Tiểu luận hình sự một số vấn đề cần lưu ý khi bào chữa các vụ án về tính mạng, sức khoẻ, danh dự và nhân phầm

Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
LI M U
Trong s nhng khỏch th loi m lut hỡnh s bo v, tớnh mng, sc kho,
danh d v nhõn phm ca con ngi l loi khỏch th b xõm hi ph bin nht,
chim mt t l ỏng k trong s nhng v ỏn b phỏt hin v em ra x lý. Hn
na, trong Chng ny cng cú 3/30 (10%) ti danh m iu lut quy nh mc
hỡnh pht cao nht l t hỡnh, th hin tớnh nghiờm khc ca phỏp lut hỡnh s i
vi loi ti phm xõm phm nghiờm trng quyn nhõn thõn ca con ngi ny. Vỡ
vy, lut s cn cú nhng k nng nht nh i vi loi ti phm trong Chng
ny cú nhng cỏch thc v phng hng bo cha cho phự hp v ỳng phỏp
lut.
Nhỡn chung, vic bo cha cho nhng b can, b cỏo trong nhng v ỏn xõm
phm tớnh mng, sc kho, danh d, nhõn phm thng t ra cho lut s nhng
vn lớ lun v thc tin rt phc tp, ũi hi lut s phi khụng ngng nõng cao
kin thc chuyờn mụn ln kinh nghim thc tin.
Chớnh vỡ vy, tụi ó chn Mt s vn cn lu ý khi bo cha cỏc v
ỏn v tớnh mng, sc kho, danh d v nhõn phm lm ti tiu lun ca
mỡnh.
Trang 1
Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
I. NHNG C IM CHUNG CA CC LOI TI XM PHM TNH
MNG, SC MNG, SC KHO, DANH D, NHN PHM
Theo qui lut chung, k nng ca lut s trong vic bo cha cho cỏc b
can, b cỏo v cỏc ti xõm phm tớnh mng, sc kho, nhõn phm, danh d ca con
ngi hỡnh thnh trờn c s k nng ca lut s bo cha cỏc v ỏn hỡnh s núi
chung. Ngoi ra, do tớnh cht nhng v ỏn xõm phm tớnh mng, sc kho, danh
d, nhõn phm con ngi cng nh c im tõm lớ ca nhng b cỏo trong v ỏn
ny mang nhng nột c thự riờng bit nờn vic bo cha cng cn c bit chỳ ý
n nhng c im ny. Cú nh vy, lut s mi cú th ra nhng phng ỏn
bo cha phự hp vi c im nhõn thõn nhng b can, b cỏo cng nh tớnh cht
ca v ỏn.

Cỏc ti phm trong Chng ny cú th chia thnh 3 nhúm ti:
- Nhúm cỏc ti xõm phm tớnh mng;
- Nhúm cỏc ti xõm phm sc kho;
- Nhúm cỏc ti xõm phm danh d, nhõn phm.
Cỏc ti phm trong Chng ny cú nhng c im chung nh sau:
1. Khỏch th ti phm
Trong h thng lớ lun lp phỏp ca quc gia no, dự theo thụng lut, lut
thnh vn hay phỏp lut XHCN, quyn c bo v an ton tớnh mng, sc kho,
quyn bt kh xõm phm v danh d, nhõn phm ca con ngi luụn l quyn t
nhiờn v c phỏp lut u tiờn bo v. Chớnh vỡ vy, lut hỡnh s Vit Nam cng
ó dnh mt v trớ nht nh cho vic quy nh ti phm v hỡnh pht i vi
nhng loi ti phm xõm phm n khỏch th loi ny. i tng tỏc ng ca
nhng loi ti phm ny l con ngi c th, ó c sinh ra v cha cht. Theo
ngha hp thỡ i tng tỏc ng ca ba nhúm ti phm trờn tng ng vi tớnh
mng, sc kho, nhõn phm v danh d con ngi.
Trang 2
Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
2. Mt khỏch quan ca ti phm
Tuy lut hỡnh s mụ t hnh vi khỏch quan ca mi loi ti phm trong iu
lut tng ng, nhng trờn thc t hnh vi phm ti li din ra ht sc a dng,
phong phỳ v phc tp. Khi ú, mt khỏch quan c mụ t trong lut ch l
khung nn m th nhng hnh vi phm ti din ra trờn thc t xem cú phự
hp khụng; m iu ny li ph thuc rt nhiu v trỡnh nhn thc avf nng lc
ca ngi ỏnh giỏ. Hnh vi phm ti cú th din ra n gin v trựng khp vi
mụ t ca lut hỡnh s, cú th phc tp v khú xỏc nh cú trựng khp vi mụ t
trong lut hỡnh s, cú th cú hoc khụng cú cụng c phm ti, cú th l dng hnh
ng hoc dng khụng hnh ng phm ti, cú th l phm mt ti v cng cú th
l phm nhiu ti, cú th l hnh vi phm ti n l hoc cng cú th cú nhiu
hnh vi phm ti Nhng hnh vi phm ti vi tớnh cht phc tp v a dng vn
cú nh tớnh phong phỳ ca hin thc khỏch quan ũi hi ngi lut s phi ỏnh

giỏ ỳng v a ra nhng nhn nh chớnh xỏc (cú th ging hoc khỏc vi bn
cỏo trng v kt lun iu tra).
Trong mt s cu thnh ti phm, hu qu c quy nh l du hiu bt
buc trong mt khỏch quan ca ti phm vi t cỏch l du hiu nh ti, trong
mt s ti phm, hu qu l du hiu nh khung hoc lng hỡnh hoc l du hiu
cn thit cho vic iu tra, lm sỏng t v ỏn (tỡnh tit din bin ca v ỏn).
i vi nhng trng hp cn xỏc nh hu qu (dự vi mc ớch nh ti,
lng hỡnh hay tỡnh tit din bin ca v ỏn) thỡ cng cn phi xỏc nh mi quan
h nhõn qu gia hnh vi phm ti v hu qu xy ra.
Ngoi ra, trong mt s cu thnh t phm, nh lm lut cũn mụ t vo mt
khỏch quan c nhng du hiu khỏc nh mi quan h gia nn nhõn v ngi
phm ti, du hiu hon cnh khỏch quan khi phm ti, phng phỏp, th on
phm ti v mt s iu kin khỏc lm c s x lớ hỡnh s. Tt c nhng tỡnh
tit ny cn c lm sỏng t v cn thit i vi hot ng bo cha.
Trang 3
Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
3. Ch th ca ti phm
Ch th ca nhng loi ti phm trong nhúm nhng ti xõm phm tớnh
mng, sc kho, danh d, nhõn phm a s l ch th thng, i vi mt s loi
ti phm, lut hỡnh s quy nh phi l ch th c bit (gii tớnh, quan h vi nn
nhõn, tui) ũi hi cn phi xỏc nh du hiu ny trong vic nghiờn cu v
x lớ v ỏn.
4. Mt ch quan ca ti phm
- Tu tng cu thnh ti phm, ti phm trong nhúm cỏc ti phm ny c
thc hin di hỡnh thc li c ý hoc li vụ ý.
- Du hiu ng c, mc ớch trong mt s cu thnh ti phm l du hiu
nh ti bt buc phi cú cu thnh nờn mt ti phm nhng cú khi cng
ch l du hiu nh khung hoc quyt nh hỡnh pht.
II. NHNG K NNG CA LUT S TRONG VIC BO CHA CC V
N XM PHM TNH MNG, SC KHO, DANH D, NHN PHM

cú kt qu l bi bo cha ti phiờn to, lut s phi tri qua nhng giai
on hot ng t duy, sỏng to, nghiờn cu t m v khoa hc i vi vic ỏnh
giỏ, thu thp chng c, nghiờn cu nhng ti liu khỏch quan trong h s v ỏn
nhm bo v tt nht quyn v li ớch hp phỏp ca thõn ch mỡnh. Bi bo cha
l kt tinh giỏ tr phỏp lý c thu thp, chng minh, phõn tớch, ỏnh giỏ trờn c s
nhng quy nh phỏp lut hỡnh s nhm mc ớch thuyt phc Hi ng xột x
Hi ng xột x a ra phỏn quyt m theo lut s l cú li cho thõn ch ca
mỡnh. Do vy, trc khi cú kt qu l bi bo cha v nhng hot ng tranh tng
ti phiờn to, lut s cn tin hnh nhiu bin phỏp vi nhng k nng nghip v
nht nh qua nhng hot ng khỏc nhau.
1. Nghiờn cu h s v ỏn
Trang 4
Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
Khi tham gia bo cha bt c v ỏn no, lut s cng cn tin hnh hot
ng nghiờn cu h s v ỏn. Cựng vi vic tip xỳc b cỏn, b cỏo, hot ng
nghiờn cu h s v ỏn l c s, nn tng hỡnh thnh lun c bo cha cng nh
nhng quan im bo v quyn v li ớch hp phỏp ca b can, b cỏo. Ngoi
nhng yờu cu, mc ớch, nhim v v phng phỏp nghiờn cu h s v ỏn ca
m v ỏn hỡnh s núi chung, vic nghiờn cu h s v ỏn xõm phm tớnh mng,
sc kho, danh d, nhõn phm cũn t ra mt s vn lut s cn lu ý nh sau:
- So vi nhng h s v ỏn khỏc (c bit l cỏc v ỏn xõm phm trt t qun
lớ kinh t, cỏc ti phm v chc v), h s nhng v ỏn xõm phm tớnh
mng, sc kho, danh d, nhõn phm thng khụng quỏ nhiu bỳt lc, tuy
nhiờn iu ny khụng cú ngha l lut s c quyn nghiờn cu qua loa,
s si. Bi l, ngay trong nhng v ỏn ớt bỳt lc nht cng cú th cha ng
nhng tỡnh tit phc tp nht m nu b qua cú th lut s s khụng bo v
c quyn v li ớch hp pahp ca b can, b cỏo.
- Lut s cn lu ý nhng kt qu giỏm nh ca c quan y t, c quan giỏm
nh, nhng li khai v vt chng l ti liu khụng th thiu, mang tớnh cht
quyt nh i vi vic xỏc nh b cỏn, b cỏo cú ti hay khụng. Lut s

cn nghiờn cu, ỏnh giỏ nhng chng c ny mt cỏch cn thn, t m,
khỏch quan v ton din. i vi nhng ti liu ca cỏc c quan y t, c
quan giỏm nh, lut s cn nghiờn cu, xem xột xem chỳng cú c thu
thp ỳng trỡnh t, th tc lut nh khụng (cú m bo tớnh hp phỏp
khụng), ni dung ca chỳng cú phn ỏnh c s tht khỏch quan ca v ỏn
hay khụng ỏnh giỏ chớnh xỏc tớnh hp phỏp v khỏch quan ca
nhng loi chng c ny, ngoi kin thc phỏp lut sõu sc, lut s cng
cn cú s am hiu sõu rng i vi nhng lnh vc ny. Tt nhiờn, lut s
cú th tham kho nhng ý kin ca nhng chuyờn gia, nhng nh khoa hc
v kt qu nhng kt qu giỏm nh, nhng chng c ú. tham kho ý
kin ca chuyờn gia nh th, lut s cn ghi chộp t m, cn thn nhng
Trang 5
Anh Hồng Ngân Tiểu luận hình sự
thơng tin cần thiết để cung cấp đầy đủ, chính xác cho những chun gia
nghiên cứu. Đối với lời khai của bị can, bị cáo, người bị hại, người làm
chứng trong những vụ án này thường mâu thuẫn và khơng trùng khớp với
nhau (đơi khi do những ngun nhân tâm lí đặc trưng chỉ có ở những tội
phạm nhóm tội này). Do vậy, luật sư cần thu thập đủ những lời khai có liên
quan đến vụ án nhưng cần xem xét tồn diện, khách quan để xác định đâu
là chứng cứ bản chất, là chứng cứ phản ánh chính xác sự thật khách quan
của vụ án, có so sánh đối chiếu với những loại chứng cứ khác. Đối với mỗi
lời khai, luật sư nên tìm hiểu xem, họ biết những tình tiết đó qua nguồn
nào, vì sao họ biết được, họ có kể lại một cách khách quan, chính xác hay
chỉ suy đốn, tưởng tượng, họ kể điều này một cách vơ tư, khách quan hay
bị chi phối bởi những ngun nhân nào…
- Cần quan tâm đến biên bản đối chất, biên bản nhận dạng (nếu có) cũng như
biên bản về việc thực nghiệm điều tra. Nếu luật sư phát hiện ra lẽ ra việc
đối chất cần thực hiện và sẽ có lợi cho thân chủ nhưng cơ quan tiến hành tố
tụng đã khơng thực hiện, luật sư nên đề nghị cơ quan tiến hành tố tụng thực
hiện việc đối chất. Trên thực tế, có những trường hợp mà việc nhận dạng

đóng vai trò xác định người phạm tội thì luật sư cũng cần nghiên cứu kĩ
biên bản nhận dạng này xem có hợp pháp và có căn cứ khơng. Tương tự
như vậy, nếu luật sư phát hiện ra lẽ ra cần thực hiện việc nhận dạng hoặc
tiến hành thực nghiệm điều tra và những điều này sẽ có lợi cho thân chủ
nhưng cơ quan tiến hành tố tụng đã khơng thực hiện, luật sư nên đề nghị cơ
quan tiến hành tố tụng thực hiện việc đếu luật sư phát hiện ra lẽ ra việc đối
chất cần thực hiện và sẽ có lợi cho thân chủ nhưng cơ quan tiến hành tố
tụng đã khơng thực hiện, luật sư nên đề nghị cơ quan tiến hành tố tụng thực
hiện việc nhận dạng, thực nghiệm điều tra.
- Đối với các vật chứng trong vụ án (cơng cụ, phương tiện phạm tội), luật sư
cũng cần xem xét, nghiên cứu tỉ mỉ trong mối liên hệ với các chứng cứ, các
Trang 6
Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
s vt, hin tng khỏc nh kt qu giỏm nh, li khai, nhng du vt cũn
li trờn thõn th (thi th) nn nhõn hoc hin trng v ỏn Nhng
trc ht, lut s cn xem xột tớnh hp phỏp, tớnh khỏch quan v tớnh liờn
quan ca nhng chng c ny i vi ni dung v ỏn m mỡnh ang bo
cha. c bit, cn xem xột xem nhng tớnh nng, cụng dng v cỏch thc
s dng ca cụng cu, phng tin phm ti ú liu khi tỏc ng lờn i
tng tỏc ng cú gõy ra hu qu nh ó xy khụng. Ngoi ra, cng cn xỏc
nh thi im gõy thng tớch (hoc gõy tỏc ng n i tng tỏc ng)
cú phự hp vi ni dung v ỏn khụng (vớ d: xỏc nh c thi im gõy
thng tớch l thi im b can, b cỏo khụng cú mt ti hin trng thỡ b
can, b cỏo khụng chu trỏch nhim i vi hnh vi ny).
- Cn quan tõm xỏc nh mi quan h gia b can, b cỏo v ngi b hi,
ngi lm chng, nhng ngi cú liờn quan khỏc trong v ỏn. Vic lm rừ
mi quan h ny cho phộp lut s xỏc nh tin cy, tớnh khỏch quan ca
tt c nhng li khai trong v ỏn. c bit lu ý nhng vn nh: h cú
mõu thun, thự hn gỡ vi nhau khụng, hoc h cú quan h thõn thit khụng,
ngi lm chng cú b e do, ộp buc, la di, mua chuc gỡ khụng

- Tỡm hiu hon cnh, ng c v mc ớch ca vic phm ti, dự õy cú
phi l tỡnh tit nh ti hay ch l tỡnh tit din bin ca v ỏn. Lut s cn
t nhng cõu hi nh: b can, b cỏo phm ti trong thi gian, a im v
hon cnh no, hon cnh ú liu cú cho phộp h thc hin ti phm
khụng, nu thc hin c thỡ nhng yu t thi gian, a im, hon cnh
phm ti chi phi n vic thc hin ti phm nh th no Cú nhng
trng hp vic xỏc nh ỳng ng c, hon cnh phm ti cú th giỳp b
can, b cỏo chuyn ti danh sang mt ti khỏch nh hn (vớ d: do phũng v
chớnh ỏng).
Trang 7
Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
- Xem xột nhng tỡnh tit tng nng th hin trong Bn kt lun iu tra v
Cỏo trng ca VKSND l ỳng v phự hp qui nh phỏp lut cha? Ngoi
ra, lut s cn xem xột vic Cỏo trng ó th hin v th hin nhng tỡnh
tit gim nh cú li cho b can, b cỏo.
- c tht k nhng ti liu t tng trong v ỏn xem cú hp pỏhp v khỏch
quan khụng, thõn ch ca mỡnh cú b bc cung, dựng nhc hỡnh khụng
Thm chớ, nu nghi ng thõn ch mỡnh tõm thn hoc mt kh nng nhn
thc v iu khin hnh thỡ cú th yờu cu c quan tin hnh t tng trng
cu giỏm nh.
- Xem xột nhng yờu cu ca ngi b hi xem nhng yờu cu ú cú phự hp
vi s tht khỏch quan, nu khụng phự hp thỡ ngh To ỏn khụng chp
nhn nhng yờu cu ny.
- ng thi vi quỏ trỡnh nghiờn cu h s v ỏn, lut s cng t mỡnh hỡnh
thnh nờn nhng cõu hi cn lm rừ khi gpp thõn ch hoc nhng ngi
khỏc.
2. Tip xỳc v trao i vi khỏch hng v nhng ngi cú liờn quan:
a) Tip xỳc v trao i vi b can, b cỏo
Cựng vi vic nghiờn cu h s, vic tip xỳc vi thõn ch cng l hot
ng khụng th thiu i vi k nng tham gia bo cha ca lut s. Thụng qua

vic tip xỳc ny, lut s s nm vng hoc xỏc nh li nhng chng c cú c
t h s ng thi hiu c tõm t, nguyn vng ca thõn ch, xỏc nh c
phng hng bo cha ti phiờn to. Khi tip xỳc v trao i vi nhng i
tng phm cỏc ti trong Chng ny, lut s cn lu ý mt s vn sau:
- Nhỡn chung, b can, b cỏo phm cỏc ti ny trỡnh hc vn khụng cao,
hiu bit v xó hi hn ch, thm chớ cú mt s ngi cú nhõn thõn xu, vỡ
vy lut s cn kiờn nhn v gn gi gii thớch vi h nhng quy nh
Trang 8
Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
phỏp lut, hnh vi h ó thc hin cng nh phng hng bo cha ca
lut s, tỡm hiu tõm t, nguyn vng ca h. Trong mt s trng hp, do
nhng lớ do cỏ nhõn (mc cm xu h, mun che giu hnh vi ó thc hin)
c bit l cỏc ti xõm pham tỡnh dc lut s cn c bit kiờn trỡ,
thuyt phc giỳp h trỡnh by s tht mỡnh xõy dng hng bo cha ti
phiờn to.
- Hi thõn ch ca mỡnh xem cú phi chớnh h l ngi thc hin ti phm
khụng hay l b oan, h t mỡnh thc hin hnh vi ny hay b mua chuc, ộp
buc, xỳi gic, thc hin mt mỡnh hay cũn cú nhng ngi khỏc tham gia
thc hin, ng c no thỳc y h lm nh th
- ngh thõn ch cung cp nhng chng c v nhng tỡnh tit gim nh,
nhng c im tt v nhõn thõn ngh to ỏn gim nh trỏch nhim
hỡnh s.
- ngh b cỏo hoc gia ỡnh ca h tin hnh bi thng cho ngi b hi,
xin li v ng viờn ngi b hi. iu ny s giỳp cho b cỏo c hng
tỡnh tit gim nh v c to, ngi b hi ti phiờn to.
b) Tip xỳc vi nhng ngi liờn quan khỏc
- i vi ngi b hi: Lut s cú th gp g ngi b hi ng viờn, an i
h, trỏnh nhng cng thng khụng nờn cú ti phiờn to.
- i vi ngi lm chng: lut s ch nờn tip xỳc khi thy tht cn thit
(khi nghi ng l ngi lm chng b ộp buc, b mua chuc). Lu ý khi

tip xỳc vi ngi lm chng, lut s nờn mang theo mỏy ghi õm hoc i
vi li khai cú li cho thõn ch, sau khi ly li khai cú th n c quan cú
thm quyn xỏc nhn. Lut s cng cn phi gii thớch cho ngi lm
chng bit ngha v khai bỏo trung thc, chớnh xỏc h ý thc y v
quyn v ngha v ca h.
Trang 9
Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
3. Xõy dng phng ỏn bo cha
Trờn c s xem xột v ỏnh giỏ ton din, khỏch quan cỏc chng c, lut s
s xõy dng c phng ỏn bo cha cho thõn ch ca mỡnh nhm thuyt phc
Hi ng xột x ra mt phỏn quyt cú li nht cho thõn ch ca mỡnh. Ni dung
ch yu v quan trng nht ca vic xõy dng phng ỏn bo cha l xõy dng
c bi bo cha trỡnh by trc phiờn to, sau ú l d kin nhng cõu hi
t ra trong giai on thm vn cng nh nhng vn d kin s tranh lun vi
Vin kim sỏt (v c vi nhng lut s khỏc, nu cú). Tu theo kh nng, kinh
nghim ca mi lut s cng nh tớnh cht ca mi v ỏn m lut s cú th ch
phng phỏp xõy dng bi bo cha cho phự hp, cú th l mt trong hai hỡnh
thc bo cha sau:
- Bi bo cha y ;
- Bi bo cha s lc: ch nờu nhng vn chớnh v trong quỏ trỡnh trỡnh
by trc phiờn to, lut s s t mỡnh b sung bng nhng lp lun phõn
tớch, din gii.
Dự l bi bo cha dng no, lut s cng cn tp trung vo mt trong
nhng hng sau õy:
Mt l, bo cha theo hng khụng phm ti, phi nm vng v lm rừ
nhng cn c chng minh cho quan im bo cha vụ ti cho b cỏo vi nhng
cn c phỏp lớ nh:
- Thõn ch mỡnh hon ton khụng cú hnh vi phm ti;
- Tuy thõn ch mỡnh cú thc hin hnh vi, nhng hu qu xy ra khụng phi
l kt qu ca hnh vi ú (khụng cú mi quan h nhõn qu gia hnh vi v

hu qu);
- Nhng ti liu y hc, ti liu giỏm nh hoc nhng chng c quan trng
khỏc khụng c s chng minh thõn ch ca mỡnh phm ti (vớ d:
Trang 10
Anh Hong Ngaõn Tieồu luaọn hỡnh sửù
lụng, túc, tinh dch li trờn hin trng ca v ỏn hip dõm khụng phi l
ca thõn ch).
- Hnh vi ca thõn ch khụng tho món cỏc du hiu cu thnh ti phm
(khụng cú li, khụng tho món du hiu ch th c bit).
- Li khai ca ngi lm chng, ca ngi b hi, ca nhng b cỏo khỏc
trong v ỏn cng nh nhng ti liu c dựng lm chng c khỏc khụng
chng minh b cỏo phm ti.
- Thõn ch thc hin hnh vi do phũng v chớnh ỏng, tỡnh th cp thit hoc
s kin bt ng (nhng tỡnh tit loi tr tớnh cht ti phm ca hnh vi).
Hai l, bo cha theo hng chuyn sang ti danh khỏc nh hn ti danh
m Vin kim sỏt truy t trong bn cỏo trng. Trong Chng ny, cú nhng cu
thnh ti phm chung v nhng cu thnh ti phm c th (nh ti git ngi vi
nhng ti git ngi do vt quỏ gii hn ca phũng v chớnh ỏng hoc ti git
ngi trong trng thỏi tinh thn b kớch ng mnh). Lut s cn nm chc
nhng vn lớ lun v thc t t ú i chiu vi nhng tỡnh tit trong v ỏn c
th lp lun, ỏnh giỏ, thuyt phc Hi ng xột x. Mun chng minh hnh vi
ca b cỏo tho món cu thnh ti phm ca mt ti danh nh hn thỡ ng thi
lut s cung cn chng minh hnh vi ca b cỏo khụng tho món du hiu ca cu
thnh ti phm m Vin kim sỏt truy t.
Ba l, bo cha theo hng gim nh cho thõn ch, trong trng hp ny,
lut s cn xõy dng bi bo cha cú sc thuyt phc trờn c s bỏm chc nhng
vn sau:
- Tớnh cht, mc ca hnh vi v hu qu xy ra trờn thc t;
- Hon cnh, nguyờn nhõn v iu kin phm ti ca b cỏo;
- Thỏi n nn, hi cói, thnh khn khai bỏo ca b cỏo trong quỏ trinh iu

tra cng nh ti phiờn to.
Trang 11
Anh Hồng Ngân Tiểu luận hình sự
- Những tình tiết giảm nhẹ thuộc về nhân thân của bị cáo (thành tíhc trong
học tập, cơng tác, chiến đấu…);
- Vấn đề tự nguyện bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả do hành vi của
mình gây ra;
- Bị rủ rê, lơi kéo, thiếu hiểu biết khi phạm tội, hồn cảnh gia đình, trình độ
nhận thức của bị cáo…
Bốn là, bào chữa theo hướng trả hồ sơ điều tra bổ sung, điều tra lại. Trên
cơ sở nghiên cứu đầy đủ, tồn diện hồ sơ vụ án cũng như qua q trình thẩm vấn
cơng khai tại phiên tồ, đối chiếu với các qui định của pháp luật hình sự, nếu thấy
có căn cứ, luật sư có thể đề nghị tào trả hồ sơ để điều tra bổ sung, điều tra lại (tuỳ
theo cấp xét xử).
4. Tham gia phiên tồ
a) Trong phần khai mạc phiên tồ
- Nắm danh sách người làm chứng mà tồ triệu tập, nếu thấy thiếu người làm
chứng quan trọng và có lợi cho thân chủ của mình thì đề nghị hỗn phiên
tồ.
- Trong trường hợp cần giám định viên có mặt tại phiên tồ để giải thích kết
quả giám định thì đề nghị tồ triệu tập giám định viên.
- Nếu thiếu vật chứng để đưa ra xem xét tại phiên tồ thì đề nghị tồ giải
quyết vấn đề này, nếu thấy có lợi cho thân chủ.
b) Trong phần xét hỏi
- Ghi chép đầy đủ những vấn đề cần thiết mà những người tham gia tố tụng
đã trả lời Hội đồng xét xử, Kiểm sát viên và những người khác.
- Cần bổ sung những câu hỏi cần thiết sau khi đã nghe xét hỏi (ngồi những
câu hỏi đã chuẩn bị trước khi mở phiên tồ).
Trang 12
Anh Hồng Ngân Tiểu luận hình sự

- Khi xét hỏi cần dứt khốt và xốy sâu vào những mâu thuẫn nhằm đảm bảo
có lợi cho thân chủ mình.
- Đối với thân chủ của mình, luật sư nên đặt ra những câu hỏi rõ ràng để họ
có cơ hội trình bày, lí giải về những điều có lợi cho họ trước Hội đồng xét
xử.
- Trong trường hợp biên bản giám định có những mâu thuẫn và có giám định
viên tham gia phiên tồ thì cần đặt câu hỏi xốy sâu vào những mâu thuẫn
đó.
c) Trong phần tranh luận
- Cần bám vào nội dung cáo trạng và bản luận tội của Viện kiểm sát cũng
như ý kiến của người bị hạib và quan điểm của luật sư bảo vệ họ để đưa ra
những luận điểm phù hợp và mang tính thuyết phục cao.
- Cần phối hợp với thân chủ để tạo ra hiệu quả của việc bào chữa.
- Các luận điểm đưa ra cần dễ hiểu, ngắn gọn, tập trung đồng thời phải nêu
rõ những chứng cứ đó được thể hiện ở bút lục nào.
- Ngơn ngữ, giọnng điệu cần đanh thép, vừa nhẹ nhàng, biểu cảm khi cần
thiết.
d) Trong khi tun án
Luật sư cần theo dõi và ghi chép việc Hội đồng xét xử tun phạt thân chủ
của mình về tội danh gì, mức phạt cụ thể như thế nào, mức bồi thường là bao
nhiêu để sau khi kết thúc phiên tồ giúp thân chủ kháng cáo theo quy định pháp
luật.
Trang 13