GIỚI THIỆU SIÊU ÂM VÀ MÁY SIÊU ÂM

GI
GI
Ớ
Ớ
I THI
I THI
Ệ
Ệ
U
U
SIÊU ÂM V
SIÊU ÂM V
À
À

M
M
Á
Á
Y SIÊU ÂM
Y SIÊU ÂM
BỆNH VIỆN CHỢ RẪY
KHOA SIÊU ÂM – THĂM DÒ CHỨC NĂNG
BS.BÙI PHU

́ QUANG
 Từ lâu, người ta đã nhận thấy dơi bay tìm
mồi được dù trong đêm tối
 Lazzaro Spallanzani (1 973) thực nghiệm :
dù bịt mắt, dơi vẫn bay tìm mồi được.
 Hartridge (1920) đưa ra giả thuyết : dơi

phóng ra sóng siêu âm.
LI
LI
̣
̣
CH S
CH S
Ử
Ử
LỊ
LỊ
CH S
CH S
Ử
Ử


1880: Jacques Curie t
1880: Jacques Curie t
ì
ì
m ra hi
m ra hi
ệ
ệ
n tư
n tư
ợ
ợ
ng

ng
á
á
p đi
p đi
ệ
ệ
n
n
(piezoelectric effect).
(piezoelectric effect).


1917: Paul Langevin
1917: Paul Langevin
ứ
ứ
ng d
ng d
ụ
ụ
ng s
ng s
ó
ó
ng siêu âm v
ng siêu âm v
à
à
o

o
vi
vi
ệ
ệ
c ph
c ph
á
á
t hi
t hi
ệ
ệ
n t
n t
à
à
u ng
u ng
ầ
ầ
m.
m.


1942: Ian Dussik l
1942: Ian Dussik l
ầ
ầ
n đ

n đ
ầ
ầ
u tiên
u tiên
ứ
ứ
ng d
ng d
ụ
ụ
ng v
ng v
à
à
o Y h
o Y h
ọ
ọ
c
c
đ
đ
ể
ể
th
th
ấ
ấ
y rãnh liên b

y rãnh liên b
á
á
n c
n c
ầ
ầ
u đ
u đ
ạ
ạ
i não.
i não.
 L949: Ludwig & Struthers dùng sóng siêu âm dò
sỏi mật và vật lạ trong cơ của chó.


1958: Ian Donald
1958: Ian Donald
ứ
ứ
ng d
ng d
ụ
ụ
ng siêu âm v
ng siêu âm v
à
à
o s

o s
ả
ả
n khoa.
n khoa.
LỊ
LỊ
CH S
CH S
Ử
Ử
1942: Ian Dussik l
1942: Ian Dussik l
ầ
ầ
n đ
n đ
ầ
ầ
u
u
tiên
tiên
ứ
ứ
ng d
ng d
ụ
ụ
ng v

ng v
à
à
o Y h
o Y h
ọ
ọ
c
c
đ
đ
ể
ể

th
th
ấ
ấ
y rãnh liên b
y rãnh liên b
á
á
n c
n c
ầ
ầ
u
u
đ
đ

ạ
ạ
i não.
i não.
Lòch s
Lòch s
öû
öû
PAUL LANGEVIN
(1872-1946)
LI
LI
̣
̣
CH S
CH S
Ử
Ử
CA
CA
́
́
C M
C M
A
A
́
́
Y SIÊU ÂM
Y SIÊU ÂM

ĐÂ
ĐÂ
̀
̀
U TIÊN
U TIÊN
LI
LI
̣
̣
CH S
CH S
Ử
Ử
LI
LI
̣
̣
CH S
CH S
Ử
Ử
SIÊU ÂM MÀU
LI
LI
̣
̣
CH S
CH S
Ử

Ử
SIÊU ÂM 3D –

4D
LI
LI
̣
̣
CH S
CH S
Ử
Ử
SIÊU ÂM 3D –

4D
LI
LI
̣
̣
CH S
CH S
Ử
Ử
SIÊU ÂM TIM 3D –

4D
LI
LI
̣
̣

CH S
CH S
Ử
Ử
ĐẦU DÒ + MÁY TÍNH
=
MÁY SIÊU ÂM
SIEÂU AÂM
SIEÂU AÂM
SIÊU ÂM TRONG Y KHOA
SIÊU ÂM TRONG Y KHOA
-Siêu âm chẩn đoán:
Bản chất là tạo hình ảnh bằng siêu âm. Dải tần sử
dụng thông thường là 2,5 -

10 MHz.
Mức năng lượng sử

dung 1 -

10 mW.
-Siêu âm trị liệu:
Là tạo hiệu ứng nhiệt, kích thích cơ….dải tần sử dụng
thường là 700 - 900 KHz. Năng lương : 1 - 4 W.
Siêu âm tán sỏi
Siêu âm điều trị với tổn thương tuyến tiền liệt
KỸ
KỸ
THU
THU

Ậ
Ậ
T
T
Cơ sở

của kỹ thuật ghi hình siêu âm chính là

sự

tương tác
của tia siêu âm với các tổ

chức trong cơ thể, sự

tương tác
này phụ

thuộc vào:
¾ Tốc độ truyền của sóng âm trong môi trường
¾ Trở kháng âm của môi trường
¾ Các quy luật chi phối của sự truyền âm
¾ Sự hấp thu của tổ chức
¾ Thông số (tần số, độ dài bước sóng) của sóng siêu âm
và cấu trúc hình học của tổ chức.
CÁ
CÁ
C L
C L
OẠ

OẠ
I SIÊU ÂM
I SIÊU ÂM
-Mode A.
-Mode B ( 2D )
-Mode TM
-Mode Doppler:
Doppler màu, Doppler năng lượng,
Dopler phổ, Doppler liên tục
-Mode 3D, 4D.
SIEÂU AÂM : MODE A
SIEÂU AÂM : MODE A
SIEÂU AÂM : MODE B
SIEÂU AÂM : MODE B
SIEÂU AÂM: MODE TM
SIEÂU AÂM: MODE TM
CA
CA
Ù
Ù

C LOA
C LOA
Ï
Ï

I DOPPLER
I DOPPLER



: DOPPLER PHO
: DOPPLER PHO
Å
Å
:
:
-
-

DOPPLER LIEÂN TU
DOPPLER LIEÂN TU
Ï
Ï

C (CONTINUOUS WAVE)
C (CONTINUOUS WAVE)
-
-

DOPLER XUNG (PULSE WAVE)
DOPLER XUNG (PULSE WAVE)


DOPPLER MA
DOPPLER MA
Ø
Ø
U
U



DOPPLER NAÊNG L
DOPPLER NAÊNG L
Ö
Ö
Ô
Ô
Ï
Ï
NG
NG


DOPPLER MOÂ (TDI: Tissue Doppler Imaging)
DOPPLER MOÂ (TDI: Tissue Doppler Imaging)
DOPPLER LIEN TU
DOPPLER LIEN TU
ẽ
ẽ

C (CW)
C (CW)


:
:
ẹ
ẹ
A
A

ậ
ậ
C
C
ẹ
ẹ
IE
IE


M
M
-
-

NGUO
NGUO



N PHA
N PHA



T VA
T VA
ỉ
ỉ

NGUO
NGUO



N
N
THU HOA
THU HOA
ẽ
ẽ

T
T
ẹ
ẹ
O
O



NG LIEN
NG LIEN
TU
TU
ẽ
ẽ

C
C

-
-

KHONG Bề GIễ
KHONG Bề GIễ



I HA
I HA
ẽ
ẽ

N VE
N VE



VA
VA



N TO
N TO



C
C

-
-

KHONG CO
KHONG CO



T
T


NH
NH
ẹ
ẹ
ềNH Về
ềNH Về
VE
VE



KHOA
KHOA



NG CA
NG CA

CH
CH


ệ
ệ
NG DU
NG DU
ẽ
ẽ
NG
NG
-
-

KHA
KHA



O SA
O SA



T CA
T CA

C DO
C DO
ỉ
ỉ

NG CO
NG CO



VA
VA



N TO
N TO



C CAO
C CAO
DOPPLER XUNG (PW)
DOPPLER XUNG (PW)


:

:
Ñ
Ñ
A
A
Ë
Ë
C
C
Ñ
Ñ
IE
IE
Å
Å
M
M
-
-

NGUO
NGUO
À
À

N PHA
N PHA
Ù
Ù

T VA
T VA
Ø
Ø

NGUO
NGUO
À
À

N
N
THU HOA
THU HOA
Ï
Ï

T
T
Ñ
Ñ
O
O
Ä
Ä

NG THEO
NG THEO
CHU KY
CHU KY

Ø
Ø
-
-

BÒ GIÔ
BÒ GIÔ
Ù
Ù

I HA
I HA
Ï
Ï

N VE
N VE
À
À

VA
VA
Ä
Ä

N TO
N TO
Á
Á

C
C
-
-

CO
CO
Ù
Ù

T
T
Í
Í
NH CHA
NH CHA
Á
Á

T
T
Ñ
Ñ
ÒNH VÒ
ÒNH VÒ


ÖÙ
ÖÙ
NG DU

NG DU
Ï
Ï
NG
NG
-
-

KHA
KHA
Û
Û

O SA
O SA
Ù
Ù

T CA
T CA
Ù
Ù

C DO
C DO
Ø
Ø

NG CO
NG CO

Ù
Ù

VA
VA
Ä
Ä

N TO
N TO
Á
Á

C THA
C THA
Á
Á

P
P
DOPPLER MA
DOPPLER MA
ỉ
ỉ

U
U


:

:
ẹ
ẹ
A
A
ậ
ậ
C
C
ẹ
ẹ
IE
IE


M
M
-
-

LA
LA
ỉ
ỉ

S
S
ệẽ
ệẽ

MAế HOA
MAế HOA



CU
CU



A
A
DOPPLER XUNG TRONG
DOPPLER XUNG TRONG
VU
VU
ỉ
ỉ

NG KHA
NG KHA



O SA
O SA



T

T
-
-

QUI
QUI
ệ
ệ
ễ
ễ



C:
C:
+ DI CHUYE
+ DI CHUYE



N VE
N VE



PH
PH


A

A
ẹ
ẹ
A
A



U
U
DO
DO
ỉ
ỉ

:
:
MA
MA
ỉ
ỉ

U
U
ẹ
ẹ
O
O

+ DI CHUYE
+ DI CHUYE



N
N
ẹ
ẹ
I XA
I XA
ẹ
ẹ
A
A



U DO
U DO
ỉ
ỉ

:
:
MA
MA
ỉ
ỉ

U XANH
U XANH


ệ
ệ
NG DU
NG DU
ẽ
ẽ
NG
NG
-
-

KHA
KHA



O SA
O SA



T CA
T CA

C DO
C DO
ỉ
ỉ

NG CO
NG CO



VA
VA



N TO
N TO



C THA
C THA



P
P
POWER DOPPLER
POWER DOPPLER

:
:
ẹ
ẹ
A
A
ậ
ậ
C
C
ẹ
ẹ
IE
IE


M
M
-
-

BA
BA



N
N
ẹ

ẹ
O
O



MA
MA
ỉ
ỉ

U LA
U LA
ỉ
ỉ

S
S
ệẽ
ệẽ

MAế
MAế
HO
HO



A THE
A THE

HIE
HIE



N
N
BIEN
BIEN
ẹ
ẹ
O
O



CU
CU



A T
A T


N HIE
N HIE

U DOPPLER
U DOPPLER
-
-

CH
CH
ặ
ặ

CO
CO



1 MA
1 MA
ỉ
ỉ

U
U
-
-

T Bề NHIEU
T Bề NHIEU


ệ
ệ
NG DU
NG DU
ẽ
ẽ
NG
NG
-
-

KHA
KHA



O SA
O SA



T CA
T CA

C DO
C DO
ỉ
ỉ

NG
NG
CO
CO



VA
VA



N TO
N TO



C RA
C RA



T THA
T THA

P
P
TISSUE DOPPLER IMAGING
TISSUE DOPPLER IMAGING


:
:
Ñ
Ñ
A
A
Ë
Ë
C
C
Ñ
Ñ
IE
IE
Å
Å
M
M
-
-

Ñ

Ñ
O
O
À
À

THÒ
THÒ
-
-

BA
BA
Û
Û

N
N
Ñ
Ñ
O
O
À
À

MA
MA
Ø
Ø

U
U
LA
LA
Ø
Ø

S
S
ÖÏ
ÖÏ

MAÕ HO
MAÕ HO
Ù
Ù

A THE
A THE
Å
Å

HIE
HIE
Ä
Ä

N
N
VA

VA
Ä
Ä

N
N
Ñ
Ñ
O
O
Ä
Ä

NG THA
NG THA
Ø
Ø

NH TIM,
NH TIM,
CHU
CHU
Û
Û

YE
YE
Á
Á

U LA
U LA
Ø
Ø

THA
THA
Á
Á

T TRA
T TRA
Ù
Ù

I
I