Website: Email : Tel : 0918.775.368
trờng đại học quản lý& kinh doanh hà nội
khoa triết học & khxh
----------------
tiểu luận về phơng pháp luận
Tên tiểu luận: vận dụng quan điểm toàn diện vào việc huy
động vốn cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Họ và tên sinh viên thực hiện: Phan Đăng Hiếu
Lớp : 5A 13 .
Mã SV:2000A1769
Giáo viên hớng dẫn: Phạm Văn Duyên
Tháng 12, năm 200
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Phần I: Những vấn đề lý luận cơ sở về hoạt động huy động vốn cho sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp.
Để kinh doanh , trớc hết các doanh nghiệp phải có vốn để mở rộng sản xuất . Vốn
của doanh nghiệp đợc hình thành từ nhiều nguồn vốn khác nhau . Các hoạt động huy
động vốn cũng có những quy luật đặc thù riêng đồng thời phải tuân theo những quy
luật vận động chung nhất của tự nhiên và xã hội cũng đều có sự thống nhất của những
quy luật đặc thù của riêng hiện tợng , quá trình đó với những quy luật chung nhất của
tất cả mọi hiện tợng và quá trình trong thế giới khách quan. ở mỗi doanh nghiệp các
nguồn vốn không đồng nhất , mà rất đa dạng và phong phú . Do đó khái niệm các loại
doanh nghiệp đợc hình thành căn cứ vào nguồn vốn chỉ có ý nghĩa tơng đối .
Kế thừa những t tởng của các nhà kinh tế học cổ điển , Mác trình bày quan điểm
của mình về vai trò của vốn qua các học thuyết : Tích luỹ , tuần hoàn và chu chuyển ,
tái sản xuất t bản xã hội , học thuyết địa tô ...Đặc biệt là Mác đã chỉ ra nguồn gốc chủ
yếu của vốn tích luỹ là lao động thặng d do những ngời lao động đặt ra , và nguồn
vốn đó khi đem vào việc mở rộng và phát triển sản xuất thì nó vận động nh thế nào .
Chính vì nó đợc vận động nh thế nào nên khi huy động vốn thì doanh nghiệp phải có
một t duy đúng đắn phải phân tích , so sánh , tổng hợp khái quát lên thành lý luận và
chính là phải biết phân bổ hợp lý các yếu tố của tiền vốn , đầu t nhằm tạo ra nhiều
của cải cho mỗi các nhân , doanh nghiệp và cả xã hội.
Yêu cầu khách quan của tích luỹ vốn đã đợc Mác khẳng định do nhng nguyên
nhân sau Cùng với sự phát triển của phơng thức sản xuất t bản chủ nghĩa thì quy mô
tối thiểu mà một t bản cá biệt phải có để có thể kinh doanh , trong điều kiện bình th-
ờng cũng tăng lên vì vậy , những t bản nhỏ hơn cứ đổ xô vào những lĩnh vực sản
xuất mà nền công nghiệp lớn chỉ mới nắm một cách lẻ tẻ hay cha nắm hoàn toàn .
Phạm trù vốn phải đợc hiểu theo nghĩa rộng gồm toàn bộ các nguồn lực kinh tế khi
đợc đợc đa vào chu chuyển . Nó không chỉ bao gồm tiền vốn các tài sản hiện vật nh
máy móc , vật t , lao động , tài nguyên , đất đai ...mà còn bao gồm giá
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
trị của những tài sản cấu hình nh vị trí của đất đai , các thành tựu khoa học và công
nghệ ...
Vốn hiểu theo nghĩa trực tiếp là phần giá trị tài sản quốc gia đợc tích luỹ dới dạng
tiền và giá trị của tài sản hữu hình và vô hình nhằm mục đích sinh lợi , đợc chuyển
đổi thông qua các hoạt động đầu t thành những t liệu sản xuất và các phơng tiện sản
xuất cần thiết khác để sử dụng vào quá trình đầu t cho nền kinh tế
Nh vậy , cùng với quan niệm về vốn của kinh tế Mác xít , các nhà kinh tế học hiện
đại cũng đã nghiên cứu về vốn dới các góc độ khác nhau , nhng tất cả những sự
nghiên cứu đó chỉ làm rõ thêm bức tranh toàn cảnh về vốn mà Mác đã phát triển từ
lâu .
Để đạt đợc mục tiêu tích luỹ vốn cao thì vấn đề tiếp theo là phải xác định đợc mức
tích luỹ vốn cần hớng tới trong từng giai đoạn phát triển của nền công nghiệp.
Vận dụng phép biện chứng duy vật , Mác đã phân tích một cách khoa học xã hội t
bản , phát hiện những mâu thuẫn nội tại của xã hội đó , phân tích đợc quá trình phát
sinh , phát triển , tiêu diệt của nó , đồng thời đề ra những nét đại thể về xã hội tơng lai
, xã hội cộng sản mà loài ngời tất yếu phải đi tới cho nên khi doanh nghiệp huy động
vốn cũng cần phải tính đến quá trình phát sinh và những mặt tiêu cực của nó.
Phần II. Thực trạng của vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
Nếu xem xét kỹ hơn về tài sản cố định ta thấy : Trang thiết bị của các doanh nghiệp
Nhà nớc còn rất lạc hậu, chắp vá từ nhiều nguồn , nhiều nớc khác nhau. Các doanh
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
nghiệp Nhà nớc địa phơng chiếm tỷ lệ lớn nhng có trình độ công nghệ lạc hậu hơn so
với doanh nghiệp Nhà nớc ở Trung ơng .
Trình độ trang thiết bị công nghệ lạc hậu và quá yếu kém dẫn tới năng suất lao
động còn thấp , gây ảnh hởng đến khả năng cạnh tranh . Do đó dể doanh nghiệp có
khả năng cạnh tranh và nâng cao hiệu quả hoạt động cần phải có vốn để đoỏi mới các
dây chuyền công nghệ - quy mô vốn của doanh nghiệp của nớc ta còn rất nhỏ
Nhu cầu vốn hiện nay cho doanh nghiệp Nhà nớc là rất nhỏ cả về vốn ngắn hạn ,
trung hạn và dài hạn , đòi hỏi phải có biện pháp huy động vốn khẩn cấp cũng nh phải
có sự điều chỉnh lại cơ cấu vốn cho phù hợp thì mới có thể nâng cao hiệu quả hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp .
* Thực trạng huy động vốn
1 . Huy động vốn trong doanh nghiệp thời kỳ trớc khi đổi mới .
Trong thời kỳ đổi mới ; nền kinh tế nớc ta còn mang nặng tính kế hoạch hoá tập
trung quan liêu bao cấp tầm nhìn còn hạn hẹp khả năng t duy cha bộc lộ đợc phơng h-
ớng đổi mới , nhiều khi còn mang nặng tính chủ quan , do đó việc huy động và sử
dụng vốn mang đặc trng là Nhà nớc bao cấp vốn và bao cấp tín dụng . Nhà nớc cấp
phát vốn trực tiếp hoặc gián tiếp cho doanh nghiệp thông qua hệ thống ngân hàng trên
cơ sở tính toán các nhu cầu vốn cần thiết để đảm bảo các chỉ tiêu pháp lệnh mà Nhà
nớc giao cho doanh nghiệp. Trong công tác cách mạng , dới sự lãnh đạo của Đảng ,
cán bộ chúng ta đã ít nhiều có những quan điểm biện chứng trong việc phân tích thực
tiễn , nhng chúng ta vẫn còn phạm vào phơng pháp siêu hình trong cách xem xét và
giải quyết các vấn đề cụ thể . Đứng trớc tình hình một địa phơng hay một ngành hết
sức phức tạp , chúng ta thờng mắc bệnh
một chiều , chỉ thấy mặt này mà không thấy mặt khác , làm việc nọ bỏ việc kia cho
nên hoạt động huy động vốn và lu thông vốn qua đại diện Ngân hàng Nhà nớc đảm
nhận đã dẫn tới tiêu cực , đặc biệt là nạn tham nhũng , lợi dụng đục khoét , yếu kém
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
trong kinh doanh tiền tệ , không tạo lập đợc các Thị trờng vốn , Thị trờng chứng
khoán , Thị trờng Hối đoái Điều đó đã dần tới không huy động đ ợc vốn
nhàn rỗi trong nhân dân , không đa dạng hoá đợc các hình thức lu thông , cung ứng
vốn do đó không đáp ứng đợc kịp thời , linh hoạt , thích hợp và có hiệu quả các nhu
cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
2 . Huy động vốn trong doanh nghiệp từ khi tiến hành đổi mới đến nay .
Trong thời kỳ này , doanh nghiệp (đặc biệt là DNNN) đợc giao quyền tự chủ sản
xuất kinh doanh , Nhà nớc chỉ giao vốn ban đầu cho doanh nghiệp , doanh nghiệp
phải tự xác định nhu cầu , khả năng đảm bảo và tự tiến hành huy động vốn cho doanh
nghiệp .
Để huy động đợc vốn các doanh nghiệp đã thực hiện các biện pháp chủ yếu sau:
-Huy động từ các nguồn tín dụng : Đây là nguồn vốn huy động quan trọng nhất của
các doanh nghiệp.
Tín dụng cung cấp cho các doanh nghiệp luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất so với các
thành phần kinh tế khác . Hiện nay , doanh nghiệp Nhà nớc huy động đợc trên 50%
tín dụng nội bộ và trên 70%tín dụng ngoại tệ từ các ngân hàng thơng mại.
-Huy động từ nguồn ngân sách Nhà nớc : Ngân sách Nhà nớc là nguồn quan trọng
thứ hai đối với các doanh nghiệp . Ngân sách Nhà nớc cấp vốn cho các doanh nghiệp
Nhà nớc dới dạng đầu t xây dựng cơ bản , cấp vốn lu động , bù lỗ , trợ giá Mặc dù
đang có số lợng giảm nhng lợng vốn hàng năm cho doanh nghiệp Nhà nớc là rất lớn .
Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp huy động vốn , nghị định 59/cp ngày
03/10/96 cho phép doanh nghiệp Nhà nớc đợc quyền huy động vốn bằng cách
phát hành trái phiếu , vay vốn từ các tổ chức tín dụng , các doanh nghiệp khác , các
cá nhân (kể cả CBCNV trong doanh nghiệp) , nhận góp vốn liên kết với các hình thức
khác nhng không làm thay đổi hình thức sở hữu của doanh nghiệp Nhà nớc .
Nh vậy , ta thấy từ khi tiến hành đổi mới đến nay , hiệu quả hoạt động huy động
vốn cao hơn so với thời kỳ trớc ; thể hiện ở chỗ : Lợng vốn huy động đợc nhiều hơn
5