Bài thơ " Tôi yêu em" -Puskin

Soạn giảng:
TÔI YÊU EM
-Puskin-
Giáo viên hướng dẫn: Hồ Thị Hương Hoa
Người soạn: Đinh Thị Bích Diệp
Ngày soạn: 02/03/2011
Ngày dạy : 08/03/2011
Lớp:11A4
Tiết : 94
I/ Mục tiêu bài học
1. Nhận thức
- Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình trong tình yêu: chân
thành, say đắm, vị tha, cao thượng
- Thấy được nét đặc sắc của thơ trữ tình Puskin: giản dị, trong sáng, tinh tế
2. Kĩ năng
Giúp HS thấy được cái hay, cái đẹp trong thơ tình của Puskin, biết cách cảm
nhận và phân tích một bài thơ tình yêu trong sáng và đầy thi vị, từ đó có thể
cảm nhận và phân tích những bài thơ tình một cách tinh tế và giàu cảm xúc
II/ Phương tiện, cách thức dạy học
1. Phương tiện
- SGK Ngữ Văn 11 tập 2
- SGV Ngữ Văn 11 tập 2
- Giáo án
- Máy chiếu
2. Cách thức dạy học
GV hướng dẫn HS đọc và cảm nhận bài thơ trên tinh thần trong sáng, giản dị,
tinh tế, phân tích cách sử dụng ngôn ngữ của nhà thơ, từ đó có cái nhìn chính xác
và chân thực về bài thơ.
III/ Tiến trình dạy học
1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ
- Sĩ số: Vắng:

- Kiểm tra bài cũ
2. Vào bài mới
Tình yêu là một đề tài lớn của thơ ca nhân loại, không có nhà thơ nào
không nói đến tình yêu trong thi phẩm của mình. Mọi cung bậc tình cảm,
mọi biến thái của tinh vi và những rung động tinh tế của tâm hồn con người
đều xuất hiện trong thơ ca. Điều thơ ca hướng đến là lí tưởng về những tình
yêu tươi đẹp, tình yêu thánh thiện. Puskin là một nhà thơ tình yêu như thế.
Dòng chảy tình yêu vĩnh cửu của lịch sử văn học nhân loại là một chủ đề lớn
trong thơ trữ tình của thiên tài Puskin. Ông để lại hơn tám trăm bài thơ trữ
tình, “Tôi yêu em “ là bài thơ tình hay nhất, đậm đà ý vị nhất của Puskin.
Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt
GV: Các em đọc phần tiểu dẫn trong
SGK và rút ra những ý chính về cuộc
đời của tác giả và tác phẩm?
HS đọc sách và trả lời câu hỏi
-A lếch xan đrơ Xéc ghê ê vích
Puskin ( 1799 – 1837) được mệnh
danh là “mặt trời của thi ca Nga”
- Xuất thân từ tầng lớp đại quý tộc
- Ông là nhà thơ lỗi lạc của nước
Nga và của thế giới
- Thơ Puskin thể hiện tâm hồn Nga
khao khát tự do và tình yêu qua một
tiếng nói Nga trong sáng, thuần khiết
- Puskin là một tài năng đa dạng, ông
sáng tác ở nhiều thể loại và ở thể loại
nào cũng có những tác phẩm xuất
sắc: Tiểu thuyết bằng thơ nổi tiếng “
Ép ghê nhi Ô nhê ghin” ( 1823-1831)
khởi đầu cho chủ nghĩa hiện thực

Nga, bi kịch lịch sử hoành tráng “ Bô
rít gô đu nốp” (1825), trường ca sâu
lắng “ Ruxlan và Li út mi la”(1820),
truyện ngắn vô cùng nổi tiếng “ Con
đầm pích” (1833)…
-Tác phẩm:
Là bài thơ tình nổi tiếng nhất của
Puskin, được khơi nguồn từ mối tình
I/ Tiểu dẫn
1.Tác giả
A lếch xan đrơ Xéc ghê ê vích
Puskin ( 1799 – 1837) được mệnh
danh là “mặt trời của thi ca Nga”
-Xuất thân từ tầng lớp đại quý tộc
nhưng cả đời Puskin luôn đứng về
phía nhân dân lao động và giới tri
thức bình dân
-Ông là nhà thơ lỗi lạc của nước Nga
và của thế giới, là người mở ra một
thời đại mới, rực rỡ cho nền văn học
Nga
-Thơ Puskin thể hiện tâm hồn Nga
khao khát tự do và tình yêu qua một
tiếng nói Nga trong sáng, thuần khiết
-Về thơ Puskin, nhà văn Gô gôn
nhận xét là “ thiên nhiên Nga, lịch sử
Nga, con người Nga, tâm hồn Nga
hiện lên thuần khiết, đẹp tới mức như
được soi qua một thấu kính diệu kì’
2.Tác phẩm:

- Là bài thơ tình nổi tiếng của Puskin
và thế giới
của nhà thơ với A.A.Ô lê nhi na
( con gái của chủ tịch Viện hàn lâm
nghệ thuật Nga). Thời kì ở Pê-téc-
bua, nhà thơ thường hay lui tới nhà
của Chủ tịch Viện hàn lâm nghệ
thuật Nga.Tại đây, ông đã gặp và
đem lòng yêu Ô lê nhi na, ông đã
dành cho nàng nhưng vần thơ vô
cùng đằm thắm. Mùa hè năm 1829,
Puskin đã cầu hôn nàng nhưng không
được chấp nhận, bài thơ ra đời trong
hoàn cảnh đó
GV: Bài thơ có thể chia làm mấy
phần?
HS: bài thơ chia làm 3 phần
GV: Bài thơ mở đầu bằng cụm từ
“tôi yêu em”, so với bản dịch nghĩa,
bản dịch cụm từ này đã chuyển dịch
hết nghĩa chưa?
HS: Cụm từ “tôi yêu em” mở đầu bản
dịch thơ chưa thể hiện hết tinh thần
của nguyên tác “ tôi đã yêu em” chỉ
thời quá khứ.
GV:Vậy nếu hiểu bài thơ theo lối
“tôi đã yêu em” thì tình cảm của
nhân vật trữ tình được thể hiện như
thế nào?
(gợi ý)=> Hai câu đầu như sự thổ lộ,

Được khơi nguồn từ mối tình của nhà
thơ với A.A. Ô-lê-nhi-na
-Nhan đề bài thơ: Bài thơ vốn không
có tên, nhan đề “ Tôi yêu em” do
dịch giả Thúy Toàn dịch
II/ Đọc – hiểu văn bản
1) Đọc
2) Bố cục
Bài thơ chia làm 3 phần:
- Phần 1: Bốn câu đầu
- Phần 2: Hai câu giữa
- Phần 3: Hai câu cuối
3) Đọc –hiểu
a) Bốn câu đầu:
* Câu 1-2:
=>“Tôi yêu em” chưa thể hiện hết ý
nghĩa của nguyên tác
=> Hai câu đầu như sự thổ lộ, giãi
bày tình yêu của chàng trai: Anh đã
yêu em và đến bây giờ vẫn yêu, trái
giãi bày tình yêu của chàng trai
GV: Mạch thơ có gì biến đổi ở đây?
Câu 1-2: nhân vật trữ tình bộc lộ cõi
lòng, khẳng định tình yêu vẫn chưa
lụi tàn
Câu 3-4: như một quyết định dứt
khoát đầy lí trí của chàng trai: phải
chối bỏ tình yêu, phải dập tắt ngọn
lửa tình yêu trong lòng mình để “ nó
không làm phiền đến em nữa” và “tôi

không muốn em buồn vì bất cứ điều
gì”
GV: Trong đoạn thơ này, tình yêu đã
được tác giả thể hiện qua hình ảnh
nào?Hình ảnh đó biểu hiện cho điều
gì?
HS: Hình ảnh “ngọn lửa tình”, biểu
trưng cho tình yêu thắm thiết, nồng
nàn của tác giả
GV: vậy biện pháp nghệ thuật mà tác
giả sử dụng trong đoạn thơ này là gì?
HS : Nghệ thuật ẩn dụ
GV: Vậy đoạn thơ này thể hiện điều
gì?
HS: Đoạn thơ là lời bày tỏ tình yêu
tim trong anh vẫn tiếp tục ngân rung
theo năm tháng, vẫn đập những nhịp
đập tình yêu mà anh đã dành cho em.
* Câu 3-4:
=> Mạch thơ chuyển hướng đột ngột:
Giọng điệu thơ ngập ngừng, lấp lửng
thể hiện một tình yêu sâu đậm, chân
thành, mong muốn cho người mình
yêu không phải vướng bận một điều
gì cả
-Hình ảnh “ngọn lửa tình” biểu trưng
cho tình yêu của nhân vật trữ tình,
thể hiện cho một tình cảm rất thắm
thiết, nồng nàn
⇒ Nghệ thuật ẩn dụ : “ ngọn lửa

tình” chưa tắt hẳn, đó là một
tình yêu nồng nàn, tha thiết,
mãnh liệt, nó vẫn còn âm ỉ
trong anh, nhưng vì mong
muốn cho em được hạnh phúc,
anh sẽ không để cho em phải
“bận lòng thêm nữa” hay “ hồn
em phải gợn bóng u hoài”
=> Đoạn thơ là một lời bày tỏ tình
yêu của nhân vật trữ tình đối với
người yêu, nhưng đó lại là một tình
yêu không lời đáp lại, mặc dù vậy,
một cách nhẹ nhàng, nhưng đó lại là
một tình yêu không được đáp lại
GV: Các từ ngữ thể hiện tình yêu của
nhân vật trữ tình?
HS: Các từ ngữ thể hiện tình yêu của
nhân vật “tôi”:
-Âm thầm
-Hi vọng
-Rụt rè
-Hậm hực lòng ghen
GV: Các từ ngữ đó thể hiện điều gì?
HS: Các mức độ cảm xúc của tình
yêu, thể hiện một tình yêu đa sắc
thái
GV: Những thủ pháp nghệ thuật
được sử dụng trong hai câu thơ này
là gì?
HS: Biện pháp liệt kê

Thể hiện những cảm xúc tình yêu
của tác giả.
GV:Tình yêu của nhân vật “tôi”
được thể hiện như thế nào ở 2 câu
thơ cuối này?
HS:
-Tình yêu được thể hiện qua cụm từ
“ tôi yêu em” được nhấn mạnh thêm
một lần nữa
-“chân thành”, “đằm thắm”
- “Cầu cho em được người tình như
tôi đã yêu em
nhân vật “tôi” vẫn không hề thù hận
mà vẫn luôn mong cho người mình
yêu không phải bận lòng vì tình yêu
đó, đó chính là sự chế ngự tình yêu
b) Câu 5-6
=>Tình yêu đối với Puskin phải có
đủ các sắc thái tình cảm, từ âm thầm
yêu đơn phương, không hi vọng về
tình yêu được đáp trả, đến rụt rè khi
bày tỏ tình yêu, và hậm hực lòng
ghen khi thấy người mình yêu không
đáp trả tình cảm, như vậy mới là một
tình yêu đích thực
 Biện pháp liệt kê nhấn mạnh
những cảm xúc tình yêu của
tác giả, tình yêu của nhân vật
“tôi” vẫn luôn đậm đà, tha
thiết đối với nhân vật “em”.

 Từ câu 1-2 đến câu 3-4 và câu
5-6, trong nhân vật tôi như
diễn ra một “cơn sóng lòng”:
c) Câu 7-8
Câu thơ cuối bài là một lời cầu
chúc
- Bản thân lời cầu chúc đã biểu lộ
cái cao thượng trong tình yêu của
nhân vật trữ tình.
- Puskin đã quên đi cái “tôi” của
mình để nghĩ đến người mình yêu.
Ông không hề hận thù mà trái lại,
cầu chúc cho người mình yêu sẽ có
được một người tình có thể trân trọng
nàng, đem đến cho nàng hạnh phúc
GV: Lời cầu chúc của Puskin thể
hiện điều gì?
HS: - Tình yêu của Puskin vô cùng
cao thượng
- Nhân vật trữ tình đã vượt qua
được cái ích kỉ tầm thường
trong tình yêu bằng một lời
cầu chúc đẹp
GV rút ra kết luận
GV: Hai câu thơ cuối bài thể hiện
điều gì?
HS: Hai câu thơ là lời cầu chúc của
Puskin dành cho người mình yêu, đó
là một tình yêu chân thành và vô
cùng mạnh mẽ

GV: em có nhận xét gì về nội dung
và nghệ thuật của bài thơ này?
HS trả lời

mãi mãi
=>Tình yêu của Puskin vô cùng cao
thượng, không hề hận thù, ông còn
mong cho người đó có thể gặp được
một người khác cũng yêu em chân
thành, thủy chung, đằm thắm như
“tôi đã yêu em”.
Nhân vật trữ tình đã vượt qua
được cái ích kỉ tầm thường trong tình
yêu bằng một lời cầu chúc đẹp.Đó
chính là tình yêu đẹp nhất, trong sáng
nhất, tinh tế nhất, cao thượng nhất
*) Tiểu kết
Hai câu thơ là một lời cầu chúc tốt
đẹp của Puskin dành cho “em”, tuy
không dành được tình yêu của “em”
nhưng “tôi” vẫn sẽ luôn dành cho
“em” những lời chúc tốt đẹp nhất và
sẽ luôn giữ mãi tình yêu dành cho em
như lúc ban đầu
III/ Tổng kết
1. Nghệ thuật:
- Dung lượng ngắn gọn, ngôn từ
giản dị, trong sáng, dễ hiểu => vẻ
đẹp tình yêu chân thành, trong sáng,
say đắm, nhân hậu, cao cả

- Các biện pháp nghệ thuật được sử
dụng: so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ
2. Nội dung ( SGK)



IV/ Củng cố
GV dặn HS
-Về nhà học thuộc bài thơ và nắm được nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Chuẩn bị bài mới
Phê duyệt của GV hướng dẫn Người soạn
Hồ Thị Hương Hoa Đinh Thị Bích Diệp