Đề thi thử vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2014 trường THPT chuyên Hà Tĩnh

CÂU 1 (5,0 điểm):
Trong chương trình Ngữ văn 9 các em đã được học đoạn trích Con chó Bấc
trích từ tiểu thuyết Tiếng gọi nơi hoang dã của nhà văn Jack London.
a. Hãy xác định nghĩa tường minh và nghĩa hàm ý trong nhan đề Tiếng gọi nơi
hoang dã
b. Viết đoạn văn ngắn (khoảng 10 câu) theo cách lập luận Tổng – Phân –
Hợp, có nội dung bàn về ý nghĩa nhan đề Tiếng gọi nơi hoang dã.
c. Hãy viết bài văn ngắn (khoảng 300 từ) bàn về bài học lối sống được gợi
ra từ nhan đề Tiếng gọi nơi hoang dã và đoạn trích Con chó Bấc.
CÂU 2 (5,0 điểm): Thí sinh chọn một trong hai câu dưới đây (câu 2 a hoặc câu 2 b)
Câu 2 a (5,0 điểm):
Hình tượng Bác Hồ trong cảm thức của nhà thơ Viễn Phương thể hiện trong
bài thơ Viếng lăng Bác (
Ngữ văn 9, tập 2, Giáo dục, 2005, tr. 58
)
Câu 2 a (5,0 điểm):
Trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long, nhân vật cô kỹ
sư trẻ đã hết sức bàng hoàng, xúc động khi cô nhận được từ anh thanh niên không
chỉ một bó hoa tươi mà còn là “bó hoa của những háo hức và mơ mộng”.

Hãy phân tích để làm rõ sự “háo hức và mơ mộng” mà cô gái đã nhận được
từ anh thanh niên.
HẾT
S
Ở GD & ĐT H
À T
ĨNH

TRƯỜNG THPT CHUYÊN HÀ TĨNH

Đ
Ề THI THỬ MÔN NGỮ VĂN

KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10
THPT CHUYÊN
(ÁP DỤNG CHO HS THI VÀO LỚP
CHUYÊN VĂN)
NĂM H
ỌC: 2014
-

2015

Thời gian: 150 phút
(không kể thời gian giao đề)



ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM

CÂU

N
ỘI DUNG CẦN ĐẠT

ĐI
ỂM

1

Bài làm c
ủa thí sinh cần đảm bảo các ý c
ơ b
ản sau đây:

a. Căn cứ nội dung tư tưởng được thể hiện trong tiểu
thuyết Tiếng gọi nơi hoang dã và đoạn trích Con chó Bấc
(
Ngữ văn 9, tập 2, Gd, 2005, tr. 151
) chúng ta có thể xác định
nghĩa tường minh và nghĩa hàm ý trong nhan đề Tiếng
gọi nơi hoang dã như sau:
- Nghĩa tường minh: “Nơi hoang dã” là nơi núi rừng,
“Tiếng gọi nơi hoang dã” vì thế có thể hiểu là tiếng gọi
của đại ngàn, của tổ tiên loài sói, gọi con chó Bấc về với
đồng loại của nó ở chốn rừng sâu.
- Nghĩa hàm ý: “Nơi hoang dã” còn là nơi cõi lòng băng
giá của một bộ phận người trong xã hội tư bản Mĩ đương
thời. Ở đó người với người tàn nhẫn, khái niệm tình
thương, sự công bằng, lòng nhân hậu bị xem rẻ. Hàm ý
sâu xa của nhan đề này chính là tiếng gọi vào cõi lòng giá
lạnh, vô cảm, tàn nhẫn của con người. Tác giả muốn đánh
thức lương tri con người, gọi họ trở về với lối sống văn
minh, tình nghĩa.
b. Bài làm của thí sinh phải đảm bảo ba yêu cầu:
- Thứ nhất, viết đoạn văn có dung lượng khoảng 10 câu.
- Thứ hai, đoạn văn đó phải được viết theo cách lập luận

Tổng – phân – hợp.
- Thứ ba, nội dung của đoạn văn phải bàn về ý nghĩa nhan
đề Tiếng gọi nơi hoang dã (đã chỉ ra ở câu a).
c. Bài làm của thí sinh phải đấp ứng các yêu cầu sau:
* Về kỹ năng: Thể hiện rõ sự nhuần nhuyễn kỹ năng làm
bài văn nghị luận xã hội, dạng bài văn nghị luận về một tư
tưởng đạo lí được gợi ra trong một tác phẩm văn học;
diễn đạt lưu loát, trong sáng, không mắc lỗi chính tả, ngữ
5,0




0,5


0,5




0,25
0,5
0,25

pháp; k
ết cấu b
ài văn ch
ặt chẽ v
à hoàn ch
ỉnh.

* Về kiến thức: bài làm cần có một số ý cơ bản sau đây:
1. Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: bài học lối sống
được gợi ra từ nhan đề Tiếng gọi nơi hoang dã và đoạn
trích Con chó Bấc
2. Làm rõ bài học lối sống được gợi ra từ nhan đề
Tiếng gọi nơi hoang dã và đoạn trích Con chó Bấc, cụ
thể là: xã hội đã vô cảm, thì con người cần phải hữu cảm,
phải dành cho nhau tình cảm yêu thương, sự quan tâm
thành thực; không lạnh lùng vô cảm. Có người từng nói
rằng: “Nơi lạnh nhát không phải là Bắc cực mà là nơi
không có tình người”.
3. Bàn luận:
- Khẳng định tính đúng đắn và ý nghĩa nhân văn sâu sắc
mà nhà văn gửi gắm trong nhan đề tác phẩm và đoạn
trích.
- Nếu con người biết quan tâm, yêu thương đùm bọc lẫn
nhau thì hệ quả như thế nào (ví dụ minh họa)?
- Ngược lại, nếu người với người lạnh lùng, vô cảm,
không có tình yêu thương và sự quan tâm lẫn nhau thì hệ
quả sẽ ra sao? Cho ví dụ minh họa.
- Trong xã hội tư bản Mĩ đầu thế kỉ XX một bộ phận
người vẫn sống lạnh lùng, vô cảm, thiếu vắng tình người.
Đây là “vấn nạn” kìm hãm sự phát triển của xã hội loài

người trên hành trình hướng đến văn minh.
- Ý nghĩa tư tưởng mà Jack London gửi gắm trong tiểu
thuyết Tiếng gọi nơi hoang dã nói chung và đoạn trích
Con chó Bấc nói riêng cho đến nay vẫn còn nguyên giá
trị.
4. Bài học nhận thức và hướng hành động:
- Tránh xa lối sống vô cảm


0,25

0,75



1,0











0,75

-

Coi tr
ọng lẽ sống t
ình th
ương


- Quan tâm chia sẻ, giúp đỡ và yêu thương những cảnh
đời nghèo khổ, bất hạnh,…Phát huy tốt truyền thống lá
lành đùm lá rách của cha ông tự ngàn xưa.
- Biết rung cảm trước những điều chân, thiện, mĩ; biết
loại trừ những gì tàn bạo, xấu xa, độc ác
- Cố gắng có nhiều hành động thể hiện sự chân thành, yêu
thương, quan tâm giúp đỡ đến mọi người, dù là những
việc nhỏ nhất.
5. Đánh giá chung: Khái quát toàn bộ bài viết/ hoặc sử
dụng một ý kiến, nhận định trực tiếp liên quan đến nội
dung bàn luận để nhấn mạnh vấn đề







0,25
2

a

* V
ề kỹ năng:

Bài làm phải thể hiện nhuần nhuyễn kỹ
năng làm văn nghị luận, dạng nghị luận về một hình
tượng trong tác phẩm thơ. Kết cấu bài viết chặt chẽ. Diễn
đạt lưu loát, trong sáng, giàu cảm xúc,…
* Về kiến thức: Bài làm càn đảm bảo các ý cơ bản sau:
1. Giới thiệu khá quát về tác giả, tác phẩm và vấn đề
cần nghị luận: hình tượng Bác Hồ trong bài thơ Viếng
lăng Bác của Viễn Phương.
2. Bác Hồ trong cảm thức của Viễn Phương:
- Bác Hồ - một con người bình thường giữa đời thường,
gần gũi, bao dung (thể hiện qua cách xưng hô: con – bác,
qua tình cảm tha thiết của nhân dân “dòng người đi trong
thương nhớ”, “nghe nhói ở trong tim”, “thương trào nước
mắt”…, qua hình ảnh thơ “vầng trăng sáng dịu hiền”,…).
- Bác Hồ - vị lãnh tụ vĩ đại mang tầm vóc vũ trụ (thể hiện
qua hình ảnh ẩn dụ “mặt trời trong lăng”, “trời xanh”, ).
- Về nghệ thuật khắc họa hình tượng Bác Hồ: bài thơ có
giọng điệu vừa trang trọng, vừa thiết tha sâu lắng; Giọng
thơ thay đổi linh hoạt theo mạch cảm xúc: khi hồi hộp,
5,0

0,5


1,25


1,25




náo nức (trên đường vào lăng), lúc tự hào, thành kính
(đứng trước lăng), lúc lại xúc động thiết tha (lúc chia xa).
Hệ thống từ ngữ giàu sức gợi, hình ảnh đặc sắc mang ý
nghĩa biểu tượng. Hình tượng Bác Hồ được khắc họa đan
xen hài hòa với nỗi niềm thành kính của tác giả và nhân
dân Nam bộ, và càng lúc càng rõ nét theo điểm nhìn từ xa
đến gần của tác giả.
3. Nâng cao vấn đề:
- Bác Hồ là hình tượng phổ biến trong thơ ca, nghệ thuật
Việt Nam (có thể gọi tên một số tác phẩm: ví dụ Bác ơi
của Tố Hữu, Người đi tìm hình của nước của Chế Lan
Viên,…). Trong cảm thức của Viễn Phương, Bác Hồ
được nhì ở nhiều góc độ khác nhau, đó là một đóng góp
đáng kể cho thơ ca viết về Bác.
- Hình tượng Bác Hồ được khắc họa vừa gần gũi, thân
thương vừa lớn lao vĩ đại, giúp người đọc hiểu sâu sắc
hơn về Bác và thêm yêu thêm kính vị cha già, vị lãnh tụ
vĩ đại này.
4. Đánh giá chung: Khái quát toàn bộ bài viết

1,25





0,5







0,25
2 b

* V
ề kỹ năng:

Bài làm phải thể hiện nhuần nhuyễn kỹ
năng làm văn nghị luận, dạng nghị luận về một vấn đề
trong tác phẩm tự sự. Kết cấu bài viết chặt chẽ. Diễn đạt
lưu loát, trong sáng, giàu cảm xúc,…
* Về kiến thức: Bài làm càn đảm bảo các ý cơ bản sau:
1. Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm, tình huống
gặp gỡ và tâm trạng “háo hức và mơ mộng” của cô gái .
2. Cô kỹ sư trẻ xúc động trước hết bởi bó hoa tươi mà anh
thanh niên đã tặng cô, ẩn chứa trong bó hoa ấy là tất cả
tấm lòng hiếu khách, và cảm xúc “thèm người” của anh.

3. Cô kỹ sư xúc động khó tả còn bởi một bó hoa khác, bó
hoa ấy chính là anh thanh niên – một tấm gương tuyệt đẹp
5,0




0,5

0,5




về cách sống, về thái độ đối với con người, với công
việc,… Cụ thể là:
- Miệt mài, say mê với công việc và dũng cảm khắc
phục khó khăn. Anh quan niệm: “khi ta làm việc, ta với
công việc là đôi”. Anh bảo rằng: “Công việc của cháu
gian khổ thế đấy, chứ nếu cất nó đi, cháu buồn đến chết
mất".
- Quan niệm của anh về hạnh phúc thật là đơn giản
nhưng cũng thật đẹp. Anh thấy mình “thật hạnh phúc” khi
biết không quân ta bắn rơi được máy bay Mỹ trên cầu
Hàm Rồng,
- Trong hoàn cảnh sống và làm việc nơi núi cao heo
hút, không một bóng người, anh luôn mang trong mình
cảm giác “thèm người” nhưng anh lại ý thức rõ: “Nếu đó
chỉ là nỗi nhớ phồn hoa đô thị thì thật xoàng”. Anh quan
tâm, yêu mến, quý trọng mọi người: anh gửi biếu gói tam

thất cho vợ bác lái xe vừa bị ốm, tặng hoa cho cô gái, mời
bác lái xe và ông hoạ sĩ uống trà, tặng cho người đi xa
một giỏ trứng gà tươi.
- Dù một mình nhưng anh vẫn tự lao động để cải thiện
đời sống, một vườn hoa rực rỡ, vườn chè thơm ngào ngạt,
và căn phòng của anh lúc nào cũng ngăn nắp, gọn gàng.
Nếp sống hằng ngày của anh được tổ chứ nề nếp, làm
việc, ăn uống, nghĩ ngơi, đọc sách, đọc báo,… như một
con người đang sống và làm việc giữa một xã hội, với
mọi người, chứ không phải một mình anh. Đó là một thái
độ tự trọng, đó chính là sống đẹp, sống có văn hóa.
- Anh còn là người khiêm tốn, thành thực. Trong cuộc
gặp gỡ với những người dưới xuôi lên, anh chỉ nói về
riêng mình năm phút, mà thật ra anh chỉ giới thiệu về
công việc của mình. Nói về mình đã ít mà cách nói cũng
hết sức nhẹ nhàng. Anh chân thành giới thiệu với bác họa
2,5

s
ĩ bao nhi
êu ngư
ời đáng để vẽ h
ơn anh.

-> Cô gái vừa mới vào đời, bắt đầu tìm hiểu cuộc sống và
công việc. Những phẩm chất sáng ngời của anh thanh
niên còn đẹp hơn bó hoa mà anh tặng cô. Anh chính là
tấm gương giúp cô có thêm dũng khí khám phá cuộc
sống, như một định hướng tốt đẹp và đúng đắn cho cô,
nên cô thấy háo hức và mơ mộng được sống và làm việc
như anh.

4. Nâng cao vấn đề:
- Anh thanh niên: biểu trưng cho tuổi trẻ, những người đã

và đang hy sinh thầm lặng cho đất nước. Chính anh đã

làm cho tất cả các nhân vật, đực biệt là cô kỹ sư trẻ phải
bàng hoàng xúc động, cảm phục.
- Tác giả Nguyễn Thành Long đã xây dựng nên một biểu
tượng để thế hệ trẻ noi theo, phấn đấu, hy sinh vì sự phát
triển của quê hương đất nước.
- Hình tượng anh thanh niên và cảm xúc háo hức mơ
mộng của cô gái đã góp phần xua tan bao vất vả nhọc
nhằn, giúp người đọc lạc quan hướng đến một tương lai
tươi sáng
5. Đánh giá chung: Khái quát toàn bộ bài viết.
Lưu ý: H/s có thể trình bày bài làm theo nhiều cách khác
nhau, miễn là đảm bảo các ý cơ bản trên đây. Khuyến
khích cho điểm những bài làm giàu tính sáng tạo.






1,0






0,5