10 kĩ năng đặt câu hỏi của giáo viên
!"
#$%&'()#*+,-.-,/0!1
234/5&6/7/8%#9/:64%;0
<!"<&'(/=%: #>.: +?/@
A&B&0/;(/ / /C@67%D/0&
0%(/ /C!
1. DỪNG LẠI SAU KHI ĐẶT CÂU HỎI
EMục tiêu
"3:0<FG04%H!
'00D8I8!
ETác dụng đối với học sinh
J(0H<F/ >0(%!
ECách thức dạy học
KL*+,(0(/MNOPQR<S0/'00!
TI/5H/'00%(0<0L(0(/MN
2. PHẢN ỨNG VỚI CÂU TRẢ LỜI SAI CỦA HỌC SINH
EMục tiêu
U04'M%(G0H!
"@03'899<30/$!
ETác dụng đối với học sinh
V%.%(0G0H: B%<00>D0W
X%3W%->%H)00H0
/!
X%3WYH%4<>/'M)H&/'M44
: :'80!
ECách thức dạy học
K70%G0H#@>%(0O30G0
2S!
"@80H%(#ZW)#0&I@+ <
'+<G0H!
[*+,%(G0H/ <H,36!
3. TÍCH CỰC HÓA TẤT CẢ HỌC SINH
EMục tiêu
"'(300G0H7>H\!
"@3)#Z.H!
ETác dụng đối với học sinhW
X /'M9H%'93'H%4<L6
/:+>N!
V/'MH003H0/H\!
ECách thức dạy học
K]#5'.#%:.HWLC^/'M'M
/'MH/ %(N!
KHH@+@H;# !
"6I:!
T: H_H0!
4. PHÂN PHỐI CÂU HỎI CHO CẢ LỚP
EMục tiêu
"'(300G0H7>H\!
K%L(0:G0N!
"0</$)`LE%(N
ETác dụng đối với học sinh
T;a-8%(G00!
X%.%(G00!
YH\;a0036%(G0!
ECách thức dạy học
K]#5'./'00%(DO9&:-%(&
:-%0!T%A&+? &B;S!KH:G0
%/G%.C4<!
VH&'(M:/'00%.C4<!
VHH: *+,%*I!!
KDb-H&;aH,/H
c4D.!
5. TẬP TRUNG VÀO TRỌNG TÂM
EMục tiêu
K;H /MH#H)706%(!
Vb,>@H/'00%(LC)#N&%()
/;!
ETác dụng đối với học sinh
YH%<F&>00:4Ld$NG0!
T:8/ #!
YHCL2#'.N
ECách thức dạy học
K]#5'./'0H, &_M.nội
dung chínhG0#H
D.:: /'00Ma%(!!
"'(M-H)%(/'M&$H%
:!
K+30/:%(G0H/ /!"<
tránh đưa ra các câu hỏi vụn vặt, không có chất lượng!
6. GIẢI THÍCH
EMục tiêu
U04'M%('0I!
ETác dụng đối với học sinh
YH/'00%(I8!!
ECách thức dạy học
K: /0<H/'0)!
7. LIÊN HỆ
EMục tiêu
U04'M%(I/8@G0#H&
D67>'+<!
ETác dụng đối với học sinh
K;H 8#H)7066.!!
ECách thức dạy học
K<H6%(G0>./eHG0
)H)H:70!
8. TRÁNH NHẮC LẠI CÂU HỎI CỦA MÌNH
EMục tiêu
K%L(0:N!
";/]<3003G0H!
ETác dụng đối với học sinh
YH;aC(:8!
T:-(0/ H%(8
"0038H0/%\!
ECách thức dạy học
K]#5'.:A&B;&+,$M
/e9!
9. TRÁNH TỰ TRẢ LỜI CÂU HỎI CỦA MÌNH
EMục tiêu
"'(300G0H!
Y@300G0!
ETác dụng đối với học sinh
YH300H0/H\'<F/ %#\&%
\&# / >f!
";/]<3'8WH.&H.H!
ECách thức dạy học
K@03'80H.H(H)#5/8/6!
U:H'0A&I/5Hb@!
T%+? &_M.>/H&.+#H!D.
<H%(-.&>/:%:D
6.=H/e/'MH/'M23
D!
10. TRÁNH NHẮC LẠI CÂU TRẢ LỜI CỦA HỌC SINH
EMục tiêu
X )>:3'80H.H&'(/\G0
H!
K%(0:G0!
ETác dụng đối với học sinh
X %00H0/%\\Bg%(G00!
";/]<H3>0%(I!
ECách thức dạy học
//'M%(G0H/;0<'0/;&I/5
H\Bg-%(G0#@&0/:e<\!
Giao tiếp bằng ánh mắt trong lớp học
K'(-h\&-3\&-:7CG0H.
H4-4/-!T4/-<<<034#@0
0H0H.0!
i=#Z(:G00&<'(7/
)/;-70HG00)G0HG0H!
j0@G00)*+,b/ <-/@)
!)b'86:/@/D.%H&<H
*+,(0.H*+,/)b/ >&>#%&>
70*0$&/%b):,/70.H!
J'./<D/-;0+,W
LT>N):+,&')+_7)#@^9
#0#H0!
"\0ke/@.H70/0#Zb0<2
/!Ye<.'.H/:H#ZbH#'.k!
"%\3.H&)>&>#%0<>
V#$H#b/&/70kH& 0BCH/el'0
Q/e9'0&#;/e0<'0&/6@+//eb'0!K:
#H/el'0)70>#07.H!
TDb%G0#H)+_(:!m0HbCH&
/#6H/0>#<## ! a# 6G034
\!
K0D#Zb):F0>ZZ!U-H: 4<
>0<#46>ZZ+/:H%/
4\#H!
K0D#Zb):F0>0'#b0
H.0Q/-<):#467%!"(00#Z
b2P/R<!
V<H*+,b/ 0H6C:!
TI0Z:D@@^0aF0G0bH
\/'M/00G0H@/:!
"6(03d3.)/6, )70bn!
o)CM&<H/)).aG0H!
[*+,3B;#Zb'/-I!
TI/5(H'9@#Zb!
U/-/<+'('4A&430@G0B*
'(+#]&+ C(0!U'e<70#%
#@&70#@/c6&70HG0#@0/ 6
070b#%H!
Giúp học sinh suy nghĩ trong giờ học
V003#H.&H^ #8&b#8.
8!T>\<6;H\B<+3#64
70HG0!"#+'./<;)D/'00#@0%
D'8;H,<F(.G0#@!
Luôn bắt đầu giờ học bằng một câu hỏi
U;H /'M;%<F>!Tp@'.#b
/%##@/'0W
qr00CCsC+ssCCC#CtCC0C+C0+#C0uqqr0t+#C0
sCCCC0CCCC0uqqr00CCCB0Cs00vC+
0uq
.6G/-.G0#H'.#@ 0\G0H-G/-
/:#Zyêu cầu học viên tự mình trả lời thật nhanh một vài câu hỏi, kết hợp với so
sánh theo cặp hoặc trong nhóm!w+,'.#$H-%@&:
<H3>%(+'./<&0/:.#@
:W
oxy0zCC0+0C!U0CxyC0++Ct
CC00C0C00C!
Khi học sinh đặt câu hỏi hãy để cho học sinh khác trả lời trước khi bạn đưa ra đáp án.
Liên tục đặt những câu hỏi trong suốt giờ học&'\<#$H.339
/@!w6/H<H80<# +?+8-
<H:!U;5./#4(^:+,4.6
;3;aG0H!U>(H0@67%0
68+\<<FG0H#@)))>%(%!
T0<4H<F-4!
"%#&4@/ 70H!'00H
.D30H+30#@/e%!Yêu cầu học sinh chọn
một đáp án thích hợp, sau đó thảo luận với nhóm của mình và phải thuyết phục làm sao
để cả nhóm đồng ý với đáp án đó!V/e(0%\&<:7</5
@0630H/!"'(:-H>0/'M//;
BC@0!
Dành thời gian cho những câu hỏi cuối mỗi giờ học!KHBC:4/-
>Ck'0 A0<)!U:>bb&C: 80<# /
/!
Cuối buổi học giáo viên nên có một bài kiểm tra một phút!"# 0<&
<H%(0W0Sw4/-70H4(H>u#SV;#$
HC:>-+#H0<)u[0;e<@4%#
G0H/H]\!{@: *+,/:
#$H0!"G\<^<H;abC#%8&BC@9
G0;F@-#H'.#'.(H.!
U'\<+,G0#%4.!T#@*+,6/
+@0/ ;H00(H34!
Học thuộc dễ dàng hơn với sơ đồ cây
có ngay một sơ đồ kiến thức, vừa dễ nhìn lại vừa dễ học.
YHk/e9dMG04-#@H60<#9)%0
=:%H0!"<&=:;#@Hk+?+
86#@%ck`&]]-&/:*+,8/c</ 6D:0
!U-#@+'(6D@9C>3'>>
HC/;2&2'\<!-<44(0D)!TI.
;#0#@/e:0<8/c&20+?>@20+?H!
Phương pháp tạo sơ đồ kiến thức
j8/c<)H
"'./ \/'M8/c>#@%#>/0H+@&)
0<&0/:%b/'MaG0+#Z/H\F#9I
A#%4G04/->#@.+?+6D/'M:C G0>!
{b/.30#!"30#470H#9:#07#+#H&+
/:#@%b#b/'M>.7/'M+C![0/:7
>B*a)!
[8/c</'M@#9&2^0,
'8.+70H^9&^
+,!{@%B/5/'M/a&/a,c/-
0'8/'M!">@004%8/c:
#5D.@&4:>&:H!
"/:#@=)4%;7b:&]\&>
0>H#@I0>: /'M&/-/:=):
F0#@/'Mg]%!
Phương pháp học thuộc bằng sơ đồ
V/e:8/c'a&+? >6H.#@^+?+84-!"'.#b0<
H&#@/H'.@'M/ bZ#@)#:a70H!
H70'('M@;/!{0/^&0
>< 0,!{@=\'+<G/W
B<+38/c<&0a^):D&+/:H#@^%3
D9/:!-<;#@'+<D8+?.8#90<;HeG0>
/e%\/4-!UH,/ &9>>HC/:'H|
>^407!
J_8/c<+?>&+?H8'#@H+/ /:!"
>@'0H</e00%<00!}/c_;-
^4%p//&\: #5L)<bZ#0N!
VHB#>=%)@'(B<!U'HC&9>d)
@#@%/H@2/../'M>.8/c<&#@I'.70: b
/'Ma&0/:>e#@^%\// .,C'
!">@G70HBc/ /:&))@!J_+?.//'
)/'M)@>:=^07!
w.'8\8/c</ H<&):/ H#&/;)~
Ye<H>'8H\Ma_M.#%&/27\
8/c<4<:_M.>>:4+,6Hk/4<~
Kĩ thuật đặt câu hỏi cho một giờ lên lớp hiệu
quả
0H(.)647C/D.
'(!"</0/ </'MH<
3&G/)6)-+?+;!"#+'./<&;)^
MaD/:67%4!
Khi đặt câu hỏi cho học sinh, giáo viên nên đặt những dạng câu hỏi như sau:
Đặt những câu hỏi mang tính chất thách thức
TDb/00+k&//kH
%<F&\08'F&$M
/!V<H<FZ60#Z
;/0:&+,
B/:>D, !w+,0<
>WLr0CCBCsCCC<uNOT)G0
/>uS"@0;0)/WLr<CC0s0s•CCBCs
CCC<uNO"@0@:D•)G0/uS
9
"//:&/k%(p4/-2#@/8%
ID 0.G0H!Ye<#b/(H.%\)$#Z
/9<H>%0!"<
)/04;7>:+?<038c'\<#@^
4(0/ %):(0/ /'004/-0<\!U
9gg'.H.F\\7<@+?+5&<
H>0%()%.%(/:!)/
Z,/;H>\4/-7&'6<
/k%/c(/0/ ;H\4/-
'.%(/'M:!w+,#@: /904%\'0W
NrC0CCB0C+C0C<s+C00C!r0s0t+C0C00C€
0CuN
OT;020H<G0#6!D<8
%#6uS!
"L<CQN\+,/D/0#b/#Zt0&t<&tf
bH
"/'(>:/k%/0-,0<)\
8#%!U <'(H;;>;33
) Aa>![0/<+,W
Lr00CCsCC00UCt€0t0C•0tC+u‚C0ft0CC#CC0
#C&0+ƒCuT0tCCCUCt€0tuisCts<C0C0+0
<+UCt€0t+#CC+sC0!r00CC#CCCuN
OU</5\G0UCt'06u")D
CƒC>4/->u[0<;0: *+,/5\G0UCt/'M
)uj'(Z/5\G0UCt)+,
'(M, !w\<4/-9/<>uS
V/0.&='aW
„T(/MW[0/0&(/M'./'00%(0</0
!U0<&'(/k(0<F!
T(/M=+46G0D\/'M300%(
6>G0H!
„Y'.+`W"-'(M/H&HC&C)
A0< aG0>6(/MG0\e!
'(M'<&D4M/c(6/H.6
:#%/ 4%H/-: >4</:&:
2H!
70HG0#%!T;)<H.#/<#@
^:(.)$67%!
Kỹ thuật đặt câu hỏi 5W1H
RrxYb220Wr0uOT>uS&rCCuO1/uS&rCuOVuS&r<uO"@0uS&
YtuOU'uS&ruOiuS
>#<a'9&:b36&#+@<#b/4/-&
;0e<3/>0W
rYi"uOT>uS
T/:>u
U:/-\/4/->u
V36<&>>B%<0uOr0CCS
TD<>#<4/->u
{H<>#<4/->u
ƒEC0>u
U,G04/-<>u!!!
rYƒ…ƒO1/uS
w4/->#<ZF3u
[365*<B%<09/50/ u
w4/-<k70/F3u
o@%+'M<'(/'Mc9/u
{#</@u
"> -6+,‚T"+@<H9/u
{<><^/'M>#<:0<'..u!!!
rYƒUOVuS
[36<B%<0u
w4/-<&'./</e:0'0&u
V6<#b/B46u
V>+,‚T"#+@<u
V>>^>#<#<><u
T#'.O/-D6&\& \&fS^/'M36C(
0&%;2#'.u!!!
rY†O"@0uS
"@0%4/-<u
"@0%D@30HbB'<u
"@06<)+?0/;'+3uOr<S
"@0<\-tC#C0C!Cu
"@09F0<$0u"@0:4#@u
"@0c>H'(@#<(`)\\-
u!!!
Y‡rOU'uS
T<<@/'u
T)6<#b/'u
J3<^D#0uOYtS
T36\D <</'MD'u
[3653</e/D'86@#070&='(u
OYt0<S
XG0##b.'u
rY‡OiuS
i/e4/-<u
i,+3<u
{>#<b.+/D'Mu
V>:+,‚T"&>^0u
i^'9M+3</'MuTk0)uOrCCS
i%G0D/0+'\B)B0u
T<G0'.'.//D'Mu
T),RrxY@>4/8%'@0467%;0*+,:/;
/b&gg)!
Kỹ thuật đặt câu hỏi đào sâu, giả định và làm
rõ
T@0;>@>'+<0!T/5F0+,
0)%#0@W/&%/5A!
Câu hỏi Đào sâu
o@<;0970HG0aF0!YH: A
2#Z6!
Ví dụ
TaF0IMa9/<>u
-<:aF0>.Cu
ƒ: 9a<'u
{'.C: >u
Câu hỏi Giả định
o@<;+k% %<!o@L/->^
B%<0!!!NgH<'9'MG0>+3089>>
20H/'M!
Ví dụ
->^B%<0
/4):(u
%#9300u
T0C<6T0C€rC#kDu
Ta^%/D>u
Câu hỏi Làm rõ
o@<;B/5F0G02&6Aa!
Ví dụ
U\/@./ <'u
YH\+6'u
::%'8//\<)u
">3da'9>;:D6.0'u
Kỹ thuật đặt câu hỏi Socrat
V\/G0[0+30636/D@b:<
b![0<&HY<o@$!}Z6<6\/b
C<b;Ha'9)B/5/'M5G0
;!V36\<&3\)#>-G/-/'MH/
H00@![3L%(DN<;H<.
D/0/ #G0H-G/-)H!
[0\67%/ a'9!U:: /'M*+,9
H4.),.H&9-(/ 0
#H+3![*+,\<&'+</\9H/'M<H
b/'M+/eH!T'+<#\0/'M 6H<
F&%\&0e&/+#Z'+<G0>G0
'(B70!<: \.n%H
/'M<6\!
T|*+,\/[0
"\70H/ 0a;/5'.@
[*+,(0(W4Py<'.H%(
"Ca%(G0H
'00+k
":b'(B<#Z@/ 4D20/'M%\
";-H00%\D
H3>70+k0
T+@[0+,
X'8/[0:4-@>!jD+,W
Loại câu hỏi Ví dụ
TA
ƒ:a>!!!u
ƒ: :C)u
ƒZ/4/-DAu
ƒ: +,)u
ƒ: 9/ <80)u
iˆ5D:>Z‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰u
Š0ˆ5D:>u
w4/-‰‰‰‰‰‰‰‰‰70'/‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰u
iˆ5: +?/@@aG0>C)u
"C0ˆ54/-4D9/<>u
")D 0BC6>/e /;aG00ˆ5'0!ŠG0
0ˆ5‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰0<‰‰‰‰‰‰u
j(0‹&0: :b@>5†20:Ca G0
>)u
j(5†&0‹:b'\<:/;aG050<)u
iˆ5: )+,u
w\<+,0/<:_M)W‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰u
iˆ5: %A800<)u
T-
4
/-#0/
"@0<@70Hu
T<@:0<+?%(u
"@0CF\<u
T;0: /'00%/5+30<u
T<: +`.4/-70H)u
w\<;0> 4/-<'u
T<+30%/5>u
o6‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰: ;0 4/-<C
0<)u
o6;0: 04/-ˆ00<)u
o6<:+`/4/-0<)u
T+k&
%/5
"@0'(0@/'00%/5<u
->/0/'M%/59/<u
"0: /'00%/50<u
J'('C/0%/5‰‰‰‰‰‰!
"): /;aC)u
K%/5G00ˆ59/<>u
U)'\<&>0ˆ5%/5'u
J'('0ˆ5/0%/5Z‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰‰!") '\<
:/;)u
"@00ˆ5@/-/:?u
-/::/;)u"@00ˆ5@FZ%/5/:@
/;'(M<u
T>
a+#Z
->: +,u
"@0CFZ/-/:/;u
T;0)u
ƒ: %a+H'()u
Ua+C/'00\<u
T:a+/ (#Z<)u
->C'u
T+,u
iˆ5: %a+G0>0<)u
Ua+<:0/)u
iˆ5:#4#Z)u
T;0: /-/:'u
T+k
cD
c
<aG0C0<C4<2u
cu
iˆ5:a'9/:2/\<u
iˆ5/e#0(#5/#9'86<-)u
->0ˆ5%\'\<u
T+k
a
/
U:: <0/u
-/:bbB%<00<:%B%<0u
T:0<)u
ƒa/->706<u
U/-/:B%<0&:: <0\7%>u"@0u
YaG00ˆ5>u
"/G0:: >u
o30H0<>u
U/;'\<>k/->bb^/;0u
T-a
70/
T:^%c<'u
{@^/@a%/DZ!!!!'u
U'(Z!!!^F>u
T:0<)u
m0/ G0!!!!!!:>D0u:>0u
T:F>-a/:u"@0u
iˆ5%('.a%/DZ‰‰‰‰‰‰‰‰‰u
T:0:a)u
i)/c>.a/:: 70/ G0>u
w+,-/[0
@@:*+,/[0</'M360.6#H
7>%+@<!
KW ->/0B%<0.\G0;0u
[0W U:/04+@!
KW
oC#/'M:/04+uT:#Z
>%(<)u
[0W
{D</'0@&o;'(0=:
Z(#<()@''./<!T;
0/-/e%70<:6/0h,!
KW Tk0#-)<)u
JCCW
T:@!ƒ/H/'M9#!Y>'HH/:3
4+!
KW
TC:Z>#-34+2
0%)uTC:ZH
#'M</0B%<0)u
YC+W
ƒ=C:-/-<!…4G!T%
#93{b/000!T/\9/:/0
4)G0>!ƒFZ0
<\)20H
4/-<!
KW
U/;'\<&0H'(4
)0&\<
0H@#/'M/-<u
TW
YH:#5/ /(!YH
)D//'M-6/"/4!
KW
"CC>0H/e6<
#0cu
K0W V%xyyc@!
T0+0CW T: 80@!
KW
"30H/e/'M%xŒy!V 2
x•Žy!
YC+W T;C//;!
KW •!oC#/'M/-<u
K0W
ƒFZ%:#5>0H
.:'86/ //@\'!
KW w\<># /c)%\xyy
9@/<&C: :/->-\
u
…0z0W "I•y:8-.I'./:!
KW
T;0: /'00%<-<
)u
…0z0W }?@!
KW
ƒ:%/5>:Z)?<
6/u
YC+W
V#/)BBC8%0<)?='
4%:0H2<!
‘0W
TDB5:=@04:0H<
)!
KW
'Mc!T;0e<+;/ BC@>
020%\g!
"0%
1. Sokrates0<SocratesOY<o@W’“”•–—˜™[š›S0Y<o@$/@&
'(/'M6+0#\<-<4!E"CrC+0
"60%
V\/
!"
#$%&'()#*+,-.-,/0!1
234/5&6/7/8%#9/:64%;0
<!"<&'(/=%: #>.: +?/@
A&B&0/;(/ / /C@67%D/0&
0%(/ /C!U@8#%0/<^;;0
A8,/*+,0G0d@!
Câu hỏi mở và câu hỏi đóng
T/:I:%(/;&'(>
3!T/:: /'M*+,/ 03 #&<'(H)@
+/eH&/'00)&'5'@G0@<
'8/D@!
T9):%(D/5&;<F90
0/$0\!T9: /'M*+,/ #b/%\
.H&/ > <F8#-G/-&%#<F(
M!T9: /'M:/ %\!U
9D^@/-6H/'00-70/ 0&;
%\6G0H!
Câu hỏi sơ cấp và câu hỏi thứ cấp
T84.&0/5'.+`+b+#$H!:
LF)N/'M]#5'.œ,/9+.
>/ #$H!
T4:/'ML0<@\N(H!j,/:
<H<F8-a&0</'00MaH&0<<
H/8a'9G0>!U'(E'..E
'(B<+3+04: *+,#$%&_
'.BC/ #H%/<F-G/-#%!
U'('(^#b/G/-#Z6/'0084&0/:
G/-)706*+,+4/D.H!w>\<&G
/-/'M )703<F+?/@G0H&_.3'.+`/
G0!K:0k+`+bH<F%\)706/
, &bC;/ :b&A/-H20#
%\//;H!
Hướng dẫn để sử dụng các câu hỏi một cách tốt nhất
U#/&: <HH_<F!"
/@<)&/-<: 36709703/
+)6!
V<300G04%H!w.H:&: )
g300G0H#Z'L#<(;0^C0/:'0
# aN
J?/@bHA!U:aF0@&
+?/@@H !
[0/&;a.(0L(/MN!U(0(7&#%
^#5g+&'7b>H)/G(0/ <F!
VH:%(0&)#0(/'M?/-/:!D.H'(
.&:#`<Q+,;0#bH^
%(0!UH/'00%(0&: Ma-%(/ ;H
>00G0>!K=: 07>\\2
#'./ H+?C+A#Z/0@+?8/ +`+b
H.%(/;!
UH/'00%(+3&)/'M##p
2!Ke<<F-%(/:!K: +?/@@aG0H#Z
)2G0>/ 0BC>: /;0<)&> BC@0H
@:%('\<!U%(+3: +H<F
C'.//&\B4;!