Đề thi thử Quốc gia năm 2015 môn Ngữ Văn trường THPT Thống Nhất

Đề thi thử THPT Quốc gia môn Văn năm 2015 Trường THPT Thống Nhất
I. Đọc hiểu (8,0 điểm)
Chữ và tiếng trong thơ phải còn có một giá trị khác, ngoài giá trị ý niệm. Người
làm thơ chọn chữ và tiếng không những vì ý nghĩa của nó, cái nghĩa thế nào là thế
ấy, đóng lại trong một khung sắt. Điều kỳ diệu của thơ là mỗi tiếng, mỗi chữ,
ngoài cái nghĩa của nó, ngoài công dụng gọi tên sự vật, bỗng tự phá tung mở rộng
ra, gọi đến chung quanh nó những cảm xúc, những hình ảnh không ngờ, tỏa ra
chung quanh nó một vùng ánh sáng động đậy. Sức mạnh nhất của câu thơ là ở sức
gợi ấy. Câu thơ hay, có cái gì làm rung những chiếc cốc kia trên bàn, làm lay động
ánh trăng kia trên bờ đê. “Chim hôm thoi thót về rừng ”. Chúng ta đọc mà thấy
rõ buổi chiều như hơi thở tắt dần, câu thơ không còn là một ý, một bức ảnh gắng
gượng chụp lại cảnh chiều, nó đã bao phủ một vầng linh động truyền sang lòng ta
cái nhịp phập phồng của buổi chiều. Mỗi chữ như một ngón nến đang cháy, những
ngọn nến ấy xếp bên nhau thành một vùng sáng chung. Ánh sáng không những ở
đầu ngọn nến, nó ở tất cả chung quanh những ngọn nến. Ý thơ không những trong
những chữ, nó vây bọc chung quanh. Người xưa nói: Thi tại ngôn ngoại.
(Trích Mấy ý nghĩ về thơ. Tuyển tác phẩm văn học Nguyễn Đình Thi. Tiểu
luận-Bút kí. NXB Văn học, Hà Nội, 2001)
Đọc đoạn trích văn bản trên và thực hiện các yêu cầu sau :
1. Nêu những ý chính của đoạn trích văn bản trên?
2. Người viết đã sử dụng kết hợp các thao tác lập luận nào trong đoạn trích trên?
Xác định thao tác lập luận chính.
3. Xác định và chỉ ra hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ được sử dụng
trong câu văn sau: Mỗi chữ như một ngón nến đang cháy, những ngọn nến ấy xếp
bên nhau thành một vùng sáng chung.
4. Anh/ chị hiểu như thế nào về câu: “Thi tại ngôn ngoại”? Hãy chỉ ra phần “Thi
tại ngôn ngoại” trong 2 câu thơ:
Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về
(Đất nước - Nguyễn Đình Thi)
5. Từ cách hiểu ở mục 4, hãy viết một đoạn văn ngắn suy nghĩ về câu nói: “Nếu

anh bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai sẽ bắn lại anh bằng đại bác” của
nhà thơ Daghestan Rasul Gamzatovich Gamzatov.
II . Làm Văn (12,0 điểm)
Về một vẻ đẹp của tình yêu mà anh/chị tâm đắc trong bài thơ Sóng của Xuân
Quỳnh. Từ đó, trình bày suy nghĩ về tình yêu của tuổi trẻ hôm nay.
Đáp án Đề thi thử THPT Quốc gia môn Văn năm 2015
Trường THPT Thống Nhất
I. Đọc hiểu (8,0 điểm)
Câu 1 (1,0 điểm)
Những ý chính của đoạn trích văn bản:
- Chữ và tiếng trong thơ phải có một giá trị khác, ngoài giá trị ý niệm. Ngoài công
dụng gọi tên sự vật, nó còn có khả năng gợi hình, gợi cảm cao. (0,5đ)
- Nghĩa của câu thơ, bài thơ, không chỉ là nghĩa cộng của những chữ, những tiếng
tạo nên câu thơ, bài thơ mà là nghĩa tổng hợp trong mối quan hệ đa chiều của
những tiếng, những chữ tạo nên câu thơ, bài thơ ấy. (0,5đ)
Câu 2 (1,0 điểm)
Người viết đã sửng dụng kết hợp các thao tác: Bình luận, chứng minh… (0,5đ)
Bình luận là thao tác lập luận chính (0,25đ)
Biểu hiện: Có nhiều câu văn thể hiện quan điểm, ý kiến của người viết về vấn đề
chữ và tiếng trong thơ.(0,25đ)
Câu 3: Các biện pháp tu từ (1,0 điểm)
- Biện pháp so sánh: Mỗi chữ như một ngọn nến đang cháy(0,25đ)
- Hiệu quả nghệ thuật: Làm tăng tính gợi hình, gợi cảm. Có cảm giác mỗi chữ
không còn là một cái vỏ ngôn ngữ vô hồn, bất động mà lung linh, sinh động, có
sức sống đang toả nhiệt và truyền hơi ấm sang người đọc (0,25đ)
- Biện pháp ẩn dụ: Hình ảnh một vùng sáng chung. (0,25đ)
Hiệu quả nghệ thuật: Đó là nghĩa của những tiếng, những chữ (nói chung là từ ngữ)
trong mối quan hệ tương tác, hoà hợp, bổ sung lẫn nhau để tạo nên những ý nghĩa
ngoài ý nghĩa riêng của mỗi tiếng, mỗi chữ. Làm tăng tính gợi hình cha các diễn
đạt (0,25đ)

Câu 4 (2,0đ): Thi tại ngôn ngoại nghĩa là: Ý thơ ở ngoài lời thơ ( 0,5đ)
Phần Thi tại ngôn ngoại trong hai câu thơ:
- Tiếng nói thiêng liêng của lịch sử cha ông luôn vọng về nhắc nhở(0,75đ)
- Sức mạnh truyền thống của lịch sử dân tộc tạo nên động lực, niềm tự hào cho thế
hệ hiện tại trong cuộc đương đầu với thực dân Pháp xâm lược.(0,75đ)
Câu 5: Viết đoạn văn ngắn (3,0đ). Đoạn văn đảm bảo hình thức và nội dung,
không được gạch đầu dòng, diễn đạt trong sáng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ,
ngữ pháp. Cụ thể:
a/ Về hình thức: Đảm bảo có câu mở đoạn, phát triển đoạn và kết đoạn. Các câu
trong đoạn văn phải liên kết với nhau (0,25đ)
b/ Về nội dung: đảm bảo các ý sau:
- Dẫn ý bằng ý chính từ 2 câu thơ ở mục 4: Niềm tự hào về truyền thống, quá khứ
cha ông vẫn còn ở bên cạnh chúng ta. (0,25đ)
- Bằng cách nói hình ảnh: bắn súng lục vào quá khứ, tương lai sẽ bắn anh bằng
đại bác, cách dùng hình ảnh mang ý nghĩa tăng tiến: súng lục- đại bác, người nói
muốn khẳng định: Cách đối xử của mỗi người với quá khứ như thế nào thì tương
lai họ nhận được sẽ như thế, thậm chí còn tồi tệ hơn thế. Câu nói đề nghị một lối
sống, một thái độ sống: trân trọng quá khứ, biết ơn quá khứ.(0,75đ)
- Tại sao sống là phải biết trân trọng quá khứ? (1,25đ)
+ Quá khứ là truyền thống, là lịch sử, là nguồn cội, tổ tiên, là văn hoá, văn minh
xưa… Quá khứ là những gì đã xảy ra, trôi qua, không bao giờ lấy lại được. Do đó,
con người phải biết trân trọng quá khứ, nguồn cội…, trân trọng chính mình.
+ Vì phải có quá khứ mới có hiện tại và tương lai, với quá khứ người ta xây dựng
hiện tại và tương lai.
+ Quá khứ chính là tấm gương soi để con người tự nhận thức và rút ra những bài
học kinh nghiệm quí báu cho mình.
+ Nếu con người quay lưng, “bắn vào quá khứ”, con người sẽ trở thành những kẻ
vô ơn, bạc nghĩa. Họ sẽ bị tương lai đáp trả hậu quả tương xứng.
- Bài học nhận thức, hành động của bản thân. (0,5đ)
II. Làm văn (12,0 điểm)

A. Yêu cầu về kĩ năng
- Thí sinh biết cách làm bài nghị luận văn học về một đoạn thơ, bài thơ. Từ đó, liên
hệ một vấn đề xã hội liên quan.
- Vận dụng tốt các thao tác lập luận;
- Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp;
- Khuyến khích những bài viết sáng tạo.
B. Yêu cầu về kiến thức
Trên cơ sở những hiểu biết về tác giả Xuân Quỳnh, bài thơ Sóng và những vẻ đẹp
của tình yêu được thể hiện trong bài thơ, thí sinh chọn được một vẻ đẹp mà mình
tâm đắc để nghị luận.
I. Mở bài:
- Giới thiệu đôi nét về tác giả Xuân Quỳnh, bài thơ Sóng
- Nêu đối tượng cần nghị luận (một vẻ đẹp trong tình yêu được thể hiện
qua bài thơ Sóng và vấn đề tình yêu của tuổi trẻ ngày nay)
1,0
II. Thân bài: 10,0
1. Phân tích một vẻ đẹp của tình yêu trong bài thơ Sóng 6,0
a/ Khái quát về bài thơ Sóng
- Hoàn cảnh ra đời, đề tài, cảm hứng bao trùm bài thơ
- Những vẻ đẹp của tình yêu được gửi gắm qua bài thơ
1,0
b/ Phân tích một vẻ đẹp của tình yêu: Thí sinh có thể tự do chọn một vẻ
đẹp nào đó (như sự chủ động bày tỏ tình yêu một cách chân thành;
những suy tư, trăn trở về tình yêu; nỗi nhớ; sự thuỷ chung; khát khao…)
để nghị luận.
Thí sinh có thể trình bày, diễn đạt khác nhau nhưng cần làm rõ được các
ý chính:
- Đó là vẻ đẹp nào?
- Vẻ đẹp đó được biểu hiện cụ thể như thế nào trong tác phẩm?
+ Xác định được một hoặc hai khổ thơ thể hiện vẻ đẹp đó

+ Khai thác từ ngữ, hình ảnh, nhịp điệu, các biện pháp tu từ… để làm rõ
vẻ đẹp đó.
- Vẻ đẹp đó góp phần hoàn chỉnh vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình
như thế nào?
- Qua vẻ đẹp đó, nhà thơ muốn gửi gắm tư tưởng, tình cảm gì?
4,0
c/ Nghệ thuật
Các yếu tố nghệ thuật được sử dụng để xậy dựng vẻ đẹp ấy nói riêng và
góp phần làm nên thành công của tác phẩm nói chung
1,0
2. Liên hệ tình yêu của tuổi trẻ hôm nay 4,0
- Tuổi trẻ hôm nay vẫn phát huy được những vẻ đẹp của tình yêu trong
bài thơ như thuỷ chung, khát khao, tin tưởng, chủ động vươn tới một
tình yêu tốt đẹp
2,0
- Bên cạnh đó, một bộ phận nhỏ các bạn trẻ có quan niệm sai lầm trong
tình yêu. Họ sống thực dụng, không trân trọng những giá trị truyền
thống đẹp đẽ của tình yêu. Cần phải phê phán hiện tượng này.
( Lấy dẫn chứng thực tế và phân tích để làm sáng tỏ luận điểm)
2,0
III. Kết bài:
- Khẳng định lại vẻ đẹp của tình yêu được thể hiện trong bài thơ.
- Ý nghĩa của bài thơ trong việc bồi đắp tâm hồn của tuổi trẻ.
1,0