Cổ phiếu Đề tài: Cổ phiếu trình bày về câu chuyện về chiếc xe kem

I HC QUC GIA TPHCM
TRNG I HC KINH T - LUT
KHOA K TOÁN KIM TOÁN





 TÀI : C PHIU








Giáo viên hng dn : Hoàng Th Phú
Thc hin :
Nhóm TNT

18, tháng 2 nm 2011




February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
1




STT
H VÀ TÊN
MSSV
NI DUNG THC HIN
1
Lu Khánh Trng
K094050926
 Trình bày Word
 Tìm kim tài liu
 Son ni dung phn I, II
 Dng clip và Power Point phn I,II
2
ào Th Hng Thanh
K094050893
 Son ni dung phn III
 Dng powerpoint phn III, IV, V
 Thuyt trình phn III
3
Nguyn Th Thanh Ngc
K094050867
 Son ni dung phn IV, V
 Dng powerpoint phn III, IV, V
 Thuyt trình phn IV, V

DANH SÁCH NHÓM VÀ PHÂN CÔNG NHIM V
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
2




DANH SÁCH NHÓM VÀ PHÂN CÔNG NHIM V 1
MC LC 2
I. GII THIU CHUNG 3
II. CÂU CHUYN V CHIC XE KEM 6
III. M RNG ụ TNG 9
1. Khái nim c phiu 10
2. Khái nim liên quan 11
3. Phân loi c phiu 12
a. C phiu thng 13
b. C phiu u đưi 15
4. Tác dng vic phát hành c phiu 15

a. i vi công ty phát hành 15
b. i vi nhà đu t c phiu 16
IV. CÁC LOI GIÁ C PHIU 16
1. Mnh giá 16
2. Th giá 17
3. Hin giá 18
4. Th giá 19
V. CÁC NHÂN T NH HNG N GIÁ C PHIU 19
1. Nhân t kinh t 20
2. Nhân t phi kinh t 20
3. Nhng nhân t th trng 21
VI. C TC VÀ CHÍNH SÁCH C TC 21
VII. TÀI LIU THAM KHO………………………………………… 23
MC LC
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
3



Chào mng các bn đn phn thuyt trình ca nhóm TNT v đ tài c phiu !
Tha các bn, bt đu t phiên giao dch đu tiên ca sàn chng khoán vào
ngày 28/07/2000, dng nh mi th bc qua mt trang mi, k t đó chúng ta
chng kin bao s thay đi kì diu trong nn kinh t đt nc, cng nh trong cuc
sng ca chính mi chúng ta.

Trong giai đon này, đi đn đâu chúng ta cng nghe v chng khoán, v c
phiu ca công ty này công ty n, v sàn giao dch, v đu c, đu t và bao thut ng
l tai khác. Dng nh không có ngày nào trên các báo không có mt vài bn tin v th
trng chng khoán, và trên tivi luôn xut hin nhng dòng ch và s xanh đ. Câu
chuyn v chng khoán lan đn tng ngõ ph, cn nhà, trên mâm cm mi gia đình.
Nhng câu chuyn v đu t, đu c, v gic m làm giàu ch sau mt đêm thc gic,
v nhng con ngi phá sn cùng cc đn tuyt vng.
Trong khi nhiu ngi còn đang t hi chng khoán là gì thì th trng chng
khoán Vit Nam đư có bit bao thng trm phát trin, tn nhiu giy mc báo chí, bn
tin, hao mòn bao công sc ca các nhà qun lý.
Các công ty cng đc mi ngi bit đn nhiu hn, hình thc công ty c
phn dn dn tr nên thi thng.
GII THIU V TH TRNG CHNG KHOÁN
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
4

Nhng tht s đng sau tt c nhng câu chuyn trên, đó là mt c ch vn
hành khng l, phc tp, mt c máy bm tin mit mài cho nn kinh t tng trng,
và nó hot đng nh th nào?




Trc khi bt đu, chúng ta cn nhc li mt chút v th trng tài chính, ý
tng ln ca th trng tài chính là, bng mt cách nào đó làm cho ngi có d tin
có th chuyn s tin d ra không đ làm gì cho ngi có kh nng làm s tin đó sinh
li, và d nhiên sau đó h phi chia s mt phn li sut y cho ngi ch ca s tin

này bng mt cách nào đó, đây gi là chi phí cho vic có đc s tin.








February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
5

NGI D
N
 TRNG
C
 PHIU
CÔNG TY
C 


C TC
C TC
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
6

Chúng ta cn chú ý đn cm t “ bng mt cách nào đó” có ngha là có rt
nhiu cách đ làm đc vic này. Và vic phát hành c phiu cng không nm ngoài
mc đích đó, chúng ta s nm bt đc điu đó qua câu chuyn thú v sau:

Câu chuyn ca chúng ta bt đu nh th này: ngày ny ngày nay, có mt anh
chàng sinh viên n vi rt nhiu Ủ tng m mng, anh ta m c s m mt ca hàng
bán kem ti trng i hc Kinh t - Lut, nhng tt c nhng gì anh ta có ngoài c
m cháy bng đó là mt s tin dành dm đc 5 triu đng và mt k thut làm kem
tuyt ho mà anh hc đc t bà ngoi. Không nn chí, anh ta quyt đnh đóng mt cái
xe kem bng g ht 4,7 triu và mua bt kem cùng các th khác ht 300 ngàn, anh ta
quyt đnh không mo him đi vay tin ai c và quyt đnh t tin hành s nghip kinh
doanh ca chính bn thân mình.

Tri không ph ngi, quy kem ca anh ta ngày càng đông khách, vi tài nng
kinh doanh ca mình, hng ngày anh ta bán đc 10 que kem vi giá 1.000 đng mt
cây, tr đi chi phí anh ta có li 500 đng mt cây, vy c c gng liên tc sau gn 3
nm anh ta s mua thêm đc mt xe kem na, và đó s là mt câu chuyn ti sáng
mà anh ta mang vào trong gic ng hàng đêm sau mt ngày mt nhc.



CÂU CHUYN V CHIC XE KEM
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
7

Bng 1: D tính ca anh chàng ban đu
Giá xe kem
Li
nhun/1
que

S que cn
bán (que)
S que
bán trên
ngày
Thi gian cn bán
(ngày)
5.000.000
500
10.000
10
1000

Mt bui sáng đp tri, mt cô gái tóc vàng vô cùng xinh đp và n mc rt
sang trng đn bên quy kem ca anh và nói: “ Này anh chàng đp trai, tôi đư quan sát
quy kem ca anh rt lâu và tôi thy nó rt tim nng. Tôi đang có 20 triu tin mt
trong tay và không bit làm gì vi s tin đó ngoài vic tiêu pha chúng vào các sàn
nhy, v trng … gi tôi có mt đ ngh th này, tôi s đa anh s tin đó đ anh
mua thêm 4 xe kem na, vy mi ngày anh s bán thêm đc 40 que kem, vi mc li
nhun 500 đng trên mi que kem, tôi s ly 300 VN, còn li anh s có 200 VN do
công buôn bán, tôi s là ngi cùng hi cùng thuyn vi anh, nu anh bán đc kem,
tôi và anh s cùng chia li nhun, nu anh không bán đc kem, c hai chúng ta s
cùng chu l trng, tôi và anh cùng s cùng s hu 5 xe kem này, anh s không phi lo
nu không bán đc kem tôi s đn đòi n hay sit n anh gì c, mà hai chúng ta s
cùng ngi li, bàn cách đ bán đc kem, tôi đt trn nim tin vào anh đy chàng trai
à. Chàng trai thy cách làm này không có nhiu nguy him nh vay tin ngi ta, mà
nh nó, ch sau hn mt nm hp tác vi cô nàng xinh đp này, anh ta s có tin mua
xe kem ca riêng mình, hn na li còn đc “ cùng hi cùng thuyn” vi cô nàng này
thì còn gì bng, ngh vy anh ta gt đu cái rp. H thành lp công ty kem TNT vi 5
xe kem, trong đó anh s hu 1 chic và cô gái tóc vàng s hu 4 chic xe.

Bng 2.Li ích nu hp tác vi cô gái tóc vàng
Giá xe kem
Ch xe
Li
nhun/1
que
S que
bán
trên
ngày
Li
nhun
mi ngày
Thi gian
cn bán
(ngày)
5.000.000
Anh chàng
500
10
13.000
385
Cô gái
200
40

Mi vic din ra suôn s ngoài mong đi, sau 1 nm ,anh ta đư mua thêm đc
1 chic xe kem nh mình mong mun còn cô nàng thì rt hài lòng vi phn li nhun
mình nhn đc.
Tuy nhiên đn lúc này anh chàng đư trng thành hn, anh ta xác đnh, nu s

hu đc mt quy kem trong cn tin trng thì s lng kem ca anh bán đc s
tng vt, lên 200 que mt ngày ( so vi 60 que hin ti), tuy nhiên đ s hu cn tin
này, anh cn b ra mt s vn rt ln là 80 triu. au đu vi vn đ này, anh ta bèn
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
8

đn gp cô gái tóc vàng thông minh và cô ta li cho anh mt li khuyên quý giá có th
giúp anh đt đc gic m này: “ Này chàng trai, rt khó đ kim ngi có th đa
anh hàng chc triu đng nh tôi, nhng vài chc ngàn thì hoàn toàn có th, thm chí
các sinh viên cng hoàn toàn góp vn cho anh ,anh có ny ra suy ngh gì không ?”
Chàng trai đc mt ra nói : “Không, làm sao tôi li có th cho ngi ta góp vn vi vài
chc ngàn đc, vy tôi phi kêu gi bao nhiêu ngi đây, và làm sao tôi có th qun
lý h đc ?” Cô gái mm ci nói: “Có cách đy chàng trai à, th này nhé, anh hãy
cùng tôi bán 6 xe kem này đi, anh s có 10 triu tin mt và tôi s có 20 triu tin mt,
chúng ta s đng kí mua quy kem trong cn tin trng bng cách chia nh nó ra thành
nhiu phn, c th là 8000 phn, mi phn s hu này s có giá tr là 10.000 đng, đ
chng minh quyn s hu mi phn này, chúng ta s cho in 8000 t phiu, d nhiên
mi t phiu s có giá 10.000 đng, tôi s có 2000 t phiu này và anh có 1000 t,
tng ng vi 30 triu s hu ca hai chúng ta, 5000 t còn li, chúng ta s chào bán
cho mi ngi. Vi 200 que kem mt ngày, tc li nhun 100.000 đng, anh s nhn
đc 12.500 đng, tôi nhn 25.000 đng, nhng ngi còn li, c mi t phiu h gi
s nhn đc 12.5 VN li nhun hàng ngày, tc là gn 4.563 VN mt nm trên mi
10.000 VN h b ra, t sut li nhun là gn 46% mt nm, tht là mt la chn hp
dn, tôi tin là ngi ta s xp hàng mà mua các t phiu ca chúng ta đó ch, và nu
h không thích s hu quy kem cùng chúng ta na, h có th bán li các t phiu này
cho ngi khác vi giá thm chí còn cao hn”. “ Nhng nu làm vy thì h s là mt
mt ch s hu ca công ty, tôi không th chu đng ni vic hàng ngày va bán kem

va có hàng chc ngi ghé đn hi: “Này anh bn, công vic do này th nào ri”, cô
gái li mm ci và nhìn anh chàng nói: “  chàng trai, mi vic s phi khác ch,
hàng tháng chúng ta phi gi báo cáo tình hình kinh doanh ca chúng ta cho nhng
ch s hu này, mi th đu phi công khai, chúng ta không th nhn đc tin mà
không phi làm gì c chàng trai ” . Chàng trai đp bàn đng lên ôm chm ly cô gái: “
Cô tht tuyt vi cô gái ca tôi à, tôi tin c nh vy, mt ngày nào đó tôi s tr thành
ông vua kem ca th gii này. “ Và lúc đó tôi s tr thành hoàng hu ca ông vua đó
ch” cô gái đ mt kh nói. Chàng trai ngc nhiên nhìn cô và ri ôm chm ly cô, h
trao nhau n hôn đm đui trong ánh hoàng hôn sp tt.
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
9





Tm gác li câu chuyn ca nhng que kem và toan tính ca chàng trai trên,
chúng ta đư có đc nhng Ủ tng c bn nht ca th trng c phiu, d nhiên trong
thc t mi vic không bao gi suôn s nh vy, nhng thc s đây là mt Ủ tng v
đi, hu ht nhng tp đoàn khng l ngày nay trên th gii đu nh vào Ủ tng trên
đ có đc ngun tài chính mong mun cho các hot đng kinh doanh ca mình, nó đư
bin nhng c m đin r thành thành công v đi, t nhng công ty bé nh thành
nhng tp đoàn khng l ngày nay. Tt nhiên nh đư nói, th trng c phiu không
ch đn thun có vy, thc t luôn phc tp hn nhng gì chúng ta ngh. Cng nh khi
chúng ta đào mt con đng xuyên qua khu rng cho mi ngi đi li, mi th tr nên
tt đp, nhng khi chúng ta xây dng nó thành nhng con đng nha chng cht, mi
th lu thông nhanh hn, nhng vô vàn th phc tp s ny sinh, chúng ta phi hc

lut giao thông, phi có đèn xanh đèn đ, công an giao thông, xe dn v sinh và hàng
ngàn th bun t khác. Tng t vy, t Ủ tng chic xe kem ca chúng ta đn th
trng tài chính khng l và hin đi ngày nay còn vô vàn th phc tp và nhàm chán
khác, nhng chúng ta phi bit, nu chúng ta mun có tr thành ông vua kem trong
thi đi ngày nay .



M RNG ụ TNG
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
10



Bây gi chúng ta s cùng nâng cp vn đ lên mt chút cho nó gn vi thc t
hn, trong câu chuyn trên, quy kem TNT đó chính là hình thc ca mt công ty c
phn.
Khái nim
Công ty c phn là mt dng pháp nhân có trách nhim hu hn, đc
thành lp và tn ti đc lp đi vi nhng ch th s hu nó. Vn ca công
ty đc chia nh thành nhng phn bng nhau gi là c phn và đc phát
hành huy đng vn tham gia ca các nhà đu t thuc mi thành phn kinh
t.

Gi s các bn là nhng nhà đu t mun đu t vào quy kem TNT ca chàng trai.
huy đng vn, chàng trai chia nh vn điu l ca công ty thành nhng phn bng
nhau gi là c phn.  s hu nhng c phn này, bn s mua nhng t giy có tên là

c phiu, nhng t giy này thc cht là mt giy chng nhn chng minh quyn s
hu ca các bn đi vi công ty kem tng ng vi phn vn mà các bn b ra.Nh
vy, bn đư tr thành c đông ca công ty.



February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
11



Khái nim
 C đông: Là ngi mua c phiu ca công ty.
 C phn: Khi công ty mun gi vn, s vn này đc chia thành
nhiu phn nh bng nhau gi là c phn.
 C phiu: Là giy chng nhn c phn, chng minh quyn s hu
ca c đông đi vi công ty c phn.


D nhiên, đ có th tr thành công ty c phn và bán c phiu ra công chúng,
công ty ca chúng ta phi tri qua hàng lot th tc khác nhau nhm chng minh nng
lc ca công ty và đm bo tính minh bch ca kt qu hot đng kinh doanh. Tuy vy
chúng ta s không đi sâu vào phn này, các bn có th tham kho tài liu lut chng
khoán và các quy đnh phát hành đi kèm vi tài liu này.
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
12

Ngày nay, th trng chng khoán phát trin không ngng và cùng vi nhp đp
đó, hàng lot loi c phiu cng đc to ra, khái nim c phiu cng phân thành
nhiu loi khác nhau. Chúng ta hưy nhìn vào s đ di đây:
















Tuy nhiên cách phân loi ph bin nht là theo quyn li mà c đông đc hng
A. C phiu thng:

Khái nim
C phiu thng:
Tng t nh các loi hình c phiu khác, c phiu thng là mt chng
khoán vn không có kì hn, cùng tn ti và d phn may ri vi công ty.C
tc đc tr vào cui kì.

C PHIU
Cn c vào
quyn li
đc hng
Cn c vào
hình thc c
phiu
Cn c vào
hình thc lu
hành trên th

trng
CP Ph thông
CP u đưi
CP Kí danh
CP Vô danh
CP Lu hành
CP Ngân qu
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
13


QUYN CA C ỌNG

NGHA V CA C ỌNG
 Quyn thu nhp: C đông
đc hng phn li nhun
tng ng vi s c phiu s
hu gi là c tc nu hot
đng kinh doanh ca công ty
có hiu qu.
 Quyn đc chia tài sn
thanh l Ủ : nu công ty phá
sn, c đông là ngi cui
cùng đc chia tài sn thanh
lý.
 Quyn bu c: C đông thc
hin quyn bu c hi đng
qun tr qua phiu bu tng
ng vi s vn góp.
 Quyn phát biu: C đông
đc quyn phát biu trong
các bui hp và giá tr ting
nói ca bn s ph thuc vào
phn trm s hu ca bn
trong công ty.

 Vn góp xem nh góp vnh
vin không đc rút li và
ch đc ly li thông qua th
trng th cp.
 Trách nhim ca c đông khi
công ty b phá sn ch gii
hn trên phn vn góp.

Tuy vy, mi công ty khi phát hành c phiu li có nhng đc đim riêng liên quan
đn quyn bu c hay quyn hng c tc. Do đó, c phiu thng li đc chia ra là
c phiu thng loi A, B hay c phiu thng gp lưi …
c đim:
 C phiu là chng nhn góp vn nên không có kì hn và không phi hoàn vn.
Ngha là c phiu là vt chng minh vic đu t vn ca bn vào công ty c
phn. S hu c phiu chính là s hu mt phn ca công ty nên c đông
không phi là ch n mà là ngi hùn vn. ó là lí do vì sao trên c phiu
không có kì hn và không có thi gian hoàn vn.
 C tc không đc xác đnh trc mà phi ph thuc vào kt qu kinh doanh
ca công ty. Khác vi trái phiu, li tc c đông nhn đc s không c đnh
mà ph thuc vào kt qu kinh doanh.Khi doanh nghip làm n phát đt, c
đông s đc hng li nhun cao hn nhiu so vi các loi chng khoán
khác. Ngc li nu công ty thua l, c tc s rt thp hoc không có.
 Khi công ty phá sn c đông là ngi cui cùng đc hng giá tr còn li
thuc tài sn thanh lí sau trái phiu và c phiu u đưi.
 Giá c phiu bin đng rt nhanh nhy nht là trên th trng th cp ch yu
do hiu qu hot đng và giá tr th trng ca công ty.
 C phiu có tính ri ro cao theo s ri ro ca công ty.
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
14


Ví d thc t :
Xét trng hp phá sn ca Tp đoàn nng lng Enron (M) nh mt ví

d tiêu biu. Nm 2000, Enron là công ty có giá tr th trng lên ti 77 t
USD, đng th 7 ti M. Ngày 15/8/2001, đư có tin đn v s sp đ, giá mt
c phiu Enron khi đó là 60 USD. Gii phân tích vn đánh giá cao Enron,
thm chí Goldman Sachs & Co còn đa ra mt bn báo cáo trong đó có
đon: "Các c đông hay ngh rng  đâu có khói  đó t có la, nhng chúng
tôi tin rng không có la ti Enron".
Còn theo Bloomberg, vào tháng 10/2001, vn có 6 chuyên gia phân tích ni
ting ca Ph Wall khuyn ngh mua vào c phiu Enron. Tuy nhiên đn
ngày 2/12/2001, Enron phi np đn xin phá sn, giá c phiu tt xung còn
67 xu, các c đông gi c phiu thng ca Enron không nhn đc bt c
khon bi hoàn nào khi Tp đoàn phá sn.


Da vào nhng đc đim trên chúng ta có th rút ra nhng s khác bit gia trái phiu
và c phiu:
C PHIU
TRÁI PHIU
 C phiu là chng khoán
vn
 Trái phiu là chng khoán n
 Ngi s hu c phiu là
nhng ngi đng s hu
công ty
 Ngi s hu trái phiu là
nhng ch n
 Tr c tc tùy theo kt qu
kinh doanh
 Tr lãi sut
 Tính ri ro cao
 Tính ri ro thp

 Khi phá sn ch trái phiu đc nhn tài sn thanh lí trc c đông

Tuy nhiên gia trái phiu và c phiu có mt gch ni liên kt đó là trng hp trái
phiu chuyn đi đc, tc là khi nhà đu t kì vng cao v kh nng sinh li ca c
phiu, h s chuyn đi toàn phn hay tng phn trái phiu thành c phiu, nh vy t
ch n h tr thành ch s hu ca công ty.
B. C phiu u đãi:
C phiu u đưi là loi c phiu đc bit trong mt công ty c phn, ngi s
hu c phiu này đc hng mt mc c tc c đnh hàng nm, cho dù công ty đó
kinh doanh thua l hay có li nhun cao. Tuy nhiên ngi nm gi c phiu u đưi ch
có mt s quyn biu quyt nht đnh đi vi nhng quyt đnh ln ca công ty, nói
chung là rt hn ch trong vic tham gia điu hành công ty. Loi c phiu này mang
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
15

bn cht tng t nh trái phiu, vi nhng ngi không a mo him, h mua c
phiu nh mt hình thc cho vay và có th yên tâm vi mc lãi n đnh hàng nm.
 So vi c phiu thng:
 Ngi s hu c phiu u đưi đc xem là c đông trong công ty.
 Khác vi c phiu thng, c phiu u đưi tr mt lng c tc
nht đnh cho c đông nm gi
 So vi trái phiu:
 C tc ca CP đc n đnh mt t l lãi c đnh tính trên
mnh giá.
 Khác vi trái phiu, c phiu u đưi là chng khoán vn, không
k hn
 Li ích ln nht khi s hu c phiu u đưi là NT có kh nng thu hi

phn tài sn ca công ty ln hn c đông thng
 Kh nng chuyn đi thành c phiu thng
Phân loi: c phiu u đưi đc phân thành rt nhiu loi bao gm: c phiu u đưi
tích ly, không tích ly, có chia phn, có th chuyn đi thành c phiu thng, có th
chuc li.
Tác dng ca vic phát hành C phiu:
 i vi Công ty phát hành: Vic phát hành C phiu s giúp cho Công ty có
th huy đng vn khi thành lp hoc đ m rng kinh doanh. Ngun vn huy
đng này không cu thành mt khon n mà công ty phi có trách nhim hoàn
tr cng nh áp lc v kh nng cân đi thanh khon ca công ty s gim rt
nhiu, trong khi s dng các phng thc khác nh phát hành trái phiu công
ty, vay n t các t chc tín dng thì hoàn toàn ngc li. Tuy nhiên, mi
phng thc huy đng đu có nhng u nhc đim riêng và nhà qun lý công
ty phi cân nhc, la chn tùy tng thi đim và da trên nhng đc thù cng
nh chin lc kinh doanh ca công ty đ quyt đnh phng thc áp dng
thích hp.
 i vi nhà u t C phiu: Các nhà đu t trên th trng sn sàng mua C
phiu đc công ty phát hành. Giy chng nhn s hu c phn đc phát hành
di dng chng th có giá và đc xác đnh thông qua vic chuyn dch, mua
bán chúng trên th trng chng khoán gia các ch th đu t và đc pháp
lut bo v. Mt khác, ngi mua c phiu ngh rng đng vn h đu t đc
các nhà qun lý công ty s dng có hiu qu, to ra nhiu li nhun hoc đánh
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
16

giá hot đng cng nh tim nng phát trin, sinh li ca công ty d đnh đu
t là cao, và đng nhiên h s đc hng mt phn t nhng thành qu đó

thông qua vic thanh toán c tc cho các c đông, đng thi giá tr c phn s
hu cng s gia tng trên c s thc ti và trin vng phát trin ca công ty
mình đư chn. Thông thng, kh nng sinh li, thu hi vn đu t c phiu t
l thun vi giá c giao dch c phiu trên th trng


Nh vy các bn đư đi tìm hiu v c phiu là gì cng nh các đc đim, phân
loi và vai trò ca nó. C phiu là mt loi hàng hóa, có th mua đi bán li đc và vì
th nó cng có giá. Tuy nhiên, c phiu li là mt loi hàng hóa đc bit nên vic đnh
giá ca c phiu là vô cùng phc tp. Vì thi lng hn ch nên chúng ta s ch nghiên
cu nhng khía cnh đn gin nht ca vn đ giá c c phiu, th hin qua các loi
giá sau:
Khái nim
Mnh giá (par-value): Giá tr ghi trên giy chng nhn c phiu là mnh giá
ca c phiu.

Mnh giá ca mi c phiu ch có giá tr danh ngha, thm chí  M ngi ta
còn phát hành c phiu không có mnh giá (no par-value stocks), bi vì đi vi c
phiu mnh giá ít có ngha kinh t. Tuy nhiên, đi vi c phiu u đưi thì mnh giá là
quan trng vì nó đc dùng đ chia c tc.
Thông thng khi công ty mi thành lp, mnh giá c phiu đc tính nh sau:



CÁC LOI GIÁ C PHIU
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
17

Ví d thc t :
Ta có th tr li câu chuyn v quy kem TNT ca chàng trai.
Nm 2010, công ty c phn TNT đc thành lp vi vn điu l vi s c
phn đng kí phát hành là 8 ngàn c phiu.

 Vy mnh giá mi c phiu

Nhng vi thi gian, công ty TNT càng ngày càng phát trin, giá tr thc ca
c phiu cng nh giá bán ca c phiu trên th trng thoát ly càng lúc
càng xa mnh giá ca c phiu, và hn th na, cái mà NT quan tâm khi b
tin ra mua c phiu đó là c tc công ty, yu t cu thành nên giá tr thc
ca c phiu. Do đó mnh giá c phiu ch có giá tr danh ngha.




Khái nim
Th giá (Book value): giá c phiu ghi trên s sách k toán phn ánh tình
trng vn c phn ca công ty  mt thi đim nht đnh.





Vi: Vn CP = Tng TS - N - Gía tr vô hình ậ Gía tr k toán C phn u đưi
(nu có)

cpđ /000.10
8.10
80.10
3
6

February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
18


Ví d thc t :
Nm 2011 công ty TNT quyt đnh tng thêm vn bng cách phát hành thêm
1 triu c phiu, mnh giá mi CP vn là 10.000đ nhng giá bán CP trên th
trng lúc này là 25.000đ. Bit rng qu tích ly dùng cho đu t còn li tính
đn cui nm 2011 là 20 triu đng.
Trên s sách k toán ngày 31/12/2011 nh sau:
– Vn c phn ca công ty TNT:
– Vn c phn theo mnh giá: 10.000đ X 8000CP = 80 triu đng
– Vn thng d:
(25.000đ ậ 10.000đ) X 2000CP = 50 triu
Qu tích ly: 20 triu đ
=> Tng s vn CP = 80 + 50 + 20 = 150 triu đ

 Th giá mi c phiu:

Khái nim
Hin giá (Present value): là giá tr thc ca c phiu  thi đim hin ti.
c tính toán cn c vào c tc ca công ty, trin vng phát trin công ty
và lãi sut th trng.



ây là cn c quan trng cho NT khi quyt đnh đu t vào c phiu, đánh giá đc
giá tr thc ca c phiu, so sánh vi giá ca th trng và chn la phng án đu t
có hiu qu nht.
Ti đim cân đi gia cung và cu, hin giá ca c phiu là giá c hp lí ca c phiu
đc NT chp thun




cpđ /15000
10.10
10.150
3
6

February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
19

.

Khái nim
Th giá (Market value): là giá c c phiu trên th trng ti mt thi đim
nht đnh

Tùy theo quan h cung cu mà th giá có th thp hn, cao hn hoc bng giá tr
thc cùa nó ti thi đim mua bán. Quan h cung cu c phiu, đn lt nó li chu s
tác đng ca nhiu nhân t kinh t, chính tr, xã hi… trong đó yu t quan trng nht
giá th trng ca công ty và kh nng sinh li ca nó.
+ Vn hóa th trng = giá th trng x s lng c phiu đang lu hành.
+ Thng d vn c phn = giá phát hành - mnh giá.
Nu nm gi ngn hn, thì giá tr ca c phiu chính là th giá, còn nm gi mãi
mãi hay rt dài hn, giá tr ca c phiu đc gi là Giá tr ni ti.  tính toán giá tr
ni ti và ra quyt đnh đu t là mt vic ht sc khó khn nht là đi vi th trng
Vit Nam lúc này. Vic đu tiên nhà đnh giá cn làm là phi nghiên cu c bn t
môi trng v mô, cho đn ni ti ca công ty, hay nói cách khác chính là đi nghiên
cu v các nhân t nh hng ti giá c phiu.



February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
20

Nu nhìn vào khía cnh vt cht ca doanh nghip nh máy móc thit b nhà
xng, có th đúng phn nào khi nói giá ca c phiu bng tng giá tr ròng (Net asset
= Asset – Debt) ca tài sn doanh nghip chia cho s c phn.
Nhng v mt hot đng kinh doanh ca doanh nghip, Net asset cha đ đ đo
lng giá tr ca c phiu. Nói mt cách có c s hn, yu t quan trng nht là s li
nhun kim đc trên vic đu t tin t trong mt nm, và đây chính là lưi sut chia
li (divident rate) ca c phiu.Và nh th, câu hi bao nhiêu li nhun kim đc
trên c phiu s tr thành yu t quan trng hàng đu trong mi quan h cung cu. ây
chính là yu t c bn phía sau vic hình thành nên giá c phiu. C bn, giá c phiu
chính bng phn chia li trên c phiu chia cho lãi sut.
T quan đim giá c phn đc xác đnh ti đim cân đi gia cung và cu,
vic thay đi c cu cân đi ny sinh ra vic điu chnh giá c phiu cho thích hp vi
s cân đi mi và c nh th tip din: cân đi – mt cân đi – điu chnh và cân
đi…
Có nhiu cách đ phân tích nguyên nhân gây ra s dao đng ca giá c phiu. 
đây chúng ta chia ra làm các nhóm nhân t:


G 

N 
 
N 
 
N 
  
NHÂN T NH HNG GIÁ C PHIU
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
21

A. Nhng nhân t kinh t
Mt yu t c s cho vic xác đnh giá c phiu là phn lãi chia cho c phn, và
phn lãi chia này chu nh hng trc tip và mnh m kh nng sinh li ca doanh
nghip (enterprise’s earning power). n lt kh nng sinh li này b nh hng to
ln bi khuynh hng thay đi ca nn kinh t. Trên phng din này, nhân t c bn
nht gây ra s dao đng ca giá c phiu nm trong s thay đi mc thu nhp ca
doanh nghip. Mc thu nhp này cùng vi lãi sut th trng và xu hng kinh doanh,
góp phn to nên nhng nhân t kinh t nh hng giá c phiu.
B. Nhng nhân t phi kinh t
Nhng nhân t nh hng chính khác na là nhng nhân t phi kinh t bao gm
nhng thay đi trong điu kin chính tr nh là chin tranh hay thay đi c cu qun lí
hành chính, thay đi thi tit hoc nhng điu kin thiên nhiên khác…
Ngoài ra các thay đi v điu kin vn hóa, ví d nh s tin b v khoa hc k thut
cng nh hng đn giá c phiu.
C. Nhng nhân t th trng
Nhng nhân t th trng hay nhân t ni ti ca th trng bao gm s bin
đng th trng và mi quan h cung cu, đc coi nh là nhóm nhân t th ba nh
hng giá chng khoán.
S thng trm ca th trng là hin tng ca vic quá trn trong vic c đoán giá
c phiu, nh trong trng hp c đoán giá c phiu quá cao.
Nói tóm li, s bin đng giá c phiu chu nh hng bi s pha trn nhiu nhân t
khác nhau, trong đó nhân t c bn tp trung nht là kh nng sinh li ca doanh
nghip hay công ty và trin vng phát trin.
Tt c chúng ta đu bit, mc đích c bn ca bt k công vic kinh doanh nào là to
ra li nhun cho nhng ch s hu ca nó, và c tc là cách thc quan trng nht đ
vic kinh doanh thc hin đc nhim v này. Khi công vic kinh doanh ca công ty

to ra li nhun, mt phn li nhun đc tái đu t vào vic kinh doanh và lp các
qu d phòng, gi là li nhun gi li, phn li nhun còn li đc chi tr cho các c
đông, gi là c tc. Tt nhiên, vic thanh toán c tc làm gim lng tin lu thông
đi vi công vic kinh doanh, nhng vic chia li cho các ch s hu, sau tt c mi
điu, là mc đích chính ca kinh doanh.




February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
22




C tc là gì: là tin chia li cho c đông trên mi c phiu (CP) cn c vào kt
qu có thu nhp t hat đng SXKD ca Cty.
Cách thc chi tr: C tc đc công b theo nm và tr theo Quý. C tc
thng đc tr sau khi đư tr c tc c đnh cho CP u đưi và sau khi trích cho các
qu.
Mt s công ty tr c tc cho c đông bng c phiu thay vì tin mt, trong
trng hp này các c đông nhn đc các c phiu phát hành b sung thay vì nhn
tin mt.
Giá tr ca c tc đc xác đnh theo tng nm ti đi hi c đông hàng nm
ca công ty, và nó đc thông báo cho các c đông hoc là bng lng tin mt mà h
s nhn đc tính theo s c phiu mà h đang s hu hay s phn trm trong li
nhun ca công ty. C tc là nh nhau cho mi c phiu ca cùng mt loi, hoc c

phiu u đưi hoc c phiu ph thông (c phiu thng). Sau khi đư đc thông báo,
c tc tr thành khon phi tr ca công ty.
Khi c phiu đc bán ngay trc khi c tc đc thanh toán mt khong thi
gian c th nào đó thì ngi bán c phiu s là th nhân hay pháp nhân đc nhn c
tc ch không phi là ngi mua nhng c phiu đó. iu này có nguyên nhân là do
trong danh sách c đông ca công ty c phn cha có s thay đi v các c đông do
không th cp nht kp thi các thay đi đó. Ti thi đim mà ngi mua cha có
quyn nhn c tc, c phiu đc gi là ri vào tình trng cu c tc. iu này thông
thng xy ra trong phm vi hai ngày trc khi c tc đc chi tr, tùy theo các quy
tc ca th trng chng khoán mà công ty c phn đó tham gia. Khi c phiu ri vào
tình trng cu c tc, giá ca nó trên th trng chng khoán nói chung s gim theo
t l ca c tc.
C tc đc tính toán ch yu trên c s ca li nhun cha s dng đn ca
công ty cng nh vin cnh kinh doanh trong nhng nm k tip. Sau đó nó đc đ
xut bi Hi đng Qun tr và Ban Kim soát (y ban, hay Hi đng Kim soát) trc
i hi c đông hàng nm. Tuy nhiên, phn ln các công ty c phn c gng duy trì c
tc không thay đi. iu này giúp cho công ty có đc s tái bo đm ca các nhà đu
t, đc bit khi thu nhp  mc thp do suy thoái kinh t hay các nguyên nhân khác
(phn b sung s đc ly ra t các qu d phòng) cng nh đ gi thông đip ti các
c đông là công ty đang lc quan v vin cnh ca nó trong tng lai.
C TC VÀ CHÍNH SÁCH C TC
February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
23

Mt s công ty có các k hoch tái đu t c tc. Các k hoch này cho phép
các c đông s dng c tc ca h đ mua mt cách có h thng mt lng nh c
phiu ca công ty, thông thng không có tin hoa hng.

Chính sách chia c tc ca Công ty ph thuc vào kt qu hat đng SXKD ca
Công ty trong nm, cn c là thu nhp ròng ca Công ty sau khi tr lãi và thu, s
CP chim trong tng s vn c phn, chính sách tài chính trong nm ti, hn mc
ca qu tích ly dành cho T, giá tr th trng ca CP Cty. Chính sách c tc có tác
đng đn giá c phiu ca công ty, ngun tin công ty có th s dng đ tái đu t và
có nh hng đn ngun thu nhp ca các c đông hin hành.



February 18, 2011
C phiu

Nhóm TNT |
24





Tên sách
Tác gi
Nhà xut bn
Nm xut bn
Th trng
chng khoán
GS. Lê Vn T
NXB Tài Chính
2006
Giáo trình th
trng chng

khoán
Ths. Bùi Kim Yn
NXB Lao ng
Xã Hi
2006
Tìm hiu v
chng khoán và
th trng chng
khóan
Nguyn Minh
NXB Lao ng
Xã Hi
2006
Hi đáp v th
trng chng
khoán
Ths. Lê Thành
Châu
NXB Thng Kê
2003

Trang web tham kho


/>khoan/45199945/87/


/>thuong.196452.html
/>co-phieu-thuong-1708/
/>phan-3-a.334.html

TÀI LIU THAM KHO