Pháp luật việt nam về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo


KHOA LUẬT



LÊ QUANG HƯNG



PHÁP LUẬT VIỆT NAM
VỀ QUYỀN TỰ DO TÍN NGƯỠNG, TÔN GIÁO

Chuyên ngành: Luật Dân sự
Mã số: 60 38 30



LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC




Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. LÊ ĐÌNH NGHỊ






HÀ NỘI - 2014

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong
bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong
Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã
hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ
tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để
tôi có thể bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!



Lê Quang Hưng

MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục

MỞ ĐẦU 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUYỀN TỰ DO TÍN
NGƯỠNG TÔN GIÁO 6
1.1. Khái lược về các tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam 6
1.1.1.  6
1.1.2.  9
1.2.3.  12
1.2. Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo trong pháp luật quốc tế 13

1.2.1.  13
1.1.2.  14
1.3. Quan điểm của pháp luật Việt Nam về tự quyền do tôn giáo 23
 27
Chương 2: QUYỀN TỰ DO TÍN NGƯỠNG, TÔN GIÁO THEO QUY
ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT DÂN SỰ VIỆT NAM HIỆN HÀNH 28
2.1 Quá trình phát triển trong các quy định của pháp luật Việt
Nam về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo 28
2.1.1. - 1954 28
2.1.2. - 1975 29
2.1.3. - 1986 29
2.1.4. ng,
tôn giáo (2004) 30
2.1.5. 2004
 31

2.2. Nội dung quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành về
quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo 32
2.3. Thực tiễn vận dụng pháp luật và những tồn tại trong quy
định của pháp luật về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo 37
2.3.1.  38
2.3.2.  40
 43
Chương 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN PHÁP
LUẬT VỀ QUYỀN TỰ DO, TÍN NGƯỠNG TÔN GIÁO 44
3.1. Tính cấp thiết của việc sửa đổi Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn
giáo 2004 trong tình hình hiện nay 44
3.2. Yêu cầu đặt ra khi sửa đổi Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo 2004 46
3.3. Kiến nghị sửa đổi cụ thể một số điều của Pháp lệnh tín
ngưỡng, tôn giáo 2004 47

 65
KẾT LUẬN 66
TÀI LIỆU THAM KHẢO 68




1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

               



,

  - 
 



 



 
 
quan   toàn  

     
công dân; 

 


t

2
khác, 





, tôn giáo.




c 

“Pháp luật Việt Nam về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo"


      

nay.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài



liên quan 
c       
.


3
    



 C
:
- Hồ Chí Minh về vấn đề tôn giáo tín ngưỡng,

- Đạo Tin lành - Những vấn đề liên quan đến an
ninh trật tự ở Việt Nam hiện nay 
- Vấn đề an ninh, quốc phòng trong lĩnh
vực tôn giáo, dân tộc, 
- 2004), Hoàn thiện hệ thống pháp luật về hoạt động
tôn giáo ở Việt Nam,  

- Quy định pháp luật hiện hành về đất đai
liên quan đến tôn giáo, thực trạng và giải pháp
Công an, Hà 
- "Quyền tự do tôn giáo ở Mỹ và
một số giá trị phổ biến có ý nghĩa tham khảo đối với Việt Nam"


 các 

, 











 2004 và
     :   -   
92/2012--CP ngày 08/11/2012.

4
3. Mục tiêu nghiên cứu
3.1. Mục tiêu tổng quát
  „„Pháp luật Việt Nam về quyền tự do tín ngưỡng, tôn
giáo”              
  
nh t, t2004   
  

.
3.2. Mục tiêu cụ thể
- 

- 

, tôn giáo,  còn 
 
- a còn 
rõ ràng, có  khác nhau 

dân.
4. Tính mới và những đóng góp của đề tài
ý 
ý 
tôn giáo 
 
 
 , 2004 .
           òn  

5
sung

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
-  
tôn giáo.
-  
 ttôn giáo  2004 và 
t
6. Nội dung, thời gian, địa điểm và phương pháp nghiên cứu
6.1. Nội dung nghiên cứu
- 
- 
ín


-  2004 và 
92/2012-

6.2 Thời gian, địa điểm nghiên cứu
-  2005 
- 
6.3 Phương pháp nghiên cứu
-           
- Lênin, t
- 
 ;
+ Ph;
+ Ph.

6
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ
QUYỀN TỰ DO TÍN NGƯỠNG TÔN GIÁO

1.1. Khái lược về các tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam
             


 -  
1.1.1. Đặc điểm của tôn giáo ở Việt Nam


Do c

- Việt Nam là một quốc gia đa tôn giáo, đa tín ngưỡng;

              




 


      
3 tô

i, Bà La Môn, 

7

 


 Tuy
 
       
             


- Các tôn giáo đều đã được Việt Nam hóa, tồn tại đan xen, hòa đồng,
dung hợp cùng tín ngưỡng truyền thống

 



 











8
có nh       



- Thần thánh hóa anh hùng dân tộc, những người có công với gia đình,
làng, nước là một nét đặc trưng trong tín ngưỡng truyền thống
 

dân



 
- Phú
- 

 


- Ở Việt Nam không có tôn giáo nào được công nhận là quốc đạo
 
 


 Tuy P  ,
Các tôn



9


- Sinh hoạt tôn giáo: 






         



m.
  
2008 và 2014    

 cùng hàng v

1.1.2. Các tôn giáo ở Việt Nam

              
 
25.331 

- Phật giáo:  

  - 

10
 
Lâm Yên T


-
-me. 


- Công giáo: 

-xi-

-
cao (Macau, Tr




- Tin Lành: 


Missionary Alliance-



    

 

11
- Đạo Hồi: 
-
       
-ni; hai là,

Minh, T
             
 
i 17 chùa).
- Đạo Cao Đài l         
 
  - Tây Ninh ài.
  
Cao
            

- Phật giáo Hòa Hảo: 
        



- 




- 


12
            
 La M





1.2.3. Tín ngưỡng dân gian

    
ngh

   
-Thái,
nhóm Hmông-Dao; nhóm Hoa-Sán Dìu-  - -Gia Rai;
nhóm Môn - 
 
            

     





 



13
ng 


15].
1.2. Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo trong pháp luật quốc tế
1.2.1. Khái niệm tôn giáo
 
   


[8, tr.61].

           

 


châu Âu, vì tính


châu Âuchâu Âu châu Âu
châu Âu




38, tr.14]


14
 






[19, tr.570]
[36, tr.511].


 tôn



1.1.2. Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo trong pháp luật quốc tế



t


 

   
  
  
Trong khi  

15

 cá nhân có
, tôn giáo riêng hay  
chính 
châu Âu 
- XVIII. 



 
tôn giáo cho mình.

 


 : 
, ng phát

. 
 

ma        khi Liên h    
      ngày 10-12-1948,       


 
 
: h

16
: 
. T
  
tuy không 

nói chung, 

thành viên 
này.  
các n: 

 

- Hiến chương của Liên hợp quốc năm 1945 
“Khẳng định một lần nữa sự tin tưởng vào những quyền cơ bản, nhân
phẩm và giá trị của con người, vào quyền bình đẳng giữa nam và nữ, ”
[26
 “khuyến khích phát triển sự tôn trọng
các quyền của con người và các tự do cơ bản cho tất cả mọi người, không
phân biệt chủng tộc, nam nữ, ngôn ngữ hoặc tôn giáo” [26
h
“Sự tôn trọng và tuân thủ triệt để các quyền và tự do cơ
bản của tất cả mọi người, không phân biệt chủng tộc, nam nữ, ngôn ngữ hay
tôn giáo” [26, tr.138].
- Tuyên ngôn thế giới về nhân quyền, 1948 (The Universal Declaration

of Human Rights - UDHR) h và
công b (III) ngày 10/12/1948, à

17
   Hh  tuyên
ngôn h




tâm và tôn giáo (freedom of thought, conscience and religion) 
trong 
Mọi người đều có quyền tự do tư tưởng, tín ngưỡng và tôn
giáo, kể cả tự do thay đổi tín ngưỡng hoặc tôn giáo của mình, và
tự do bày tỏ tín ngưỡng hay tôn giáo của mình bằng các hình thức
như truyền giảng, thực hành, thờ cúng và tuân thủ các nghi lễ,
dưới hình thức cá nhân hay tập thể, tại nơi công cộng hoặc nơi
riêng tư [28, tr. 240, 241].
UDHR 

và dâUDHR 


, UDHR 
 

Mọi người sinh ra đều được tự do và bình đẳng về nhân
phẩm và các quyền” “Mọi người đều được hưởng tất cả
các quyền và tự do nêu trong bản Tuyên ngôn này mà không có bất
kỳ sự phân biệt, đối xử nào về chủng tộc, màu da, giới tính, ngôn

ngữ, tôn giáo,…” 28, tr.236, 237]; “Mọi người đều bình
đẳng trước pháp luật và được pháp luật bảo vệ một cách bình đẳng

18
mà không có bất kỳ sự phân biệt nào. Mọi người đều có quyền được
bảo vệ một cách bình đẳng chống lại bất kỳ sự phân biệt đối xử nào
vi phạm bản Tuyên ngôn này, và chống lại bất kỳ sự kích động phân
biệt đối xử nào như vậy 28, tr. 238].
Tuy nhiên, 
t , tôn giáo . T


1. Mọi người đều có những nghĩa vụ đối với cộng đồng, là
nơi duy nhất mà ở đó nhân cách của bản thân họ có thể phát triển
tự do và đầy đủ. 2. Khi hưởng thụ các quyền và tự do của mình, mọi
người chỉ phải tuân thủ những hạn chế do luật định, nhằm mục đích
bảo đảm sự công nhận và tôn trọng thích đáng đối với các quyền và
tự do của người khác, cũng như nhằm đáp ứng những yêu cầu
chính đáng về đạo đức, trật tự công cộng và phúc lợi chung trong
một xã hội dân chủ. 3. Trong mọi trường hợp, việc thực hiện các
quyền tự do này cũng không được trái với các mục tiêu và nguyên
tắc của Liên hợp quốc. [28, tr. 244].
- Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị, 1966 (The
International Covenant on Civil and Political Rights - ICCPR)  
 
h (XXI), ngày 16-12-
-3-

UDHR. Kng, tôn giáo trong ICCPR
  

19
Mọi người đều có quyền tự do tư tưởng, tự do tín ngưỡng và
tôn giáo. Quyền này bao gồm tự do có hoặc theo một tôn giáo hoặc
tín ngưỡng do mình lựa chọn và tự do bày tỏ tín ngưỡng hoặc tôn
giáo một mình hoặc trong cộng đồng với những người khác, một
cách công khai hoặc kín đáo dưới các hình thức như thờ cúng, cầu
nguyện, thực hành và truyền giảng.
Ngoài ra, trong ICCPR


  
18); Q  


 C
  

 28, tr. 280].

 ICCPR             




HRC làm rõ thêm trong Bình luận chung số 22 n
 
Thứ nhất, 


20




Thứ hai, 




Thứ ba, 










gia cá




Thứ tư, 


21







Thứ năm, 





Thứ sáu, 

 


Thứ bảy, 








 3