CHẾ TẠO BỘ NỐT NHẠC VÀ CÁC NHẠC CỤ GÕ ĐỆM PHỤC VỤ CHO DẠY HỌC ÂM NHẠC

Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
CHẾ TẠO BỘ NỐT NHẠC VÀ CÁC NHẠC CỤ GÕ ĐỆM PHỤC VỤ
CHO DẠY HỌC ÂM NHẠC
LỚP 3,4,5 Ở TRƯỜNG TH TÂN PHÚ
A.ĐẶT VẤN ĐỀ:
I. Lí do chọn đề tài:
Dân tộc Việt Nam là một dân tộc vốn có năng khiếu nghệ thuật và một truyền
thống u âm nhạc từ rất lâu đời. Với người Việt Nam, âm nhạc cần thiết như cơm ăn
nước uống, như khơng khí để thở. Bởi vậy, cha ơng ta đã tận dụng mọi cơ hội để
“làm” âm nhạc nhằm tơ điểm cho cuộc sống thêm tươi đẹp. Qua tìm hiểu về nhạc khí
dân tộc Việt, tơi nhận thấy, hầu như mọi vật liệu sẵn có trong thiên nhiên đều có thể
trở thành nhạc khí dưới những đơi tay khéo léo của người Việt. Tất cả các ngun vật
liệu từ thực vật, động vật cho đến khống sản đều được người Việt khai thác để làm
nhạc cụ, tạo nên những màu âm đa dạng và mang tính đặc trưng của âm nhạc Việt
Nam. Bên cạnh những nhạc cụ cổ truyền phong phú đa dạng về loại hình, cấu trúc, âm
sắc, âm lượng là sự đa dạng về phương thức, kĩ thuật diễn tấu cũng như tập qn sử
dụng mang một nét đặc trưng riêng của người Việt .
Nhờ lòng say mê âm nhạc, sự thơng minh tìm tòi sáng tạo khơng mệt mỏi của
ơng cha ta. Ngày nay, chúng ta có thể tìm thấy trong hệ nhạc khí cổ truyền Việt Nam
tất cả những nhạc khí cực kì đơn sơ cho tới những nhạc cụ hồn thiện độc đáo. Là
một giáo viên được phân cơng trực tiếp giảng dạy mơn âm nhạc. Tơi nhận thấy, để kế
thừa truyền thống của cha ơng, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời phát huy
tính tích cực, rèn luyện sự khéo léo, tỉ mỉ, lòng kiên trì và óc sáng tạo cho cả người
dạy và người học. Người giáo viên cần phải coi trọng việc chế tạo và sử dụng đồ dùng
dạy học một cách thường xun, nghiêm túc nhằm đạt được mục tiêu: “ Đổi mới
phương pháp là đổi mới đồ dùng dạy học”, mang lại hiệu quả cao nhất cho các tiết
dạy âm nhạc. Đó chính là lí do để tơi đề xuất và hồn thành tốt việc chế tạo và đưa
vào sử dụng bộ nốt nhạc cùng các nhạc cụ gõ đệm trong giảng dạy bộ mơn âm nhạc ở
trường tiểu học Tân Phú và đó cũng chính là lí do để tơi hồn thành sáng kiến kinh

nghiệm: “ Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ
môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân Phú”.
B.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
I.Cơ sở lí luận :
Khng nhạc, khóa son, hình nốt, dấu lặng đơn, lặng đen… gọi chung là các
kí hiệu âm nhạc (hay bộ nốt nhạc) được dùng để dạy cho các em tập làm quen với các
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
1
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
kiến thức âm nhạc đơn giản ở bậc tiểu học. Bên cạnh đó, thanh phách, song lang, mõ,
trống, sênh,… là những nhạc cụ được kích âm nhằm mục đích giữ nhịp cho bài hát và
là phương tiện phục vụ cho các hoạt động biểu diễn văn nghệ. Tất cả các phương tiện,
đồ dùng dạy học kể trên đều được chế tạo từ các vật liệu đơn giản, dễ kiếm và được
sử dụng một cách có hiệu quả trong dạy học âm nhạc tạo ra khơng khí học tập vui
tươi, thoải mái, góp phần làm sinh động các hoạt động biểu diễn, nâng cánh cho tiếng
hát các em hay hơn. Việc tập cho các em làm và sử dụng thành thạo bộ nhạc cụ gõ
đệm và coi nó như một thứ đồ chơi trẻ em thơng qua các trò chơi được tổ chức trong
q trình dạy học âm nhạc, các hoạt động văn nghệ ngoại khóa sẽ mang lại sân chơi
mới lạ, hấp dẫn nhằm đẩy mạnh các hoạt động văn hóa văn nghệ trong nhà trường.
Trong những năm học gần đây, BGD, SGD và PGD thị xã Đồng Xồi đã có
những văn bản cụ thể quy định hướng dẫn việc làm và sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy
học âm nhạc nhằm đổi mới phương pháp dạy học và phát huy tính tích cực ở người
học, đồng thời khuyến khích người dạy tìm tòi, sáng tạo và khai thác sử dụng các thiết
bị đồ dùng một cách có hiệu quả.
Căn cứ vào quyết định số 12/2003- QĐ/BGD & ĐT ban hành ngày 23/3/2003
về việc làm và sưu tầm một số ĐDDH tự phục vụ cho hoạt động dạy học của giáo
viên. Qua q trình thực dạy mơn âm nhạc ở trường TH Tân Phú, tơi rất tâm đắc với
việc nghiên cứu và chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm. Tơi cho rằng đây là

một việc cần sớm được thực hiện và triển khai rộng rãi đến tồn thể đội ngũ giáo viên
âm nhạc. Bởi vì, chúng khơng những góp phần làm phong phú các thiết bị dạy học âm
nhạc trong nhà trường, khắc phục sự đơn điệu, hạn chế của các thiết bị cũ mà chúng
còn phù hợp với đối tượng học sinh ở khối lớp 3,4,5, đáp ứng kịp thời việc đổi mới
PPDH. Ngồi ra, các phương tiện đồ dùng dạy học âm nhạc nói ở trên khơng phải chỉ
có người dạy mới làm được mà người học cũng có thể làm để tự phục vụ cho việc học
của mình. Thơng qua q trình làm và sử dụng bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ. Người
dạy và người học tự rèn luyện cho mình sự tỉ mỉ, khéo léo, niềm đam mê, óc sáng tạo
và lòng kiên trì trong suốt q trình dạy và học. Đó chính là những cơ sở, lí luận tạo
tiền đề cho việc nghiên cứu và chế tạo các thiết bị đồ dùng phục vụ giảng dạy âm
nhạc tại trường TH Tân Phú của bản thân tơi.
II. Thực trạng:
Trường TH Tân Phú là một trường nằm ở trung tâm thị xã. Trường lớp khang
trang, cơ sở vật chất và các trang thiết bị khá đầy đủ để phục vụ cho việc dạy và học.
Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã sớm triển khai việc làm và sử dụng đồ dùng dạy
học vào đổi mới phương pháp và coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, là
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
2
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
tiêu chí để đánh giá giáo viên. Bên cạnh đó nhà trường còn ln nhận được sự quan
tâm ủng hộ cuả các cấp, ban ngành, hội cha mẹ học sinh…về việc hỗ trợ cơ sở vật
chất đặc biệt là sự đầu tư các trang thiết bị phục vụ giảng dạy. Từ đó, tạo ra động lực
thúc đẩy phong trào làm, sưu tầm và sử dụng các thiết bị đồ dùng dạy học của giáo
viên được diễn ra thường xun. Mặt khác, qua hai hội thi ĐDDH tự làm do PGD thị
xã và SGD&ĐT tỉnh Bình Phước tổ chức trong năm học 2008- 2009, bản thân tơi
vinh dự được trực tiếp tham gia và giao lưu học hỏi kinh nghiệm làm và sử dụng
ĐDDH từ các đơn vị bạn. Từ đó, tơi càng nhận thức sâu hơn tầm quan trọng của việc
làm và sử dụng các thiết bị dạy học, tạo cho tơi niềm đam mê nghiên cứu chế tạo ra

các nhạc cụ gõ đệm và bộ nốt nhạc phục vụ tốt cho giảng dạy.
Bên cạnh những thn lợi kể trên còn một số những khó khăn như: Các thiết bị
dạy học âm nhạc chưa phù hợp với tình hình thực tế. Mà cụ thể là các nhạc nhạc cụ gõ
có số lượng khá khiêm tốn, đơn điệu, âm thanh q lớn ( khi sử dụng đơng ) vừa làm
ảnh hưởng lớp học bên cạnh, vừa ảnh hưởng đến sức khỏe của người dạy và người
học. Riêng đối với khối lớp 3, khi dạy các bài về kí hiệu âm nhạc. GV phải dạy chay
làm cho các tiết học trở nên nhàm chán, buồn tẻ, khơng gây hứng thú cho học sinh.
Từ đó, các em khơng thích học vì rất khó thuộc nốt nhạc. Để khắc phục những khó
khăn nêu trên đồng thời giúp học sinh thỏa mãn hứng thú bằng những bài tập thực
hành, những trò chơi bổ ích. Tơi cho rằng việc chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ
đệm phục vụ cho giảng dạy âm nhạc cần sớm được thực hiện và phổ biến rộng rãi tới
đội ngũ GV đang làm nhiệm vụ giảng dạy bộ mơn âm nhạc ở tất cả các trường tiểu
học.
III.BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
Để có được bộ nốt nhạc nam châm và các nhạc cụ gõ đệm, chúng ta cần thực
hiện như sau:
1. Bộ nốt nhạc bằng nam châm:
Vật liệu: Giấy đề can (2-3 tờ với nhiều màu sắc khác nhau), nam châm lá, băng
keo 2 mặt, bút lơng, bút màu, keo dán 2 mặt.
Cách làm: Vẽ các kí hiệu âm nhạc lên tấm giấy đề can, dùng kéo cắt chúng
theo nét vẽ. Sau đó, lấy keo 2 mặt dán các hình đã cắt lên tờ nam châm lá. Cắt nam
châm lá theo hình đã dán vào giấy đề can để được các nốt nhạc và các kí hiệu âm
nhạc bằng nam châm. Đây là các đồ dùng, dùng vào việc dạy nốt nhạc ở lớp 3 cũng
như tập đọc nhạc ở lớp 4&5.
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
3
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
Cách sử dụng: Dùng kí hiệu âm nhạc bằng nam châm gắn lên bảng để thực

hiện các bài giới thiệu khng nhạc, khóa son, hình nốt… VD: Khi dạy tập nhận biết
nốt nhạc trên khng (âm nhạc ở lớp 3). GV chỉ cần vừa nói tên nốt vừa gắn hình nốt
vào vị trí dòng kẻ nhạc ở trên bảng mà khơng cần mất nhiều thì giờ để vẽ mẫu. Khi
dạy các bài học tập kẻ khng nhạc và viết khóa son, tập viết nốt nhạc trên khng,
ơn tập nốt nhạc. GV sử dụng các nốt nhạc để tổ chức các trò chơi củng cố vừa giúp
học sinh thuộc bài tại lớp, vừa làm cho khơng khí lớp học sơi nổi. Ngồi ra, chúng ta
còn có thể sử dụng các nốt nhạc bằng nam châm để ghép thành các bài tập đọc nhạc
rất sinh đơng mà khơng cần đến tranh vẽ của thiết bị, cũng như khi dạy các tiết ơn tập
đọc nhạc ở lớp 4, 5.


2. Bộ nhạc cụ gõ đệm bằng gáo dừa:
Vật liệu: Gáo dừa khơ, sơn, cọ vẽ, giấy nhám.
Cách làm: Lựa những chiếc gáo dừa khơ và dày, dùng dao gọt sạch lớp xơ dừa
bám bên ngồi, cạo sạch phần cùi dừa còn sót lại bên trong. Dùng giấy nhám chà cho
nhẵn và bóng rồi lấy sơn vẽ lên mặt gáo tùy theo ý thích. Đây khơng chỉ là bộ nhạc cụ
dùng để gõ đệm cho bài hát mà nó còn được sử dụng làm đạo cụ múa phụ họa cho các
bài dân ca Khơ Me.
Cách sử dụng: Dùng 2 tay cầm 2 chiếc gáo dừa, đập vào nhau hoặc đập vào
gáo dừa của người bên cạnh theo nhịp hoặc tiết tấu bài hát, bài múa dân ca Khơ Me.
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
4
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú


3. Trống lắc:
Vật liệu: Vỏ hộp trà hoặc vỏ lon bia, bi xe đạp cũ hoặc sỏi, đá nhỏ, giấy đề can
màu

Cách làm: Lấy 2 hộp trà hoặc 2 vỏ lon bia cắt phần đáy, bỏ một số bi hoặc sỏi
vào trong rồi luồn đáy nọ vào đáy kia cho khít. Dùng giấy đề can trang trí theo ý
thích.Tương tự như vậy ta có thể sử dụng một số vật liệu khác để chế tạo như: vỏ chai
nước suối, vỏ hộp thuốc…Đây là những nhạc cụ có âm thanh rất vui và dễ chịu, dù
các em sử dụng với số lượng đơng cũng khơng gây tiếng ồn làm ảnh hưởng tới các
lớp học bên cạnh.
- Cách sử dụng: Dùng tay lắc hoặc dùng dùi gõ vào mặt trống theo nhịp, hoặc
phách để giữ nhịp cho bài hát. Có thể dùng phối hợp với các nhạc cụ gõ khác để tổ
chức biểu diễn bài hát.
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
5
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
4. Chũm chọe:
Vật liệu: Vỏ hộp bánh pi da, dây ruy băng hoặc dây dứa
Cách làm: Cắt từ hộp bánh 2 hình tròn đường kính 20cm, dùng kìm cuốn mép
lại, đục lỗ ở giữa, đập cho cong giống nắp vung nồi sau đó luồn dây qua 2 lỗ đã đục.
Cách sử dụng: Dùng tay kẹp vào 2 đầu dây và đập chúng vào nhau.
Cũng với những hình tròn cắt từ hộp bánh ta sẽ gõ mép lên 2cm để làm thanh
la.


5.Vòng Lắc- sênh tiền:
Vật liệu: Lắp chai bia hoặc chai nước ngọt, dây kẽm nhỏ,thanh nhựa
Cách làm: Đục lỗ thủng ở giữa các nắp chai, lấy đoạn kẽm dài khoảng 3- 5 cm
xâu lại rồi cột thành vòng tròn làm thành vòng lắc.
Với các nắp chai đã đục sẵn ta dùng thanh nhựa cắt từ vỏ can nhựa để kẹp làm
thành sênh tiền.
Cách sử dụng: dùng tay lắc hoặc vỗ nhẹ như trống lắc của học sinh mẫu giáo.

Người thực hiện: Bùi Thò Cành
6
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
6. Thanh phách : Dùng tre khơ cắt thành các đoạn ngắn khoảng 25- 30cm, vót
cho thật nhẵn.
7. Mõ: Lấy đoạn gốc tre, đẽo sạch lớp rễ rồi dùng giấy nhám trà cho bóng.
Ngồi bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ ra tơi còn tận dụng các vật liệu dư thừa
chế tạo thêm những sản phẩm phụ như: hoa, chiếc thẻ âm nhạc…. làm phần thưởng
âm nhạc trong các hoạt động biểu diễn và trò chơi âm nhạc.
Tóm
lại :
Đối với các nhạc cụ gõ: GV sử dụng để hướng dẫn học sinh gõ theo phách,
nhịp, tiết tấu hoặc gõ 2 âm sắc…vừa giữ nhịp cho các em khi hát, vừa làm đạo cụ cho
các em biểu diễn bài hát tạo cho khơng khí lớp học vui tươi, các em khơng còn rụt rè,
nhút nhát mà tự tin hơn trong cách thể hiện bài hát:
Vd: Khi gõ phách cho câu hát:
Bình minh dâng lên ánh trên giọt sương long lanh

Người thực hiện: Bùi Thò Cành
7
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
Gv có thể cho các em dùng thanh phách gõ vào phách mạnh, còn các em khác cầm
song lang hoặc trống lắc thì đệm vào phách nhẹ. Khi các em biểu diễn bài hát theo
nhóm, GV nên cho các em sử dụng phối hợp nhiều nhạc cụ với nhiều cách đệm
khác nhau như: Đệm theo tiết tấu, phách, nhịp, sẽ làm cho các em hát tốt hơn,

giọng hát các em bay bổng hơn.
Đối với bộ nốt nhạc: Gv sử dụng để giới thiệu các kí hiệu âm nhạc ở lớp 3: Khi
giới thiệu các hình nốt: Gv vừa giảng vừa gắn hình nốt nhạc bằng nam châm lên bảng
như vậy vừa khơng tốn thời gian vẽ lại gây được hứng thú học tập cho các em. Trong
hội thi GV giỏi cấp thị xã năm học 2007-2008 tơi đã khá thành cơng trong việc sử
dụng bộ nốt nhạc bằng nam châm vào tiết dạy: Tập viết nốt nhạc trên khng ở
chương trình âm nhạc lớp 3 học kì II. Ngồi ra, khi dạy các bài TĐN tơi còn sử dụng
các hình nốt gắn lên khng nhạc để luyện thanh và viết các bài TĐN lên bảng mà
khơng cần sử dung đến tranh của thiết bò của nhà trường.
Sau đây là một vài hoạt động minh họa của một tiết dạy có sử dụng bộ nốt nhạc
nam châm và bộ nhạc cụ gõ đệm ở lớp 3,4:
TIẾT 20
- ÔN TẬP BÀI HÁT CHÚC MỪNG.
- TẬP ĐỌC NHẠC : TĐN SỐ 5.
I/. MỤC TIÊU :
- Biết hát theo giai điệu và đúng lời ca.
- Biết hát kết hợp vận động phụ họa.
- Học sinh giỏi biết đọc bài TĐN số 5.
II/. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- Đàn phím điện tử.
- Bộ nhạc cụ gõ, nốt nhạc nam châm
- Máy catset.
III/. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
8
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
1. 4. Nội dung :

a. Nội dung 1 : Ôn tập bài hát Chúc mừng.
 Hoạt động 1 : Ôn hát
- Cho HS hát kết hợp gõ đệm theo nhòp
- Chia lớp ra làm 2 dãy, cho dãy này hát kết
hợp gõ theo phách, dãy kia hát kết hợp gõ
theo nhịp.
- Mời một nhóm thực hiện.
- Nhận xét, động viên.
- Mời một vài cá nhân hát kết hợp gõ đệm
theo phách.
- Nhận xét. Tuyên dương.
 Hoạt động 2 : Biểu diễn bài hát.
- Gv cho hs lựa chọn nhạc cụ gõ và hình thức
biểu diễn để biểu diễn bài hát theo nhóm 5
b. Nội dung 2 : Tập đọc nhạc số 5 “Hoa bé
ngoan ”.
- Giáo viên treo bảng phụ bài tập đọc nhạc số
5 lên bảng.
- Hướng dẫn học sinh quan sát và đặt câu hỏi :
+ Bài TĐN số 5 được viết ở nhòp mấy?
+ Trong bài có những hình nốt nào? Giới thiệu
thêm hình nốt móc đơn. Gv gắn hình nốt lên
bảng theo tiết tấu;
+ Gồm có những nốt gì, hãy kể tên? Gv gắn
.
- 1 dãy hát đồng thanh kết hợp sử
dụng song lang, trống lắc, sênh tiền
gõ theo nhòp. Dãy kia dùng thanh
phách, mõ đề gõ phách
- Thực hiện theo yêu cầu của GV.

.
- Các nhóm lên biểu diễn.
- Nhận xét nhóm bạn.
- Lắng nghe.
- Quan sát và trả lời câu hỏi :
+ Bài tập đọc nhạc số 5 viết ở nhòp
+ Hình nốt đen, trắng.
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
9
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
lần lượt các nốt nhạc theo thừ tự từ thấp lên cao
+ Nêu nốt cao nhất và nốt thấp nhất của bài?
- Hướng dẫn những bước tập đọc nhạc cụ thể:
+ Bước 1: Giáo viên chỉ vào từng nốt nhạc
trong bài cho HS nhận biết và đọc tên nốt
+ Bước 2: Giáo viên hướng dẫn HS luyện đọc
tiết tấu của bài kết hợp gõ theo phách.
+ Bước 3 : Luyện đọc cao độ: đàn các âm đô
rê mi son la, hướng dẫn HS đọc từ thấp lên
cao và ngược lại :
+ Bước 4 : Tập đọc nhạc từng câu ngắn :
Giáo viên đàn từng câu hướng dẫn HS đọc
theo mẫu của đàn, tiếp tục theo lối móc xích
cho đên hết bài.
- Xen kẽ kiểm tra cá nhân sau mỗi câu.
- Nhận xét. Động viên.
+ Bước 5 : Đọc nhạc kết hợp gõ đệm : Giáo
viên đàn, hướng dẫn học sinh đọc nhạc kết

hợp gõ đệm theo phách, theo tiết tấu.
• Mời một nhóm thực hiện.
• Mời một vài cá nhân.
• Nhận xét. Tuyên dương.
+ Bước 6 : Ghép lời ca :
• Gọi một cá nhân xung phong đọc nhạc, ghép
lời ca.
• Nhận xét. Động viên.
• Chia lớp thành 2 dãy: cho dãy này đọc
+ Đô rê mi pha son, nốt cao nhất là
nốt Son, nốt thấp nhất là nôt Đô.
- Nhận biết và gọi tên các nốt
trong bài.
- Đọc đồng thanh âm hình tiết tấu
kết hợp gõ phách.
- Lắng nghe và xướng cao độ của
thang âm theo đàn.
- Lắng nghe và đọc đồng thanh.
- Cá nhân đọc, sửa sai theo GV.
- Lắng nghe.
- Tập thể đọc nhạc kết hợp gõ theo
phách, tiết tấu.
• Nhóm thực hiện.
• Cá nhân thực hiện.
• Lắng nghe.
• Cá nhân thực hiện.
• Lắng nghe.
• Hai dãy thực hiện theo yêu
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
10

Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
nhạc, dãy kia ghép lời và ngược lại.
• Cho cả lớp đọc nhạc, ghép lời ca kết hợp
gõ phách.
• Nhận xét. Tuyên dương.
cầu của GV.
• Tập thể đọc nhạc, ghép lời
ca kết hợp gõ phách.
• Lắng nghe.
Môn : Âm nhạc – Lớp 3
Tiết 29 : Tập viết các nốt nhạc trên khuông nhạc
Ngày dạy : 16/ 4/ 2009
I. Mục tiêu
Học sinh nhớ tên nốt, hình nốt và vò trí các nốt nhạc trên khuông nhạc;
- Học sinh tập viết đúng các nốt nhạc trên khuông;
- Tạo hứng thú trong học tập, phát huy tính tích cực, sáng tạo và yêu thích
âm nhạc .
II. Chuẩn bò
- Nhạc cụ quen dùng;
- Bộ nhạc cụ gõ, nốt nhạc nam châm
- Trò chơi âm nhạc.
III. Hoạt động trên lớp
10’
*HĐ 1 : Ghi nhớ tên nốt, hình nốt trên
khuông nhạc.
Làm việc cả lớp :
- Lần lượt gắn các hình nốt ïlên bảng và
hỏi :

? Đây là hình nốt gì ?
- Mời HS khác nhận xét
- Nói : Đây là các hình nốt thường được sử
Hình nốt đen
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
11
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
dụng để giúp người ta biết được độ dài
ngắn trong âm nhạc, bây giờ cô sẽ sử
dụng các hình nốt này để gắn lên khuông
nhạc mời các em hãy chú ý quan sát nhé
Bài tập 1:
- GV vừa nói, vừa gắn nốt nhạc lên
khuông thứ nhất : Cô gắn hình nốt đen
lên dòng kẻ thứ 2, sẽâ có nốt son đen –
yêu cầu HS đọc
Cô gắn hình nốt đen lên giữa dòng kẻ thứ
2 và thứ 3, sẽâ có nốt la đen – yêu cầu HS
đọc
Cô gắn hình nốt đen lên dòng kẻ thứ
nhất, sẽâ có nốt mi đen – yêu cầu HS đọc
Mở rộng : Các em có thể dựa vào khuông
nhạc bàn tay để ghi nhớ nốt nhạc nhanh
hơn. Chỉ và hỏi :
? Đây là nốt gì ?
GV đánh giá
- Cho HS đọc tên các nốt nhạc trên
khuông nhạc

Bài tập 2 :
- Treo khuông nhạc thứ 2 đã viết sẵn các
nốt nhạc lên bảng, yêu cầu HS đọc
? So sánh sự khác biệt giữa các hình nốt
và vò trí các nốt ở khuông nhạc thứ nhất
và thứ hai ? (Dành cho HS giỏi)
GV đánh giá, nhận xét
- Chỉ các nốt nhạc bất kì cho HS đọc cá
nhân
* HĐ 2 : Trò chơi tiếp sức
Hình nốt trắng
- 1 – 2 HS nhận xét
- Đồng thanh 2 lần
- Đồng thanh 2 lần
- Đồng thanh 2 lần
- Nốt la đen, mi đen, son đen,
la trắng
- HS nhận xét
Cá nhân, đồng thanh, nối
tiếp
- HS xung phong đọc : mi
đen, son đen, la trắng
- HS nhận xét
- 1 HS khá đọc
- Cả lớp đọc
- 1 HS nhận xét
- 1 HS đọc 2 khuông nhạc
- 4 – 5 HS đọc
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
12

Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
5’ - Đính 2 khuông nhạc lên bảng, nêu yêu
cầu trò chơi :
+ Đội A : Đính nốt nhạc vào khuông theo
vò trí các nốt đã được ghi .
+ Đội B : Đính tên các nốt nhạc vào vò trí
các nốt trên khuông .
Thời gian thực hiện trò chơi bằng thời
gian hát bài Tiếng hát bạn bè mình .
Kết thúc trò chơi đội nào đính nhanh,
chính xác thì đội đó thắng
Nhận xét, tuyên dương, chốt kết quả
đúng.
non
2 đội, mỗi đội 5 em thi đua
nhau gắn nốt nhạc, tên nốt
nhạc vào vò trí trên khuông
nhạc
- HS dưới lớp hát 1 lần bài
hát Tiếng hát bạn bè mình.
- 2 HS nhận xét
B. KẾT THÚC VẤN ĐỀ:
I.Kết quả đạt được:
Sau một thời gian sử dụng các thiết bị, đồ dùng tự làm nêu trên vào giảng dạy,
tơi nhận thấy các em tiến bộ rõ rệt qua các tiết dạy sinh động đầy hứng thú. Kết quả
như sau:
- Khối 3
Năm

học
Thời điểm TSHS Hồn
thành
tốt
% Hồn
thành
% Chưa
hồn
thành
%
2007
-
HKI 245 12 4.9 233 95.1 0 0
Cuối năm 245 15 6.1 230 93.9 0 0
2008
-
HKI 253 16 6.3 233 93.7 0 0
Cuối năm 253 18 7.1 235 92.9 0 0
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
13
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
2009
-
HKI 250 18 7.2 232 92.8 0 0
Cuối năm
- Khối 4:

Năm

học
Thời điểm TSHS Hồn
thành
tốt
% Hồn
thành
% Chưa
hồn
thành
%
2007
-
HKI 246 13 5.2 233 94.8 0 0
Cuối năm 244 15 6.1 229 93.9 0 0
2008
-
HKI 162 16 9.9 142 81.1 0 0
Cuối năm 162 17 10.4 145 89.6 0 0
2009
-
HKI 263 28 10.6 235 89.4 0 0
Cuối năm
- Khối 5:
Năm
học
Thời điểm TSHS Hồn
thành
tốt
% Hồn
thành

% Chưa
hồn
thành
%
2007
-
HKI 234 14 5.9 220 94.1 0 0
Cuối năm 234 15 6.4 219 93.6 0 0
2008
-
HKI 203 16 7.9 187 92.1 0 0
Cuối năm 203 18 8.9 185 91.1 0 0
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
14
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
2009
-
HKI 201 23 11.4 178 88.4 0 0
Cuối năm
Ngồi những số liệu nêu trên, các nhạc cụ gõ đệm của tơi còn được đem ra sử
dụng làm đạo cụ múa cho các buổi văn nghệ ngoại khóa trong và ngồi nhà trường và
mang về các giải cao như: Giải nhất múa Ngày hội được mùa (sử dụng thanh phách,
trống lắc, thanh la) của GV trong hội thi tiếng hát cơng đồn ngành năm 2007-
2008.Giải nhất múa Khơ me (sử dụng bộ gõ gáo dừa) của HS lớp 4
2
tại hội thi hoa
phượng đỏ cấp Thị xã năm 2008-2009.
Hàng năm, học sinh trường tơi đều được lựa chọn để hát múa cho các hoạt động

ngoại khóa do PGD, SGD và phòng VHTT thị xã, tỉnh tổ chức. Ngồi ra, trong các
hội thi Tiếng hát họa mi, Tiếng hát sơn ca, Tiếng hát hoa phượng đỏ. Học sinh trường
chúng tơi đều đạt được rất nhiều giải cao. Tiêu biểu như các em : Khánh Ngọc, Thảo
Ngun, Linh Chi, Thảo Hiền. Anh Thư đạt giải nhất, nhì, ba. Đặc biệt là tiết mục hát
song ca phối hợp đội ngũ nhạc cơng sử dụng các nhạc cụ gõ đệm của hai em Linh
Chi, Thảo Hiền và các em HS lớp 5
1
đã được BGK nhận xét là một tiết mục đặc sắc
với cách đệm mới mang đậm phong cách dân gian, rất phù hợp với HS tiểu học và có
thể áp dụng rộng rãi cho các em vùng sâu, vùng xa.
II. Bài học kinh nghiệm:
Như vậy, qua gần hai năm vừa dạy học vừa tìm tòi, thử nghiệm, chế tạo và đưa
vào sử dụng các thiết bị, đồ dùng mà tơi vừa trình bày ở trên. Tơi rút ra bài học: Để
làm tốt các thiết bị , đồ dùng dạy học và sử dụng nó một cách hiệu quả trong q trình
dạy học âm nhạc, người giáo viên cần phải:
- Thường xun sử dụng các thiết bị dạy học.
- Biết cách sử dụng và sử dụng thành thạo các TBĐD dạy học, mà cụ thể là bộ nốt
nhạc bằng nam châm và các nhạc cụ gõ đệm của mơn âm nhạc.
- Kiên trì, tỉ mỉ, có óc thẩm mĩ,khéo léo, sáng tạo.
- Khơng ngừng tìm tòi, học hỏi. Biết tận dụng các vật liệu có sẵn, dễ kiếm và thân
thiện với mơi trường để chế tạo.
- Chọn thời điểm để tập kết vật liệu.
- Hướng dẫn, khuyến khích động viên HS cùng tham gia vào việc chế tạo.
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
15
Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
- Cách chế tạo phải đơn giản, dễ hiểu, dễ làm.
- Biết trang trí các TBĐD đẹp mắt, phù hợp với tâm lí, lứa tuổi HS.

- Biết khắc phục những hạn chế của các nhạc cụ có sẵn, tìm ra những giải pháp
khắc phục cho việc chế tạo các nhạc cụ gõ mới.
- Biết phối hợp sử dụng trong tất cả các hoạt động dạy học chính khóa cũng như
các hoạt động ngoại khóa, làm tăng thêm giá trị sử dụng cho các nhạc cụ gõ.
Đây là một trong những phương tiện dạy học quan trọng góp phần làm nên sự
thành cơng của tiết dạy. Đặc biệt là là những ĐDDH do giáo viên và học sinh tự thiết
kế và chế tạo ra, nó khơng chỉ đơn giản, dễ tìm, dễ làm mà nó còn vừa thân thiện với
mơi trường vừa tránh lãng phí. Những thiết bị như bộ nhạc cụ gõ đệm được làm từ
phế phẩm nhưng rất sinh động, đẹp mắt lại có giá trị sử dụng cao trong giảng dạy và
hoạt động vui chơi của trẻ, giúp trẻ giảm bớt căng thẳng trong q trình học tập, khơi
dậy trong các em sự say mê học tập, rèn luyện tai nghe, tạo ra sự nhanh nhẹn hoạt bát
tự tin trước đám đơng. Từ đó, các em dần u thích và gắn bó với mơn học. Tuy
nhiên, để có được bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm kể trên đòi hỏi người giáo viên
ngồi việc khơng ngừng tìm tòi nghiên cứu sáng tạo mà còn phải biết tận dụng thời cơ
để khuyến khích các em cùng tham gia vào cơng việc sưu tầm ngun vật liệu và chế
tạo những nhạc cụ phục vụ cho dạy và học. Sau thời gian nghỉ tết là thời điểm các em
làm kế hoạch nhỏ thu gom phế liệu để xây dụng cơng trình măng non. Chúng ta nên
tận dụng thời đểm này để chọn lựa ngun vật liệu và hướng dẫn các em tự làm cho
riêng mình bộ nhạc cụ gõ đệm. Đây khơng chỉ là việc làm đem lại sự phong phú cho
các thiết bị dạy và học của thầy và trò trong nhà trường mà còn kích thích niềm đam
mê sáng tạo ra các nhạc khí có giá trị hồn thiện hơn về sau, kế thừa truyền thống của
cha ơng ta trong việc sáng chế ra những nhạc cụ mang đậm bản sắc dân tộc Việt.
Trên đây là một số sáng kiến và kinh nghiệm mà bản thân tơi đã tích lũy trong suốt
q trình giảng dạy bộ mơn âm nhạc những năm học qua.Tuy nhiên trong phần trình
bày khơng thể tránh khỏi những thiếu xót. Kính mong hội đồng khoa học các cấp xem
xét và góp ý cho tơi để tơi có thêm những bài học kinh nghiệm phục vụ cho cơng tác
giảng dạy được tốt hơn.
Tân phú ngày ….tháng…năm 2010
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
16

Đề tài:
Chế tạo bộ nốt nhạc và các nhạc cụ gõ đệm phục vụ cho dạy học bộ môn âm nhạc lớp 3,4,5 ở trường TH Tân
Phú
Người viết:

Bùi Thị Cành
Người thực hiện: Bùi Thò Cành
17