Tài liệu thi Địa chất lịch sử

http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
Cõu 1: Cu trỳc ca Lc a c cu to t my phn v c im ca tng phn?
Bi lm
- Lc a chim 1/3 din tớch ca T
- V TPHH ca v lc a gm: AL,Si, K,Na. V ỏ cu gm cú ỏ magma, axit, ỏ trm tớch, ỏ
bin cht. Dy tb khong 45km, tui khong 3,8 t nm.
Lc a c cu to t 3 phn sau:
a/khiờn:
+ V a hỡnh tng i bng phng, thng cao hn xung quanh vi chc một( 20- 30m), b
mt th hin s xúi mũn mnh m.
+ V ỏ cu to: ch yu t cỏc ỏ xõm nhp Granit, ỏ bin cht cao, hu nh cú tui tin
cambri, a phn b cun hỳt mnh m.
+ Khiờn l mt phn ca cỏc lc a hin nay, ó tng nm trong mt i cú hot ng mnh m
chu quỏ trỡnh xõm thc, xúi mũn trong thi gian di (iu ú chng t ỏ cu to cú s khỏng
sc v bn cao)
+ Trờn th gii cú cỏc khiờn sau:
Nam M cú khiờn Braxin
Bc M cú khiờn Canada v Greenland
Chõu õu cú khiờn Baltic
Chõu ỏ cú khiờn Siberi, Trung hoa, An
b/ tng ph hay nn(platlorm)
+ a hỡnh khỏ bng phng, ph bin cu to a ho, a ly
+ Cu to: cỏc ỏ trm tớch (phn trờn),bờn di l mt b phn ca khiờn. Tp ca ỏ trm tớch
ch yu l cỏt kt, sột kt, ỏ vụi. Tng ph l khõu ni gia hai khiờn, cú tui trờn 1 t nm nh
hn khiờn(0,7- 2,5 t nm)
Tng ph kt hp vi khiờn to thnh nn (craton)
Nn l mt b phn ca lc a c cu to bng ỏ cú tui c, cú a hỡnh tng i bng
phng. V mt kin to tng i n nh, nu cú hot ng kin to ch yu l h nõng lờn, h
xung mt cỏch t t gi l h to nỳi
c/ ai nỳi:
+ L cỏc dóy nỳi hp, thng phõn b ven lc a

+ ỏ cu to: t ỏ trm tớch v magam cú tớnh cht t trung tớnh ti axit, bin cht th hin qua
s va chm gia cỏc lc a v cỏc mng vi nhau
+ ỏ cu to b nộn ộp hỡnh thnh nờn cỏc un np, t góy gi l ai nỳi un np
+ Hin nay trờn th gii cú hai ai nỳi vn ang hot ng:
o ai nỳi Coocdi e thuc dóy Andes hỡnh thnh trong i trung sinh v tõn sinh
o ai nỳi Hymalaya thuc dóy Anp
Cỏc ai nỳi c hu nh u kt thỳc t ngt ven rỡa cỏc lc a Appalachian ụng nam
ca Bc M, dóy Atlas ca Bc M, thiờn sn (TQ), Uran
Cõu 2:S tin húa ca khớ quyn trong giai on tin Cambri?
Bi lm
Trong thi k khi nguyờn:
- khớ quyn nguyờn thy c to thnh do cỏc hp cht khớ to nờn lp khớ quyn
- thnh phn ca khớ quyn nguyờn thy l khớ hydro chim khong 90% , hi nc, khớ metan, CO2
v mt s cỏc cht khớ khỏc, hu nh khụng cha cú oxy v khớ nito
Trong archian:
Trang 1
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
- Trong giai on AR thỡ thnh phn ca khớ quyn vn bao gm khớ metan, NH3, H2S, HCL,
CO2. ngoi ra cũn cú khớ Nito. Khớ CO2 v c hỡnh thnh t quỏn trỡnh oxy húa:
H2S
as
H2 +O2
CH
4
+ O2 = CO
2
+H
2
O
NH3 + O2 = N2 + H2O

- Do vy, trong thnh phn khớ quyn thỡ hm lng CO2 gim xung, cũn nito li tng lờn (cn
lu ý l khụng cú oxy trong g ny vỡ O2 va sinh ra trong phn ng phõn gii nú ch tham gia
ton b vo cỏc p oxy húa ).
Trong Proteozoi
- Hm lng N gn nh n nh trong Proteozoi v gn ging nh ngy nay. Hm lng khớ CO2
tip tc gim.
- Vo cui Proteozoi thỡ hu ht cỏc khớ CO2, NH3, CH4, HCL u gim v gn bng 0.
- Trong giai on ny cú s xut hin ca O2, Cỏch õy khong 2 t nm vi bng chng l cỏc
oxit st mu cú tui c nht cú tui khong 2 t nm.
- Hm lng O2 tip tc tng v t khong 10% vo cui Proteozoi.
Cõu 3: s tin húa ca thy quyn trong g tin Cambri ?
Bi lm
- Vo u Hadean cha cú thy quyn
- Cui Hadean u Ar cựng vi s ngui lnh ca trỏi t hỡnh thnh nờn v T u tiờn, hi
nc cng ngng t li to nờn thy quyn ban u.
V tớnh cht ca thy quyn trong Ar :
- Trong g u : Ar thy quyn hũa tan nhiu khớ CO2, SO2,HCL nờn tớnh cht ban u ca
thy quyn mang tớnh axit cao , cha cú O2 nờn mt thy quyn l mt kh. Do vy rt c hi
i vi sinh vt.
- Trong g cui Ar quỏ trỡnh trờn vn tip tc din ra, do vy tớnh c hi ca thy quyn gim
xung. ng thi ion kim v kim thụ cũn lm cho thy quyn mn dn do s kt hp gia
chỳng vi ion Cl
-
.
- Trong g ny qt tớch t trm tớch vụi rt phong phỳ, c bit cú cha trm tớch sunfur st,
cacbonat st. õy l lý do gii thớch s gim t ngt v hm lng Co2 trong khớ quyn.
- Vo Proteozoi nhỡn chung thy quyn trong g ny mang tớnh cht chuyn tip t g Ar. Tuy
nhiờn tớnh cht ca thy quyn thay i vo gia Pr khi cú s xut hin ca O2 (chuyn t mt
kh sang oxi húa)
- Tớnh cht ca thy quyn gn nh n nh vo cui PR

Cõu 4: Hot ng kin to trong c sinh sm(PZ )v h qu?
Bi lm
- Xy ra t nm 570 tr nm n 410 tr nm, kộo di 160 tr nm, gm cú ba k
- Trong Pz sm din ra chu k kin to Caledoni hỡnh thnh nờn cu trỳc nỳi un np Caledonit.
Hin nay thy ụng Bc M (dóy Appalache, Greenland, scandinavi Tõy Bc Au, ụng
nam TQ, ụng Uc.
- Vo cui tin cambri siờu lc a Panotia c hỡnh thnh do s hi t gia Craton congo v
nam Rodinia
Trong k cambri:
Trang 2
http:dialisptphcm.tk Tài liệu thi Đòa chât lòch sử
- Vào đầu cambri siêu lục địa Pannotia tiếp tục tan rã bởi hệ thống rift phát triển giữa laurentia,
Baltica, siberia và Gondvana làm cho khối lục địa laurentia, baltica và siberia trơi về phía Bắc.
Hệ quả là làm cho biển tiến vào các Craton (nền)
- Địa dương Iapetus hình thành giữa laurentia và Baltica, Paleotethys giữa Gondwana và baltica,
siberia và kazakstan
- Siêu lục địa Gondwana di chuyển về phía Nam Cực, bao quanh Gondwana là một đới cuốn hút
theo kiểu đại dương- đ d; đ d- lđ, xung quanh Gondwana tồn tại rãnh đại dương
Trong kỷ Ocdovic:
- Vào đầu O đại dương Iapetus tiếp tục mở rộng. Hệ quả làm cho biển tiến trong phạm vi tồn
cầu. Laurentia, baltica, siberia và Gondwana bị tách ra xa nhau, hệ quả là hình thành đại dương
Rheic hình thành giữa Avalonia và Gondwana. Avalonainia so với hiện nay là Scota rica,
Scotlen ở phía Tây nước Anh.
- Vào O2 đại dương Iapetus bắt đầu có dấu hiệu đóng lại bởi sự hình thành giữa hai đới cuốn hút
nằm giữa laurentia và baltica. Hệ quả hình thành hệ thống cung đảo núi lửa Tacon ở phía Đơng
Nam hiện nay của Laurentia.
Trong kỷ SiLua:
- Có nhiều hđ tạo núi diễn ra, là hệ quả của sự đóng lại của các đại dương, những đai núi hình
thành trong S được gọi là chu kỳ tạo núi Caledoni. Tuy nhiên chu kỳ tạo núi Caledoni diễn ra ở
giai đoạn khác nhau, hệ quả hình thành nên cấu trúc uốn nếp Caledonit.

- Đại dương Iapetus đóng lại một phần phía Nam, hệ quả làm cho laurentia và cung đảo núi lửa
Tacon va chạm vào nhau tạo núi Taconic.
- Cuối S đại dương Iapetus tiếp tục đóng lại ở phần phía bắc, Baltica va chạm với laurentia hình
thành núi Caledonide ở Scadinavia bắc Anh, Greenland và phần phía Bắc dãy Appalat, hệ quả
làm cho biển thối trên phạm vi tồn cầu, diện tích lục địa mở rộng, địa hình lục địa được nâng
cao với những hệ thống núi mới.
Câu 5: Hoạt động kiến tạo trong cổ sinh Muộn (PZ2) và hệ quả?
Bài làm
Trong đại Pz muộn diễn ra chu kỳ kiến tạo Hecxini xảy từ 410 tr năm đến 248 tr năm cách đây, kéo
dài 162 tr năm, trải qua 3 kỷ D,C,P chu kỳ kiến tạo Hecxini hình thành nên cấu trúc núi uốn nếp
hecxinit. Hiện nay thấy ở Đơng Nam Bắc Mỹ, Đơng Uc, Bắc Phi, Đơng Nam TQ, Tây Au
Trong kỷ Devon:
- Vào đầu D chu kỳ tạo núi Caledoni tiếp tục hồn thiện bởi pha tạo núi Acadian do sự xác nhập
giữa Avadonia va chạm với laurentia mà hệ quả là do sự mở rộng của đại dương Rheic.
- Cuối D, chu kỳ tạo núi Hecxini bắt đầu hình thành do sự đóng lại của đại dương Rheic làm cho
Gondwana dịch chuyển lên phía Bắc, kết quả Nam Mỹ thuộc Gondwana va chạm với laurentia
hình thành nên phần phía nam của dãy Appalat hiện nay.
- Ngồi ra Bantica, Siberia, Kazacstan xích lại gần nhau do sự hình thành của cung đảo núi lửa ở
phía đơng Bantica.
Trong kỷ cacsbon:
- Hoạt động tạo núi Hecxini tiếp tục diễn ra do sự đóng lại hồn tồn của các đại dương nằm giữa
Laurentia, Gondwana và Bantican làm cho châu phi va chạm với laurentia hệ quả hình thành
nên phần còn lại của dãy Appalat, tạo núi Hecxini
- Đồng thời Siberia, Bantica, Kazactan tiến sát vào nhau làm cho các vật liệu trầm tích bị dồn ép,
uốn nếp, nâng cao hình thành nên siêu lục địa Pangea
Trang 3
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
Trong k Pecmi:
- Mang tớnh cht chuyn tip t k Cacbon, cỏc lc a tin sỏt vo nhau hon thin cu trỳc un
np Caledonit, Hecxinit lm cho a hỡnh nõng cao siờu lc a Pangea m rng.

- Phớa ụng Pangea vn tn ti i dng Paleotethys, xa hn phớa tõy l khi lc a Hoa bc,
Hoa nam, Indonesia.
- Cui pecmi mt phn Gondwana b tỏch ra bi i tỏch gión tethys, m rng mt i dng
mi Tethys. Mt phn Gondwana b tỏch ra gm cỏc (Th nh k, Iran, Tõy tng, bỏn o
Malaysia) gi chung l Cimmeri.
- Nhỡn chung, hot ng kin to trong i pz, c bit trong pz mun l cỏc lc a tin sỏt vo
nhau, va chm vo nhau (hay cũn gi l hi t cỏc lc a) hỡnh thnh nờn siờu lc a vo
cui pz, ú l phn phớa tõy ca Pangea.
Cõu 6:hot ng kin to trong i trung sinh v h qu?
Bi lm
- Hot ng kin to trong i Trung sinh bt u t 248tr nm n 65 tr nm cỏch õy, kộo di
khong 183 tr nm, tri qua 3 k T,J, K
- Trong MZ , h kin to ca trỏi t din ra mnh m, quan trng nht l chu k kin to
mezozoi (chu trỡnh kin to Cimmeri) hỡnh thnh nờn cu trỳc nỳi un np Mezoit, hin nay
c tỡm thy nam v NA, BA, TBM
Trong k triat:
- u Triat, bin Tethys tip tc m rng, y Cimmeri trụi v phớa Bc.
- Cui T Cimmeri va chm vi khi lc a Siberia, Hoa Bc, Hoa Nam, cỏc vt liu trm tớch
c nõng cao, un np to nỳi Indoxini, m rng thờm phn phớa nam ca laurentia sau chu
k to nỳi ny v c bn ụng Dng, Võn Nam (TQ) ó c nõng lờn. Ch cũn li nhng
bn trm tớch ni lc, tớch t nhng trm tớch lc nguyờn.
- Vit Nam sau chu k to nỳi Inừini ch cũn li nhng bn trm tớch nh NB, NTB,BB.
Trong k Jura:
- Bt u vo Jura, h kin to din ra ch yu l s tan ró ca Pangea, hỡnh thnh nờn nhng
vựng i dng mi, bờn cnh ú phỏt sinh nhiu i hi t mi to iu kin hỡnh thnh nhiu
dóy nỳi mi. C th vo Jura gia (cỏch õy 180 tr nm) Pangea bt u tan ró u tiờn do s
xut hin ca mt i Rift lc a nm rỡa phớa ụng nam Bc M hin nay, liờn quan ti i
Rift ny l h nỳi la phun tro mnh m. Cui cựng m ra mt i dng mi l phn gia ca
i tõy dng hin nay.
- Trong sut Jura i Rift tip tc m rng y Bc M dch chuyn v phớa tõy Bc, lm phỏt

sinh i cun hỳt theo kiu i dng lc a phớa tõy chõu M. i cun hỳt ny hot ng
trong sut nhng giai on sau, hỡnh thnh nờn nhiu dóy nỳi phớa tõy bc M, gi chung l h
thng nỳi Cooc Di e
Trong k Creta:
- u k, Gondwana bt u tan ró bi mt i tỏch gión nm gia Nam M v Chõu phi hin nay, m
ra phn Nam ca TD. Cng lỳc ú An v Madagasca tỏch ra khi chõu Nam Cc v chõu Uc,
tuy nhiờn An v Madagasca vn gn liờn vi nhau, quỏ trỡnh tỏch gión ny ó hỡnh thnh v m
rng An Dng
- Cui k , ỏnh du bi hai s kin quan trng:
- Laurentia tỏch ra khi Eurasia (Au- ỏ) m ra Bc i tõy dng. Nh vy cui K i tõy dng
c hỡnh thnh t Bc ti Nam.
Trang 4
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
- An tỏch khi Madagasca trụi nhanh v phớa Bc, kt qu ca s tỏch gión ny l nỳi la phun
trao d di rỡa phớa tõy An , hỡnh thnh nờn cao nguyờn Decan rng ln.
Cõu 7: Hot ng kin to trong i Tõn sinh (kz) v h qu?
Bi lm
H kin to trong kz xy ra cỏch õy 65 tr nm v tri qu 3 k sau: Paleogen, Neogen v t. Trong
giai on ny h kin to ton cu ni bt l chu k kin to Anpi, hỡnh thnh nờn cu trỳc un np
Anpi
Trong k Paleogen(p)
- An tỏch ra khi Madagasca vo cui kreta tip tc trụi nhanh v phớa Bc. Vo Eocen (E2)
50- 55 tr nm n va chm vi mng rỡa phớa nam Au ỏ, úng li phn phớa ụng ca i
dng TeThys. Cỏc vt liu trm tớch , ỏ cu to nờn Au-ỏ b dn ộp, un np, nõng cao to nỳi
theo kiu lc a va chm vi lc a, h qu hỡnh thnh nờn cao nguyờn tõy tng, dóy
Hymalaya. i tõy dng tip tc m rng, y chõu phi dch chuyn v phớa tõy, tip tc hỡnh
thnh v hon thin dóy nỳi rỡa phớa tõy chõu M dóy Andes, Cooc di e, Chõu phi trụi v phớa
ụng bc tin gn ti b phớa nam õu- ỏ hỡnh thnh dóy Anp, Capca,
- a trung hi chớnh l phn cũn li ca i dng Tethys phớa tõy
- Cui Paleogen ,Chõu ỳc tỏch khi chõu nam cc trụi dt v phớa bc n v trớ gn ngy nay.

Trong k Neogen:
- Vo u Neogen, xh mt i rift lc a phớa ụng bc chõu phi, h qu tỏch mt phn ụng
bc chõu phi ( rp ngy nay) thay vo ú l vựng bin hp (bin ) kt qu y rp tin sỏt
v gn liờn vi õu- ỏ
- Tỏch phn phớa ụng hỡnh thnh nờn t góy a ho phớa ụng, m hin nay l cỏc h phớa
ụng chõu phi (Vitoria, Niasa)
- H to nỳi Anpi hon thin lm nõng cao a hỡnh ca cỏc dóy nỳi anpi cacpqt,cqpca,
Hymalaya, Cooc di e, Roc ky, Andes kt qu lm nõng lờn a hỡnh phớa tõy chõu M, bc
m ni vi nam m qua eo bin Panama
- H kin to xung quanh thỏi bỡnh dng h mnh m trong suụt Neogen v kộo di n tn
ngy nay, hỡnh thnh h thng cung o nỳi la, kộo di t ụng bc qua Nht bn, Philippin,
Indonesia n tn New ghine, kộm theo h ng t v nỳi la mnh m.
Trong k t:
- i cun hỳt tõy thỏi bỡnh dng tip tc h lm cho nỳi la v ng t h nhiu ni.
- Quỏ trỡnh to nỳi tip tc hon thin, lm nõng cao a hỡnh lc a nhng dóy nỳi trong chu
trỡnh kin to Anpi
Cõu 8:sinh vt trong i c sinh sm?
Bi lm:
Trong i c sinh sm gm cú 3 k: cambri, ocdovic v silua.
Trong k cambri:
Do khớ hu núng m to iu kin thun li cho sinh vt phỏt trin, c bit l cỏc loi to
Sv bựng n vo u Cambri, gm nhiu i biu ca ng vt khụng xng sng, trong ú b ba thựy
phỏt trin mnh thuc ngnh chõn khp, ngnh tay cun, ngnh chộn c, cỏc ngnh to nh to vụi, to
nõu, to strommatolit thuc ngnh thc vt bc thp.
c im ca sinh vt vo u Pz:
- Bựng n sinh vt cú v cng
- Kớch vn cũn bộ
Trang 5
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
- Tp trung sng di nc

- Xut hin hỡnh thc n tht
Trong Ocdovic:
- Trong mụi trng bin, vt b ba thựy tip tc phỏt trin cc thnh, ngoi ra cũn chõn u, tay
cun, san h vỏch ỏy
- Xh i biu ca ng vt cú xng sng u tiờn thuc nhỏnh khụng ming hm trong mụi
trng nc ngt
- V thc vt vn ch yu l to nõu, to lam, to hng, vi khun
Trong k Silua
V ng vt
- Trong mụi trng, vo cui Silua, b ba thựy suy gim trc s tn cụng ca chõn u v cỏ
giai on sau, ngoi ra trong mụi trng cũn cú s phỏt trin mnh ca ngnh tay cun, da gai,
san h
- Xut hin ca i biu ca ng vt thuc nhỏnh cú ming hm nh cỏ cú giỏp
V thc vt:
- To lam phỏt trin cc thnh
- Xut hin thc vt bc cao trờn cn : l trn
Cõu 9: sinh vt trong Pz mun?
Bi lm
Trong Pz mun gm cú 3 k : D, C,P , xy ra t 410 tr nm n 248 tr nm, kộo di kộo di 162 tr
nm.
Sinh vt trong k Devon:
ng vt
- v khụng xng sng nh ngnh tay cun, san h, chõn u tip tc phỏt trin mnh
- Cỏ phỏt trin phong phỳ v a dng. õy gi l k ca cỏ
- Cun D xh i biu u tiờn ca ng vt 4 chõn nh lng c
V thc vt:
- Vo u D thc vt l trn chim u th
- Vo gia devon xh dng x nguyờn thy
- c im: thc vt trờn cn cú c im thõn mc, kớch thc ln, hỡnh thnh nhiu khu rng
rm, l iu kin hỡnh thnh nờn cỏc m than

Trong k cacbon:
ng vt
- Trong mụi trng bin , trựng thoi phỏt trin mnh to nờn nhiu tng ỏ vụi dy c nhiu ni
- Ngoi ra ngnh tay cun, rut khoang, san h vn tip tip tc phỏt trin v hon thin
- Cui C lng c phỏt trin v tin húa thnh nhng bũ sỏt u tiờn, chun chun khng l cng
phỏt trin trong giai on ny.
V thc vt:
- Ch yu l dng x thõn t, dng x cú ht, thch tựng vi thõn mc kớch thc ln
Trong k pecmi:
ng vt
Trang 6
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
- Cui pecmi khong 90% sinh vt b tiờu dit bi bin c k Pecmi. Cỏc i biu b tiờu dit nh
trựng l, san h vỏch ỏy, san h bn tia, b ba thựy
- Trờn cn lng c bt u suy gim nhng bc cho bũ sỏt phỏt trin
- Mt nhúm bũ sỏt tin húa nhanh ó mang tớnh cht ging cỏc loi cú vỳ
V thc vt:
- u p vn ch yu l cỏc loi thch tựng, thõn t, dng x khụng ht
- Cui p dng x ht trn phỏt trin mnh
Cõu 10: sinh vt trong i trung sinh (MZ)
Bi lm
i trung sinh xy ra t 248 tr nm n 65 tr nm cỏch õy, gm cú 3 k l Triat, Jura, Creta
Trong k Triat:
Cựng vi s sỏt nhp ca cỏc lc a to nờn siờu lc a Pangea vo cui c sinh v u Trung sinh,
nờn sinh vt, c bit l ng vt cú iu kin trao i v lan trn qua cỏc lc a khỏc nhau
ng vt:
- Trờn cn bũ sỏt phỏt trin mnh m thay th dn cho lng c ó b suy thoi chỳng phỏt
trin theo hng thớch nghi vi nhiu mụi trng khỏc nhau, vo cui Triat mt nhúm bũ sỏt
quay v sng trong mụi trng nc
- Xh ng vt hu nh u tiờn tin húa t loi bũ sỏt, kớch thc cũn bộ, cũn trng, cú tỳi

trc ngc ng con.
Thc vt: dng x ht trn phỏt trin mnh
Trong k Jura:
ng vt:
- Trong mụi trng bin, song song vi chõn rỡu, da gai, san h thỡ Cỳcỏ bt u phỏt trin mnh
m v t kớch thc to ln trong giai on sau
- Trờn cn, bũ sỏt chim lnh, a dng v ging loi, phong phỳ v s lng vi loi n tht, n c.
Ngoi ra cũn cú bũ sỏt bay, bũ sỏt bi cng phỏt trin phong phỳ
- Cui J xut hin chim c tin húa t bũ sỏt
- V thc vt ht trn chim u th nh tu, bỏch, tựng
- Cui J thc vt ht kớn xut hin
Trong k Creta:
- Do bin tin v nhit cao nờn khuờ to, cỳc ỏ phỏt trin cc thnh, cựng vi chõn rỡu, da gai,
san h 6 tia
- Trờn cn ch nhõn ca trỏi t vn l bũ sỏt
- Cui k th gii sinh vt c ỏnh du bi s kin ú l bin c k K , nhiu loi sinh vt ó
b tuyt chng sau s bin c ny, cng sau s kin ny th gii sinh vt mi li ỏnh du , m
tiờu biu l trựng tin (VNS)
- V thc vt: thc vt ht kớn bt u phỏt trin mnh m v chim lnh mụi trng
Cõu 11:Sinh vt trong i tõn sinh?
Bi lm
i tõn sinh t 65 tr nm cỏch ngy nay, tri qua 3 k Paleogen, Neogen v t
Trong i Paleogen:
V ng vt:
Trang 7
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
- Trong mt bin thỡ trựng tin phỏt trin cc thnh hỡnh thnh nờn nhiu tng ỏ vụi trờn th gii ,
trong ú cú Vit Nam , chõn rỡu, chõn bng v san h cng phỏt trin mnh
- trờn cn ng vt hu nh phỏt trin mnh m, tin húa theo xu hng thớch nghi vi nhiu
mt khỏc nhau. Tuy nhiờn ng vt hu nh trong k Paleogen vn cũn c xa so vi ng vt

hu nh hin nay.
- Chim cng phỏt trin vi nhiu ging loi mi
Thc vt:
- Thc vt ht kớn thng tr, chia thnh hai nhúm chớnh thc vt a m v thc vt a lnh
- Thc vt a m phõn b tõy õu, phớa nam Nga, Nam ỏ,
- Thc vt a lnh phõn b trung v bc m
Trong k neogen:
- Do khớ hu lnh dn nờn trựng tin b suy gim nhanh chng
- Trờn cn ng vt hu nh cú nhiu nột thay i vi nhiu ging loi mi gn ging nh ngy
nay thay th ging c xa
- Liờn quan n s ni liờn gia bc m v nam m , ng vt bc m v ng vt Nam m
cú iu kin trao i ln nhau lm phong phỳ thờm thnh phn chõu m, riờng chõu ỳc do ó
tỏch ra khi nam m v chõu nam cc nờn tớnh cht sinh vt vn nghốo nn v cú nhng nột
riờng, ch yu l hu nh cp thp nh Canguru, Gm nhm
- Thc vt mang tớnh cht chuyn tip t Paleogen, cui Neogen thc vt a m b thu hp v
phớa xớch o, cũn thc vt a lnh m rng v lan trn v phớa xo
Trong k T:
- Do nh hng ca bng h Pleistocen nờn ng vt trờn cn xut hin nhiu ging ng vt a
lnh nh voi mamut, tờ giỏc len.
- Trong k ny ỏnh du quan trng nht l s xut hin ca loi ngi hin i (Homo sapien)
xut hin cui thi k bng h
- Thc vt ht kớn cú hoa phỏt trin mnh v chim lnh mụi trng
Cõu 12:c im v nguyờn nhõn bin c cui k Pecmi?
Bi lm
a/ Bin c l gỡ?theo cỏc nh khoa hc, bin c l nhng thm ha ln xy ra trờn t trt cú khong
thi gian kộo di t 1 n 15 triu nm, lm cho trờn 50 % s ging loi ng vt v thc vt ang tn
ti b bin mt hon ton.
b/ c im ca bin c cui pecmi?
- Cui pecmi cỏch õy khong 250 triu nm, cú mt bin c xy ra trờn trỏi t, nú kộo di trong
khong 5 tr nm, khin cho 50% s h ng vt vo thi ú bin mt trong cỏc i dng

- Dc theo cỏc vựng ven bin khụng cũn tn ti mt dng san h no cựng vi cỏc loi ng vt
sng ú.
- Trờn cn cú 27/37 h bũ sỏt v lng c ó bin mt hon ton khi mt t
- Sau bin c cui Pecmi cú n 95% s loi ng vt trờn cn v di bin b tiờu dit.
- V thc vt Quyt b tiờu dit hng lot
c/ Nguyờn nhõn gõy ra bin c cui Pecmi?
Do v n ca mt siờu sao.
Theo Csaba Detre, bin c ny xy ra do mt v n ca mt siờu sao cỏch trỏi t t 30- 60 nm ỏnh
sỏng. Nhng tia bc x in t cng cao phúng i t v n ó phỏ hy tng ụ zụn bo v trỏi t.
Trang 8
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
Hu qu ca nú l lm cho ng thc vt trờn t liờn v di bin cht i hng lot gn 90 %. Nh
vy bin c cui Pecmi ch yu l do nguyờn nhõn bờn ngoi trỏi t
S trụi dt ca cỏc lc a v s phun tro ca nỳi la:
S trụi dt ca cỏc lc a lỳc ú ó ựn cỏc dũng vt cht hu c t di ỏy bin lờn trờn mt bin v
gii phúng mt lng ln CO2 vo khớ quyn, cng lỳc ú mt v phun tro nỳi la cng xy ra
siberia n thờm vo khụng khớ hng triu tn CO2 na. Theo A.Knoll, mt phn khớ CO2 hũa tan
trong nc bin ó lm nhim c v hy dit cỏc loi sinh vt bin lỳc ú. Cũn P.Ward thỡ b sung
nhng hu qu ca s gia tng khớ CO2 i vi t lin, lm tng hiu ng nh kớnh v lng trm tớch
mu . Tuy nhiờn cũn phi ch nhng chỳng c khỏc
S thiu oxy trong i dng
Mt gi thuyt cho rng ú l s phun tro khớ H2S t lũng bin c, cỏc phn ca i dng thiu oxi
ó cho phộp cỏc chng loi vi khun sng khụng cn cú oxy. Tuy nhiờn ch cú nhng loi cú kh nng
chuyn húa H2S mi cú kh nng tn ti c
S tỏc ng ca thiờn thch
Cỏc nh khoa hc cho rng, khi cỏc thiờn thch ri xung thỡ nú s to ra nhng h thiờn thch vi
ng kinh khong 500 km nm sõu 1,6 km phớa di lp bng ca vựng Wilkes min ụng
chõu Nam cc.
Cõu 13:c im, hu qu v nguyờn nhõn bin c k kreta?
Bi lm

a/ bin c l gỡ? Xem cõu 12
b/ c im v hu qu?
- Bin c k xy ra cỏch õy khong 65 tr nm. Vỡ nú xy ra gn thi i chỳng ta ang sng v
cỏc du vt lu li vn cũn c tỡm thy nhiu ni trờn th gii nờn cỏc nh khoa hc ht sc
quan tõm
- Hu qu ớt nng n hn so vi bin c p : cú 900/1976 ging sinh vt b bin mt trong cỏc i
dng v 48/246 ging b bin mt trờn t lin
- Trong ú: cỏc loi bũ sỏt khng l (khng long) b tiờu dit hon ton; bũ sỏt ch cũn 24/54
ging loi
- Tng s ging loi b tiờu dit t 60 75%
- Cỏc sinh vt trờn t lin v trong nc ngt thớch nghi vi bin c nờn b hy dit cha n 20
%, cỏc sinh vt cũn sng sút nh lp cú vỳ v lp lng c chim u th.
c/Nguyờn nhõn xy ra bin c k k?
Hin nay cú hai gi thuyt gii thớch s bin c k k vn cha c xỏc nhn:
ú l
Gi thuyt 1: nhng v va chm vi cỏc thiờn thch
- S gia tng bt thng lng Iriddi trong lp sột cui k l mt chng c rt thuyt phc vỡ nú
u tng nh nhau ti 150 a im cú lp t sột ny trờn khp th gii
- Cui 1998, mt nh a cht M Frank kyte va mi tỡm thy vụ vn cỏc mnh ỏ dm cú
ng kớnh 10km ó va chm vi trỏi t vi vn tc 20km/s cỏch õy khong 65 tr nm .chớnh
cỏc mnh v ny bn tung lờn tri, khi ri xung ó to nờn nhng trn ma axit lm hy dit
khong 70 % ging loi sinh vt cú trờn trỏi t lỳc by gi
Gi thuyt 2: Mt v phun tro nỳi la d di:
- Hot ng kin to: s hỡnh thnh i tỏch gión gia An v Madagasca vi chõu Phi y n
trụi v phớa Bc gn vo mng chõu
Trang 9
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
- Hai h kin to ny l nguyờn nhõn gõy ra phun tro nỳi la d di , hu qu l a vo trong
khớ quyn trỏi t mt lng ln CO2, SO2, bi cỏc khớ ny chớnh l nhng nguyờn nhõn gõy
ra s bin i khớ hu ton cu dn n s hy dit ca nhiu ging loi.

- Khớ hu vo cui k rt lnh lo
- Mc nc bin dao ng mnh m, dõng lờn cao hay thp xung cú khi ti 25m lm cho bin
tin sõu vo t lin hoc rỳt ra rt xa.
Cõu 14: c im v nguyờn nhõn ca thi k bng h Varangian?
Bi lm
a/khỏi nim bng h:bng h khụng phi l do nc sụng hay nc bin b úng bng do tuyt tớch t
lõu ngy bin i thnh. Khi t ti chiu dy nht nh khi bng chun xung thp di chuyn i ch
khụng nguyờn v trớ trờn mt t gi l bng h.
b/ c im?
- Xy ra cỏch õy khong 750 600 tr nm
- nhn bit ngi ta da vo cỏc trm tớch Tilit
- Din ra gn 4 t
- Trỏi t b úng bng gn nh ton b, do vy ngi ta gi trỏi t thi k ú l qu cu tuyt
( Snouball)
- Nhit ca trỏi t lỳc ú gim xung 50
o
C
c/Nguyờn nhõn
- xy ra trong khi khi lc a Rodinia b tan ró, kộm theo ú l hot ng nỳi la v phun tro
magma. Chớnh cỏc hot ng ny ó thi vo mụi trng mt lng ln khớ CO2, SO2, bi
cỏc cht khớ v bi nỳi la ny ban u ó ngn cn ỏnh sỏng mt tri. Do vy ó lm cho nhit
khớ quyn gim t ngt, to iu kin phỏt sinh v phỏt trin bng h.
- Tuy nhiờn khi bng h ó phỏt trin ó ngn cn cỏc cht khớ hũa tan vo mụi trng nc m
cỏc h nỳi la v phun tro magma vn tip tc din ra.
- Khi cỏc cht khớ tp trung nhiu v khụng b mt i trong thi gian di thỡ nú s gõy ra hiu ng
nh kinh, lm bng tan v thu hp v phớa cc
- Quỏ trỡnh trờn c lp i lp li cho n khớ hot ng tỏch gión ca Roodinia b dng li.
- Vo cui i nguyờn sinh thỡ thi k bng h Varangian chm dt, khớ hu trỏi t tr li bỡnh
thng.
Cõu 15: c im v nguyờn nhõn ca thi k bng h pleistocen?

Bi lm
a/Bng h l
b/c im?
- Xy ra vo cui Pleistocen v kt thỳc khong 1800 nm cỏch õy, kộo di khong 2 tr nm
- Gm cú 4 thi k: Gun; kimdel; ris;
- Xen k vi cỏc thi k úng bng l thi k gión bng, khớ hu m ỏp tr li, mc nc bin
dõng cao, bng tan thu v phớa cc
- Trong mi thi k úng bng thỡ bng tin v phớa xớch o, mc nc bin h thp
- Thi k bng h Pleistocen, bng khụng bao ph ton b trỏi t m ch yu l bao ph phn
phớa bỏn cu bc. nam bỏn cu ngoi tr chõu nam cc b úng bng thỡ nam m, chõu phi,
chõu ỳc bng h ch xy ra cỏc nh nỳi cao.
Trang 10
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
- Bỏn cu Bc bng h bao ph v 60 ca chõu ỏ, v 50 ca chõu Au, v 40 Bc M
v mt s dóy nỳi cao.
c/nguyờn nhõn?
Nhúm lun thuyt cho rng hin tng bng h cú nguyờn nhõn v tr:
- Theo Poatsang: h mt tri theo chu k i qua vựng lnh v vựng m ca khong khụng v tr,
do ú gõy nờn thi k m v lnh trờn Trỏi t. Gi thuyt ny khụng c tha nhn vỡ chu k
ca nú khụng phự hp vi giỏn cỏch thi gian ca cỏc thi k bng h
- Mt s nh thiờn vn hc coi khớ hu lnh m theo chu k trờn trỏi t cú ngun gc t s thay
i v cng bc x ca mt tri, xy ra do s thay i cú chu k v nghiờng ca Hong
o, thay i lch tõm ca qu o trỏi t
- Theo Milauovich : cú bn cng ca bc x mt tri gõy ra hin tng úng bng. Khi
cng bc x tng s lm chờnh lch nhit nhiu hn gia xớch o v a cc. T ú gõy
nờn s tng cng hot ng hon lu ca khớ quyn lm cho tuyt ri nhiu hn a cc, dn
n phỏt trin thnh v bng
Nhúm lun thuyt cho rng bng h xy cú nguyờn nhõn t cỏc hin tng xy ra trờn trỏi t
- Nhiu nh a cht cho rng hot ng kin to ca cỏc lc a (trong cỏc chu k to nỳi) ó dn
n hỡnh thnh khớ hu lnh giỏ

- Ngun nhit do bc x mt tri chiu xung cỏc lc a c lu tr trong cỏc khi nc trong
v gn lc a. Ngun nhit ny c cung cp li cho lc a trong lc nhit thp. Hn na
nhit ca mt tri cng c lu d rỡa nc thuc khụng khớ. Hi nc gim dn t x v
hai cc, do ú nhit v phớa cc b gim i. Sau cỏc pha chuyn ng nghớch o kin to,
lm cho bin thoi, lm tng din tớch lc a. Do vy nhit cng thp khụng b sung cho
lc a, khụng ng u theo v v cng gn cc cng gim. S chờnh lch nhit gõy nờn s
hon lu khớ quyn gia vựng cc v x. Hi nc dy khớ quyn, i dng trn v a cc
gõy ma tuyt, t ú to nờn nhng trm tớch bng h lc a
Wegemer b sung: trong Pz , lc a Goondwana cha b tỏch ra v cỏc khi lc a Nam M, Chõu
phi, An , Chõu Uc v chõu Nam Cc cũn liờn mt khi. Lỳc ú a cc nam khong ng vi ụng
Nam chõu Phi hin nay, cỏc trm tớch bng h c hỡnh thnh gn ú. V sau do lc a tỏch gión v
di chuyn nờn cỏc vựng thuc trung tõm úng bng sau Pz mun mi cú v trớ nh ngy nay Nam
M, Nam Phi v Chõu Uc. iu ny gii thớch bng h sau caledoni v hecxini ch Bỏn Cu Nam ,
cũn bng h Pleistocen ch ry ra Bỏn Cu Bc
Cõu 16: Phõn tớch nguyờn nhõn gõy ra thay i c khớ hu?
Bi lm
Nu xột v ngun gc chia lm hai nguyờn nhõn chớnh l nguyờn nhõn ni sinh v nguyờn nhõn ngoi
sinh
Nu xột v thi gian thỡ cú 3 nguờn nhõn chớnh
S bin i trong chu k di (hng triu n hng trm tr nm)
S bin i trong chu trỡnh (hng nghỡn n hng trm nghỡn nm)
S bin i trong chu k ngn (t 1 n 100 nm)
a/ s thay i khớ hu theo chu k di: gm cỏc nguyờn nhõn sau
gm cỏc hot ng kin to nh s to nỳi, s tỏch gión ca cỏc lc a hoc d, s di chuyn cỏc lc
a, hot ng nỳi la, phun tro magma, s phõn b ca cỏc dũng hi lu. õy l cỏc nguyờn nhõn cú
ngun gc ni sinh
+ Do s to nỳi:
Trang 11
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
- S to nỳi l s hỡnh thnh nhng dóy nỳi trờn lc a, do s nộn ộp (hi t) gia cỏc mng vi

nhau
- a hỡnh c nõng cao s nh hng n s phõn b nhit, lng ma v hon lu khớ quyn
- Khi nỳi dõng cao thỡ din tớch lc a tng lờn lm nh hng n lng ma, nhit , m
trong lc a
- S hi t gia cỏc mng lm cho h nỳi la v phun tro magma din ra mnh m, do ú s sn
sinh ra khớ CO2, SO2, bi cỏc khớ ny s lm:
- Ngn cn ỏnh sỏng mt tri, iu ú lm cho nhit gim
- Gõy ra hiu ng nh kớnh, do ú nhit tng lờn
- Do s tỏch gión ca lc a hay i dng, ngha l lm cho hai mng b tỏch ra xa nhau, hỡnh
thnh nờn i dng mi hoc m rng thờm i dng c
- i dng hỡnh thnh hay m rng thờm u nh hng n s phõn b ca cỏc dũng hi lu,
t ú nh hng trc tip n khớ hu. S hỡnh thnh hay m rng thờm i dng cũn lm thay
i s phõn b gia cỏc lc a v i dng, do ú cng nh hng n khớ hu
- S tỏch gión cũn lm cho h nỳi la din ra mnh m , thi mt lng CO2 vo trong khớ
quyn.
+ Do s di chuyn ca cỏc lc a (lc a trụi)
- Lm thay i cỏc dũng hi lu
- Lm thay i s phõn b gia lc a v i dng
- y cỏc lc a tin v phớa Xo thỡ lm cho bng tan, gõy ra hin tng bin tin, cũn tin v
cc thỡ lm cho bng h , gõy ra hin tng bin thoi
- Gõy ra nỳi la
- Cỏc thi k bng h i kốm sau khi hon thnh mt chu k kin to, sau mi chu k kin to thỡ
cỏc lc a c m rng, hot ng nỳi la din ra mnh m
b/ s thay i khớ hu theo chu k trung bỡnh v ngn
Gm cỏc nguyờn nhõn liờn quan n thiờn vn hc nh s lch tõm, s thay i nghiờng ca trc
quay trỏi t , do hin tng tin ng, do s thay i ca bc x mt tri, do s va chm ca cỏc
thiờn thch
+ Do s lch tõm ca mt tri
- Do s lch tõm ca Mt Tri so vi qu o quay ca Trỏi t , qu o quay ca Trỏi t
khụng c nh, chuyn t dng Elip gn trũn sang Elip dt, mt tri thỡ nm mt trong hai tiờu

im
- lch tõm ca mt tri thay i t 3 9 % vi chu k 100.000 nm. Hin nay v trớ ca mt
tri so vi trỏi t cú lch tõm l 3%
- S lch tõm nh hng n lng bc x m trỏi t nhn c; s chờnh lch t
o
gia cỏc mựa
trong nm
- Nu lch tõm l 3% thỡ s chờnh lch nhit gia cỏc mựa l 7%
- Nu 9% 20%
- Thi gian kộo gian gia cỏc mựa s nh hng n khớ hu
+ Do s thay i v nghiờng ca trc quay ca trỏi t
- Hin nay trc T nghiờng 23
o
27
o
so vi phỏp tuyn ca mt mt phng hong o
Trang 12
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
- Trc quay ca T cú nghiờng khụng c nh, thay i t 21
o
5
,
n 24
o
5
,
vi chu k 11000
nm. Do ú lm nh hng n s chờnh lch nhit t
o
gia cỏc mựa nhng ni cú v o cao

- Nu trc quay trựng vi phỏp tuyn hong o thỡ ti mt ni xỏc nh thỡ khụng cú s bin i
mựa do bc x mt m t nhn c khụng i
- Nu gc lch nh thỡ nhng vựng cú v cao thỡ s chờnh lch gia cỏc mựa nh, do ú
cú s bin i mựa nhng ni cú v cao
- Nu gc lch ln thỡ s chờnh lch t gia cỏc mựa ln, mựa ụng lnh v mựa núng hn
- Ngoi ra nghiờng ca trc t cũn nh hng n di ca cỏc mựa:
- nghiờng ln thỡ mựa ụng kộo di
- nghiờng nh thỡ mựa hố ngn
+ Do s tin ng
- L hin tng thay i phng ca trc quay trong quỏ trỡnh t quay quanh mt vi chu k
20000 nm
- Hin nay mựa hố BCB din ra vo thỏng 6 khi T Vin im v mựa ụng BCB din ra
vo thỏng 12 khi T nm cn im
- Sau 13000 nm na thỡ mựa ụng BCB khong thỏng 6 khi T vin im v mựa hố BCB
din ra vo thỏng 12 khi T cn im
- Khi ú mựa ụng lnh giỏ lm phỏt sinh bng h. Mựa hố núng bc lm bng tan
+ Do s thay i ca bc x mt tri
- Thay i vi chu k khong 11 nm
- S thay i ca bc x mt tri lm xut hin cỏc vt en mt tri
- Cỏc nguyờn nhõn: do s chờnh lch tõm, do s thay i nghiờng ca trc trỏi t,do s tin
ng gii thớch s thay i gia cỏc thi k bng h v gian bng, c gi l chu k
milankovich. Tuy nhiờn, chu k milan kovich khụng gii thớch nguyờn nhõn gõy ra thi k úng
bng u tiờn. M gii thớch thỡ phi b sung bng cỏc nguyờn nhõn t cỏc hot ng kin
to
Cõu 17: Khỏi quỏt hot ng kin to Vit Nam?
Bi lm
a/ Giai on Tin Cambri:
- Trong Ar, N ó xy ra nhiu hot ng phõn d v xõm nhp Magma hỡnh thnh nờn
nhng v lc a u tiờn
- VN cỏc khi lc a c hỡnh thnh trong giai on ny l khi Sụng Chy, khi KonTum

- Vo cui Proteozoi, cựng vi s to thnh siờu lc a Panotia thỡ VN khi sụng Chy cng va
chm v sỏt nhp vi Hoa Nam to thnh khi lc a Vit Trung, t khi sụng Chy n khi
KonTum vn b bin bao ph.
b/Giai on c sinh
- Chu k kin to Caledoni
- u PZ, v lc a Indochina b tan ró, hỡnh thnh nờn v i dng gia khi sụng chy,
KonTum, Sụng Mó VN vn cũn nm Nam Bỏn Cu
- n u D gia cỏc khi sụng Chy v Hoa Nam xut hin mt i hỳt chỡm lm hi khi ny
tin sỏt li vi nhau v sỏt nhp vo nhau. Cỏc vt liu trm tớch b un np hỡnh thnh nờn cu
Trang 13
http:dialisptphcm.tk Taứi lieọu thi ẹũa chaõt lũch sửỷ
trỳc nỳi un np Caledonit gn kt khi sụng Chy v Hoa Nam, hin nay cu trỳc nỳi un np
thy phớa bc Sụng Hng
- tõy nam Sụng Hng vn l v i dng kộo di hỡnh thnh khi Kontum
- Phớa Nam ca khi Nam Kon tum l Nam Trung B v Nam b l thm lc achu k kin to
Hecxini
- Vo u D, do s nộn ộp v va chm ca khi Hoa Nam v khi Indochina nờn nhng vt liu
trm tớch b dn ộp, un np, nõng cao hỡnh thnh cu trỳc un np Hecxini phớa tõy Bc B
v BTB (dóy Trng Sn), quỏ trỡnh ny lm kt thỳc ch v i dng khu vc ny
- Vo cui PZ, v phớa ụng ca VN , VL bt u b nt v do s xut hin i tỏch gión bin
ụng, lm cho VL b lỳn chỡm, bin trn vo (qun o trng sa v Hong sa cú cu trỳc v
lc a l bng chng cho qt tỏch gión ny)
Giai on Trung sinh:
- H to nỳi Indoxini xy ra vo u Triat v kt thỳc vo u k Jura khi khi Indochina (thuc
Cimmeri) b y v phớa Bc, nộn ộp vi khi Hoa Nam v Hoa Bc hỡnh thnh v lc a
ton VN
- Sau quỏ trỡnh to nỳi Indoxini VN ch cũn li cỏc bn trng ni a v c lp y vi cỏc
trm tớch lc nguyờn . v c bn ton b lónh th Vit Nam c hỡnh thnh
- Cui K i tỏch gión bin ụng phỏt trin bt u phỏt trin tr li, y khi Kalimantan dn xa
khi Vit Nam, ng thi nú cng y Hong Sa v Trng Sa ra xa nhau.

Trang 14