Phương pháp mối quan hệ các đại lượng

PHƯƠNG PHÁP MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC ĐẠI LƯNG Website: www.hoahoc.edu.vn
ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ðH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -1-
“CHUN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA HỌC”
ðể tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:



I. CƠ SỞ PHƯƠNG PHÁP
ðể làm được các bài tập về mối liên quan giữa các đại lượng ở dạng khái qt thì đòi hỏi các
em học sinh phải nắm vững các kiến thức cơ bản theo cả hai chiều từ cụ thể tới tổng qt và ngược lại
từ tổng qt tới cụ thể. Các vấn đề về kiến thức phục vụ phương pháp này cần phải hiểu rõ bản chất
một cách đầy đủ.
Chú ý: Phương pháp này bao gồm kiến thức rất rộng cả nhiều lớp học do đó học sinh phải nắm chắc
đầy đủ kiến thức cơ bản mới có thể tư duy và vận dụng tốt được.

II. MỘT SỐ VÍ DỤ MINH HỌA
VÍ DỤ 1: (Khối A - TSðH 2007)
Clo hố PVC thu được một polime chứa 63,96% clo về khối lượng, trung bình 1 phân tử clo phản
ứng với k mắt xích trong mạch PVC. Giá trị của k là:
A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.
HƯỚNG DẪN GIẢI
Một phân tử Clo phản ứng với k mắt xích trong mạch PVC theo phương trình:
2
n
CH CH
|
Cl
− − −
 
 
 

 
+ kCl
2

o
xt
t
→

2
k
n k
CH CH CH CH
| | |
Cl Cl Cl
−
− − −
− − −
 
 
 
 
 
 
 
 

Do: %m
Cl
= 63,96%

⇒ %m
C,H còn lại
= 36,04%.
Vậy
35,5 (n k) 35,5 2 k
27 (n k) 26 k
× − + × ×
× − + ×
=
63,96
36,04

⇒
n
k
= 3. →

ðáp án A

VÍ DỤ 2:

ðố
t cháy hồn tồn a mol m
ộ
t an
đ
ehit X (m
ạ
ch h
ở

) t
ạ
o ra b mol CO
2
và c mol H
2
O (bi
ế
t b =
a + c). Trong ph
ả
n
ứ
ng tráng g
ươ
ng, m
ộ
t phân t
ử
X ch
ỉ
cho 2 electron. X thu
ộ
c dãy
đồ
ng
đẳ
ng an
đ
ehit

A.
no,
đơ
n ch
ứ
c.
B.
khơng no có hai n
ố
i
đ
ơi,
đơ
n ch
ứ
c.

C.
khơng no có m
ộ
t n
ố
i
đ
ơi,
đơ
n ch
ứ
c.
D.

no, hai ch
ứ
c.
HƯỚNG DẪN GIẢI
Trong ph
ả
n
ứ
ng tráng g
ươ
ng m
ộ
t an
đ
ehit X ch
ỉ
cho 2e
→
X là an
đ
ehit
đơ
n ch
ứ
c b
ở
i vì:

1
RCHO

+

→

3
4
RCOONH
+

trong
đ
ó: C
+1

−
2e
→
C
+3
.
ðặ
t cơng th
ứ
c phân t
ử
c
ủ
a an
đ
ehit

đơ
n ch
ứ
c X là C
x
H
y
O ta có ph
ươ
ng trình
MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC ðẠI LƯỢNG

PHƯƠNG PHÁP MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC ĐẠI LƯNG Website: www.hoahoc.edu.vn
ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ðH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -2-
“CHUN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA HỌC”
ðể tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:
C
x
H
y
O +
2
y 1
x O
4 2
 
+ −
 
 

→
xCO
2
+
y
2
H
2
O
a
→
a.x
→

a.y
2
mol
(b mol) (c mol)
Ta có: b = a + c
→
ax = a +
a.y
2

→
y = 2x
−
2.
Cơng th
ứ

c t
ổ
ng qt c
ủ
a an
đ
ehit
đơ
n ch
ứ
c X là C
x
H
2x−2
O có d
ạ
ng C
x−1
H
2(x−1)−1
CHO là an
đ
ehit
khơng no có m
ộ
t liên k
ế
t
đ
ơi,

đơ
n ch
ứ
c.
→
→→
→ ðáp án C
VÍ DU 3:
H
ỗ
n h
ợ
p X
có
m
ộ
t s
ố
ankan.
ðố
t
chá
y 0,05 mol h
ỗ
n h
ợ
p X thu
đượ
c a mol CO
2

và
b mol
H
2
O. K
ế
t l
ậ
un
nà
o sau
đ
ây
là đú
ng ?

A.
a = b
B.
a = b – 0,02
C.
a = b – 0,05
D.
a = b – 0,07
HƯỚNG DẪN GIẢI
Khi
đố
t
chá
y ankan ta

có
:
S
ố
mol ankan = S
ố
mol H
2
O – S
ố
mol CO
2

0,05 = b – a
→
a = b – 0,05
→

ðáp án C

VÍ DU 4: Tỉ
l
ệ
th
ể tí
ch CO
2
và
h
ơ

i n
ướ
c (T) bi
ế
n
đổ
i trong
khoả
ng
nà
o khi
đố
t
chá
y
hồ
n
tồ
n
cá
c
ankin ?
A.
1 < T
≤
2
B
. 1
≤
T < 1,5

C.
0,5 < T
≤
1
D.
1 < T < 1,5
HƯỚNG DẪN GIẢI
C
n
H
2n-2

→
nCO
2
+ (n – 1)H
2
O n
2
≥

2
2
CO
H O
n
n
T = =
n n-1

Ta bi
ế
n
đổ
i: 1<
2
2
CO
H O
n
n
T = =
n n-1
=
1
1+ 2
n-1
≤
vì
n
2
≥

V
ậ
y: 1 < T
≤
2
→

ðáp án A

VÍ DU 5:
Cơng th
ứ
c phân t
ử củ
a m
ộ
t ancol X
là
C
n
H
m
O
x
.
ðể
cho X
là
ancol no,
mạ
ch h
ở thì
m
phả
i
có giá trị là
:

A.
m = 2n
B
. m = 2n + 2
C.
m = 2n – 1
D.
m = 2n + 1
HƯỚNG DẪN GIẢI
Theo ph
ươ
ng
phá
p
đồ
ng nh
ấ
t h
ệ
s
ố
: Cơng th
ứ
c t
ổ
ng
q
t
củ

a ancol no
là
C
n
H
2n+2-x
(OH)
x
hay
C
n
H
2n+2
O
x
. V
ậ
y m = 2n + 2
→

ðáp án B

VÍ DỤ 6:

ðố
t cháy 1 mol aminoaxit NH
2
−(CH
2
)

n
−COOH ph
ả
i c
ầ
n s
ố
mol O
2
là

A.
2n 3
.
2
+

B.

6n 3
.
2
+

C.

6n 3
.
4
+

D.

2n 3
.
4
+

HƯỚNG DẪN GIẢI
Ph
ươ
ng trình
đố
t cháy amino axit là
H
2
N−(CH
2
)
n
−COOH +
6n 3
4
+
O
2

→
(n + 1)CO
2

+
2n 3
2
+
H
2
O
PHƯƠNG PHÁP MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC ĐẠI LƯNG Website: www.hoahoc.edu.vn
ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ðH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -3-
“CHUN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA HỌC”
ðể tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:
→ ðáp án C
VÍ DU 7: ðốt cháy hồn tồn a mol axit hữu cơ Y thu được 2a mol CO
2
. Mặt khác để trung hòa a mol
Y cần vừa đủ 2a mol NaOH. Cơng thức cấu tạo của Y là:
A. HOOC-CH
2
-CH
2
-COOH B. C
2
H
5
COOH
C. CH
3
COOH D. HOOC-COOH
(Trích đề thi TSðH, Cð A 2007)
HƯỚNG DẪN GIẢI

 ðốt a mol axit hữu cơ Y → 2a mol CO
2
→ axit có 2C
 Trung hòa a mol axit hữu cơ Y cần dùng đủ 2a mol NaOH → axit có 2 nhóm COOH
→ ðáp án D
VÍ DU 8: Trộn dung dịch chứa a mol AlCl
3
với dung dịch chứa b mol NaOH. ðể thu được kết tủa thì
cần có tỉ lệ:
A.
a 1
=
b 4
B.
a 1
b 4
<
C.
a 1
=
b 5
D.
a 1
b 4
>

(Trích đề thi TSðH, Cð A 2007)
HƯỚNG DẪN GIẢI
Trộn a mol AlCl
3

với b mol NaOH để thu được kết tủa thì:
Al
3+
+ 3OH
-

→
Al(OH)
3

Al(OH)
3
+ OH
-

→
AlO
2
-
+ 2H
2
O

Al
3+
+ 4OH
-

→
AlO

2
-
+ 2H
2
O
ðể kết tủa hồn tồn thì
-
3+
OH
Al
n
b
4 4
n a
≥ → ≥

Vậy để có kết tủa thì
b a 1
4 hay
a b 4
< >
→ ðáp án D

VÍ DU 9:

Dung dịch HCl và dung dịch CH
3
COOH có cùng nồng độ mol/l. Giá trị của hai dung dịch
tương ứng là x và y. Quan hệ giữa x và y là( giả thiết cứ 100 phân tử CH
3

COOH thì có 1 phân tử điện
li)
A. y = 100x B. y = 2x C. y = x – 2 D. y = x + 2
(Trích đề thi TSðH, Cð A 2007)
HƯỚNG DẪN GIẢI
pH
HCl
= x → [H
+
] HCl = 10
-x

pH
CH3COOH
= y → [H
+
]CH
3
COOH = 10
-y

Ta có: HCl → H
+
+ Cl
-

10-x ← 10
-x
M
CH

3
COOH
⇌
H
+
+ CH
3
COO
-

100.10
-y
← 10
-y
M
Mặt khác: [HCl] = [CH
3
COOH] → 10
-x
= 100.10
-y
→ y = x + 2
→ ðáp án D
PHệễNG PHAP MOI QUAN HE GIệếA CAC ẹAẽI LệễẽNG Website: www.hoahoc.edu.vn
ThS. LU HUNH VN LONG (Ging viờn Trng H Th Du Mt- Bỡnh Dng) -4-
CHUYấN: Bi dng kin thc Luyn thi TN THPT C & H mụn HểA HC
tỡm hiu v ủng ký hc, hóy liờn lc ủn ST: 0986.616.225 (T.Long). Email:
V DU 10: thu ly Ag tinh khit t hn hp X(gm a mol Al
2
O

3
, b mol CuO, c mol Ag
2
O), ngi
ta hũa tan X bi dung dch cha (6a + 2b + 2c) mol HNO
3
ủc dung dch Y, sau ủú cn thờm (gi s
hiu sut cỏc phn ng l 100%):
A. c mol bt Al vo Y B. c mol bt Cu vo Y
C. 2c mol bt Al vo Y D. 2c mol bt Cu vo Y
HNG DN GII
Cỏc phn ng xy ra khi hn hp X tỏc dng vi HNO
3
:
Al
2
O
3
+ 6HNO
3
2Al(NO
3)3
+ 3H
2
O
a 6a 2a
CuO + 2HNO
3
Cu(NO
3

)
2
+ H
2
O
b 2b b
Ag
2
O + 2HNO
3
2AgNO
3
+ H
2
O
c 2c 2c
Dung dch HNO
3
va ủ. Dung dch Y gm 2a mol Al(NO
3
)
3
, b mol Cu(NO
3
)
2
v 2c mol AgNO
3
.
thu Ag tinh khit cn thờm kim loi Cu vo phng trỡnh:

Cu + 2AgNO
3
Cu(NO
3
)
2
+ 2Ag
c 2c
ỏp ỏn B
V DU 11: Mt dung dch hn hp cha a mol NaAlO
2
v a mol NaOH tỏc dng vi mt dung dch
cha b mol HCl. ủiu kin ủ thu ủc kt ta sau phn ng l:
A. a = b B. a = 2b C. b = 5a D. a < b < 5a
HNG DN GII
Phng trỡnh phn ng:
NaOH + HCl NaCl + H
2
O
a a
NaAlO
2
+ HCl + H
2
O Al(OH)
3
+ NaCl
Al(OH)
3
+ 3HCl AlCl

3
+ 3H
2
O

NaAlO
2
+ 4HCl AlCl
3
+ NaCl + 2H
2
O
a 4a
iu kin ủ khụng cú kt ta khi
2
HCl NaAlO NaOH
n 4n + n = 5a

. Vy suy ra ủiu
kin ủ cú kt ta:
2
NaOH HCl NaAlO NaOH
n < n < 4n + n

a < b < 5a ỏp ỏn D
V D 12: Mt dung dch hn hp cha a mol NaAlO
2
v a mol NaOH tỏc dng vi mt dung dch
cha b mol HCl. iu kin ủ thu ủc kt ta sau phn ng l
A. a = b. B. a = 2b. C. b = 5a. D. a < b < 5a.

HNG DN GII
Phng trỡnh phn ng:
NaOH + HCl NaCl + H
2
O (1)
a mol a mol
PHƯƠNG PHÁP MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC ĐẠI LƯNG Website: www.hoahoc.edu.vn
ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ðH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -5-
“CHUN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA HỌC”
ðể tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:
NaAlO
2
+ HCl + H
2
O → Al(OH)
3↓
+ NaCl (2)
Al(OH)
3
+ 3HCl → AlCl
3
+ 3H
2
O (3)
NaAlO
2
+ 4HCl → AlCl
3
+ NaCl + 2H
2

O (4)
a mol → 4a mol
ðiều kiện để khơng có kết tủa khi n
HCl
≥
2
NaAlO
4n + n
NaOH
= 5a. Vậy suy ra điều kiện để có kết tủa:
n
NaOH
< n
HCl
<
2
NaAlO
4n + n
NaOH

⇒ a < b < 5a. → ðáp án D
VÍ DỤ 13: Dung dịch chứa a mol NaOH tác dụng với dung dịch chứa b mol H
3
PO
4
sinh ra hỗn hợp
Na
2
HPO
4

+ Na
3
PO
4
. Tỉ số
a
b
là
A.
1 <
a
b
< 2.
B.

a
b

≥
3.
C.
2 <
a
b
< 3.
D.

a
b

≥
1.
HƯỚNG DẪN GIẢI
Các ph
ươ
ng trình ph
ả
n
ứ
ng:
NaOH + H
3
PO
4

→
NaH
2
PO
4
+ H
2
O (1)
2NaOH + H
3
PO
4

→
Na

2
HPO
4
+ 2H
2
O (2)
3NaOH + H
3
PO
4

→
Na
3
PO
4
+ 3H
2
O (3)
Ta có: n
NaOH
= a mol ;
3 4
H PO
n = b mol.
ðể
thu
đượ
c h
ỗ

n h
ợ
p mu
ố
i Na
2
HPO
4
+ Na
3
PO
4
thì ph
ả
n
ứ
ng x
ả
y ra
ở
c
ả
hai ph
ươ
ng trình (2 và
3), do
đ
ó:
2 <
3 4

NaOH
H PO
n
n
< 3, t
ứ
c là 2 <
a
b
< 3.
→
→→
→ ðáp án C

VÍ DỤ 14:
(
Khối B - TSðH 2007
)
Th
ự
c hi
ệ
n hai thí nghi
ệ
m:
1) Cho 3,84 gam Cu ph
ả
n
ứ
ng v

ớ
i 80 ml dung d
ị
ch HNO
3
1M thốt ra V
1
lít NO.
2) Cho 3,84 gam Cu ph
ả
n
ứ
ng v
ớ
i 80 ml dung d
ị
ch ch
ứ
a HNO
3
1M và H
2
SO
4
0,5 M thốt ra V
2
lít
NO.
Bi
ế

t NO là s
ả
n ph
ẩ
m kh
ử
duy nh
ấ
t, các th
ể
tích khí
đ
o
ở
cùng
đ
i
ề
u ki
ệ
n. Quan h
ệ
gi
ữ
a V
1
và V
2
là

A.
V
2
= V
1
.
B.
V
2
= 2V
1
.
C.
V
2
= 2,5V
1
.
D.
V
2
= 1,5V
1
.
HƯỚNG DẪN GIẢI
TN1:
3
Cu
HNO
3,84

n 0,06 mol
64
n 0,08 mol

= =



=

→
3
H
NO
n 0,08 mol
n 0,08 mol
+
−
=



=



3Cu + 8H
+
+ 2NO
3

−
→ 3Cu
2+
+ 2NO
↑
+ 4H
2
O
ðầu bài: 0,06 0,08 0,08 → H
+
phản ứng hết
Ph
ản ứng: 0,03 ← 0,08 → 0,02 → 0,02 mol
⇒ V
1
tương ứng với 0,02 mol NO.
TN2: n
Cu
= 0,06 mol ;
3
HNO
n 0,08 mol
= ;
2 4
H SO
n 0,04 mol.
=
⇒ Tổng
H
n

+
= 0,16 mol ;
3
NO
n
−
= 0,08 mol.
PHệễNG PHAP MOI QUAN HE GIệếA CAC ẹAẽI LệễẽNG Website: www.hoahoc.edu.vn
ThS. LU HUNH VN LONG (Ging viờn Trng H Th Du Mt- Bỡnh Dng) -6-
CHUYấN: Bi dng kin thc Luyn thi TN THPT C & H mụn HểA HC
tỡm hiu v ủng ký hc, hóy liờn lc ủn ST: 0986.616.225 (T.Long). Email:
3Cu + 8H
+
+ 2NO
3

3Cu
2+
+ 2NO

+ 4H
2
O
u bi: 0,06 0,16 0,08 Cu v H
+
phn ng ht
Phn ng: 0,06 0,16 0,04 0,04 mol
V
2
tng ng vi 0,04 mol NO.

Nh vy V
2
= 2V
1
. ỏp ỏn B
V D 15: Mt bỡnh kớn cha V lớt NH
3
v V

lớt O
2
cựng ủiu kin. Nung núng bỡnh cú xỳc tỏc NH
3

chuyn ht thnh NO, sau ủú NO chuyn ht thnh NO
2
. NO
2
v lng O
2
cũn li trong bỡnh hp th
va vn ht trong nc thnh dung dch HNO
3
. T s
V
V

l
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
HNG DN GII

Cỏc phng trỡnh phn ng:
4NH
3
+ 5O
2

o
xt
t

4NO + 6H
2
O
V 5V/4 V
2NO + O
2



2NO
2

V V/2 V
4NO
2
+ O
2
+ 2H
2
O 4HNO

3

V
5V V
V
4 2






V = 4
5V V
V
4 2






V
V

= 2.

ỏp ỏn B

V DU 16:

H

n h

p X g

m Na
v
Al
TN1
: N

u cho m gam X
tỏ
c
d
ng v

i n

c d


thỡ
th


ủ
c V
1

lit H
2

TN2
: N

u cho m gam X
tỏ
c
d
ng v

i dung
d
ch NaOH d


thỡ
thu
ủ
c V
2
lit H
2

Cỏ
c
khớ ủ
o
cự

ng
ủ
i

u ki

n. Quan h

gi

a V
1
v
V
2
l
:

A.
V
1
= V
2

B.
V
1
> V
2

C.
V
1
< V
2

D.
V
1


V
2

HNG DN GII
Cỏc ph

ng trỡnh ph

n

ng khi hũa tan h

n h

p Na v Al v

i H
2
O v v

i dung d

ch NaOH d

:
Na + H
2
O NaOH +
1
2
H
2
(1)
2Al + 6H
2
O + 2NaOH Na[Al(OH)
4
] + 3H
2
(2)

t s

mol Na v Al ban
ủ
u l

n l

t l x v y (mol).
TN1: x y n
NaOH
v

a
ủ
ho

c d

khi hũa tan Al c

hai thớ nghi

m cựng t

o thnh
x 3x
2 2

+


mol H
2
.

V
1

= V
2
.
TN2: x < y trong TN1 (1) Al d

, TN2 (2) Al tan h

t
2 2
H (TN2) H (TN2)
n n .
>

V
2
> V
1
.
Nh
vy (x,y > 0) thỡ V
2
V
1
. ỏp ỏn D

PHệễNG PHAP MOI QUAN HE GIệếA CAC ẹAẽI LệễẽNG Website: www.hoahoc.edu.vn
ThS. LU HUNH VN LONG (Ging viờn Trng H Th Du Mt- Bỡnh Dng) -7-
CHUYấN: Bi dng kin thc Luyn thi TN THPT C & H mụn HểA HC
tỡm hiu v ủng ký hc, hóy liờn lc ủn ST: 0986.616.225 (T.Long). Email:
V DU 17: Cht X cú phõn t khi l M. Mt dung dch cht X cú nng ủ a mol/l, khi lng riờng l

D g/ml. Nng ủ C% ca dung dch X l:
A.
a.M
10D
B.
D.M
10a
C.
10a
MD
D.
a.M
1000D

HNG DN GII
Xột 1 lit dung dch cht X:
n
X
= a (mol) m
X
= a.M m
dd X
=
aM.100
1000
C%
D
=

C% =

a.M
10D
ỏp ỏn A
V DU 18:

Cho t t dung dch cha a mol HCl vo dung dch cha b mol Na
2
CO
3
ủng thi khuy
ủu thu ủc V lit khớ (ủktc) v dung dch X. Khi cho d nc vụi trong vo dung dch X thy cú xut
hin kt ta. Biu thc liờn h gia V vi a,b l:
A. V = 22,4(a b) B. V = 11,2(a b)
C. V = 11,2(a + b) D. V = 22,4(a + b)
(Trớch ủ thi TSH, C A 2007)
HNG DN GII
Cho t t dung dch HCl vo dung dch Na
2
CO
3
ta cú phng trỡnh xy ra:
HCl + Na
2
CO
3
NaHCO
3
+ NaCl
b b b
HCl + NaHCO

3
NaCl + CO
2
+ H
2
O
(a b) a b
Dung dch X cha NaHCO
3
d do ủú HCl tham gia phn ng ht
NaHCO
3
+ Ca(OH)
2
CaCO
3
+ NaOH + H
2
O
Vy: V = 22,4(a b)
ỏp ỏn A
V DU 19:

in phõn dung dch cha a mol CuSO
4
v b mol NaCl (vi ủin cc cú mng ngn xp).
dung dch sau ủin phõn lm phenolphtalein chuyn sang mu hng thỡ ủiu kin ca a v b l (
Bit ion SO
4
2-

khụng b ủin phõn trong dung dch)
A. b > 2a B. b = 2a C. b < 2a D. 2b = a
HNG DN GII
Phng trỡnh ủin phõn dung dch:
CuSO
4
+ H
2
O
ủpdd

Cu + H
2
SO
4
+
1
2
O
2

a a
NaCl + H
2
O
ủpdd

NaOH +
1
2

Cl
2
+
1
2
H
2
b b
ủ dung dch lm phenolphtalein chuyn sang ủ mụi trng baz
2NaOH + H
2
SO
4
Na
2
SO
4
+ H
2
O
2a a
PHƯƠNG PHÁP MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC ĐẠI LƯNG Website: www.hoahoc.edu.vn
ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ðH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -8-
“CHUN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA HỌC”
ðể tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:
→ b > 2a → ðáp án A
Chú ý: Tương tự cũng câu hỏi trên chúng ta có thể hỏi:
+ ðể dung dịch sau điện phân có mơi trường axit thì điều kiện của a và b là.
A. b > 2a. B. b = 2a. C. b < 2a. D. a = 2b.
+ ðể dung dịch sau điện phân có khả năng hòa tan kết tủa Al(OH)

3
thì điều kiện của a, b là
A. b > 2a. B. b < 2a. C. b ≠ 2a. D. b ≥ 2a.
VÍ DU 20: (ðH B 2013): Hòa tan hồn tồn x mol Fe vào dung dịch chứa y mol FeCl
3
và z mol HCl,
thu được dung dịch chỉ chứa một chất tan duy nhất. Biểu thức liên hệ giữa x, y và z là :
A. x = y – 2z. B. 2x = y + z. C. 2x = y + 2z. D. y = 2x.
HƯỚNG DẪN GIẢI
Chất tan duy nhất phải là FeCl
2

Fe
→
Fe
2+
+ 2e
x
→
→→
→ 2x

Fe
3+
+ e
→
Fe
2+

y

→
→→
→ y
2H
+
+ 2e
→
H
2
z →
→→
→ z
Bảo tồn electron: 2x = y + z
Chú ý : Dung dịch chỉ có FeCl
2
gồm Fe
2+
: x + y (mol) và ion Cl
-
: 3y + z (mol)
Theo định luật bảo tồn điện tích :
2x + 2y = 3y + z
→ 2x = y + z

ðÁP ÁN B

BÀI TẬP TỰ LÀM
BÀI 1:
Cho a mol Fe vào dung dịch chứa b mol AgNO
3

. a và b có quan hệ như thế nào để thu được
dung dịch Fe(NO
3
)
3
duy nhất sau phản ứng ?
A. b = 2a B. b
≥
a C. b = 3a D. a
≥
b
BÀI 2: Dung dịch X chứa các ion amol Na
+
; bmol HCO
3
-
; c mol CO
3
2-
và d mol SO
4
2-
. ðể tạo ra kết
tủa lớn nhất người ta dùng 100ml dung dịch Ba(OH)2 nồng độ x mol/l. Biểu thức xác định x theo a và
b là:

A. x = a + b B. x = a – b C. x =
a+b
0,2
D. x =

a+b
0,1

BÀI 3: Dung dịch X chứa a mol NaAlO
2
. Khi cho vào dung dịch X b mol hoặc 2b mol dung dịch HCl
thì lượng kết tủa sinh ra đều bằng nhau. Tỉ số
a
b
có giá trị bằng:

A. 1 B. 1,25 C. 1,5 D. 1,75
BÀI 4: Oxi hóa một lượng Fe thành hỗn hợp X gồm FeO, Fe
3
O
4
, Fe
2
O
3
cần a mol oxi. Khử hồn tồn
hỗn hợp X thành Fe cần b mol Al. Tỉ số
a
b
có giá trị bằng:
A. 0,75 B. 1 C. 1,25 D. 1,5
BÀI 5: Khử hồn tồn một lượng oxit sắt cần V lit H
2
. Hòa tan hồn tồn lượng Fe sinh ra ở trên trong
dung dịch HCl thấy tạo ra V’ lit H

2
. Biết V > V’ (các khí đo cùng điều kiện). Cơng thức oxit sắt là:

A. Fe
2
O
3
B. FeO C. Fe
3
O
4
D. Fe
2
O
3
hoặc Fe
3
O
4
PHƯƠNG PHÁP MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC ĐẠI LƯNG Website: www.hoahoc.edu.vn
ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ðH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -9-
“CHUN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – Cð & ðH mơn HĨA HỌC”
ðể tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SðT: 0986.616.225 (T.Long). Email:
BÀI 6: Dung dịch X chứa a mol NH
4
+
, b mol Mg
2+
, c mol SO
4

2-
và d mol HCO
3
-
. Biểu thức nào biểu
thị sự liên quan giữa a,b,c,d sau đây là đúng ?

A. a + 2b = c + d B. a + 2b = 2c + d
C. a + b = 2c + d D. a + b = c + d
BÀI 7: Có một lượng anđehit HCHO được chia làm 2 phần bằng nhau, mỗi phần chứa a mol HCHO.
- Phần 1: Cho tác dụng với dung dịch AgNO
3
/NH
3
thu được m gam Ag.
- Phần 2: Oxi hóa bằng Oxi thành HCOOH với hiệu suất 40% thu được dung dịch A. Cho A tác dụng
với dung dịch AgNO
3
/NH
3
thu được m′ gam Ag. Tỉ số
m
m
′
có giá trị
b
ằ
ng

A.

0,2.
B.
0,4.
C.
0,6.
D.
0,8.
BÀI 8:
A là axit ch
ứ
a ba ngun t
ử
cacbon trong phân t
ử
. Cho 0,015 mol A tác d
ụ
ng v
ớ
i dung d
ị
ch
ch
ứ
a a mol Ba(OH)
2
thu
đượ
c dung d
ị
ch B. Ng

ườ
i ta nh
ậ
n th
ấ
y:
N
ế
u a = 0,01 mol thì dung d
ị
ch B làm
đỏ
qu
ỳ
tím.
N
ế
u a = 0,02 mol thì dung d
ị
ch B làm xanh qu
ỳ
tím. B có cơng th
ứ
c c
ấ
u t
ạ
o:

A.

CH
3
−CH
2
−COOH.
B.
CH
2
=CH−COOH.

C.
CH≡C−COOH.
D.
HOOC−CH
2
−COOH.
BÀI 9:
Có 2 axit h
ữ
u c
ơ
no: (A) là axit
đơ
n ch
ứ
c và (B) là axit
đ
a ch
ứ
c. H

ỗ
n h
ợ
p (X) ch
ứ
a x mol (A)
và y mol (B).
ðố
t cháy hồn tồn (X) thì thu
đượ
c 11,2 lít CO
2
(
đ
ktc). Cho x + y = 0,3 và M
A
< M
B
.
V
ậ
y cơng th
ứ
c phân t
ử
c
ủ
a (A) là:

A.

CH
3
COOH.
B.
C
2
H
5
COOH.
C.
HCOOH.
D.
C
3
H
7
COOH.
BÀI 10:
H
ỗ
n h
ợ
p A g
ồ
m Al và Fe
2
O
3
có kh
ố

i l
ượ
ng trung bình là
A
M
. Ti
ế
n hành ph
ả
n
ứ
ng nhi
ệ
t
nhơm, sau m
ộ
t th
ờ
i gian thu
đượ
c h
ỗ
n h
ợ
p B có kh
ố
i l
ượ
ng phân t
ử

trung bình là
B
M
. Quan h
ệ
gi
ữ
a
A
M
và
B
M
là

A.

A
M
=
B
M
. B.
A
M
>
B
M
. C.
A

M
<
B
M
. D.
A
M

≥

B
M
.