Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại công ty TNHH công nghệ tin học và trắc địa bản đồ Sông Châu

1

CHƢƠNG 1.
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ VỐN LƢU ĐỘNG VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
VỐN LƢU ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP
1.1 Vốn lƣu động trong doanh nghiệp
1.1.1 Khái niệm và đặc điểm vốn lưu động trong doanh nghiệp
Khái niệm
Mi mt doanh nghip mun tin hành sn xut kinh doanh ngoài TSDH còn
phi có các TSNH. Tu theo loi hình doanh nghiu ca TSNH khác nhau.
Giá tr các loi tài sng ca các doanh nghip kinh doanh, sn xung
chim 25  50% tng giá tr tài sn ca doanh nghip[1, tr.358 ]. TSNH c cu
thành bi hai b phn là TSNH sn xut và tài s
TSNH sn xut bao gm nhng tài sn  khâu d tr sn xuvt
liu chính, nguyên vt liu ph, nhiên liu và tài sn  khâu sn xu
phm, sn phm d dang, chi phí ch phân b
Tài sa doanh nghip bao gm sn phc tiêu
th (hàng tn kho), vn bng tin và các khon phi thu.
 m bo cho quá trình sn xuc ting xuyên, liên
ti doanh nghip phi có mng TSNH nhnh. Do v hình thành
nên TSNH, doanh nghip phi ng ra mt s vi tài sn này, s vn 
c gi là vng.
Tóm li, v  ng ca doanh nghip là s vn    hình thành nên
TSNH nh m bo cho quá trình kinh doanh ca doanh nghi c thc hin
ng xuyên, liên tc. Vng chuyn toàn b giá tr c thông
và t  giá tr cc hoàn li mt ln sau mt chu k
kinh doanh. [2, tr.85]
Đặc điểm
Vng hoàn thành mt vòng tun hoàn sau mt chu k sn xut. Trong
ng chuyn toàn b, mt ln giá tr vào giá tr sn phm, khi kt
thúc quá trình sn xut, giá tr c thc hin và vc thu hi.

Trong quá trình sn xut, vc chuyn qua nhiu hình thái khác
nhau qua tn ca vòng tui nhau
mà không tách bit riêng r. Vì vy trong quá trình sn xut kinh doanh, qun lý vn
ng có mt vai trò quan trng. Vic qun lý vi phng
2

xuyên nm sát tình hình luân chuyn vn, kp thi khc phc nhng ách tc sn xut,
m bng vn liên tc và nhp nhàng.
 t ch và t chu trách v nhim tài chính, s vng ca v
c gn cht vi li ích ca doanh nghing. Vòng quay ca
vc quay nhanh thì doanh thu càng cao và càng tit kic vn, gim
chi phí s dng vn mt cách h     p ca doanh nghip, doanh
nghiu kin tích t v m rng sn xut, không ngng ci thii sng
ca công nhân viên chc ca doanh nghip.
1.1.2 Vai trò của vốn lưu động trong doanh nghiệp
 tin hành sn xut, ngoài TSDH t bng doanh
nghip phi b ra mng tin nh mua sm hàng hóa, nguyên vt liu
phc v cho quá trình sn xuy vn lu ki doanh
nghing hay nói cách khác vu kin tiên quyt ca
quá trình sn xut kinh doanh.
Ngoài ra vm bo cho quá trình tái sn xut ca doanh nghip
c ting xuyên, liên tc. Vng còn là công c ph
quá trình mua sm, d tr, sn xut, tiêu th ca doanh nghip.
V  ng còn có kh    n quy mô ho ng ca doanh
nghip. Trong nn kinh t th ng doanh nghip hoàn toàn t ch trong vic s
dng vn nên khi mun m rng quy mô ca doanh nghip phng mng
vn nh   d tr vng còn giúp
cho doanh nghip chc tho li th cnh tranh cho doanh
nghip.
Vng còn là b phn ch yu cu thành nên giá thành sn phc

m luân chuyn toàn b mt ln vào giá tr sn phm. Giá tr ca hàng hóa bán ra
 c giá thành sn phm cng thêm mt phn li
nhunh trong vic tính giá c hàng hóa
bán ra.
1.1.3 Phân loại vốn lưu động
Da theo các tiêu thc khác nhau, có th phân chia vng thành các thành
phng có mt s cách phân loi sau:
Dựa theo hình thái biểu hiện của vốn
 Vn bng tin và các khon phi thu
Thang Long University Library
3

Vn bng tin: Tin mt ti qu, tin gi ngân hàng, tin. Tin là
mt loi tài sn ca doanh nghip mà có th d dàng chuyi thành các loi tài sn
khác ho tr n. Do vy, trong hoi mi doanh nghip
phi có mng tin nhnh.
Các khon phi thu: Ch yu là các khon phi thu t khách hàng, th hin s
tin mà khách hàng n doanh nghip phát sinh trong quá trình bán hàng hóa, dch v
i hình thc tr sau.
 Vn vm nguyên vt liu, sn phm d dang, thành phm i
vi loi vn này cnh vn d tr h t nh nhu cu v
m bo cho quá trình sn xut và tiêu th c liên tc.
 Vn tr c ngn ha cha ln tài sn c nh, chi phí nghiên
cu, ci tit, chi phí v công c dng c
Vic phân loi vng theo cách này tu kin thun li cho vic xem
 a doanh nghip.
Dựa theo vai trò của vốn lƣu động đối với quá trình sản xuất kinh doanh
Vng trong khâu d tr sn xut: giá tr các khon nguyên vt liu chính,
vt liu ph, nhiên ling lc, ph tùng thay th, công c dng c.
V  ng trong khâu sn xut: các khon giá tr sn phm d dang, bán

thành phm, các khon chi phí ch kt chuyn.
Vn giá tr thành phm, vn bng tin
(k c vàng bn vn hng khoán ngn
hn, cho vay ngn hn), các khon th chc, kí qu ngn hn, các khon vn
trong thanh toán (các khon phi thu, các khon tm ng ).
Cách phân loi này cho thy vai trò và s phân b ca vng trong tng
khâu ca quá trình sn xut kinh doanh. T u chu v
ng hp lý sao cho có hiu qu s dng cao nht.
Dựa theo nguồn hình thành
Theo cách này có th chia thành các ngu
- Vu l: Là s vc hình thành t ngun vn u l u
khi thành lp hoc ngun vu l b sung trong quá trình sn xut kinh doanh ca
doanh nghip.
- Ngun liên doanh liên kt: Là s vc hình thành t vn góp liên
doanh ca các bên tham gia doanh nghip liên doanh.
4

- Ngun vn t b sung: Là ngun vn do doanh nghip t b sung trong
quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
- Vn ch s hu: Là vng thuc quyn s hu ca doanh nghip. Doanh
nghi các quyn chim hu, s dng, chi pht.
- Các khon n phi tr: Là các khon vc hình thành t vn vay
i hoc các t chc tài chính khác, vn vay thông qua
phát hành trái phiu, các khon n oanh nghip ch có
quyn s dng trong thi gian nhnh, các khon phi tr công nhân viên.
Cách phân loi này cho thy kt cu vng ca doanh nghic hình
thành bng vn ca bn thân doanh nghip hay t các khon n. T t
nng và qun lý, s dng vng hm bo an ninh tài
chính trong s dng vn ca doanh nghip. Nó còn giúp cho doanh nghip thc
u ngun vn tài tr cho nhu cu vng trong kinh doanh ca mình. T góc

 qun lý tài chính mi ngun tài tr u có chi phí s dp
cu ngun tài tr t gim thp chi phí s dng vn ca mình.
1.1.4 Kết cấu vốn lưu động và các nhân tố ảnh hưởng đến kết cấu vốn lưu động
Kết cấu vốn lƣu động
Kt cu vng là t trng thành phn vng trong tng s v
ng ti 1 thm nhnh.
 các doanh nghip khác nhau thì kt c ng nhau. Vic
nghiên cu kt cu vng s giúp chúng ta thc tình hình phân b v
ng và t trng mi khon vn chin luân chuy nh
trm qun lý vng và tìm mi bin pháp t nâng cao hiu qu s
dng vng trong tu kin c th. Mt khác, thông qua vii kt
ca mi doanh nghip trong tng thi kì khác nhau có th thc nhng
bii tích cc hoc hn ch v mt chng trong công tác qua tng
doanh nghip.
Các nhân tố ảnh hưởng đến kết cấu vốn lưu động
Có th chia thành 3 nhóm nhân t ch y
 Nhân tố về mặt sản xuấtm, k thut, công ngh sn xut ca doanh nghip;
m phc tp ca sn phm ch t dài ca chu k sn xu t chc
quá trình sn xu
 Nhân tố về mặt cung tiêu c th hin trên hai mt:
Thang Long University Library
5

Nhân t v mt mua sm: Khong cách gi cung cp vi doanh nghip
xa hay gn, khong cách gia các ln cung ng nguyên vt lim thi v ca
chng loi vu n n v ng nm
trong khâu d tr.
Nhân t v mt tiêu th: khng tiêu th sn phm, khong cách gia doanh
nghip vn v
 Nhân tố về mặt thanh toánc la chn theo các hp

ng bán hàng, th tc thanh toán, vic chp hành k lu
Kt cu  trong mi DN u chng ca ba nhóm nhân t trên. Trong
tn, tùy thuc vào kh u kin ca mình, mi DN s la chn
cho mình kt cp lý nhm bo hong SXKD t hiu qu cao nht.
1.1.5 Xác định nhu cầu vốn lưu động của doanh nghiệp
Sự cần thiết phải xác định nhu cầu VLĐ
Nhu ca doanh nghip là s vng xuyên, cn thit, ti
thiu nhm bo cho quá trình sn xut kinh doanh ca doanh nghic tin
ng liên tc và có hiu qu.

 p lý s c tình trng  ng v  doanh nghip
s dng vn hp lý, tit kim, nâng cao hiu qu s d
 ng yêu cu SXKD ca doanh nghing, liên tc.
 nh m        t qu công tác qun lý vn ca doanh
nghip, nhm cng c ch  hch toán kinh t.
  quan trng cho vinh các ngun tài tr nhu ca doanh
nghinh mc v nh mi quan h thanh toán gia doanh nghip
vi doanh nghip khác và vi ngân hàng.
Nguyên tắc xác định nhu cầu vốn lưu động
Vinh nhu ca doanh nghip cn phc tuân th các nguyên
tn sau:
 Phi xut phát t tình hình thc t sn xut kinh doanh ca doanh nghip, nhu cu vn
phm bo cho sn xut kinh doanh ca doanh nghip mt cách hp lý, tránh tình
trng  ng vn hoc thiu vn gây n SXKD ca doanh nghip.
 Nhu ci quán trit nguyên tc tit kim.
 m bi vi các b phn k toán trong doanh nghit b
phn cu thành ngun tài chính ca doanh nghip).
6

 m bo tính dân ch tp trung.

 nh nhu cu v ng.
Có th nói, không có mt nhu cu vng chung trong doanh nghip,  mi
doanh nghip tùy thum sn xut kinh doanh, tùy theo hoàn cnh c th
mà la chp vi quy trình SXKD ca doanh nghip.
Một số phương pháp xác định nhu cầu vốn lưu động
 Phương pháp trực tiếp:
N vào các yu t ng trc ting
 nh nhu cu ca tng khong khâu ri tng hp li toàn
b nhu ca doanh nghip. Ta có th i ln:
Vng nm trong khâu d tr sn xut: gm các khon vn nguyên liu
chính, vt liu ph, nhiên liu, ph tùng, vt liu r tin, mau hng, bao bì.
Vn nm trong khâu sn xut bao gm: các khon vn sn xu to, bán
thành phm t chi phân b.
Vm vn thành phm, hàng hóa, tin t.
Công thc:
V =
 







V : Nhu ca công ty
M : Mc tiêu dùng bình quân 1 ngày ca loc tính toán
N : S ngày luân chuyn ca loc tính toán
i : S khâu kinh doanh (i=1,k)
j : Loi vn s dng (j=1,n)
 Phương pháp gián tiếp:

 m c    a vào kt qu thng kê kinh nghim v
m v  hoch và kh  
luân chuy ho nh nhu ca doanh nghi
k ho vào s  kì
ng th ho xác
nh nhu cng khâu d tr - sn xut   hoch.
Công thc:











Thang Long University Library
7

V
nc
: Nhu c hoch
F
1
, F
0
: Tng mc luân chuy ho
V


: S 
t : T l m) s ngày luân chuy hoch so v
Tng mc luân chuyn ánh tng giá tr luân chuyn vn ca doanh
nghip thc hinh bng tng doanh thu tr n thu
gián thu ( thu tiêu th c bit, thu xut khu, các khon chit khâu, gim giá, hàng
bán b tr li là doanh thu thun.
Tng mc luân chuy vòng quay c







T l m) s ngày luân chuyn v hoch so vc xác
nh bi công thc:









1
, K
0
lt là kì luân chuyn v ho

1.2 Nội dung quản lý vốn lƣu động trong doanh nghiệp
 có th s dng hiu qu vng, phát huy tt vai trò ca vng
trong hong SXKD, cn thit ph qun lí s dng vn. Trong nn kinh
t th ng, vic qun lí và s dng vn có vai trò quan trng, các doanh nghip luôn
phi chú trn vic honh nhu cu vng
các ngun vn mt cách hp lí trên c s khai thác tn lc sn có ca
doanh nghip, phi có k hong và s dng vn c th sao cho vn luôn
c tái tng thi bo toàn và phát trin vn.
1.2.1 Chính sách quản lý vốn lưu động
Quc các doanh nghip s dng các khon vn bng tin, hàng
tn kho, các khon phn hn mt cách hiu qu nhm t
hóa li nhun.
Mi doanh nghip có th la chn mt chính sách qun lý vng riêng và
vic qun lý vng ti doanh nghip s mang nhm rt khác nhau.
i cu trúc tài sn và n, công ty có th i chính sách v
ng m.
8

Vic kt hp các mô hình qun lý tài sn ngn hn và mô hình qun lý n ngn
hn ca doanh nghip có th to ra ba chính sách qun lý vng trong doanh
nghip: chính sách cp tin, chính sách thn trng và chính sách dung hòa.
Hình 1.1. Chính sách quản lý vốn lưu động

Chính sách quản lý vốn lưu động cấp tiến: là s kt hp mô hình qun lý tài sn
cp tin và n cp tin.
m:
 Chi phí hong vn thn ph
c gi  mc ti thiu giúp doanh nghip gic  chi phí qun lý, chi phí
 ng tn tht do li thng. Các khon mu
c duy trì  mc ti thit ngn hn tht dài

hn làm chi phí cho vay ngn hn thn.
 S nh ca ngun vn không cao do ngun vng ch yu t ngun
ngn hn (thi gian s d
 Kh n hn cm bo: qun lý TSNH
ng phái cp ting duy trì mc thp nht ca toàn b TSNH, công ty
ch gi mng tin ti thiu, da vào chính sách qun lý có hiu qu và vay
ngn h ng mi nhu cu không d c.
Chính sách này s i cho doanh nghip thu nhp cao do chi phí qun lý, lãi
u thn nhng
TSDH
NV
ngn hn
NV
dài hn
TSNH
TSDH
NV ngn

hn
NV
dài hn
TSNH
TSDH
NV
ngn
hn
NV
dài hn
Cp tin
Thn trng

Dung hòa
[3, tr 54]
TSNH
Thang Long University Library
9

ri  ti thc hin chính sách qun lý có hiu qu, công ty d
tr hàng thp dn doanh thu có th b mt khi ht hàng d tr.
Chính sách quản lý vốn lưu động thận trọng: là s kt hp mô hình qun lý tài
sn thn trng và n thn trng.
m:
 Kh m bo do doanh nghip luôn duy trì TSNH  m
t  tr các khon n ngn hn.
 Tính nh ca ngun vn cao do ngun vng ch yu t ngun dài hn,
doanh nghip có th s dng ngun vn này ng SXKD mà
n vic tr n.
Chính sách này s giúp doanh nghip gim bc các rng
n phm do d tr hàng tn kho  m p
không cao do phi chu chi phí cao hm.
Chính sách vốn lưu động dung hòa cân bng ri ro ca chính sách cp tin và
chính sách thân trng. D ca nguyên tTSNH c tài tr
hoàn toàn bng ngun ngn hn và TSDH c tài tr bng ngun dài hn. Chính sách
m kt hp qun lý tài sn thn trng vi n cp tin hoc qun lý
tài sn cp tin vi n thn trng.
Tuy nhiên, trên thc t c tr n do
vp phi nhng v  n, lung tin hay khong thi gian, do
vy chính sách này ch c gng tin ti trng thái dung hòa ri ro và to ra mc thu
nhp trung bình nhm hn ch m ca hai chính sách trên.
1.2.2 Quản lý vốn bằng tiền
Tin mt ti qu, ti  n và tin gi ngân hàng, các kho  

chng khoán ngn hn là mt b phn quan trng cu thành vn bng tin ca doanh
nghip. Trong quá trình sn xut kinh doanh, các doanh nghip luôn có nhu cu d tr
vn tin mt  mt quy mô nhnh. Nhu cu d tr vn tin mt trong các doanh
nghip thông  ng yêu cu giao dm hàng
hoá, vt liu, thanh toán các khon chi phí cn thit. Ngoài ra còn xut phát t nhu cu
d  ng phó vi nhng nhu cu vn b ng
lc trong vic d tr tin m sn sàng s dng khi xut hii kinh doanh
có t sut li nhun cao. Vic duy trì mt mc d tr vn tin m ln còn tu
kin cho doanh nghic chit khu trên hàng mua tr  hn,
 s kh a doanh nghip.
10

Quy mô vn tin mt là kt qu thc hin nhiu quynh kinh doanh trong các
thi k c, song vic qun tr vn tin mt không phi là mt công vic th ng.
Nhim v qun tr vn tin mi ch m bo cho doanh nghip có
 ng vn tin mt cn thi ng kp thi các nhu cu thanh toán mà quan
tr t vn tin mt hin có, gim ti ro v lãi sut hoc
t giá h và tn hn hom li.
Xác định mức dự trữ vốn tiền mặt hợp lý
Mc d tr vn tin mt hp lý cnh sao cho doanh nghip có th
tránh c các ri ro do không có kh nh toán ngay, phi gia hn thanh toán
nên b pht hoc phi tr t kh u ca nhà cung
cp, tn di kinh doanh có li nhun cao cho doanh nghip.
S dng mô hình Baumol    ng tin mt t n d tr trong
doanh nghip là bao nhiêu, thông qua vinh chi phí giao di
cho vic gi tin. Vi các gi nh sau: Nhu cu v tin trong doanh nghip là nh;
Không có d tr tin mt cho mp có hai hình thc d tr
là tin mt và chng khoán kh th; Không có ri ro trong hong
khoán.
nh mc tin mt mà tng chi phí ca vic gi tin là

nh nht. Tng chi phí bao gm chi phí giao di.
Chi phí giao dn vic chuyi t tài sn.
Chi phí giao dịch (TrC):
TrC =


x F

T: Tng nhu cu tin v ti
C: Quy mô mt ln bán chng khoán
F: Chi phí c nh ca mt ln bán chng khoán
i là chi phí m tin mt khin cho tin m
i.
Chi phí cơ hội (OC):



 

C/2 : Mc d tr tin mt trung bình
K : Lãi sung khoán

Thang Long University Library
11

 th th hin mc d tr tin mt tp
Đồ Thị 1.1 Mô hình mức dự trữ tiền mặt tối ưu

Đồ thị 1.2 Mức dự trữ tiền mặt

Vy, tng chi phí (TC): TC = TrC + OC =


x F +


x K
Tng chi phí là mt hàm c tng chi phí là nh nho hàm cp mt ca
TC phi bng 0 và mc d tr tin t
C* =




c d tr t
C*
Chi phí gi tin mt
Tng chi phí
i
D tr tin mt

Tin mt
u kì (C)

Tin mt
cui kì (0)
Bán CK
1
2
C/2
Thi gian
12

Vy, ti mc TC
min
.
Theo mô hình Baumol, khi vn bng tin xung thp, doanh nghip bán chng
 thu tin v, t p phi mt chi phí giao dch cho mi ln bán
chc li, khi doanh nghip d tr vn bng tin thì doanh nghip mt
khon ting khoán hay gi tit kim.
Ngoài mô hình Baumol chúng ta có th áp dng mô hình Miller   xác
nh mc d tr tin mt t
Mô hình Miller Orr, vi các gi nh ca mô hình Miller Orr là:
+ Thu chi tin mt ti doanh nghip là ngu nhiên.
+ Lung tin mt ròng bing theo phân phi chun.
Đồ Thị 1.3 Mô hình Miller Orr

ch gia gii hn trên và gii hi ph thuc 3 yu t: S
bing ca dòng tin hàng ngày ti Công ty; phí giao dch trên th ng tài
chính; lãi sut ca các ngung vn.
Vic s dng mô hình Miller Orr giúp Công ty có   c mc

d tr tin mt tng sn xut kinh doanh, phù hp vu kin
phát trin, thông qua hong tính toán mc d tr theo công thc:
- Tn qu tin mt mc tiêu:









Mc tin mt
theo thit k
Gii hi
Gii hn trên
S n mt
Thi gian
Thang Long University Library
-->