Tiết 118 . Câu trần thuật đơn không có từ là

Kiểm tra bài cũ
a. Hải là học sinh lớp 6A.
b. Hoa hồng nở đỏ trong v ờn.
c. ếch là động vật l ỡng c .
=> Kiểu câu giới thiệu.
=> Kiểu câu` định nghĩa.
? Thế nào là câu trần thuật đơn có từ là?
? Trong các câu sau đây câu nào là câu trần thuật
đơn có từ là và chúng thuộc kiểu câu nào ?
a
C

1.Ví dụ
I. Đặc điểm của câu trần
thuật đơn không có từ là.
Ví dụ 1
tiết 118 : Câu trần thuật đơn không có từ là
* Nhận xét
a) Phỳ ụng mng lm.
Hãy xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau?
b) Chỳng tụi t hi gúc sõn.
c) C lng thm.
d) Giú thi.
CN VN
CN VN
CN VN
CN VN
Vị ngữ các câu trên do những từ hoặc cụm từ

loại nào tạo thành ?
=> CTT
=> CđT
=> Tính từ
=> đ ộng từ
? Qua phân tích VD em hãy cho biết vị ngữ của
các câu trên có cấu tạo nh thế nào?
- VN th ờng do đt ( Cđt), TT
( CTT) tạo thành.
Câu trần thuật đơn không
có từ là:

1.Ví dụ
I. Đặc điểm của câu trần
thuật đơn không có từ là.
Ví dụ 2
tiết 118 : Câu trần thuật đơn không có từ là
* Nhận xét
Câu trần thuật đơn không có
từ là:
- VN th ờng do đt ( Cđt), TT
( CTT) tạo thành.
Chọn các từ và cụm từ phủ định : không, không phải, ch
a, ch a phải, điền vào tr ớc các vị ngữ các câu trần thuật
đơn không có từ là sau cho thích hợp?
a. Phú ông /mừng lắm.
-> Phú ông không ( ch a) mừng lắm.
b. Chúng tôi /tụ hội ở góc sân.
->Chúng tôi không ( ch a) tụ hội ở góc sân.
c. Cả làng /thơm.

-> Cả làng không (ch a) thơm.
d. Gió /thổi.
-> Gió không (ch a) thổi.
? Qua VD trên em hãy cho biết khi vị ngữ biểu
thị ý phủ định, nó có thể kết hợp với từ ngữ
phủ định nào?
- Khi VN biểu thị ý phủ
định, nó kết hợp với các từ
không, ch a.
? Qua tìm hiểu và phân tích các VD
em nhận xét về đặc điểm của câu trần
thuật đơn không có từ là?
2. Ghi nhớ ( SGK )

1.Ví dụ
I. Đặc điểm của câu trần
thuật đơn không có từ là.
tiết 118 : Câu trần thuật đơn không có từ là
* Nhận xét
Trong câu trần thuật đơn
không có từ là:
- VN th ờng do đt ( Cđt), TT
( CTT) tạo thành.
- Khi VN biểu thị ý phủ
định, nó kết hợp với các từ
không, ch a.
2. Ghi nhớ ( SGK )
Câu trần thuật đơn có
từ là
+ Cấu trúc: CN + là + VN

+ Khi vị ngữ chỉ ý phủ
định, nó kết hợp với cụm
từ: không phải, ch a phải.
Câu trần thuật đơn không
có từ là
+ Cấu trúc: CN + VN
+ Khi vị ngữ chỉ ý phủ định,
nó kết hợp với từ: không, ch
a
Câu hỏi thảo luận: Trong 2 câu sau câu nào là câu
trần thuật đơn có từ là, câu nào câu trần thuật đơn không
có từ là?
a, Tôi là học sinh.
b, Tôi đi học
Sau đó hãy so sánh sự giống nhau và khác nhau gia câu
trần thuật đơn có từ là và câu trần thuật đơn không có từ
là?
* Giống nhau: đều là câu trần thuật đơn
* Khác nhau :

BI TP nhanh


Trong
Trong
các
các
cõu sau,
cõu sau,
những

những
cõu no l cõu trn thut n khụng
cõu no l cõu trn thut n khụng
cú t
cú t


l
l
?
?


a -H Ni l th ụ ca nc Vit Nam.
a -H Ni l th ụ ca nc Vit Nam.


b
b
-Một đêm nọ, Thận thả l ới ở một bến vắng nh th ờng lệ.
-Một đêm nọ, Thận thả l ới ở một bến vắng nh th ờng lệ.


c -Lp 6A hc toỏn, lp 6B hc vn.
c -Lp 6A hc toỏn, lp 6B hc vn.


d -Trờn ng rung, trng phau nhng cỏnh cũ.
d -Trờn ng rung, trng phau nhng cỏnh cũ.

tiết 128 câu trần thuật đơn không có từ là.
II.Câu miêu tả và câu tồn tại.
1.Ví dụ:
I.Đặc điểm câu trần thuật
đơn không có từ là.
Ví dụ1 :
a) ng cuối bói, hai cu bộ con tin li.
b) Phỳ ụng mừng lm.

c) ng cui bói, tin li hai cu bộ con.
d) Trờn bu tri, vt tt mt vỡ sao.
? Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong các câu
trên?
TN CN VN
CN VN
TN VN CN
TN VN CN
=> VN : Miêu tả hành động của hai em bé.
=> VN : chỉ trạng thái của phú ông
=> VN : Thông báo sự xuất hiện của hai em bé.
=> VN : Chỉ sự biến mất của sự vật
? Vị ngữ các câu a, b, c, d dùng để làm gì?
* Nhận xét:
? Vị ngữ các câu a, b mục đích dùng để làm
gì ? Chủ ngữ , vị ngữ có vị trí nh thế nào?
Câu a, b: - Dùng để miêu tả hành
động, trạng thái, đặc điểm của sự vật

nêu ở chủ ng.
- Chủ ng đứng tr ớc vị ng.
? Vị ngữ các câu c, d mục đích dùng để
làm gì ? Chủ ngữ , vị ngữ có vị trí nh thế
nào?
Câu c, d: - Thông báo về sự xuất hiện,
tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật.
- Chủ ng đứng sau vị ng.
=> Câu miêu tả
=> Câu tồn tại

tiết 128 câu trần thuật đơn không có từ là.
II.Câu miêu tả và câu tồn tại.
1.Ví dụ:
I.Đặc điểm câu trần thuật đơn
không có từ là.
* Nhận xét:
Câu a, b: - Dùng để miêu tả hành
động, trạng thái, đặc điểm của sự vật
nêu ở chủ ng.
- Chủ ng đứng tr ớc vị ng.
Câu c, d: - Thông báo về sự xuất hiện,
tồn tại hoặc tiêu biến của sự vật.
- Chủ ng đứng sau vị ng.
=> Câu miêu tả
=> Câu tồn tại
VD 2 : Trong hai câu sau, em chọn câu nào để
điền vào chỗ trống ở đoạn văn sau ?
a, Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại.
b, Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con.

ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi
đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm
tâm. Bỗng
tay cầm que, tay xách cái ống bơ n
ớc. Thấy bóng ng ời, tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh
về hang.
ng cui bói, tin li hai cu bộ con
? Vì sao em chọn câu này mà không
chọn câu khác?
Chọn câu b vì: Hai cậu bé con
lần đầu tiên xuất hiện trong đoạn
trích . Nếu điền (câu a) thì có nghĩa
là những nhân vật đó đã có từ tr ớc,
không tạo sự bất ngờ.
? Thế nào là câu miêu tả ? Câu tồn
tại ?

tiết 128 câu trần thuật đơn không có từ là.
II.Câu miêu tả và câu tồn tại.
1.Ví dụ:
2. Ghi nhớ.
I.Đặc điểm câu trần thuật
đơn không có từ là.
-
Nhng cõu dựng miờu t hnh ng, trng thỏi,
c im ca s vt nờu ch ng c gi l cõu
miờu t. Trong cõu miờu t, ch ng ng trc v
ng.
-
- Nhng cõu dựng thụng bỏo v s xut hin, tn

ti hoc tiờu bin ca s vt c gi l cõu tn ti.
Mt trong nhng cỏch to cõu tn ti l o ch ng
xung sau v ng.

Bài tập nhanh : Hãy tìm câu miêu tả và câu tồn tại trong các câu thơ sau
- Ngoài thềm rơi chiếc lá đa
Tiếng rơi rất mỏng nh là rơi nghiêng.



VN CN
CN VN
Câu tồn tại
Câu miêu tả

tiết 128 câu trần thuật đơn không có từ là.
II.Câu miêu tả và câu tồn tại.
I.Đặc điểm câu trần thuật đơn không có từ là.
III. Luyện tập.
Bài tập 1.
a) Bóng tre trùm lên âu yếm làng, bản, xóm thôn.
D ới bóng tre của ngàn x a, thấp thoáng mái đình, mái chùa cổ kính.
D ới bóng tre xanh, ta gìn giữ một nền văn hóa lâu đời.
? Hóy xỏc nh ch ng, v ng trong cỏc cõu sau ?
CN VN
TN VN CN
TN CN VN
? Cho biết những câu nào là câu miêu tả
và câu nào là câu tồn tại?
=> Câu miêu tả.

=> Câu tồn tại
=> Câu miêu tả.

tiết 128 câu trần thuật đơn không có từ là.
II.Câu miêu tả và câu tồn tại.
I.Đặc điểm câu trần thuật đơn
không có từ là.
Bài tập 2
Hãy biến những câu miêu tả sau thành câu tồn
tại
Ngoài v ờn những hàng cây xanh mát.
Cuối v ờn, những chiếc lá khô rơi lác đác.
III. Luyện tập
-> Ngoài v ờn xanh mát nhng hàng cây.
-> Cuối v ờn, rơi lác đác nhng chiếc lá khô.
=> Mt trong nhng cỏch to thnh cõu
tn ti l o ch ng xung sau VN

tiết 128 câu trần thuật đơn không có từ là.
II.Câu miêu tả và câu tồn tại.
I.Đặc điểm câu trần thuật đơn không có từ là.
III. Luyện tập.
Bài tập 3
Viết một đoạn văn từ 5 đến 7 câu tả cảnh tr ờng em, trong đó sử dụng ít
nhất một câu tồn tại.
Tr ờng em nằm ở trung tâm xã. Ngôi tr ờng 3 tầng rất khang trang đẹp đẽ. Các
phòng học đ ợc quét vôi vàng trông nổi bật hơn so với uỷ ban nhân xã và tr ờng tiểu
học. Trong các lớp học vang lên tiếng giảng bài của các thầycô giáo. Sân tr ờng đã
đ ợc đổ bê tông sạch sẽ để chúng em vui chơi. Cây cối trồng rất nhiều, bên cạnh đó
là những bồn hoa nhiều màu sắc. Tr ờng em đẹp thế đấy! em rất yêu ngôi tr ờng

này
VN CN

Câu trần
thuật đơn
Câu trần thuật
đơn có từ là
Câu trần thuật đơn
không có từ là
Câu
định
nghĩa
Câu
giới
thiệu
Câu
miêu
tả
Câu
đánh
giá
Câu
tồn
tại
Câu
miêu
tả

Về nhà

Làm các bài tập trong
Sách giáo khoa.

Học nội dung phần
Ghi nhớ.

Chuẩn bị bài: Ôn tập
văn miêu tả.