Đề thi thử vào lớp 10 môn Ngữ văn năm học 2015-2016 Phòng GD - ĐT Yên Lạc, Vĩnh Phúc

PHÒNG GD&ĐT YÊN LẠC
ĐỀ THI THỬ VÀO LỚP 10 THPT MÔN NGỮ VĂN
NĂM HỌC 2015-2016
Thời gian 120 phút, không kể thời gian giao đề
Câu 1 (1,25 điểm).
Xác định từ “đầu” nào trong các câu sau được dùng với nghĩa gốc? dùng với nghĩa
chuyển? phương thức chuyển nghĩa của từ?
a. “Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Ca nô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng”
(Tố Hữu)
b. “Súng bên súng, đầu sát bên đầu”
(Chính Hữu)
c. “Đầu súng trăng treo”
(Chính Hữu)
Câu 2 (2,75 điểm).
a. Cho đoạn thơ sau:
“Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi…”
- Đoạn trích trên trong bài thơ nào? Của ai? Viết nốt câu thơ cuối của đoạn?
b. Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
“Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”
(“Đoàn thuyền đánh cá” - Huy Cận)
c. Qua mỗi bài thơ, các tác giả trên đều thể hiện tình cảm của mình với biển, quê hương.

Từ tình cảm của các nhà thơ em đã học và từ hiểu biết của mình về Hoàng Sa, Trường Sa,
em có suy nghĩ gì về vấn đề biển đảo quê hương? Hãy trình bày suy nghĩ của em về vấn
đề trên bằng một bài văn ngắn (khoảng nửa trang giấy thi)
Câu 3 (6 điểm).
“Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ, viết về những phẩm chất tốt
đẹp và số phận oan nghiệt của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.
Em hãy phân tích nhân vật Vũ Nương trong truyện để thấy được những vẻ đẹp của
người phụ nữ.
HẾT
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm!
Họ tên thí sinh Số báo danh
PHÒNG GD&ĐT YÊN LẠC
HƯỚNG DẪN CHẤM KCSL LỚP 9. MÔN NGỮ VĂN (LẦN 2)
NĂM HỌC 2014-2015
Câu 1: (1,25 điểm):
a. Nghĩa gốc. (0,25 điểm)
b. Nghĩa chuyển, theo phương thức ẩn dụ chỉ sự cùng chung chí hướng, lí tưởng (0,5
điểm)
c. Nghĩa chuyển, theo phương thức hoán dụ chỉ bộ phận đồ vật. (0,5 điểm)
Câu 2: (2,75 điểm)
a. Đoạn thơ trong bài “Quê hương”, của tác giả Tế Hanh, câu thơ cuối:
“Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!” - mỗi ý cho 0,25 điểm tổng 0,75 điểm
b. Cảm nhận về đoạn thơ:
* Yêu cầu chung:
- Về kĩ năng: HS biết viết đoạn văn cảm thụ về thơ. Diễn đạt mạch lạc, có cảm xúc.
Không mắc lỗi dùng từ, viết câu, chính tả.
- Về nội dung cần đảm bảo các ý cơ bản sau:
Đoạn trích là khổ thơ cuối trong bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của tác giả Huy Cận,
viết về cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong buổi bình minh. (0,25 điểm)
+ Hình ảnh nhân hóa, đối xứng gợi hình ảnh người dân ngư chài cất cao tiếng hát

trong niềm vui hân hoan thắng lợi hòa cùng gió biển, căng cánh buồm đưa con thuyền chạy
như bay, đua với thời gian trở về bến trong ánh mặt trời bình minh tươi sáng. Nhịp sống,
nhịp lao động hết sức khẩn trương. (0,5 điểm)
+ Biện pháp thậm xưng kết hợp với hình ảnh hoán dụ “mắt cá…” và cấu trúc thơ song
hành đã vẽ lên cảnh được mùa cá và cuộc sống ấm no của người dân vùng biển (0,5 điểm)
Đoạn thơ là bức tranh đẹp về cảnh bình minh trên biển, nhịp sống lao động và niềm
vui, hạnh phúc về cuộc sống ấm no của người dân miền biển trong thời kì mới (0,25 điểm)
c. Yêu cầu chung:
- Về kĩ năng: HS biết viết văn nghị luận về một vấn đề xã hội. Diễn đạt mạch lạc, lập luận
rõ ràng, có cảm xúc. Không mắc lỗi dùng từ, viết câu, chính tả.
- Về nội dung học sinh có thể có nhiều cách viết khác nhau song cần đảm bảo các ý cơ bản
sau:
- Khẳng định biển đảo là một phần lãnh thổ quê hương, gần gũi gắn bó với con người
Việt Nam.
- Tình cảm của con người với biển, quê hương: yêu mến, tự hào, hi sinh vì biển đảo.
- Phê phán những nhận thức, thái độ, hành vi không đúng về biển đảo.
- Thể hiện ý thức, thái độ, trách nhiệm của bản thân với biển đảo quê hương.
(Mỗi ý cho 0,25 điểm, tổng 1 điểm)
Câu 3: (6 điểm)
 Yêu cầu chung:
- Về kĩ năng: HS biết viết văn nghị luận văn học.
Diễn đạt mạch lạc, lập luận rõ ràng, có cảm xúc.
Không mắc lỗi dùng từ, viết câu, chính tả.
- Về nội dung: học sinh cần phân tích dẫn chứng để làm rõ những vẻ ó thể có nhiều cách
viết khác nhau song cần đảm bảo các ý cơ bản sau:
Phần Nội dung cơ bản Điểm
MB:
(0,25 đ)
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nhân vật (0,25
điểm)

TB:
(5,5 đ)
Phân tích truyện để thấy được những vẻ đẹp của nhân vật
Vũ Nương:
+ Vũ Nương là người con gái xinh đẹp, nết na: Vũ Thị Thiết,
người con gái quê ở Nam Xương, tính tình thùy mị, nết na, lại
thêm tư dung tốt đẹp…”. Chàng Trương Sinh con nhà hào phú
lấy về làm vợ. Sự vượt qua lễ giáo phong kiến “môn đăng hậu
đối” của Trương Sinh càng chứng tỏ Vũ Nương là người con gái
đẹp vẹn toàn “công, dung, ngôn, hạnh”, đẹp cả nhan sắc và đức
hạnh.
(1 điểm)
+ Vũ Nương là người phụ nữ hiểu lễ nghĩa, thông minh khôn
khéo, coi trọng hạnh phúc lứa đôi, hạnh phúc gia đình. Sống với
người chồng đa nghi, “luôn phòng ngừa vợ quá mức” Vũ Nương
vẫn luôn “giữ gìn khuôn phép”, không để gia đình rơi vào cảnh
“thất hòa”…
(1 điểm)
+ Vũ Nương – người vợ đảm đang, thương yêu thủy chung với
chồng: người vợ trẻ gánh vác cuộc sống gia đình nỗi vất vả càng
lớn hơn khi Trương Sinh bị bắt lính. Nàng vừa nuôi con nhỏ,
vừa chăm mẹ già đau yếu.
Lời tiễn dặn chồng lúc chia xa “Chỉ mong chàng hai chữ bình
yên”, nỗi lo lắng, xót xa, thương chồng nơi biên ải “ thiếp băn
khoăn ” “mỗi khi bướm lượn đầy vườn… nỗi buồn góc bể chân
trời không tài nào ngăn được, lòng thủy chung son sắt “tô son…
chưa hề bén gót”
(1,5
điểm)
+ Vũ Nương - người con dâu hiếu thảo: chồng đi xa, nuôi con

nhỏ, nàng vẫn một lòng “chăm sóc thuốc thang, lễ bái thần phật,
dùng lời ngọt ngào khôn khéo để khuyên lơn” khi mẹ chồng ốm
đau. Khi bà cụ mất “lo ma chay tế lễ như với cha mẹ đẻ mình”.
Tấm lòng của nàng khiến mẹ chồng cảm động trong lời từ biệt
lúc lâm chung “Sau này, trời xét lòng lành… con đã chẳng phụ
mẹ”. Tấm chân tình của nàng sau này khiến cho trời đất, thần
linh cũng cảm động
(1,5
điểm)
Đánh giá: Với nghệ thuật tả thực, hình ảnh ước lệ tượng trưng,
Nguyễn Dữ đã khắc họa nhân vật Vũ Nương là người phụ nữ có
vẻ đẹp toàn diện cả về nhan sắc và tâm hồn: xinh đẹp, thông
minh, khôn khéo, đảm đang, hiếu thảo, thủy chung son sắt. Nhân
vật Vũ Nương mang vẻ đẹp tiêu biểu của người phụ nữ Việt
Nam.
(0,5
điểm)
Qua nhân vật, tác phẩm ta thấy được cái nhìn nhân đạo của tác
giả dành cho người phụ nữ.
KB:
(0,25 đ)
- Khẳng định những vẻ đẹp của nhân vật
- Bày tỏ tình cảm thái độ
(0,25
điểm)
* Lưu ý: Giám khảo cần linh hoạt, cho điểm cao các bài viết sáng tạo.