chủ nghĩa dân tộc Tôn Trung Sơn và ý nghĩa hiện đại

Đại học quốc gia Hà Nội
Trờng Đại học khoa học x hội và nhân vănã
khoa Đông phơng học
------

tiểu luận
Chủ nghĩa dân quyền tôn trung sơn
và ý nghĩa hiện đại
Phần I. Mở đầu
Hiện nay Trung Quốc đang là một cờng quốc trên thế giới và
Trung Quốc không ngừng khẳng định vị trí của mình. Điều gì đã giúp
Trung Quốc có đợc vị trí đó? Đây là một câu hỏi đợc rất nhiều quốc
gia quan tâm tới, bởi Trung Quốc đã chuyển mình từ một quốc gia
phong kiến lạc hậu, trở thành một con rồng lớn...
Nguyên nhân để Trung Quốc vơn lên nh thế thì có rất nhiều. Từ
những ảnh hởng bên ngoài, từ những tiềm lực nội quốc, hay việc tranh
thủ sự giúp đỡ bên ngoài... Song các chính sách đó là việc nhận thức
đợc mình cần phải làm gì để vơn lên, mình cần phải vơn lên nh thế
nào. Câu hỏi này đặt ra cho với Trung Quốc trong từng thời kỳ lịch
sử, đặc biệt trong thời kỳ cận hiện đại thì nó vô cùng quan trọng. Bởi
thời kỳ này có những vấn đề lớn đợc đặt ra. Đó chính là vấn đề hội
nhận và phát triển, nó giải quyết vấn đề cận đại hoá nh thế nào.
Để giải quyết vấn đề này, Chủ nghĩa Tam Dân của Tôn Trung
sơn ra đời, nó đề ra đờng lối cũng nh con đờng để tiến tới cận hiện
đại hoá.
Trong bài tiểu luận này, em xin đợc trình bày một cách khái
quát nhất Một cái dân trong cái Tam dân chủ nghĩa đó,
cũng nh ý nghĩa hiện đại của nó. Đó là Chủ nghĩa Dân quyền.
2
Phần II. Nội dung
I. Tôn Trung Sơn và chủ nghĩa tam dân.

Tôn Trung Sơn, ngời lãnh đạo kiệt suất phong trào, cách mạng
của giai cấp t sản Trung Quốc trong cuộc cách mạng Tân Hợi (1911),
là nhà Triết học nổi tiếng, nhà dân chủ cách mạng vĩ đại của Trung
Quốc. Ông sinh năm 1866 và mất năm 1925. Ta có thể nhận thấy
rằng, thời kỳ ông sinh ra và lớn lên cũng là thời kì Trung Quốc đang
rơi vào sự suy yếu của xã hội phong kiến. Triều đình Mãn - Thanh
đang đi vào giai đoạn thối nát và suy tàn..., đồng nghĩa với nó là các
phong trào đấu tranh của nhân dân ngày càng phát triển. Nh vậy, đây
là điều kiện để t tởng của Tôn Trung Sơn hình thành và phát triển.
Cũng có thể cho rằng, t tởng của Tôn Trung Sơn đợc hình thành và
phát triển trong cuộc sống đấu tranh cách mạng liên tục của ông.
Cơng lĩnh cách mạng Tam dân chủ nghĩa của phái dân chủ t
sản là sự thể hiện tập trung t tởng chính trị của Tôn Trung Sơn. Năm
1905, sau khi đề ra Chủ nghĩa tam dân là: Dân tộc, dân quyền, dân
sinh; ông cũng đã nhiều lần trình bày nội dung t tởng của mình.
Dân tộc chủ nghĩa tức là đánh đổ vơng triều phong kiến nhà
Thanh, tay sai cho đế quốc, phản đối sự đầu hàng bán nớc, phản đối
sự phân biệt, bảo vệ dân tộc độc lập và quốc gia thống nhất.
Dân quyền chủ nghĩa tức là lật đổ chế độ chuyên chế phong
kiến, xây dựng nhà nớc cộng hoà t sản. Vấn đề căn bản của cách
mạng không chỉ là lật đổ nhà Thanh, mà còn là xây dựng chính quyền
mới.
3
Dân sinh chủ nghĩa, nội dung chủ yếu là bình quân địa
quyền tức là bình quân quyền làm chủ đất đai, thực chất là cơng lĩnh
phát triển chủ nghĩa t bản dân tộc, làm cho dân giàu nớc mạnh.
II. Chủ nghĩa dân quyền.
II.1. Chủ nghĩa dân quyền là gì ?
Câu hỏi này đợc đặt ra và cũng không phải dễ dàng mà có thể
hiểu biết, biết hết về nó đợc. Trong suốt 6 bài giảng của mình (tháng

3-4/1924) Tôn Trung sơn đã đi tìm và vạch ra lịch sử của Chủ nghĩa
dân quyền, cũng nh những cái khó khăn bất cập khi nhận thức và thực
thi nó. Ông liên tục so sánh với cai Dân Quyền của Âu-Mỹ, đó là cái
dân quyền của thế giới hiện đại (khác với Trung Quốc đang giao thời)
để tìm ra cái dân quyền Trung Quốc, cái dân quyền Phơng Đông.
Nh vậy, chúng ta thấy Tôn Trung Sơn không phải là ngời đầu
tên nhắc đến hai từ Dân quyền hay không phải là ngời đầu tiên đề
cập với Chủ nghĩa Dân quyền. Ông chính là ngời tiếp nối và hoàn
thành nó, đa nó thành một Dân quyền chủ nghĩa đậm màu sắc
Trung Hoa.
Theo Tôn Trung Sơn, muốn hiểu đợc Chủ nghĩa dân quyền là
gì, thì trớc hết phải hiểu Dân quyền là gì?
Dân quyền ở đây đợc hiểu nh thế này: Trớc hết Dân thờng
là một khối có đoàn thể, có tổ chức. Quyền là lực lợng, là uy thế,
lực lợng đợc mở rộng tới phạm vi quốc gia thì gọi là quyền. Quyền
lực trên thực tế đợc dùng nh nhau, quyền là lực lợng sử dụng mệnh
lệnh, chi phối các quan hệ giữa con ngời trong cộng đồng. Ghép
dân với quyền thành dân quyền đó là sức mạnh chính trị của
4
dân. Mà chính trị là gì?, chính trị chính là quản lý việc của dân
chúng. Lực lợng quản lý công việc của dân chúng là chính quyền, nay
nhân dân quản lý công việc chính trị nên gọi là dân quyền.
Vậy Chủ nghĩa Dân quyền có thể hiểu rằng là những lý luận,
những con đờng để lật đổ hoàn toàn chế độ phong kiến, xây dựng một
nhà nớc dân quyền, nhà nớc do dân và vì dân.
Ngoài ra, theo Tôn Trung Sơn, Dân quyền còn đồng nghĩa với
tự do. Chính vì vậy trong nhiêu sách báo ngôn luận từ dân quyền
và từ tự do thờng đợng đặt cạnh nhau. Các nớc Âu, Mỹ trong suốt
hai ba trăm năm, nhân dân phấn đấu không ngoài mục đích giành tự
do, dân quyền. Thời cách mạng Pháp, khẩu hiệu của cách mạng là. Tự

do - Bình đẳng - Bác ái giống nh khẩu hiệu của cách mạng Trung
Quốc lúc đó là: Chủ nghĩa dân tộc - Chủ nghĩa dân quyền - Chủ nghĩa
dân sinh. Có thể nói Tự do - Bình Đẳng - Bác ái căn cứ vào dân
quyền. Dân Quyền đã phát triển lên từ tự do - bình đẳng - bác ái.
Dân quyền là tự do, tự do ở đây không chỉ đơn thuần là độc
lập dân tộc, hay là tự do dân tộc, mà là tự do đến từng cá nhân trong
mỗi quốc gai (dù độc lập hay không độc lập). Tự do cá nhân trở thành
quyền của mỗi cá nhân đó. Song cũng không thể tự do ngoài sự quản
lý, cho phép của pháp luật.
Dân quyền là bình đẳng. Điều này là đơng nhiên. Bởi dân có
bình thì tự do mới đợc đảm bảo . Bình đẳng đảm bảo cho tự do và
nó đảm bảo cho quyền của dân, đồng thời nó tập trung sức mạnh
ngang nhau để đâu tranh giành tự do bình đẳng. Nh vậy dân quyền
là rthực thi sự tự do, bình đẳng, muốn tự do, tất yếu phải có bình
đẳng, nếu không có bình đẳng thì không thể thực hiện tự do.
5