đưa ra một quyết định hợp lý để đảm bảo được sự ổn
định trong công việc của phòng nghiệp vụ 1 cũng như của toàn bộ công ty, hạn chế sự
gia tăng về chi phí giải quyết. Quyết định mà giám đốc sẽ đưa ra cần phải hướng về lợi
ích của công ty và làm hài lòng các nhân viên của mình.
Dựa trên mục tiêu đó, giám đốc công ty đã lựa chọn các tiêu chí đánh giá trước
khi đưa ra những phương án để giải quyết vấn đề:
• Chi phí thực hiện
• Mức độ phức tạp
• Ảnh hưởng thế nào đến các nhân viên khác
• Ảnh hưởng thế nào đến công ty
Việc đề ra và đánh giá các phương án quyết định sẽ được dựa trên những tiêu chí

đó và hướng đến mục tiêu của quyết định.
B. Xây dựng các phương án quyết định
Để đưa ra được các phương án tối ưu nhất và đánh giá các phương án đó, giám
đốc điều hành VAE đã có cuộc nói chuyện riêng với Tổng giám đốc và trưởng phòng
nghiệp vụ 1. Sau khi xem xét và bàn bạc, họ đã đưa ra hai phương án cụ thể như sau:
- Tăng mức tiền lương cho chị Nga, đồng thời có thể
xem xét đưa chị lên một vị trí cao hơn.
4
Giữ chị Nga ở lại
làm việc cho công
ty
Quá trình ra quyết định quản lý – Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam
- Thưởng cho nhân viên nếu làm việc hiệu quả
- Tạo lập một môi trường làm việc thoải mái, thân thiện để giảm áp lực công việc
cho nhân viên
- Đồng ý cho chị Nga nghỉ việc.
- Nhanh chóng tuyển nhân viên mới thích hợp cho vị
trí trống với mức lương vừa phải.
- Khích lệ tinh thần của các nhân viên khác để tránh
gây hoang mang cho họ do việc nhân viên rời khỏi
công ty để lại
Bên cạnh đó, giám đốc VAE cũng đề ra giải pháp tình thế trong trường hợp đã cố
gắng nhưng không giữ được chị Nga ở lại, đồng thời những ứng viên có trình độ và
kinh nghiệm lại yêu cầu một mức lương quá cao nếu vào làm việc cho công ty. Khi
trường hợp này xảy ra, giám đốc công ty quyết định sẽ nhận lao động trẻ, năng động,
khả năng tiếp thu và tiến bộ tốt. Sau đó sẽ tập trung đào tạo nghiệp vụ cho họ trong một
khoảng thời gian nhất định.
Trong khi đào tạo nhân viên mới, công việc do chị Nga để lại sẽ tạm thời được
bàn giao cho một số nhân viên khác trong phòng. Tuy nhiên, khi phải gánh vác thêm
một khối lượng công việc lớn như vậy, các nhân viên có thể sẽ không hài lòng và dễ

gặp phải căng thẳng trong công việc. Vì vậy, các giám đốc, trưởng phòng trong VAE sẽ
phải tìm cách để động viên tinh thần của họ, đồng thời phải có chế độ thưởng phù hợp
cho các nhân viên đó. Nếu cần sẽ điều động một vài nhân viên có kinh nghiệm từ các
phòng nghiệp vụ khác cùng chia sẻ.
Ngoài ra, giám đốc công ty còn đề ra một giải pháp lâm thời cho vấn đề, đó là:
kéo dài thời gian trước khi đưa ra quyết định bằng cách hoãn thời gian giải quyết đơn
5
Chấp nhận đơn xin
thôi việc của chị
Nga
Quá trình ra quyết định quản lý – Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam
xin nghỉ việc của chị Nga sau chuyến đi công tác tới văn phòng đại diện ở thành phố Hồ
Chí Minh. Mục đích của giải pháp này là để có cơ hội tìm hiểu kĩ về thị trường lao
động, xét xem liệu có thể tìm được một nhân viên có năng lực thay thế cho vị trí của chị
Nga với một mức lương vừa phải hay không. Hơn nữa, giám đốc VAE cũng muốn kéo
dài thêm thời gian để phân tích và đánh giá kĩ càng về tác động của từng phương án nói
trên theo những tiêu chí đánh giá đã đề ra trước đó.
C.Đánh giá và lựa chọn phương án tối ưu
1. Đánh giá các ảnh hưởng của mỗi phương án quyết định
Như đã nói ở trên, trước khi đưa ra quyết định cuối cùng, giám đốc VAE đã thực
hiện một giải pháp lâm thời để tìm hiểu thị trường lao động một cách kĩ càng. Và cuối
cùng giám đốc đã nhận thấy rằng: khó có thể tìm được một nhân viên giàu năng lực và
kinh nghiệm như chị Nga với một mức lương thấp hơn mức chị Nga yêu cầu (30 triệu
đồng/tháng). Sau khi đã xem xét kĩ càng như vậy, giám đốc VAE có thể dự báo được
những ảnh hưởng của hai phương án đã đề ra và đánh giá những ảnh hưởng đó dựa trên
những tiêu chí đã đặt ra từ trước. Cụ thể như sau:
Tiêu chí
Phương án
Thuyết phục chị Nga ở lại
Đồng ý để chị Nga rời khỏi

công ty
Chi phí
thực hiện
- Phải tăng tiền lương cho chị
thêm một lượng đáng kể và
lâu dài
- Tốn kém chi phí đào tạo nhân
viên mới
Mức độ
phức tạp
- Đơn giản hơn
- Tuyển dụng, đào tạo nhân
viên và phân công công việc
trong thời gian nhân viên mới
được đào tạo là một quá trình
khá phức tạp
Ảnh hưởng
đến tổ chức
-Giữ được một lượng lớn
khách hàng
-Đảm bảo hoạt động của công
ty ổn định, không bị xáo trộn
- Lượng khách hàng có thể
giảm đáng kể
- Hoạt động của công ty sẽ bị
xáo trộn trong quá trình tìm
nhân viên mới. Hơn nữa, sau
6
Quá trình ra quyết định quản lý – Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam
- Chị Nga đã nhiều lần có ý

muốn nghỉ việc. Nếu giữ chị
Nga lại, tinh thần làm việc
của chị có thể bị ảnh hưởng
khi đào tạo nhân viên mới, việc
nhân viên đó làm việc có hiệu
quả như chị Nga hay không
cũng không được đảm bảo
- Nếu chị chuyển sang làm việc
cho những đối thủ cạnh tranh
của VAE thì đó cũng là một
điều bất lợi cho VAE
Ảnh hưởng
đến những
nhân viên
khác
- Tránh gây hoang mang cho
các nhân viên khác
- Có thể gây ra sự bất bình
nếu lương của chị Nga quá
chênh lệch so với những nhân
viên khác
- Có thể khiến các nhân viên
khác, đặc biệt là nhân viên
cùng phòng với chị Nga trở nên
hoang mang khi một nhân viên
“chủ chốt” rời khỏi công ty
2. Lựa chọn phương án quyết định
Dựa trên những đánh giá cụ thể nêu trên, giám đốc VAE nhận thấy phương án
thuyết phục nhân viên này ở lại làm việc cho công ty sẽ phù hợp hơn vì nó đáp ứng sát
với mục tiêu của quyết định hơn, đảm bảo tính ổn định cho sự phát triển của công ty,

tránh những xáo trộn phức tạp, đồng thời chi phí thực hiện không quá lớn.
Để thuyết phục chị Nga tiếp tục làm việc cho công ty, giám đốc đề nghị thăng
chức cho chị lên làm trợ lý giám đốc làm việc trong ban kiểm soát, công việc chính là
soát xét báo cáo, đào tạo nhân viên mới, trợ giúp giám đốc trong quan hệ với các đối tác
nước ngoài và nghiên cứu các chuẩn mực kiểm toán quốc tế. Với trình độ, kỹ năng và
kinh nghiệm dày dặn của mình, chị Nga có thể đảm nhận tốt vị trí này. Cùng với đó,
ông cũng đề xuất tăng lương cho chị lên 25 triệu đồng/tháng ngay trong tháng tiếp theo.
Sau đó mức lương sẽ tiếp tục tăng dần cũng như kèm theo những chế độ khen thưởng
xứng đáng nếu chị tiếp tục làm việc có hiệu quả.
Theo sự suy xét của giám đốc VAE, việc đưa chị Nga lên vị trí trợ lý giảm đốc
vừa mang lại cho chị những cơ hội để phát huy hết năng lực của bản thân, vừa mang lại
cho chị một động lực lớn về tinh thần lao động. Hơn thế nữa, nếu vẫn để chị Nga ở vị
7
Quá trình ra quyết định quản lý – Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá Việt Nam
trí như ban đầu, và tăng lương cho chị lên một mức quá cao so với các nhân viên cùng
cấp bậc thì có thể sẽ gây bất mãn cho họ. Vì vậy, thăng chức cũng là một giải pháp để
hạn chế sự bất mãn đó.
Về lâu dài, công ty cũng cần có những sự thay đổi tích cực hơn trong sự đãi ngộ
với những nhân viên giỏi. Bên cạnh đó, cần tạo lập một môi trường làm việc thân thiện
hơn; thiết kế thời gian làm việc linh động; tạo điều kiện cho nhân viên có cơ hội để học
tập cũng như thể hiện năng lực của bản thân. Với những thay đổi như vậy, chắc chắn
nhân viên của công ty sẽ tâm huyết với công việc hơn và muốn được cống hiến nhiều
hơn cho công ty./.
8