tài liệu ôn tập thi tốt nghiệp thpt môn địa lý năm học 2011 2012

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (502.62 KB, 52 trang )

nơng nghiệp, vấn đề phát triển ngành thủy sản và lâm nghiệp, tổ chức lãnh thổ nơng nghiệp).
+ Một số vấn đề phát triển và phân bố cơng nghiệp (cơ cấu ngành cơng nghiệp, vấn đề phát triển một
số ngành cơng nghiệp trọng điểm, vấn đề tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp).
+ Một số vấn đề phát triển và phân bố các ngành DV (GTVT và TTLL, thương mại, du lịch).
Câu III : (3 điểm)
* Địa lý các vùng kinh tế
- Vấn đề khai thác thế mạnh ở trung du và miền núi Bắc bộ.
- Vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành ở đồng bằng sơng Hồng.
- Vấn đề phát triển kinh tế - xã hội ở Bắc Trung bộ.
- Vấn đề phát triển kinh tế - xã hội ở dun hải Nam Trung bộ.
- Vấn đề khai thác thế mạnh ở Tây ngun.
- Vấn đề khai thác lãnh thổ theo chiều sâu ở Đơng Nam bộ.
- Vấn đề sử dụng hợp lý và cải tạo tự nhiên đồng bằng sơng Cửu Long.
- Vấn đề phát triển kinh tế, an ninh quốc phòng ở biển Đơng và các đảo, quần đảo.
- Các vùng kinh tế trọng điểm.
* Địa lý địa phương (địa lý tỉnh, thành phố).

Phần một
CẤU TRÚC ĐỀ THI TN THPT MÔN ĐỊA LÝ NĂM 2011
-
2012

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ôn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ môn Địa Lý Lưu hành nội bộ 2
II. Phần riêng (2 điểm): Học sinh chọn một trong hai câu:

Câu IV.a
Nội dung nằm theo chương trình chuẩn, đã nêu ở trên.
Câu IV.b
Nội dung nằm trong chương trình nâng cao. Ngoài nội dung đã nêu ở trên, bổ sung các nội dung
sau:
-Chất lượng cuộc sống (thuộc phần địa lý dân cư).
-Tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (thuộc phần địa lý kinh tế - chuyển dịch cơ cấu kinh tế).
-Vốn đất và sử dụng vốn đất (thuộc phần địa lý kinh tế - một số vấn đề phát triển và phân bố nông
nghiệp).
-Vấn đề lương thực thực phẩm ở đồng bằng sông Cửu Long.
*Lưu ý: việc kiểm tra các kỹ năng ĐL được kết hợp khi kiểm tra các nội dung trên. Các kỹ năng
được kiểm tra gồm:
-Kỹ năng về bản đồ: đọc bản đồ ở Atlat địa lý Việt Nam (không vẽ lược đồ). Yêu cầu sử dụng Atlat
do Nhà xuất bản Giáo dục phát hành từ tháng 9/2009.
-Kỹ năng về biểu đồ: vẽ, nhận xét và giải thích, đọc biểu đồ cho trước.
-Kỹ năng về bảng số liệu: tính toán, nhận xét.

Nội dung 1.
Vò trí đòa lí, phạm vi lãnh thổ
1.1. Vị trí địa lý:
- Nước ta nằm ở rìa phía đơng bán đảo Đơng Dương, gần trung tâm ĐNÁ.
- Tiếp giáp với nhiều nước cả trên đất liền và trên biển (tên các nước).
- Tọa độ địa lý:
+Phần đất liền:
 Điểm cực Bắc ở vĩ độ 23
0
23’B (Hà Giang).
 Điểm cực Nam ở vĩ độ 8
0
34’B (Cà Mau).
 Điểm cực Tây ở kinh độ 102
0
09’Đ (Điện Biên).
 Điểm cực Đơng ở kinh độ 109
0
24’Đ (Khánh Hòa).
+Tại Biển Đơng, đến vĩ độ 6
0
50’B; kinh độ 117
0
20’Đ.
- Đại bộ phận lãnh thổ ở trong khu vực múi giờ thứ 7.
1.2. Phạm vi lãnh thổ:
- Vùng đất:
+ Gồm tồn bộ phần đất liền và các đảo (diện tích, chiều dài đường địa giới, đường bờ biển).
+ Có hơn 4000 đảo lớn nhỏ, hai quần đảo lớn là Hồng Sa và Trường Sa.
- Vùng biển: Diện tích khoảng 1 triệu km

2
; Gồm các phần nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng
đặc quyền về KT và thềm lục địa.
- Vùng trời: Khoảng khơng gian bao trùm trên lãnh thổ.
1.3. Ý nghĩa của vị trí địa lý:
-Ý nghĩa tự nhiên:
+ Thiên nhiên nước ta mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa.
+ Ảnh hưởng sâu sắc biển Đơng.
+ Có tài ngun khống sản và tài ngun sinh vật phong phú.
+ Thiên nhiên có sự phân hóa đa dạng: Bắc – Nam, đồng bằng – miền núi…
+ Nằm trong vùng có nhiều thiên tai trên thế giới (bão, lũ lụt, hạn hán).
-Ý nghĩa kinh tế, văn hóa-xã hội và quốc phòng:
+ Về kinh tế: thuận lợi trong việc phát triển kinh tế, thực hiện chính sách mở cửa, hội nhập với thế
giới, thu hút đầu tư của nước ngồi.
+ Về văn hóa-xã hội: thuận lợi cho nước ta chung sống hòa bình, hợp tác hữu nghị và cùng phát triển
với các nước trong khu vực.
+ Về an ninh, quốc phòng: nước ta có vị trí đặc biệt quan trọng ở vùng ĐNÁ. Biển Đơng có ý nghĩa
rất quan trọng trong cơng cuộc xây dựng, phát triển kinh tế và bảo vệ đất nước.

Phần hai
GIỚI THIỆU CÁC CHỦ ĐỀ, NỘI DUNG ÔN TẬP

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 4
Nội dung 2.
Đặc điểm chung của tự nhiên
Đất nước nhi
Đất nước nhiĐất nước nhi
Đất nước nhiều đồi núi
ều đồi núiều đồi núi
ều đồi núi

2.1. Đặc điểm chung của địa hình:
- Địa hình đồi núi chiếm phần lớn diện tích, nhưng chủ yếu là đồi núi thấp:
+ Đồi núi chiếm ¾ diện tích lãnh thổ, đồng bằng chỉ chiếm ¼ diện tích.
+ Địa hình đồng bằng và đồi núi thấp (<1000m) chiếm 85% diện tích. Núi cao chỉ chiếm 1%.
- Cấu trúc địa hình khá đa dạng:
+ Được vận động Tân kiến tạo làm trẻ lại và có tính phân bậc rõ rệt.
+ Thấp dần từ tây bắc xuống đơng nam.
+ Địa hình gồm có 2 hướng chính:
 Hướng tây bắc – đơng nam: vùng núi Tây Bắc và Trường Sơn Bắc.
 Hướng vòng cung: vùng núi Đơng Bắc và Trường Sơn Nam.
+ Địa hình của vùng nhiệt đới ẩm gió mùa:
 Xâm thực mạnh ở vùng đồi núi.
 Bồi tụ nhanh ở đồng bằng hạ lưu sơng.
+ Địa hình chịu tác động mạnh mẽ của con người: làm giảm DT rừng tự nhiên từ đó làm tăng q

trình xâm thực, bóc mòn ở đồi núi; tạo nhiều dạng địa hình mới (đê sơng, đê biển…).
2.2. Các khu vực địa hình:
a) Khu vực đồi núi:
 Cụ thể: Hãy so sánh sự khác nhau giữa địa hình vùng núi Đơng Bắc với địa hình vùng núi Tây
Bắc?

 Địa hình núi vùng Trường Sơn Bắc có những đặc điểm gì?
- Từ Nam sơng Cả tới dãy Bạch Mã.
- Hướng núi là hướng Tây Bắc-Đơng Nam, gồm các dãy núi so le, song song, hẹp ngang.
- Cao ở 2 đầu, thấp trũng ở giữa. Phía Bắc là vùng núi Tây Nghệ An, phía Nam là vùng núi Tây TT-
Huế. Mạch cuối cùng là dãy Bạch Mã-ranh giới với vùng núi Trường Sơn Nam và là bức chắn ngăn cản các
khối khí lạnh tràn xuống phía Nam.
 Địa hình núi vùng Trường Sơn Nam có những đặc điểm gì?
- Gồm các khối núi, cao ngun bazan chạy từ nơi tiếp giáp dãy núi Bạch Mã tới bán bình ngun ở
Đơng Nam Bộ, bao gồm khối núi KonTum và khối núi Nam Trung Bộ.
- Hướng nghiêng chung: nghiêng dần về phía Đơng, tạo nên thế chênh vênh của đường bờ biển có sườn
dốc.
- Phía Tây là các cao ngun xếp tầng tương đối bằng phẳng, cao khoảng từ 500-800 -1000m: Pleiku,
ĐăkLăk, Lâm Viên, Mơ Nơng, Di Linh, tạo nên sự bất đối xứng giữa 2 sườn Đơng-Tây của địa hình Trường
Sơn Nam.
b) Khu vực đồng bằng: Đồng bằng châu thổ sơng (đặc điểm của ĐBSH và ĐBSCL); đồng bằng ven biển
miền Trung (biển đóng vai trò chủ yếu trong sự hình thành).
 Cụ thể: Hãy so sánh sự giống và khác nhau giữa ĐB sơng Hồng và ĐB sơng Cửu Long?
a. Giống nhau
- Đều là hai đồng bằng châu thổ do phù sa sơng bồi đắp trên vịnh biển nơng, thềm lục địa rộng
- Địa hình tương đối bằng phẳng
Yếu tố Vùng núi Đơng Bắc Vùng núi Tây Bắc
Phạm vi
Phía đơng của Sơng .Hồng Từ S Hồng đến S.Cả
Độ cao

- Chủ yếu đồi núi thấp - Núi và cao ngun cao nhất nước ta
Hướng địa hình
- Hướng vòng cung
- Gồm 4 cánh cung: Sơng Gâm,
Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đơng Triều
- Hướng TB - ĐN,
- Gồm 3 dãy núi: Hồng Liên Sơn, cao
sơn ngun ở giữa, các dãy núi phía tây
Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ôn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ môn Địa Lý Lưu hành nội bộ 5
b. Khác nhau
Yếu tố Đồng bằng sông Hồng Đồng bằng sông Cửu Long ĐB ven biển miền Trung.
Diện tích Diện tích: 15.000 km
2
Diện tích: 40.000 km
2
-Diện tích: 15.000 km2
Nguồn
gốc
- Do phù sa của s.Hồng bồi tụ - Do phù sa của s. Cửu Long
bồi tụ
-Đồng bằng do phù sa sông
biển bồi đắp

Địa hình
- Địa hình cao ở rìa phía T, TB,

thấp dần ra biển.
- Có hệ thống đê điều ngăn lũ nên
hình thành các ô trũng
- Địa hình thấp và bằng
phẳng, nhiều ô trũng dễ ngập
nước vào mùa mưa và ảnh
hưởng mạnh của thủy triều.
- Có hệ thống kênh rạch
chằng chịt
-Địa hình: hẹp ngang và bị
chia cắt thành từng ô nhỏ,
chỉ có đồng bằng T.Hoá,
Ng.An, QNam, PhYên
tương đối rộng
Đất đai
- Đất trong đê diện tích chủ yếu,
ko được phù sa bồi tụ thường
xuyên, khai thác lâu đời đất bị bạc
màu.
- Đất ngoài đê ven sông được phù
sa bồi tụ thường xuyên diện tích ít
- Được phù sa bồi đắp hàng
năm nên rất màu mỡ.
- Do đồng bằng thấp ảnh
hưởng biển nhiều nên 2/3
diện tích ĐB bị nhiễm mặn
-Phần giáp biển có cồn cát
và đầm, phá, tiếp theo là
đất thấp trũng, trong cùng
đã bồi tụ thành đồng bằng.

Đất ít phù sa, nhiều cát.

2.3. Thế mạnh và hạn chế về tự nhiên của các khu vực địa hình:
KV địa hình Thế mạnh Hạn chế
Khu vực đồi núi
- Tập trung nhiều khoáng sản là nguyên, nhiên
liệu cho công nghiệp
- Tài nguyên rừng phong phú. Có các bề mặt cao
nguyên và các thung lũng, có nhiều đồng cỏ =>
có khả năng phát triển lâm nghiệp, vùng chuyên
canh cây công nghiệp, cây ăn quả, chăn nuôi gia
súc…
- Có tiềm năng thủy điện lớn
- Nhiều tiềm năng du lịch
- Quá trình bào mòn, rửa trôi,
xâm thực mạnh
- Nhiều thiên tai như lũ quét,
trượt đất, động đất, sương giá,
sương muối, mưa đá xảy ra
- Rừng bị tàn phá nặng nề
Khu vực đồng bằng
- Là cơ sở để phát triển nông nghiệp nhiệt đới chủ
yếu là cây lương thực
- Là nơi có điều kiện tập trung các thành phố, các
khu CN, các khu thương mại.
- Cung cấp các nguồn lợi thiên nhiên khác như:
thủy sản, khoáng sản, lâm sản
Thường xuyên bị thiên tai :
Bão, lũ, hạn hán gây thiệt hại

lớn cho người và tài sản.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 6
Thiên nhiên chòu ảnh hưởng sâu sắc của biển
Thiên nhiên chòu ảnh hưởng sâu sắc của biểnThiên nhiên chòu ảnh hưởng sâu sắc của biển
Thiên nhiên chòu ảnh hưởng sâu sắc của biển

2.4. Thiên nhiên chịu ảnh hường sâu sắc của biển.
* Khái qt về Biển Đơng:
- Là biển lớn trong các biển của Thái Bình Dương.
- Tương dối kín.
- Nằm trong vùng nhiệt đới ẩm gió mùa.
2.5. Ảnh hưởng của Biển Đơng đối với thiên nhiên Việt Nam:
- Khí hậu: mang đặc tính của khí hậu hải dương , điều hòa hơn.
- Địa hình và các hệ sinh thái vùng ven biển:
+ Hệ sinh thái rừng ngập mặn
+ Hệ sinh thái đất phèn
+ Hệ sinh thái rừng trên đảo
2.6. Hãy trình bày các nguồn tài ngun thiên nhiên của Biển Đơng.
- TN khống sản: dầu mỏ, khí đốt với trữ lượng lớn ở bể Nam Cơn Sơn và Cửu Long, Thổ Chu-Mã Lai, Sơng
Hồng.
- Ngồi ra còn có các bãi cát ven biển, quặng titan là ngun liệu q cho cơng nghiệp.
- Vùng ven biển có trữ lượng muối biển lớn, tập trung ở Nam Trung Bộ.
- Tài ngun hải sản phong phú: các loại thuỷ hải sản nước mặn, nước lợ đa dạng (2.000 lồi cá, hơn 100 lồi
tơm…), các rạn san hơ ở quần đảo Hồng Sa, Trường Sa.
- Thiên tai: nhiều thiên tai (bão, sạt lở bờ biển, cát bay, cát chảy…).

Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa
Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùaThiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa
Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa

2.7. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa:
a) Ngun nhân:
- Nằm trong vòng nội chí tuyến BBC,1 năm có 2 lần MT lên thiên đỉnh
- Nước ta giáp biển, các luồng gió đến, nước ta đều qua biển nên tăng ẩm
- Nước ta nằm trong khu vực gió mùa => chịu ảnh hưởng của các hồn lưu gió mùa
b) Biểu hiện tính chất nhiệt đới ẩm
Tính chất nhiệt đới ẩm:
+ Tổng bức xạ lớn, cân bằng bức xạ ln ln dương
+ Nhiệt độ trung bình năm cao: > 20
o
C, tổng giờ nắng: 1400 – 3000 giờ/năm
+ Lượng mưa trung bình năm lớn: 1500 – 2000mm
+ Độ ẩm tương đối cao (trên 80%), cân bằng ẩm ln dương
c) Gió mùa:
 Gió mùa mùa đơng: (gió mùa ĐB)
- Từ tháng XI đến tháng IV
- Nguồn gốc: cao áp lạnh Xibia
- Hướng gió Đơng Bắc.
- Phạm vi: miền Bắc (d.Bạch Mã trở ra)
- Đặc điểm:
+Nửa đầu mùa đơng: lạnh, khơ
+Nửa sau mùa đơng: lạnh, ẩm, có mưa phùn.

Riêng từ Đà Nẵng trở vào, gió tín phong BBC thổi theo hướng ĐB gây mưa vùng ven biển miền Trung,
còn Nam Bộ và Tây Ngun là mùa khơ.
 Gió mùa mùa hạ: (gió mùa TN)
Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ôn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================

=============================================================================================
Tổ bộ môn Địa Lý Lưu hành nội bộ 7
- Từ tháng V đến tháng X
- Hướng gió Tây Nam.
+ Đầu mùa hạ: khối khí từ Bắc Ấn Độ Dương thổi vào gây mưa lớn cho Nam Bộ và Tây Nguyên,
riêng ven biển Trung Bộ và phần nam của Tây Bắc có hoạt động của gió Lào khô, nóng.
+ Giữa và cuối mùa hạ: gió tín phong từ Nam Bán Cầu di chuyển và đổi hướng thành gió Tây Nam,
gây mưa lớn cho Nam Bộ và Tây Nguyên. Cùng với dải hội tụ nhiệt đới gây mưa cho cả 2 miền Nam, Bắc và
mưa vào tháng IX cho Trung Bộ.

Riêng Miền Bắc gió này tạo nên gió mùa Đông Nam thổi vào (do ảnh hưởng áp thấp Bắc Bộ).
2.8. Biểu hiện của tính nhiệt đới ẩm gió mùa qua các thành phần tự nhiên khác:
a) Địa hình:
- Xâm thực mạnh ở vùng đồi núi
+ Bề mặt địa hình bị cắt xẻ, nhiều nơi đất trơ sỏi đá.
+ Địa hình ở vùng núi đá vôi có nhiều hang động, thung khô.
+ Các vùng thềm phù sa cổ bị bào mòn tạo thành đất xám bạc màu.
+ Hiện tượng đất trượt, đá lở xảy ra khi mưa lớn.
- Bồi tụ nhanh ở đồng bằng hạ lưu sông: ĐBSH và ĐBSCL hằng năm lấn ra biển vài chục đến hàng trăm mét.
b) Sông ngòi:
- Mạng lưới sông ngòi dày đặc. Cả nước có 2.360 con sông có chiều dài hơn 10km,. Trung bình cứ 20km đường bờ
biển gặp một cửa sông.
- Sông ngòi nhiều nước, giàu phù sa. Tổng lượng nước 839 tỷ m
3
/năm. Tổng lượng phù sa khoảng 200 triệu tấn.
- Chế độ nước theo mùa. Mùa lũ tương ứng với mùa mưa, mùa cạn tương ứng mùa khô. Chế độ mưa thất thường
cũng làm cho chế độ dòng chảy của sông ngòi cũng thất thường.
c) Đất: Quá trình Feralit là quá trình hình thành đất chủ yếu. Nên đất Feralit là loại đất chính.
d) S inh vật: HST rừng NĐÂGM với thành phần loài nhiệt đới chiếm ưu thế.
2.9. Ảnh hường của thiên nhiên NĐÂGM đến hoạt động sản xuất và đời sống:

* Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp
- Nhiệt cao, ẩm lớn => Cây trồng, vật nuôi phát triển quanh năm, trồng nhiều vụ trong năm
- Sản phẩm nông nghiệp nhiệt đới đa dạng, nhiều loại có giá trị cao
- Tuy nhiên, sự phân hóa mùa và tính thất thường của khí hậu cũng gây khó khăn cho sản xuất:
* Ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất khác và đời sống
- TN nhiệt đới ẩm thuận lợi cho phát triển: lâm nghiệp, ngư nghiệp, GTVT, du lịch…
- Khó khăn:
+ Sự phân hóa theo mùa của khí hậu, và các hiện tượng thời tiết: dông, lốc, mưa đá, rét, nóng… =>
khó khăn trong hoạt động và khai thác
+ Độ ẩm cao => khó khăn trong bảo quản máy móc, thiết bị, nông sản
+ Các thiên tai như mưa bão, lũ lụt đều gây tổn thất lớn về người, của
+ Môi trường thiên nhiên dễ bị suy thoái

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012

=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 8
Thiên nhiên phân hóa đa dạng
Thiên nhiên phân hóa đa dạngThiên nhiên phân hóa đa dạng
Thiên nhiên phân hóa đa dạng

2.6. Thiên nhiên phân hóa đa dạng.
a)Thiên nhiên phân hóa theo Bắc – Nam:
* Ngun nhân
Sự phân hóa B – N chủ yếu do sự thay đổi của khí hậu: Góc nhập xạ tăng từ B vào N => Nhiệt độ
cũng tăng từ B vào N, đặc biệt là gió mùa ĐB làm cho sự phân hóa B – N càng sâu sắc thêm
* Biểu hiện của sự phân hóa B – N
- Miền khí hậu miền Bắc: (từ dãy núi Bạch Mã trở ra)
+ Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đơng lạnh
+Nhiệt độ trung bình: 20
0
C-25
0
C, biên độ nhiệt TB năm lớn (10
0
C-12
0
C). Số tháng lạnh dưới 20
0
C có 3 tháng.
+ Sự phân hố theo mùa: mùa đơng-mùa hạ
+ Cảnh quan: Đới rừng nhiệt đới gió mùa. Các lồi nhiệt đới chiếm ưu thế, ngồi ra còn có các cây cận nhiệt

đới, ơn đới, các lồi thú có lơng dày.
- Miền khí hậu miền Nam: (từ dãy núi Bạch Mã trở vào)
+ Khí hậu cận xích đạo gió mùa, nóng quanh năm.
+ Nhiệt độ trung bình: >25
0
C, biên độ nhiệt trung bình năm thấp (3
0
C-4
0
C). Khơng có tháng nào dưới 20
0
C.
+ Sự phân hố theo mùa: mùa mưa - mùa khơ
+ Cảnh quan: đới rừng cận xích đạo gió mùa. Các lồi động vật và thực vật thuộc vùng xích đạo và nhiệt đới
với nhiều lồi.
2.7. Thiên nhiên phân hóa theo Đơng – Tây:
- Vùng biển và thềm lục địa: TN đa dạng đặc sắc và có sự thay đổi theo từng dạng địa hình ven biển, thềm lục địa.
- Vùng đồng bằng ven biển: thiên nhiên thay đổi theo từng vùng:
+ Đồng bằng Bắc Bộ và Nam Bộ mở rộng với các bãi triều thấp phẳng, thiên nhiên trù phú.
+ Dải đồng bằng ven biển Trung bộ hẹp ngang, bị chia cắt, bờ biển khúc khuỷu, các cồn cát, đầm, phá phổ biến
thiên nhiên khắc nghiệt, đất đai kém màu mỡ, nhưng giàu tiềm năng du lịch và kinh tế biển.
- Vùng đồi núi: thiên nhiên rất phức tạp (do tác động của gió mùa và hướng của các dãy núi). Thể hiện sự phân hố
thiên nhiên từ Đơng-Tây Bắc Bộ và Đơng Trường Sơn và Tây Ngun.
2.8. Thiên nhiên phân hóa theo độ cao: (ngun nhân là do sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm theo độ cao.)
a) Đai nhiệt đới gió mùa.
- Miền Bắc: Dưới 600-700m
- Miền Nam từ 900-1000m
- Đặc điểm khí hậu: nhiệt độ cao, mùa hạ nóng, độ ẩm thay đổi tuỳ nơi.
- Các lọai đất chính: nhóm đất phù sa (chiếm 24% diện tích cả nước). Nhóm đất Feralit vùng đồi núi thấp (> 60%).
- Các hệ sinh thái: rừng nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh, rừng nhiệt đới gió mùa.

b) Đai cận nhiệt đới gió mùa trên núi
- Miền Bắc: 600-2600m.
- Miền Nam: Từ 900-2600m.
- Khí hậu mát mẻ, khơng có tháng nào trên 25
0
C, mưa nhiều hơn, độ ẩm tăng.
-Các lọai đất chính: đất feralit có mùn với đặc tính chua, tầng đất mỏng.
-Các hệ sinh thái: rừng cận nhiệt đới lá rộng và lá kim
c) Đai ơn đới gió mùa trên núi
- Từ 2600m trở lên (chỉ có ở Hồng Liên Sơn)
- Đặc điểm khí hậu: quanh năm nhiệt độ dưới 15
0
C, mùa đơng dưới 5
0
C
- Các lọai đất chính: chủ yếu là đất mùn thơ.
- Các hệ sinh thái: các lồi thực vật ơn đới: Lãnh sam, Đỗ qun
2.9.Các miền địa lý tự nhiên: (chi tiết xem SGK hoặc tập học)
- Vị trí và giới hạn, đặc điểm cơ bản về cấu trúc địa chất, khí hậu, địa hình, khống sản, các TNTN;
- Thuận lợi và khó khăn của 3 miền tự nhiên:
+ Miền Bắc và Đơng Bắc Bắc Bộ.
+ Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ.
+ Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ.
Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 9
Nội dung 3.

Vấn đề sử dụng và bảo vệ tự nhiên
3.1. Sử dụng và bảo vệ tài ngun thiên nhiên:
a) Sử dụng và bảo vệ tài ngun sinh vật:
• Tài ngun rừng:
- Các biện pháp bảo vệ:
+ Đối với rừng phòng hộ: có kế hoạch, biện pháp bảo vệ, ni dưỡng, trồng rừng trên đất trống, đồi núi
trọc.
+ Đối với rừng đặc dụng: bảo vệ cảnh quan, đa dạng sinh học của các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên
nhiên.
+ Đối với rừng sản xuất: Phát triển diện tích và chất lượng rừng, độ phì và chất lượng đất rừng.
+ Nhà nước có chính sách giao đất giao rừng cho người dân, thực hiện chiến lược trồng 5 triệu ha rừng
đến năm 2010.
- Ý nghĩa của việc bảo vệ rừng.:
+ Về kinh tế: cung cấp gỗ, dược phẩm, phát triển du lịch sinh thái….
+ Về mơi trường: chống xói mòn đất, hạn chế lũ lụt, điều hồ khí hậu…
• Đa dạng sinh học:
- Suy giảm đa dạng sinh học
+Giới sinh vật nước ta có tính đa dạng sinh vật cao.
+Số lượng lồi thực vật và động vật đang bị suy giảm nghiêm trọng.
- Ngun nhân
+ Khai thác q mức làm thu hẹp diện tích rừng tự nhiên và làm nghèo tính đa dạng của sinh vật.
+ Ơi nhiễm mơi trường đặc biệt là mơi trường nước làm cho nguồn thuỷ sản bị giảm sút.
- Biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học
+ Xây dựng hệ thống vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên.
+ Ban hành sách đỏ Việt Nam.
+ Quy định khai thác về gỗ, động vật, thuỷ sản.
b) Sử dụng và bảo vệ tài ngun đất:
- Hiện trạng sử dụng đất
+ Năm 2005, có 12,7 triệu ha đất có rừng và 9,4 triệu ha đất sử dụng trong nơng nghiệp (chiếm hơn 28%
tổng diện tích đất tự nhiên), 5,3 triệu ha đất chưa sử dụng.

+ Bình qn đất nơng nghiệp tính theo đầu người là 0,1 ha. Khả năng mở rộng đất nơng nghiệp ở đồng
bằng và miền núi là khơng nhiều.
- Suy thối tài ngun đất
+ Diện tích đất trống đồi trọc đã giảm mạnh nhưng diện tích đất đai bị suy thối vẫn còn rất lớn.
+ Cả nước có khoảng 9,3 triệu ha đất bị đe doạ sa mạc hố (chiếm khoảng 28%).
- Biện pháp bảo vệ tài ngun đất
Đối với đất vùng đồi núi:
+ Áp dụng tổng thể các biện pháp thuỷ lợi, canh tác hợp lý: làm ruộng bậc thang, trong cây theo băng.
+ Cải tạo đất hoang đồi trọc bằng các biện pháp nơng-lâm kết hợp. Bảo vệ rừng, đất rừng, ngăn chặn
nạn du canh du cư.
Đối với đất nơng nghiệp:
+ Cần có biện pháp quản lý chặt chẽ và có kế hoạch mở rộng diện tích.
+ Thâm canh nâng cao hiệu quả sử dụng đất, chống bạc màu.
+ Bón phân cải tạo đất thích hợp, chống ơ nhiễm đất, thối hóa đất.
c) Tình hình sử dụng và biện pháp bảo vệ các tài ngun khác (nước, khống sản, TN du lịch…).
( xem SGK hoặc bài học)

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ôn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ môn Địa Lý Lưu hành nội bộ 10
3.2. Bảo vệ môi trường:
- Tình trạng mất cân bằng sinh thái môi trường:
- Sự mất cân bằng của các chu trình tuần hoàn vật chất gây nên sự gia tăng bão lụt, hạn hán…
Ví dụ: Phá rừng  đất bị xói mòn, rửa trôi, hạ mực nước ngầm, tăng tốc độ dòng chảy, biến đổi KH, SV đe

doạ bị tuyệt chủng…
- Tình trạng ô nhiễm môi trường:
+Ô nhiễm nguồn nước: do nước thải công nghiệp và sinh hoạt đổ ra sông hồ chưa qua xử lý.
+ Ô nhiễm không khí: ở các điểm dân cư, KCN do khí thải của các nhà máy, phương tiện GT đi
lại…vượt quá tiêu chuẩn cho phép.
+ Ô nhiễm đất: do nước thải, rác thải sau phân huỷ đều ngấm xuống đất, do sản xuất nông nghiệp.
3.3. Một số thiên tai chủ yếu và biện pháp phòng chống:
a) Hoạt động của bão ở Việt Nam:
-Thời gian hoạt động từ tháng 6, kết thúc tháng 11, đặc biệt là các tháng 9, 10.
- Mùa bão chậm dần từ Bắc vào Nam.
- Bão hoạt động mạnh nhất ở ven biển Trung Bộ. Riêng Nam Bộ ít chịu ảnh hưởng của bão.
- Trung bình mỗi năm có 8 – 9 trận bão.
* Hậu quả của bão:
- Mưa lớn trên diện rộng, gây ngập úng đồng ruộng, đường GT, thuỷ triều dâng cao làm ngập mặn vùng
ven biển.
- Gió mạnh làm lật úp tàu thuyền, tàn phá nhà cửa…
- Ô nhiễm môi trường gây dịch bệnh.
* Biện pháp phòng chống bão:
- Dự báo chính xác về quá trình hình thành và hướng di chuyển cuả cơn bão.
- Thông báo cho tàu thuyền trở về đất liền.
- Củng cố hệ thống đê kè ven biển.
- Sơ tán dân khi có bão mạnh.
- Chống lũ lụt ở đồng bằng, chống xói mòn lũ quét ở miền núi.
b) Ngập lụt, lũ quét và hạn hán (nơi thường xảy ra, thời gian, nguyên nhân, hậu quả, biện pháp phòng
tránh).
c) Động đất (nơi thường xảy ra).
d) Các loại thiên tai khác: lốc, mưa đá, sương muối….
3.3. Chiến lước quốc gia về bảo vệ tài nguyên và môi trường:
- Duy trì các HST, các quá trình sinh thái chủ yếu và các hệ thống sông có ý nghĩa quyết định đến đời
sống con người.

- Đảm bảo sự giàu có của đất nước về vốn gen, các loài nuôi trồng, các loài hoang dại, có liên quan đến
lợi ích lâu dài.
- Đảm bảo việc sử dụng hợp lý các nguồn TNTN, điều khiển việc sử dụng trong giới hạn có thể phục hồi
được.
- Đảm bảo chất lượng moi trường phù hợp với yêu cầu về đời sống con người.
- Phấn đấu đạt tới trạng thái ổn định DS ở mức cân bằng với khả năng sử dụng hợp lý các TNTN.
- Ngăn ngừa ô nhiễm môi trường, kiểm soát và cải thiện môi trường.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 11
Chủ đề 2: ĐỊA LÝ DÂN CƯ
Nội dung 1.
Đặc điểm dân số và phân bố dân cư
1.1. Số dân, dân tộc:
- Đơng dân: 84.156 nghìn người (2006). Thuận lợi và khó khăn?
- Dân tộc: 54 dân tộc. Đơng nhất là người Kinh (86,2%). Thuận lợi, khó khăn?
1.2. Gia tăng dân số, cơ cấu dân số:
- DS tăng nhanh, nhất là vào ½ cuối TK XIX, dẫn đến bùng nổ DS; tốc độ tăng khác nhau giữa các thời kỳ.
- Ngun nhân gia tăng DS nhanh.

- Mức gia tăng DS hiện nay có giảm nhưng còn chậm, mỗi năm tăng thêm khoảng 1 triệu người.
-Tạo nên sức ép lớn đối với phát triển KT-XH, bảo vệ TNTN, mơi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống.
- Cơ cấu DS trẻ, sự biến đổi về cơ cấu DS theo nhóm tuổi.
1.3. Phân bố dân cư:
Mật độ dân số: 254 người/km
2
(2006)
→
phân bố khơng đều
* Phân bố khơng đều giữa đồng bằng – miền núi:
+ Đồng bằng: 1/4 diện tích – chiếm 3/4 dân số
→
ĐBSH cao nhất, 1.225 người/km
2
, gấp 5 lần cả
nước.
+ Miền núi: 3/4 diện tích - chiếm 1/4 dân số
→
Tây Ngun 89 người/km
2
, Tây Bắc 69 người/km
2

* Phân bố khơng đều giữa nơng thơn và thành thị:
+ Nơng thơn: 73,1%, có xu hướng giảm.
+ Thành thị: 26,9%, có xu hướng tăng.
- Ngun nhân: ĐKTN, KTXH, lịch sử khai thác lãnh thổ.
- Hậu quả: Sử dụng lãng phí, khơng hợp lý lao động, khó khăn trong khai thác tài ngun…
1.4. Chiến lược phát triển DS hợp lý và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động và tài ngun nước ta:
- Tun truyền và thực hiện chính sách KHHDS có hiệu quả.

- Phân bố dân cư, lao động hợp lý giữa các vùng.
- Quy hoạch và có chính sách thích hợp nhằm đáp ứng xu thế chuyển dịch cơ cấu dân số nơng thơn và thành
thị.
- Mở rộng thị trường xuất khẩu lao động, đẩy mạnh đào tạo người lao động có tay nghề cao, có tác phong
cơng nghiệp.
- Phát triển cơng nghiệp ở miền núi và ở nơng thơn nhằm sử dụng tối đa nguồn lao động của đất nước.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 12
Nội dung 2.
Lao động và việc làm
2.1. Nguồn lao động:
a) Thế mạnh:
- Năm 2005, dân số hoạt động kinh tế của nước ta là 42,53 triệu người (51,2% tổng số dân).
- Mỗi năm tăng thêm 1 triệu lao động.
- Lao động cần cù, sáng tạo có tinh thần ham học hỏi, kinh nghiệm tích lũy qua nhiều thế hệ.

- Chất lượng lao động ngày càng được nâng cao.
b) Hạn chế:
- Thiếu tác phong cơng nghiệp, kỷ luật lao động chưa cao.
- Lao động trình độ cao còn ít, đội ngũ quản lý, cơng nhân lành nghề còn thiếu.
- Phân bố khơng đồng đều. Đại bộ phận lao động tập trung ở đồng bằng và hoạt động trong NN, vùng núi
và cao ngun lại thiếu lao động, nhất là lao động có kỹ thuật.
2.2. Cơ cấu lao động: Đặc điểm và sự thay đổi của:
- Cơ cấu lao động theo các ngành kinh tế.
- Cơ cấu lao động theo thành phần kinh tế. ( bảng số liệu SGK trang 74 và 75)
- Cơ cấu lao động theo thành thị và nơng thơn.
2.3. Vấn đề việc làm và hướng giải quyết việc làm:
- Phân bố lại dân cư và nguồn lao động.
- Thực hiện tốt chính sách dân số, sức khỏe sinh sản.
- Đa dạng hóa các hoạt động sản xuất, chú ý đến hoạt động các ngành dịch vụ.
- Tăng cường hợp tác liên kết để thu hút vốn đầu tư nước ngồi, mở rộng SX hàng XK.
- Đa dạng hóa các loại hình đào tạo.
- Đẩy mạnh xuất khẩu lao động.

Nội dung 3.
Đô thò hóa Việt Nam

3.1. Đặc điểm:
- Q trình ĐTH diễn ra chậm, trình độ ĐTH thấp.
- Tỉ lệ dân thành thị tăng.
- Phân bố đơ thị khơng đều giữa các vùng.
3.2. Mạng lưới đơ thị:
- Phân thành 6 loại dựa vào các tiêu chí: số dân, chức năng, mật độ DS, tỉ lệ dân phi nơng nghiệp.
- Tên các đơ thị đặc biệt và các thành phố trực thuộc Trung ương.
3.3. Ảnh hưởng của ĐTH đến phát triển KT-XH:
-Tích cực:

+ ĐTH tác động mạnh tới q trình chuyển dịch cơ cấu KT.
+ Ảnh hưởng lớn đến sự phát triển KT-XH của các địa phương, các vùng.
+ Tạo ra động lực cho sự tăng trưởng và phát triển kinh tế.
+ Khả năng tạo việc làm và thu nhập cho người lao động.
- Tiêu cực: Hậu quả xấu (ơ nhiễm mơi trường, an ninh, trật tự XH…).

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 13
Chủ đề 3: ĐỊA LÝ CÁC NGÀNH KINH TẾ

Nội dung 1.
Chuyển dòch cơ cấu kinh tế
1.1. Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế:
- Theo hướng: tăng tỉ trọng KH II, giảm tỉ trọng KV I, riêng KV III có tỉ trọng khá cao nhưng chưa ổn định.
- Xu hướng chuyển dịch là tích cực, đúng hướng, phù hợp với u cầu CNH, HĐH, nhưng còn chậm.
- Sự chuyển dịch cơ cấu trong nội bộ từng ngành (ở KV I, II, III).
1.2. Chuyển dịch cơ cấu theo thành phần kinh tế:
- Thành phần KT Nhà nước tuy có giảm về tỉ trọng nhưng vẫn giữ vai trò chủ đạo trong nền KT.
- Thành phần KT ngồi Nhà nước và KT có vốn đầu tư nước ngồi ngày càng tăng.

1.3. Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ kinh tế:
- Hình thành các vùng động lực phát triển KT, vùng chun canh và các KCN tập trung, KCX có quy mơ
lớn.
- Việc phát huy thế mạnh từng vùng đã dẫn tới sự chuyển dịch cơ cấu KT và phân hóa SX giữa các vùng.
- Ba vùng KT trọng điểm được hình thành: V.KTTĐ P.Bắc, V.KTTĐ M.Trung, V.KTTĐP.Nam.

Nội dung 2.
Một số vấn đề phát triển và phân bố nông nghiệp
Phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới
Phát triển nền nông nghiệp nhiệt đớiPhát triển nền nông nghiệp nhiệt đới
Phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới

2.1. Đặc điểm nền nơng nghiệp nước ta.
a) Nền NN nhiệt đới:
* Thuận lợi:
Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có sự phân hố rõ rệt, cho phép:
- Đa dạng hố các sản phẩm nơng nghiệp. Mùa đơng lạnh cho phép phát triển cây trồng vụ đơng ở
ĐBSH.
- Áp dụng các biện pháp thâm canh, tăng vụ, chuyển dịch cơ cấu mùa vụ.
- Địa hình và đất trồng cho phép áp dụng các hệ thống canh tác khác nhau giữa các vùng. Đồng bằng thế
mạnh là cây hàng năm, ni trồng thuỷ sản; miền núi thế mạnh cây lâu năm, chăn ni gia súc lớn.
* Khó khăn: Thiên tai, sâu bệnh, dịch bệnh…
2.2. Phát triển nền NN hiện đại SX hàng hóa, góp phần nâng cao hiệu quả của NN nhiệt đới:
 Giữa NN cổ truyền và NN hàng hóa có sự khác nhau cơ bản nào?
Tiêu chí NN cổ truyền NN hàng hóa
Quy mơ
nhỏ, manh mún lớn, tập trung cao
Phương thức

canh tác
-Trình độ kỹ thuật lạc hậu.
-SX nhiều loại, phục vụ nhu cầu tại
chỗ.
-Tăng cường sử dụng máy móc, kỹ thuật tiên
tiến.
-Chun mơn hóa thể hiện rõ.
Hiệu quả
Năng suất lao động thấp, hiệu quả
thấp.
Năng suất lao động cao, hiệu quả cao.
Tiêu thụ sản
phẩm
Tự cung, tự cấp, ít quan tâm thị
trường.
Gắn liền với thị trường tiêu thụ hàng hóa.
Phân bố
Tập trung ở các vùng còn khó khăn. Tập trung ở các vùng có điều kiện thuận lợi.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 14
Vấn đề phát triển nông nghiệp

Vấn đề phát triển nông nghiệpVấn đề phát triển nông nghiệp
Vấn đề phát triển nông nghiệp

2.3. Ngành trồng trọt (tình hình phát triển và phân bố một số cây trồng):
a) Sản xuất lương thực:
+ Diện tích gieo trồng lúa tăng mạnh.
+ Cơ cấu mùa vụ có nhiều thay đổi.
+ Năng suất lúa tăng nhanh
+ Sản lượng lúa và bình qn lương thực đầu người đều tăng. VN XK gạo hàng đầu thế giới.
+ Các loại màu lương thực trở thành các cây hàng hóa.
+ ĐBSCL là vùng SX lương thực lớn nhất nước. ĐBSH thứ hai và có năng suất cao nhất.
b) Sản xuất cây cơng nghiệp và cây ăn quả:
* Cây cơng nghiệp:
 Thuận lợi:
- Diện tích đất badan tập trung trên một diện rộng, thuận lợi cho việc hình thành các vùng chun canh.
- Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm thuận lợi phát triển các loại cây cơng nghiệp nhiệt đới.
- Nguồn lao động dồi dào, có kinh nghiệm trồng và chế biến cây cơng nghiệp
- Mạng lưới cơ sở chế biến.
- Thị trường tiêu thụ rộng lớn.
 Khó khăn:
- Khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều dễ gây xói mòn đất, sâu bệnh, hạn hán, lũ lụt…
- Thị trường có nhiều biến động, chất lượng sản phẩm còn hạn chế.
* Sự phân bố các loại cây CN:
- Cây CN lâu năm: cà phê, cao su, hồ tiêu, điều, dừa, chè (phân bố ở đâu Atlát trang 18 và 19)
- Cây CN hàng năm: mía, lạc, đậu tương, đay, cói (phân bố ở đâu Atlát trang 18 và 19)
2.4. Ngành chăn ni (tình hình phát triển và phân bố một số vật ni):
* Tình hình chung:
+ Tỉ trọng tăng.

+ Đang tiến lên SX hàng hóa, chăn ni trang trại theo hình thức cơng nghiệp.
+ Sản phẩm khơng qua giết thịt chiếm tỉ trọng ngày càng cao.
* Lợn và gia cầm: nguồn cung cấp thịt chủ yếu.
+ Đàn lợn cung cấp trên ¾ sản lượng thịt các loại. Chăn ni gia cầm tăng mạnh.
+ Chăn ni lợn và gia cầm tập trung nhiều nhất là ở ĐBSH và ĐBSCL.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 15
Vấn đề phát triển n
Vấn đề phát triển nVấn đề phát triển n
Vấn đề phát triển ngành thủy sản và lâm nghiệp
gành thủy sản và lâm nghiệpgành thủy sản và lâm nghiệp
gành thủy sản và lâm nghiệp

2.5 Ngành thủy sản:
a) Những ĐK thuận lợi và khó khăn:
* Thuận lợi:
- Có đường bờ biển dài, có 4 ngư trường lớn: HP-QNinh, quần đảo HSa-TSa, NThuận-BThuận-BR-VT,
CM-KG.
- Nguồn hải sản phong phú. Tổng trữ lượng khoảng 3,9 – 4,0 triệu tấn, cho phép khai thác hàng năm 1,9
triệu tấn.
- Biển nước ta có hơn 2000 lồi cá, 100 lồi tơm, rong biển hơn 600 lồi,…
- Dọc bờ biển có nhiều vũng, vịnh, đầm, phá, rừng ngập mặn có khả năng ni trồng hải sản.
- Có nhiều sơng, suối, kênh rạch…có thể ni thả cá, tơm nước ngọt. DT mặt nước ni trồng là 850.000
ha, trong đó 45% thuộc CMau, BLiêu.
- Chính sách khuyến ngư, nhân dân có kinh nghiệm ni trồng và đánh bắt.
- Các phương tiện đánh bắt được trang bị tốt hơn; các DV TS và CN chế biến cũng phát triển mạnh.
- Thị trường tiêu thụ được mở rộng trong và ngồi nước.
* Khó khăn:
- Thiên tai, bão, gió mùa Đơng Bắc thường xun xảy ra.

- Tàu thuyền, phương tiện đánh bắt còn chậm đổi mới, NS lao động còn thấp. Hệ thống cảng cá chưa đáp
ứng u cầu.
- Chế biến và chất lượng sản phẩm còn nhiều hạn chế.
- Mơi trường bị suy thối và nguồn lợi thuỷ sản bị suy giảm.
b) Sự phát triển và phân bố:
Sản lượng TS năm 2005 là hơn 3,4 triệu tấn, sản lượng bình qn đạt 42 kg/người/năm.
* Khai thác thủy sản:
+ Sản lượng khai thác liên tục tăng, đạt 1,79 triệu tấn (2005), trong đó cá biển 1,36 triệu tấn.
+ Các tỉnh giáp biển đều đẩy mạnh đánh bắt hải sản, nhất là Dhải NTB và Nam Bộ. Dẫn đầu về sản lượng
đánh bắt: Kiên Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Định, Bình Thuận, Cà Mau.
* Ni trồng thủy sản:
+ Tiềm năng ni trồng TS còn nhiều, DT mặt nước để ni trồng gần 1 triệu ha, trong đó ĐBSCL chiếm
>70%.
+ Nghề ni tơm phát triển mạnh với hình thức bán thâm canh và thâm canh cơng nghiệp
+ Nghề ni cá nước ngọt cũng phát triển ở ĐBSCL và ĐBSH, nhất là An Giang nổi tiếng về ni cá tra,
cá basa.
2.6. Ngành lâm nghiệp:
a) Vai trò về mặt kinh tế và sinh thái.
- Kinh tế:
+ Tạo nguồn sống cho đơng bào dân tộc ít người
+ Bảo vệ các hồ thủy điện, thủy lợi
+ Tạo nguồn ngun liệu cho một số ngành cơng nghiệp.
+ Bảo vệ an tồn cho nhân dân cả ở trong vùng núi, trung du và vùng hạ du.
- Sinh thái:
+ Chống xói mòn đất
+ Bảo vệ các lồi động vật, thực vật q hiếm
+ Điều hòa dòng chảy sơng ngòi, chống lũ lụt và khơ hạn
+ Đảm bảo cân bằng sinh thái và cân bằng nước.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 16
b) Sự phát triển và phân bố:
- Trồng rừng: có 2,5 triệu ha rừng trồng tập trung, chủ yếu là rừng làm ngun liệu giấy, rừng gỗ trụ
mỏ,…rừng phòng hộ. Hàng năm trồng khoảng 200.000 ha rừng tập trung.
- Khai thác, CB gỗ và lâm sản: khai thác hàng năm khoảng 2,5 triệu m
3
gỗ, 120 triệu cây tre, 100 triệu cây
nứa.
- Các sản phẩm: gỗ tròn, gỗ xẻ, đồ gỗ…CN bột giấy và giấy đang được phát triển, lớn nhất là nhà máy giấy
Bãi Bằng (Phú Thọ) và Liên hiệp giấy Tân Mai (Đồng Nai).
- Các vùng có diện tích rừng lớn: Tây Ngun, BTB,…
- Rừng còn được khai thác cung cấp gỗ củi, than củi.

Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp
Tổ chức lãnh thổ nông nghiệpTổ chức lãnh thổ nông nghiệp
Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp

2.7. Các vùng NN nước ta:
- ĐK sinh thái NN, ĐK KT-XH
- Trình độ thâm canh (của 7 vùng nơng nghiệp Atlát trang 18 và 19)
- Chun mơn hóa sản xuất
2.8. Những thay đổi trong TCLTNN nước ta:

- TCLTNN trong những năm qua thay đổi theo 2 xu hướng chính:
+ Tăng cường CMH SX, phát triển các vùng chun canh quy mơ lớn đối với các sản phẩm NN chủ yếu.
+ Đẩy mạnh đa dạng hóa NN, đa dạng hóa KT nơng thơn.
- KT trang trại có bước phát triển mới, thúc đẩy SX N,L,TS theo hướng SX hàng hóa.
Nội dung 3.
Một số vấn đề phát triển và phân bố công nghiệp
Cơ cấu ngành công nghiệp và
Cơ cấu ngành công nghiệp và Cơ cấu ngành công nghiệp và
Cơ cấu ngành công nghiệp và vấn đề phát triển một số
vấn đề phát triển một số vấn đề phát triển một số
vấn đề phát triển một số

ngành công nghiệp trọng điểm
ngành công nghiệp trọng điểmngành công nghiệp trọng điểm
ngành công nghiệp trọng điểm

3.1. Cơ cấu CN theo ngành:
- Cơ cấu ngành CN nước ta tương đối đa dạng với khá đầy đủ các ngành quan trọng thuộc 3 nhóm chính: CN
khai thác, CN CB, CN SX, phân phối điện, khí đốt, nước; với 29 ngành khác nhau.
- Nổi lên một số ngành CN trọng điểm, là những ngành có thế mạnh lâu dài, mang lại hiệu quả KT cao, và có
tác động mạnh mẽ đến việc phát triển các ngành KT khác.
- Có sự chuyển dịch rõ rệt nhằm thích nghi với tình hình mới:
+ Tăng tỷ trọng nhóm ngành CN chế biến.
+ Giảm tỷ trọng nhóm ngành CN khai thác và CN SX, phân phối điện, khí đốt, nước.
- Các hướng hồn thiện cơ cấu ngành cơng nghiệp:
+ Xây dựng cơ cấu linh hoạt, phù hợp vói điều kiện VN, thích ứng với nền KT thế giới
+ Đẩy mạnh phát triển các ngành mũi nhọn và trọng điểm, đưa CN điện năng đi trước một bước.
+ Đầu tư theo chiều sâu, đổi mới thiết bị, cơng nghệ.

3.2. Cơ cấu CN theo lãnh thổ:
* Hoạt động cơng nghiệp tập trung chủ yếu ở một số khu vực:
a) ĐBSH & vùng phụ cận có mức độ tập trung cơng nghiệp theo lãnh thổ cao nhất nước. Từ Hà Nội toả
theo các hướng với các cụm chun mơn hố:
+ Hải Phòng-Hạ Long-Cẩm Phả: khai thác than , cơ khí.
+ Đáp Cầu- Bắc Giang: phân hố học, VLXD.
+ Đơng Anh-Thái Ngun: luyện kim ,cơ khí.
+ Việt Trì-Lâm Thao-Phú Thọ: hố chất, giấy.
+ Hồ Bình-Sơn La: thuỷ điện.
+ Nam Định-Ninh Bình-Thanh Hố: dệt, ximăng, điện.
Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ôn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ môn Địa Lý Lưu hành nội bộ 17
b) Ở Nam Bộ: với các TTCN trọng điểm: tp.HCM, Biên Hoà, Vũng Tàu, có các ngành: khai thác dầu ,khí;
thực phẩm, luyện kim, điện tử tp.HCM là TTCN lớn nhất cả nước.
c) DHMT: Huế, Đà Nẵng, Vinh, với các ngành: cơ khí, thực phẩm, điệnĐà Nẵng là TTCN lớn nhất vùng.
d) Vùng núi: công nghiệp chậm phát triển, phân bố phân tán, rời rạc.
*Nguyên nhân : vị trí địa lý, TNTN, nguồn lao động có tay nghề, thị trường tiêu thụ, kết cấu hạ tầng, chính
sách phát triển CN, thu hút đầu tư nước ngoài.
 Khu vực TD-MN còn hạn chế là do thiếu đồng bộ các nhân tố trên, nhất là GTVT kém phát triển.
3.3. Cơ cấu CN theo thành phần kinh tế:
- Nhờ kết quả của công cuộc Đổi mới, Cơ cấu CN theo thành phần KT có những thay đổi sâu sắc.
- Xu hướng chung là giảm tỉ trọng của KV Nhà Nước, tăng tỉ trọng của KV ngoài Nhà Nước, đặc biệt KV có
vốn đầu tư nước ngoài.
3.4. Tình hình phát triển và phân bố một số ngành CN trọng điểm.
a)Tại sao công nghiệp năng lượng lại là ngành công nghiệp trọng điểm của nước ta?
• Thế mạnh lâu dài: nguồn nhiên liệu phong phú:

- Than antraxít tập trung ở Quảng Ninh với trữ lượng hơn 3 tỉ tấn, ngoài ra còn có than nâu, than mỡ,
than bùn…
- Dầu khí với trữ lượng vài tỉ tấn dầu, hàng trăm tỉ m
3
khí.
- hủy năng có tiềm năng lớn, khoảng 30 triệu KW, tập trung ở hệ thống sông Hồng (37%) và sông ĐN
(19%).
- Thị trường tiêu thụ rộng lớn, đáp ứng nhu cầu cho sản xuất và sinh hoạt của người dân.
• Mang lại hiệu quả cao:
- Đẩy mạnh tốc độ phát triển kinh tế, phục vụ công cuộc CNH, HĐH. Than, dầu thô còn có xuất khẩu.
- Nâng cao đời sống nhất là đồng bào ở vùng sâu, vùng xa.
- Giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
• Tác động đến các ngành kinh tế khác: Tác động mạnh mẽ và toàn diện đến các ngành KT về quy mô,
kỹ thuật-công nghệ, chất lượng sản phẩm…
b) Tại sao công nghiệp điện lực lại là ngành công nghiệp trọng điểm của nước ta?
• Thế mạnh lâu dài:
- Nguồn năng lượng phong phú:
+ Than trữ lượng lớn, tập trung ở Quảng Ninh…
+ Dầu, khí trữ lượng lớn, tập trung ở các bể trầm tích ngoài thềm lục địa phía Nam.
+ Tiềm năng thuỷ điện lớn (hơn 30 triệu kw), tập trung trên hệ thống sông Hồng và sông Đồng Nai.
+ Các nguồn năng lượng khác: gió, thuỷ triều, năng lượng mặt trời…
- Thị trường tiêu thụ rộng lớn với nhu cầu ngày càng tăng.
• Mang lại hiệu quả cao:
- Đã và đang hình thành mạng lưới các nhà máy điện cùng với hệ thống đường dây tải điện cao áp 500
kV.
- Đem lại hiệu quả cao về kinh tế, xã hội.
- Phục vụ các ngành kinh tế và đời sống của người dân.
• Tác động đến các ngành kinh tế khác: Tạo thuận lợi thúc đẩy các ngành KT khác phát triển về quy
mô, công nghệ, chất lượng sản phẩm…phục vụ nhu cầu CNH, HĐH.
c) Tại sao công nghiệp chế biến LT-TP lại là ngành công nghiệp trọng điểm của nước ta?

• Thế mạnh lâu dài:
- Nguồn nguyên liệu tại chỗ, phong phú: dẫn chứng lương thực, chăn nuôi, thuỷ sản…
- Thị trường tiêu thụ rộng lớn trong và ngoài nước.
- Cơ sở vật chất kỹ thuật được chú trọng đầu tư.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 18
• Mang lại hiệu quả cao:
- Khơng đòi hỏi vốn đầu tư lớn nhưng lại thu hồi vốn nhanh.
- Chiếm tỷ trọng khá cao trong giá trị sản lượng cơng nghiệp cả nước và giá trị xuất khẩu.
- Giải quyết nhiều việc làm và nâng cao thu nhập của người lao động.
• Tác động đến các ngành kinh tế khác:
- Thúc đẩy sự hình thành các vùng chun mơn hóa nơng nghiệp.
- Đẩy mạnh phát triển các ngành ngư nghiệp, sản xuất hàng tiêu dùng, cơ khí…
d) Hãy xác định các nhà máy thủy điện lớn nhất của nước ta trên bản đồ và giải thích sự phân bố của chúng.
- Thủy điện Hòa Bình trên sơng Đà, cơng suất 1920 MW, thuộc tỉnh Hòa Bình.
- Thủy điện Yaly trên sơng Xê-xan, cơng suất 720 MW, thuộc tỉnh Gia Lai.
- Thủy điện Trị An trên sơng Đồng Nai, cơng suất 400 MW, thuộc tỉnh Đồng Nai.
- Thủy điện Hàm Thuận-Đa Mi trên sơng La Ngà, cơng suất 470 MW, thuộc tỉnh Bình Thuận.
- Đang xây dựng nhà máy thủy điện Sơn La trên sơng Đà, cơng suất 2400 MW, thuộc tỉnh Sơn La.
*Giải thích:
- Các nhà máy thủy điện đều phân bố ở trên các con sơng có độ dốc lớn, nguồn nước dồi dào.
- Sự phân bố các nhà máy thủy điện ở nước ta chủ yếu tập trung ở 3 hệ thống sơng lớn: Hệ thống sơng
Hồng và sơng Đà; Hệ thống sơng Xê-xan, Xrê-pơk; Hệ thống sơng Đồng Nai.

Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp
Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệpVấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp
Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp

3.5. Tại sao các khu cơng nghiệp tập trung (KCN) lại phân bố chủ yếu ở ĐNB, ĐBSH và DHMT?
- Đây là những khu vực có VTĐL thuận lợi cho phát triển sản xuất, giao thương.
- Có kết cấu hạ tầng tốt, đặc biệt là GTVT và TTLL.
- Nguồn lao động dồi dào có chất lượng cao, thị trường tiêu thụ rộng lớn.
- Có các vùng kinh tế trọng điểm.
- Thu hút đầu tư nước ngồi lớn trong cả nước.
- Cơ chế quản lý có nhiều đổi mới, năng động.
3.6. Tại sao Đơng Nam Bộ có giá trị sản xuất cơng nghiệp lớn nhất cả nước?
- Có vị trí địa lý thuận lợi giao thương và nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
- Có nguồn dầu khí lớn. Có tiềm năng về thuỷ điện, rừng, TS…và là vùng chun canh cây CN lớn nhất
cả nước.
- Nguồn lao động dồi dào, có trình độ chun mơn cao, thị trường tiêu thụ rộng lớn.
- Cơ sở VCKT tốt. Có TPHCM-trung tâm KT lớn nhất nước.
- Thu hút đầu tư nước ngồi lớn nhất cả nước.
- Có đường lối phát triển năng động.
3.7. Trình bày những đặc điểm chính của vùng cơng nghiệp.
- Cả nước được phân thành 6 vùng cơng nghiệp:
+ Vùng 1: các tỉnh thuộc TDMNBB (trừ Quảng Ninh).
+ Vùng 2: các tỉnh thuộc ĐBSH và Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh.
+ Vùng 3: các tỉnh ven biển từ Quảng Bình đến Ninh Thuận.
+ Vùng 4: các tỉnh thuộc Tây Ngun (trừ Lâm Đồng).

+ Vùng 5: các tỉnh thuộc ĐNB và Lâm Đồng, Bình Thuận.
+ Vùng 6: các tỉnh thuộc ĐBSCL.
- Một số đặc điểm chính:
+ Có quy mơ lãnh thổ lớn nhất trong các hình thức tổ chức lãnh thổ cơng nghiệp.
+ Có mối quan hệ chặt chẽ về sản xuất, cơng nghệ,
+ Có một số nhân tố tạo vùng tương đồng.
+ Có một hoặc vài ngành cơng nghiệp chun mơn hóa.
Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 19
3.8. Hãy trình bày quy mơ và cơ cấu ngành của 2 TTCN Hà Nội & TPHCM. Tại sao hoạt động CN lại tập
trung ở 2 TT này?
a) Quy mơ và cơ cấu:
- TPHCM là TTCN lớn nhất nước, quy mơ: trên 50.000 tỉ đồng, gồm nhiều ngành: CK, LK đen, điện tử,
ơtơ, HC, dệt may, chế biến thực phẩm, VLXD.
- Hà Nội là TTCN lớn thứ 2, quy mơ từ 10.000 -50.000 tỉ đồng, gồm nhiều ngành: CK, LK đen, LK màu,
điện tử, ơtơ, HC, dệt may, chế biến thực phẩm, SX giấy.
b) Hoạt động cơng nghiệp tập trung ở đây vì có những lợi thế:
-T PHCM: có ưu thế về VTĐL, nằm trong vùng KTTĐ phía Nam, có cảng Sài Gòn với năng lực bốc dỡ
lớn. Nguồn lao động dồi dào, có tay nghề cao. Kết cấu hạ tầng phát triển mạnh, nhất là GTVT & TTLL.
Được sự quan tâm của Nhà nước & là nơi thu hút đầu tư nước ngồi vào lớn nhất cả nước.
- Hà Nội: là thủ đơ, nằm trong vùng KTTĐ phía Bắc, có sức hút đối với các vùng lân cận. Có lịch sử khai
thác lâu đời. Nguồn lao động dồi dào, có chun mơn cao. Là đầu mối GT quan trọng ở phía Bắc. Được sự
quan tâm của Nhà nước & thu hút đầu tư nước ngồi lớn thứ 2, sau TPHCM.

Nội dung 4.
Một số vấn đề phát triển và phân bố các ngành dòch vụ

Vấn đề phát triển và phân bố giao thông vận tải,
Vấn đề phát triển và phân bố giao thông vận tải,Vấn đề phát triển và phân bố giao thông vận tải,
Vấn đề phát triển và phân bố giao thông vận tải,

Thông tin li
Thông tin liThông tin li
Thông tin liên lạc
ên lạcên lạc
ên lạc

4.1. Vai trò của GTVT và TTLL trong sự phát triển KT-XH.
a) Vai trò:
- Là ngành SX vật chất đặc biệt, sản phẩm là sự vận chuyển hàng hóa, hành khách. Có vị trí quan trọng và
có tác động rất lớn đến sự phát triển KT-XH, là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá trình độ phát triển KT-XH
của một nước.
- Nối liền SX với SX, SX với tiêu dùng, phục vụ đời sống nhân dân.
- Đảm bảo mối liên hệ KT-XH giữa các vùng, giữ vững ANQP, mở rộng quan hệ KT với các nước.
- Trong chiến lược phát triển KT nước ta, GTVT chính là điều kiện quan trọng để thu hút đầu tư nước
ngồi.
b) Vai trò của TTLL:
- Đảm nhận sự vận chuyển tin tức một cách nhanh chóng và kịp thời, góp phần thực hiện các mối giao lưu
giữa các địa phương và các nước.
- Là thước đo của nền văn minh.
- Thúc đẩy q trình tồn cầu hóa, làm thay đổi cuộc sống của từng người, từng gia đình.
4.2. Giao thơng vận tải:
-Đường bộ (ơ tơ):
+ Về cơ bản đường bộ đã phủ kín các vùng.

+ Các tuyến chính (QL1, đường HCM; một số tuyến theo đơng – tây).
- Đường sắt: tuyến chính (Thống Nhất; HN-HP, HN-Lcai, HN-T.Ngun, mạng xun Á).
- Đường sơng: hệ chính (S.Hồng-Thái Bình, S. Mê Cơng-Đồng Nai; một số ở miền Trung).
- Đường biển:
+ Điều kiện phát triển thuận lơi.
+ Tuyến chính là HP-TPHCM.
+ Cảng và cụm cảng: HP, Cái Lân, Đà Nẵng-Liên Chiểu-Chân Mây, SG-VTàu-Thị Vải.
- Đường hàng khơng:
+ Tình hình phát triển.
+ Số sân bay, các đầu mối chủ yếu và tuyến bay.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 20
- Đường ống:
+ Tình hình phát triển.
+ Chủ yếu: B12 (Bãi Cháy-Hạ Long); một số dẫn khí từ thềm lục địa vào đất liền ở phía Nam.
4.3. Ngành thơng tin liên lạc:
- Bưu chính (đặc điểm chung, một số loại hình DV, hạn chế, hướng phát triển).
- Viễn thơng:
+ Đặc điểm chung. Sự phát triển (trước đổi mới, hiện nay).
+ Mạng lưới (mạng điện thoại, mạng phi thoại, mạng truyền dẫn).

Vấn đề phát triển và phân bố thương mại, du lòch
Vấn đề phát triển và phân bố thương mại, du lòchVấn đề phát triển và phân bố thương mại, du lòch
Vấn đề phát triển và phân bố thương mại, du lòch

4.4. Thương mại:
a) Nội thương:
+ Trong cả nước đã hình thành thị trường thống nhất. Hàng hóa phong phú, đa dạng.
+ Cơ cấu tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu DV theo thành phần KT có nhiều thay đổi.
b) Ngoại thương: (sử dụng Atlát trang 24)
+ Thị trường bn bán ngày càng mở rộng. Nước ta đã chính thức gia nhập WTO.
+ Sự thay đổi cơ cấu giá trị xuất, nhập khẩu.
+ Kim ngạch XK, các mặt hàng XK, thị trường XK.
+ Kim ngạch NK, các mặt hàng NK, thị trường NK.
4.5. Tài ngun du lịch:
a) Tài ngun du lịch tự nhiên: phong phú và đa dạng, gồm: địa hình, khí hậu, nước, sinh vật.
- Về địa hình có nhiều cảnh quan đẹp như: đồi núi, đồng bằng, bờ biển, hải đảo. Địa hình Caxtơ với hơn
200 hang động, nhiều thắng cảnh nổi tiếng như: vịnh Hạ Long, Phong Nha-Kẽ Bàng…
- Sự đa dạng của khí hậu thuận lợi cho phát triển du lịch, nhất là phân hóa theo độ cao. Tuy nhiên cũng bị
ảnh hưởng như thiên tai, sự phân mùa của khí hậu.
- Nhiều vùng sơng nước trở thành các điểm tham quan du lịch như: hệ thống s.Cửu Long, các hồ tự nhiên
(Ba Bể) và nhân tạo (Hồ Bình, Dầu Tiếng). Ngồi ra còn có nguồn nước khống thiên nhiên có sức hút cao
đối với du khách.
- Tài ngun SV có nhiều giá trị: nước ta có hơn 30 vườn quốc gia.
b) Tài ngun du lịch nhân văn: gồm: di tích, lễ hội, tài ngun khác…
- Các di tích văn hóa-lịch sử có giá trị hàng đầu. Cả nước có 2.600 di tích được Nhà nước xếp hạng, các
di tích được cơng nhận là di sản văn hóa thế giới như: Cố đơ Huế, Phố cổ Hội An, Di tích Mỹ Sơn; di sản phi
vật thể như: Nhã nhạc cung đình Huế, Khơng gian văn hóa Cồng chiêng Tây Ngun.
- Các lễ hội diễn ra khắp cả nước, có ý nghĩa qưuốc gia là lễ hội đền Hùng, kéo dài nhất là lễ hội Chùa
Hương…
- Hàng loạt làng nghề truyền thống và các sản phẩm đặc sắc khác có khả năng phục vụ mục đích du lịch.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 21
Chủ đề 4: ĐỊA LÝ CÁC VÙNG KINH TẾ
Nội dung 1.
Vấn đề khai thác thế mạnh ở Trung du và miền núi Bắc Bộ

1.1. Khái qt chung: (dựa vào Atlát)
1.2. Khai thác, chế biến khống sản và thủy điện:
a) Khai thác và chế biến khống sản:
* Các mỏ khống sản lớn (dựa vào Atlát)
- Than: Quảng Ninh, Thái Ngun, Na Dương.
- Sắt (YBái); Kẽm-chì (BKạn); Đồng-niken (LCai, SLa); Thiếc, bơxit, mangan (CBằng); Apatit (Lcai).
* Thuận lợi:
- Là nơi tập trung hầu hết các loại khống sản ở nước ta.
- Nhiều loại khống sản có trữ lượng lớn và có giá trị: than, sắt, thiếc, apatit, đồng, đá vơi
* Khó khăn:
- Các vỉa quặng nằm sâu trong lòng đất đòi hỏi phương tiện khai thác hiện đại & chi phí cao,
- CSHT kém phát triển, thiếu lao động lành nghề…
b) Thủy điện: (sử dụng atlát trang 22 và 26)

+ Trữ năng thủy điện lớn; hệ thống sơng Hồng chiếm hơn 1/3 cả nước.
+ Nguồn thủy năng đang được khai thác. Tên các nhà máy thủy điện lớn và cơng suất.
1.3. Trồng và chế biến cây cơng nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ơn đới:
a) Khả năng phát triển:
+ Phần lớn là đất feralít trên đá phiến, đá vơi; đất phù sa cổ ở trung du…
+ Khí hậu NĐAGM có mùa đơng lạnh. KV Đơng Bắc do ảnh hưởng gió mùa ĐB nên có mùa đơng lạnh
nhất nước ta, KV Tây Bắc lạnh do nền địa hình cao. thuận lợi phát triển cây có nguồn gốc cận nhiệt & ơn
đới.
+ Người dân có kinh nghiệm trồng và chăm sóc các loại cây.
b) Hiện trạng phát triển:
+ Chè: là vùng chun canh lớn nhất nước ta, chiếm 60% diện tích & sản lượng cả nước, nổi tiếng ở Phú
Thọ, Thái Ngun, Hà Giang, n Bái.
+ Cây dược liệu: tam thất, đương quy, đỗ trọng, quế, hồi; cây ăn quả: mận, đào, lê…ở Cao Bằng, Lạng
Sơn, HLS.
+ Ở Sapa trồng rau vụ đơng & sản xuất hạt giống quanh năm.
c) Khó khăn:
+ Thời tiết thất thường, thiếu nước vào mùa đơng ở Tây Bắc
+ Cơ sở chế biến chưa cân xứng thế mạnh của vùng.
1.4. Chăn ni gia súc:
a) Khả năng phát triển:
+ Vùng có nhiều đồng cỏ trên các cao ngun  thuận lợi chăn ni gia súc lớn (trâu, bò sữa, bò thịt).
+ Sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, nhu cầu tiêu thụ trong vùng và các vùng lân cận.
b)Hiện trạng phát triển:
+ Bò sữa ni nhiều ở Mộc Châu, Sơn La. Tổng đàn bò 900.000 con, chiếm 16% đàn bò cả nước
+Trâu được ni rộng rãi trong vùng, nhất là ở Đơng Bắc. Trâu 1,7 triệu con, chiếm 1/2 đàn trâu cả nước.
c) Khó khăn:
+ GTVT chưa phát triển, khó vận chuyển sản phẩm tới nơi tiêu thụ
+ Các đồng cỏ cần cải tạo nâng cao NS…

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 22
1.5. Kinh tế biển:
- Vùng biển Quảng Ninh giàu tiềm năng, đang cùng phát triển với vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.
- Phát triển mạnh ni trồng & đánh bắt thuỷ sản, nhất là đánh bắt xa bờ, tập trung ở ngư trường Quảng
Ninh-Hải Phòng.
- Du lịch biển-đảo là thế mạnh của vùng, tập trung ở vịnh Hạ Long.
- Cảng Cái Lân đang được xây dựng góp phần phát triển GTVT biển, tạo đà hình thành khu CN Cái Lân.

Nội dung 2.
Vấn đề chuyển dòch cơ cấu kinh tế theo ngành ở
Đồng bằng sông Hồng

2.1. Các thế mạnh chủ yếu của vùng:
- Vị trí địa lý và ý nghĩa của nó đối với phát triển KT-XH.
- Tên các tình, thành (trực thuộc TW) của vùng.
- Các thế mạnh về TNTN:
+ Đất NN chiếm 51,2% diện tích đồng bằng, trong đó 70% là phù sa màu mỡ.
+ Tài ngun nước phong phú (nước mặt, nước ngầm, nước nóng, nước khống).
+ Đường bờ biển dài 400km. Có điều kiện làm muối và ni trồng thủy sản. Biển giàu hải sản, có khả
năng phát triển GTVT biển và du lịch.
+ Khống sản: đá vơi, sét, cao lanh; còn có than nâu và tiềm năng về khí đốt.
- Điều kiện KT-XH:
+ Nguồn lao động dồi dào với truyền thống và kinh nghiệm sản xuất phong phú.

+ Cơ sở hạ tầng vào loại tốt nhất so với các vùng khác. Mạng lưới GT phát triển mạnh và khả năng
cung cấp điện, nước được đảm bảo.
+ Cơ sở VCKT tương đối tốt.
+ Thị trường tiêu thụ rộng.
+ Có lịch sử khai thác lãnh thổ lâu đời.
+ Là nơi tập trung nhiều di tích, lễ hội, các làng nghề truyền thống.
+ Mạng lưới đơ thị tương đối phát triển và dày đặc (cũng là các TT KT): Hà Nội, Hải Phòng,….
2.2. Các hạn chế của vùng:
- Số dân đơng nhất cả nước, mật độ dân số cao.
- Chịu ảnh hưởng của nhiều tai biến thiên nhiên (bão, lũ lụt, hạn hán…).
- Một số loại tài ngun (đất, nước mặt…) bị xuống cấp, thiếu ngun liệu cho phát triển CN.
- Việc chuyển dịch cơ cấu KT còn chậm.
2.3. Chuyển dịch cơ cấu KT theo ngành và các định hướng chính:
- Thực trạng:
+ Tỉ trọng giá trị SX N, L, NN giảm nhanh; CN-XD và DV tăng.
+ Cơ cấu KT theo ngành có sự chuyển dịch theo hướng tích cực nhưng còn chậm.
- Các định hướng chính:
+ Tiếp tục giảm tỉ trọng KV I, tăng tỉ trọng KV II và KV III trên cơ sở đảm bảo tăng trưởng KT với
tốc độ nhanh, hiệu quả cao gắn với giải quyết các vấn đề XH và mơi trường.
+ Định hướng chuyển dịch cơ cấu KT trong nội bộ từng ngành (các KV I, II, III).
 Trong khu vực I:
Giảm tỷ trọng ngành trồng trọt, tăng tỷ trọng ngành chăn ni và thuỷ sản.
Trong trồng trọt: giảm tỷ trọng cây LT, tăng tỷ trọng cây thực phẩm và cây ăn quả.
 Trong khu vực II: chú trọng phát triển các ngành CN trọng điểm dựa vào thế mạnh về tài ngun và lao
động: CN CB LTTP, dệt may, da giày, cơ khí, điện tử…
 Trong khu vực III: phát triển DL, DV tài chính, ngân hàng, giáo dục - đào tạo,…
Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================

=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 23
Nội dung 3.
Vấn đề phát triển kinh tế – xã hội ở Bắc Trung Bộ

3.1. Khái qt chung: (Atlat Địa Lý trang 27)
3.2. Hình thành cơ cấu nơng, lâm, ngư nghiệp:
* Khai thác tổng hợp các thế mạnh về NN của trung du, đồng bằng và ven biển:
a) Khai thác thế mạnh về lâm nghiệp:
+ Diện tích rừng chiếm khoảng 20% rừng cả nước. Dộ che phủ rừng chỉ đứng sau Tây Ngun.
+ Trong rừng có nhiều loại gỗ q, nhiều lâm sản, chim, thú có giá trị.
+ Hiện nay rừng giàu chỉ còn tập trung chủ yếu ở vùng sâu giáp biện giới Việt – Lào.
+ Hàng loạt lâm trường hoạt động, thực hiện khai thác đi đơi với tu bổ và bảo vệ rừng.
 Bảo vệ và phát triển vốn rừng giúp bảo vệ mơi trường sống, giữ gìn nguồn gen các SV q hiếm, điều
hòa nguồn nước, hạn chế tác hại các cơn lũ đột ngột. Ven biển trồng rừng để chắn gió, chắn cát.
b) Khai thác tổng hợp các thế mạnh về NN của trung du, đồng bằng và ven biển:
- Vùng đồi trước núi có nhiều đồng cỏ phát triển chăn ni đại gia súc. Đàn bò có 1,1 triệu con (1/5 cả
nước). Đàn trâu có 750.000 con (1/4 cả nước).
- Đã hình thành một số vùng chun canh cây CN lâu năm: cà phê, chè (Tây Nghệ An, Q.Trị), cao su
(Q.Bình, Q.Trị)…
- Đồng bằng Thanh-Nghệ-Tĩnh tương đối lớn. Phần lớn là đất cát pha thuận lợi trồng cây CN hàng năm
(lạc, mía, thuốc lá…), nhưng khơng thật thuận lợi trồng lúa  bình qn LT có tăng nhưng vẫn còn thấp
(348 kg/người).
c) Đẩy mạnh phát triển ngư nghiệp:
- Tỉnh nào cũng giáp biển nên có ĐK phát triển nghề cá biển. Nghệ An là tỉnh trọng điểm. Việc ni
trồng TS nước lợ, nước mặn phát triển khá mạnh.
- Hạn chế: phần lớn tàu có cơng suất nhỏ, đánh bắt ven bờ là chính, nhiều nơi nguồn lợi TS có nguy cơ
giảm rõ rệt.
3.3. Tại sao việc phát triển CSHT GTVT sẽ tạo ra bước ngoặt quan trọng trong hình thành cơ cấu KT của
vùng?

- Là vùng giàu TNTN có ĐK thuận lợi phát triển KT-XH. Tuy nhiên do hạn chế về ĐK kỹ thuật lạc hậu,
thiếu năng lượng, GTVT chậm phát triển.
- Phát triển CSHT GTVT góp phần nâng cao vị trí cầu nối của vùng, giữa KV phía Bắc và phía Nam
theo hệ thống QL1 và đường sắt Thống Nhất.
- Phát triển các tuyến đường ngang, và đường HCM giúp khai thác tiềm năng và thúc đẩy sự phát triển
KT khu vực phía Tây, tạo ra sự phân cơng lao động hồn chỉnh hơn.
- Phát triển hệ thống cảng biển, sân bay tạo ĐK thu hút đầu tư, hình thành các KCN, KCX…
 Do đó phát triển CSHT GTVT sẽ góp phần tăng cường mối giao lưu, quan hệ KT, mở rộng hợp tác phát
triển KT-XH.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 24
Nội dung 4.
Vấn đề phát triển kinh tế – xã hội ở Duyên hải Nam Trung Bộ

4.1. Khái qt chung:(HS sử dụng Atlat để trình bày)
4.2. Phát triển tổng hợp KT biển:
a) Nghề cá:
- Biển lắm tơm, cá; tỉnh nào cũng có bãi tơm, bãi cá, lớn nhất ở các tỉnh cực NTB và ngư trường Hồng

Sa-Trường Sa.
- Bờ biển miền Trung có nhiều vũng, vịnh, đầm, phá thuận lợi ni trồng thuỷ sản. Ni tơm hùm, tơm sú
phát triển nhất là ở Phú n, Khánh Hòa.
- Sản lượng thuỷ sản tồn vùng năm 2005 đạt trên 600.000 tấn, riêng cá biển trên 400.000 tấn, có nhiều
loại cá q: cá thu, cá ngừ, cá trích…
- Hoạt động chế biến ngày càng đa dạng, trong đó có nước mắm Phan Thiết.
→
Ngành thuỷ sản ngày càng có vai trò lớn trong việc giải quyết vấn đề thực phẩm của vùng để tạo ra sản
phẩm hàng hóa, cần chú ý khai thác hợp lý & bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản.
b) Du lịch biển:
- Có nhiều bãi biển nổi tiếng như: Mỹ Khê (Đà Nẵng), Sa Huỳnh (Qủang Ngãi), Nha Trang (Khánh Hòa),
Cà Ná (Ninh Thuận), Mũi Né (Bình Thuận)…trong đó Nha Trang, Đà Nẵng là các trung tâm du lịch lớn ở
nước ta.
- Đẩy mạnh phát triển du lịch biển gắn với du lịch đảo kết hợp nghỉ dưỡng, thể thao…
c) Dịch vụ hàng hải:
- Có tiềm năng xây dựng các cảng nước sâu: Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang.
- Cảng nước sâu Dung Quất đang được xây dựng, vịnh Vân Phong (Khánh Hòa) sẽ hình thành cảng trung
chuyển quốc tế lớn nhất nước ta.
d) Khai thác khống sản ở thềm lục địa và sản xuất muối:
- Khai thác dầu khí ở phía đơng quần đảo Phú Q (Bình Thuận)
- Sản xuất muối nổi tiếng ở Cà Ná, Sa Huỳnh…
4.3. Phát triển cơng nghiệp và cơ sở hạ tầng:
- Đã hình thành một chuỗi các TTCN, lớn nhất là Đà Nẵng; rồi Nha Trang, Quy Nhơn, Phan Thiết.
- Cơng nghiệp chủ yếu là cơ khí, chế biến N-L-TS và SX hàng tiêu dùng.
- Vấn đè năng lượng (điện) được giải quyết theo hướng sử dụng điện lưới quốc gia qua đường dây
500KV, xây dựng một số nhà máy thủy điện quy mơ trung bình.
- Vùng KT trọng điểm miền Trung đang được chú ý đầu tư, CN của vùng sẽ có bước phát triển rõ nét
trong những thập kỷ tới.
- Việc phát triển cơ sở hạ tầng GTVT tạo ra thế mở cửa hơn nữa cho vùng và sự phân cơng lao động
mới.

Trường THPT TX Sa Đéc 

 Tài liệu ơn tập thi TN THPT năm 2012
=============================================================================================
=============================================================================================
Tổ bộ mơn Địa Lý Lưu hành nội bộ 25
Nội dung 5.
Vấn đề khai thác thế mạnh ở Tây Nguyên

5.1. Khái qt chung (HS sử dụng Atlat để trình bày)
5.2. Phát triển cây CN lâu năm:
a) Điều kiện phát triển:
* Thuận lợi:
+ Đất đỏ badan, chiếm 2/3 diện tích đất đỏ badan cả nước, giàu dinh dưỡng, có tầng phong hố sâu, phân
bố tập trung với mặt bằng rộng lớn có thể hình thành các vùng chun canh quy mơ lớn.
+ Khí hậu cận XĐ, mùa khơ kéo dài thuận lợi trồng cà phê, phơi sấy, bảo quản sản phẩm.
+ Người dân có kinh nghiệm trồng cà phê.
+ Chính sách đầu tư của Nhà nước, khuyến khích phát triển & thu hút đầu tư, thu hút lao động từ vùng
khác đến.
+ CN chế biến & mạng lưới GTVT đang được đầu tư xây dựng.
+ Thị trường tiêu thụ được mở rộng, nhất là xuất khẩu.
* Khó khăn:

+ Mùa khơ kéo dài, mực nước ngầm hạ thấp gây thiếu nước trầm trọng.
+ Đất đai bị xói mòn vào mùa mưa.
+ Thiếu lao động có tay nghề.
+ CSHT kém phát triển, nhất là GTVT, cơng nghiệp chế biến.
b) Tình hình SX và phân bố một số cây CN chủ lực: cà phê, chè, cao su, hồ tiêu.
(HS sử dụng Atlat trang 28 để trình bày)
c) Một số biện pháp nâng cao hiệu quả KT-XH của SX cây CN.
- Đầu tư thuỷ lợi để giải quyết nước tưới vào mùa khơ, ngăn chặn nạn phá rừng, cần phát triển vốn rừng.
- Đảm bảo tốt hơn lương thực, thực phẩm cho nhân dân trong vùng.
- Nâng cấp mạng lưới GTVT để dễ dàng trao đổi hàng hố với vùng khác.
- Đẩy mạnh phát triển cơng nghiệp chế biến & thu hút đầu tư nước ngồi.
- Phát triển mơ hình KT vườn, nâng cao hiệu quả SX, thu hút lao động từ vùng khác đến.
- Mở rộng thị trường xuất khẩu cà phê.
5.3. Khai thác và chế biến lâm sản:
- Đứng đầu cả nước về diện tích rừng, chiếm 36% diện tích đất có rừng & 52% sản lượng gỗ có thể khai
thác của cả nước. Độ che phủ rừng là 60%.
- Có nhiều loại gỗ q, chim thú có giá trị: cẩm lai, sến, trắc…voi, bò tót, tê giác…
- SL khai thác giảm, đầu thập kỷ 90 khai thác trung bình 600.000-700.000 m
3
, đến nay còn 200.000-
300.000 m
3
/năm.
- Nạn phá rừng gia tăng làm giảm sút lớp phủ TV, MT sống bị đe doạ, mực nước ngầm hạ thấp, đất dễ bị
xói mòn…
- Cần ngăn chặn nạn phá rừng, khai thác hợp lý đi đơi với tu bổ, trồng rừng mới, đẩy mạnh giao đất giao
rừng, tăng cường chế biến gỗ, hạn chế XK gỗ tròn,…
5.4. Khai thác thủy năng kết hợp thủy lợi: (HS sử dụng Atlat trang 22 để trình bày)
- Tài ngun nước của các hệ thống sơng Xê Xan, Xrê Pơk, Đồng Nai… đang được sử dụng ngày càng có
hiệu quả hơn. Nhiều cơng trình thủy điện lớn đã được xây dựng (tên một số cơng trình).

- Ý nghĩa của các cơng trình thủy điện: Các hồ thuỷ điện còn đem lại nguồn nước tưới quan trọng trong mùa
khơ và có thể khai thác phục vụ du lịch và ni trồng thuỷ sản.

tài liệu ôn tập thi tốt nghiệp thpt môn địa lý năm học 2011 2012

Trích đoạn

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về