Bài 26 - Tình hình XH ở nửa đầu TK XIX và phong trào đấu tranh... - LS10

Em hãy nêu những ưu điểm và hạn chế của kinh tế thời
Nguyễn ở nửa đầu thế kỉ XIX?
Đánh giá chung về nhà Nguyễn ở nửa đầu thế kỉ XIX?

BÀI 26

1. Tình hình xã hội và
đời sống nhân dân
-
Tình hình xã hội
+ Cơ cấu xã hội: thống
trị và bị trị
+ Tệ tham ô của quan
lại phát triển.
-
Đời sống nhân dân:
khó khăn
+ Địa chủ, cường hào
hoành hành, áp bức
+ Tô cao thuế nặng
+ Nghĩa vụ lao dịch
nặng nề
+ Thiên tai, mất mùa,
đói kém và bệnh dịch
Tầng lớp nhân
dân lao động
(chủ yếu là
nông dân)
Hai giai cấp chính
Thống trị

Quý tộc
Bị trị
Địa chủ,
cường hào
Cơ cấu xã hội thời Nguyễn
-
Mức thuế đinh: 3-4 tiền đến 1 quan 8 tiền.
-
Quy định: thóc phải thật khô, tốt.
-
Lao dịch 60 ngày/ năm
“Bắt dân đào kênh
Đo đất đếm người
Một suất đinh hai thước
Bắt đào cho được
Hạn trong mười ngày
…Dân tình ngao ngán
Có kẻ trốn không đi
Vợ con thêm nheo nhóc
Chồng lại phải phu phen
Muốn vạch cả lên trời
Kêu gào cho hả dạ”.
“Cơm thì chẳng có
Rau cháo cũng không…
Quạ kêu vang bốn phía
Xác đầy nghĩa địa
Thây thối bên cầu
Trời ảm đạm u sầu
Cảnh hoang tàn đói rét ”.

“Con ơi nhớ lấy câu này
Cướp đêm là giặc, cướp ngày là quan”.
?? Em có suy nghĩ gì về câu ca dao trên?
Em suy nghĩ thế nào về đời sống của nhân dân ta
dưới thời Nguyễn?

2. Phong trào đấu tranh của nhân dân, binh lính và các dân tộc
thiểu số.
Nhận xét:
-
Phong trào bùng nổ
rầm rộ từ đầu triều đại
-
Quy mô rộng lớn
-
Thành phần lãnh đạo:
trí thức nho học, địa chủ,
dân nghèo, và có thêm
yếu tố mới là quan lại
nhà Nguyễn
-
Thành phần tham gia:
chủ yếu nông dân nghèo,
binh lính và tín đồ theo Đạo
Đặc điểm phong trào đấu tranh
chống phong kiến nửa đầu thế kỉ XIX? So
sánh với các triều đại trước?
Dưới thời Nguyễn có 500 cuộc
khởi nghĩa lớn nhỏ.
-

Gia Long: 90 cuộc
-
Minh Mạng: 250 cuộc
-
Thiệu Trị: 50 cuộc.

STT Tên cuộc khởi
nghĩa
Thời gian Địa bàn Kết
quả
1 Phan Bá Vành 1821-1827 Sơn Nam hạ bị đàn
áp
2 Lê Văn Khôi 1833-1835 Gia Định
3 Nông Văn Vân 1833-1835 Cao Bằng
4 Cao Bá Quát 1854-1855 Hà Tây, Hà Nội,
Hưng Yên
Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu