Bài giảng Vật Lý 12. Bài 9. Sóng dừng

Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Hiện t ợng giao thoa của hai sóng là gì?
Câu 2: Điều kiện giao thoa là gì?
Đáp án:
Câu 1: Hiện t ợng giao thoa là hiện t ợng hai sóng kết hợp khi gặp
nhau thì có những điểm ở đó chúng luôn luôn tăng c ờng lẫn nhau;
có những điểm ở đó chúng luôn luôn triệt tiêu lẫn nhau.
Câu 2: Hai nguồn sóng phải là hai nguồn kết hợp
-
Cùng tần số( chu kỳ ), cùng ph ơng.
-
Có hiệu số pha không đổi theo thời gian.

Bài 9:
SÓNG DỪNG

I.S PHN X CA SểNG
1. Phn x ca súng trờn vt cn c nh
- Thớ nghim:
Vật cản ở đây
là gì?
Q
P
Soựng phaỷn xaù
Soựng tụựi
Q
P

Kết luận: Khi phản xạ trên vật cản cố định,
sóng phản xạ luôn luôn ng ợc pha với sóng tới ở

điểm phản xạ.
Nh n xét gì về pha của sóng tới và
sóng phản xạ tại điểm phản xạ?

2. Phn x ca súng trờn vt cn t do
Thớ nghim:
Vật cản ở đây
là gì?
Q
Soựng phaỷn xaù
P
Soựng tụựi
Q
P

Kết luận: Khi phản xạ trên vật cản tự do, sóng
phản xạ luôn luôn cùng pha với sóng tới ở điểm
phản xạ.
Nh n xét gì về pha của sóng tới và
sóng phản xạ tại điểm phản xạ?

* Phản xạ của sóng trên vật cản cố định, tự do
Thí nghiệm
Sóng tới
Sóng phản
xạ
P
Q
Ph©n biÖt sãng tíi vµ sãng ph¶n x¹ t¹i ®iÓm ph¶n
x¹ cè ®Þnh vµ tù do?

II. SÓNG DỪNG
* ThÝ nghiÖm:
HiÖn t îng ?
Tr×nh bµy kh¸i niÖm nót sãng,
bông sãng, sãng dõng?

* §Þnh nghÜa: Sãng truyÒn trªn sîi d©y trong tr
êng hîp xuÊt hiÖn c¸c nót vµ c¸c bông gäi lµ
sãng dõng.
 Trong sóng dừng có :
+ Những nút :là điểm luôn luôn đứng yên
+ Những bụng: là điểm luôn luôn dao động với
biên độ cực đại


II. SÓNG DỪNG
II. SÓNG DỪNG
1.Sãng dõng trªn mét sỵi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.
1.Sãng dõng trªn mét sỵi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.


Quan sát hiện tượng (sóng chạy)

II. SóNG DừNG
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
Quan saựt hieọn tửụùng (soựng dừng)

Quan saựt hieọn tửụùng (soựng dửứng)
II. SóNG DừNG
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.

Quan saựt hieọn tửụùng (soựng dửứng)
II. SóNG DừNG
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.

Quan saựt hieọn tửụùng (soựng dửứng)
II. SóNG DừNG
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.

Quan saựt hieọn tửụùng (Phân biệt sóng dừng với
sóng chạy)?
II. SóNG DừNG
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.

Q
P
Sóng tớiSóng phản xạ
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
P

Q
II. SãNG DõNG
II. SãNG DõNG
1.Sãng dõng trªn mét sỵi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.
1.Sãng dõng trªn mét sỵi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.

Q
P
Sóng tớiSóng phản xạ
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
II. SãNG DõNG
II. SãNG DõNG
1.Sãng dõng trªn mét sỵi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.
1.Sãng dõng trªn mét sỵi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.

Q
P
Sóng tớiSóng phản xạ
II. SÓNG DỪNG
II. SÓNG DỪNG


Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P

Q
P

Sóng tớiSóng phản xạ
Quan sát hiện tượng (sóng dừng)
Q
P
II. SãNG DõNG
II. SãNG DõNG
1.Sãng dõng trªn mét sỵi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.
1.Sãng dõng trªn mét sỵi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.

Trong c¸c tr êng hîp
trªn P,Q lµ nót sãng
hay bông sãng?
a. Hai ®Çu P,Q lµ hai nót
II. SãNG DõNG
II. SãNG DõNG
1.Sãng dõng trªn mét sîi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.
1.Sãng dõng trªn mét sîi d©y cã hai ®Çu cè ®Þnh.

- Xác định khoảng cách giữa hai
nút sóng,hai bụng sóng liên tiếp?
-
Xác định khoảng cách giữa một
nút sóng và một bụng sóng liên tiếp?
Q
P
Nỳt
Bng
II. SóNG DừNG
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.

1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.

2

2

Q
P
Bng súng
Nỳt súng
+ Khong cỏch gia hai nỳt liờn tip hoc hai
bng liờn tip bng
+ Khoảng cách giữa một nút và một bụng liên
tiếp bằng
2

4

4

II. SóNG DừNG
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.

Xác định vị trí các nút sóng và các bụng
sóng so với hai đầu cố định?
II. SóNG DừNG
II. SóNG DừNG
1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.

1.Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định.
b. Vị trí các nút: Các nút nằm cách hai đầu cố
định những khoảng bằng một số nguyên lần
c. Vị trí các bụng: Các bụng nằm cách hai đầu cố
định những khoảng bằng một số lẻ lần
2

4


d. Điều kiện để có sóng dừng trên dây
Trên dây có hai đầu cố định ( 2 nút )
Q
P
2
λ
2
λ
l
ChiÒu dµi cña d©y ph¶i tho¶ m·n
®iÒu kiÖn g×?

- §iÒu kiÖn: Chiều dài dây bằng số nguyên lần
của nửa bước sóng
( 1, 2,3 )
2
l k k
λ
= =
K = 1, 2, 3 …

Chó ý: + k = Sè nót – 1
+ Sè nót nhiÒu h¬n sè bông lµ 1