loại hình sản xuất và phương pháp tổ chức sản xuất phù hợp với doanh nghiệp

Lời mở đầu
Tổ chức sản xuất trong doanh nghiệp là sự phối kết hợp chặt chẽ giữa sức lao
động và t liệu sản xuất cho phù hợp với yêu cầu của nhiệm vụ sản xuất, quy mô sản xuất
và công nghệ sản xuất đã xác định nhằm tạo ra của cải vật chất cho xã hội với hiệu quả
cao trên cơ sở quán triệt ba vấn đề kinh tế cơ bản của kinh tế thị trờng : sản xuất cái gì,
sản xuất bằng cách nào và sản xuất cho ai.
Về mặt lý luận và thực tiễn đều cho thấy, tổ chức sản xuất hợp lý đem lại ý nghĩa
to lớn về nhiều mặt :
- Cho phép hoặc góp phần quan trọng vào việc sử dụng có hiệu quả nguyên,
nhiên, vật liệu, thiết bị máy mócvà sức lao động trong doanh nghiệp.
- Góp phần to lớn vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp, thực hiện đợc mục tiêu kinh tế tổng hợp của doanh nghiệp, tức làm ăn
có lãi.
- Có tác dụng tốt đối với việc bảo vệ môi trờng của các doanh nghiệp ( không gây
môi trờng, không gây độc hại).
Từ ý nghĩa to lớn đố mà ta thấy tổ chức sản xuất trong doanh nghiệp là một trong
những nội dung cơ bản của công tác quản trị doanh nghiệp. Vì vậy, muốn có phơng án
tổ chức sản xuất hợp lý và có hiệu quả cao, đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải nghiên cứu,
phân tích sự tác động của các loại hình sản xuất và phơng pháp tổ chức sản xuất .
Do đó em chọn đề tài : loại hình sản xuất và phơng pháp tổ chức sản xuất phù
hợp với doanh nghiệp để thấy rõ đợc tầm quan trọng của nó trong doanh nghiệp .
Kết cấu của bài tiểu luận này nh sau :
Nội dung
- Phơng pháp tổ chức sản xuất theo dây chuyền
- Phơng pháp tổ chức sản xuất theo nhóm
Kết luận
1
Nội dung
Bất cứ một doanh nghiệp nào kể cả doanh nghiệp sản xuất hay doanh nghiệp
không trực tiếp sản xuất mục tiêu bao quát nhất của doanh nghiệp là phát triển những tổ,
đội làm việc cùng nhau để đảm bảo sản xuất vói chi ơhí thấp và tối đa hoá lợi nhuận.

Nhng doanh nghiệp muốn đạt đợc tối đa hoá lợi nhuận thì cần phải chọn cho mình loại
hình sản xuất và phơng pháp tổ chức sản xuất sao cho phù hợp với doanh nghiệp.
1. Khái niệm và vai trò của loại hình sản xuất
- Loại hình sản xuất là đặc tính tổ chức kỹ thuật tổng hợp nhất của sản xuất, đ-
ợc quy định bởi trình độ chuyên môn hoá của nơi làm việc, số chủng loại và tính ổn định
của đối tợng chế biến trên nơi làm việc.
- Loại hình sản xuất là căn cứ quan trọng để tiến hành tổ chức và kế hoạch của
doanh nghiệp . Nó có ảnh hởng trực tiếp đến kết quả sản xuất , kinh doanh và doanh
nghiệp .
Trong thực tiễn, ngời ta chia loại hình sản xuất thành : loại hình sản xuất khối l-
ợng lớn, loại hình sản xuất hàng loạt và loại hình sản xuất đơn chiếc. Khi xác định loại
hình sản xuất thì doanh nghiệp phải chọn phơng pháp sản xuất phù hợp với doanh
nghiệp của mình. Sau đó, căn cứ vào loại hình chiếm u thế để xác định loại hình sản
xuất chung cho doanh nghiệp .
2. Ph ơng pháp tổ chức sản xuất theo dây chuyền .
- Loại hình sản xuất khối lợng lớn : nơi làm việc chỉ chế biến một loịa chi tiết
hoặc chỉ tiến hành một bớc công việc nhất định. Nh vậy, nơi làm việc đợc chuyên môn
hoá rất cao. Với loại hình này ngời ta có thể sử dụng các thiết bị, máy móc, dụng cụ
chuyên dùng, bố trí các nơi làm việc theo hình thức đối tợng, chuyên môn hoá công
nhân, do đó, năng suất và hiệu quả cao.
- Loại hình sản xuất hàng loạt : Noi làm việc đợc phân công chế biến một số loại
chi tiết khác nhau, các chi tiết đợc thay nhau chế biến lần lợt định kỳ. Nếu số lợng của
2
mỗi loại chi tiết lớn thì gọi là sản xuất hàng loạt lớn . Ngợc lại, nếu số lợng của mỗi loại
chi tiết tơng đối ít thì gọi là sản xuất hàng loạt nhỏ. Loại hình sản xuất ở giữa hai loại
vừa nêu gọi là sản xuất hàng lạot vừa.
Đối với hai loại hình sản xuất trên thi phơng pháp sản xuất phù hợp nhất là sản
xuất theo dây chuyền.
Sản xuất dây chuyền đợc coi là một phơng pháp tổ chức sản xuất tiên tiến. Nó ra
đời vào những năm đầu thế kỷ 20. Ngời khởi xớng và áp dụng mạnh mẽ phơng pháp này

trong công nghiệp nớc Mỹ là Henry Ford. Vì vậy, đôi khi ngời ta còn gọi sản xuất dây
chuyền là học thuyết Ford.
Sản xuất liên tục là sản xuất hàng trên cơ sở dây chuyền với một tốc độ định trớc.
Phơng pháp dây chuyền đòi hỏi sản phẩm chuyển động không ngừng từ công đoạn này
sang công đoạn khác, không dừng lại để kiểm tra tại một điểm nào trong quá trình sản
xuất. Sản xuất liên tục đợc áp dụng trong các nhà máy chế biến thực phẩm lớn và trong
công nghiệp hoá chất.
Công đoạn lắp ráp trong sản xuất thờng là công đoạn liên tục. Ví dụ, kỹ thuật
bằng chuyền lắp ráp đợc sử dụng ở các nhà máy ché tạo ô tô, radio, tủ lạnh và các sản
phẩm tơng t.
Sản xuất liên tục cũng có thể sử dụng trong sản xuất hộp số. Trong trờng hợp này
một dây chuyền các máy công cụ hay công đoạn đợc bố trí cân xứng. Ví dụ ngời điều
khiển máy thứ nhất sẽ lấy phôi đúc ở kho ra và thực hiện công đoạn thứ nhất. Sau đó chi
tiết đã đợc gia công một phần thờng đợc đa lên băng tải để chuyển tiếp cho ngời tiếp
theo để thực hiện công đoạn sau. Cứ nh vậy, hết công đoạn này đến công đoạn khác phôi
đúc đợc gia công cho đến khi thành một chi tiết máy hoàn chỉnh.
Các dây chuyền cân bằng. Để đảm bảo tính chất kinh tế, một công đoạn trong
một dây chuyền liên tục phải cần dùng một lúc khoảng thời gian nh nhau, nếu cần thì có
thể có hai hay nhiều máy cùng làm việc đồng thời cho những công đoạn chậm. Thiết kế
của mỗi dây chuyền gia công liên tục đảm bảo thời gian cần thiết tại mỗi vị trí làm việc
bằng nhau thì ta có một dây chuyền cân bằng. Việc cân bằng một dây chuyền lắp ráp có
sử dụng lao động chân tay không khó nh việc cân bằng một day chuyền máy công cụ,
3
bởi vì một khi thời gian thực hiện một công đoạn của máy đã đợc thiết lập thì nó sẽ trở
nên cố định. Mặt khác, lao động chân tay có thể đợc phân bố lại để đạt đợc một dòng
sản xuất ổn định, có hiệu quả bằng cách thay đổi nội dung công việc của mỗi ngời thợ
dây chuyền.
Những tiến bộ mới đây trong việc cân bằng dây chuyền đã đạt đợc là nhờ có máy
vi tính. Ví dụ, trong ,ột công ty đã xây dựng đợc một chơng trình cho phép máy vi tính
xác định 1.000 cách tính tổ hợp nhân sự hoàn hảo rồi chọn ra 10 cách tốt nhất. Sau đó kỹ

s công nghiệp (TCSX) sẽ lựa chọn lần cuối trong số 10 cách đó.
HIệu quả kinh tế của sản xuất dây chuyền
Ngay trong quá trình chuẩn bị kỹ thuật cho sản xuất, hiệu quả kinh tế của sản
xuất dây chuyền đã đợc bảo đảm nhờ thiết kế sản xuất theo kết cấu hợp lý, bả đảm yêu
cầu thống nhất hoá và tiêu chuẩn hoá, tiết kiệm nguyên vật liệu và thời gian lao động.
Trong quá trình hoạt động, hiệu quả kinh tế còn đợc thể hiện trong những mặt sau
:
- Tăng sản lợng của đơn vị máy móc và đa đơn vị diện tích sản xuất do sử dụng
thiết bị máy móc và dụng cụ chuyên dùng, giữa thời gian gián đoạn trong sản xuất.
- Rút ngắn chu kỳ sản xuất, giảm bớt lợng sản phẩm dở dang, do đó, làm tăng tốc
độ hoàn chuyển vốn lu động.
- Nâng cao năng suất lao động nhờ chuyên môn hoá công nhân, xoá bỏ tôừi gian
ngừng sản xuất để diều chỉnh thiết bị máy móc.
- Nâng cao chất lợng sản phẩm do quá trình công nghệ đợc chuẩn bị chu đáo,
không có hoặc có ít sản phẩm dở dang nên tránh đợc những hiện tợng biến chất h hỏng.
- Hạ giá thành sản phẩm là kết quả tất yếu của việc tổ chức sản xuất hợp lý, tích
kiệm nguyên nhien vật liệu, giảm tiền lơng trong đơn vị sản phẩm, giảm bớt chi phí
quản lý, laọi trừ phế liệu, phế phẩm
Bên cạnh những u điểm trên, sản xuất dây chuyền cũng bộc lộ một nhợc điểm
nhân công lao động quá sâu, mỗi công nhân chỉ thực hiện một vài động tác đơn giản,
trạng thái lao động quá đơn điệu, buồn tẻ.
4
Mặt khác, trong sản xuất theo dây chuyền đem lại hiệu ủa kinh tế cao song không
phải trờng hợp nào cũng có thể tổ chức sản xuất dây chuyền đợc, vì thế nó đòi hỏi phải
tạo cho đợc những điều kiện sau :
- Nhiệm vụ sản xuất phải tơng đối ổn định, sản lợng phải lớn.
- Sản phẩm có kết cấu hợp lý và ổn định, bảo đảm tính công nghệ cao .
- Sản phẩm phải có tính lắp lẫn, các chi tiết phải đảm bảo độ dung sai qui định.
3. Ph ơng pháp tổ chức sản xuất theo nhóm .
Loại hình sản xuất theo đơn chiếc: nơi làm việc chế biến nhiều laọi chi tiết khác

nhau hoặc nhiều bớc công việc khác nhau. Mỗi loại chi tiết chỉ đợc sản xuất với số lợng
rất ít, thậm chí chỉ có một cái. Nh vậy, nơi làm việc có tính chất vạn năng, thời gian gián
đoạn trong sản xuất rất lứon.
Với loại hình này, ngời ta thờng sử dụng thiết bị máy móc vạn năng, công nhân
thạo một nghề và biết nhiều nghề. Phơng pháo tổ chức sản xuất phù hợp với loại hình
sản xuất này là sản xuất theo nhóm
Đặc điểm của phơng pháp này đợc thể hiện ở chỗ không thiết kế quy trình công
nghệ, bố trí máy móc dụng cụ để sản xuất từng loại chi tiết cá biệt ,à làm chung cho cả
nhóm, dựa vào các chi tiết tổng hợp đã lựa chọn. Các chi tiết trong cùng nhóm đợc gia
công trong cùng một ần điều chỉnh máy.
Nội dung bao gồm công việc sau :
- Tát cả những chi tiết của các loại sản phẩm cần chế tạo trong doanh nghiệp sau
khi đã tiêu chuẩn hoá đợc phân loại theo từng nhóm, căn cứ vào kết cấu, phơng pháp
công nghệ giống nhau, yêu cầu về máy móc và đồ gá lắp cùng loại.
- Lựa chọn chi tiết tổng hợp của nhóm. Chi tiết tổng hợp là chi tiét phức tạp hơn
cả và tổng hợp đợc tất cả những yếu tố của các chi tiết khác trong cùng một nhóm. Nếu
trong thực tế không chọn đợc một chi tiết nh vậy, thì phải thiết kế ra một chi tiết có đủ
điều kiện đó.
- Lập qui trình công nghệ cho nhóm hay nói đúng hơn là cho chi tiết tổng hợp đã
lựa chọn.
5