Bệnh cảm nắng, cảm nóng trong thú y

8/27/2012
1
BNH CM NNG
(Sunlight stress)
I) c đim
• Bnh xy ra vào mùa hè khi b nng chiu trc tip vào
vùng đu gây ri lon hot đng ca TKTW => nh
â
hn
g
toàn th
â
n.
• Bnh thng khi phát đt ngt => bnh súc cht
nhanh không kp điu tr.
• Gia súc qúa béo thng d b bnh hn gia súc gy.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 1
II- Nguyên nhân
-Do chn th, vn chuyn hoc bt gia súc
phi làm vic di tri nng gt và ít gió.
- Gia súc quá béo hoc ngay sau khi n no
bt gia súc làm vic di tri nng có nguy c
b bnh cao hn.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 2
S đ c ch sinh bnh
Tia nng
Sung huyt não
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 3
Chèn ép, tn
thng n ron
TK

Ri lon hot
đng toàn thân
Ri lon tun
hoàn
Ri lon hô hp
Mt ý thc
au đu
Tng áp
lc ni s
8/27/2012
2
II. Triu chng
- Bnh mi phát:
- Choáng váng, đi đng siêu vo,
- Niêm mc mt tím bm, nut khó,
- Ln và chó b bnh thng có hin tng nôn
ma.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 4
- Tnh mch c ni rõ.
- St cao, da khô,
T  hô h àt  ti t đ t
-
T
n s


hô

h
p v

à

t
n s


ti
m
t
ng,
đ
ng
t

mt lúc đu m rng, sau thu hp li cui
cùng mt phn x.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 5
• Giai đon sau:
– Bnh súc điên cung và s hãi, mt đ ngu, li ra
ngoài,
– Mch nhanh và yu.
– Ngày càng khó th bnh nng gia súc th kiu
cheyne-stokes
– Run ry, đ ngã t nhiên, hôn mê, co git mt phn
x thn kinh và phn x toàn thân ri cht.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 6
8/27/2012
3
Bnh tích:
– Màng não, não và hành ty b sung huyt.

– Mt s vùng não b xut huyt.
– Phi và ni, ngoi tâm mc b sung huyt,
xut huyt.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 7
III. Chn đoán
-Bnh thng xy ra cp tính, cht nhanh
không kp điu tr.
-Cn chn đoán
p
hân bi

t vi:
p 
+ Bnh cm nóng :
+ Các bnh truyn nhim cp tính:
+ Các bnh phi cp tính:
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 8
IV. iu tr
1) Nguyên tc điu tr
-Tìm mi bin pháp đ tng cng thi nhit
cho c th.
-Phc hi và duy trì hot đng bình thng ca
h thn kinh, h tim mch và h hô hp.
-Tng cng tr sc, tr lc cho con vt.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 9
8/27/2012
4
2) H lý
-  bnh súc  ni râm mát, yên tnh và
thông thoáng.

-Chm lnh lên vùng đu và toàn thân.
-Tht nc lnh vào trc tràng đ làm gim
thân nhit.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 10
3) Dùng thuc điu tr
- Duy trì hot đng ca tun hoàn và hô hp: cafein
natribenzoat 20% tiêm di da hoc tnh mch !!!
-Nu não và phi b xung huyt nng thì phi chích tnh
mch c đ ly bt máu ra.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 11
• H st: pyramidon, phenacetamon, anagin,
paracetamon …
• Xoa bó
p
toàn thân cho máu lu thôn
g
đ
p g
chng xung huyt não.
• Truyn dung dch ringerlactat.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 12
8/27/2012
5
Bnh cm nóng
( Siriasis)
I) c đim
• Bnh thng xy ra khi thi tit oi bc,
đ m không khí cao và không có gió.
• Thân nhit ca gia súc tng cao gây ri
lon hot đng ca toàn thân.

8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 13
II. Nguyên nhân
-Thi tit oi bc, đ m không khí quá cao, không có gió lu
thông.
- Chun
g
tr

i ho

c
p
hn
g
tiên v

n chu
y
n
q
uá ch

t ch

i.
g   p g  y q  
-Do gia súc quá béo, hoc có lông quá dày và gia súc mc
bnh tim là nhng đi tng có nguy c d b mc bnh này.
- Do cho n quá no khi thi tit oi bc.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 14

II. C ch
Khi nhit đ
môi trng
tng
C ch thi nhit
m đ không khí cao
Không có gió lu thông
Mt đ nht cao
…………………
Duy trì thân nhit
bình thng
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 15
-Tng tit m hôi
-Tng hô hp
-Giãn mch qun ngoi vi
- Ung nhiu nc
Tng thân nhit
Xung huyt não Ri lon toàn thân
Ri lon cân bng
nc và đin gii
8/27/2012
6
III. Triu chng
•  giai đon đu:
• Th nhanh, toàn thân vã m hôi,
• ng t mt m rng.
• Tim đp nhanh, mch ny,
• Thân nhit tng,
• Các mch qun  niêm mc mt cng phng ni
rõ, niêm mc đ ng.

8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 16
• Bnh tin trin:
– Th khó ngày càng nng.
– C nhai và c môi co git, nôn ma.
– iên cung,
–

ng t m rng sau đóhônmê,
co gitricht.

ng

t

m

rng

sau

đó

hôn

mê,
co

git

ri

cht.

– Khi cht con vt sùi bt mép, có khi còn ln máu.
– Máu khó đông.
– Não, màng não và phi cng b xung huyt hoc phù.
– Ngoi tâm mc và ph mc b  huyt.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 17
IV. Tiên lng
- Bnh súc thng b cht nhanh do do lit tim, xung
huytvàxut huythoc phù phi.
- Nu phát hinkpthivàđiutr ttconvtcó
kh nng hiphc.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 18
8/27/2012
7
V. C h n đoán
- Da vào các duhiuch yu:
- Bnh súc không tipxúctr tipvinng.
- Bnh súc vã nhium hôi, máu cô đc, mtnc, xung
hu
y
tvàxuthu
y
t  m

ts t chc.
y
y


- Cn phân bitvibnh:
- Cmnng,
- Viêm não,
- Nhit thán
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 19
VI. iu tr
•Nguyên tc:
• 


b
nh
súc


n

i
yê
n tnh
,
th
o
án
g
mát.
 b súc   yê ,
og
• Tìm mi cách thoát nhit cho c th.
• Chm lnh vùng đu và toàn thân.

8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 20
• B sung nc và cht đin gii:
• Dung dch nc mui sinh lý
• Dung dch ringer lactate
• Tr tim: cafein, long não tiêm di da.
• Trng hp mch quá cng phi dùng bin
pháp chích huyt.
8/23/2012 DVM. DAM VAN PHAI_D.PTDIC_FVM 21