QUẦN XÃ SINH VẬT VÀ CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ

Tiết 42:
QUẦN XÃ SINH VẬT VÀ MỘT
SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA
QUẦN XÃ

I/ Thế nào là một quần xã?
Quần xã là một tập hợp các quần thể sinh vật thuộc nhiều lồi
khác nhau, cùng sống trong một khơng gian và thời gian nhất
định. Các sinh vật sống trong quần xã có mối quan hệ gắn bó
với nhau như một thể thống nhất do vậy quần xã có cấu trúc
tương đối ổn định.
Quần xã rừng mưa nhiệt đới

Quần
thể a
Quần
thể b
Quần
thể c

II/ Một số đặc trưng cơ bản của quần
xã
1. Đặc trưng về thành phần loài trong quần xã:
-
Số lượng loài và số cá thể của mỗi loài  mức
độ đa dạng của quần thể.
Sa mạc
Rừng nhiệt đới

Bò rừng Bison là loài chiếm ưu thế trong đồng cỏ Bắc Mỹ

- Lồi ưu thế và lồi đặc trưng.
+ Lồi ưu thế : Là lồi có số lượng cá thể nhiều,
sinh khối mạnh hoặc hoạt động của chúng mạnh.

+ Loài đặc trưng : Là loài chỉ có ở một quần xã nào đó
hoặc là loài có số lượng lớn nhiều hơn hẳn các loài khác và
có vai trò quan trọng trong quần xã so với loài khác
Caù coùc Tam Ñaûo

2. Đặc trưng về phân bố cá thể trong khơng
gian
- Phân bố theo chiều
thẳng đứng:thể hiện rõ
nhất ở quần xã ở rừng,
ở vườn
Rừng nhiệt đới
- Phân tầng theo chiều
ngang: gặp ở biển, sông hồ

III/ Quan hệ giữa các loài trong quần
xã sinh vật
1. Các mối quan hệ sinh thái:
+
-
0
Loài có lợi
Loài không được lợi
cũng không bị hại
Loài bị hại

- Quan hệ hỗ trợ: gồm các mối quan hệ:
cộng sinh, hội sinh, hợp tác. Các loài đều có
lợi hoặc ít nhất không bị hại.
Quan h c ng sinh gi a caù khoang c vaø h i quệ ộ ữ ổ ả ỳ
A B
C ng sinhộ

+
A
+
B
HỢP TÁC
Coø u treân l ng voi v a an toaøn v a quan saùt c xađậ ư ừ ừ đượ

+
B
0
A
HỘI SINH

-
A
-
B
CẠNH TRANH
C nh tranh th c n gi a h vaø s tạ ứ ă ữ ổ ư ử
+ Quan hệ đối kháng: gồm các mối quan hệ: cạnh tranh, kí
sinh, ức chế cảm nhiễm và sinh vật này ăn sinh vật khác là
quan hệ giữa một bên là loài có lợi và bên kia là loài có bị
hại

-
A
+
B
KÍ SINH
Caây taàm göûi

B
ỨC CHẾ CẢM NHIỄM
-
A
-
B
X khu n sinh khaùng sinh c ch vi khuaånạ ẩ ứ ế

-
A
+
B
SINH VT NY N
SINH VT KHC
Nai laứ con moi cuỷa sử tửỷ

2. Hiện tượng khống chế sinh học
Khống chế sinh học là hiện tượng số lượng
cá thể của một loài bị khống chế ở một mức
nhất định, không tăng quá cao hay giảm quá
thấp do tác động của các mối quan hệ hoặc hỗ
trợ hoặc đối kháng giữa các loài trong quần xã.

Ví dụ: Dùng ong mắt đỏ để tiêu diệt sâu gây hại


Củng cố

Đặc trưng về loài trong quần xã

Nêu được thế nào là một quần xã?

Quan hệ cơ bản giữa các loài trong
quần xã

Dặn dò
Chuẩn bị bài tiếp theo để buổi học
đạt hiệu quả tốt!