tiểu luận triết học ĐẠO ĐỨC MỚI VÀ NHỮNG NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC MỚI

TIểU LUậN TRIếT HọC
CHNG I:
O C MI V NHNG NGUYấN TC XY DNG
O C MI
I. o c mi v vai trũ ca o c mi
1. Khỏi nim o c mi
L mt hỡnh thỏi ý thc xó hi, o c phn nỏh tn ti xó hi. Do vy,
cựng vi s bin i ca tn ti xó hi, m trc ht l s bin i ca iu kin
sinh hot vt cht v i sng vt cht, o c cng bin i theo.
Cho n nay, xó hi loi ngi vn ng v phỏt trin nh mt quỏ trỡnh
lch s- t nhiờn, t thp n cao qua cỏc hỡnh thỏi kinh t-xó hi khỏc nhau. Phự
hp vi mi hỡnh thỏi kinh t-xó hi c th cú nhng quan im o c tng
ng nh o c ca xó hi cng sn nguyờn thu, o c ca xó hi chim
hu nụ lm, o c ca xó hi phong kin, o c ca xó hi t bn v o
c ca cng sn ch ngha m giai on u l o c xó hi ch ngha.
Tr li cõu hi : Cú o c cng sn hay khụng? Cú luõn lý cng sn hay
khụng? V.I. Lờnin khng nh rng: Tt nhiờn l cú. Ngi ta thng bo
chỳng ta khụng cú o c ca chỳng ta, v giai cp t sn buc ti nhng ngi
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 1 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
cng sn chỳng ta l bỏc b mi th o c. ú l mt cỏch ỏnh ln sũng cỏc
khỏi nim lm cụng nhõn v nụng dõn b lm lc
V.I. Lờnin nờu rừ rng: o c ca chỳng ta hon ton phc v li ớch
u tranh giai cp ca giai cp vụ sn; o c ca chỳng ta l t nhng li ớch
ca cuc u tranh giai cp ca giai cp vụ sn m ra. o c cng sn l o
c phc v cuc u tranh y, l o c nhm on kt nhng ngi lao ng
chng mi s búc lt, chng mi ch t hu nh, vỡ ch t hu nho trao
cho mt cỏ nhõn thnh qu lao ng do ton th xó hi sỏng to ra. Rung t
i vi chỳng ta l ti sn chung. Vỡ vy, i vi mt ngi cng sn, tt c
o c l nm trong cỏi k lut on kt keo sn ú v trong cuc u tranh t

giỏc ca qun chỳng chng bn búc lt o c giỳp xó hi loi ngi tin
lờn cao hn, thoỏt khi ỏch búc lt lao ng
Theo phng phỏp bin chng Mỏcxớt : Khi xem xột bt c mt hin
tng xó hi no trong quỏ trỡnh phỏt trin ca nú, thỡ bao gi ngi ta cng tỡm
thy trong ú nhng vt tớch ca quỏ kh, nhng c s ca hin ti v nhng
mm mng ca tng lai thỡ o c mi l kt qu ca cuc u tranh chng
li cỏi c, cỏi li thi khng nh cỏi mi. Trong mi hỡnh thỏi kinh t-xó hi
thng cú nhng yu t ca ba loi o c: o c c tn ti nh l tn d,
o c hin ti cú a v thng tr v o c mi l cỏi ang ln lờn. u tranh
gia cỏi c v cỏi mi, thng li ca cỏi mi, cỏi tin b l quy lut khỏch quan
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 2 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
ca th gii vt cht, ca mi s phỏt trin núi chung, ca o c núi riờng.
Trong iu kin cỏch mng xó hi ch ngha thng li, vi s xỏc lp a v
thng tr ca o c xó hi ch ngha, nhng yu t ca o c t sn tr
thnh tn d v quan h o c cng sn ch ngha ra i trong lũng xó hi ch
ngha hot ng chng li nhng tn d ca o c t sn.
ng thi vi vic khng nh o c mi, ch ngha Mỏc-Lờnin ph
nh hc thuyt o c nht thnh bt bin, ph nh tớnh cht tiờn thiờn, bm
sinh ca o c, ph nh kh nng tn ti ca mt nn o c chung, thng
nht trong xó hi cú giai cp i khỏng. Bỏc b cỏi gi l o c do mt b
trờn no ú xỏc lp ngoi xó hi loi ngi, V.I.Lờnin ch ra rng: Tt c
nhng th o c, xut phỏt t nhng quan nim ngoi nhõn loi, ngoi cỏc
giai cp, chỳng ta u bỏc b. Chỳng ta núi rng õy ch l la bp, di trỏ, nhi
s cụng nhõn v nụng dõn mu li ớch riờng ca bn a ch v bn t sn
Ch ngha Mỏc-Lờnin tha nhn tớnh giai cp ca o c, khng nh
nhng chun mc o c phỏt sinh v phỏt trin t nhng iu kin sinh hot
vt cht, i sng vt cht ca con ngi, t thc tin ca i sng xó hi v mt
khi nhng iu kin sinh hot vt cht v i sng vt cht bin i thỡ nhng

chun mc o c cng bin i theo. Ch ngha Mỏc-Lờnin mt mt tha
nhn tớnh bin i lch s ca o c, mt khỏc chng minh rng o c ca
ch ngha xó hi khụng xõy dng trờn mnh t trng m nú phi k tha nhng
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 3 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
thnh tu o c ca cỏc xó hi trc v khc phc nhng hn ch o c ca
xó hi ú. Chớnh nn o c xó hi ch ngha ó k tha, lnh hi v phỏt trin
c tt c mi nột c sc ca o c, nhng gỡ u tỳ ó c sỏng to trong
lch s hng nghỡn nm ca nhng ngi lao ng. o c mi bao hm nhng
chun mc o c c bn, l s tng kt lch s phỏt trin o c ca nhng
ngi lao ng. Vỡ vy, o c mi l nh cao ca o c xó hi.
Ch ngha xó hi l hỡnh thỏi vn ng lch s cao hn ch ngha t bn.
ú, ln u tiờn o c mi cú tin hin thc phỏt trin tng hp, ton
din, ng u vi bn thõn con ngi nh ch nhõn ca xó hi vn hoỏ cao.
Theo cỏc nh lý lun kinh in ca ch ngha Mỏc thỡ ch ngha xó hi v ch
ngha cng sn l xó hi u tiờn trong lch s phỏt trin nhõn loi, ú o c
cỏ nhõn tip nhn hỡnh thc tn ti phự hp vi ni dung khỏch quan ca nú, khi
cỏc cỏc nhõn phỏt trin ton din. C.Mỏc v Ph. ngghen ch ra rng, trong ch
ngha cng sn thỡ s chim lnh thc s bn cht con ngi bi con ngi v
cho con ngi s c thc hin.
C.Mỏc v Ph. ngghen, trong lý thuyt v ch ngha xó hi, ó gii thớch
cho mt cỏch khoa hc mc tiờu o c ca ch ngha xó hi lm tin hin
thc con ngi phỏt trin hi ho v phong phỳ. Cỏc nh sỏng lp ch ngha
Mỏc ó nhỡn nhn lch s phỏt trin xó hi trong cỏc mc tiờu o c ca nú.
C.Mỏc v Ph. ngghen ó thy ng sau nhng quan h xó hi khụng cú tớnh
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 4 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
ngi thay th nhau trong lch s trc ch ngha xó hi vn hin lờn cỏc vn

o c, ũi hi mt xó hi thc s cú o c. Xó hi thc s cú o cl kt
qu hp quy lut ca lch s va k tha, va phỏt trin, va khc phc nhng
hn hp, phin din o c ca cỏc xó hi trc ú. Vỡ th, nhim v lch s
u tiờn trong mc tiờu o c ca ch ngha xó hi l khc phc cỏc hn ch
v o c ca cỏc xó hi trc õy.
Xó hi c da trờn c s bt bỡnh ng giai cp v quyn thng tr ca
thiu s i vi a s, do ú ó to nờn s bt bỡnh ng v mt o c. Vic
em quyn bỡnh ng tr li cho ụng o nhõn dõn, huy ng nhõn dõn tham
gia sỏng to vn hoỏ l nhim v lch s u tiờn v l mc tiờu o c quan
trng ca ch ngha xó hi. Xó hi c ó li rt nhiu du vt tiờu cc trong
quan h gia ngi v ngi, c bit l trong quan h gia giai cp thng tr v
qun chỳng nhõn dõn lao ng. Mc tiờu ca ch ngha xó hi l a ụng o
nhõn dõn lao ng tham gia vo i sng chớnh tr-xó hi. thc hin c
mc tiờu ú, cn phi thay i cỏc quan h o c, cỏc thnh kin o c, cỏc
l thúi lc hu. Ch tch H Chớ Minh vit: Cuc cỏch mng xó hi ch ngha
l mt cuc bin i khú khn nhõt v sõu sc nht. Chỳng ta phi xõy dng mt
xó hi hon ton mi xa nay cha tng cú trong lch s dõn tc ta. Chỳng ta
phi thay i trit nhng np sng, thúi quen, ý ngh v thnh kin cú gc r
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 5 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
sõu xa hng ngn nm Chỳng ta phi bin mt nc dt nỏt, cc kh thnh
mt nc vn hoỏ cao v i sng ti vui hnh phỳc
Nh vy, mc tiờu xõy dng nn o c mi ca ch ngha xó hi l phi
m rng, tip tc hon thnh ba cuc gii phúng : gii phúng giai cp, gii phúng
dõn tc, gii phúng xó hi ó c tin hnh v phỏt ng t u cuc cỏch
mng xó hi ch ngha. Vic ci to li cỏc quan h o c c phi gn cht ch
vi c ba cuc gii phúng ú. Vic k tha v i mi cỏc giỏi tr o c truyn
thng ó tn ti hng ngn nm trong i sng mi dõn tc cho phự hp vi thc
tin v thi i l yờu cu c bn v cp bỏch.

u tranh xỏo b mi s khỏc bit v i khỏng giai cp, xõy dng xó hi
cụng bng, an ch, vn minh-ú l s mnh lch s ton th gii cu giai cp vụ
sn. o c cng sn phn ỏnh nhng li ớch cn bn ca giai cp vụ sn trong
cỏch mng vụ sn, nú l v khớ tinh thn mónh m ca giai cp cụng nhn trong
sut quỏ trỡnh xoỏ b xó hi c, xõy dng xó hi mi. õy l ln u tiờn v l
ln cui cựng o c ca giai c lao ng tr thnh o c ca xó hi. Nú thc
hin bc ph nh ca ph nh; hỡnh thnh mt vũn khõu phỏt trin lm nờn
bc tin b ton din ca o c.
Nh vy, khỏi nin do c cng sn la hon ton mi trong lch s xó
hi, nú i lp vi o c ca giỏi cp t sn v cỏc giai cp búc lt khỏc. o
c cng sn cng khỏc vi o c ca nhng ngi sn xut nh. Theo V.I.
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 6 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
Lờnin, xột v bn cht, o c mi l nhng gỡ gúp phn phỏ hu xó hi c
ca bn búc lt v gúp phn on kt tt c nhng ngi lao ng chung quanh
giai cp vụ sn ang sỏng to ra xó hi mi ca nhng ngi cng sn. o c
mi l nhng chun mc ca nhng ngi cng sn v chõn, thin, m nhm
iu chnh hnh vi ng x ca nhng ngi cng sn vi nhau, vi t chc v
nhõn dõn lao ng.
2. Vai trũ ca o c mi
vi thng li bc u ca cuc cỏch mng vụ sn, giai cp cụng nhõn xỏc
lp a v thng tr v chớnh tr ca mỡnh v dựng a v ú xỏc lp s thng tr v
kinh t, vn hoỏ v t tng.
Mi bc thng li ca s nghip xõy dng xó hi mi-xó hi xó hi ch
ngha- l mi bc khng nh a v thng tr ca giai cp cụng nhõn v kinh t,
chớnh tr, t tng, vn hoỏ, trong ú cú o c. Nhng thnh tu ca nhõn dõn
lao ng cỏc nc xó hi ch ngha trờn con ng xõy dng ch ngha xó hi
cng ln bao nhiờu, cng to ra c s kinh t chớnh tr bn vng cho vic hỡnh
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo

- 7 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
thnh nn o c cng sn ch ngha thng nht v cú ý ngha nhõn loi. o
c cng sn dn dn khng nh a v thng tr ca mỡnh trong i sng o
c xó hi v l v khớ tinh thn ca giai cp cụng nhõn trong quỏ trỡnh xõy dng
xó hi mi. V.I.Lờnin ch ra rng: Uy tớn tinh thn ln t c trong quỏ trỡnh
u tranh cú mt ý ngha rt quan trng, uy tớn ny khụng mt ngi no ph
nhn c, v sc mnh ca nú, tt nhiờn, khụng phi l bt ngun t o c
ca ngi chin s cỏch mng, o c cu qun chỳng cỏch mng. C th l
Th nht, cỏc lý tng v nguyờn tc o c cng sn l c s cỏc
ng mỏcxớt v chớnh quyn nh nc vụ sn hoch nh chin lc, sỏch lc,
chớnh sỏch kinh t, chớnh tr v vn hoỏ-t tng. õy, o c v chớnh tr u
cú chung mt mc ớch l khng nh li ớch ca giai cp cụng nhõn. Kt qu l
o c cng sn, theo mt ý ngha nht nh, va mang tớnh chớnh tr, va mang
tớnh phỏp quyn.
Th hai, o c cng sn ó nhõn o húa mt cỏch ph bin mi quan
h xó hi nh tớnh ph bin ca cỏc giỏ tr nhõn o ca mỡnh. Dự trong thi k
u tranh ginh chớnh quyn hay trong thi k xõy dng xó hi mi-xó hi xó
hi ch ngha, hnh vi ca giai cp vụ sn u nhm mc ớch cao c l gii
phúng mỡnh v gii phúng c loi ngi. Bi vỡ, vi giai cp vụ sn, mun gii
phúng mỡnh phi gii phúng c nhõn loi; mun mt ngi c gii phúng thỡ
mi ngi phi c t do. õy, nn kinh t xó hi ch ngha, s thng nht
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 8 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
v chớnh tr, tinh thn v o c trong cỏc giai cp v tng lp xó hi l c s
quy nh tớnh ph bin ca cỏc giỏ tr nhõn o trong xó hi. Mt khỏc, ni dung
nhõn o ca o c cng sn cũn l t tng v con ng v phng thc
ca s khng nh s tn ti, hnh phỳc v phỏt trin t do ca con ngi.
Th ba, o c cng sn xõm nhp vo cỏc tng lp xó hi, cỏc lnh vc

hot ng xó hi to nờn hai kt qu:
Mt l, s hon thin cu trỳc o c ca cỏ nhõn, cỏc tp th lao ng,
cụng tỏc v chin u.
Hai l, s iu chnh, iu tit, o c cú tớnh thng nht trờn phm vi
ton xó hi. S phn ỏnh, iu chnh o c mang tớnh t giỏc, t nguyn, t
do, thng nht.
õy, ng v nh nc vụ sn l ngi giỏo dc, ng viờn, lónh o
ton th nhõn dõn lao ng tham gia vo phong tro cỏch mng. V s phỏt trin
ca o c mi mang tớnh t giỏc cú t chc, cú k hoch v cú tớnh phỏp lnh.
iu ú bo m cho cỏc giỏ tr o c mi tn ti ph bin trong i sng xó
hi. V.I.Lờnin ch ra rng, cú o c cng sn mi to ra kh nng lm vic
mt cỏch nht trớ, hp lý v thc s cú t chc ỏp ng c nhng yờu cu
ca cỏch mng vụ sn. Khụng cú li lm vic cú t chc nht trớ ú, thỡ chỳng ta
khụng th t c mt thng li no, cng khụng th vt c mt trong vụ
s khú khn no, mt trong nhng th thỏch gay go no m chỳng ta ó tng
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 9 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
nm tri v hin nay chỳng ta cũn phi chu ng. Ch cú o c cng sn mi
thc hin c s on kt nhng ngi lao ng trong cuc u tranh lt
bn ỏp bc xõy dng xó hi mi. S on kt ú, ch cú giai cp vụ sn
c hun luyn v c thc tnh mi cú th to ra cCh cú giai cp vụ
sn mi cú th sỏng to ra mt sc mnh on kt lụi kộo theo nú giai cp
nụng dõn phõn tỏn v tn mn, v sc mnh ú ó chng li tt c cỏc cuc tn
cụng ca bn búc lt. Ch cú giai cp ú mi cú th giỳp qun chỳng lao ng
on kt nhau li, tht cht hng ng, trit bo v, trit cng c, trit
xõy dng xó hi cng sn ch ngha.
II. Nhng nguyờn tc o c mi
Ni dung nhng nguyờn tc ca o c mi(o c cng sn) mang tớnh
khỏch quan, c quy nh bi a v v vai trũ ca giai cp vụ sn trong nn sn

xut vt cht xó hi, bi s mnh lch s th gii, bi bn cht cỏch mng v
nhõn o ca giai cp vụ sn. õy l nhng chun mc khuyn khớch, nh
hng cn bn cho o c cng sn, do ú chỳng ũi hi cao i vi ch th
o c. Trong thc tin o c, cỏc ch th o c phi nhn thc mt cỏch
sõu sc, n lc vn lờn ỏp ng nhng ũi hi ca chỳng. o c cng sn
cú nhng nguyờn tc c bn sau
1. Ch ngha tp th l c s ca o c mi
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 10 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
Tp th l mt cng ng ngi (mt nhúm ngi) c t chc trờn c
s phõn cụng v hp tỏc cựng hotd ng nhm mc ớch chung, qua ú em li
li ớch cho cng ng, cho tng thnh viờn trong cng ng, cho tng thnh viờn
trong cng ng v cho xó hi.
Mt tp th chõn chớnh phi cú cỏc c trng sau
Mt l, phi cú mc ớch ỳng n, ngha l li ớch tp th thng nht vi
li ớch xó hi.
Hai l, phi cú t chc nht nh v b mỏy phi thc s hot ng.
Ba l, cỏc li ớch tp th, cỏ nhõn, xó hi, phi c tụn trng, v phi
c x lý mt cỏch hi ho. Khi gp mõu thun, xung t thỡ th t ca gii
quyt mõu thun phi c sp xp u tiờn: li ớch xó hi-li ớch cng ng-li
ớch cỏ nhõn.
Tớnh tp th, tớnh cng ng ca con ngi xut hin rt sm, do nhu cu
lao ng sn xut to ra vt phm nuụi sng con ngi. V chớnh trong lao ng,
nh lao ng m con ngi cng phỏt trin, hot ng ca con ngi ngy phong
phỳ. Xột cho cựng, mi giỏ tr vt cht, tinh thn o c c bt ngun t hot
ng lao ng ca con ngi. Tớnh tp th ca con ngi khụng ch biu hin
nhng hot ng cng ng cú tớnh xó hi trc tip, m ngay c nhng hot
ng c lp, cú tớnh cht cỏ nhõn. Tinh thn tp th mt khi c tha nhn l
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo

- 11 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
mt giỏ tr cao p, c coi nh l mt trit lý sng, mt nguyờn tc sng thỡ
phỏt trin thnh ch ngha tp th.
Ch ngha tp th l s thng nhỏt t giỏc gia nhng cỏ nhõn vỡ nhng lý
tng cao quý ca con ngi. ú l s thng nht ca tỡnh ng chớ, tinh thn
trỏch nhim, thỏi tụn trng, tinh thn hp tỏc, tng tr v tn tỡnh chm súc
ln nhau, nhm bo m cho cỏc cỏ nhõn phỏt trin cao nhõt, phc v li ớch xó
hi.
Ch ngha tp th l nguyờn tc, l c s khoa hc v l trung tõm ca o
c mi. õy, con ngi khụng ch ngh v hnhd ng vỡ mỡnh m cũn vỡ
ngi khỏc, Tp th õy va l mc ớch, va l phng tin, va l hỡnh thc
cho cỏc cỏ nhõn phỏt trin.
Ch ngha tp th l kt qu ca s phỏt trin hp quy lut ca lch s loi
ngi. Quan h o c, cng nh cỏc quan h khỏc, phỏt trin qua tng giai
on lch s, mi giai on lch s ũi hi phi cú kiu ngi thớch hp vi nú.
Phng thc sn xut l ngn ngun ca mi kiu o c v tớnh tn ti trong
lch s.
Theo C.Mỏc, Ph. ngghen, V.I.Lờnin v H Chớ Minh, nguyờn tc o
c c bn trong ch ngha xó hi phi thng nht cỏc li ớch ca cng ng.
Trong ch ngha xó hi, vn tn ti ba nhúm li ớch: li ớch tp th, li ớch cỏ
nhõn, v s hi nhp gia li ớch cỏ nhõn v li ớch tp th. Trong ch ngha xó
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 12 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
hi, li ớch tp th v li ớch xó hi l thc o o c ca cỏ nhõn v nht
nh li ớch tp th phi t trờn li ớch cỏ nhõn. Li ớch ca xó hi l tớnh th
nht trong cỏc quan h o c, bi vỡ trong ch ngha xó hi, chng l phng
tin tho món nhu cu v phỏt trin ti nng ca cỏc cỏ nhõn. Vỡ thờ, mc tiờu
vn hoỏ ca ch ngha xó hi ly thc o o c tp th lm chun mc ca

s tin b o c.
Li ớch xó hi l mt tn ti khỏch quan cú c s t nn tng kinh t ca
ch ngha xó hi. Nú m bo tho món cỏc nhu cu khỏc. Vic xem li ớch cng
ng l li ớch cng ng l li ớch chung ca ton xó hi s bo m c ch vn
hnh ca mt mc tiờu lý tng nht quỏn v mt xó hi nhõn o hin thc m
ch ngha xó hi theo ui. Tuy nhiờn, bờn ngoi li ớch xó hi, trong ch ngha
xó hi cng tn ti li ớch chõn chớnh ca cỏ nhõn. Li ớch chõn chớnh ca cỏ
nhõn m bo cho i sng o c c vn hnh a dng v phong phỳ.
Khụng cú li ớch chõn chớnh ca cỏ nhõn, quan h o c trong ch ngha xó
hi s thiu sc sng. Song, li ớch cỏ nhõn khụn gph l mc tiờu vn hoỏ ca
s phỏt trin xó hi chngha, Chớnh s kt hp hi ho gia li ớch cỏ nhõn v
li ớch xó hi mi l mc tiờu vn hỏo ca s phỏt trin xó hụi ch ngha. Bi vỡ,
nu ch quan tõm ti li ớch cỏ nhõn, cỏc quan h o c trong ch ngha xó hi
s tip tc theo vt xe o c v k ca ch ngha t bn. Li ớch cỏ nhõn trong
ch ngha xó hi khỏc vi ch ngha cỏ nhõn t sn. Trong lý tng o c ca
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 13 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
ch ngha xó hi, ch ngha cỏ nhõn l mt hin tng phn vn hoỏ. Tõm lý ca
ch ngha cỏ nhõn l ly s cỏ nhõn hoỏ, nõng li ớch riờng thnh li ớch v k v
i lp vi li ớch xó hi. Trong ch ngha xó hi khụng chp nhn hin tng
con ngi phỏ hoi nhau v thự ch nhau. Mi ngi t do phỏt trin nhng
khụng phn li t do ca ngi khỏc. Mc tiờu vn hoỏ ca ch ngha xó hi l
to nờn s cng ng cỏc li ớch.
Nh vy, di ch ngha xó hi, ch ngha tp th tr thnh quan h xó
hi ph bin, th hin trong quan h xó hi v trong mi hỡnh thc ca i sng
xó hi. Bng nhng hỡnh thc thớch hp, ch ngha tp th quy nh tớnh cht
hot ng ca ngi lao ng. Con ngi khụng ch ngh v mỡnh m cũn vỡ
ngi khỏc, tc l phc v con ngi, phc v tp th v phc v ton xó hi vi
mt tinh thn trỏch nhim, chm súc ln nhau, thc hin mc tiờu chung phự hp

vi s tin b xó hi, vỡ th nú l c s ca ch ngha nhõn o cao nht.
Ch ngha tp th ũi hi phi kiờn quyt chng ch ngha cỏ nhõn v ch
ngha phng hi chng qua ch l s bin tng ca ch ngha cỏ nhõn. ng
c hnh ng ca ngi cỏ nhõn ch ngha khỏt vng cỏ nhõn c ng hong
trong cuc sng vt cht v tinh thn.
2. Lao ng t giỏc, sỏng to l ci ngun ca o c mi
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 14 -
TIÓU LUËN TRIÕT HäC
Lao động là hoạt động sáng tạo của con người, “ là lực lượng bản chất của
con người”, dùng để cải biến tự nhiên, xã hội và chính mình phù hợp với nhu
cầu, lợi ích của con người, vì sự phát triển và tiến bộ xã hội.
Động vật tồn tại nhờ vào những thứ sẵn có trong tự nhiên. Trái lại, con
người vì cuộc sống của nình phải tiến hành lao động sản xuất, chủ động biến đổi
giới tự nhiên theo hướng thoả mãn nhu cầu và phục vụ mục đích của bản thân.
Đó là quá trình con người dùng công cụ tác động vào thế giới xung quanh, tạo ra
những thứ khác với dạng tồn tại sẵn có trong thế giới tự nhiên. Lao động là hoạt
động đặc trưng của con người. Nếu không có lao động thì con người không thể
tồn tại được. Có thể phân biệt con người với súc vật, bằng ý thức, bằng tôn giáo,
nói chung bằng bất cứ cái gì cũng được. Bản thân con người bắt đầu bằng tự
phân biệt với súc vật ngay khi con người bắt đầu sản xuất ra những tư liệu sinh
hoạt của mình- đó là một bước tiến do tổ chức cơ thể của con người quy định.
Sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt của mình, như thế con người đã gián tiếp sản
xuất ra chính đời sống vật chất của mình.
Như vậy, trong lịch sử, con người bắt đầu sự tồn tại của mình bằng lao
động. Và hiện nay, con người đang khẳng định sự tồn tại của mình cũng bằng lao
động. Lao động là một hiện tượng xã hội, là một hoạt động có ích cho xã hội.
Người nào lao động, người ấy chẳng những tồn tại không gây trở ngại cho người
khác, mà còn giúp đỡ cho người khác tồn tại, giúp đỡ cho người khác được hạnh
Häc viªn: §Æng ThÞ Minh Th¶o

- 15 -
TIÓU LUËN TRIÕT HäC
phúc. Đây là lý tưởng đạo đức cao nhất của con người. Giá trị đạo đức tích cực,
cái thiện, tức là đạo đức đích thực, biểu hiệnở chỗ con người giúp đỡ, thông cảm
và đem lại sự thích thú cho người khác. Trong cuộc sống, người ta có nhiều
chuẩn mực để đo phẩm giá của con người. Chẳng hạn: lương tâm trong sáng,
động cơ hành vi hợp đạo đức, có nhu cầu tinh thần và xã hội phát triển cao, lành
mạnh, thực hiện tốt các chuẩn mực đạo đức, có thái độ đúng đối với lao động.
Trong đó, thái độ đối với lao động là thứoc đo quan trọng, bởi vì, căn cứ vào đó
mà tha đánh giá con người lao động nghiêm túc, trung thực có trách nhiệm hay
dối trá, qua quýt, tiết kiệm, hay hoang phí. Và, người lao động chỉ được được
kính trọng khi có thái độ lao động đúng đắn, biểu hiện cụ thể là:
Thứ nhất, lao động cần cù, khoa học, sáng tạo, lao động với năng suất chất
lượng, hiệu quả cao.
Thứ hai, chăm lo thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí
Thứ ba, coi trọng lao động trí óc và lao động chân tay
Thứ tư, yêu quý lao động của mình và lao động của người khác.
Xã hội xã hội chủ nghĩa đòi hỏi phải sản xuất ra ngày càng nhiều của cải
vật chất, do đó, người lao động phải lao động một cách nhiệt tình, sáng tao với
năng suất, chất lượng cao. Theo V.I.Lênin, chủ nghĩa xã hội bắt đầu từ chỗ mà
những công nhân bình thường biết quan tâm với một tinh thần hy sinh và không
Häc viªn: §Æng ThÞ Minh Th¶o
- 16 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
qun nng nhc n vic nõng cao nng sut lao ng. õy l vn m
V.I.Lờnin cho l quan trng nht, cn bn nht cho thng li ca ch mi.
Khi so sỏnh nhim v chin u ỏnh ch c vi nhim v lao
ng xõy dng ch mi, V.I.Lờnin cho rng, nhim v th hai- nhim v
lao ng xõy dng xó hi mi- khú hn nhiu vỡ nhim v ny khụng th gii
quyt nht thi, mt hnh ng nht thi m ũi hi phi cú mt tỡnh cm lõu di

nht, bn b nht, khú khn nht ca cụng tỏc qun chỳng hng ngy.
Thỏi lao ng t giỏc cú k lut, lao ng sỏng tao th hin bn cht
con ngi lao ng cho xó hi, cho mỡnh m mỡnh lm ch. o c ca con
ngi trc ht c thm nh bng thỏi lao ng, hiu qu lao ng, s
úng gúp i vi xó hi, li núi i ụi vi vic lm, ng c v hiu qu. o
c mi hon ton xa l vi kiu lao ng hỡnh thc, tc trỏch, kộm hiu qu, v
v li. Ch ngha hỡnh thc v ch ngha tru tng ỏnh giỏ o c con ngi
tỏch ri lý tng vi hin thc cn phi c phờ phỏn.
3.Ch ngha yờu nc kt hp vi ch ngha quc t.
Lũng yờu nc l tỡnh cm xó hi t nhiờn ca con ngi vi t nc
mỡnh(t quc). T quc l mt mụi trng xó hi, chớnh tr v vn hoỏ trong ú
nhõn dõn sng. Lũng yờu nc l tỡnh cm i vi t quc th hin s tn tõm,
tn lc thc hin ngha v ca mỡnh trc t quc mi lỳc, mi ni. Lũng yờu
nc khụng phi l c trng riờng ca mt dõn tc no. Mi con ngi sinh ra
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 17 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
u cú ci ngun, quờ hng, t nc, dõn tc ca mỡnh. Mi ngi u cú
quyn yờu ci ngun, quờ hng, dõn tc,(ngụn ng, vn hoỏ, tp quỏn dõn
tc) v t nc mỡnh. õy l mt thuc tớnh t nhiờn cú ý ngha ph bin.
Gn bú vi ni chụn rau ct rn ca mỡnh, ni ghi m nhng n tng
vui buc ca tui u th l mt nột tỡnh cm v tõm lý ph bin ca con ngi.
Ai cng cú quờ hng v luụn cú tỡnh yờu i vi quờ hng mỡnh. Do ú, dự
chn quờ hng cú l ng khụ c chỏy, nc mn ng chua, t cy lờn si ỏ,
nú vn cú sc gi nh, sc lay ng nhng gỡ n kớn tn ỏy tõm hn ca mi
ngi. Ngi no cng tỡm thy nột t ho v quờ hng mỡnh. Song nim t
ho chớnh ỏng nht, cao c nht, cú sc c v mnh m nht l nim t ho v
truyn thng dõn tc. Chớnh lũng t ho dõn tc em li cho tỡnh yờu t quc
mt ni dung phong phỳ, sõu sc mi con ngi.
Mt khi lũng yờu nc phỏt trin thnh mt trit lý nhõn sinh, trit lý xó

hi, mt li sng, mt trỡnh nhn thc sõu sc v cú h thng, chi phi mt
cỏch cú ý thc mi hnh vi v ng x ca con ngi thỡ tr thnh ch ngha yờu
nc. Nú bao hm c t tng v tỡnh cm yờu nc, va l nguyờn tc o c,
va l nguyờn tc chớnh tr.
Ch ngha yờu nc l tỡnh yờu i vi t nc, lũng trung thnh vi t
quc v khỏt vng phc v nhng li ớch ca t quc v nhõn dõn. Thc cht ca
ch ngha yờu nc, nh V.I. Lờnin nhn mnh, l mt trong nhng tỡnh cm
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 18 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
sõu sc nht, ó c cng c qua hng trm hng ngn nm tn ti ca cỏc t
quc bit lp
Ch ngha yờu nc cú quỏ trỡnh phỏt trin lõu di, cú tớnh lch s v trong
xó hi cú giai cp nú mang tớnh giai cp. Yờu nc theo quan nim ca giai cp
phong kin l trung tõm (trung vi vua), yờu nc theo quan nim ca giai cp t
sn l yờu ch t bn. Ch ngha yờu nc t sn cha ng trong lũng nú
tớnh bn v dõn tc v tham vúng thng tr cỏc dõn tc khỏc, phc v cho li ớch
ca giai cp t sn. Chớnh vỡ th, cỏi gi l li ớch dõn tc m giai cp t sn vn
thng tuyờn truyn v thc cht ch l li ớch riờng, ớch k ca bn thõn giai cp
t sn. Yờu nc trờn lp trng giai cp cụng nhõn khỏc hn v cht vi quan
nin ca giõi cp búc lt. Ni dung ca nú c th hin nh sau:
Mt l, yờu nc l yờu nc xó hi ch ngha, yờu nhõn dõn lao ng. T
uc xó hi ch ngha l t quc ca nhõn dõn, ch khụng phi l ti sn ca riờng
cỏ nhõn no. Nh nc xó hi ch ngha l thnh qu u tranh cỏch mng cu
ton dõn, l nh nc ca dõn, do dõn v vỡ dõn. õy l nh nc i din cho s
cụng bng v vn minh nht. Lý tng xó hi ch ngha v lý tng dõn tc l
thng nht. Yờu nc xó hi ch ngha l lũng t ho an tc, lũng t ho v sc
sỏng to trong lao ng sn xut, lũng t ho v nhng gng anh hựng bt
khut bo v t quc, bo v nhõn dõn, l tinh thn x thõn vỡ s nghip cỏch
mng xó hi ch ngha, vỡ c lp, t do ca t quc. Nh vy, ch ngha yờu

Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 19 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
nc ca giai cp cụng nhõn luụn gn lin vi li ớch ca nhõn dõn lao ng, gn
lin vi mc ớch gii phúng nhõn dõn lao ng khi mi ỏp bc búc lt, khụng
ngng phỏt trin kinh t-xó hi, vn hoỏ, lm cho ngi lao ng lm ch thc
s t nc.
Hai l, yờu nc trờn lp trng ch ngha quc t ca giai cp cụng nhõn.
Ch ngha quc t ca giai cp cụng nhõn biu hinbn cht tt p ca giai cp
cụng nhõn nhm on kt, giỳp , v gii phúng nhõn dõn lao ng ton th
gii khi mi xing xớch ỏp bc búc lt ca k thng tr. Thc t lch s cho
thy, vn dõn tc v giai cp, dõn tc v quục t cú quan h hu c khụng th
tỏch ri. Mun hon thnh nhim v cỏch mng dõn tc phi lm tt nhim v
quc t. ng thi, lm nhim v quc t cng l gúp phn thỳc y s
nghiờp cỏch mng dõn tc. S kt hp ch ngha yờu nc vi ch ngha quc t
tr thnh mt nguyờn tc ca vic xõy dng o c mi. õy cn chỳ ý cỏc
vn sau:
Th nht, cn chng quan im ca ch ngha dõn tc hp hũi v cỏc quan
im o c khỏc trỏi vi o c mi. Nu ch yờu t quc minh, ch bit li
ớch ca dõn tc mỡnh m li th vi li ớch ca cỏc õn tc khỏc, coi thng,
mit th cỏc dõn tc khỏc l trỏi vi bn cht ca o c mi. Cho nờn, trong
khi bo v c lp v lónh th, kinh t, chớnh tr v vn hoỏ ca dõn tc mỡnh, thỡ
cng phi trõn trng dõn tc khỏc, trõn trng nn c lp ca h. ũi hi ny
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 20 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
nhm chng ch ngha dõn tc hp hũi, ch ngha nc ln, ch ngha chng tc,
ch ngha thc dõn di mi hỡnh thc v to nờn s bỡnh ng dõn tc m thc
cht l bỡnh ng gia nhng ngi lao ng sng nhng quc gia khỏc nhau.
Th hai, nu ngi no ch bit n nhng li ớch ca dõn tc hp hũi v

xem xột chng tỏch ri khi nhng li ớch xó hi-chớnh tr ca nhng dõn tc
khỏc, thỡ ngi y khụng th l mt ngi yờu nc. Cho nờn, kt hp ch ngha
yờu nc vi ch ngha quc t chớnh l yờu t quc, nhõn dõn mỡnh ng thi
yờu nhõn dõn lao ng cỏc dõn tc khỏc. Nu khụng yờu nhõn dõn mỡnh, khụng
quý trng vn hoỏ v truyn thng ca nhõn an mỡnh thỡ khụng bit tụn trng
ỳng n nhõn dõn lao ng nc khỏc. Yờu nhõn dõn lao dng cỏc nc khỏc
th hin thỏi trõn trng nhng tinh hoa trong vn hoỏ ca h v tip thu
nhng tinh hoa y lm phong phỳ nn vn hoỏ ca dõn tc mỡnh, chng li
mi thnh kin dõn tc, k th v phõn bit chng tc.
Th ba, lao ng, chiờn u, hot ng vi tinh thn o c cng sn
bo v, xõy dng t quc mỡnh v tụn trng li ớch chớnh ỏng ca cỏc dõn tc,
chm lo cng c tỡnh hu ngh gia nhõn dõn cỏc nc, tớch cc on kt, ng h
v giỳp i vi phong tro cụng nhõn, phong tro cng sn v phong tro gii
phúng dõn tc trờn ton th gii.
Th t, ch ngha quc t vụ sn v ch ngha dõn tc t sn l hai th
gii quan i lp nhau, l hai chớnh sỏch trỏi ngc nhau v vn dõn tc.
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 21 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
ng thi, ú cng l hai nguyờn tc o c i lp gia dõn tc ny vi dõn
tc khỏc v gia nhõn dõn cỏc nc. Nu nguyờn tc dõn tc ch ngha tuyờn
truyn tớnh bit lp v tớnh c thự an tc ca mt s dõn tc no ú, s ng vc
cỏc dõn tc khỏc v s thự ch gia cỏc dõn tc vi nhau thỡ nguyờn tc chru
ngha quc t vụ sn t c s cho nhng quan h liờn quc gia ca cỏc nc xó
hi ch ngha, cng nh nhng quan h ca nhõn dõn cỏc nc xó hi ch ngha
vi nhng ngi lao ng cỏc nc t bn ch ngha, vi cỏc dõn tc ang u
tranh cho s nghip gii phúng õn tc ca mỡnh.
4. Ch ngha nhõn o cng sn
Ch ngha nhõn o cú ngha l thuc v con ngi, v tớnh ngi, cú hc
thc. Thỏi tt v tỡnh yờu vi ngũi lao ng, i v ngi lng thin, v

chõn chớnh chớnh l ch ngha nhõn o.
Theo ngha hp, ch ngha nhõn o l mt tro lu t tng cu thi i
phc hng, gn vi vic nghiờn cu cỏc di sn c i trong trit hc luõn lý hc,
ngh thut v mụ t c im ca nn vn hoỏ thi k phc hng.
Theo ngha rng, ch ngha nhõn o l mt tro lu xó hi tin b, l
tng hp nhng quan im nhm bo v phm giỏ, bo v s t do v s phỏt
trin ton din, bo v tớnh ngi ca cỏc quan h xó hi.
Trc C.Mỏc, t tng nhõn o ch ngha ó hỡnh thnh 2 xu hng
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 22 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
Th nht, ch ngha nhõn o cu cỏc nh t sn tin b th k XVII-
XVIII da trờn c s vt cht l ch t hu, c s o c l ch ngha cỏ
nhõn. Xu hng ny biu hin li ớch v h t tng ca giai cp t sn ang
lờn, tin ti nm chớnh quyn.
Th hai, gn vi ch ngha xó hi khụng tng l ch ngha nhõn o biu
hin li ớch c nhng ngi lao ng, nhng ngi nụng dõn, cụng nhõn, k c
giai cp bỡnh dõn thnh th. H chng li h t tng phong kin v giỏo quyn,
bo v li ớch cỏ nhõn. Nhng trng tõm ca h l vn cỏc hỡnh thc giao tip
v liờn h gia ng vi ngi. H phờ phỏn mi khuynh hng phn nhõn o
ca xó hi, ch trớch nhng khuyt tt ca chớnh xó hi hin tn, ra yờu cu
ca mi ngi bỡnh ng v ti sn, ũi lp mt ch xó hi cụng bng.
Hai khuynh hng ny tuy cú khỏc nhau nhng quan h vi nhau, u
chng phong kin, chng giỏo hi. Song c hai khuynh húng u cú nhc
im chung l tru tng, kờu gi tỡnh thng chung chung v khụng th thc
hin c trong thc t.
Ln u tiờn trong lch s phỏt trin xó hi ca loi ngi, ch ngha t
bn ó to c nhng tin vt cht phỏt trin o c ca con ngi bng
cỏch hng n mc tiờu gii phúng con ngi. Nhng, thc hin mc tiờu
ú, giai cp t sn ó la chn hỡnh thc búc lt cỏc giỏ tr thng d, quc t hoỏ

s búc lt ú bng cỏc cuc u tranh, thit lp ch ngha thc dõn trờn ton th
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 23 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
gii. Kt qu l mõu thun gia giai cp cụng nhõn vi giai cp t sn trong
nc v trờn ton th gii ngy cng gia tng.
S mõu thun gay gt ton din trong th gii con ngi theo cỏch thc
phỏt trin ca phng thc sn xut t bn ch ngha cũn tao ra hi chng vụ
o c trm trng hn khi cỏc quan h t bn ch ngha lm bn cựng hoỏ
nhiu tn lp xó hi khỏc, lm cho con ngi khụng cũn tin tng ln nhau. Cú
th nú mõu thun ton din trong th gii con ngi di ch ngha t bn ó to
tin con ngi tỡm c mc tiờu phỏt trin o c bng phng thc sn
xut xó hi ch ngha tin lờn ch ngha cng sn.
gii phúng con ngi khi nhng hn ch o c t sn, thit lp
li cỏc giỏ tr o c mi trong th gii con ngi, sut c th k XX, nhõn loi
ó tin hnh cỏc cuc u tranh rng ln gii phúng giai cp, gii phúng xó hi.
Cỏc phong tro y bao cha cỏc gii phỏp o c ca mc tiờu xoỏ b cỏc hn
ch t sn thit lp cỏc giỏ tr o c mi. Mc tiờu ca gii phúng giai cp,
gii phúng dõn tc, gii phúng xó hi cú ni dung xuyờn sut l gii phúng con
ngi.
Cuc gii phúng giai cp, gii phúng dõn tc, gii phúng xó hi trong thi
i ngy nay cú ni dung o c l gii phúng v phỏt trin ton din con
ngi. Ba cuc gii phong ú gn cht vi mc tiờu xõy dng ch ngha xó hi.
Ch cú ch ngha xó hi vi cú th khc phc c cỏc hn ch ca o c t
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 24 -
TIểU LUậN TRIếT HọC
sn trong hnh trỡnh con ngi tỡm kim mc tiờu vn hoỏ nhõn o cho s phỏt
trin xó hi. Ch cú ch ngha xó hi v sau ú l ch ngha cng sn mi cú iu
kin phỏt huy ton din nng lc bn cht ca con ngi, t do, nhu cu, khỏt

vng, nng khiu, ca con ngi.
i lp vi ch ngha nhõn o t sn l ch ngha nhõn o cng sn.
Ch ngha nhõn o cng sn la s k tha v phỏt trin nhng tinh hoa lý tng
nhõn o trong lch s nhõn loi. õy l ch ngha nhõn o cú tớnh cht hin
thc v trc tip nhm vo hot ng, nhm gii phúng con ngi ch khụng
phi ch l nhng cm nhn thng xút v thõn phn con ngi.
Nh vy xột v bn cht, ch ngha nhõn o cng sn l lý tng nhõn
o trit l gii phỏp thc t nht, bin mong c nhõn o thnh hin thc
ph bin, to lp iu kin xoỏ b tn gc mi hỡnh thc ỏp bc, búc lt v nụ
dch ngi lao ng. Ch ngha cng sn l ch ngha nhõn o trit nht, l
ch ngha nhõn o hin thc.
Ch ngha nhõn o mỏcxớt cp tỡnh yờu thng con ngi lao ng,
ch khụng núi n s cm thụng v tỡnh yờu i vi con ngi núi chung, khụng
k ngi tt hay xu. ng thi, ch ngha nhõn o mỏcxớt t rừ thỏi phn
n vi nhng th lc i ch ca ngi lao ng. Ch ngha nhõn o mỏcxớt
vi s cụng minh khuyn khớch to iu kin cho cỏi tt phỏt trin, phờ phỏn,
trng tr, loi b cỏi xu. Ch ngha nhõn o õy mang tớnh lớch s c th,
Học viên: Đặng Thị Minh Thảo
- 25 -