Lạm phát và thực tiễn lạm phát ở Việt Nam

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời mở đầu
Lạm phát là một trong những vấn đề nhạy cảm hàng đầu trong đời sống kinh
tế-xã hội. ảnh hởng của lạm phát rất rộng lớn tới bối cảnh chung của nền kinh tế
khu vực và thế giới. Hơn nữa lạm phát là vấn đề phức tạp luôn vận động và biến
đổi. Nó tác động trực tiếp, hoặc gián tiếp, nhanh hoặc chậm, tích cực hoặc tiêu
cực ở các mức độ khác nhau... tác động đến toàn bộ hoạt động của chính phủ,
doanh nghiệp, quan hệ đối nội, đối ngoại của quốc gia cũng nh trên thế giới. Vì
vậy nghiên cứu lạm phát luôn có ý nghĩa thời sự cả về lý thuyết lẫn thực tiễn. Và
việc kiểm soát lạm phát nh thế nào đã và đang là một trong những vấn đề hàng
đầu của các cuộc tranh luận về chính sách kinh tế.
Đề tài Lạm phát và thực tiễn lạm phát ở Việt Nam là một đề tài rộng và
phức tạp. Vì vậy với sự hiểu biết hạn hẹp, trong quá trình làm bài không tránh
khỏi những thiếu sót. Em rất mong có sự đóng góp ý kiến của thầy cô để hoàn
chỉnh bài viết tốt hơn.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa Tài Chính đã giúp đỡ
em hoàn thành bài viết này.
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Phần nội dung
I- Lạm phát. Nguyên nhân và hậu quả.
Trong đời sống hàng ngày, lạm phát là một trong những vấn đề kinh tế vĩ mô,
đã trở thành mối quan tâm lớn của các nhà chính trị, kinh tế và công chúng. Vậy
lạm phát là gì? Do đâu có lạm phát? Tại sao ngời ta lại quan tâm đến lạm phát.
1- Khái niệm về lạm phát.
Lạm phát là một hiện tợng của tiền tệ, đợc biểu hiện ở sự mất giá(giảm giá)
của tiền tệ, mà sự mất giá của tiền tệ biểu hiện rõ nhất là sự tăng giá bình quân
của tất cả các loại hàng hoá. Lạm phát xảy ra khi giá cả mọi thứ hàng hoá, dịch
vụ và chi phí đều tăng tuy với tốc độ và tỷ lệ không đồng đều, thứ tăng nhanh, thứ
tăng chậm, thứ tăng nhiều, thứ tăng ít... nhng nói chung mọi thứ đều tăng giá.
Trong nền kinh tế thị trờng, thì dù là tiền vàng hoặc tiền giấy đều bị mất giá.

Tiền vàng (tiền đúc bằng vàng hay tiền giấy đổi đợc lấy vàng theo tiêu chuẩn giá
cả của nhà nớc quy định làm đơn vị tiền tệ.), bị mất giá vàng hạ xuống và lên khi
giá vàng cao lên.
Tiền giấy không đổi đợc lấy vàng nếu bằng số lợng vàng cần thiết cho lu
thông (M=PQ/V) thì giá trị đại diện vàng của tiền giấy không thay đổi, giá cả
hàng hoá vẫn ổn định. Nếu nhà nớc phát hành ra mộ lợng tiền giấy lớn hơn lợng
vàng cần thiết cho lu thông (M>PQ/V) thì giá trị đại diện vàng của mỗi đơn vị
nhỏ đi, phải có một lợng tiền giấy nhiều hơn trớc mới mua đợc lợng hàng hoá nh
trớc.
Tóm lại, lạm phát là hiện tợng phát hành thừa tiền giấy so với lợng tiền cần
thiết cho lu thông làm giá cả mọi thứ hàng hoá đều tăng lên. Lạm phát càng cao
thi đồng tiền mất giá càng nhiều.
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lạm phát đợc đo bằng chỉ số giá cả tức là trung bình của giá hàng hoá tiêu
dùng hoặc giá cả sản xuất. Chỉ số giá cả phổ biến nhất là chỉ số hàng hoá tiêu
dùng (viết tắt là CPI).
2-Phân loại lạm phát.
Có nhiều cách phân loại lạm phát:
- Xét về mặt định lợng:
Dựa trên độ lớn nhỏ của tỷ lệ % lạm phát tính theo năm, ngời ta chia lạm phát ra
thành:
2.1-Lạm phát vừa phải (1 con số)
Đây là loại lạm phát xảy ra với tốc độ gia tăng giá cả chậm, chỉ ở mức 1 con số
hay dới 10%/năm. Loại lạm phát này phổ biến và tồn tại gần nh thờng xuyên ở
hầu hết các nền kinh tế thị trờng nhng có thể chấp nhận đợc. Những tác động
kém hiệu quả của nó là không đáng kể.
2.2-Lạm phát phi mã
Là loại lạm phát khi mức tăng giá cả tăng với tỷ lệ hai hoặc ba con số nh
20%,100%,200%.../năm.

2.3-Siêu lạm phát
Siêu lạm phát là thời kỳ có mức lạm phát lớn. Hiện tợng này rất hiếm chỉ xảy ra
vào thời kỳ chiến tranh hay chuyển đổi cơ chế kinh tế, khi tốc độ tăng giá vợt xa
mức lạm phát phi mã và vô cùng không ổn định. Ví dụ năm 1985, ở Bôlivia mức
lạm phát lên tới 11.000% hay ở Đức đến cuối năm 1923 khối lợng tiền giấy lu
hành là 490.000.000.000.000.000.000.000 Mac, Trung Quốc, Hungari...
- Xét về mặt định tính:
2.4-Lạm phát cân bằng và không cân bằng
- Lạm phát cân bằng: khi nó tăng tơng ứng với thu nhập, do vậy không ảnh hởng
tới cuộc sống của ngời lao động.
- Lạm phát không cân bằng: tỷ lệ lạm phát không tăng tơng ứng với thu nhập.
2.5-Lạm phát dự đoán tr ớc và lạm phát bất th ờng
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
- Lạm phát dự đoán trớc: lạm phát xảy ra trong 1 thời gian tơng đối dài với tỷ lệ
lạm phát cho những năm tiếp sau.
- Lạm phát bất thờng: lạm phát xảy ra có tính đột biến mà trớc đó cha từng xuất
hiện. Lạm phát bất thờng gây ra những cú sốc cho nền kinh tế và sự thiếu tin tởng
của ngời dân vào chính quyền đó.
3-Nguyên nhân và hậu quả của lạm phát.
3.1-Nguyên nhân gây ra lạm phát
Lạm phát là kết quả tổng hoà nhiều nguyên nhân kinh tế xã hội: mỗi loại lạm
phát đặc trng có những nhóm nguyên nhân đặc trng riêng và bản thân những
nguyên nhân đó cũng không giống nhau ở mỗi nhóm nớc khác nhau về trình độ
phát triển và cơ chế quản lý kinh tế. Tuy nhiên, dù đa dạng và khác nhau đến đâu,
thì đều có thể quy tụ những nguyên nhân của lạm phát vào 1 số nhóm chủ yếu
sau:
- Nhóm nguyên nhân liên quan đến sự bất cập và kém hiệu quả của chính sách
điều tiết vĩ mô nh phát hành tiền quá mức, chính sách thuế không đảm bảo nguồn
thu, chính sách đầu t sai lệch khiến cơ cấu kinh tế không hợp lý và kém hiệu

quả...
-Nhóm nguyên nhân liên quan đến chi phí sản xuất trong nớc gia tăng: chi phí
quản lý, tiền lơng lao động, nguyên liệu, vật t...
-Nhóm nguyên nhân liên quan đến các điều kiện quốc tế: chiến tranh, khủng
hoảng kinh tế khu vực và thế giới...
-Nhóm nguyên nhân liên quan đến thiên tai, lụt lội... khiến cung giảm đột ngột
so với cầu...
3.2-Hậu quả của lạm phát
Lạm phát tác động trực tiếp đến nền kinh tế, làm thay đổi mức độ và hình thức
sản lợng, đồng thời tạo ra sự phân phối lại thu nhập và của cải xã hội. Hơn nữa,
lạm phát tác động đến nền kinh tế theo cả 2 hớng tích cực và tiêu cực.
* Tác động theo hớng tiêu cực
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Do có 3 mức lạm phát khác nhau nên tác động của mỗi loại đối với nền kinh tế
có khác nhau. Nếu loại lạm phát vừa phải không có tác động lớn đến nền kinh tế
thì 2 loại lạm phát phi mã và siêu lạm phát lại có những tác động rất lớn nh phân
phối lại thu nhập và của cải giữa các tầng lớp khác nhau, đối cới toàn bộ nền kinh
tế hay là sự biến dạng giá cả, sản lợng hàng hoá...
Trớc hết, lạm phát tác động đến sự phân phối lại thu nhập và của cải: nó phát
sinh từ những loại tài sản và nợ nần của nhân dân khác nhau. Những ngời lao
động thì tiền lơng thực tế giảm nghiêm trọng, ngời mắc nợ ngân hàng với lãi suất
cố định thì đợc hởng lợi. Những ngời cho vay hoặc có tai sản cầm cố đều ở trong
tình trạng bất lợi...
Thứ hai, lạm phát tác động đến giá cả, việc làm, sản lợng. Lạm phát kéo dài làm
cho lợng tiền tăng nhanh hơn tổng cầu tiền tệ, lơng danh nghĩa, lãi suất danh
nghĩa đều tăng, giá trị của tiền lại giảm, giá cả hàng hoá cao lên... dẫn đến tình
trạng khan hiếm hàng hoá, nạn đầu cơ phát triển mạnh, hàng loạt doanh nghiệp
lớn nhỏ bị phá sản hoặc thu nho sản xuất. Một số bộ phận ngời lao động bị mất
việc, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao...

*Tác động tích cực của lạm phát.
Không phải bao giờ lạm phát cũng gây ra những tác hại to lớn đối với nền kinh
tế mà với tốc độ lạm phát vừa phải thờng là 2 đến 5%/năm... và với việc chỉ số
hoá lạm phát cùng các kỹ thuật thích ứng khác thì lạm phát cũng cơ những tác
động tích cực đáng kể. Nó nh dầu mỡ bôi trơn nền kinh tế. Trong điều kiện nào
đó, thì có thể thông qua lạm phát từ 2% đến 4%/năm để bỏ ngỏ khả năng lãi suất
thực âm, có tác dụng kích thích tiêu dùng, vay nợ và đầu t do đó sẽ giảm bớt tỷ lệ
thất nghiệp, kích thích kinh tế tăng trởng.
Lạm phát, phá sản hay thất nghiệp đều là những biểu hiện đặc trng của mọi nền
kinh tế thị trờng nhng lạm phát có cả tác hại lẫn lợi ích mà nếu ta biết điều tiết đ-
ợc mức lạm phát vừa phải thì đó sẽ là động lực thúc đẩy tăng trởng kinh tế. Nhng
5