Hình tượng người lính Tây Tiến

Sharing the value
Đề: Miêu tả đoàn quân Tây Tiến bằng bút pháp lãng mạn
nhưng không thoát ly hiện thực với cảm xúc bi tráng, qua đó
khắc họa can trường dũng cảm và lạng mạn, hào hoa cụng như
sự hi sinh bi tráng của họ.
II. Thân bài:
1. Hai câu đầu khắc họa chân dung người lính qua những chi tiết miêu tả ngoại
hình và nội tâm:
“ Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm”
a. Ngoại hình người lính được khắc họa bằng chi tiết không mọc tóc, xanh màu
lá. Đây là những chi tiết tạo hình dưc dội, phản ánh hiện thực nghiệt ngã của
cuộc đời chiến binh mà thơ ca đương thời đã nhiều lần đề cập đến. Đóng quân
nơi rừng núi, sinh hoạt thiếu thốn, đặc biệt là căn bệnh sốt rét làm cho nhiều
người tóc rụng, nước da xanh bủng như màu lá.
b. Nhưng cái hiện thực nghiệt ngã ấy qua cảm hứng lãng mạn của nhà thơ lại trở
lên độc đáo, khác thường.
+ Chi tiết “không mọc tóc” thể hiện khẩu khí nagng tàng đầy khí phách của những
người lính trẻ cứ như tóc không thèm mọc chứ không phải bị sốt rét đến trọc cả
đầu.
+ Hình ảnh quân xanh màu lá cũng bắt nguồn từ nước da xanh bửng của người sốt
rét rừng nhưng không che lấp nội tâm đầy sức mạnh qua chi tiết dữ oai hùm. Họ
có cái oai phong dữ dằn của những con Hổ ngự trị chốn rừng xanh.
c. Nhận xét: Thủ pháp đối lập giữa ngoại hình và nội tâm, giữa “không mọc tóc”,
“xanh màu lá” với “dữ oai hùm” đã làm nội bật sức mạnh tinh thần vững vàng,
khí cốt khỏe khoắn bên trong, khí phách lẫm liệt kiêu hùng của đoàn quân Tây
Tiến. Sức mạnh tinh thần như đẩy lùi ốm đau, đói rét, khiến người lính Tây
Tiến ốm mà không yếu.
2. Hai câu thơ tiếp theo đi sâu vào chân dung tâm hồn người lính.
“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đem mơ Hà Nội dáng Kiều thơm”

Sharing the value
a. Trên biên giới giữa mộng và mơ, tâm hồn người lính mở ra thật bát ngát. Họ
mộng về phía trước nhưng mơ về phía sau, quyết đánh tan quân thù để bảo vệ
bờ cõi của Tổ Quốc. Nhưng đêm đêm tâm hồn vẫn đi về bóng dáng của những
người con gái đẹp nơi đô thành.
b. Nhận xét: Hai câu thơ đã diễn tả rất đạt mối quan hệ giữa cái chung với cái
riêng, ý chí với tình cảm của người lính.
Chúng ta không phủ nhận hình ảnh “mắt trừng” có thoáng qua chút khẩu khí
của văn chương xưa. Nhưng hình ảnh “dáng Kiều thơm” thì thật gợi cảm. Nó
làm phát lộ chất hào hoa lãng mạn, nét trẻ trung, thanh lịch của những người
lính trẻ.
3. Những câu thơ còn lại: sự hi sinh bi tráng của người lính:
“ Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.”
a, Những nấm mồ rải rác dọc theo biên cương của Tổ Quốc là hiện thực khắc nghiệt của
cuộc chiến tranh. QD không ngần ngại nhìn thẳng vào hiện thực đó. Câu thờ chùng
xuống trong âm hưởng bi thương dù không kém phần trang nghiêm bởi những từ Hán
Việt cổ kính “biên cương”, “viễn xứ”
b, Câu thơ tiếp theo là một lời thề cảm tử trước lúc lên đường nâng cái bi lên thảnh bi
tráng “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”. Vì sự sống còn của Tổ Quốc mà những
người lính TT sẵn sàng hiến dâng sự sống, tuổi thanh xuân của mình. Những con người
như vậy không một trở lực nào có thể ngăn nổi bước chân của họ trong cuộc hành trình
đến ánh sáng độc lập, tự do.
c, Với lý tưởng ấy, sự hy sinh của những người lính mang tính chất bi tráng:
“Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành”
- Ba chữ “anh về đất” không chỉ là cách nói giảm mà còn thể hiện quan niệm coi
thường cái chết.

- Nó khiến cho hình ảnh “áo bào thay chiếu” mang đậm chất bi tráng. Trong thực tế,
những người lính hy sinh không có cả 1 manh chiếu bọc thân huống chi áo bào
sang trọng.
Sharing the value
- Song tình cảm yêu thương, trân trọng đồng đội cùng cảm hứng lãng mạn đã tạo
nên ở QD cái nhìn của chủ nghĩa anh hùng cổ điển. Cái chết ấy phải được bao bọc
trong những chiếc áo bào cổ kính, sang trọng.
- Cái chết lớn cần 1 sự tiễn đưa lớn. Tiếng gầm của dòng sông Mã vang lên như 1
khúc độc hành bi tráng, trở thành tiếng khóc lớn của thiên nhiên tiễn đưa người
lính về cõi vĩnh hằng. Cũng có nghĩa là từ nay hồn thiêng của các anh nhập vào
hồn thiên của sông núi, vĩnh viễn bất tử cùng sông núi.
4. Về nghệ thuật:
a, Sử dụng bút pháp lãng mạn nhưng không thoát ly hiện thực.
b, Dùng những từ Hán Việt
c, Thể thơ 7 chữ với nhịp 4/3 cứ một câu kết thúc vần bằng lại một câu kết thúc
vần trắc tạo nên nhịp điệu của bài thơ
d, Giọng điệu phù hợp với cảm xúc.
(Đã tham khảo)