Đề tài nghiên cứu chuyển dịch cơ cấu kinh tế tỉnh khánh hòa 2010 2015

UY
BAN
NHAN DAN TINH KHANH HOA
sd
KHOA HOC VA CONG NGHE
BO
KE
HOACH VA
DAU
TIT
VIEN
NGHI£N
ClTU QUAN LY
kiNH
TE TRUNG
U^ONG
BAO CAO KET QUA DE TAI
Nghien
cihi
xu
hirdng
chuyen djch
r
r
CC
cau kinh te tinh Khanh Hoa
giai doan 2010 den 2020
Ha Noi, thang 8 nam 2010
h I
D/\iN
JNHAN

DAN TINH KHANH HOA
BQ
KE HOACH VA
DAU
TU"
sd
KHOA HOC VA CONG NGHE VIEN
NGHIEN
CUtJ QUAN LY
KINH TE TRUNG
l/ONG
BAO CAO KET QUA DE TAI
Nghien
cii'u
xu
hu^ong
chuyen
djch
CO*
cau kinh te tinh Khanh Hoa
giai doan 2010 den 2020
Ha Noi, thang 8 nam 2010
UY
BAN
NHAN
DAN TINH
KHANH HOA
SOf
KHOA HOC VA CONG NGHE
BO

KE
HOACH vA
DAU
TU
VIEN
NGHIEN
CUtJ QUAN LY
KINH TE TRUNG
iTONG
BAO CAO KET QUA DE TAI
Nghien
ciru
xu
hu-oiig
chuyen dich
r r
CO*
cau kinh te tinh Khanh Hoa
giai doan 2010 den 2020
Cff
quan quan ly:
Sff
Khoa hoc va Cong nghe
tinh Khanh Hoa
,/^;^^'
JvC.
,^;,i.ijy'd\Mn<j
J/ii
dim
'ji'ucnq

Co"
quan chii tri thuc hien:
Vien Nghien
ciru
quan ly kinh te
_T>ung
u-ang
1
^
QUAN LY
fflWUE
^,1,
.
/
'
-t'l '
>
/
PHO VIEN TRUONG
Tran Xuan Lich
Chu nhiem de tai
PGS.TS. Le Xuan Bd
Ha Noi, thang 8 nam 2010
m
BAN NHAN DAN
1 INH iCHANH
HOA
BO
KE HOACH VA
DAU

TU
sd
KHOA HOC VA CONG NGHE VIEN NGHIEN
CUtI
QUAN LY
KINH TE TRUNG
iTONG
BAO CAO KET QUA DE TAI
Nghien
cijru
xu
huotig
chuyen dich
r r
CO"
cau kinh te tinh Khanh Hoa
giai doan 2010 den 2020
Chu nhiem de tai: PGS.TS Le Xuan Ba
Ha Noi, thang 8 nam 2010
DANH SACH CAC TO
CHlTC
PHOI HOfP
1.
Uy ban nhan dan tinh Khanh Hoa
2.
So Ke hoach va Dau tu tinh Khanh Hoa
3.
So Lao dong
Thucmg
binh va Xa hoi tinh Khanh Hoa

4.
So Tai chinh tinh Khanh Hoa
5.
So Van hoa The thao va Du lich tinh Khanh Hoa
6. Ban Quan ly khu kinh te Van Phong tinh Khanh Hoa
DANH SACH CAC CA NHAN PHOI HOP
1.
TS. Tran Kim Chung (thu ky de tai)
2.
ThS. Nguyen Thi Huy
3.
ThS. Nguyen Kim Anh
4.
ThS. Dinh Trpng Thang
5.
ThS. Pham Thien Hoang
6. ThS. Tran Toan Thang
7.
ThS. Nguyen
Huxi
Tho
8. ThS. Ta Minh Thao
9. ThS.
H6
Cong Hoa
lO.CN.
88
Thu Trang
11.
ThS. Dinh Xuan Nghiem

12.CN.
Tran Ngpc Xuan
13.CN.Le Van
Hoa
14.ThS.
Van Cong
Minh
15.CN.Le
Quang Vinh
16.CN.
Nguyen HCru Nghj
17.
CN.
Phiing
Van Hoang
Muc luc
• •
Danh muc cac bang 4
Danh muc cac hinh 4
Dat van de 5
1.
Tinh cap thiet cua de tai 5
2.
long
quan tinh hinh nghien curu 6
2.1.
Ngoai nuac 6
2.2.
Trong nuac 6
3.

Muc tieu nghien cuu 8
4.
Doi tuang va pham vi nghien cuu 8
4.1.
Doi
tuong
nghien cuu 8
4.2.
Pham vi nghien cuu 8
5.
Phuang phap nghien cim sir dung trong de tai 9
6. Ket cau cua
detai
11
Chuong
1:
Co so ly luan va thuc tien ve chuyen dich ca cau kinh te 12
1.1.
Co sa ly luan ve chuyen dich ca cau kinh te 12
1.1.1. Co cau kinh te 12
1.1.2.
Phan loai
cacau
kinh te 13
1.1.3. Chuyen dich
cacau kinh
te 16
1.1.4.
Cac yeu to anh huong den chuyen dich ca cau kinh te
ciia

tinh 20
1.2.
Co so thuc tiln ve chuyen dich ca cau kinh te 22
1.2.1. Chuyen dich
cacau
kinh te cua mpt so nuac 22
1.2.2.
Chuyen dich co cau kinh te ca nuac giai doan 2000-2009 26
1.2.3. Chuyen djch
cacau
kinh te mpt so dia phuang 32
1.3. Nhung bai hpc kinh nghiem 39
1.3.1. Bai hpc kinh nghiem
ciia
Trung Quoc va Han Quoc 39
1.3.2.
Bai hpc tir kinh nghiem chuyen djch ca cau kinh te cua ca nuac 40
1.3.3.
Bai hpc tir kinh nghiem chuyen dich ca cau tir Thanh pho Ho Chi Minh, Quang
Ninh va Quang Nam 41
Chuong 2: Chuyen dich ca cau kinh te tinh Khanh Hoa giai doan
2000-2010
43
2.1,
Thuc trang phat
tri6n
kinh
tS
tinh Khanh Hoa giai doan 2000-2010 43
2.1.1.

Di^u
kien tu nhien kinh te -
xahpi
tinh Khanh Hoa 43
2.1.2.
T6ng
quan tinh hinh phat trien kinh te xa hpi tinh Khanh Hoa
2000-2010:
nhung
thanh tuu chu yeu 47
2.1.3.
Nhung han che, ton tai va nguyen nhan 52
2.2,
Thanh tuu chuyin djch ca cau kinh te tinh Khanh Hoa giai doan 2000-2010 56
2.2.1.
Co cdu kinh te theo nganh co buac chuyen dich dung hucmg 56
2.2.2.
Co
cAu
kinh
t6
theo thanh phan phat trien theo huang tang ty trpng thanh phan
kinh te ngoai nha nuac 59
2.2.3.
Ba vimg kinh te trpng diem da duac
chii
trpng de tao dpng luc tang trucmg va
chuyen djch ca cau kinh te cua tinh 61
2.3,
T6n

tai, han
chi
va nguyen nhan
ciia
chuyen dich co cau kinh te Khanh Hoa giai
doan 2000-2010
,.
.63
2.3.1,
Ngudn luc lao dpng da
dupe
huy dpng nhung chua dap ung yeu cau
ciia
chuyen
dich
CO
cau kinh te 63
2.3.2.
Ddu
tu da co buac phat trien manh me nhung chua dung tam 66
Z.J.J.
iNnung
yeu to khac (trong do co quan ly nha nuac) da co tien bp nhung van con
nhieu han che 70
Chuong 3: Xu huong chuyen dich ca cau kinh te tinh Khanh Hoa giai doan
2010
den 2020
'. 74
3.1.
Boi canh trong nuac va quoc te giai doan 2010-2020 74

3.1.1.
Boi canh quoc te doi vai
Viet Nam
noi chung 74
3.1.2. Trien vpng cua Khanh Hoa giai doan 2010-2020 78
3.2. Xu hucmg chuyen dich co cau kinh te tinh Khanh Hoa 86
3.2.1.
Quan diem, dinh huang ve chuyen dich co cau kinh te Khanh Hoa giai doan
2010-2020 86
3.2.2. Cac kich ban chuyen dich co cau kinh te Khanh Hoa den 2020 87
3.2.3.
Can
cii lira
chpn kich ban 93
3.3.
Mpt so giai phap
chii
yeu thuc day chuyen dich co cau kinh te giai doan
2010
- 2020
94
3.3.1.
Giai phap chung 95
3.3.2. Mpt so giai phap cu the 104
3.3.3.
To chiic thuc hien 107
Ket luan va kien nghi
110
Tai
lieu

tham khao
112
Phu
luc
115
Phu luc
1.
Cac buac tinh toan danh gia tac dpng cua cac nguon luc den chuyen dich ca
cau kinh te
115
Phu luc 2. Phuang phap
dubao
tang truang va chuyen dich ca cau kinh te
119
Phu luc 3. GDP tinh Khanh Hoa chia theo nganh cdp
1
(%) 121
Danh muc cac bang
Bang
2.1:
Kim ngach xuat nhap khiu va thu ngan sach nha nuoc 48
Bang 2.2:
V6n
diu tu toan xa hpi giai doan 2001-2010:
51
Bang
2.3:
Xep hang chi so nang
lire
canh tranh cap tinh nam 2009

ciia
Khanh Hoa va mpt
s6
tinh, thanh pho 53
Bang 2.4. Co cdu kinh
tS
tinh Khanh Hoa (%) 56
Bang
2.5:
Gia tn san xuat cong nghiep va nong, lam, thuy san giai doan 2000 -2010 57
Bang
2.6:
Dich vu, du lich giai doan 2000-2010 58
Bang
2.7:
Co cau lao dpng phan theo nganh 64
Bang
2.8:
Tac dpng cua lao dpng
din
chuyin dich ca cdu kinh tl giai doan 2006-2008 65
Bang 2.9: Tac dpng cua von
din
chuyen djch co ciu kinh tl giai doan 2006-2008 70
Bang
2.10:
Chi
s6
nang
lire

canh tranh cua tinh Khanh Hoa qua cac nam 2005-2009 71
Bang
2.11:
Tac dpng
ciia
TFP
din
chuyin dich ca cdu kinh tl giai doan 2006-2008 73
Bang
3.1:
Ket qua kich ban
1
88
Bang 3.2:
Kit
qua kich ban 2 90
Bang
3.3:
Kit
qua kich ban
3
92
Danh muc cac hinh
Hinh 1.1. Chuyen dich ca cau GDP theo nganh cua Trung Quoc thai ky
1970-2000
(%, gia
hien hanh) 23
Hinh
1.2.
Co cau kinh te nganh tir nam 2000 den nam 2009 27

Hinh
2.1.
Dong gop
ciia
cac nguon
lire
vao tang trudng GDP cua Khanh Hoa tir 2006-2008
52
Hinh 2.2. Chuyen dich
cacau
kinh te theo thanh phan kinh te (%) 60
Hinh
2.3.
V6n
diu tu toan xa hpi giai doan 2001-2009 (%) 67
Hinh 2.4. Von dau tu xa hpi chia theo nganh kinh te (%) 68
Dat van de
1.
Tinh cap thiet
ciia
de tai
Chuyen dich ca cau kinh te la mpt trong nhung npi dung
chti
yeu trong
phat trien kinh te
ciia
ca nuac noi chung va Khanh Hoa noi rieng. Tu nam 2000
den nam 2009, co cau kinh te
ciia
tinh Khanh Hoa da chuyen dich theo huang

tich
cue,
do la ty trpng nganh nong, lam nghiep va thuy san trong tong san
pham cua tinh giam tu 26,9% xuong 15,%; ty trpng nganh cong nghiep-xay
dung va dich vu-du lich tang tuang ung
tir
35,3%) va 37,8% len 41,7% va
43,3%
(Sa Ke hoach va Dau tu tinh Khanh Hoa). Tuy nhien, chat lugng phat
trien kinh te - xa hpi va nang
lire
canh tranh
ciia
Khanh Hoa con yeu kem; tang
truang kinh te
chii
yeu
dira
vao cac yeu to chieu rpng, hay noi
each
khac la dua
vao nhung nganh, nhung san pham truyen thong, su dung nhieu tai nguyen, von
va lao dpng. Ca cau kinh te chuyen dich cham, chua khai thac het tiem nang
phat trien nganh cong nghiep, du lich, dac biet la du lich bien. Ca cau thanh
phan kinh te
cQng
chua phat trien tuang xung vai tiem nang
ciia
tinh. Ca cau
dau tu chua huang manh vao chieu sau. Ket cau ha tang kinh te, xa hpi thieu

dong bp Do do, yeu cau ve day nhanh chuyen dich ca cau kinh te theo chieu
sau, dong thai dua Khanh Hoa phat trien a tam cao han tra thanh yeu cau cap
bach.
Van de chuyen dich ca cau kinh te va cac yeu to tac dpng den chuyen
djch ca cau kinh te da
dupe
nhieu tac gia nghien ctiu. Tuy nhien, cac nghien
cuu do tap trung
chii
yeu tren binh dien ca nuac, chua co nhieu nghien ctiu xem
xet den chuyen dich ca cau kinh te va cac yeu to anh huang den chuyen dich ca
cau kinh te a cap tinh, dac biet la tinh Khanh Hoa. Han nira, trong boi canh hpi
nhap va chuyen dich ca cau kinh te trong thai gian tai, co nhieu yeu to tac dpng
den nhung diem manh cua Khanh Hoa nhu du lich, kinh te bien, cang trung
chuyen Nghien cuu xu huang phat trien kinh te
ciia
Khanh Hoa giai doan
2010 den 2020 ciing nhu cac giai phap thyc hien dinh huang nay phai dua vao
nang
lire
npi tai
ciia
tinh cung nhu cac yeu to tac dpng ben ngoai (vung, ca
nuac va quoc te), tu do giiip tinh dua ra cac quyet sach diing dan.
Vi vay, viec nghien cuu djnh huang chuyen dich ca cau kinh te khanh
Hoa
la
mpt muc tieu nghien cuu khong phai chi
ciia
ban than Khanh Hoa ma

con la
ciia
ca viing duyen hai mien Trung va cua ca nuac.
2.
Tong quan tinh hinh nghien
cihi
2.1.
Ngodi
nif&c
Doi vol cac nghien cuu tren the giai, viec xem xet chuyen dich ca cau da
dupe
dat ra tir lau ve ca cau cac nganh kinh te (dien hinh la nghien cuu cua
Lewis nam
1954).
Nhiing nam gan day, ciing vai viec cac nuac Dong Au va
Cpng dong cac quoc gia dpc lap (CIS SNG) chuyen sang nen kinh te thj
truang, cac nghien
ciiu
ve chuyen dich ca cau thanh phan cGng da
dupe
nghien
cuu (thuc chat la qua trinh chuyen dich ca cau ttr thanh phan kinh te nha nuac
sang cac thanh phan kinh te khac, Barbone et al. 1996; Hay J.R. et al., 1996 ),
nghien
ciiu
chuyen dich ca cau vung (Soltwedel Rudiger, 2003 va Yanrui Wu,
2002).
Viec nghien cuu cac chuyen dich ca cau kinh te dual tac dpng
ciia
von

(Feldstein, M. and Horioka, C, 1980), va nang suat tong hap cac yeu to ciing
dang duac dat ra trong boi canh cac nuac Dong A bi
khiing
hoang va tien trinh
hpi nhap dang dien ra manh me
(Pacicfic
Economic Cooperation Council,
2000,
trich dan theo
Trk
Kim Chung, 2004).
2.2.
Trong nu&c
Cho den nay, tai Viet Nam, cac nghien
ciiu
ve chuyen dich ca cau tap
trung vao ba
khia
canh, chuyen djch ca cau nganh (Nguyen Xuan Thu, 2000;
Luu Bich Ho va cac dong nghiep,
2003;
Bp Ke hoach va Dau tu, 2000, 2002;
Bui Tat Thang va cac dong nghiep, 2006), ca cau thanh phan (Vu Dinh Bach
va cac tac gia khac, 2000; Vien Nghien curu Quan ly Kinh te Trung uang,
1996;
Luang Xuan Quy, 2002 ), ca cau vung (Nguyen Ba An, 2000; Luu Bich Ho
va cac ddng nghiep, 2003 ). Xem xet tac dpng
ciia
von den chuyen dich ca cau
kinh

ik
(Bp
KS
hoach va Dau tu 2000, 2002), tac dpng
ciia
nguon luc lao dpng
den
dSn
chuyen dich ca cau kinh te (Nguyen Dang Thao, 2001; Nguyen Hoang
Thuy,
2003,
Trin Thi Bich Hanh, 2003 va Pham
Th6
Tri, 2003) ciing nhu tac
dpng
ciia
nang suat den chuyen dich ca cau thanh phan kinh te (Tran Kim
Chung va cac dong nghiep, 2002) hay tac dpng
ciia
cac nguon luc den chuyen
djch ca cau kinh
t^
(Tran Kim Chung, 2004).
Xet
v^
cac yeu to tac dpng den chuyen dich ca cau gom co bon yeu to ca
ban. Mpt la, yeu to thi truang. Dual tac dpng
ciia
yeu to thi truang, nguon luc
se duac phan bo den nhirng bp phan hoat dpng co hieu qua nhat. Dong thai, no

se
dilu
chinh san pham, dau ra
ciia
cac bp phan sao cho phu hop nhat. Qua do,
no dieu chinh qua trinh chuyen dich ca cau kinh te. Hai la, tien bp khoa hpc ky
thuat. Tien bp khoa hpc ky thuat se giiip cho ra dai mpt san pham, mpt nganh
hang, mpt bp phan trong nen kinh te, va
ciing
vai no la su mat di
ciia
nhirng bp
phan khac, duang nhien, dan den tac dpng ddn
chuygn
dich ca ciu kinh tl. Ba
la, cac nguon luc va lpi the cua nen kinh te. Vai moi mpt
qu6c
gia, mpt viing,
mpt lanh tho, mpt nganh hang, muon tang truang hay giam
siit
phai dua vao
thuc te nguon
lire
cua minh. Trong cac boi canh kinh te khac nhau, cac nhu ciu
va su dap
iing
cac nhu cau se khac nhau. Qua do, tac dpng den chuyin dich ca
cau kinh te. Bon la moi truang the che.
YIU
t6

xa hpi, chinh sach co nhirng vai
tro tac dpng to lom den chuyen dich ca cau kinh te. Viec chpn lua chiln lupc
huang npi hay huang ngoai, viec
lira
chpn phat trien dpc ton mpt nganh hang,
hay mpt thanh phan se co tac dpng manh me den chuyen djch ca ciu kinh tl
(Nguyen Dinh Phan, 1999).
De danh gia dong gop
ciia
cac nganh kinh te va chuyen dich ca cau
nganh vao tang truang nang suat
a
Viet Nam, Dinh Van An va Nguyen Thi
Tue Anh (2008) da sir dung phuang phap phan tich chuyen dich ty trpng. Day
la phuang phap da
dupe
ap dung trong nhieu nghien ciru a nuac ngoai nham
phan tich dong gop cua tang truang nang suat lao dpng nganh va cua cau phan
chuyen dich ca cau vao tang truang nang suat lao dpng tong the nen kinh te
hoac cua tirng nganh. Nghien cuu nay sir dung so lieu tir nam 1991 den 2006
cho 20 phan nganh kinh te cap hai tren binh dien ca nuac. Dua vao phan tich
dinh lupng dong gop
ciia
cac nganh kinh te va chuyen djch ca cau nganh vao
tang truang nang suat lao dpng
6
Viet Nam, cac tac gia da dua ra mpt so kien
nghj va giai phap nham thiic day chuyen djch co cau nganh theo huang cong
nghiep hoa.
Trong ban quy hoach tong the phat trien kinh te - xa hpi tinh Khanh Hoa

den nam 2020 (Uy ban nhan dan tinh Khanh Hoa, 2006) da danh gia thuc trang
chuyen djch ca cau kinh te tir nam 1995 den nam 2005 va du bao den nam
202O.
Phuang phap tiep can cua du bao chuyen djch ca cau kinh te tinh Khanh
Hoa dua vao cac phuang an tang truang theo muc tieu. Phuang phap nay xuat
phat tir quan diem phat trien va nang dan vj tri, vai tro cua Khanh Hoa doi vai
ca nuac noi chung va viing Duyen hai Nam Trung bp noi rieng; dat phat trien
cua Khanh Hoa trong tong the phat trien chung cua ca nuac dong thai xem xet
den cac kha nang phat trien
ciia
Khanh Hoa.
Trong boi canh hpi nhap va chuyen djch co cau kinh te trong thai gian
tai,
CO
nhieu yeu to tac dpng den nhimg diem manh
ciia
Khanh Hoa nhu phat
trien cong nghiep, du
Ijch,
kinh te bien, cang trung chuyen Ben canh do, cupc
khiing hoang kinh te toan cau da tac dpng tieu
cue
den nen kinh tl cua ca nuac
noi chung va Khanh Hoa noi rieng. Do do, yeu cau ve day nhanh chuyin djch
ca cau kinh te de vuot qua cupc khimg hoang kinh te truac mit,
d6ng
thai dua
Khanh Hoa phat trien a tam cao han tra thanh yeu ciu cip bach.
3.
Muc tieu nghien

ciru
Muc tieu chung: Danh gia thuc trang chuyin djch ca ciu kinh tl tinh
Khanh Hoa giai doan 2000-2010. Tren ca so do, du bao xu huang chuyin djch
ca ciu kinh te tinh Khanh Hoa giai doan
2010-2020.
Muc tieu cu the:
Phan tich chuyin djch ca ciu kinh tl theo nganh, thanh phin kinh tl va
viing kinh tl cua tinh Khanh Hoa giai doan
2000-2010;
Phan tich cac nhan to anh huang den su chuyen djch ca cau kinh tl tinh
Khanh Hoa;
Du bao xu huang chuyen djch ca cau kinh te tinh Khanh Hoa giai doan
2010-2020;
- De xuat cac giai phap
chii
yeu thiic day chuyen djch ca cau kinh te tinh
Khanh Hoa.
4.
Doi
tu-ang
va pham vi nghien
cu-u
4.1.
Bdi tuang nghien
ciru
Nghien
ciiu
nay tap trung xet tren binh dien tong the. Mpt la co cau
nganh: nong nghiep (theo nghTa rpng), cong nghiep va djch vu. Hai la ca cau
thanh phan: nha nuac, dan doanh trong nuac va co von dau tu nuac ngoai. Do

han che ve mat so lieu nen co cau viing kinh te it
dupe
de cap trong nghien ciru
nay.
4.2. Pham vi nghien cuu
(1) Ve mat khong gian: Tinh Khanh Hoa
(2) Ve mat thai gian: Thai gian danh gia qua trinh chuyen djch co cau
kinh te tir nam 2000 den nam 2010; thai ky du bao xu huang chuyin djch ca
cau kinh tl va cac giai phap tir nam
2010 din
nam 2020.
(3) Ve mat npi dung: Nghien ciru tap trung phan tich ca ciu kinh tl
Khanh Hoa nhirng nam 2000-2010 va djnh huang co ciu kinh tl
2010-2020
ciing nhirng giai phap de dat
dupe
ca ciu kinh tl do. Do ngudn s6 lieu han
chi
nen de tai tap trung nghien cuu co cau kinh te theo nganh va thanh phin kinh
te.
Trong ca cau nganh kinh te, de tai tap trung vao ba nganh
Ion:
cong nghiep,
djch vu va nong nghiep (theo nghia rpng).
5.
Phu-ffng
phap nghien cu-u
su-
dung trong dl tai
De tai sir dung cac phuang phap nghien

ciiu
sau day:
(1) Phuang phap tong quan, nghien cuu ly thuyet, nghien
ciiu
ban giiy
ve nhirng van de ca ban lien quan den chuyen djch ca cau kinh tl;
(2) Khao cuu thuc tien de nam bat thuc trang tinh hinh chuyin djch ca
cau kinh te va cac yeu to anh huang den qua trinh chuyen djch co cau kinh tl;
(3) Phuang phap phan tich djnh tinh va phan tich thong ke mo ta qua sir
dung chuoi so lieu thong ke, so sanh; phuang phap phan tich SWOT (dilm
manh, diem yeu, co hpi, thach thirc);
(4) Phuang phap lay y kien chuyen gia. De tai trien khai lay y kien
chuyen gia cua cac co quan hilu quan
ciia
Trung uang va Khanh Hoa trong
phan tich danh gia cac van de lien quan den ca cau va chuyen dich co cau kinh
te;
tiem nang, trien vpng cua Khanh Hoa;
(5) Phuang phap sir dung cac phan tich djnh lupng:
dupe
ap dung a phan
danh gia tac dpng cua cac nguon
lire
den tang truang, chuyen dich co cau kinh
te va phan du bao xu huang chuyen djch co cau kinh te
ciia
tinh den nam 2020,
trong do:
ii) Ddnh sid tdc ddng cua cdc ngudn luc den chuyin dich co cdu kinh ti
ciia

Khdnh Hda:
Phuang phap danh gia tac dpng
ciia
cac nguon
lire
den chuyen djch ca
cau kinh te dupe sir dung phuang phap gom 2 buac
dupe
trinh bay tai Phu luc
1.
Viec xem xet tac dpng cua cac yeu to nguon
lire
tai chuyen djch ca cau kinh
te la mpt bai toan kha phirc tap, khong dan thuan dua tren tac dpng
ciia
nguon
lye
dja phuang. Nghien
ciiu
nay buac dau ket hop giira phuang phap phan tich
truyen thong (sir dung ham san xuat de xac djnh tang truang va tir do xem xet
tai ca cau) ket hop vai phuang phap kinh te luong khong gian dya tren viec
xem xet tuang tac giira cac dja phuang trong toe dp tang truang
ciia
mpt viing
cu the de tinh toan tac dpng cua 3 yeu to co ban (lao dpng, von va nang suat
cac yeu to tong hop - TFP) tai chuyen djch ca cau kinh te
ciia
tinh Khanh hoa.
(ii) Du bdo xu huons chuven dich co cdu kinh ti

ciia
tinh Khdnh Hda
den ndm 2020:
Trong thyc te, co nhieu
each
khac nhau de dy bao tang truang. Cach ca
ban nhat thuang diing la dya tren ham san xuat. Vai chuoi so lieu theo thoi
gian, ham san xuat co the
dupe
uac luong, cac diem dy bao dupe tinh toan dya
tren cac tham so. Diem yeu
ciia
phuang phap dy bao theo tham so la can mpt
chuoi thai gian du dai (it nhat 20 nam de tang
dupe
dp tin cay cua cac ket qua
dy bao. Mpt each khac
cQng
thuang
dupe
ap dung khi dy bao do la dya tren
phucmg phap phi tham so. Theo do, nen kinh te
dupe
mo hinh hoa thanh he cac
phucmg trinh khac nhau. Tang truang
dupe
tinh toan dya tren viec thay doi
ciia
cac bien doe lap trong mo hinh. Vi du dien hinh cua loai dy bao nay la mo hinh
can bang tong the

vdi
hang loat cac phuang trinh khac nhau mo hinh hoa moi
quan he phiic tap giira cac nganh ciing nhu moi quan he giiia nguon
lye
va tang
truofng.
Mpt han che quan trpng
ciia
mo hinh kieu nay la doi hoi so lieu phirc
tap va chi tiet a
miic
dp cao ma it dja phuang nao co the cung cap day du.
Nghi§n
ciru nay dya tren
each
tiep can
thii
hai ke tren-phuang phap phi
tham s6-tuy nhien do han che ve nguon so lieu chiing toi da gian lupc di rat
nhieu. Dilu nay co nghia la mo hinh dy bao se khong the bao ham
dupe
cac
quan he phirc tap cua tang truang GDP. Ciing khac vai cac bao cao khac sir
dung ham tang truang tir phia ciu (GDP=f(Chi tieu, dau tu, xuat nhap khau)),
ham san xuit trong bao cao nay
dupe
xay dyng tir phia cung nham the hien
dupe
quan he dai han vl lao dpng va dau tu tai tang truang han la quan he
ngan han trong

each
tiep can tir phia cau (dupe trinh bay trong Phu luc 2).
Thyc tl viec xac dinh cac bien ngoai sinh ke tren co the dat ra nhieu cau
hoi vl mat ly thuyet, vi du cau ve lao dpng la mpt ham
ciia
tang truang, hoac
tuang ty nhu the tang truang cua mpt nam (vi du 2015) phu thupc vao tang
truang cua nam truac do. Hoac
ngupe
lai dau tu
ciia
nam 2020 co the lai phu
thupc vao tang truang cua nam
2015
hoac eae nam lien ke Trong khuon kho
10
ciia
nghien cuu nay c6 nhieu giai han ve nguon lye, dac biet do han che ve so
lieu theo chuoi thai gian ma nghien
ciiu
nay tiep can mpt each don gian nhat,
vai gia dinh cac bien a phu luc 2 la ngoai sinh.
6. Ket cau cua de tai
Ngoai phan mo dau va ket luan, De tai c6 ket cau 3 chuong nhu sau:
Chuong
1:
Co so ly luan va thyc tien ve chuyen djch ca cau kinh te
Chuang 2: Thyc trang chuyen djch ca cau kinh te tinh Khanh Hoa giai
doan 2000-2010
Chuang 3: Xu huang chuyen djch co cau kinh te tinh Khanh Hoa giai

doan
2010
din
2020
11
Chirong
1:
Co*
so*
ly luan va thu'c tien ve chuyen dich
co*
cau kinh te
1.1. Ca sa ly luan ve chuyen dich ca cau kinh te
1.1.1.
Ca cau kinh te
Trong cac tai lieu kinh te co nhieu each tiep can khac nhau ve khai niem
ca cau kinh te (Nguyen Xuan Thu, 1998). Duoi goc dp
trilt
hpc, khai niem ea
cau dupe
sii
dung de bieu thj cau tnic ben trong, ty le va moi lien he
giGa
cac
bp phan hop thanh cua mpt he thong. Ca cau dupe bieu hien nhu la tap hpp
nhirng moi lien he lien ket hiru co, eae yeu to khac nhau cua mpt he thdng nhit
djnh. Ca cau kinh te
dupe
neu vai khai niem la: "tong the eae nganh,
ITnh

vyc,
bp phan kinh te vai vj tri, ty trpng tuang img cua chiing va moi quan he hiru ca
tuang doi on dinh hpp thanh" (Hpc vien Chinh tri Quoc gia Ho Chi Minh,
2002).
Co cau la thupc tinh eua mpt he thong. Do do, khi nghien cim co cau
phai dimg tren quan diem he thong.
Tren quan diem duy vat bien chiing va ly thuyet he thong co the hieu co
cau kinh te la mpt tong the hop thanh bai nhieu yeu to eua nen kinh te quoc
dan, giira chiing eo moi lien he
hihi
ca, nhirng tuong tac qua lai ea ve so lupng
va chat luong, trong nhirng khong gian va dieu kien kinh te xa hpi cu the,
chiing van dpng huang vao nhirng muc tieu nhat djnh. Theo quan diem nay, co
cau kinh te la mpt pham
trii
kinh te, la nen tang
ciia
ca cau xa hpi va che dp xa
hpi.
Mpt each tiep can khac thi cho rang: co cau kinh te hieu mpt each day
dii
la mpt tong the he thong kinh te bao gom nhieu yeu to quan he chat che vdi
nhau trong nhiing thdi gian va khong gian nhat djnh, trong nhimg dieu kien
kinh te xa hpi nhat dinh,
dupe
the hien ca ve mat djnh tinh va djnh lupng, ca ve
so lupng va chat luong,
phii
hop vdi muc tieu
dupe

xac djnh cua nen kinh te.
Van de thir nhat, ca cau kinh te dupe xac djnh bang ty trpng gia trj san
lupng (hoac GDP) cua timg bp phan chiem trong tong gia trj san lupng (hay
GDP) cua toan bp nen kinh te. Ty trpng nay phu thupc vao vj tri cua moi bp
phan trong nen kinh te (cua timg bp phan trong he thong). Nhirng bp phan
chiem ty trpng ldn thudng ddng nhirng vai trd quan trpng (tuy khong phai la
quyet djnh). Nhirng bp phan then chot, mui nhpn luc dau van cd the chiem ty
trpng nhd nhung dan se ldn len vi chung dupe uu tien phat trien. Nhirng bp
12
phan "mdi"
liic
diu thudng chiem ty trpng nhd, ty trpng nay se dan tang len
ciing sy trudng thanh cua chiing.
Van de thir hai la sd lupng va ty trpng
ciia
cac nhdm nganh va cua cac
yeu td cau thanh he thdng kinh te trong tdng the nen kinh te qudc dan. Theo
thanh phan kinh te thi ed the cd cac thanh phan: kinh te nha nude, kinh te hop
tac,
kinh te ca the - tieu
chii,
kinh te tu ban tu nhan, kinh te tu ban nha nude,
kinh te cd vdn dau tu nude ngoai. Theo viing cd the phan chi tiet thanh: thanh
thj,
ndng thdn, ven bien, mien
niii,
mien xudi
Van de
thii
ba lien quan den cac mdi quan he tuong tac lan nhau giira cac

nhdm nganh, yeu td hudng vao cac muc tieu da xac djnh. Co cau kinh te cdn
la pham
trii
trim tupng; mudn nam virng ban chat eua co cau kinh te va thyc thi
cac giai phap nham chuyen djch co cau kinh te mdt each c6 hieu qua can xem
xet tirng loai ca cau cu the
ciia
nen kinh te qudc dan. Van de la lam sao de ca
cau kinh te su dyng mdt
each
hieu qua nhat nhirng ngudn lye
ciia
nen kinh te
phuc vu cho tang trudng, phat trien va ngupc lai, tang trudng, phat trien hudng
tdi djch chuyen co cau kinh te den mdt co cau tdi uu.
Van de thir tu, cac ca cau kinh te khac nhau ciing cd mdi quan he qua lai
lan nhau. Trong co cau thanh phan kinh te cd ca cau nganh kinh te. Chang han,
trong
CO
cau thanh phan bao gdm trong nd co cau ndng nghiep - cdng nghiep -
djch vu. Ngupc lai, mdi mdt viing kinh te ciing ham chiia trong nd ca cau
thanh phan kinh te, ca cau nganh kinh te.
1.1.2. Phan loai ca cau kinh te
Cac loai ca cau kinh te sau day thudng hay
dupe
de cap, dd la: co cau
kinh tl nganh, ea ciu kinh tl theo thanh phan (hoac sd
hihi),
va co cau kinh te
theo viing (hoac viing lanh thd).

/.
1.2.1.
Co cdu ngdnh kinh te
Loai ca cau kinh te nay phan anh mdi quan he giira cac nganh hop thanh
nIn
kinh tl qudc dan. Trinh dp san xuat cang cao thi tap hpp nganh kinh te
cang trd nen phuc tap va da dang. Dieu nay thay kha ro giira mdt ben la cac
nuoc phat trien va mdt ben la cac nude dang phat trien, cd
miic
thu nhap thap.
0 cac
nude
kem phat trien, ndng nghiep dupe coi la nganh thdng tri, trong khi
thieu vang nhieu nganh cdng nghiep, djch vu ma chi xuat hien khi dat trinh dp
13
phat trien cao han. Dd ciing la ly do khien co cau nganh trd thanh mdt chi tieu
de danh gia qua trinh cdng nghiep hda
ciia
mdt qudc gia.
Cd ba trudng phai nghien
ciiu
ca cau nganh kinh te chinh la kinh te hpc
Mac-xit, kinh te hpc trao luu chinh va kinh te phat trien. Hpc thuylt cua Mac
ve phan cdng lao ddng nhan manh den sy phan cdng lao ddng va trao ddi giiia
cac nganh khdng ehi gidi han trong pham vi mdt nude ma md rdng ra pham vi
the gidi. Kinh te hpc trao luu chinh thira nhan vai trd cua Nha nude bd trp cho
khiem khuyet cua thj trudng nhung nhan manh vai trd quyet djnh
ciia
co
chi

thi
trudng. Cac ly thuyet
ciia
kinh te hpc phat trien nhu ly thuyet phan ky, ly thuylt
phat trien khdng can ddi, ly thuyet "dan nhan bay" thira nhan vai trd dan diu,
Idi
keo
ciia
mdt sd nganh kinh te va nhan manh tdi viec tao ra mdt co cau cd
cac nganh kinh te lien ket, thiic day,
Idi
keo lan nhau (Trin Kim Chung, 2004).
1.1.2.2. Co cdu kinh ti theo
thdnh
phdn hoac theo sd
hihi
Loai
CO
cau kinh te nay phan anh mdi quan he ve sd him ddi vdi tu lieu
san xuat giira cac
chii
the tham gia vao qua trinh tang trudng va phat trien.
d
Viet Nam, neu theo tieu chi sd
hiru,
ca cau kinh te duoc chia theo ba khu vyc
sd hiru la khu vyc kinh te nha
nude,
khu vyc ngoai nha nude (tap the, tu nhan
va ca the) va khu vyc cd vdn nude ngoai. Thdng qua ty trpng

ciia
tirng khu vyc
trong GDP cd the nam bat
dupe
xu hudng van ddng
ciia
timg thanh phan kinh
te trong qua trinh phat trien.
Trong mdt xa hdi, ludn tdn tai cac thanh phan kinh te khac nhau, dai dien
cho cac phuang thiic san xuat khac nhau, trong bat
cii
hinh thai kinh te xa hdi
nao Cling cd phuang thuc san xuat giir dja vj chi phdi, phuang thiic san xuat
eua cac xa hdi trudc va phuang thiic san xuat mam mdng
ciia
xa hdi tuang lai.
Cac phuang thuc san xuat nay d vao dja vi phu thudc, bj chi phdi bdi phuang
thirc san xuat thdng trj. V.L Le Nin da chi ra rang d cac nude khac nhau di len
chu nghTa xa hdi, sd lupng cac thanh phan kinh te tdn tai d cac nude dd khdng
gidng nhau. Mac
dii
cd sy khac nhau ve dieu kien
Ijch
sir, dieu kien khach quan
va
chii
quan, nhung nhin chung d cac nude nay thudng cd ba thanh phan kinh
te
CO
ban. Mpt la, kinh te xa hdi ehu nghTa; Hai la, kinh te tu ban

chii
nghia; Ba
la, kinh te san xuat hang hoa nhd (Tran Kim Chung, 2004).
Tai Viet Nam, kinh te nha nude la tam diem cua nen kinh te thj trudng
djnh hudng xa hdi
chii
nghTa. Cac hinh thirc sd him co ban hinh thanh nen cac
14
thanh phan kinh tl va phat trien ciing vdi nhan thiic ve vj tri, vai trd
ciia
cac
hinh thirc sd hiiu trong nen kinh te. Nen kmh te da chuyen tir nen kinh te ke
hoach hoa tap trung bao cap, dya
chii
yeu vao hai hinh thiic sd hiru vdi hai
thanh phan kinh te co ban la qudc doanh va tap the, chuyen sang san xuit hang
hoa nhieu thanh phan, hoat ddng theo co che thj trudng, cd sy quan ly cua Nha
nude,
theo djnh hudng xa hdi
chii
nghTa. Day la mdt trong nhirng net
chii
ylu
nhat, ddng thdi cung la mdt trong nhimg ket qua quan trpng nhit
ciia
dudng
Idi
ddi mdi
ciia
Dang, gdp phan giai phdng sire san xuit, khai thac kha nang

tiim
tang
ciia
cac ngudn lye, tao nen tdc dp tang trudng kinh tl kha cao va lien tuc
trong thdi gian qua.
1.1.2.3.
Co cdu kinh te theo viing lanh tho
Loai
CO
cau kinh te nay phan anh mdi quan he giira cac viing lanh thd
tren ca
nude
hoac mdt tinh trong hoat ddng kinh te tdng
thi.
Phan tich co ciu
kinh te viing cd y nghTa cho xay dyng chinh sach phat trien viing tren co sd
phat huy tiem nang cua timg viing va ddng gop cua viing vao nen kinh te.
Ngoai ra, co cau kinh te viing thudng
dupe
sir dung de nghien
ciiu
ve sy chenh
lech phat trien giiia cac viing, theo doi xu hudng thay ddi mdi tuong quan giira
viing ddng lye vdi viing ngheo va cac viing khac. Tir dd gpi md chinh sach
hudng tdi giam
miic
dp chenh lech ve phat trien giiia cac viing (Dinh Van An,
Nguyen Thj Tue Anh, 2008).
Vimg kinh te cd the phan dinh theo nhieu tieu chi, trong dd theo dja gidi
hanh chinh nhu cac vung Bang d

nude
Cdng hda lien bang
Diic
hay cac viing
nhu Ddng Bac, Tay Bac, Bac Trung bd, Duyen hai Nam Trung bd, Tay nguyen,
Ddng Nam bd, ddng bang sdng Ciru Long d Viet Nam; theo vai trd, vj tri
ciia
viing (nhu viing kinh te dau tau, viing kinh te trpng diem ), theo dja hinh (nhu
viing ddng bang, viing trung du mien
mii )
hoac theo viing kinh te trpng diem
va viing it lpi the (Tran Kim Chung, 2004).
Co cau vung kinh te va co cau nganh kinh te thyc chat la hai mat
ciia
he
thdng thdng nhat va la bieu hien
ciia
sy phan cdng lao ddng xa hdi. Ca cau lanh
thd hinh thanh gan lien vdi co cau nganh va thdng nhat trong viing kinh te.
Trong
CO
cau viing kinh te, ed sy bieu hien cua ca cau nganh trong dieu kien cu
the
ciia
khdng gian lanh thd. Xu hudng phat trien kinh te lanh thd thudng la
phat trien nhieu mat, tdng hop, cd uu tien mdt vai nganh va gan lien vdi sy hinh
thanh sy phan bd dan cu
phii
hop vdi dieu kien, tiem nang phat trien kinh te
ciia

15
lanh thd. Viec chuyin djch co cau vimg kinh te phai bao dam sy hinh thanh va
phat trien cd hieu qua
ciia
cac nganh kinh te, cac thanh phan kinh te theo lanh
thd va tren pham vi ca
nude,
phii
hpp vdi dac diem ty nhien, kinh te xa hdi,
phong tuc tap quan, truyen thdng
ciia
moi viing, nham khai thac triet de the
manh eua viing dd.
1.1.3. Chuyen dich
cacau
kinh te
Co cau kinh te la co cau nganh kinh te, co ciu thanh phin kinh tl, ca ciu
viing kinh te cd quan he chat che vdi nhau. Co cau nganh va thanh phin kinh tl
chi cd the dupe chuyen djch diing dan tren pham vi khdng gian lanh thd va tren
pham vi ca nude. Mat khac, viec phan bo khdng gian lanh thd mdt each hpp ly
cd y nghTa quan trpng thiic day phat trien cac nganh va thanh phan kinh te tren
lanh thd. Co cau kinh te ludn thay ddi theo timg thdi ky phat trien bdi cac yeu
td hgp thanh. Dd la sy thay ddi ve sd lupng cac nganh hoac sy thay ddi ve quan
he ty le giira cac nganh, cac viing, cac thanh phan do sy xuat hien hoac triet tieu
ciia
mdt sd nganh. Tdc dp tang trudng giii:a cac yeu td cau thanh co cau kinh te
thudng khdng ddng deu. Day khdng phai don thuan la sy thay ddi vj tri, ma la
sy bien ddi ca ve lugng va chat trong ndi bd ca cau. Viec chuyen djch co cau
kinh te phai dya tren ea sd mdt ca cau hien cd, do do ndi dung
ciia

chuyen dich
ca cau la cai tao ca cau cii lac hau hoac chua
phii
hop de xay dyng co cau mdi
tien tien, hoan thien va bd sung co cau nham bien co cau cii thanh co cau mdi
hien dai va
phii
hpp han.
Trong mdt nen kinh te, chuyen djch co cau kinh te cd the dien ra mdt
each
ty phat hoac cd sy can thiep cua nha nude hoac ket hop ca hai (Dinh Van
An, Nguyen Thj Tue Anh, 2008).
1.1.3.1.
Chuyin dich co cdu kinh te tu phdt - Chuyin dich co cdu kinh ti
theo md hinh hai khu vuc
ciia
Lewis
Qua trinh nay dien ra theo tin hieu cua thj trudng, nhung quyet djnh dau
tu vao mdt nganh nao dd dupe thyc hien mdt each ty phat va ngudi dau tu ky
vpng hoat ddng cua hp se cd lpi nhuan. Xu hudng nay nhieu khi nam ngoai tam
kiem soat
ciia
quan ly nha
nude.
Den khi hieu qua thyc te khdng nhu mong dpi,
ddng dau tu lai chay vao cac nganh khac. Mdt nguyen nhan
ciia
hien tupng
chuyen dich ty phat la do tdn tai cua thdng tin bat ddi xirng va cham phan img
cua cac

chii
the kinh te,
chii
the quan ly. Sy xuat hien cua thdng tin bat ddi
16
xung lam cho tin hieu
ciia
thj trudng trd nen thieu chinh xac, dan den lya chpn
ngugc. Chuyen djch ty phat rat cd the dan den lang phi cac ngudn lye, nhit la
khi thay ddi
ITnh
vyc dau tu mdt
each
lien tuc, ty phat trd thanh "phong trao"
ma khdng dupe kilm soat.
Ly thuyet cua Lewis eho rang d cac
nIn
kinh tl cd hai khu vyc kinh tl
song song tdn tai: khu vyc truyen thdng,
chii
ylu la san xuit ndng nghiep va cd
dac trung la rit tri tre, nang suat lao ddng rit thip (nang suit lao ddng bien tl
xem nhu bang khdng) va lao ddng du thira; khu vyc cdng nghiep hien dai cd
dac trung nang suat lao ddng cao va cd kha nang ty tich luy. Do lao ddng du
thira nen viec chuyen mdt phan lao ddng thang du tir khu vyc ndng nghiep sang
khu vyc cdng nghiep khdng gay anh hudng gi
din
san lupng ndng nghiep. Do
CO
nang suat lao ddng cao va tien cdng cao hon nen khu vyc cdng nghiep thu

hiit lao ddng du thira tir khu vyc ndng nghiep chuyin sang, va do lao ddng
trong khu vyc ndng nghiep qua du thira va tiln cdng thip han nen gidi chu
cdng nghiep cd the thue mudn nhieu nhan cdng ma khdng phai tang them tiln
cdng, lgi nhuan cua hp ngay cang tang; gia djnh ring toan bd lpi nhuan se dupe
dem tai dau tu thi ngudn tich luy de md rdng san xuat trong khu vyc cdng
nghiep ngay cang tang len.
Nhu vay, de thiic day sy phat trien, cac qudc gia dang phat trien can phai
md rpng khu vyc cdng nghiep hien dai bang mpi gia ma khdng quan tam den
khu vyc truyen thdng. Sy tang trudng cua khu vyc cdng nghiep ty nd se thu
hiit
het lupng lao ddng du thira trong ndng nghiep chuyen sang va tir trang thai nhj
nguyen, nen kinh te se chuyen sang mdt nen kinh te cdng nghiep phat trien.
1.1.3.2. Chuyen dich co cdu kinh te cd
chii
dich Ly thuyet phdt triin
khong cdn ddi hay cdc
"cue
tdng
truong
Chuyen djch ca cau kinh te theo muc tieu xac djnh trudc va cd sy can
thiep,
dieu chinh
ciia
nha nude vi lpi ich kinh te toan xa hdi. Thdng qua vai trd
ciia
minh, nha nude thyc hien chinh sach phat trien nganh trong do uu tien cac
nganh mui nhpn, qui hoach nganh, chinh sach hdi nhap nham day nhanh
chuyen djch co cau nganh kinh te theo cac muc tieu de ra. Trong nhimg dieu
kien nhat djnh, nhieu bien phap hd trg, trg cap dugc thyc hien nhu uu dai thue,
tin dung Nha nude cd the thyc hien bien phap can thiep tryc tiep, nhu sir

dung tiem
lye
kinh te
ciia
minh (thdng qua cac doanh nghiep nha nude va dau
tu ngan sach nha nude) de thay ddi co cau nganh.
17
Dilm khac nhau duy nhit giira chuyen djch cd
chii
dich va chuyen djch
ty phat la ngudn lye cd
thi
se khdng den dugc cac nganh ma
chii
the kinh te,
chii
the quan ly khuyin khich, uu tien phat trien hay cac nganh cd y nghTa ddi
vdi phat trien cua qudc gia trong dai han. Trong dieu kien hien nay, phan ldn
chuyen djch co cau kinh te theo nganh d cac nude la cd chu
dich
va chinh
phii
can thiep, dieu chinh thdng qua chinh sach nganh, chinh sach co cau nganh,
chinh sach dau tu cdng v.v. Tuy vay, chuyen djch ty phat van tdn tai d bat ky
nen kinh te nao (Dinh Van An, Nguyen Thj Tue Anh, 2008).
Nhirng dai dien tieu bieu eua ly thuyet "eye tang trudng" (A. Hirschman,
F
Perrons) cho rang khdng the va khdng nhat thiet dam bao tang trudng ben
virng bang
each

duy tri co cau can ddi lien nganh ddi vdi mpi qudc gia. Ly
thuyet nay dya can ban tren mpt sd luan diem. Mdt la, viec phat trien khdng
can ddi se tao ra kich thich dau tu. Neu cung bang cau trong tat ca cac nganh
thi se triet tieu ddng lye dau tu nang cao nang
lye
san xuat. De phat trien dupe,
can phai tap trung dau tu vao mdt sd nganh nhat djnh, tao ra mdt
"cii
hich" thiic
day va cd tac dyng
Idi
keo dau tu trong cac nganh khac theo kieu ly thuyet sd
nhan, tir dd keo theo sy phat trien cua nen kinh te. Hai la, trong mdi giai doan
phat trien, vai trd "eye tang trudng" cua cac nganh hoac vimg trong nen kinh te
la khdng gidng nhau. Vi vay, can tap trung nhirng ngudn lye (vdn khan hiem)
cho mdt sd
ITnh
vyc cu the trong mdt thdi diem nhat djnh. Ba la, do trong thdi
ky dau
ciia
qua trinh cdng nghiep hda, cac nude dang phat trien rat thieu cac
nguon lye san xuat va khdng cd kha nang phat trien ciing mdt
liic
ddng bp tat
ca cac nganh hien dai. Vi the, phat trien khdng can ddi gan nhu la mpt sy lya
chpn bat budc.
Cach dat vin dl phat triin mdt co cau khdng can ddi va md cira ra ben
ngoai cua ly thuylt nay la chap nhan sy phu thudc lin nhau giiia cac nen kinh
tl,
ma thudng thi cac qudc gia cham phat trien chiu nhieu thiet thdi hon cho

nen luc diu ly thuylt nay khdng dupe cac nude dang phat trien theo md hinh
cdng nghiep hda hudng ndi va phat trien can ddi quan tam, nhung cang ve sau,
ly thuylt nay cang dupe thira nhan rdng rai, nhat la tir sau sy thanh cdng
ciia
cac
nude
cdng nghiep hda mdi
(NICs).
Tir thap nien 1980 trd lai day, ly thuyet
nay da dupe nhieu nude dang phat trien ap dung vdi md hinh cdng nghiep hda
md cira va hudng ngoai.
/.
1.3.3.
Cdc cdp do cua chuyen dich co cdu - Chuyin dich co cdu kinh ti
ciia
Moise Syrquin'
Ljch sir phat trien cua kinh te the gidi da cho thay qua trinh phat trien
kinh te cung ddng nghia vdi qua trinh chuyen dich co cau kinh te, tir mdt nen
kinh te ndng nghiep lac hau tien len mdt nen kinh te cdng nghiep hda va dan
chuyen sang mdt nen kinh te ma trong dd djch vu ddng vai trd quan trpng nhat
hay cdn gpi la mdt nen kinh te da phat trien. Theo Moise Syrquin, chuyen dich
CO
cau kinh te gdm ba giai doan: (1) san xuat ndng nghiep, (2) cdng nghiep
hda, va (3) nen kinh te phat trien.
Giai doan 1: ed dac trung chinh la sy thdng trj
ciia
cac hoat ddng cua
khu vyc khai thac, dac biet la ndng nghiep, nhu la ngudn lye chinh trong viec
gia tang san lugng cua cac hang hda kha thuang. Mac
dii

khu vyc khai thac
thdng thudng cd tdc do tang trudng cham han khu vyc che bien nhung d mirc
thu nhap binh quan dau ngudi thap, thi sy khac biet ve tdc dp tang trudng dd
dupe bii
trii hoan toan bdi nhu cau han che ve cac mat hang cdng nghiep che
bien. Trong giai doan nay, tdc dp tang trudng kinh te chung kha cham ma mdt
trong nhirng nguyen nhan chinh la do ty trpng tuong ddi cao
ciia
khu vyc ndng
nghiep trong tdng gia trj gia tang (hay GDP). Neu xet d mat cung, thi trong giai
doan
1
cd nhirng dac trung chinh la ty le tich luy tu ban cdn khiem tdn nen ty le
dau tu thap, tdc dp tang trudng cao
ciia
lye lupng lao ddng, va tdc dp tang
trudng nang suat cac nhan td tdng hgp (TFP) rat thap, va nhan td sau ciing nay
tac ddng manh den tdc dp tang trudng kinh te chung han la yeu td ty le dau tu
thap.
Giai doan 2 (giai doan cdng nghiep hda): cd dac diem ndi bat la tam
quan trpng trong nen kinh te da dupe chuyen tir khu vyc ndng nghiep sang khu
vyc
chi
biln va chi tieu chinh de do ludng sy djch chuyen nay la tam quan
trpng
ciia
khu vyc
chi
biln trong ddng gdp va tang trudng kinh te chung ngay
cang tang len. Sy djch chuyin nay xuat hien d cac nude co

miic
thu nhap binh
quan diu ngudi cao han hay thip han, phu thudc vao yeu td ngudn tai nguyen
sin cd ciing nhu chinh sach ngoai thuang
ciia
cac
nude
dd. Xet d mat cung, sy
Nguyen Thj Ha, Mpt so ly thuyet ve phat trien va chuyen dich co cau kinh te,
http.
www hids.hochiminhcitv.gov.vn/.\emtin.asp?idcha=3439&cap=4&id=4567
19
ddng gdp vao tang trudng
ciia
nhan td tich
liiy
tu ban van dugc giir d
miic
cao
trong hau
hit
giai doan 2 do cd sy gia tang manh
ciia
ty le dau tu.
Giai doan 3 (nen kinh te phat trien): Sy chuyen tiep tir giai doan 2 sang
giai doan 3 cd the dugc hieu theo nhieu
each.
Neu xet ve mat cau, thi trong giai
doan nay dp co gian theo thu nhap cua hang cdng nghiep che bien da giam di;
va d mdt thdi diem nao dd, ty trpng

ciia
khu vyc cdng nghiep trong ca cau nhu
cau ndi dja bat dau giam xudng. Mac
dii
xu hudng nay cd the bj lan at d mdt
giai doan nao do bdi xuat khau van tiep tuc gia tang d
miic
cao, nhung cudi
cimg nd deu
dupe
phan anh qua viec giam
siit
ty trpng
ciia
khu vyc cdng
nghiep trong co cau GDP hay trong co cau lye lupng lao ddng. Khu vyc djch
vu trd thanh khu vyc quan trpng nhat va chiem ty trpng ldn nhat trong ca cau
GDP ciing nhu ca cau lao ddng. Sy thay ddi nay xuat hien rat ro rang d tat ca
cac nude cdng nghiep phat trien trong sudt 20 nam qua.
(5
mat cung, sy khac
biet
chii
yeu giira giai doan 2 va giai doan 3 la sy suy giam trong ddng gdp vao
tang trudng cua ca hai nhan td san xuat tu ban va lao ddng theo
each
tinh qui
udc.
Ddng gdp vao tang trudng cua nhan td tu ban (vdn) giam xudng bdi ca
hai yeu td tdc dp tang trudng cham hon va ty trpng ngay cang thap han. Hon

nira, vi cd sy suy giam trong tdc dp gia tang dan sd, chi cd mdt vai nude phat
trien la ed sy gia tang dang ke trong
lye
lupng lao ddng. Nhu vay, trong giai
doan nay, nhan td ddng gdp ldn nhat eho tang trudng la nhan td nang suat cac
nhan td tdng hop.
d
nhirng
nude
phat trien hon, tang trudng TFP cd tac ddng lan tda den
toan
nIn
kinh tl rdng ldn hon so vdi trong giai doan 2. Thay ddi de nhan thay
nhit la trong khu vyc ndng nghiep, ma da tir khu vyc cd tang trudng nang suat
thip trd thanh khu vyc cd nang suat lao ddng cao nhat trong hau het cac nen
kinh tl phat triin (don cir mdt vi du la d My, dan sd lao ddng trong ndng
nghiep chi chilm 1% tdng dan sd lao ddng nhung cd the cung cap
dii
luong
thuc eho ca nude). Nguyen nhan ndi tai la do sy tiep tyc djch chuyen cua lao
dpng tir ndng nghiep sang eae khu vyc khac va chenh lech ve tien luong giira
khu vyc ndng nghiep va cac khu vyc khac ngay cang dupe thu hep lai, ma da
thuc diy sy thay
thi
cua tu ban cho lao ddng ciing nhu day manh nhirng cai tien
ve cong nghe.
20