Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động Marketing cho nhóm sản phẩm Bất động sản của Công ty Cổ phần Lắp máy điện nước và Xây dựng

1

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG CỦA HOẠT ĐỘNG MARKETING
TRONG KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN
1.1. Tổng quan về marketing và marketing trong kinh doanh bất động sản
1.1.1. Các khái niệm
1.1.1.1. Khái niệm về kinh doanh bất động sản
Kinh doanh bất động sản là một lĩnh vực kinh doanh ra đời từ rất sớm bắt
đầu từ thời La mã cổ đại, trải qua hàng ngàn năm phát triển và thay đổi không
ngừng, kinh doanh bất động sản đã trở thành một ngành nghề kinh doanh có nhiều
tiềm năng và đem lại lợi nhuận rất lớn cho các doanh nghiệp, tuy nhiên cùng với đó
là không ít rủi ro mà các nhà đầu tư luôn phải đối mặt. Với đặc thù của bất động
sản là sản phẩm có giá trị rất lớn do vậy việc cân bằng được cung – cầu của khách
hàng là một vấn đề rất nan giải đối với các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực
này. Để làm rõ bản chất vấn đề, chúng ta cần phải hiểu các khái niệm về bất động
sản cũng như kinh doanh bất động sản, cụ thể như sau:
Theo Điều 181, Bộ Luật Dân sự Việt Nam quy định: “Bất động sản là các
tài sản không thể di dời được”. Hiểu một cách đơn giản, bất động sản là đất đai và
những vật thể cố định gắn với đất đai, bao gồm:
- Đất đai
- Nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất đai kể cả các tài sản gắn liền với
nhà ở, công trình xây dựng đó
- Các tài sản sản khác gắn liền với đất đai: Vườn cây lâu năm; các công trình
nuôi trồng thủy sản, cánh đồng làm muối; các công trình du lịch, vui chơi,
thể thao; một số công trình khai thác hầm mỏ và các tài sản khác theo quy
định của pháp luật
Như vậy, theo Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2014, kinh doanh bất
động sản được hiểu là việc đầu tư vốn để thực hiện hoạt động xây dựng, mua,
nhận, chuyển nhượng để bán, chuyển nhượng; cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua
bất động sản; thực hiện dịch vụ môi giới bất động sản; dịch vụ sàn giao dịch bất

động sản; dịch vụ tư vấn bất động sản hoặc quản lý bất động sản nhằm mục đích
sinh lời.
Trong đó, hoạt động kinh doanh bất động sản bao gồm kinh doanh bất động
sản có sẵn, kinh doanh bất động sản hình thành trong tương lai và kinh doanh dịch
vụ bất động sản. Các loại hình bất động sản được phép đưa vào kinh doanh theo
quy định của pháp luật bao gồm:
- Nhà, công trình xây dựng có sẵn của các tổ chức, cá nhân
Thang Long University Library
2

- Nhà, công trình xây dựng hình thành trong tương lai của các tổ chức, cá
nhân
- Nhà, công trình xây dựng là tài sản công được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền cho phép đưa vào kinh doanh
- Các loại đất được phép chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại quyền sử
dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai thì được phép kinh doanh
quyền sử dụng đất
Với đặc thù rất riêng của loại hình sản phẩm có giá trị cao, kinh doanh bất
động sản ngày càng có những bước chuyển biến linh hoạt hơn để phù hợp với xu
thế phát triển của nền kinh tế thế giới, do vậy việc xây dựng được cho mình những
chiến lược marketing phù hợp là một việc làm cần thiết đối với các doanh nghiệp,
đặc biệt là đối với các doanh nghiệp Việt Nam khi mà thị trường bất động sản
trong nước còn đang non yếu và chưa ổn định.
1.1.1.2. Khái niệm về marketing
Thuật ngữ “marketing” được xuất hiện đầu tiên tại Mỹ vào khoảng những
năm đầu thế kỷ 20 và được đưa vào từ điển Tiếng Anh năm 1944, cho đến nay
cùng với sự phát triển không ngừng nghỉ của nền văn minh nhân loại, thuật ngữ
marketing cũng đã có những sự thay đổi và đa dạng hóa không ngừng. Việc xuất
hiện nhiều khái niệm về marketing trong lĩnh vực kinh doanh cũng như nhiều lĩnh
vực khác như chính trị, văn hóa, thể thao, khoa học,… đã minh chứng cho điều

này.
Theo Philip Kotler – Giáo sư marketing nổi tiếng của Mỹ đã định nghĩa
rằng: “Marketing là hoạt động của con người hướng tới sự thỏa mãn nhu cầu và
ước muốn thông qua các tiến trình trao đổi”.
Hay theo Hiệp hội Marketing Mỹ (AMA) đã đưa ra định nghĩa về marketing
vào năm 1985: “Marketing là quá trình kế hoạch hóa và thực hiện các quyết định
về sản phảm, định giá, xúc tiến và phân phối cho các hàng hóa, dịch vụ và ý tưởng
để tạo ra sự trao đổi nhằm thỏa mãn các mục tiêu của cá nhân và tổ chức”. Tuy
nhiên để phù hợp với những điều kiện kinh doanh khác nhau tại mỗi giai đoạn phát
triển của nền kinh tế, hiệp hội Marketing Mỹ đã đưa ra những định nghĩa mới về
marketing như sau:
“Marketing là chức năng quản trị của doanh nghiệp, là quá trình tạo ra,
truyền thông và phân phối giá trị cho khách hàng và là quá trình quản lý quan hệ
khách hàng theo cách đảm bảo lợi ích cho doanh nghiệp và các bên có liên quan”
(2004).
3

“Marketing là tập hợp các hoạt động, cấu trúc cơ chế và quy trình nhằm tạo
ra, truyền thông và phân phối những thứ có giá trị cho người tiêu dùng, khách
hàng, đối tác và xã hội nói chung” (2007).
Đồng thời, theo PGS.TS Trần Đình Chiến: “Marketing là tập hợp các hoạt
động của doanh nghiệp nhằm thỏa mãn nhu cầu của thị trường mục tiêu thông qua
quá trình trao đổi, giúp doanh nghiệp đạt mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận”.
Mặc dù có rất nhiều những định nghĩa khác nhau về marketing do sự khác
nhau về quan điểm và góc độ nhìn nhận vấn đề marketing của mỗi cá nhân – tổ
chức, nhưng tựu chung lại, marketing có thể được xem như quá trình xã hội nhờ đó
các tổ chức hoặc cá nhân thỏa mãn nhu cầu và mong muốn thông qua việc tạo ra và
trao đổi những thứ có giá trị với những người khác. Người làm marketing cần phải
hiểu, nắm bắt được nhu cầu của khách hàng để thỏa mãn được những nhu cầu đó
thông qua việc nghiên cứu thị trường và sử dụng các công cụ hữu hiệu trong

marketing, đồng thời họ luôn phải thay đổi, tìm cách ứng phó nhanh nhạy với các
điều kiện kinh tế luôn thay đổi theo cùng với sự phát triển chung của xã hội.
1.1.1.3. Khái niệm về hoạt động marketing bất động sản
Mặc dù thuật ngữ marketing đã xuất hiện từ rất lâu và được ứng dụng vào
nhiều lĩnh vực khác nhau trong đời sống, tuy nhiên đối với riêng lĩnh vực bất động
sản, cụm từ marketing bất động sản mới chỉ thực sự phổ biến và được sử dụng
nhiều tại các quốc gia phát triển. Thực tế tại Việt Nam, marketing bất động sản
thường được hiểu là các hoạt động môi giới bán hàng, tiếp thị sản phẩm bất động
sản; các doanh nghiệp thường chỉ quan tâm tới việc xây dựng, kết cấu công trình,
kiến trúc, cơ sở hạ tầng mà quên mất đi công tác marketing rất quan trọng dẫn tới
hậu quả có thể dễ dàng nhận thấy đó chính là các công trình sau khi hoàn thiện
xong không đến được với khách hàng. Do vậy, để công tác marketing tại các doanh
nghiệp có những sự chuyến biến tích cực và theo kịp với các quốc gia phát triển,
việc nhận thức được tầm quan trọng của marketing bất động sản là một việc làm
thiết thực ngay lúc này.
Theo TS. Nguyễn Minh Ngọc và ThS. Phan Thị Bích Hằng: “Marketing bất
động sản là quá trình quản lý của doanh nghiệp nhằm phát hiện ra nhu cầu về bất
động sản và môi trường liên quan đến bất động sản của khách hàng để đáp ứng
các nhu cầu đó một cách hiệu quả hơn đối thủ cạnh tranh”.
Như vậy, marketing bất động sản được hiểu là tất cả các hoạt động từ tiếp
cận, phát hiện ra nhu cầu cho đến đáp ứng, thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng
đối với sản phẩm bất động sản qua đó đạt được mục đích của doanh nghiệp. Để
thực hiện được tất cả những công việc này, các doanh nghiệp cần phải có chức
năng quản trị marketing riêng biệt nhằm đảm bảo được các hoạt động của mình
Thang Long University Library
4

phù hợp với nhu cầu và lợi ích của khách hàng, từ đó đạt được mục tiêu cuối cùng
là tối đa hóa lợi nhuận.
1.1.2. Vai trò và mục đích của marketing

1.1.2.1. Vai trò và mục đích của marketing trong doanh nghiệp
Marketing không chỉ có vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp mà còn với
người tiêu dùng cũng như xã hội, nó đã tạo ra lợi ích cho tất cả các bên có liên
quan và gắn kết chúng với nhau để tạo thành một khối thống nhất. Marketing chính
là cầu nối giữa khách hàng với doanh nghiệp mà nhờ đó doanh nghiệp có thể đảm
bảo các hoạt động sản xuất kinh doanh của mình hướng theo khách hàng để cuối
cùng doanh nghiệp đạt được mục đích của mình là có được doanh thu và lợi nhuận
cao. Đồng thời marketing cũng cung cấp các giải pháp giúp doanh nghiệp có thể
thích ứng với các điều kiện thay đổi của nền kinh tế, giúp doanh nghiệp tồn tại và
phát triển ngày một bền vững hơn.
1.1.2.2. Vai trò và mục đích của marketing trong hoạt động kinh doanh bất động
sản
Tương tự như mục đích của marketing trong doanh nghiệp, marketing trong
hoạt động kinh doanh bất động sản có mục tiêu trong ngắn hạn là đáp ứng được
nhu cầu và đem lại lợi ích cho khách hàng và tối đa hóa lợi nhuận của doanh
nghiệp trong dài hạn. Với đặc điểm rất riêng của sản phẩm bất động sản là được
hoàn thiện theo từng giai đoạn tùy theo quy mô lớn hay nhỏ của dự án, do vậy công
tác marketing bất động sản đóng vai trò quan trọng, xuyên suốt các giai đoạn của
dự án đó và được bắt đầu triển khai từ ngay sau khi ý tưởng về dự án được hình
thành. Cụ thể, quá trình marketing cơ bản cho một dự án bất động sản bao gồm các
bước: Nghiên cứu thị trường, phân đoạn và xác định thị trường mục tiêu, lựa chọn
chiến lược marketing, xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình marketing
hỗn hợp, cuối cùng là đánh giá hiệu quả marketing. Mỗi bước trong quá trình này
đều đóng vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định sử dụng sản
phẩm và dịch vụ của khách hàng đối với doanh nghiệp, tác động đến doanh thu và
lợi nhuận đạt được của doanh nghiệp hàng năm.
1.2. Các nhân tố ảnh hƣởng đến hoạt động marketing trong kinh doanh bất
động sản
1.2.2. Nhân tố bên trong
Nhân tố bên trong ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động marketing của doanh

nghiệp chính là bản thân doanh nghiệp đó. Với nhiệm vụ cốt lõi của marketing là
đáp ứng được nhu cầu của khách hàng và đem lại lợi ích cho chính bản thân doanh
nghiệp thì việc kết hợp giữa các phòng ban, bộ phận là việc hết sức quan trọng. Ví
dụ, việc bộ phận marketing tạo được mối quan hệ chặt chẽ đối với phòng Tài chính
5

– Kế toán sẽ đảm bảo được nguồn vốn được cung ứng kịp thời và đầy đủ cho việc
thực hiện các chiến lược marketing; đội ngũ nhân viên được điều động nhanh
chóng từ phòng Nhân sự để tham gia vào các hoạt động của bộ phận marketing. Để
làm được điều đó, doanh nghiệp cần phải đưa ra được mục tiêu, chiến lược,
phương châm và định hướng phát triển chung của doanh nghiệp một cách rõ ràng
dựa trên chính nguồn lực của mình. Tuy nhiên, việc thuyết phục và nhận được sự
đồng thuận với các chiến lược marketing từ phía các phòng ban trong doanh nghiệp
là một việc không hề đơn giản, do vậy việc các nhà quản trị marketing cần phải
làm đó chính là đưa ra được những chính sách, quyết định marketing mang tính
thuyết phục cao nhất.
Cùng với đó thì việc chi ngân sách dành cho hoạt động marketing của các
nhà quản trị cấp cao cũng mang tính quyết định tới hiệu quả hoạt động marketing,
mà cụ thể ở đây là marketing bất động sản. Ngân sách nhiều hay ít cho thấy mức
độ quan tâm của doanh nghiệp đối với các hoạt động marketing như thế nào đồng
thời phản ánh quy mô hoạt động của doanh nghiệp là to, nhỏ hay vừa. Để các
chương trình marketing đạt được kết quả cao thì việc dành một khoản ngân sách đủ
cho bộ phận này là việc hết sức cần thiết.
1.2.3. Nhân tố bên ngoài
Các nhà cung ứng
Việc đảm bảo được các yếu tố đầu vào phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp là hết sức quan trọng bởi với bất kỳ biến động nào từ thị
trường đều gây nên những ảnh hưởng nhất định, có thể là tốt hoặc xấu tới các quyết
định marketing của doanh nghiệp. Ví dụ, đối với các doanh nghiệp tham gia trong
lĩnh vực kinh doanh bất động sản thì việc luôn phải ứng phó với việc giá cả các sản

phẩm đầu vào như sắt, thép, các nguyên vật liệu xây dựng thay đổi không ngừng là
việc làm luôn được các nhà làm quản trị quan tâm. Giá cả nguyên vật liệu tăng gây
nên những ảnh hưởng trực tiếp tới sản phẩm, có thể gây gián đoạn công trình, làm
ảnh hướng tới mối quan hệ giữa doanh nghiệp và khách hàng. Nhìn chung, các nhà
cung ứng yếu tố đầu vào cho doanh nghiệp luôn tiềm ẩn những rủi ro nhất định mà
các nhà làm quản trị cần phải nhận thức được một cách rõ ràng và phải đưa ra được
những chính sách ứng phó kịp thời với những biến động bất thường đó.
Các trung gian marketing
Các trung gian marketing bao gồm các tổ chức môi giới thương mại, các
công ty vận tải, các tổ chức cung ứng dịch vụ marketing và các tổ chức tài chính –
tín dụng khác. Mục tiêu hoạt động của các trung gian marketing là bổ trợ, thực hiện
và hoàn thiện các chính sách, chiến lược marketing mà doanh nghiệp đã đề ra nhằm
đạt được hiệu quả marketing cao nhất. Ví dụ cụ thể đối với các doanh nghiệp kinh
Thang Long University Library
6

doanh bất động sản, các trung gian marketing bao gồm các đại lý, các sàn giao dịch
bất động sản, các công ty tư vấn marketing, quảng cáo, ngân hàng, các tổ chức tín
dụng, các công ty vận chuyển và nhiều trung gian marketing khác. Tùy vào nguồn
lực, chiến lược marketing cụ thể của mỗi doanh nghiệp mà các nhà quản trị quyết
định nên tự tổ chức, thuê ngoài hay mua dịch vụ từ các trung gian marketing để
đem lại được hiệu quả thiết thực nhất, tránh những rủi ro không đáng có cho doanh
nghiệp.
Đối thủ cạnh tranh
Bất kì một doanh nghiệp nào khi tham gia vào lĩnh vực kinh doanh đều sẽ
có đối thủ cạnh tranh, đó chính là lực lượng đe dọa trực tiếp đến các hoạt động
marketing của doanh nghiệp. Để tránh được những nguy cơ mà đối thủ cạnh tranh
đem lại, bản thân mỗi doanh nghiệp cần phải nhận định một cách chính xác các đối
thủ cạnh tranh mà mình hiện có, bao gồm cả các đối thủ cạnh tranh trực tiếp và
tiềm ẩn đồng thời phải luôn có các chính sách để nhằm đối phó với các diễn biến

bất thường đến từ phía đối thủ. Dưới đây là 4 loại đối thủ cạnh tranh chính của
doanh nghiệp:
- Cạnh tranh mong muốn: Quỹ thu nhập của mỗi cá nhân là một con số nhất
định, số tiền đó được họ sử dụng để phục vụ các nhu cầu, mong muốn khác
nhau của bản thân. Họ có thể lựa chọn để đầu tư, mua một sản phẩm bất
động sản mới hoặc chi tiêu cho các nhu cầu khác, đây là một cơ hội lớn đối
với các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản nếu mong muốn của khách
hàng là sở hữu bất động sản, tuy nhiên đó cũng chính là thách thức đối với
doanh nghiệp nếu như khách hàng quyết định đầu tư số tiền đó cho những
sản phẩm thuộc các ngành kinh doanh khác. Nhìn chung, các nhà quản trị
marketing cần nắm bắt được những biến động từ thị trường người tiêu dùng
để đưa ra được chiến lược marketing phù hợp nhất.
- Cạnh tranh trong ngành: Ví dụ như cùng một loại sản phẩm là chung cư
cho thuê nhưng có nhiều doanh nghiệp cùng tham gia kinh doanh. Việc tạo
ra cho mình được những lợi thế cạnh tranh so với đối thủ bằng công cụ
marketing là việc mà các doanh nghiệp cần phải quan tâm để thu hút được
sự quan tâm từ phía khách hàng. Điều đó có nghĩa là các chiến lược
marketing cần phải được đổi mới liên tục để phù hợp với xu thế hiện tại,
mang tính sáng tạo cao, có sự linh hoạt và phải thực sự đem lại hiệu quả.
- Cạnh tranh ngoài ngành: Hay còn được gọi là cạnh tranh công dụng; có
nghĩa là những loại hàng hóa, sản phẩm khác nhau nhưng cùng thỏa mãn
một nhu cầu nhất định. Ví dụ, cùng một nhu cầu là mua nhà để ở, khách
hàng có thể lựa chọn giữa việc mua chung cư hoặc căn hộ dưới mặt đất. Do
7

vậy các doanh nghiệp cần phải xác định rõ được cho mình đối thủ cạnh
tranh và tìm kiếm những chiến lược marketing phù hợp nhằm tạo được sự
khác biệt so với đối thủ dựa vào chính tiềm lực của mình.
- Cạnh tranh thƣơng hiệu: Đây là các đối thủ sản xuất các loại hàng hóa
khác nhau, cùng đáp ứng một nhu cầu giống nhau nhưng khác thương hiệu.

Đây là loại cạnh tranh mang tính quyết liệt rất cao, do vậy các doanh nghiệp
cần phải sáng tạo và phát triển thương hiệu của mình để tăng độ nhận biết
của khách hàng đối với doanh nghiệp nhiều hơn.
Công chúng
Công chúng được định nghĩa là một nhóm (giới) bất kỳ quan tâm thực sự
hay có thể sẽ quan tâm hoặc có ảnh hưởng đến khả năng đạt tới những mục tiêu đề
ra của doanh nghiệp đó. Công chúng được xếp theo 3 mức độ như sau:
- Công chúng tích cực: Nhóm công chúng có quan tâm tới doanh nghiệp với
thái độ thiện chí
- Công chúng tìm kiếm: Nhóm chưa quan tâm tới doanh nghiệp do vậy doanh
nghiệp đang tìm kiếm sự quan tâm của họ
- Công chúng không mong muốn: Nhóm có thái độ thiếu thiện chí và có khả
năng tẩy chay doanh nghiệp
Ngoài ra còn có các tổ chức khác ảnh hưởng tới hoạt động marketing của
doanh nghiệp bao gồm:
- Giới tài chính như: Ngân hàng, các công ty đầu tư tài chính, các công ty môi
giới của Sở giao dịch chứng khoán
- Các phương tiện thông tin đại chúng như: Đài phát thanh, đài truyền hình,
báo chí
- Các cơ quan nhà nước có khả năng tác động đến các hoạt động marketing
như: Bộ Tư pháp, Bộ Tài nguyên và Môi trường
- Các tổ chức quần chúng như: Tổ chức bảo vệ người tiêu dùng
Tất cả các nhóm công chúng và tổ chức kể trên đều có những ảnh hưởng
nhất định tới các hoạt động marketing của doanh nghiệp. Nếu không có sự chuẩn bị
tốt đối với công tác marketing, những nhóm – tổ chức này hoàn toàn có thể gây nên
những bất lợi cho doanh nghiệp và ngược lại.
Khách hàng
Khách hàng là nhân tố quan trọng nhất chi phối toàn bộ hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp. Với mỗi sự thay đổi về nhu cầu và mong muốn của
khách hàng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp cũng phải thay đổi các chiến lược về

marketing của mình để phù hợp với thị hiếu khách hàng. Khách hàng là nhân tố
Thang Long University Library
8

quan trọng nhất của mỗi doanh nghiệp, là thị trường của doanh nghiệp đó. Mỗi
doanh nghiệp có thể có 5 loại khách hàng tạo nên 5 loại thị trường:
- Thị trường người tiêu dùng: Các cá nhân, hộ gia đình, tập thể mua hàng hóa
và dịch vụ với mục đích tự tiêu dùng
- Thị trường các nhà sản xuất: Các tổ chức, doanh nghiệp mua hàng hóa và
dịch vụ để phục vụ cho công tác sản xuất kinh doanh
- Thị trường nhà buôn bán trung gian: Các tổ chức, cá nhân mua hàng hóa và
dịch vụ để bán lại kiếm lời
- Thị trường các cơ quan nhà nước và các tổ chức khác: Nhóm khách hàng
này mua hàng hóa và dịch vụ để phục vụ cho việc tiêu dùng chung hoặc
chuyển giao cho các đối tượng khác.
Ngoài các nhân tố vi mô đến từ bản thân doanh nghiệp thì các nhân tố vĩ mô
cũng có những ảnh hưởng không nhỏ đến các hoạt động marketing của doanh
nghiệp. Cụ thể:
Môi trƣờng tự nhiên
Môi trường tự nhiên bao gồm các tài nguyên, khí hậu, địa hình và các yếu tố
tự nhiên khác. Các yếu tố này có tác động không nhỏ tới các hoạt động marketing
trong doanh nghiệp, ví dụ như: Thời tiết xấu có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng
nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, ảnh hưởng tới việc cất trữ và bảo quản; địa hình
không thuận lợi gây cản trở tới công tác thi công công trình. Các hoạt động
marketing cũng theo đó mà bị thay đổi theo, các chính sách về sản phẩm thay đổi
dẫn tới các chính sách về giá, phân phối và xúc tiến hỗn hợp cũng phải có những sự
điều chỉnh sao cho phù hợp.
Môi trƣờng văn hóa – xã hội
Mỗi vùng miền khác nhau đều có những nền văn hóa khác nhau, do vậy nhu
cầu tiêu dùng của mỗi thị trường đó cũng là khác nhau. Ví dụ, dân cư ở thành thị

đang ngày càng có xu hướng thích sử dụng các căn hộ chung cư vì sự tiện ích và
hiện đại trong khi đó ở nông thôn, phần lớn người dân vẫn thích tự xây nhà riêng
và gần như không có khoảng cách đối với các hộ gia đình khác do chịu ảnh hưởng
từ phong cách sống gần gũi, giản dị. Việc tôn trọng và có sự hiểu biết nhất định đối
với từng nền văn hóa riêng sẽ giúp công tác marketing tại mỗi doanh nghiệp đạt
hiệu quả cao hơn.
Môi trƣờng nhân khẩu
Đối với lĩnh vực bất động sản, các yếu tố như quy mô dân số, tốc độ tăng, sự
phân bố dân cư và nhiều yếu tố khác thuộc môi trường nhân khẩu đều mang tính
quyết định tới các hoạt động marketing của doanh nghiệp. Hiện nay với tốc độ tăng
trưởng dân số của Việt Nam được đánh giá là khá nhanh đã tạo nên cơ hội rất lớn
9

cho các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, tuy nhiên với sự phân bố dân cư
hiện nay chưa đồng đều, quá trình đô thị hóa tại các thành phố lớn diễn ra nhanh thì
công tác marketing lại cần phải được chú trọng hơn bao giờ hết. Sự sáng tạo trong
mỗi chiến lược, khả năng nắm bắt được các xu thế mới và sự hiểu biết đối với văn
hóa các vùng miền khác nhau sẽ giúp các nhà quản trị marketing có thể đưa ra
được những chiến lược và chính sách phù hợp.
Môi trƣờng kinh tế
Môi trường kinh tế là một trong những nhân tố có tác động rất lớn đến các
quyết định marketing trong kinh doanh bất động sản bởi với mỗi sự thay đổi dù lớn
hay nhỏ của thị trường đều làm thay đổi và tạo ra những nhu cầu, mong muốn mới
từ phía khách hàng. Đồng thời với nguồn lực cần sử dụng cho mỗi dự án bất động
sản là rất lớn, thời gian hoàn thành dài, do vậy việc chịu ảnh hưởng từ những biến
động của nền kinh tế nhìn chung đều được phản ánh trên dự án. Những tác động đó
có thể là tốt như giá các nguyên vật liệu đầu vào giảm hoặc xấu như lãi suất ngân
hàng tăng, giá xăng dầu tăng và rất nhiều các yếu tố khác. Nhìn chung, đối với mỗi
nhà quản trị marketing, để đưa ra được những quyết định chính xác thì việc nắm
bắt và có sự nhạy cảm đối với các thay đổi từ môi trường kinh tế là hết sức quan

trọng.
Môi trƣờng khoa học – công nghệ
Những cải tiến công nghệ mới luôn đem lại lợi thế rất lớn cho những doanh
nghiệp nào biết nắm bắt, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản thì việc khoa học
công nghệ ngày càng được phát triển mạnh sẽ giúp các doanh nghiệp giảm bớt thời
gian hoàn thiện dự án đồng thời nâng cao được chất lượng sản phẩm. Sự ảnh
hưởng của khoa học – công nghệ lên toàn ngành là rất rộng, do vậy doanh nghiệp
nào thích ứng được với những sự thay đổi đó sẽ tạo nên được những lợi thế cạnh
tranh lớn hơn so với các đối thủ cùng ngành. Các nhà quản trị marketing cần phải
có những chiến lược về marketing – mix sao cho phù hợp nhất với từng giai đoạn
phát triển của khoa học và công nghệ để biến điều đó thành lợi thế của chính mình.
Môi trƣờng chính trị pháp luật
Bất kỳ lĩnh vực kinh doanh nào đều bị chi phối bởi nhân tố chính trị - pháp
luật, do vậy công tác marketing tại mỗi doanh nghiệp thuộc mỗi ngành nghề khác
nhau nhìn chung đều phải được xây dựng dựa trên tình hình chính trị hiện tại và
các chính sách pháp luật đã được ban hành. Cụ thể đối với các doanh nghiệp kinh
doanh bất động sản thì Luật Kinh doanh Bất động sản là một trong những luật cơ
bản được các nhà quản trị marketing lấy làm tiền đề để đưa ra quyết định
marketing phù hợp với mình. Ngoài ra tình hình chính trị có thể kể đến như: mức
độ ổn định chính trị, hệ thống quản lý hành chính, môi trường pháp luật,…tại mỗi
Thang Long University Library
10

thời điểm đều tạo nên sự ảnh hưởng rất lớn đối với các doanh nghiệp trong việc
đưa ra quyết định có nên tiến hành, tạm hoãn và triển khai nhanh dự án đó hay
không. Do vậy những người làm marketing cần liên tục rà soát các yếu tố đến từ
môi trường chính trị - pháp luật để tránh được những nguy cơ đối với hoạt động
marketing nói riêng cũng như toàn bộ hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh
nghiệp nói chung.
1.3. Các hoạt động marketing trong kinh doanh bất động sản

Cũng như nhiều các ngành nghề kinh doanh khác, marketing trong kinh
doanh bất động cũng bao gồm các hoạt động chính là: Nghiên cứu thị trường, phân
đoạn thị trường và xác định thị trường mục tiêu, lựa chọn chiến lược marketing,
xây dựng các chương trình marketing hỗn hợp, tổ chức thực hiện và cuối cùng là
đánh giá hiệu quả marketing. Để có thể có một chương trình marketing đạt hiệu
quả cao thì việc thực hiện tuần tự các hoạt động kể trên là một việc làm vô cùng
cần thiết đối với mỗi doanh nghiệp.
1.3.1. Nghiên cứu thị trường
Để đưa ra được những quyết định marketing phù hợp với hoàn cảnh hiện tại
của doanh nghiệp thì nghiên cứu thị trường là một công việc không thể bỏ qua, đây
là bước đầu tiên trong quá trình ra quyết định của các nhà quản trị marketing. Về
cơ bản, nghiên cứu marketing sẽ giúp doanh nghiệp tìm kiếm được cơ hội, những
đe dọa, thách thức từ thị trường và môi trường marketing; đánh giá được khả năng
thành công hay rủi ro của dự án một cách khách quan từ đó sẽ đưa ra được những
sự điều chỉnh chương trình marketing sao cho phù hợp nhất. Với mỗi dự án bất
động sản khác nhau thì mục tiêu nghiên cứu marketing là khác nhau, nhưng nhìn
chung có một số hoạt động marketing cơ bản mà các doanh nghiệp thường tiến
hành để hỗ trợ công tác ra quyết định marketing là:
- Nghiên cứu thị trường: Xác định quy mô, cơ cấu và tốc độ tăng trưởng của
thị trường, xác định thị phần của mỗi doanh nghiệp
- Nghiên cứu hành vi người tiêu dùng: Tìm hiểu thói quen tiêu dùng, mức độ
ưa thích đối với sản phẩm của khách hàng
- Nghiên cứu sản phẩm: Phát triển các sản phẩm mới, so sánh với các sản
phẩm cạnh tranh khác
- Nghiên cứu giá bán: Phân tích chi phí, giá cạnh tranh, mức độ nhạy cảm về
giá của người tiêu dùng
- Nghiên cứu phân phối: Phân tích các trung gian thương mại hiện có của
doanh nghiệp, đánh giá hiệu quả hoạt động của kênh phân phối hiện tại
- Nghiên cứu xúc tiến hỗn hợp: Xác định các thông điệp quảng cáo, phương
tiện quảng cáo hiệu quả

11

Quá trình nghiên cứu càng chi tiết và kỹ lưỡng bao nhiêu thì kết quả thu
được từ những cuộc nghiên cứu đó sẽ càng hữu ích và giảm thiểu được mức độ rủi
ro cao hơn trong việc hỗ trợ ra quyết định marketing của các nhà quản trị bấy
nhiêu.
1.3.2. Phân đoạn thị trường và xác định thị trường mục tiêu
Phân đoạn thị trường là một trong những giai đoạn rất quan trọng trong hoạt
động marketing, việc mỗi doanh nghiệp có lựa chọn được cho mình những thị
trường mục tiêu phù hợp hay không có ý nghĩa rất lớn đối với việc thực thi các
hoạt động marketing nói riêng và các hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh
nghiệp nói chung. Phân đoạn thị trường được hiểu đơn giản là quá trình phân chia
thị trường tổng thể thành nhiều nhóm khách hàng khác nhau theo những tiêu thức
nhất định sao cho mỗi nhóm gồm những khách hàng có những đặc điểm chung,
nhu cầu và hành vi mua là giống nhau. Sau khi đã hoàn thành công tác phân đoạn
thị trường, doanh nghiệp cần phải xác định được thị trường mục tiêu cho từng
nhóm sản phẩm của mình và cuối cùng là triển khai thực hiện các chiến lược
marketing phù hợp để tạo được hiệu ứng tốt nhất từ phía khách hàng. Trong kinh
doanh bất động sản cũng như các ngành kinh doanh khác, việc phân đoạn thị
trường người tiêu dùng chủ yếu được dựa vào các yếu tố sau:
- Các yếu tố địa lý: Khu vực địa lý, quy mô, đặc tính dân cư, khí hậu
- Các yếu tố nhân chủng học: Tuổi, giới tính, quy mô gia đình, chu kỳ sống
của gia đình, thu nhập bình quân hộ gia đình, nghề nghiệp, học vấn, tôn
giáo, dân tộc, quốc tịch
- Lối sống: Địa vị xã hội, lối sống, tính cách
- Hành vi tiêu dùng: Lý do mua, lợi ích tìm kiếm từ sản phẩm, sự trung thành
với thương hiệu,…
Việc mỗi doanh nghiệp có phân đoạn được chính xác được thị trường hay
không ảnh hưởng rất lớn tới việc lựa chọn thị trường mục tiêu và xây dựng các
chiến lược marketing thích hợp với mỗi thị trường mục tiêu đó. Tuy nhiên việc lựa

chọn thị trường mục tiêu cũng cần phải được xác định dựa trên các tiêu chuẩn nhất
định bao gồm: Đo lường được, đủ lớn và có thể làm marketing. Nhìn chung, các thị
trường mục tiêu được các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản lựa chọn chủ yếu
được dựa vào sự phù hợp với nguồn lực hiện có của doanh nghiệp đồng thời cần
phải có tốc độ tăng trưởng cao và vững chắc.
Sau khi phân đoạn và chọn được thị trường mục tiêu, doanh nghiệp sẽ tiếp
tục phải định vị thị trường nhằm tìm chỗ đứng cho sản phẩm của mình trong tâm trí
khách hàng. Cụ thể hơn, định vị thị trường là việc thiết kế một sản phẩm có những
Thang Long University Library
12

đặc tính khác biệt so với hàng hóa của đối thủ cạnh tranh và tạo cho nó một hình
ảnh riêng đối với khách hàng. Có 2 chiến lược để định vị chính là:
- Định vị trực tiếp: Cần phải nhấn mạnh vào lợi thế sản phẩm để tạo được sự
thuyết phục đối với khách hàng so với sản phẩm của đối thủ cạnh tranh
- Định vị bằng cách chiếm lĩnh phần thị trƣờng mới: Doanh nghiệp tìm
cho mình một chỗ trống mới trên thị trường hiện chưa có đối thủ cạnh tranh.
Tóm lại, trong tiến trình này, nhà quản trị marketing cần phải chú trọng đến
việc đảm bảo sự kết nối giữa các quyết định lựa chọn thị trường mục tiêu với chiến
lược định vị cho từng đoạn thị trườg khác nhau để đạt được hiệu quả marketing tốt
nhất, làm tiền đề cho các công đoạn sau trong tiến trình tổ chức hoạt động
marketing của doanh nghiệp.
1.3.3. Lựa chọn chiến lược marketing
Để đáp ứng được những nhu cầu khác nhau của mỗi thị trường riêng biệt,
doanh nghiệp có thể sử dụng 3 chiến lược marketing là: Marketing không phân
biệt, marketing có phân biệt và marketing tập trung. Cụ thể:
- Marketing không phân biệt: Là chiến lược marketing được xây dựng và
áp dụng trên tất cả các thị trường khác nhau
- Marketing có phân biệt: Là việc xây dựng và thực hiện nhiều chiến lược
marketing với các biện pháp khác nhau trên từng đoạn thị trường

- Marketing tập trung: Tập trung tất cả các nguồn lực để thực hiện một
chiến lược marketing khai thác một đoạn thị trường mục tiêu duy nhất đã
lựa chọn
Để chọn được những chiến lược marketing phù hợp, bộ phận marketing cần
phải căn cứ vào khả năng tài chính của doanh nghiệp, mức độ đồng nhất của thị
trường, mức độ đồng nhất của sản phẩm và các chiến lược của đối thủ cạnh tranh.
Nhìn chung công tác lựa chọn chiến lược marketing của mỗi doanh nghiệp phụ
thuộc rất nhiều vào việc phân đoạn thị trường cũng như chọn thị trường mục tiêu
cho sản phẩm có chính xác hay không. Thường thì đối với các doanh nghiệp kinh
doanh bất động sản, marketing không phân biệt thường ít được áp dụng bởi sự khác
biệt giữa các nhóm khách hàng mục tiêu của doanh nghiệp là tương đối lớn, một số
tiêu chí cụ thể như: Mức thu nhập, địa điểm, dân trí,… do vậy để lên được một kế
hoạch marketing có thể áp dụng được cho tất cả các nhóm khách hàng đó là không
hề đơn giản.
1.3.4. Xây dựng các chương trình marketing hỗn hợp
Marketing – mix (marketing hỗn hợp) là một tập hợp các biến số mà công ty
có thể kiểm soát và quản lý được, nó được sử dụng để cố gắng đạt tới những tác
động và gây được những ảnh hưởng có lợi cho khách hàng mục tiêu. Các bộ phận
13

cấu thành của marketing hỗn hợp được biết đến như 4P bao gồm: Sản phẩm, giá,
phân phối và xúc tiến hỗn hợp.
1.3.4.1. Sản phẩm (Product)
Kinh doanh bất động sản chủ yếu bao gồm các hoạt động xây dựng, bán,
cho thuê, chuyển nhượng và các dịch vụ đi kèm. Khác với các sản phẩm thông
thường khác trên thị trường, bất động sản là một sản phẩm phụ thuộc nhiều vào yếu
tố không gian xây dựng. Việc lựa chọn được các không gian tốt, cơ sở hạ tầng tối
ưu sẽ tạo cơ sở để các hoạt động kinh doanh bất động sản nói chung đạt được kết
quả tốt. Mặc dù kinh doanh bất động sản gồm rất nhiều các hoạt đồng, nhưng nhìn
chung những hoạt động đó đều hướng đến mục tiêu chính là đáp ứng được nhu cầu

cần nơi ở - nơi sản xuất, kinh doanh cho các hộ gia đình và doanh nghiệp. Quyết
định xây dựng những không gian tại các địa điểm thuận lợi cho khách hàng và có
những tiện nghi cơ bản sẽ giúp hoạt động marketing trở nên đơn giản hơn. Sau đó,
khi sản phẩm đã đáp ứng được nhu cầu cơ bản nhất thì những yếu tố như: Thương
hiệu, chỉ tiêu chất lượng, đặc tính, bố cục bên ngoài sẽ làm sản phẩm của doanh
nghiệp khác biệt so với các sản phẩm khác trên thị trường mà cụ thể ở đây là các
sản phẩm, dự án bất động sản. Cuối cùng là các dịch vụ đi kèm như sửa chửa, lắp
đặt thiết bị, bảo hành đối với các sản phẩm bất động sản là vô cùng quan trọng.
Theo Giáo trình Quản trị Marketing của PGS.TS Trần Đình Chiến, để mỗi
dự án bất động sản mới thành công và đến gần hơn với khách hàng thì nó cần có 6
đặc điểm sau (6S):
- Cao cấp (Superiority): Mức độ khác biệt rõ ràng hay tương đối là lợi thế của
sản phẩm mới so với các sản phẩm trước đó
- Sự gần gũi (Sociability): Mức phù hợp hay tương thích của sản phẩm mới
với niềm tin, giá trị, cách sống của người tiêu dùng
- Sự hài lòng (Satisfaction): Mức độ sản phẩm mới thỏa mãn các nhu cầu của
người tiêu dùng
- Tính đơn giản (Simplicity): Mức độ dễ hiểu, dễ sử dụng của sản phẩm mới
với người tiêu dùng
- Tính tách biệt (Separability): Mức độ theo đó sản phẩm mới có thể bị kiểm
tra với sự đầu tư ít ỏi của người tiêu dùng
- Tốc độ (Speed): Thời gian để thu lợi từ sản phẩm đến nhanh chóng
Nhìn chung việc phát triển các sản phẩm mới là yêu cầu sống còn của các
doanh nghiệp trên thị trường, tuy nhiên đó lại luôn là một thách thức lớn đối với
các nhà quản trị marketing. Ứng với mỗi gian đoạn trong chu kỳ sống của sản
phẩm, các nhà quản trị cần phải lên được những chiến lược marketing phù hợp với
từng giai đoạn đó, nó cần được dựa vào các cơ hội thị trường và các nghiên cứu
Thang Long University Library
14

marketing. Đồng thời, mỗi sản phẩm bất động sản cần phải được đánh giá trên tiêu
chí 6S để tạo được hiệu ứng tích cực đối với khách hàng.
1.3.4.2. Giá (Price)
Nhìn chung các quyết định của nhà quản trị marketing trong lĩnh vực kinh
doanh bất động sản đối với các chiến lược về giá của sản phẩm cũng không nằm
ngoài quy luật giá trong marketing – mix. Việc định giá cho một sản phẩm quá cao
hoặc quá thấp đều gây nên những tác động không nhỏ tới hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp, do vậy để đưa ra được chiến lược giá phù hợp với mỗi dự án bất
động sản, các quyết định marketing cần phải được xem xét một cách cẩn trọng dựa
trên nhiều yếu tố để tránh những rủi ro cho doanh nghiệp cả trong ngắn và dài hạn.
Về cơ bản, mục đích chính của doanh nghiệp là tối đa hóa lợi nhuận do vậy các
mục tiêu cần đạt được trong chiến lược về giá cũng hướng đến mục đích đó, cụ thể
các mục tiêu định giá đó là:
- Định giá để đạt được lợi nhuận mục tiêu trên vốn đầu tư
- Định giá nhằm ổn định giá và lợi nhuận
- Định giá để đạt được thị phần mục tiêu
- Định giá để tồn tại, tạo công ăn việc làm
- Định giá để giành được lợi thế hoặc là tránh khỏi cạnh tranh
Với mỗi dự án bất động sản cụ thể, mục tiêu có thể chỉ là một hoặc nhiều
hơn do vậy các chiến lược về giá cũng theo đó mà cũng có những sự khác biệt. Ví
dụ nếu doanh nghiệp muốn tăng thị phần của mình trong ngành thì giá sản phẩm về
cơ bản sẽ được định giá thấp hơn, trong khi đó nếu muốn đạt được lợi nhuận cao và
trong thời gian ngắn thì giá sẽ được đẩy lên mức cao hơn nhằm thu hồi vốn nhanh
cho doanh nghiệp.
Mặt khác công tác định vị sản phẩm trước đó cũng góp phần trong việc đưa
ra quyết định marketing của các nhà quản trị. Ví dụ nếu sản phẩm nhà chung cư
của doanh nghiệp được định vị là sản phẩm dành cho tầng lớp trung lưu thì mức
giá sẽ nhỉnh hơn so với tầng lớp bình dân. Các mức giá cần phải được đưa ra một
cách hợp lý cho từng nhóm công chúng mục tiêu để đạt được hiệu quả marketing
cao nhất. Đồng thời, các quyết định về chiến lược sản phẩm, phân phối, xúc tiến

hỗn hợp, con người, tiến trình và các yếu tố hữu hình cũng có tác động trực tiếp tới
chiến lược giá.
Đối với các sản phẩm bất động sản thì chiến lược giá thường linh động hơn
so với các sản phẩm khác do thị trường bất động sản trong nước hiện nay được
đánh giá là khá nhạy cảm về giá. Mức giá đưa ra thường được lấy làm mức giá cơ
bản và tùy theo các yếu tố khác mà mức giá đó có thể thay đổi cao hơn hoặc thấp
hơn. Các chiến lược giá thường được doanh nghiệp áp dụng là: Chiến lược giá hớt
15

váng và chiến lược giá thâm nhập. Đặc biệt đối với các doanh nghiệp kinh doanh
bất động sản thì chiến lược hớt váng thường xuyên được các nhà quản trị sử dụng.
Cụ thể hơn, chiến lược hớt váng là việc người bán định giá sản phẩm cao hơn so
với các đối thủ cạnh tranh khác trên thị trường nhằm khai thác nhu cầu của nhóm
khách hàng có sức mua cao sau đó thì giảm giá dần xuống để đáp ứng được nhu
cầu của nhiều đối tượng khách hàng khác. So với các loại sản phẩm thông thường
khác, sức mua của những nhóm khách hàng mục tiêu khác nhau đối với các sản
phẩm bất động sản có sự khác biệt tương đối lớn, do vậy chiến lược giá hớt váng
thường được các doanh nghiệp ưu tiên sử dụng. Bên cạnh đó, chiến lược thâm nhập
thường được ít sử dụng hơn, chủ yếu là áp dụng đối với các sản phẩm căn hộ,
chung cư dành cho người có thu nhập trung bình nhằm đạt được mục tiêu của
doanh nghiệp là mở rộng thị trường bằng việc tăng số lượng sản phẩm tiêu thụ.
Tóm lại, các quyết định về giá đối với các doanh nghiệp kinh doanh bất
động sản là rất quan trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp tới doanh thu và lợi nhuận
của doanh nghiệp đó. Các chiến lược về giá được đưa ra không chỉ đáp ứng cho
những mục tiêu ngắn hạn mà còn cần phải đạt được những mục tiêu trong dài hạn.
Các nhà quản trị marketing cần phải có hiểu biết sâu rộng để các quyết định về giá
đối với sản phẩm phù hợp với những điều kiện thị trường tại thời điểm đó.
1.3.4.3. Phân phối (Place)
Sau khi các chiến lược về sản phẩm và giá được hoàn thiện thì các nhà quản
trị tiếp tục phải lên kế hoạch cho việc bán sản phẩm của mình ở đâu và như thế

nào. Quy mô của kênh phân phối có thể là lớn, vừa hoặc nhỏ tùy thuộc vào nguồn
lực của doanh nghiệp và đặc điểm của sản phẩm. Đối với các doanh nghiệp kinh
doanh bất động sản, có hai kênh phân phối sản phẩm được sử dụng là kênh trực
tiếp và kênh gián tiếp.
Kênh trực tiếp
Sản phẩm trong kênh sẽ đi trực tiếp từ doanh nghiệp tới tay khách hàng mà
không phải qua bất kỳ trung gian nào. Trong trường hợp này, doanh nghiệp sẽ lên
kế hoạch xây dựng và hoàn thiện công trình theo yêu cầu của khách hàng đã có
trước, có thể hiểu khách hàng ở đây đang đóng vai trò của chủ đầu tư dự án. Những
công trình này thường có tính khác biệt rất lớn so với các loại hình bất động sản
khác bởi mục đích sử dụng là hoàn toàn khác nhau. Với hình thức này doanh
nghiệp cần phải hoàn thành dự án với ngân sách và thời gian mà khách hàng đã yêu
cầu đồng thời cần phải đảm bảo được tất cả những yếu tố khác về kỹ thuật và chất
lượng sản phẩm.


Thang Long University Library
16

Kênh gián tiếp
Đây là kênh phân phối bao gồm doanh nghiệp, các trung gian phân phối và
khách hàng. Số lượng các trung gian phân phối phụ thuộc vào đặc điểm của doanh
nghiệp và sản phẩm bất động sản đem bán. Thường thì các doanh nghiệp kinh
doanh bất động sản sẽ sử dụng kênh phân phối này nhiều hơn bởi với số lượng các
dự án bất động sản nhiều như hiện nay thì việc chỉ sử dụng kênh trực tiếp là không
đủ. Các loại hình bất động sản được đem phân phối qua kênh gián tiếp chủ yếu là
các chung cư, căn hộ dân sinh, các tòa nhà văn phòng,…
Trung gian phân phối ở đây thường là các nhà bán lẻ hay thường được gọi là
các đại lý môi giới bất động sản và các sàn giao dịch bất động sản. Mặc dù hình
thức phân phối thông qua các sàn giao dịch bất động sản ra đời sau nhưng hiện nay

kênh phân phối nay đã cho thấy những hiệu quả rất tích cực bởi tính công khai, tiện
ích và an toàn của nó. Chỉ các sản phẩm đủ tiêu chuẩn mới được đăng lên sàn giao
dịch, cùng với đó là sự cắt giảm trong các thủ tục hành chính sẽ giúp khách hàng
tiết kiệm được nhiều thời gian hơn. Tất cả các hoạt động giao dịch tại đây đều chịu
sự quản lý chung của nhà nước, do vậy tính an toàn sẽ cao hơn so với các đại lý
môi giới bất động sản không chính thống. Tuy nhiên dù sử dụng trung gian phân
phối nào thì việc mở rộng kênh nhằm gia tăng số lượng các trung gian cũng cần
được doanh nghiệp chú ý để có thể tạo nên nhiều cơ hội tiếp cận với khách hàng
hơn.
Để xây dựng được một kênh phân phối có hiệu quả, doanh nghiệp cần tập
trung chú trọng vào các đặc tính của khách hàng, sản phẩm, đặc tính của trung
gian, bản thân doanh nghiệp, các đặc tính về cạnh tranh và các đặc tính môi trường
khác. Công tác quản lý sau khi xây dựng được kênh phân phối cơ bản cũng là một
điểm cần phải quan tâm. Các thành viên trong kênh không thể hoạt động độc lập
mà cần phải liên kết chặt chẽ với nhau tạo thành một hệ thống tổng thể, nhờ vậy
mà hiệu quả hoạt động marketing sẽ tốt hơn. Doanh nghiệp cũng cần phải có các
chính sách cụ thể áp dụng cho từng trung gian phân phối để tạo động lực phát triển
cho các trung gian đó.
Tóm lại, xây dựng kênh phân phối không phải một việc đơn giản, đặc biệt
khi các kênh phân phối đã được hình thành sẽ rất khó để thay đổi do vậy các nhà
quản trị marketing cần phải cực kỳ cẩn trọng với những quyết định của mình bởi
nếu chỉ có một sai lầm xảy ra rất có thể gây nên tác động rất xấu tới hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Kênh phân phối đó có hiệu quả hay không sẽ
được phản ánh trực tiếp qua số lượng khách hàng và lợi nhuận mà doanh nghiệp
thu được.
17

1.3.4.4. Xúc tiến hỗn hợp (Promotion)
Bất động sản là một sản phẩm có giá trị lớn do vậy việc đưa ra quyết định
mua sản phẩm của khách hàng là không hề dễ dàng, ngoài các chính sách về sản

phẩm, giá và kênh phân phối thì xúc tiễn hỗn hợp là một công cụ không thể bỏ qua
nếu muốn khách hàng lựa chọn sử dụng sản phẩm của doanh nghiệp. Hệ thống xúc
tiến hỗn hợp bao gồm các hoạt động: Quảng cáo, xúc tiến bán hàng, bán hàng cá
nhân, quan hệ công chúng và marketing trực tiếp.
Quảng cáo
Đây là công cụ truyền thông mang tính đại chúng có khả năng thuyết phục,
tạo cơ hội để doanh nghiệp đến gần hơn với khách hàng, giúp khách hàng nhận ra
sự khác biệt trong sản phẩm của hãng so với các đối thủ cạnh tranh khác trên thị
trường. Trong kinh doanh bất động sản, hoạt động phát tờ rơi, quảng cáo trên báo,
tạp chí và mạng internet là phổ biến hơn cả so với quảng cáo trên tivi và radio. Do
đặc thù riêng của sản phẩm bất động sản nên thông tin quảng cáo trên tivi và radio
thường chỉ mang tính chất giới thiệu sơ bộ về sản phẩm còn đối với báo chí và
mạng internet thì việc quảng cáo sẽ đem đến cho khách hàng nhiều thông tin thiết
thực về sản phẩm hơn, họ sẽ có cơ hội tìm kiếm và đánh giá sản phẩm một cách
trực quan từ đó thúc đẩy việc ra quyết định có mua sản phẩm đó hay không. Ngoài
ra còn một số hình thức quảng cáo khác như: Quảng cáo ngoài trời (banner, áp
phích, màn hình quảng cáo), gửi thư kèm catalogue, quảng cáo qua điện thoại,
truyền miệng. Để lựa chọn được những chiến dịch quảng cáo phù hợp với từng dự
án, người làm công tác quản trị marketing cần phải quan tâm tới quy mô và chi phí
bỏ ra cho công tác quảng cáo sản phẩm đó. Một kế hoạch quảng cáo thành công có
nghĩa là số lượng bất động sản bán được phải tăng so với số lượng quảng cáo của
doanh nghiệp, hoặc là số lượng khách hàng biết đến sản phẩm, thương hiệu của
doanh nghiệp nhiều hơn.
Bán hàng trực tiếp
Đây là hình thức truyền thông trực tiếp giữa người bán và khách hàng tiềm
năng để có thể đem đến nhiều thông tin hơn cho khách hàng, thuyết phục họ mua
sản phẩm của doanh nghiệp. Trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản thì hình thức
bán hàng trực tiếp là không thể bỏ qua do việc tác động trực tiếp đến tâm lý mua
bất động sản của khách hàng là vô cùng quan trọng. Việc các doanh nghiệp tổ chức
được cho mình một lực lượng bán hàng chuyên nghiệp cùng sự quản lý tốt sẽ đem

lại những hiệu quả rất lớn cho công tác marketing bất động sản. Với hình thức này
doanh nghiệp gặp phải một vấn đề khá lớn đó chính là chi phí bỏ ra tương đối cao
hơn so với các loại hình xúc tiến khác, do vậy những người tham gia vào công tác
Thang Long University Library
18

bán hàng cần phải chuẩn bị kỹ càng cả về kiến thức và phong thái để nhằm đạt
được mục tiêu bán được sản phẩm.
Xúc tiến bán hàng (Khuyến mại/khuyến mãi)
Theo Hiệp hội Marketing Hoa Kỳ (AMA), xúc tiến bán hàng được hiểu là
những nỗ lực marketing được áp dụng cho một khoảng thời gian nhất định, tác
động vào khách hàng, người bán lẻ, hoặc người bán buôn để khuyến khích việc
dùng thử, tăng nhu cầu của khách hàng, hoặc cải thiện sự trưng bày hay dự trữ sản
phẩm. Nói cách khác, khuyến mại/khuyến mãi chính là tập hợp các biện pháp có
thể làm khách hàng mua ngay, mua nhiều hơn, tăng lượng bán ngay lập tức nhờ
cung cấp được những lợi ích vật chất hay tinh thần bổ sung cho người mua. Hình
thức này được áp dụng trong ngắn hạn khi doanh nghiệp mong muốn đạt được mục
tiêu tăng doanh thu và thu hút thêm nhiều khách hàng sử dụng sản phẩm của mình.
Hiện nay, có một số công cụ xúc tiến bán hàng phổ biến thường được sử dụng như:
Dùng thử mẫu miễn phí, tặng quà, giảm giá, tặng phiếu mua hàng, phiếu dự thi, tổ
chức các chương trình khách hàng thường xuyên, chương trình văn hóa, nghệ
thuật, giải trí. Các công cụ này có thể được sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp với nhau
để đạt được hiệu quả marketing cao nhất tùy vào chiến lược marketing cho từng dự
án khác nhau. Với tình hình thị trường bất động sản không mấy khởi sắc trong
những năm gần đây thì hình thức này được các doanh nghiệp ưu tiên sử dụng khá
phổ biến.
Quan hệ công chúng (PR)
Công cụ này đóng vai trò xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa doanh nghiệp
với cộng đồng và các nhóm công chúng khác bằng việc đưa ra những thông tin tốt
trên các phương tiện thông tin đại chúng, xây dựng hình ảnh đẹp cho doanh nghiệp

và xử lý những tin đồn, vụ việc bất lợi, rủi ro. Nhìn chung, hiện nay hoạt động
quan hệ công chúng diễn ra khá sôi nổi tại thị trường bất động sản trong nước, tuy
nhiên phần lớn mới chỉ có các doanh nghiệp lớn đã có thương hiệu sử dụng hình
thức này còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì tần suất sử dụng là ít hơn. Một hoạt
động PR đầy đủ thường bao gồm các công cụ sau: Bản tin, bài nói chuyện, thông
cáo báo chí; tổ chức sự kiện; tài liệu in ấn, nghe nhìn; hoạt động tài trợ cho các
hoạt động xã hội, văn hóa, thể thao; các phương tiện nhận diện thương hiệu;
website. Tùy theo những mục tiêu hoạt động khác nhau mà các công cụ trong quan
hệ công chúng được các nhà quản trị marketing sử dụng một cách phù hợp với từng
dự án đó. Trên thực tế hiện nay, hình thức PR dưới dạng tổ chức một buổi triển lãm
về bất động sản được các doanh nghiệp áp dụng khá phổ biến do cách thức này
đem lại khá nhiều ưu điểm như: Khách hàng có thể tiếp cận một cách dễ dàng với
sản phẩm, thu thập được nhiều thông tin đồng thời doanh nghiệp cũng có thể đưa ra
19

các thông cáo báo chí cùng lúc nhằm làm tăng mức độ nhận biết của khách hàng
đối với thương hiệu của hãng.
Marketing trực tiếp
Đây được coi là một phương thức marketing mới có phạm vi hoạt động rộng
hơn là một công cụ của xúc tiến hỗn hợp tuy nhiên nó vẫn chịu ảnh hưởng nhiều
bởi các yếu tố như mục tiêu, ngân sách và chiến lược marketing của doanh nghiệp,
do vậy marketing trực tiếp vẫn được coi như là một yếu tố thuộc xúc tiến hỗn hợp.
Marketing trực tiếp được định nghĩa là phương thức sử dụng các phương tiện
truyền thông để các tổ chức có thể giao tiếp trực tiếp với khách hàng mục tiêu
nhằm tạo ra sự phản hồi hay giao dịch của khách hàng tại mọi địa điểm. Nhìn
chung, marketing trực tiếp bao gồm rất nhiều các hoạt động, cụ thể là: Quản lý cơ
sở dữ liệu, bán hàng trực tiếp, bán hàng qua điện thoại, phản hồi trực tiếp bằng
hình thức gửi thư trực tiếp, internet và các quảng cáo truyền hình, phương tiện
truyền thông in ấn. Đặc biệt truyền thông qua internet ngày càng được các doanh
nghiệp sử dụng một cách phổ biến bởi những tính năng ưu việt mà nó đem lại. So

với các phương thức khác, truyền thông qua internet mang tính tương tác cao hơn,
giúp khách hàng và doanh nghiệp có thể dễ dàng rút ngắn khoảng cách. Khách
hàng có thể thực hiện phản hồi một cách nhanh chóng thông qua các trang mạng
trực tuyến của công ty, đồng thời công ty cũng có thể tiết kiệm thời gian và chi phí
để tìm hiểu nhu cầu, mong muốn và đánh giá của khách hàng đối với sản phẩm của
mình. Bên cạnh đó, ngoài internet thì hiện nay các hình thức truyền thông mang
tính tương tác cao như mobile marketing, các chương trình truyền hình tương tác,
kiosk, CD-ROMs cũng khá phổ biến và được các doanh nghiệp kinh doanh bất
động sản áp dụng tương đối nhiều
1.3.5. Tổ chức thực hiện và đánh giá hiệu quả marketing
Tổ chức thực hiện là bước tiếp theo biến những chiến lược, kế hoạch
marketing thành những hoạt động thực tiễn. Trước hết các doanh nghiệp cần thiết
phải thiết lập cho mình một hệ thống tổ chức quản trị marketing chặt chẽ đủ khả
năng đảm nhiệm toàn bộ công tác marketing trong doanh nghiệp từ lập kế hoạch, tổ
chức thực hiện cho đến đánh giá kết quả. Cụ thể có một số mô hình tổ chức quản trị
marketing phổ biến sau:
- Tổ chức theo chức năng
- Tổ chức theo nguyên tắc địa lý
- Tổ chức theo sản phẩm và thương hiệu
- Tổ chức theo đoạn thị trường
- Tổ chức theo nguyên tắc kết hợp sản phẩm – thị trường
Thang Long University Library
20

Sau khi bộ máy quản trị marketing được xây dựng thì công việc tiếp theo là
thực hiện marketing. Thực hiện marketing là một quá trình biến các kế hoạch,
chương trình marketing thành những nhiệm vụ hành động và đảm bảo thực hiện
những nhiệm vụ đó một cách chắc chắn nhằm đạt được những mục tiêu đã đặt ra
trong kế hoạch. Trên thực tế, việc thực hiện marketing phụ thuộc rất nhiều vào khả
năng lãnh đạo và quản lý của các nhà quản trị marketing, cụ thể đó là các kỹ năng

về việc nhận thức và chuẩn hóa vấn đề, kỹ năng đánh giá các mức độ tồn tại vấn đề
của doanh nghiệp và kỹ năng thực hiện các kế hoạch marketing (phân bổ, theo dõi,
tổ chức và phối hợp).
Cuối cùng đánh giá kết quả marketing sẽ là công đoạn cuối cùng để hoàn
thiện hoạt động marketing trong kinh doanh bất động sản. Vai trò của quy trình này
là nhằm tìm ra các chỗ hổng, các vấn đề cần phải giải quyết nảy sinh trong quá
trình marketing cho sản phẩm. Cũng như nhiều doanh nghiệp khác, quy trình đánh
giá của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản cũng thường trải qua 4 bước đó
là:
- Xác định chỉ tiêu đánh giá
- Đo lường kết quả thực hiện theo các tiêu chí đã xác định
- Xác định các nguyên nhân của kết quả
- Đề xuất giải pháp điều chỉnh
Để thực hiện được quy trình đánh giá trên, các nhà quản trị marketing có thể
sử dụng đến các công cụ cụ thể, đó chính là:
- Phân tích lƣợng bán: Số lượng bất động sản trên thực tế đã bán được so
với mục tiêu đề ra ban đầu của doanh nghiệp sẽ phản ánh mức độ hiệu quả
của hoạt động marketing, từ đó doanh nghiệp có thể tìm ra được những sai
sót của mình trong các giai đoạn thực hiện kế hoạch.
- Phân tích thị phần: Cần thiết phải so sánh lượng sản phẩm bán ra của
doanh nghiệp so với các đối thủ cạnh tranh khác bởi có thể lượng sản phẩm
của doanh nghiệp bán ra là rất lớn, tuy nhiên con số đấy vẫn chưa tương
đương với đối thủ cạnh tranh cho thấy hoạt động marketing của doanh
nghiệp chưa thật sự tốt.
- Phân tích chi phí marketing trên doanh số: Chi phí đầu tư cho marketing
cũng cần phải được đánh giá dựa trên doanh số bán được, từ đó cho thấy bộ
phận marketing có thực sự tiết kiệm trong việc triển khai các hoạt động
marketing hay không. Các chỉ tiêu đánh giá cụ thể bao gồm: Chi phí cho lực
lượng bán hàng trên doanh số, chi phí quảng cáo trên doanh số, chi phí
khuyến mại/khuyến mãi trên doanh số, chi phí nghiên cứu marketing trên

21

doanh số. Từ những chỉ tiêu đánh giá trên, các nhà quản trị cần phải đưa ra
được sự điều chỉnh để phù hợp với tình hình hiện tại của doanh nghiệp.
- Đánh giá mức độ hài lòng của khách hàng: Khách hàng là mục tiêu lớn
nhất mà doanh nghiệp hướng tới, do vậy việc đánh giá mức độ hài lòng của
khách hàng đối với hãng là điều vô cùng quan trọng. Để làm được việc này,
các doanh nghiệp cần phải hình thành cho mình hệ thống dịch vụ và chăm
sóc khách hàng một cách chuyên nghiệp mà ở đó khách hàng có thể tham
gia khiếu nại và đóng góp ý kiến một cách công khai, ngoài ra việc doanh
nghiệp gửi phiếu điều tra định kỳ nhằm thăm dò sự hài lòng của khách hàng
qua các phương tiện như gửi thư, email hay điện thoại cũng cần được quan
tâm và cuối cùng là cần phải có một bộ phận chuyên nghiệp phân tích
nguyên nhân mất khách hàng trong thời gian vừa qua.
- Đo lƣờng sự trung thành của khách hàng: Chỉ số để đánh giá mức độ
trung thành của khách hàng là CLS, được tính bằng công thức:
CLS = sự hài lòng của khách hàng * mức độ khách hàng tiếp tục sử
dụng lại sản phẩm (dịch vụ) của doanh nghiệp * sự giới thiệu sản phẩm của
doanh nghiệp
Tóm lại, công tác kiểm tra và đánh giá hiệu quả hoạt động marketing là một
bước vô cùng quan trọng trong tiến trình marketing, khi thực hiện công tác này, các
nhà quản trị cần phải quan tâm đến cả các chỉ tiêu về định lượng cũng như định
tính. Các chỉ tiêu định tính cho phép nhà quản trị hiểu một cách tổng quan về xu
hướng và tính chất của vấn đề trong khi các chỉ tiêu về định lượng sẽ giúp họ đánh
giá được mức độ nghiêm trọng của vấn đề mà nhờ đó các quyết định marketing sẽ
được điều chỉnh hoặc thay đổi hoàn toàn để phù hợp hơn với doanh nghiệp.
Kết luận chƣơng 1
Marketing trong kinh doanh bất động sản tuy là một khái niệm không mới
nhưng hiện nay nó chưa được sử dụng một cách phổ biến như các khái niệm về
marketing trong các ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh khác. Marketing bất động sản

được hình thành dựa trên nền tảng lý thuyết của hoạt động marketing nói chung.
Một chương trình marketing bất động sản đầy đủ sẽ được thực hiện thông qua các
bước: Nghiên cứu thị trường, phân đoạn thị trường và xác định thị trường mục tiêu,
lựa chọn chiến lược marketing, xây dựng các chương trình marketing, tổ chức thực
hiện và cuối cùng là đánh giá hiệu quả. Trong đó quan trọng nhất phải kể đến đó
chính là các công cụ trong marketing mix bao gồm: Sản phẩm, giá, phân phối và
xúc tiến hỗn hợp có vai trò quyết định tới sự thành công hay thất bại của một
chương trình marketing. Để xây dựng được các chiến lược về sản phẩm, giá, phân
Thang Long University Library
22

phối hay xúc tiến hỗn hợp phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp thì việc các nhà quản trị marketing phải nắm bắt được các yếu tố tác động
đến quyết định của mình là việc làm vô cùng quan trọng. Các yếu tố trên có thể đến
từ bên trong hay bên ngoài doanh nghiệp, tùy theo cách nhìn nhận của các nhà
quản trị mà những yếu tố đó có thể là điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội hay thách thức
đối với hoạt động kinh doanh của công ty mình, do vậy cách thức triển khai các
chiến lược marketing cũng theo đó mà có những sự khác biệt. Dựa trên cơ sở lý
thuyết về marketing bất động sản đã phân tích ở chương 1, chương 2 sẽ tiếp nối với
phần phân tích thực tiễn hoạt động marketing bất động sản tại công ty Cổ phần Lắp
máy điện nước và Xây dựng để cho thấy một cái nhìn khách quan nhất về thực
trạng hoạt động marketing bất động sản hiện nay.

23

CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG MARKETING CHO NHÓM SẢN
PHẨM BẤT ĐỘNG SẢN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN LẮP MÁY ĐIỆN
NƢỚC VÀ XÂY DỰNG
2.1. Giới thiệu chung về công ty Cổ phần Lắp máy điện nƣớc và Xây dựng

2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
Vài nét giới thiệu về công ty
Công ty Cổ phần Lắp máy điện nước và Xây dựng là một trong những đơn
vị thành viên trực thuộc Tổng công ty Xây dựng Hà Nội tham gia vào hoạt động
sản xuất kinh doanh. Công ty được cổ phần hóa từ doanh nghiệp nhà nước, thực
hiện hạch toán kinh tế độc lập, có đầy đủ tư cách pháp nhân, tự chủ về tài chính và
thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đối với ngân sách Nhà nước.
- Tên công ty : CÔNG TY CỔ PHẦN LẮP MÁY ĐIỆN NƯỚC VÀ
XÂY DỰNG
- Tên Tiếng Anh : Water Eletrical Mechanical Installion and Construction
Joint Stock Company
- Tên viết tắt : COWAELMIC
- Mã số thuế : 0100105197
- Địa chỉ : 61E Đê La Thành – Láng Thượng – Đống Đa – Hà Nội
- Điện thoại : (84) 043 8355270
- Fax : 4-38355270
- Website : www.cowaelmic.com.vn
- Lĩnh vực hoạt động: Xây lắp công trình, Đầu tư phát triển đô thị và khu
công nghiệp, Tư vấn thiết kế, Sản xuất cấu kiện và vật liệu xây dựng
- Vốn điều lệ tính đến quý 4 năm 2013: 30.000.000.000 (Ba mươi tỷ đồng
chẵn)
Quá trình hình thành và phát triển của công ty
Tiền thân của công ty Cổ phần Lắp máy điện nước và Xây dựng là Xí
nghiệp Lắp máy điện nước và Xí nghiệp Xây dựng phát triển nhà mà trong đó nòng
cốt là Xí nghiệp Lắp máy điện nước.
- Ngày 15/11/1975: Xí nghiệp Lắp máy điện nước được thành lập. Một số
công trình tiêu biểu như: Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bệnh viện nhi Thụy
Điển
- Tháng 10/1992: Tổng công ty Xây dựng Hà Nội cho hợp nhất hai Xí nghiệp
và đổi tên thành công ty Lắp máy điện nước và Xây dựng theo quyết định số

1595/QĐ – BXD của Bộ Xây dựng
Thang Long University Library
24

- Ngày 05/01/1999: Công ty đã được Nhà nước trao tặng Huân chương lao
động hạng Nhất theo Quyết định số 04/KT/CT do Chủ tịch Trần Đức Lương
ký
- Từ năm 1997 đến nay, công ty luôn được Bộ Xây dựng xếp hạng Doanh
nghiệp hạng 1
- Năm 2000: Công ty Cổ phần Lắp đặt máy nước và Xây dựng là công ty đầu
tiên trong lĩnh vực xây lắp chuyển sang mô hình công ty cổ phần. Những
công trình tiêu biểu cho thời kì này là: Dự án Khu đô thị mới phường Xuân
Hòa – Thị xã Phúc Yên – Tỉnh Vĩnh Phúc, Nhà máy Xi măng Nghi Sơn,
Nhà ở cao tầng Nhân Chính
- Ngày 22/11/2005: Công ty vinh dự nhận Huân chương Độc lập hạng 3
- Từ năm 2005 – 2009: Công ty đầu tư một Nhà máy chế tạo kết cấu thép
nhà cao tầng tại xã Cao An - Cẩm Giàng - Hải Dương, từng bước ứng dụng
công nghệ mới vào lĩnh vực xây dựng nhà cao tầng
- Ngày 04/05/2010: Công ty nhận Huy chương Độc lập hạng nhất
Với 35 năm xây dựng và phát triển không ngừng, trong đó giai đoạn 10 năm
trở lại đây công ty đi theo mô hình công ty cổ phần đã đem lại nhiều thành công
cho doanh nghiệp. Trong tương lai, công ty tin tưởng sẽ có nhiều bước tiến vượt
bậc hơn nữa.
Mục tiêu và định hƣớng phát triển
- Mục tiêu: Phát triển đa dạng – Đầu tư bền vững
- Định hướng phát triển: Phát triển công ty thành tổ hợp các nhà thầu , nhà
đầu tư kinh doanh năng động, góp phần xây dựng Tổng công ty Xây dựng
Hà Nội – Bộ Xây dựng ngày càng lớn mạnh
2.1.2. Cơ cấu tổ chức
Công ty Cổ phần Lắp máy điện nước và Xây dựng được tổ chức theo cơ cấu

nhiều bộ phận, trong đó lãnh đạo cấp cao là Hội đồng Quản trị sẽ trao quyền và
giao trách nhiệm cho người đứng đầu các đơn vị kinh doanh đó; cụ thể là các đơn
vị hạch toán phụ thuộc, các đơn vị hạch toán độc lập và các công ty liên kết. Đặc
biệt, đối với các đơn vị hạch toán phụ thuộc, công ty đã xây dựng theo cơ cấu chức
năng để đảm bảo thực hiện được đầy đủ các nhiệm vụ cấp lãnh đạo đề ra. Cụ thể
như sau:
25

Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức của công ty Cổ phần Lắp máy điện nƣớc và Xây dựng


Hội đồng Quản
trị
Tổng Giám đốc
Các Phó Tổng
Giám đốc
Các phòng ban
Chi nhánh tại
TP Hồ Chí
Minh
P.
Tổng
hợp
P.Tổ
chức
P.
Phát
triển
dự án
P.Tài

chính
kế
toán
P.QL
xây
lắp và
Đấu
thầu
P.KH
CN
xây
dựng
P.KD
vận
tải và
thiết
bị
P.QL
dự án
phía
Bắc
Các đơn vị hạch toán phụ thuộc
Các đơn
vị hạch
toán độc
lập
Các công
ty liên
doanh
liên kết

Ban Kiểm soát
(Nguồn: Phòng Tổng hợp)
Thang Long University Library