ôn tập hóa hữu cơ lớp 12

Ôn tập hóa học 12
Chương 1: ESTE - LIPIT
A. Este
1. Định nghĩa:
2. Công thức:
- Đơn no hở
- Chung:C
n
H
2n+2-2k-2x
O
2x
(x≥1;n≥2)
- Đơn chức: RCOOR’( R’≠ H)
- C
n
H
2n+1
COO C
x
H
2x+1
(số C=n+x+1)
- Rượu đa, axit đơn: (RCOO)
n
R’
- Rượu đơn, axit đa: R(COOR’)
n
3. Tên gọi = tên R’ + tên gốc axit đuôi “at”
4. Hóa tính:
- Thủy phân(đặc trưng):

- Phản ứng khử: RCOOR’
 →
CtLiAl H
o
,
4
R-CH
2
-OH + R’OH
- ở gốc HC:+ cộng vào nối đôi
+ trùng hợp
5. điều chế:
- pứ este hóa(đk tăng hiệu suất):
- este không no:
- este của phenol:
6. lưu ý:
1. este của ancol không bền thủy phân:
RCOOCH=CH-R’ và RCOOC(CH
3
)=CH-R’
2. este của phenol thủy phân
3. este vòng đơn chức thủy phân:
4. xà phòng hóa este:
- cho 1 muối + 2 ancol → ROOC-R’-COOR’’
- cho 2 muối + 1 ancol → RCOO-R’-OOCR’’
- cho 1 muối → este vòng đơn chức
- cho 2 muối → este của phenol
- số C este=
este
n

nCO
2
- chất hữu cơ chỉ chứa chức este thì số nhóm chức este =
este
OH
n
n
−
- thủy phân trong:
NaOH: + m
este
< m
muối
→ este của ancol CH
3
OH
+ ∆m
giảm
= (M
R’
– 23)n
este
=m
este
– m
muối
KOH: ∆m
giảm
= (M
R’

– 39)n
este
=m
este
– m
muối
- pứ cháy: +
2
CO
n
=
OH
n
2
→ este no đơn chức
+
2
CO
n
>
OH
n
2
→ este không no
B. lipit:
1. định nghĩa lipit: là hợp chất có trong cơ thể sống, không tan trong nước, tan
trong dung môi hữu cơ gồm chất béo, sáp, steroid, phopholipit….
2. Định nghĩa chất béo, axit béo:
Một số axit béo và chất béo tương ứng
3. Tên gọi: triglixerit hay triaxylglixerol

4. Ctct chất béo, phân biệt dầu và mỡ.
5. Hóa tính: + thủy phân
+ Hidro hóa
+ sự oxi hóa: C=C+ O
2kk
→peoxit→andehit(mùi ôi, thiêu…)
Cho dẫn xuất của phenol trộn với chất béo để ngăn quá trình này.
 Xà phòng và chất tẩy rửa tổng hợp:→phân biệt
chất tẩy rửa tổng hợp:
- Tính năng tương tự xà phòng
- CT: R-SO
3
Na
- Giặt được trong nước cứng( do không tạo tủa với ion Mg
2+
và Ca
2+
)
- Có hại cho da tay( do dùng NaClO )
- 1 số gốc R phân nhánh độc với môi trường( VSV không phân hủy được).
Chương 2: CACBOHIDRAT(gluxit hay saccarit)
Định nghĩa, phân loại, so sánh các loại gluxit
A. Glucozo ( đường nho)
1. Cấu trúc:
- Mạch hở: 4 dữ kiệm cm CT
- Mạch vòng: α,β : cm vòng: CH
3
OH/H
+
→vòng tồn tại chủ yếu và không chuyển dạng hở được.

Hemiaxetal:OH tự do
2. Hóa tính:
 Poliancol:
- Cu(OH)
2
→ dd xanh lam
- Tạo este 5 chức.
 Andehit đơn:
- G→2Ag
- Khử bởi H
2
→sobitol
- Cu(OH)
2
→ tủa đỏ gạch
- Dd Br
2
→ mất màu
 Lên men:
- G→2R + 2CO
2
- G→HO-CH(CH
3
)-COOH
3. Điều chế: thủy phân tinh bột
4. ứng dụng:
- thuốc tăng lực
- tráng gương
- tráng phích
 Fructozo( đừng mật ong)

- Tồn tại dạng vòng β
- Không mất màu Br
2
- Hóa tính: tương tự G( Cu(OH)
2
/OH
-
,t
o
C →tủa đỏ gạch và tạo phức khác với
G)
B. Saccarozo( đường mía)
S=α-G+β-F
{
21
COC
lkglicozit
−−
, không có OH tự do→ không chuyển sang mạch hở được.
1. Phân loại:
- Đường phèn: kết tinh nhiệt độ thường, tinh thề lớn
- Đường cát: vàng
- Đường phên; nâu sẫm
- Đường kính: tinh thể nhỏ
2. Tính chất:
- Thủy phân
- Cu(OH)
2
→ dd xanh lam
- Không tráng gương, không mất màu dd Br

2
3. ứng dụng:
- thực phẩm: sx bánh kẹo, nước giải khát
- dược phẩm: điều chế thuốc
4. sản xuất:
cây mía
→
ép
nước mía
 →
loctapOHCa
2
)(
dd đường
 →
32
locCaCOCO
dd đường
(12-15% đường) hợp chất Ca vàng
Đường kính
 →
tâymauSO
2
dd đường
 →
l ockettinhcôđôđ ,,
Không màu nước rỉ đường
 →
l ênmen
rượu

 mantozo( đường mạch nha)
M=2α-G: C
1
-O-C
4
:liên kết α-1,4-glicozit
Có OH tự do của α-G →có thể mở vòng
Tính chất:
- poliancol→giống S
- khử→giống G
- thủy phân→đisaccarit M→2G→4Ag
C. tinh bột (n: trăm- triệu)
1. trạng thái: bột, màu trắng, không tan trong nước lạnh.
- Amilozo: không nhánh 20%: α-1,4-glicozit:xoắn lò xo
- Amilopectin: nhánh 80%:α-1,4 và α-1,6-glicozit
- TB=n α-G
2. Hóa tính:
- Thủy phân
- Màu với iod→xanh tím(hấp phụ)
3. Quang hợp
4. Chuyển hóa TB trong cơ thể:
H
2
O H
2
O H
2
O CO
2
+H

2
O
TB đextrin mantozo G
α-amilaza β-amilaza mantoza glicogen(gan)
D. Xenlulozo(n= vài triệu ↑)
1. Trạng thái: sợi, không tan trong nước
- X= nβ-G
- Không phân nhánh(amilozo), không xoắn:β-1,4-glicozit
- Có 3 OH tự do→CT: [C
6
H
7
O
2
(OH)
3
]
n
2. Hóa tính:
- Thủy phân: tính chất polisaccarit
- Poliancol: + tan trong nước vayde [Cu(NH
3
)
4
](OH)
2
+ HNO
3
→thuốc súng
+ (CH

3
CO)
2
O→tơ axetat
+ CS
2
+NaOH →tơ visco
Chương 3: AMIN – AMINOAXIT - PROTEIN
A. Amin
1. Định nghĩa
- Phân loại
- Bậc amin
2. Đồng phân-danh pháp
 Đồng phân:
- Amin đơn no:
- Đơn no bậc 1:
- Đồng phân:(mạch C, vị trí nhóm chức, bậc amin)
 Danh pháp:
 Gốc chức: gốc HC+ amin
 Thay thế:
- Bậc 1: ankan + amin
- Bậc 2: N+nhánh+ankan chính+vị trí amin+amin
- Bậc 3: N,N + nhánh+ankan chính+vị trí amin+amin
3. Lí tính:
- C1 đến C3: khí, khai, tan nhiều trong nước, độc.
- M↑→
{
↑
↓
sôi

tan
- Anilin: lỏng, không màu, độc, dễ oxi hóa →đen.
4. CTCT:giải thích tính bazo bằng 2 cách.
5. Hóa tính:
 Tính bazo yếu:
- Td HCl→khói trắng giống NH
3
- Quì tím: amin thơm hóa xanh; amin béo không đổi màu( giải thích)
- HNO
2
→ROH+ N
2
+ H
2
O(amin 1, amin thơm)
- Ankyl hóa: RNH
2
+R’I→RNHR’ + HI
 Thế nhân thơm: giải thích + viết ptpu
6. Điều chế:
- Thế H của NH
3
- Khử hợp chất Nitro
Lưu ý:
- m
amin
+ m
HCl
=m
muối

- M
amin
=M
muối
-36,5x
- n
HCl
=n
amin
=n
muối
=
x
mm
amuôi
5,36
min
−
- số chức amin=
mina
HCl
n
n
 ứng dụng anilin: nhuộm, polime, dược
B. Aminoaxit
1. Định nghĩa: tạp chức
{
2
NH
COOH

−
−
2. CT:no đơn hở:
3. CTCT: ion lưỡng cực→kết tinh
Dd chứa cả ion và phân tử
4. Danh pháp:
- thay thế: axit+ vị trí NH
2
+nhánh+tên quốc tế của axit
- bán hệ thống: axit+ α,β +nhánh+tên thường của axit
- thường: thuộc
5. lí tính: rắn, không màu, vị hơi ngọt, dễ tan trong nước.
6. Hóa tính: lưỡng tính
Lưu ý:
- n
NaOH
=n
AA
=
y
mm
amuôi
22
min
−
- n
KOH
=n
AA
=

y
mm
amuôi
38
min
−
- m
amin
+ m
HCl
=m
muối
- M
amin
=M
muối
-36,5x
- Số chức





=−
=−
AA
HCl
AA
Na OH
n

n
NH
n
n
COOH
2
Trong đó:x là số nhóm chức –NH
2
; y là số nhóm –COOH)
 ứng dụng: tạo protein, sx bột ngọt, thuốc bổ, nilon
C. Peptit-protein
I. Lk peptit:
1. Định nghĩa:-CO-NH-
2. Phân loại:2 loại:
- oligopeptit: 2→10 α-AA
- polipeptit: 11→50 α-AA
3. Cấu tạo:
- Đầu N: còn nhóm NH
2
- Đầu C: còn nhóm COOH
4. Đồng phân:n!(n là số AA)
5. Danh pháp: ghép tên từ đầu N → đầu C giữ nguyên
6. Lí tính:rắn, dễ tan trong nước
7. Hóa tính:
- Thủy phân:
- Màu biure:Cu(OH)
2
/OH
-
→màu tím(tri peptit trở lên)

II. Protein:
1. Khái niệm:
- Polipeptit(M=vài chục nghìn →vài triệu)
- Nền tản cấu trúc, chức năng cơ thể sống.
2. Phân loại:2 loại
- Đơn giản: ∑α-AA
- Phức tạp:∑protein đơn giản
3. Lí tính:
- Dạng sợi: không tan: lông, tóc, móng
- Dạng cầu: tan trong nước:abumin của lòng trắng trứng, hemoglubin
4. Hóa tính:
- Thủy phân hoàn toàn→α-AA
- Màu: + HNO
3
→vàng
+ Cu(OH)
2
→tím
- protein
 →
bazoaxitmuôiđun ,,,
đông tụ
Chương 4: POLIME – VẬT LIỆU POLIME
A. khái quát polime:
1. định nghĩa:
- hệ số polime hóa
- ss trùng hợp, trùng ngưng, đồng trùng hợp
2. tên gọi:
3. phân loại:
 nguồn gốc:

 tổng hợp:
 thiên nhiên: tinh bột, xenlu, tơ tằm
 bán tổng hợp(nhân tạo):tơ visco, tơ axetat
 pp tổng hợp:
 trùng hợp:
 trùng ngưng:
 cấu trúc:
 không nhánh: xenlu, PVC, PE, nhựa novolac, nhựa rezol
 nhánh: amilopetin, glicogen
 không gian: cao su lưu hóa, nhựa bakelit( nhựa rezit).
4. lí tính:
- không bay hơi, nhiệt độ nóng chảy không xác định
- rắn, không tan trong dung môi thường
- 1 số polime có tính chất dẻo, cách điện, cách nhiêt
5. hóa tính:
- cắt mạch: thủy phân
- giữ nguyên mạch: cộng vào nối đôi
- tăng mạch: cao su lưu hóa, nhựa rezol→rezit
nói thêm : nhựa nhiệt rắn và nhựa nhiệt dẻo.
B. Vật liệu polime
1. Chất dẻo:
- Polime có tính dẻo
- Thành phần: polime+ độn+hóa dẻo+phụ gia
- Compozit: + nền là polime
+ chất độn, sợi thủy tinh, CaCO
3
, bột nhẹ
- Polime làm chất dẻo: PVC, PE, PS, teflon, PPF, PMM,PP,
2. Tơ:
- Polime hình sợi dài mảnh

- Phân loại:
+ thiên nhiên; len, tơ tằm, bông
+ tơ hóa học:
 Tổng hợp:
• Poliamit:
o Nilon-6,6
o Nion-6(tơ capron)
o Nilon-7(tơ enan)
• Polieste:
o Tơ lapsan(tơ đacron)
o Tơ nitron, olon, acrilonitrin.
 Bán tổng hợp:
• Tơ visco
• Tơ axetat
3. Cao su:
 Polime có tính đàn hồi
 Phân loại: 2 loại:
• Thiên nhiên:
o Từ mủ cây cao su
o Isopren: (C
5
H
8
)
n
dạng cis,n=1500- 15000
• Tổng hợp:
o Cao su buna
o Cao su buna-N: chống dầu cao
o Cao su buna-S: đàn hồi cao

4. Keo dán:
- Keo epoxi
- Keo UP:
Nói thêm:
- teflon: chất nhiệt dẻo, bền nhiệt, làm chảo chống dính
- thủy tinh hữu cơ(plexiglas), PMM: chất nhiệt dẻo, bền nhiệt, bền hóa,
cứng: dùng làm xương giả, răng giả