TƯ LIỆU LTĐH CHUYÊN ĐỀ VẬT LÝ HẠT NHÂN

TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
Chuyên đề: VẬT LÝ HẠT NHÂN
1) CÊu t¹o h¹t nh©n nguyªn tư:
+ H¹t nh©n nguyªn tư ®ỵc cÊu t¹o tõ c¸c pr«t«n (p) (mang ®iƯn tÝch nguyªn tè d¬ng), vµ c¸c n¬tron
(n) (trung hoµ ®iƯn), gäi chung lµ nucl«n, liªn kÕt víi nhau bëi lùc h¹t nh©n, ®ã lµ lùc t¬ng t¸c m¹nh, lµ
lùc hót gi÷a c¸c nucl«n, cã b¸n kÝnh t¸c dơng rÊt ng¾n ( r < 10
-15
m).
+ H¹t nh©n cđa c¸c nguyªn tè ë « thø Z trong b¶ng HTTH, cã nguyªn tư sè Z th× chøa Z pr«ton
(cßn gäi Z lµ ®iƯn tÝch h¹t nh©n) vµ N n¬tron; A = Z + N ®ỵc gäi A lµ sè khèi. C¸c nguyªn tư mµ h¹t
nh©n cã cïng sè pr«ton Z, nhng cã sè n¬tron N (sè khèi A) kh¸c nhau, gäi lµ c¸c ®ång vÞ.
Cã hai lo¹i ®ång vÞ bỊn vµ ®ång vÞ phãng x¹.
+ KÝ hiƯu h¹t nh©n: C¸ch 1 (thêng dïng):
X
A
Z
, vÝ dơ
U
235
92
.
+ §¬n vÞ khèi lỵng nguyªn tư u cã trÞ sè b»ng
12
1
khèi lỵng cđa ®ång vÞ
C
12
6
;
kg10.66055,1
N

1
12
m
u
27
A
12nguyentuC
−
===
; N
A
lµ sè av«ga®r« N
A
= 6,023.10
23
/mol; u xÊp xØ b»ng khèi
lỵng cđa mét nuclon, nªn h¹t nh©n cã sè khèi A th× cã khèi lỵng xÊp xØ b»ng A(u).
+ Khèi lỵng cđa c¸c h¹t: - Pr«ton: m
p
= 1,007276 u;
- n¬tron: m
n
= 1,008665 u;
- ªlectron: m
e
= 0,000549 u.
+ KÝch thíc h¹t nh©n: h¹t nh©n cã b¸n kÝnh
3
1
15

A.10.2,1R
−
=
(m).
+ §ång vÞ: lµ nh÷ng h¹t nh©n chøa cïng sè pr«ton Z (cã cïng vÞ trÝ trong b¶n HTTH), nh ng cã sè
n¬tron kh¸c nhau.
2) N¨ng lỵng liªn kÕt, n¨ng lỵng liªn kÕt riªng:
+ §é hơt khèi: §é gi¶m khèi lỵng cđa h¹t nh©n so víi tỉng khèi lỵng c¸c nuclon t¹o thµnh. ∆m = m
0
- m = Z.m
P
+ (A-Z).m
n
- m; m lµ khèi lỵng h¹t nh©n, nÕu cho khèi lỵng nguyªn tư ta ph¶i trõ ®i khèi lỵng
c¸c ªlectron.
+ N¨ng lỵng liªn kÕt (NNLK) : ∆E = ∆m.c
2
.
- §é hơt khèi lín th× NNLK lín. H¹t nh©n cã n¨ng lỵng liªn kÕt lín th× bỊn v÷ng.
- TÝnh n¨ng lỵng liªn kÕt theo MeV: ∆E = khèi lỵng(theo u)×gi¸ trÞ 1u(theo MeV/c
2
)
- TÝnh n¨ng lỵng theo J: E = n¨ng lỵng(theo MeV) × 1,6.10
-13
.
+ N¨ng lỵng liªn kÕt riªng (NLLKR) lµ n¨ng lỵng liªn kÕt cho 1 nuclon.
A
E∆
=ε
H¹t nh©n nµo cã n¨ng lỵng liªn kÕt riªng lín h¬n th× bỊn v÷ng h¬n.

+ §¬n vÞ n¨ng lỵng lµ: J, kJ, eV, MeV.
§¬n vÞ khèi lỵng lµ: g, kg, J/c
2
; eV/c
2
; MeV/c
2
.
kg.,
c
MeV
30
2
10782711
−
=
;
2
30
10561101
c
MeV
.,kg =
;
2
59311
c
MeV
,u ≈
. (t theo ®Çu bµi cho).

3) Phãng x¹
a) HiƯn tỵng mét h¹t nh©n bÞ ph©n r·, ph¸t ra c¸c tia phãng x¹ vµ biÕn ®ỉi thµnh h¹t nh©n kh¸c gäi lµ
hiƯn tỵng phãng x¹.
§Ỉc ®iĨm cđa phãng x¹: nã lµ qu¸ tr×nh biÕn ®ỉi h¹t nh©n, kh«ng phơ thc vµo u tè bªn ngoµi
(nhiƯt ®é, ¸p st, m«i trêng xung quanh…) mµ phơ thc vµo b¶n chÊt cđa h¹t nh©n (chÊt phãng x¹).
b) Tia phãng x¹ kh«ng nh×n thÊy, gåm nhiỊu lo¹i: α, β
-
, β
+
, γ.
+ Tia anpha (α) lµ h¹t nh©n cđa hªli
He
4
2
. Mang ®iƯn tÝch +2e, chun ®éng víi vËn tèc ban ®Çu
kho¶ng 2.10
7
m/s. Tia α lµm i«n ho¸ m¹nh nªn n¨ng lỵng gi¶m nhanh, trong kh«ng khÝ ®i ®ỵc kho¶ng
8cm, kh«ng xuyªn qua ®ỵc tÊm b×a dµy 1mm.
+ Tia bªta: phãng ra víi vËn tèc lín cã thĨ gÇn b»ng vËn tèc ¸nh s¸ng. Nã còng lµm i«n ho¸ m«i tr -
êng nhng u h¬n tia α. Trong kh«ng khÝ cã thĨ ®i ®ỵc vµi tr¨m mÐt vµ cã thĨ xuyªn qua tÊm nh«m dµy cì
mm. cã hai lo¹i:
- Bª ta trõ β
-
lµ c¸c electron, kÝ hiƯu lµ
e
0
1−
- Bªta céng β
+

lµ p«zitron kÝ hiƯu lµ
e
0
1+
, cã cïng khèi lỵng víi ªletron nhng mang ®iƯn tÝch
+e cßn gäi lµ ªlectron d¬ng.
+ Tia γ lµ sãng ®iƯn tõ cã bíc sãng rÊt ng¾n (ng¾n h¬n tia X) cì nhá h¬n 10
-11
m. Nã cã tÝnh chÊt nh
tia X, nhng m¹nh h¬n. Cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn m¹nh, rÊt nguy hiĨm cho con ngêi.
Chó ý: Mçi chÊt phãng x¹ chØ cã thĨ phãng ra mét trong 3 tia: hc α, hc β
-
, hc β
+
vµ cã thĨ
kÌm theo tia γ. Tia γ lµ sù gi¶i phãng n¨ng lỵng cđa chÊt phãng x¹.
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:1
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
c) §Þnh lt phãng x¹: (2 c¸ch)
+ Mçi chÊt phãng x¹ ®ỵc ®Ỉc trng bëi thêi gian T gäi lµ chu kú ph©n r·. Cø sau thêi gian T mét nưa
sè h¹t nh©n cđa nã biÕn ®ỉi thµnh h¹t nh©n kh¸c.
N(t) = N
0
.2
-k
víi
T
t
k −=
hay N(t) = N

0
.e
-
λ
t
;
T
2ln
=λ
lµ h»ng sè phãng x¹. ln2 = 0,693.
Khèi lỵng chÊt phãng x¹: m(t) = m
0
. e
-
λ
t
; hay m(t) = m
0
.2
-k
+ Trong qu¸ tr×nh ph©n r·, sè h¹t nh©n (khèi lỵng) phãng x¹ gi¶m víi thêi gian theo ®Þnh lt hµm
sè mò víi sè mò ©m.
Chu kú b¸n r· T cđa mét chÊt phãng x¹ lµ thêi gian sau ®ã sè h¹t nh©n cđa mét lỵng chÊt Êy chØ cßn
b»ng mét nưa sè h¹t nh©n ban ®Çu N
0
. Sè h¹t nh©n N hc khèi lỵng m cđa chÊt phãng x¹ gi¶m víi thêi
gian t theo ®Þnh lt hµm sè mò:
t
0
t

0
em)t(m,eN)t(N
λ−λ−
==
, λ lµ h»ng sè phãng x¹, tØ lƯ nghÞch víi chu kú
b¸n r·:
T
693,0
T
2ln
==λ
.
d) §é phãng x¹ cđa mét chÊt phãng x¹ ®ỵc x¸c ®Þnh b»ng sè h¹t nh©n ph©n r· trong 1 gi©y.
+ KÝ hiƯu H: H =
T
t
0
t
0
2.N.e.N.
t
N
H
−
λ−
λ=λ=
∆
∆
−=
.

Hay H = λ.N; H
0
= λN
0
lµ ®é phãng x¹ ban ®Çu.
§é phãng x¹ cđa mét lỵng chÊt b»ng sè h¹t nh©n cđa nã nh©n víi h»ng sè phãng x¹.
e) Trong ph©n r· α h¹t nh©n con lïi hai « trong b¶ng hƯ thèng tn hoµn so víi h¹t nh©n mĐ.
- Trong ph©n r· β
-
hc β
+
h¹t nh©n con tiÕn hc lïi mét « trong b¼ng hƯ thèng tn hoµn so víi h¹t
nh©n mĐ.
- Trong ph©n r· γ h¹t nh©n kh«ng biÕn ®ỉi mµ chØ chun tõ møc n¨ng lỵng cao xng møc n¨ng l-
ỵng thÊp h¬n.
- VËy mét h¹t nh©n chØ phãng ra mét trong 3 tia lµ α hc β
-
hc β
+
vµ cã thĨ kÌm theo tia γ.
f) Cã ®ång vÞ phãng x¹ tù nhiªn vµ nh©n t¹o. §ång vÞ phãng x¹ nh©n t¹o cß cïng tÝnh chÊt víi ®ång
vÞ bỊn cđa nguyªn tè ®ã.
+ øng dơng: ph¬ng ph¸p nguyªn tư ®¸nh dÊu: y khoa (chÈn ®o¸n vµ ch÷a bƯnh), trong sinh häc
nghiªn cøu vËn chun c¸c chÊt; kh¶o cỉ: x¸c ®Þnh ti cỉ vËt dïng ph¬ng ph¸p c¸cbon14 (cã T =
5730 n¨m),
4) Ph¶n øng h¹t nh©n:
a) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ t¬ng t¸c gi÷a hai h¹t nh©n dÉn ®Õn sù biÕn ®ỉi chóng thµnh c¸c h¹t kh¸c.
+ Ph¬ng tr×nh tỉng qu¸t: A + C → C + D. trong ®ã A, B lµ c¸c h¹t t¬ng t¸c, cßn B, C lµ h¹t s¶n phÈm
(t¹o thµnh). Mét trong c¸c h¹t trªn cã thĨ lµ α (
He

4
2
),
e
0
1−
,
e
0
1+
,
n
1
0
,
p
1
1
(hay
H
1
1
).
+ Phãng x¹ lµ lo¹i ph¶n øng h¹t nh©n ®Ỉc biƯt cđa ph¬ng tr×nh ph¶n øng: A→ B + C.
+ Ph¶n øng h¹t nh©n nh©n t¹o t¹o nªn ®ång vÞ phãng x¹ nh©n t¹o.
b) C¸c ®Þnh lt b¶o toµn trong ph¶n øng h¹t nh©n:
+ §Þnh lt b¶o toµn nuclon (sè khèi A): T¬ng t¸c 2 h¹t nh©n lµ t¬ng t¸c gi÷a c¸c nuclon, pr«ton cã
thĨ biÕn ®ỉi thµnh n¬tron vµ ngỵc l¹i; tỉng sè pr«ton vµ n¬tron lµ nuclon kh«ng ®ỉi.
A
1

+ A
2
= A
3
+ A
4
.
+ §Þnh lt b¶o toµn ®iƯn tÝch (nguyªn tư sè Z): T¬ng t¸c 2 h¹t nh©n lµ t¬ng t¸c hƯ kÝn (c« lËp) vỊ
®iƯn, nªn ®iƯn tÝch b¶o toµn (tỉng ®iƯn tÝch tríc vµ sau ph¶n øng b»ng nhau)
Z
1
+ Z
2
= Z
3
+ Z
4
.
+ §Þnh lt b¶o toµn ®éng lỵng: T¬ng t¸c 2 h¹t nh©n lµ t¬ng t¸c hƯ kÝn (c« lËp) nªn ®éng lỵng b¶o
toµn (®éng lỵng tríc vµ sau ph¶n øng b»ng nhau)
DCBA
pppp +=+
hay
DDCCBBAA
vmvmvmvm +=+
+ §Þnh lt b¶o toµn n¨ng lỵng toµn phÇn (Gåm n¨ng lỵng nghØ vµ c¸c n¨ng lỵng th«ng thêng kh¸c
nh ®éng n¨ng, nhiƯt n¨ng . . .): trong ph¶n øng h¹t nh©n, n¨ng lỵng toµn phÇn kh«ng ®ỉi (n¨ng lỵng tríc
vµ sau ph¶n øng b»ng nhau). M
0
c

2
+ E
1
= Mc
2
+ E
2
.
Víi M
0
= m
A
+ m
B
; M = m
C
+ m
D
; E
1
lµ ®éng n¨ng cđa c¸c h¹t tríc ph¶n øng, E
2
lµ ®éng n¨ng cđa
c¸c h¹t sau ph¶n øng vµ c¸c n¨ng lỵng kh¸c.
+ Trong ph¶n øng h¹t nh©n kh«ng cã ®Þnh lt b¶o toµn khèi lỵng: khèi lỵng c¸c h¹t tríc vµ sau
ph¶n øng kh«ng bao giê b»ng nhau, v× ®é hơt khèi cđa c¸c h¹t nh©n kh«ng gièng nhau.
c) Quy t¾c dÞch chun phãng x¹:
+ Phãng x¹ ra α:
YHeX
4A

2Z
4
2
A
Z
−
−
+→
→ h¹t nh©n t¹o thµnh lïi 2 « vµ sè khèi gi¶m 4 ®¬n vÞ.
+ Phãng x¹ ra bªta trõ β
-
:
ν++→
+−
YeX
A
1Z
0
1
A
Z
→ h¹t nh©n t¹o thµnh tiÕn 1 «, sè khèi kh«ng ®ỉi.
+ Phãng x¹ ra bªta céng β
+
:
ν++→
−+
YeX
A
1Z

0
1
A
Z
→ h¹t nh©n t¹o thµnh lïi 1 «, sè khèi kh«ng ®ỉi.
d) Trong ph¶n øng h¹t nh©n, tỉng khèi lỵng M
0
(M
0
= m
A
+ m
B
) cđa c¸c h¹t nh©n tham gia ph¶n øng
kh¸c tỉng khèi lỵng M (M = m
C
+ m
D
) cđa c¸c h¹t t¹o thµnh. NÕu M < M
0
(hay ®é hơt khèi c¸c h¹t t¹o
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:2
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
thµnh lín h¬n ®é hơt khèi c¸c h¹t nh©n tham gia ph¶n øng) th× ph¶n øng to¶ n¨ng lỵng vµ ngỵc l¹i: M
0
<
M th× ph¶n øng h¹t nh©n thu n¨ng lỵng. N¨ng lỵng cđa ph¶n øng h¹t nh©n lµ: ∆E = ∆M.c
2
.
e) Cã hai lo¹i ph¶n øng h¹t nh©n to¶ ra n¨ng lỵng, n¨ng lỵng ®ã gäi lµ n¨ng lỵng h¹t nh©n.

+ Mét h¹t nh©n rÊt nỈng khi hÊp thơ mét n¬tron chËm sÏ vì thµnh hai h¹t trung b×nh, cïng víi N
n¬tron lµ sù ph©n h¹ch.
MeV200nNYXUnU
1
0
A
Z
A
Z
236
92
1
0
235
92
/
/
+++→→+
.
N tõ 2 ®Õn 3; A vµ A’ tõ 80 dÕn 160.
+NÕu sù ph©n h¹ch liªn tiÕp x¶y ra gäi lµ ph¶n øng d©y chun, khi ®ã to¶ ra n¨ng lỵng rÊt lín.
§iỊu kiƯn cã ph¶n øng d©y chun: HƯ sè nh©n n¬tr¬n k ≥ 1. k < 1 kh«ng x¶y ra ph¶n øng.
k = 1 gäi lµ tíi h¹n: ph¶n øng kiĨm so¸t ®ỵc. k > 1: vỵt h¹n ph¶n øng kh«ng kiĨm so¸t ®ỵc. V× vËy
khèi lỵng U235 ph¶i ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt gäi lµ khèi lỵng tíi h¹n: m
th
. (nguyªn chÊt lµ 1kg)
+ Hai h¹t nh©n rÊt nhĐ, cã thĨ kÕt hỵp víi nhau thµnh mét h¹t nh©n nỈng h¬n. Ph¶n øng nµy chØ x¶y
ra ë nhiƯt ®é rÊt cao, nªn gäi lµ ph¶n øng nhiƯt h¹ch. Con ngêi míi chØ thùc hiƯn ®ỵc ph¶n øng nµy díi
d¹ng kh«ng kiĨm so¸t ®ỵc (bom H).
ThÝ dơ :

nHeHH
1
0
3
2
2
1
2
1
+→+
+3,25MeV.

nHeHH
1
0
4
2
3
1
2
1
+→+
+17,6MeV.
So víi ph¶n øng ph©n h¹ch, ph¶n øng nhiƯt h¹ch to¶ ra n¨ng lỵng lín h¬n nhiỊu khi cã cïng khèi l-
ỵng nhiªn liƯu.
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:3
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
A) Tóm tắt lý thuyết:
1) Sự phóng xạ
1.1)§Þnh nghÜa

Phóng xạ là hiện tượng hạt nhân nguyên tử tự động phóng ra các bøc x¹ gäi lµ tia phóng xạ và
biến đổi thành hạt nhân khác.
1.2)Đònh luật phóng xạ
-Mỗi chất phóng xạ được đặc trưng bởi một thời gian T gọi là chu kỳ bán rã. Cứ sau mỗi chu
kỳ này thì một nưa số nguyên tử của chất ấy biến đổi thành chất khác.
-BiĨu thøc: N = N
o
T
t−
2
= N
o
e
-
λ
t
và m = m
o
T
t−
2
= m
o
e
-
λ
t

với λ =
TT

693,02ln
=
1.3) Độ phóng xạ
-Độ phóng xạ H của một lượng chất phóng xạ là đại lượng đặc trưng cho tính phóng xạ mạnh
hay yếu của lượng chất phóng xạ đó và được đo bằng số phân rã trong 1 giây.
-Độ phóng xạ H giảm theo thời gian với qui luật:
H = λN = λN
o
e
-
λ
t
= H
o
e
-
λ
t
với H
o
= λN
o
là độ phóng xạ ban đầu.
-Đơn vò độ phóng xạ là Beccơren (Bq) hay Curi (Ci):
1 Bq = 1phân rã/giây ; 1Ci = 3,7.10
10
Bq.
2)N¨ng lỵng phãng x¹: A B + C
2.1)N¨ng lỵng to¶ ra trong mét ph©n r·
+

E∆
= (m
A
– m
B
– m
C
).c
2
Víi m
A
, m
B
,m
C
lµ khèi lỵng c¸c h¹t nh©n tríc vµ sau t¬ng t¸c
1u=931 MeV/c
2

+
E∆
=931 (m
A
– m
B
– m
C
) (MeV)
+
E∆

=(
ACB
mmm ∆−∆+∆
) c
2
= 931(
ACB
mmm ∆−∆+∆
) (MeV)
Víi
A
m∆
,
B
m∆
,
C
m∆
lµ ®é hơt khèi c¸c h¹t nh©n tríc vµ sau t¬ng t¸c
+
E∆
=
ACB
EEE ∆−∆+∆
Víi
A
E∆
,
B
E∆

,
C
E∆
lµ n¨ng lỵng liªn kÕt cđa c¸c h¹t nh©n tríc vµ sau t¬ng t¸c
2.2)C¸c ®Þnh lt b¶o toµn trong ph¶n øng h¹t nh©n
a)§Þnh lt b¶o toµn ®éng lỵng:
A
P
=
B
P
+
C
P
H¹t nh©n A ®øng yªn phãng x¹ :
A
P
=
B
P
+
C
P
=0 =>
B
P
=-
C
P
 H¹t B vµ C chun ®éng ngỵc chiỊu nhau

 P
B
=P
C

⇔
m
C
.v
C
= m
B
.v
B
⇔

C
B
m
m
=
B
C
v
v
(1)
 (P
B
)
2

=(P
C
)
2

MỈt kh¸c :P
2
=(m.v)
2
=
2
1
m.v
2
.2m=2m.W
®

⇒
2.m
C
.W
C
=2m
B
.W
B

⇒

C

B
m
m
=
B
C
W
W
(2)
Ta cã hƯ ph¬ng tr×nh:
C
B
m
m
=
B
C
v
v
=
B
C
W
W
(3)
b)§Þnh lt b¶o toµn n¨ng lỵng
E
A
+W
A

=E
B
+ W
B
+ E
C
+W
C

⇒
E
A
- E
B
- E
C
= W
B
+W
C
-W
A
=
E
∆
W
A
=0
⇒
W

B
+W
C
=
E
∆
(4)
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:4
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
Trong ®ã: E =m .c
2
lµ n¨ng lỵng nghØ
W=
2
1
m.v
2
lµ ®éng n¨ng cđa h¹t
B)Ph ¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng bµi tËp:
Dạng I: X¸c ®Þnh c¸c ®¹i lỵng ®Ỉc trng cho sù phãng x¹:
I)Ph ¬ng ph¸p chung
1)X¸c ®Þnh sè nguyªn tư (khèi lỵng ) cßn l¹i cđa chÊt phãng x¹ sau thêi gian phãng x¹ t
-Sè nguyªn cßn l¹i sau thêi gian phãng x¹ t: N=N
0

t
e
.
λ
−

=N
0
.
T
t
−
2

-Khèi lỵng cßn l¹i sau thêi gian phãng x¹ t : m= m
0
.
t
e
.
λ
−
=m
0
T
t
−
2
Víi
λ
=
T
2ln
=
T
693,0

-Sè nguyªn tư cã trong m(g) lỵng chÊt :
A
m
N
N
A
=
N
A
=6,023.10
23
h¹t/mol lµ sè Av«ga®r«
Chó ý: +Khi
T
t
=n víi n lµ mét sè tù nhiªn th× ¸p dơng c¸c c«ng thøc: N =N
0
.
T
t
−
2
; m= m
0
T
t
−
2
+Khi
T

t
lµ sè thËp ph©n th× ¸p dơng c¸c c«ng thøc: N=N
0

t
e
.
λ
−
; m= m
0
.
t
e
.
λ
−
+Khi t << T th× ¸p dơng c«ng thøc gÇn ®óng :
t
e
.
λ
−
=1-
t.
λ
2)X¸c ®Þnh sè nguyªn tư (khèi lỵng ) bÞ phãng x¹ cđa chÊt phãng x¹ sau thêi gian phãng x¹ t
-Khèi lỵng bÞ phãng x¹ sau thêi gian phãng x¹ t :
∆
m=m

0
-m=m
0
(1-
t
e
.
λ
−
)=m
0
(1-
T
t
−
2
)
-Sè nguyªn tư bÞ phãng x¹ sau thêi gian phãng x¹ t :

∆
N=N
0
-N=N
0
(1-
t
e
.
λ
−

)=N
0
(1-
T
t
−
2
)
Chó ý: +PhÇn tr¨m sè nguyªn tư (khèi lỵng) chÊt phãng x¹ bÞ phãng x¹ sau thêi gian t ph©n r· lµ:
%
∆
N=
0
N
N∆
.100%=(1-
t
e
.
λ
−
).100%
%
∆
m =
0
m
m∆
.100% =(1-
t

e
.
λ
−
).100%
+PhÇn tr¨m sè nguyªn tư (khèi lỵng ) cßn l¹i cđa chÊt phãng x¹ sau thêi gian t
%N =
0
N
N
.100% =
t
e
.
λ
−
.100%
%m =
0
m
m
.100% =
t
e
.
λ
−
.100%
3) X¸c ®Þnh sè nguyªn tư (khèi lỵng ) h¹t nh©n míi t¹o thµnh sau thêi gian phãng x¹ t
-Mét h¹t nh©n bÞ phãng x¹ th× sinh ra mét h¹t nh©n míi ,do vËy sè h¹t nh©n míi t¹o thµnh sau thêi

gian phãng x¹ t b»ng sè h¹t nh©n bÞ phãng x¹ trong thêi gian ®ã
'N∆
=
∆
N=N
0
-N=N
0
(1-
t
e
.
λ
−
)=N
0
(1-
T
t
−
2
)
-Khèi lỵng h¹t nh©n míi t¹o thµnh sau thêi gian phãng x¹ t:
'm∆
=
'.
'
A
N
N

A
∆
A’ lµ sè khèi cđa h¹t nh©n míi t¹o thµnh
Chó ý:+Trong sù phãng x¹ β h¹t nh©n mĐ cã sè khèi b»ng sè khèi cđa h¹t nh©n con (A=A’) . Do vËy khèi
lỵng h¹t nh©n míi t¹o thµnh b»ng khèi lỵng h¹t nh©n bÞ phãng x¹
+ Trong sù phãng x¹ α th× A’=A- 4 =>
'm∆
=
N
N '∆
(A- 4)
4)Trong sù phãng x¹ α ,x¸c ®Þnh thĨ tÝch (khèi lỵng) khÝ Heli t¹o thµnh sau thêi gian t phãng x¹.
- Mét h¹t nh©n bÞ phãng x¹ th× sinh ra mét h¹t α ,do vËy sè h¹t α t¹o thµnh sau thêi gian phãng x¹
t b»ng sè h¹t nh©n bÞ phãng x¹ trong thêi gian ®ã.
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:5
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
'N
∆
He
=
∆
N=N
0
-N=N
0
(1-
t
e
.
λ

−
)=N
0
(1-
T
t
−
2
)
-Khèi lỵng khÝ Heli t¹o thµnh sau thêi gian t phãng x¹: m
He
=4.
A
He
N
N∆
-ThĨ tÝch khÝ Heli ®ỵc t¹o thµnh(®ktc) sau thêi gian t phãng x¹ :V=22,4.
A
He
N
N∆
(l)
5)X¸c ®Þnh ®é phãng x¹ cđa mét chÊt phãng x¹
H=
λ
N=H
0
t
e
.

λ
−
=H
0
T
t
−
2
víi H
0
=
λ
N
0
=
T
2ln
.N
0
§¬n vÞ cđa ®é phãng x¹ Bp: 1ph©n r· /1s= 1Bq (1Ci=3,7.10
10
Bq)
Chó ý: Khi tÝnh H
0
theo c«ng thøc H
0
=
λ
N
0

=
T
2ln
.N
0
th× ph¶i ®ỉi T ra ®¬n vÞ gi©y(s)
II.2 . C¸c vÝ dơ
Bài 1: C«ban
60
27
Co
lµ ®ång vÞ phãng x¹ ph¸t ra tia
β
−
vµ
γ
víi chu k× b¸n r· T=71,3 ngµy.
1. X¸c ®Þnh tû lƯ phÇn tr¨m chÊt Co bÞ ph©n r· trong 1 th¸ng (30 ngµy).
2. Cã bao nhiªu h¹t
β
®ỵc gi¶i phãng sau 1h tõ 1g chÊt Co tinh khiÕt.
Bài 2: Ph¬ng tr×nh phãng x¹ cđa P«l«ni cã d¹ng:
210
84
Po
A
Z
Pb
α
→ +

1.Cho chu kú b¸n r· cđa P«l«ni T=138 ngµy. Gi¶ sư khèi lỵng ban ®Çu m
0
=1g. Hái sau bao l©u
khèi lỵng P«l«ni chØ cßn 0,707g?
2. TÝnh ®é phãng x¹ ban ®Çu cđa P«l«ni. Cho N
A
=6,023.10
23
nguyªn tư/mol.
Bài 3: Gäi
t
∆
lµ kho¶ng thêi gian ®Ĩ sè h¹t nh©n cđa mét lỵng chÊt phãng x¹ gi¶m ®i e lÇn (e lµ sè tù
nhiªn víi lne=1), T lµ chu kú b¸n r· cđa chÊt phãng x¹. Chøng minh r»ng
ln 2
T
t∆ =
. Hái sau kho¶ng thêi
gian 0,51
t∆
chÊt phãng x¹ cßn l¹i bao nhiªu phÇn tr¨m lỵng ban ®Çu ? Cho biÕt e
0,51
=0,6.
Bài 4: H¹t nh©n
224
88
Ra
phãng ra mét h¹t
α
, mét photon

γ
vµ t¹o thµnh
A
Z
Rn
. Mét ngn phãng x¹
224
88
Ra
cã khèi lỵng ban ®Çu m
0
sau 14,8 ngµy khèi lỵng cđa ngn cßn l¹i lµ 2,24g. H·y t×m :
1. m
0
2. Sè h¹t nh©n Ra ®· bÞ ph©n r· vµ khèi lỵng Ra bÞ ph©n r· ?
3.Khèi lỵng vµ sè h¹t nh©n míi t¹o thµnh ?
4.ThĨ tÝch khÝ Heli t¹o thµnh (®ktc)
Cho biÕt chu kú ph©n r· cđa
224
88
Ra
lµ 3,7 ngµy vµ sè Av«ga®r« N
A
=6,02.10
23
mol
-1
.
Dạng II: TÝnh chu kú b¸n r· cđa c¸c chÊt phãng x¹
II.1)Ph ¬ng ph¸p

1)TÝnh chu kú b¸n r· khi biÕt :
a) TØ sè sè nguyªn tư ban ®Çu vµ sè nguyªn tư cßn l¹i sau thêi gian phãng x¹ t
b)TØ sè sè nguyªn tư ban ®Çu vµ sè nguyªn tư bÞ ph©n r· sau thêi gian phãng x¹ t
c)TØ sè ®é phãng ban ®Çu vµ ®é phãng x¹ cđa chÊt phãng x¹ ë thêi ®iĨm t
Ph ¬ng ph¸p:
a) TØ sè sè nguyªn tư ban ®Çu vµ sè nguyªn tư cßn l¹i sau thêi gian phãng x¹ t
N=N
0

t
e
.
λ
−
=> T=
N
N
t
0
ln
2ln
b)TØ sè sè nguyªn tư ban ®Çu vµ sè nguyªn tư bÞ ph©n r· sau thêi gian phãng x¹ t
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:6
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
∆
N=N
0
(1-
t
e

.
λ
−
) =>
0
N
N∆
=1-
t
e
.
λ
−
=>T=-
)1ln(
2ln.
0
N
N
t
∆
−
c)TØ sè ®é phãng ban ®Çu vµ ®é phãng x¹ cđa chÊt phãng x¹ ë thêi ®iĨm t
H=H
0
t
e
.
λ
−

=>T=
H
H
t
0
ln
2ln.
2)T×m chu k× b¸n r· khi biÕt sè h¹t nh©n ë c¸c thêi ®iĨm t
1
vµ t
2
N
1
=N
0

1
.t
e
λ
−
; N
2
=N
0

2
.t
e
λ

−
2
1
N
N
=
).(
12
tt
e
−
λ
=>T =
2
1
12
ln
2ln)(
N
N
tt −
3)T×m chu k× b¸n khi biÕt sè h¹t nh©n bÞ ph©n r· trong hai thêi gian kh¸c nhau
1
N∆
lµ sè h¹t nh©n bÞ ph©n r· trong thêi gian t
1
Sau ®ã t (s) :
2
N∆
lµ sè h¹t nh©n bÞ ph©n r· trong thêi gian t

2
=t
1
-Ban ®Çu : H
0
=
1
1
t
N∆
-Sau ®ã t(s) H=
2
2
t
N∆

mµ H=H
0
t
e
.
λ
−
=> T=
2
1
ln
2ln.
N
N

t
∆
∆
4)TÝnh chu k× b¸n r· khi biÕt thĨ tÝch khÝ Heli t¹o thµnh sau thêi gian phãng x¹ t
-Sè h¹t nh©n Heli t¹o thµnh :
N∆
=
4,22
V
N
A
N∆
lµ sè h¹t nh©n bÞ ph©n r·
∆
N=N
0
(1-
t
e
.
λ
−
) =
4,22
V
N
A
Mµ N
0
=

A
m
0
N
A
=>
A
m
0
(1-
t
e
.
λ
−
) =
4,22
V
=> T=-
)
.4,22
.
1ln(
2ln.
0
m
VA
t
−
II.2)C¸c vÝ dơ

VÝ dơ1: Silic
31
14
Si
lµ chÊt phãng x¹, ph¸t ra h¹t
β
−
vµ biÕn thµnh h¹t nh©n X. Mét mÉu phãng x¹
31
14
Si
ban
®Çu trong thêi gian 5 phót cã 190 nguyªn tư bÞ ph©n r·, nhng sau 3 giê còng trong thêi gian 5 phót chØ cã
85 nguyªn tư bÞ ph©n r·. H·y x¸c ®Þnh chu kú b¸n r· cđa chÊt phãng x¹.
VÝ dơ2 : §Ĩ ®o chu kú cđa mét chÊt phãng x¹ ngêi ta cho m¸y ®Õm xung b¾t ®Çu ®Õm tõ thêi ®iĨm t
0
=0.
§Õn thêi ®iĨm t
1
=2 giê, m¸y ®Õm ®ỵc n
1
xung, ®Õn thêi ®iĨm t
2
=3t
1
, m¸y ®Õm ®ỵc n
2
xung, víi n
2
=2,3n

1
.
X¸c ®Þnh chu kú b¸n r· cđa chÊt phãng x¹ nµy.
VÝ dơ3 : H¹t nh©n P«l«ni lµ chÊt phãng x¹
α
,sau khi phãng x¹ nã trë thµnh h¹t nh©n ch× bỊn .Dïng mét
mÉu Po nµo ®ã ,sau 30 ngµy ,ngêi ta thÊy tØ sè khèi lỵng cđa ch× vµ Po trong mÉu b»ng 0,1595.TÝnh chu k×
b¸n r· cđa Po
VÝ dơ 4: Ra224 lµ chÊt phãng x¹
α
.Lóc ®Çu ta dïng m
0
=1g Ra224 th× sau 7,3 ngµy ta thu ®ỵc V=75cm
3
khÝ Heli ë ®ktc .TÝnh chu kú b¸n r· cđa Ra224
Dạng III: TÝnh ti cđa c¸c mÉu vËt cỉ
III.1)Ph ¬ng ph¸p
1)NÕu biÕt tØ sè khèi lỵng (sè nguyªn tư) cßn l¹i vµ khèi lỵng (sè nguyªn tư) ban ®Çu cđa mét l-
ỵng chÊt phãng x¹ cã trong mÉu vËt cỉ
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:7
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
0
m
m
=
t
e
.
λ
−

=> t=
2ln
ln.
0
m
m
T
0
N
N
=
t
e
.
λ
−
=>t=
2ln
ln.
0
N
N
T
2) NÕu biÕt tØ sè khèi lỵng (sè nguyªn tư) bÞ phãng x¹ vµ khèi lỵng (sè nguyªn tư) cßn l¹i cđa
mét lỵng chÊt phãng x¹ cã trong mÉu vËt cỉ
m
m'∆
=
t
A

t
emN
AeN
.
0
.
.0
')1(
λ
λ
−
−
−
=
A
A'
(1-
t
e
.
λ
−
) =>t=
2ln
)1
'.
'.
ln(. +
∆
Am

mA
T
N
N∆
=
t
e
λ
-1 => t=
2ln
)1ln(.
N
N
T
∆
+
3)NÕu biÕt tØ sè khèi lỵng (sè nguyªn tư) cßn l¹i cđa hai chÊt phãng x¹ cã trong mÉu vËt cỉ
t
eNN
.
011
1
λ
−
=
;
t
eNN
2
022

λ
−
=
=>
)(
02
01
2
1
12
.
λλ
−
=
t
e
N
N
N
N
=>t=
12
012
021
.
.
ln
λλ
−
NN

NN
víi
1
1
2ln
T
=
λ
,
2
2
2ln
T
=
λ
4)TÝnh ti cđa mÉu vËt cỉ dùa vµo
C
14
6
(§ång hå Tr¸i §Êt)
-ë khÝ qun ,trong thµnh phÇn tia vò trơ cã c¸c n¬tr«n chËm, mét n¬tr«n gỈp h¹t nh©n
N
14
7
t¹o
nªn ph¶n øng:
n
1
0
+

N
14
7

C
14
6
+
p
1
1
-
C
14
6
lµ ®ång vÞ phãng x¹
−
β
víi chu kú b¸n r· 5560 n¨m
-
C
14
6
cã trong ®i«xit cacbon .Khi thùc vËt sèng hÊp thơ CO
2
trong kh«ng khÝ nªn qu¸ tr×nh ph©n
r· c©n b»ng víi qu¸ tr×nh t¸i t¹o
C
14
6

- Thùc vËt chÕt chØ cßn qu¸ tr×nh ph©n r·
C
14
6
,tØ lƯ
C
14
6
trong c©y gi¶m dÇn
Do ®ã: +§o ®é phãng x¹ cđa
C
14
6
trong mÉu vËt cỉ => H
+§o ®é phãng x¹ cđa
C
14
6
trong mÉu vËt cïng lo¹i ,cïng khèi lỵng cđa thùc vËt võa míi chÕt =>H
0
H=H
0
t
e
.
λ
−
=> t=
2ln

ln.
0
H
H
T
víi T=5560 n¨m
III.2)C¸c vÝ dơ
VÝ dơ 1 : HiƯn nay trong qng thiªn nhiªn cã chøa c¶
238
92
U
vµ
235
92
U
theo tØ lƯ nguyªn tư lµ 140 :1. Gi¶ sư
ë thêi ®iĨm t¹o thµnh Tr¸i §Êt, tû lƯ trªn lµ 1:1. H·y tÝnh ti cđa Tr¸i §Êt. BiÕt chu kú b¸n r· cđa
238
92
U
lµ
4,5.10
9
n¨m.
235
92
U
cã chu kú b¸n r· 7,13.10
8
n¨m

VÝ dơ 2 :Thµnh phÇn ®ång vÞ phãng x¹ C14 cã trong khÝ qun cã chu kú b¸n r· lµ 5568 n¨m. Mäi thùc
vËt sèng trªn Tr¸i §Êt hÊp thơ cacbon díi d¹ng CO
2
®Ịu chøa mét lỵng c©n b»ng C14. Trong mét ng«i mé
cỉ, ngêi ta t×m thÊy mét m¶nh x¬ng nỈng 18g víi ®é phãng x¹ 112 ph©n r·/phót. Hái vËt h÷u c¬ nµy ®·
chÕt c¸ch ®©y bao nhiªu l©u, biÕt ®é phãng x¹ tõ C14 ë thùc vËt sèng lµ 12 ph©n r·/g.phót.
VÝ dơ 3 :Trong c¸c mÉu qng Urani ngêi ta thêng thÊy cã lÉn ch× Pb206 cïng víi Urani U238. BiÕt chu
kú b¸n r· cđa U238 lµ 4,5.10
9
n¨m, h·y tÝnh ti cđa qng trong c¸c trêng hỵp sau:
1. Khi tû lƯ t×m thÊy lµ cø 10 nguyªn tư Urani th× cã 2 nguyªn tư ch×.
2. Tû lƯ khèi lỵng gi÷a hai chÊt lµ 1g ch× /5g Urani.
Dạng IV: N¨ng lỵng trong sù phãng x¹
IV.1)Ph ¬ng ph¸p:
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:8
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
1.§éng n¨ng c¸c h¹t B,C
C
B
m
m
=
B
C
W
W
⇒
B
C
C

B
m
W
m
W
=
=
CB
CB
mm
WW
+
+
=
CB
mm
E
+
∆
⇒

E
mm
m
W
BC
C
B
∆
+

=

⇒
=
C
W
E
mm
m
CB
B
∆
+
2. % n¨ng lỵng to¶ ra chun thµnh ®éng n¨ng cđa c¸c h¹t B,C
% W
C
=
%100.
E
W
C
∆
=
CB
B
mm
m
+
100%
%W

B
=100%-%W
C
3.VËn tèc chun ®éng cđa h¹t B,C
W
C
=
2
1
mv
2

⇒
v=
m
W2
Chó ý: Khi tÝnh vËn tèc cđa c¸c h¹t B,C - §éng n¨ng cđa c¸c h¹t ph¶i ®ỉi ra ®¬n vÞ J(Jun)
- Khèi lỵng c¸c h¹t ph¶ ®ỉi ra kg
- 1u=1,66055.10
-27
kg
- 1MeV=1,6.10
-13
J
IV.2)C¸c vÝ dơ
VÝ dơ 1 : Randon
222
86
Rn
lµ chÊt phãng x¹ phãng ra h¹t

α
vµ h¹t nh©n con X víi chu k× b¸n r· T=3,8
ngµy.BiÕt r»ng sù phãng x¹ nµy to¶ ra n¨ng lỵng 12,5MeV díi d¹ng tỉng ®éng n¨ng cđa hai h¹t sinh ra
(W
α
+ W
X
). H·y t×m ®éng n¨ng cđa mçi h¹t sinh ra. Khi tÝnh, cã thĨ lÊy tØ sè khèi lỵng cđa c¸c h¹t gÇn
®óng b»ng tØ sè sè khèi cđa chóng (m
α
/m
X
≈
A
α
/A
X
). Cho N
A
=6,023.10
23
mol
-1
.
VÝ dơ 2 :H¹t nh©n
226
88
Ra
cã chu k× b¸n r· 1570 n¨m, ®øng yªn ph©n r· ra mét h¹t
α

vµ
biÕt ®ỉi thµnh h¹t nh©n X. §éng n¨ng cđa h¹t
α
trong ph©n r· lµ 4,8MeV. H·y x¸c ®Þnh n¨ng lỵng toµn
phÇn to¶ ra trong mét ph©n r·.Coi khèi lỵng cđa h¹t nh©n tÝnh theo ®¬n vÞ u xÊp xØ b»ng khèi lỵng cđa
chóng.
VÝ dơ 3 :. H¹t nh©n
210
84
Po
cã tÝnh phãng x¹
α
. Tríc khi phãng x¹ h¹t nh©n Po ®øng yªn. TÝnh ®éng n¨ng
cđa h¹t nh©n X sau phãng x¹. Cho khèi lỵng h¹t nh©n Po lµ m
Po
=209,93733u, m
X
=205,92944u, m
α
=4,00150u, 1u=931MeV/c
2
.
VÝ dơ 4 :H·y viÕt ph¬ng tr×nh phãng x¹
α
cđa Randon (
222
86
Rn
).Cã bao nhiªu phÇn tr¨m n¨ng lỵng to¶ ra
trong ph¶n øng trªn ®ỵc chun thµnh ®éng n¨ng cđa h¹t

α
? Coi r»ng h¹t nh©n Randon ban ®Çu ®øng yªn
vµ khèi lỵng h¹t nh©n tÝnh theo ®¬n vÞ khèi lỵng nguyªn tư b»ng sè khèi cđa nã.
VÝ dơ 5 :P«l«ni
210
84
Po
lµ mét chÊt phãng x¹
α
, cã chu k× b¸n r· T=138 ngµy. TÝnh vËn tèc cđa h¹t
α
, biÕt
r»ng mçi h¹t nh©n P«l«ni khi ph©n r· to¶ ra mét n¨ng lỵng E=2,60MeV.
C) BÀI TẬP TỰ LUYỆN:
Bài 1: - Tìm số nguyên tử có trong 1kg
U
235
92
- Tìm số nguyên tử có trong 1
g
µ

Po
210
84
Bài 2: Ban đầu có 4g
Rn
222
86
là chất phóng xạ với chu kỳ bán rã T=3,8 ngày.

a) Tìm số nguyên tử Rn còn lại sau 11,4 ngày.
b) Tìm số nguyên tử Rn bò phân rã sau thời gian t=1,5T.
c) Tìm độ phóng xạ của Rn sau 11,4 ngày.
d) Sau khoảng thời gian bằng bao nhiêu thì lượng Rn còn lại 250mg?
Bài 3: Chất phóng xạ
Po
210
84
phóng xạ tia
α
và biến thành Pb, Po có chu kỳ bán rã T=138 ngày.
a) cho khối lượng ban đầu của Po là 0,14 g. hỏi sau 414 ngày đêm có bao nhiêu nguyên tử Po bò
phân rã. Xác đònh khối lượng Pb tạo thành trong thời gian nói trên.
b) Hỏi sau bao lâu lượng Po còn lại 17,5 mg?
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:9
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
Bài 4: Đồng vò
Na
24
11
là chất phóng xạ
−
β
và tạo thành Mg. cho một mẫu Na có khối lượng 0,24g.
Sau 105 giờ độ phóng xạ của nó giảm đi 128 lần.
a) Tìm chu kỳ bán rã và độ phóng xạ ban đầu của mẫu Na.
b) Tìm khối lượng Mg tạo thành sau 60 giờ.
Bài 5:
Co
60

27
là đồng vò phóng xạ phát ra tia
−
β
. Co có chu kỳ bán rã là T=71,3 ngày. Hỏi trong một
tháng (30 ngày) chất Co bò phân rã bao nhiêu phần trăm?
Bài 6: Có bao nhiêu hạt
−
β
được giải phóng trong 1 giờ từ 1
g
µ
đồng vò
Na
24
11
. Biết chu kỳ bán rã
của Na là 15 giờ.
Bài 7: Gọi
t
∆
là khoảng thời gian để một lượng chất phóng xạ giảm đi e lần. Chứng minh rằng:
2ln
T
t =∆
(T là chu kỳ bán rã). Hỏi sau khoảng thời gian 0,51
t∆
chất phóng xạ còn lại bao nhiêu
phần trăm lượng ban đầu? (cho e
-0,51

=0,6).
Bài 8: Đồng vò
Na
24
11
là chất phóng xạ
−
β
và tạo thành hạt nhân X. Cho chu kỳ bán rã T=15 giờ.
a) Viết phương trình phản ứng.
b) Lúc đầu mấu Na là nguyên chất, tại thời điểm khảo sát ta thấy khối lượng hạt nhân X và Na là
0,75. Tìm tuổi của mẫu Na trên.
Bài 9: Hạt nhân
Bi
210
83
là chất phóng xạ
−
β
và tạo thành hạt nhân
Po
A
Z
.
a) Viết Phương trình phản ứng.
b) Hạt nhân Po là hạt nhân phóng xạ
α
và biến thành Pb. Dùng một mẫu Po nguyên chất sau 30
ngày người ta thấy tỷ số giữa khối lượng chì và khối lượng Po có trong mẫu là 0,1595. Tìm chu
kỳ bán rã của Po.

Bài 10: Tính tuổi của một bức tượng cổ bằng gỗ, biết rằng độ phóng xạ của nó nhỏ hơn 4 lần độc
phóng xạ của một khúc gỗ mới chặt cùng khối lượng.
Bài 11: Để đo chu kỳ bán rã của một chất phóng xạ
−
β
người ta dùng máy đếm xung. Khi hạt
−
β
đập vào trong
máy xuât hiện một xung điện và hệ đếm của máy tăng thêm một đơn vò. Ban đầu máy đếm được 960 xung trong
1 phút. Sau đó 3 giờ máy đếm được 120 xung trong 1 phút. Xác đònh chu kỳ bán rã của chất phóng xạ?
Bài 12:
U
238
92
và
U
235
92
là chất phóng xạ với chu kỳ bán rã lần lượt là: T
1
=4,5.10
9
năm; T
2
=7,2.10
8
năm.
a) Ban đầu có 2,38 g
U

238
92
tìm số nguyên tử
U
238
92
còn lại sau thời gian t=1,5T
1
.
b) Tính số nguyên tử
U
238
92
bò phân rã trong một năm trong 1g
U
238
92
(cho e
x
=1+x nếu x<<1)
c) Hiện nay trong quặng U thiên nhiên có lẫn
U
238
92
và
U
235
92
theo tỷ lệ
U

238
92
/
U
235
92
là 160/1. Giả
thiết ở thời điểm tạo thành trái đất tỉ lệ trên là 1/1. Hãy xác đònh tuổi của trái đất.
Bài 13:
Po
210
84
có chu kỳ bán rã là 138 ngày. Tính khối lượng Pololi có độ phóng xạ 1Ci.
Bài 14: Urani phân rã thành Ri theo chuỗi phóng xạ sau đây:
RaThUPaThU
→→→→→
−−
αα
ββ
α
238
92
a)Viết đầy đủ chuỗi phóng xạ này bằng cách ghi thêm Z và A của các hạt nhân.
b) Chuỗi phóng xạ trên còn tiếp tục cho đến khi hạt nhân con là đồng vò bền
Pb
206
82
. Hỏi
U
238

92
biến
thành
Pb
206
82
sau bao nhiêu phóng xạ
α
và
β
?
Bài 15: Tính năng lượng liên kết của các hạt nhân
N
14
7
,
U
238
92
. Hạt nhân nào bền vững hơn? Cho biết
khối lượng: m
p
=1,0073u; m
n
=1,0087u; m
N
=13,9992u, m
U
=238,002u.
Bài 16: Tính độ hụt khối và năng lượng liên kết của hạt nhân:

O
16
8
. Cho biết: m
p
=1,007276u;
m
n
=1,00865u; m
e
=0,0005449u; và khối lượng nguyên tử Oxi là: m
O
=15,994910u.
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:10
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
Bài 17: Dùng một hạt p có động năng: W
p
=5,58MeV bắn phá hạt nhân
Na
23
11
đứng yên sinh ra hạt
α
và hạt nhân X
a) Viết phương trình phản ứng.
b) Phản ứng toả hay thu năng lượng, tính năng lượng đó.
c) Biết
α
W
=6,6MeV. Tính động năng của hạt nhân X.

Cho Biết: m
p
=1,0073u; m
Na
=22,9854u; m
X
=19,9868u;
α
m
=4,0015u.
Bài 18: Hạt
α
có động năng
α
W
=3,1MeV đập vào hạt nhân Al đứng yên thì tạo thành hai hạt n và P
(photpho).
a) Viết phương trình phản ứng.
b) Phản ứng toả hay thu năng lượng, tính năng lượng đó.
c) Cho biết hai hạt sinh ra có cùng vận tốc, tính động năng của chúng, Cho biết các khối lượng:
m
Al
=26,97435u; m
P
=29,97005u;
α
m
=4,0015u; m
n
=1,0087u.

Bài 19: Cho phản hật nhân:
MeVXHeDT
A
Z
6,17
4
2
2
1
3
1
++→+
a) Xác đònh hạt nhân X.
b) Tính năng lượng toả ra từ phản ứng trên khi tổng hợp được 2g He.
Bài 20: Người ta dùng một prôtôn có động năng K
p
=1,46MeV bắn vào hạt nhân đứng yên Liti
Li
7
3
và
thu được hai hạt giống nhau có cùng động năng.
a) Viết phương trình phản ứng, ghi rõ các nguyên tử số Z và số khối A.
b) Phản ứng toả hay thu năng lượng, tính năng lượng đó.
c) Tính động năng K của mỗi hạt.
Cho biết: m
H
=1,0073u; m
L
=7,0144u; m

He
=4,0015u.
Bµi 21: Khèi lỵng nguyªn tư cđa ra®i Ra226 lµ m = 226,0254 u .
a/ H·y chØ ra thµnh phÇn cÊu t¹o h¹t nh©n Ra®i ?
b/ TÝnh ra kg cđa 1 mol nguyªn tư Ra®i , khèi lỵng 1 h¹t nh©n , 1 mol h¹t nh©n Ra®i?
c/ T×m khèi lỵng riªng cđa h¹t nh©n nguyªn tư cho biÕt b¸n kÝnh h¹t nh©n ®ỵc tÝnh theo c«ng thøc : r
= r
0
.A
1/3
. víi r
0
= 1,4.10
—15
m , A lµ sè khèi .
d/ TÝnh n¨ng lỵng liªn kÕt cđa h¹t nh©n , n¨ng lỵng liªn kÕt riªng , biÕt m
p
= 1,007276u ,
m
n
= 1.008665u ; m
e
= 0,00549u ; 1u = 931MeV/c
2
.
Bµi 22: ChÊt phãng x¹
Po
210
84
phãng ra tia α thµng ch×

Pb
206
82
.
a/ Trong 0,168g P«l«ni cã bao nhiªu nguyªn tư bÞ ph©n d· trong 414 ngµy ®ªm , x¸c ®Þnh lỵng ch× t¹o
thµnh trong thêi gian trªn ?
b/ Bao nhiªu l©u lỵng P«l«ni cßn 10,5mg ? Cho chu kú b¸n d· cđa P«l«ni lµ 138 ngµy ®ªm .
Bµi 23: 0,2mg Ra226 phãng ra 4,35.10
8
h¹t α trong 1 phót . H·y tÝnh chu kú b¸n r· cđa Ra®i . (cho thêi
gian quan s¸t t << T) .
Bµi 24: Vµo ®Çu n¨m 1985 phßng thÝ nghiƯm nh©n mÉu qng chøa chÊt phãng x¹
Cs
173
55
khi ®ã ®é phãng
x¹ lµ : H
0
= 1,8.10
5
Bq .
a/ TÝnh khèi lỵng Cs trong qng biÕt chu kú b¸n d· cđa Cs lµ 30 n¨m .
b/ T×m ®é phãng x¹ vµo ®Çu n¨m 1985. c/ Vµo thêi gian nµo ®é phãng x¹ cßn 3,6.10
4
Bq .
Bµi 25: B¾n h¹t anpha cã ®éng n¨ng
α
E
= 4MeV vµo h¹t nh©n
Al

27
13
®øng yªn. Sau ph¶n øng cã st
hiƯn h¹t nh©n phètpho30.
a/ ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng h¹t nh©n ?
b/ Ph¶n øng trªn thu hay to¶ n¨ng lỵng ? tÝnh n¨ng lỵng ®ã ?
c/ BiÕt h¹t nh©n sinh ra cïng víi phètpho sau ph¶n øng chun ®éng theo ph¬ng vu«ng gãc víi ph¬ng
h¹t anpha H·y tÝnh ®éng n¨ng cđa nã vµ ®éng n¨ng cđa phètpho ? Cho biÕt khèi lỵng cđa c¸c h¹t nh©n :
α
m
= 4,0015u , m
n
= 1,0087u , m
P
= 29,97005u , m
Al
= 26,97435u , 1u = 931MeV/c
2
.
Bµi 26: Nhµ m¸y ®iƯn nguyªn tư dïng U235 cã c«ng st 600MW ho¹t ®éng liªn tơc trong 1 n¨m . Cho
biÕt 1 h¹t nh©n bÞ ph©n h¹ch to¶ ra n¨ng lỵng trung b×nh lµ 200MeV , hiƯu st nhµ m¸y lµ 20% .
a/ TÝnh lỵng nhiªn liƯu cÇn cung cÊp cho nhµ m¸y trong 1 n¨m ?
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:11
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
b/ TÝnh lỵng dÇu cÇn cung cÊp cho nhµ m¸y c«ng st nh trªn vµ cã hiƯu st lµ 75% . BiÕt n¨ng st
to¶ nhiƯt cđa dÇu lµ 3.10
7
J/kg . So s¸nh lỵng dÇu ®ã víi urani ?
D) BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM:
Chđ ®Ị 1: CÊu t¹o h¹t nh©n nguyªn tư

9.1. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vỊ cÊu t¹o cđa h¹t nh©n nguyªn tư?
A) H¹t nh©n ®ỵc cÊu t¹o tõ c¸c nucl«n.
B) Cã hai lo¹i nucl«n lµ pr«t«n vµ n¬tron.
C) Sè pr«t«n trong h¹t nh©n ®óng b»ng sè ªlectron trong nguyªn tư.
D) C¶ A, B vµ C ®Ịu ®óng.
9.2. Ph¸t biĨu mµo sau ®©y lµ sai khi nãi vỊ cÊu t¹o cđa h¹t nh©n nguyªn tư?
A) Pr«t«n trong h¹t nh©n mang ®iƯn tÝch +e.
B) N¬tron trong h¹t nh©n mang ®iƯn tÝch - e.
C) Tỉng sè c¸c pr«t«n vµ n¬tron gäi lµ sè khèi.
D) A hc B hc C sai.
9.3. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vỊ khi nãi vỊ ®ång vÞ?
A) C¸c h¹t nh©n ®ång vÞ cã cïng sè Z nhng kh¸c nhau sè A.
B) C¸c h¹t nh©n ®ång vÞ cã cïng sè A nhng kh¸c nhau sè Z.
C) C¸c h¹t nh©n ®ång vÞ cã cïng sè n¬tron.
D) A, B vµ C ®Ịu ®óng.
9.4. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. H¹t nh©n nguyªn tư
X
A
Z
®ỵc cÊu t¹o gåm Z n¬tron vµ A pr«ton.
B. H¹t nh©n nguyªn tư
X
A
Z
®ỵc cÊu t¹o gåm Z pr«ton vµ A n¬tron.
C. H¹t nh©n nguyªn tư
X
A
Z

®ỵc cÊu t¹o gåm Z pr«ton vµ (A - Z) n¬tron.
D. H¹t nh©n nguyªn tư
X
A
Z
®ỵc cÊu t¹o gåm Z n¬tron vµ (A + Z) pr«ton.
9.5. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. H¹t nh©n nguyªn tư ®ỵc cÊu t¹o tõ c¸c pr«ton.
B. H¹t nh©n nguyªn tư ®ỵc cÊu t¹o tõ c¸c n¬tron.
C. H¹t nh©n nguyªn tư ®ỵc cÊu t¹o tõ c¸c pr«ton vµ c¸c n¬tron.
D. H¹t nh©n nguyªn tư ®ỵc cÊu t¹o tõ c¸c pr«ton, n¬tron vµ electron .
9.6. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. §ång vÞ lµ c¸c nguyªn tư mµ h¹t nh©n cđa chóng cã sè khèi A b»ng nhau.
B. §ång vÞ lµ c¸c nguyªn tư mµ h¹t nh©n cđa chóng cã sè pr«ton b»ng nhau, sè n¬tron kh¸c nhau.
C. §ång vÞ lµ c¸c nguyªn tư mµ h¹t nh©n cđa chóng cã sè n¬tron b»ng nhau, sè pr«ton kh¸c nhau.
D. §ång vÞ lµ c¸c nguyªn tư mµ h¹t nh©n cđa chóng cã khèi lỵng b»ng nhau.
9.7. §¬n vÞ nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ ®¬n vÞ khèi lỵng nguyªn tư?
A. Kg; B. MeV/c; C. MeV/c
2
; D. u
9.8. §Þnh nghÜa nµo sau ®©y vỊ ®¬n vÞ khèi lỵng nguyªn tư u lµ ®óng?
A. u b»ng khèi lỵng cđa mét nguyªn tư Hy®r«
H
1
1
B. u b»ng khèi lỵng cđa mét h¹t nh©n nguyªn tư Cacbon
H
1
1
C. u b»ng

12
1
khèi lỵng cđa mét h¹t nh©n nguyªn tư Cacbon
C
12
6
D. u b»ng
12
1
khèi lỵng cđa mét nguyªn tư Cacbon
C
12
6
9.9. H¹t nh©n
U
238
92
cã cÊu t¹o gåm:
A. 238p vµ 92n; B. 92p vµ 238n; C. 238p vµ 146n; D. 92p vµ 146n
9.10. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. N¨ng lỵng liªn kÕt lµ toµn bé n¨ng lỵng cđa nguyªn tư gåm ®éng n¨ng vµ n¨ng lỵng nghØ.
B. N¨ng lỵng liªn kÕt lµ n¨ng lỵng táa ra khi c¸c nuclon liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh h¹t nh©n.
C. N¨ng lỵng liªn kÕt lµ n¨ng lỵng toµn phÇn cđa nguyªn tư tÝnh trung b×nh trªn sè nuclon.
D. N¨ng lỵng liªn kÕt lµ n¨ng lỵng liªn kÕt c¸c electron vµ h¹t nh©n nguyªn tư.
9.11. H¹t nh©n ®¬teri
D
2
1
cã khèi lỵng 2,0136u. BiÕt khèi lỵng cđa pr«ton lµ 1,0073u vµ khèi lỵng
cđa n¬tron lµ 1,0087u. N¨ng lỵng liªn kÕt cđa h¹t nh©n

D
2
1
lµ
A. 0,67MeV; B.1,86MeV; C. 2,02MeV; D. 2,23MeV
9.12. H¹t α cã khèi lỵng 4,0015u, biÕt sè Av«ga®r« N
A
= 6,02.10
23
mol
-1
, 1u = 931MeV/c
2
. C¸c nucl«n
kÕt hỵp víi nhau t¹o thµnh h¹t α, n¨ng lỵng táa ra khi t¹o thµnh 1mol khÝ Hªli lµ
A. 2,7.10
12
J; B. 3,5. 10
12
J; C. 2,7.10
10
J; D. 3,5. 10
10
J
9.13. H¹t nh©n
Co
60
27
cã cÊu t¹o gåm:
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:12

TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
A. 33 pr«ton vµ 27 n¬tron ; B. 27 pr«ton vµ 60 n¬tron
C. 27 pr«ton vµ 33 n¬tron ; D. 33 pr«ton vµ 27 n¬tron
9.14. H¹t nh©n
Co
60
27
cã khèi lỵng lµ 55,940u. BiÕt khèi lỵng cđa pr«ton lµ 1,0073u vµ khèi lỵng cđa
n¬tron lµ 1,0087u. §é hơt khèi cđa h¹t nh©n
Co
60
27
lµ
A. 4,544u; B. 4,536u; C. 3,154u; D. 3,637u
9.15. H¹t nh©n
Co
60
27
cã khèi lỵng lµ 55,940u. BiÕt khèi lỵng cđa pr«ton lµ 1,0073u vµ khèi lỵng cđa
n¬tron lµ 1,0087u. N¨ng lỵng liªn kÕt riªng cđa h¹t nh©n
Co
60
27
lµ
A. 70,5MeV; B. 70,4MeV; C. 48,9MeV; D. 54,4MeV
Chđ ®Ị 2: Sù phãng x¹
9.16. Chän ph¸t biĨu nµo ®óng. Phãng x¹ lµ hiƯn tỵng mét h¹t nh©n
A) ph¸t ra mét bøc x¹ ®iƯn tõ
B) tù ph¸t ra c¸c tia α, β, γ.
C) tù ph¸t ra tia phãng x¹ vµ biÕn thµnh mét h¹t nh©n kh¸c.

D) phãng ra c¸c tia phãng x¹, khi bÞ b¾n ph¸ b»ng nh÷ng h¹t chun ®éng nhanh.
9.17. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ Sai khi nãi vỊ tia anpha?
A) Tia anpha thùc chÊt lµ h¹t nh©n nguyªn tư hªli (
He
4
2
)
B) Khi ®i qua ®iƯn trêng gi÷a hai b¶n tơ ®iƯn, tia anpha bÞ lƯch vỊ phÝa b¶n ©m tơ ®iƯn.
C) Tia anpha phãng ra tõ h¹t nh©n víi vËn tèc b»ng vËn tèc ¸nh s¸ng.
D) Khi ®i trong kh«ng khÝ, tia anpha lµm ion ho¸ kh«ng khÝ vµ mÊt dÇn n¨ng lỵng.
9.18. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vỊ tia β
-
?
A) H¹t β
-
thùc chÊt lµ ªlectron.
B) Trong ®iƯn trêng, tia β
-
bÞ lƯch vỊ phÝa b¶n d¬ng cđa tơ ®iƯn, lƯch nhiỊu h¬n so víi tia α.
C) Tia β
-
cã thĨ xuyªn qua mét tÊm ch× dµy cì xentimet.
D) A hc B hc C sai.
9.19. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vỊ sù phãng x¹?
A) Phãng x¹ lµ hiƯn tỵng mét h¹t nh©n tù ®éng phãng ra c¸c bøc x¹ vµ biÕn ®ỉi thµnh h¹t
nh©n kh¸c.
B) Sù phãng x¹ tu©n theo ®Þnh lt ph©n r· phãng x¹.
C) Phãng x¹ lµ mét trêng hỵp riªng cđa ph¶n øng h¹t nh©n.
D) A, B vµ C ®Ịu ®óng.
9.20. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ Sai khi nãi vỊ tia anpha?

A) Tia anpha thùc chÊt lµ h¹t nh©n nguyªn tư hªli (
He
4
2
)
B) Khi ®i qua ®iƯn trêng gi÷a hai b¶n tơ ®iƯn, tia anpha bÞ lƯch vỊ phÝa b¶n ©m tơ ®iƯn.
C) Tia anpha phãng ra tõ h¹t nh©n víi vËn tèc b»ng vËn tèc ¸nh s¸ng.
D) Khi ®i trong kh«ng khÝ, tia anpha lµm ion ho¸ kh«ng khÝ vµ mÊt dÇn n¨ng lỵng.
9.21. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vỊ tia β
-
?
A) H¹t β
-
thùc chÊt lµ ªlectron.
B) Trong ®iƯn trêng, tia β
-
bÞ lƯch vỊ phÝa b¶n d¬ng cđa tơ ®iƯn, lƯch nhiỊu h¬n so víi tia α.
C) Tia β
-
cã thĨ xuyªn qua mét tÊm ch× dµy cì xentimet.
D) A hc B hc C sai.
9.22. §iỊu kh¶ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vỊ β
+
?
A) H¹t β
+
cã cïng khèi lỵng víi ªlectrron nhng mang ®iƯn tÝch nguyªn tè d¬ng.
B) Tia β
+
cã tÇm bay ng¾n h¬n so víi tia α.

C) Tia β
+
cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn rÊt m¹nh, gièng nh tia r¬n ghen (tia X).
D) A, B vµ C ®Ịu ®óng.
9.23. §iỊu kh¶ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vỊ tia gamma?
A) Tia gamma thùc chÊt lµ sãng ®iƯn tõ cã bíc sãng rÊt ng¾n (díi 0,01nm).
B) Tia gamma lµ chïm h¹t ph«t«n cã n¨ng lỵng cao.
C) Tia gamma kh«ng bÞ lƯch trong ®iƯn trêng.
D) A, B vµ C ®Ịu ®óng.
9.24. Trong c¸c biĨu thøc sau ®©y, biĨu thøc nµo ®óng víi néi dung cđa ®Þnh lt phãng x¹? (víi
m
0
lµ khèi lỵng cđa chÊt phãng x¹ ban ®Çu, m lµ khèi lỵng chÊt phãng x¹ cßn l¹i t¹i thêi ®iĨm t, λ lµ
h»ng sè phãng x¹).
A)
t
0
e.mm
λ−
=
. B)
t
0
e.mm
λ−
=
; C)
t
0
e.mm

λ
=
; D)
t
0
e.m
2
1
m
λ−
=
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:13
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
9.25. §iỊu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vỊ ®é phãng x¹ H?
A) §é phãng x¹ H cđa mét chÊt phãng x¹ lµ ®¹i lỵng ®Ỉc trng cho tÝnh phãng x¹ m¹nh hay u lµ l-
ỵng phãng x¹ ®ã.
B) Víi mét chÊt phãng x¹ cho tríc, ®é phãng x¹ lu«n lµ mét h»ng sè.
C) Víi mét chÊt phãng x¹ cho tríc, ®é phãng x¹ gi¶m dÇn theo quy lt hµm sè mò theo thêi
gian.
D) A hc B hc C ®óng.
9.26. §iỊu kh¶ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vỊ phãng x¹ anpha (α)
A) H¹t nh©n tù ®éng phãng x¹ ra h¹t nh©n hªli (
He
4
2
).
B) Trong b¶ng hƯ thèng tn hoµn, h¹t nh©n con lïi hai « so víi h¹t nh©n mĐ.
C) Sè khèi cđa h¹t nh©n con nhá h¬n sè khèi hat nh©n mĐ 4 ®¬n vÞ.
D) A, B vµ C ®Ịu ®óng.
9.27. §iỊu kh¶ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vỊ phãng x¹ β

-
?
A) H¹t nh©n mĐ phãng x¹ ra p«zitron.
B) Trong b¶ng hƯ thèng tn hoµn, h¹t nh©n con tiÕn mét « so víi h¹t nh©n mĐ.
C) Sè khèi cđa h¹t nh©n mĐ vµ h¹t nh©n con b»ng nhau.
D) A hc B hc C ®óng.
9.28. §iỊu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vỊ phãng x¹ β
+
?
A) H¹t nh©n mĐ phãng x¹ ra p«zitron.
B) Trong b¶ng hƯ thèng tn hoµn, h¹t nh©n con lïi mét « so víi h¹t nh©n mĐ.
C) Sè ®iƯn tÝch cđa h¹t nh©n mĐ lín h¬n sè ®iƯn tÝch cđa h¹t nh©n con mét ®¬n vÞ.
D) A, B vµ C ®Ịu ®óng.
9.29. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng?
A. Phãng x¹ lµ hiƯn tỵng h¹t nh©n nguyªn tư ph¸t ra sãng ®iƯn tõ.
B. Phãng x¹ lµ hiƯn tỵng h¹t nh©n nguyªn tư ph¸t ra c¸c tia α, β, γ.
C. Phãng x¹ lµ hiƯn tỵng h¹t nh©n nguyªn tư ph¸t ra c¸c tia kh«ng nh×n thÊy vµ biÕn ®ỉi thµnh
h¹t nh©n kh¸c.
D. Phãng x¹ lµ hiƯn tỵng h¹t nh©n nguyªn tư nỈng bÞ ph¸ vì thµnh c¸c h¹t nh©n nhĐ khi hÊp thơ n¬tron.
9.30. KÕt ln nµo vỊ b¶n chÊt cđa c¸c tia phãng x¹ díi ®©y lµ kh«ng ®óng?
A. Tia α, β, γ ®Ịu cã chung b¶n chÊt lµ sãng ®iƯn tõ cã bíc sãng kh¸c nhau.
B. Tia α lµ dßng c¸c h¹t nh©n nguyªn tư.
C. Tia β lµ dßng h¹t mang ®iƯn.
D. Tia γ lµ sãng ®iƯn tõ.
931. KÕt ln nµo díi ®©y kh«ng ®óng?
A. §é phãng x¹ lµ ®¹i lỵng ®Ỉc trng cho tÝnh phãng x¹ m¹nh hay u cđa mét lỵng chÊt phãng x¹.
B. §é phãng x¹ lµ ®¹i lỵng ®Ỉc trng cho tÝnh phãng x¹ m¹nh hay u cđa mét chÊt phãng x¹.
C. §é phãng x¹ phơ thc vµo b¶n chÊt cđa chÊt phãng x¹, tØ lƯ thn víi sè nguyªn tư cđa chÊt
phãng x¹.
D. §é phãng x¹ cđa mét lỵng chÊt phãng x¹ gi¶m dÇn theo thêi gian theo qui lt qui lt hµm sè mò.

9.32. C«ng thøc nµo díi ®©y kh«ng ph¶i lµ c«ng thøc tÝnh ®é phãng x¹?
A.
( )
( )
dt
dN
H
t
t
−=
; B.
( )
( )
dt
dN
H
t
t
=
; C.
( ) ( )
tt
NH λ=
; D.
( )
T
t
0t
2HH
−

=
9.33. Chän ®¸p ¸n ®óng: Trong phãng x¹
−
β
h¹t nh©n
X
A
Z
biÕn ®ỉi thµnh h¹t nh©n
Y
'A
'Z
th×
A. Z' = (Z + 1); A' = A; B. Z' = (Z - 1); A' = A
C. Z' = (Z + 1); A' = (A - 1); D. Z' = (Z - 1); A' = (A + 1)
9.34. Chän ®¸p ¸n ®óng: Trong phãng x¹
+
β
h¹t nh©n
X
A
Z
biÕn ®ỉi thµnh h¹t nh©n
Y
A
Z
'
'
th×
A. Z' = (Z - 1); A' = A; B. Z' = (Z – 1); A' = (A + 1)

C. Z' = (Z + 1); A' = A; D. Z' = (Z + 1); A' = (A - 1)
9.35. Trong phãng x¹
+
β
h¹t pr«ton biÕn ®ỉi theo ph¬ng tr×nh nµo díi ®©y?
A.
ν++→
+
enp
; B.
+
+→ enp
; C.
ν++→
−
epn
; D.
−
+→ epn
936. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?
A. Tia α lµ dßng c¸c h¹t nh©n nguyªn tư Hªli
He
4
2
.
B. Khi ®i qua ®iƯn trêng gi÷a hai b¶n cđa tơ ®iƯn tia α bÞ lƯch vỊ phÝa b¶n ©m.
C. Tia α ion hãa kh«ng khÝ rÊt m¹nh.
D. Tia α cã kh¶ n¨ng ®©m xuyªn m¹nh nªn ®ỵc sư dơng ®Ĩ ch÷a bƯnh ung th.
9.37. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ kh«ng ®óng?
A. H¹t

+
β
vµ h¹t
−
β
cã khèi lỵng b»ng nhau.
B. H¹t
+
β
vµ h¹t
−
β
®ỵc phãng ra tõ cïng mét ®ång vÞ phãng x¹
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:14
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
C. Khi ®i qua ®iƯn trêng gi÷a hai b¶n tơ h¹t
+
β
vµ h¹t
−
β
bÞ lƯch vỊ hai phÝa kh¸c nhau.
D. H¹t
+
β
vµ h¹t
−
β
®ỵc phãng ra cã vËn tèc b»ng nhau (gÇn b»ng vËn tèc ¸nh s¸ng).
9.38. Mét lỵng chÊt phãng x¹ cã khèi lỵng m

0
. Sau 5 chu kú b¸n r· khèi lỵng chÊt phãng x¹ cßn l¹i
lµ
A. m
0
/5; B. m
0
/25; C. m
0
/32; D. m
0
/50
9.39.
Na
24
11
lµ chÊt phãng x¹
−
β
víi chu kú b¸n r· 15 giê. Ban ®Çu cã mét lỵng
Na
24
11
th× sau mét
kho¶ng thêi gian bao nhiªu lỵng chÊt phãng x¹ trªn bÞ ph©n r· 75%?
A. 7h30'; B. 15h00'; C. 22h30'; D. 30h00'
9.40. §ång vÞ
Co
60
27

lµ chÊt phãng x¹
−
β
víi chu kú b¸n r· T = 5,33 n¨m, ban ®Çu mét lỵng Co cã
khèi lỵng m
0
. Sau mét n¨m lỵng Co trªn bÞ ph©n r· bao nhiªu phÇn tr¨m?
A. 12,2%; B. 27,8%; C. 30,2%; D. 42,7%
9.41. Mét lỵng chÊt phãng x¹
Rn
222
86
ban ®Çu cã khèi lỵng 1mg. Sau 15,2 ngµy ®é phãng x¹ gi¶m
93,75%. Chu kú b¸n r· cđa Rn lµ
A. 4,0 ngµy; B. 3,8 ngµy; C. 3,5 ngµy; D. 2,7 ngµy
9.42. Mét lỵng chÊt phãng x¹
Rn
222
86
ban ®Çu cã khèi lỵng 1mg. Sau 15,2 ngµy ®é phãng x¹ gi¶m
93,75%. §é phãng x¹ cđa lỵng Rn cßn l¹i lµ
A. 3,40.10
11
Bq; B. 3,88.10
11
Bq; C. 3,58.10
11
Bq; D. 5,03.10
11
Bq

9.43. ChÊt phãng x¹
Po
210
84
ph¸t ra tia α vµ biÕn ®ỉi thµnh
Pb
206
82
. Chu kú b¸n r· cđa Po lµ 138 ngµy.
Ban ®Çu cã 100g Po th× sau bao l©u lỵng Po chØ cßn 1g?
A. 916,85 ngµy; B. 834,45 ngµy; C. 653,28 ngµy; D. 548,69 ngµy
9.44. ChÊt phãng x¹
Po
210
84
ph¸t ra tia α vµ biÕn ®ỉi thµnh
Pb
206
82
. BiÕt khèi lỵng c¸c h¹t lµ m
Pb
=
205,9744u, m
Po
= 209,9828u, m
α
= 4,0026u. N¨ng lỵng táa ra khi mét h¹t nh©n Po ph©n r· lµ
A. 4,8MeV; B. 5,4MeV; C. 5,9MeV; D. 6,2MeV
9.45. ChÊt phãng x¹
Po

210
84
ph¸t ra tia α vµ biÕn ®ỉi thµnh
Pb
206
82
. BiÕt khèi lỵng c¸c h¹t lµ m
Pb
=
205,9744u, m
Po
= 209,9828u, m
α
= 4,0026u. N¨ng lỵng táa ra khi 10g Po ph©n r· hÕt lµ
A. 2,2.10
10
J; B. 2,5.10
10
J; C. 2,7.10
10
J; D. 2,8.10
10
J
9.46. ChÊt phãng x¹
Po
210
84
ph¸t ra tia α vµ biÕn ®ỉi thµnh
Pb
206

82
. BiÕt khèi lỵng c¸c h¹t lµ m
Pb
=
205,9744u, m
Po
= 209,9828u, m
α
= 4,0026u. Gi¶ sư h¹t nh©n mĐ ban ®Çu ®øng yªn vµ sù ph©n r· kh«ng
ph¸t ra tia γ th× ®éng n¨ng cđa h¹t α lµ
A. 5,3MeV; B. 4,7MeV; C. 5,8MeV; D. 6,0MeV
9.47. ChÊt phãng x¹
Po
210
84
ph¸t ra tia α vµ biÕn ®ỉi thµnh
Pb
206
82
. BiÕt khèi lỵng c¸c h¹t lµ m
Pb
=
205,9744u, m
Po
= 209,9828u, m
α
= 4,0026u. Gi¶ sư h¹t nh©n mĐ ban ®Çu ®øng yªn vµ sù ph©n r· kh«ng
ph¸t ra tia γ th× ®éng n¨ng cđa h¹t nh©n con lµ
A. 0,1MeV; B. 0,1MeV; C. 0,1MeV; D. 0,2MeV
9.48. ChÊt phãng x¹

I
131
53
cã chu kú b¸n r· 8 ngµy ®ªm. Ban ®Çu cã 1,00g chÊt nµy th× sau 1 ngµy ®ªm
cßn l¹i bao nhiªu
A. 0,92g; B. 0,87g; C. 0,78g; D. 0,69g
9.49. §ång vÞ
U
234
92
sau mét chi phãng x¹ α vµ
−
β
biÕn ®ỉi thµnh
Pb
206
82
. Sè phãng x¹ α vµ
−
β
trong chi lµ
A. 7 phãng x¹ α, 4 phãng x¹
−
β
; B. 5 phãng x¹ α, 5 phãng x¹
−
β
C. 10 phãng x¹ α, 8 phãng x¹
−
β

; D. 16 phãng x¹ α, 12 phãng x¹
−
β
Chđ ®Ị 3: Ph¶n øng h¹t nh©n, n¨ng lỵng h¹t nh©n
9.50. Chän c©u tr¶ lêi ®óng. Trong mét ph¶n øng h¹t nh©n, tỉng khèi lỵng cđa c¸c h¹t nh©n tham gia
A. ®ỵc b¶o toµn. B. T¨ng.
C. Gi¶m. D. T¨ng hc gi¶m t theo ph¶n øng.
9.51. Trong d·y ph©n r· phãng x¹
YX
207
82
235
92
→
cã bao nhiªu h¹t α vµ β ®ỵc ph¸t ra?
A. 3α vµ 7β. B. 4α vµ 7β. C. 4α vµ 8β. D. 7α vµ 4β
9.52. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng khi nãi vỊ ph¶n øng h¹t nh©n?
A) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ sù va ch¹m gi÷a c¸c h¹t nh©n.
B) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ sù t¸c ®éng tõ bªn ngoµivµo h¹t nh©n lµm h¹t nh©n ®ã bÞ vì ra.
C) Ph¶n øng h¹t nh©n lµ sù t¬ng t¸c gi÷a hai h¹t nh©n, dÉn ®Õn sù biÕn ®ỉi cđa chóng thµnh c¸c h¹t
nh©n kh¸c.
D) A, B vµ C ®Ịu ®óng.
9.53. KÕt qu¶ nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vỊ khi nãi vỊ ®Þnh lt b¶o toµn sè khèi vµ ®Þnh lt b¶o toµn
®iƯn tÝch?
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:15
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
A) A
1
+ A
2

= A
3
+ A
4
. B) Z
1
+ Z
2
= Z
3
+ Z
4
.
C) A
1
+ A
2
+ A
3
+ A
4
= 0 D) A hc B hc C ®óng.
9.54. KÕt qu¶ nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vỊ ®Þnh lt b¶o toµn ®éng lỵng?
A) P
A
+ P
B
= P
C
+ P

D
. B) m
A
c
2
+ K
A
+ m
B
c
2
+ K
B
= m
C
c
2
+ K
C
+ m
D
c
2
+ K
D
.
C) P
A
+ P
B

= P
C
+ P
D
= 0. D) m
A
c
2
+ m
B
c
2
= m
C
c
2
+ m
D
c
2
.
9.55. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ ®óng?
A) VÕ tr¸i cđa ph¬ng tr×nh ph¶n øng cã thĨ cã mét hc hai h¹t nh©n.
B) Trong sè c¸c h¹t nh©n trong ph¶n øng cã thĨ cã c¸c h¹t ®¬n gi¶n h¬n h¹t nh©n (h¹t s¬ cÊp).
C) NÕu vÕ tr¸i cđa ph¶n øng chØ cã mét h¹t nh©n cã thĨ ¸p dơng ®Þnh lt phãng x¹ cho ph¶n øng.
D) A, B vµ C ®Ịu ®óng.
9.56. Cho ph¶n øng h¹t nh©n
XOpF
16
8

19
9
+→+
, h¹t nh©n X lµ h¹t nµo sau ®©y?
A. α; B. β
-
; C. β
+
; D. n
9.57. Cho ph¶n øng h¹t nh©n
α+→+ NaXMg
22
11
25
12
, h¹t nh©n X lµ h¹t nh©n nµo sau ®©y?
A. α; B.
T
3
1
; C.
D
2
1
; D. p
9.58. Cho ph¶n øng h¹t nh©n
nArXCl
37
18
37

17
+→+
, h¹t nh©n X lµ h¹t nh©n nµo sau ®©y?
A.
H
1
1
; B.
D
2
1
; C.
T
3
1
; D.
He
4
2
9.59. Cho ph¶n øng h¹t nh©n
nXT
3
1
+α→+
, h¹t nh©n X lµ h¹t nh©n nµo sau ®©y?
A.
H
1
1
; B.

D
2
1
; C.
T
3
1
; D.
He
4
2
9.60. Cho ph¶n øng h¹t nh©n
MeV6,17nHH
2
1
3
1
++α→+
, biÕt sè Av«ga®r« N
A
= 6,02.10
23
. N¨ng lỵng
to¶ ra khi tỉng hỵp ®ỵc 1g khÝ hªli lµ bao nhiªu?
A. ΔE = 423,808.10
3
J. B. ΔE = 503,272.10
3
J.
C. ΔE = 423,808.10

9
J. D. ΔE = 503,272.10
9
J.
9.61. Cho ph¶n øng h¹t nh©n
nArpCl
37
18
37
17
+→+
, khèi lỵng cđa c¸c h¹t nh©n lµ m(Ar) = 36,956889u,
m(Cl) = 36,956563u, m(n) = 1,008670u, m(p) = 1,007276u, 1u = 931MeV/c
2
. N¨ng lỵng mµ ph¶n øng
nµy to¶ ra hc thu vµo lµ bao nhiªu?
A. To¶ ra 1,60132MeV. B. Thu vµo 1,60132MeV.
C. To¶ ra 2,562112.10
-19
J. D. Thu vµo 2,562112.10
-19
J.
9.62. N¨ng lỵng tèi thiĨu cÇn thiÕt ®Ĩ chia h¹t nh©n
C
12
6
thµnh 3 h¹t α lµ bao nhiªu? (biÕt m
C
= 11,
9967u, m

α
= 4,0015u).
A. ΔE = 7,2618J. B. ΔE = 7,2618MeV.
C. ΔE = 1,16189.10
-19
J. D. ΔE = 1,16189.10
-13
MeV.
9.63. Cho ph¶n øng h¹t nh©n
nPAl
30
15
27
13
+→+α
, khèi lỵng cđa c¸c h¹t nh©n lµ m
α
= 4,0015u, m
Al
=
26,97435u, m
P
= 29,97005u, m
n
= 1,008670u, 1u = 931Mev/c
2
. N¨ng lỵng mµ ph¶n øng nµy to¶ ra hc
thu vµo lµ bao nhiªu?
A. To¶ ra 4,275152MeV. B. Thu vµo 2,67197MeV.
C. To¶ ra 4,275152.10

-13
J. D. Thu vµo 2,67197.10
-13
J.
9.64. H¹t α cã ®éng n¨ng K
α
= 3,1MeV ®Ëp vµo h¹t nh©n nh«m g©y ra ph¶n øng
nPAl
30
15
27
13
+→+α
, khèi
lỵng cđa c¸c h¹t nh©n lµ m
α
= 4,0015u, m
Al
= 26,97435u, m
P
= 29,97005u, m
n
= 1,008670u, 1u =
931Mev/c
2
. Gi¶ sư hai h¹t sinh ra cã cïng vËn tèc. §éng n¨ng cđa h¹t n lµ
A. K
n
= 8,8716MeV. B. K
n

= 8,9367MeV.
C. K
n
= 9,2367MeV. D. K
n
= 10,4699MeV.
Chđ ®Ị 4 : Sù ph©n h¹ch
9.65. Chän c©u §óng. Sù ph©n h¹ch lµ sù vì mét h¹t nh©n nỈng
A. thêng x¶y ra mét c¸ch tù ph¸t thµnh nhiỊu h¹t nh©n nỈng h¬n.
B. Thµnh hai h¹t nh©n nhĐ h¬n khi hÊp thơ mét n¬tron.
C. thµnh hai h¹t nh©n nhĐ h¬n vµ vµi n¬tron, sau khi hÊp thơ mét ntrron chËm.
D. Thµnh hai h¹t nh©n nhĐ h¬n, thêng x¶y ra mét c¸ch tù ph¸t.
9.66. Chän ph¬ng ¸n §óng. §ång vÞ cã thĨ hÊp thơ mét n¬tron chËm lµ:
A.
U
238
92
. B.
U
234
92
. C.
U
235
92
. D.
U
239
92
.

9.67. Chän ph¬ng ¸n §óng. Gäi k lµ hƯ sè nhËn n¬tron, th× ®iỊu kiƯn cÇn vµ ®đ ®Ĩ ph¶n øng d©y chun
x¶y ra lµ:
A. k < 1. B. k = 1. C. k > 1; D. k > 1.
9.68. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ Sai khi nãi vỊ ph¶n øng h¹t nh©n?
A. Ph¶n øng ph©n h¹ch lµ ph¶n øng h¹t nh©n t¹o ra hai h¹t nh©n nhĐ h¬n, cã tÝnh phãng x¹.
B. Khi h¹t nh©n nỈng hÊp thơ mét n¬tron vì thµnh 2 h¹t nh©n trung b×nh vµ to¶ n¨ng lỵng lín.
C. Khi hai h¹t nh©n rÊt nhĐ kÕt hỵp víi nhau thµnh h¹t nh©n nỈng h¬n to¶ n¨ng lỵng.
D. Ph¶n øng tỉng hỵp h¹t nh©n vµ ph©n h¹ch ®Ịu to¶ n¨ng lỵng.
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:16
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
9.69. Ph¸t biĨu nµo sau ®©y lµ Sai khi nãi vỊ ph¶n øng ph©n h¹ch?
A. Urani ph©n h¹ch cã thĨ t¹o ra 3 n¬tron.
B. Urani ph©n h¹ch khi hÊp thơ n¬tron chun ®éng nhanh.
C. Urani ph©n h¹ch to¶ ra n¨ng lỵng rÊt lín.
D. Urani ph©n h¹ch vì ra thµnh hai h¹t nh©n cã sè khèi tõ 80 ®Õn 160.
9.70. Chän c©u §óng: Sù ph©n h¹ch lµ sù vì mét h¹t nh©n nỈng
A. Mét c¸ch tù ph¸t thµnh nhiỊu h¹t nh©n nhĐ h¬n.
B. Thµnh hai h¹t nh©n nhĐ h¬n do hÊp thơ mét n¬tron.
C. Thµnh hai h¹t nh©n nhĐ h¬n vµ vµi n¬tron, sau khi hÊp thơ mét n¬tron chËm.
D. Thµnh hai h¹t nh©n nhĐ h¬n mét c¸ch tù ph¸t.
9.71. Chän c©u Sai. Ph¶n øng d©y chun
A. lµ ph¶n øng ph©n h¹ch liªn tiÕp x¶y ra.
B. lu«n kiĨm so¸t ®ỵc.
C. x¶y ra khi sè n¬tron trung b×nh nhËn ®ỵc sau mçi ph©n h¹ch lín h¬n 1.
D. x¶y ra khi sè n¬tron trung b×nh nhËn ®ỵc sau mèi ph©n h¹ch b»ng 1.
9.72. Trong ph¶n øng vì h¹t nh©n urani U235 n¨ng lỵng trung b×nh to¶ ra khi ph©n chia mét h¹t nh©n
lµ 200MeV. Khi 1kg U235 ph©n h¹ch hoµn toµn th× to¶ ra n¨ng lỵng lµ:
A. 8,21.10
13
J; B. 4,11.10

13
J; C. 5,25.10
13
J; D. 6,23.10
21
J.
9.73. Trong ph¶n øng vì h¹t nh©n urani U235 n¨ng lỵng trung b×nh to¶ ra khi ph©n chia mét h¹t nh©n
lµ 200MeV. Mét nhµ m¸y ®iƯn nguyªn tư dïng nguyªn liƯu u rani, cã c«ng st 500.000kW, hiƯu st lµ
20%. Lỵng tiªu thơ hµng n¨m nhiªn liƯu urani lµ:
A. 961kg; B. 1121kg; C. 1352,5kg; D. 1421kg.
8.74. Chän c©u sai.
A. Ph¶n øng h¹t nh©n d©y chun ®ỵc thùc hiƯn trong c¸c lß ph¶n øng h¹t nh©n.
B. Lß ph¶n øng h¹t nh©n cã c¸c thanh nhiªn liƯu (urani) d· ®ỵc lµn giÇu ®Ỉt xen kÏ trong chÊt lµm
chËn n¬tron.
C. Trong lß ph¶n øng h¹t nh©n cã c¸c thanh ®iỊu khiĨn ®Ỵ ®¶m b¶o cho hƯ sè nh©n n¬tron lín h¬n 1.
D. Cã c¸c èng t¶i nhiƯt vµ lµm l¹nh ®Ĩ trun n¨ng lỵng cđa lß ra ch¹y tua bin.
Chđ ®Ị 5 : Ph¶n øng nhiƯt h¹ch.
9.75. Chän c©u §óng. Ph¶n øng nhiƯt h¹ch lµ ph¶n øng h¹t nh©n
A. to¶ ra mét nhiƯt lỵng lín.
B. cÇn mét nhiƯt ®é cao míi thùc hiƯn ®ỵc.
C. hÊp thơ mét nhiƯt lỵng lín.
D. trong ®ã, h¹t nh©n cđa c¸c nguyªn tư bÞ nung nãng ch¶y thµnh c¸c nuclon.
9.76. Chän ph¬ng ¸n §óng. Ph¶n øng nhiƯt h¹ch vµ ph¶n øng ph©n h¹ch lµ hai ph¶n øng h¹t nh©n tr¸i
ngỵc nhau v×
A. mét ph¶n øng to¶, mét ph¶n øng thu n¨ng lỵng.
B. mét ph¶n øng x¶y ra ë nhiƯt ®é thÊp, ph¶n øng kia x¶y ra ë nhiƯt ®é cao.
C. mét ph¶n øng lµ tỉng hỵp hai h¹t nh©n nhĐ thµnh h¹t nh©n nỈng h¬n, ph¶n øng kia lµ sù ph¸ vì
mét h¹t nh©n nỈng thµnh hai h¹t nh©n nhĐ h¬n.
D. mét ph¶n øng diƠn biÕn chËm, ph¶n kia rÊt nhanh.
9.77. Chän c©u §óng.

A. Ph¶n øng nhiƯt h¹ch lµ ph¶n øng kÕt hỵp hai h¹t nh©n nhĐ thµnh h¹t nh©n nỈng h¬n.
B. Ph¶n øng chØ x¶y ra ë nhiƯt ®é rÊt cao (hµng tr¨m triƯu ®é) nªn gäi lµ ph¶n øng nhiƯt h¹ch.
C. XÐt n¨ng lỵng to¶ ra trªn mét ®¬n vÞ khèi lỵng th× ph¶n øng nhiƯt h¹ch to¶ ra n¨ng lỵng lín h¬n
nhiỊu ph¶n øng ph©n h¹ch.
D. TÊt c¶ A, B, C ®Ịu ®óng.
9.78. Chän c©u §óng. Ph¶n øng nhiƯt h¹ch:
A. to¶ mét nhiƯt lỵng lín.
B. cÇn mét nhiƯt ®é cao míi thùc hiƯn ®ỵc.
C. hÊp thơ mét nhiƯt lỵng lín.
D. trong ®ã, h¹t nh©n c¸c nguyªn tư bÞ nung ch¶y thµnh c¸c nuclon.
9.79. Chän c©u Sai.
A. Ngn gèc n¨ng lỵng mỈt trêi vµ c¸c v× sao lµ do chi liªn tiÕp c¸c ph¶n øng nhiƯt h¹ch x¶y ra.
B. Trªn tr¸i ®Êt con ngêi ®· thùc hiƯn ®ỵc ph¶n øng nhiƯt h¹ch: trong qu¶ bom gäi lµ bom H.
C. Ngn nhiªn liƯu ®Ĩ thùc hiƯn ph¶n øng nhiƯt h¹ch rÊt rƠ kiÕm, v× ®ã lµ ®¬teri vµ triti cã s½n trªn nói cao.
D. ph¶n øng nhiƯt h¹ch cã u ®iĨm rÊt lín lµ to¶ ra n¨ng lỵng lín vµ b¶o vƯ m«i trêng tèt v× chÊt th¶i
rÊt s¹ch, kh«ng g©y « nhiƠm m«i trêng.
9.80. Ph¶n øng h¹t nh©n sau:
HeHeHLi
4
2
4
2
1
1
7
3
+→+
. BiÕt m
Li
= 7,0144u; m

H
= 1,0073u; m
He4
= 4,0015u,
1u = 931,5MeV/c
2
. N¨ng lỵng to¶ ra trong ph¶n øng sau lµ:
A. 7,26MeV; B. 17,42MeV; C. 12,6MeV; D. 17,25MeV.
9.81. Ph¶n øng h¹t nh©n sau:
HeHTH
4
2
1
1
3
2
2
1
+→+
. BiÕt m
H
= 1,0073u; m
D
= 2,0136u; m
T
= 3,0149u;
m
He4
= 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c
2

. N¨ng lỵng to¶ ra trong ph¶n øng sau lµ:
A. 18,35MeV; B. 17,6MeV; C. 17,25MeV; D. 15,5MeV.
9.82. Ph¶n øng h¹t nh©n sau:
HeHeHLi
4
2
4
2
2
1
6
3
+→+
. BiÕt m
Li
= 6,0135u ; m
D
= 2,0136u; m
He4
= 4,0015u,
1u = 931,5MeV/c
2
. N¨ng lỵng to¶ ra trong ph¶n øng sau lµ:
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:17
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
A. 17,26MeV; B. 12,25MeV; C. 15,25MeV; D. 22,45MeV.
9.83. Ph¶n øng h¹t nh©n sau:
HeHeHLi
4
2

3
2
1
1
6
3
+→+
. BiÕt m
Li
= 6,0135u; m
H
= 1,0073u; m
He3
= 3,0096u,
m
He4
= 4,0015u, 1u = 931,5MeV/c
2
. N¨ng lỵng to¶ ra trong ph¶n øng sau lµ:
A. 9,04MeV; B. 12,25MeV; C. 15,25MeV; D. 21,2MeV.
9.84. Trong ph¶n øng tỉng hỵp hªli:
HeHeHLi
4
2
4
2
1
1
7
3

+→+
BiÕt m
Li
= 7,0144u; m
H
= 1,0073u; m
He4
=
4,0015u, 1u = 931,5MeV/c
2
. NhiƯt dung riªng cđa níc lµ c = 4,19kJ/kg.k
-1
. NÕu tỉng hỵp hªli tõ 1g liti th×
n¨ng lỵng to¶ ra cã thĨ ®un s«i mét khèi lỵng níc ë 0
0
C lµ:
A. 4,25.10
5
kg; B. 5,7.10
5
kg; C. 7,25. 10
5
kg; D. 9,1.10
5
kg.
* C¸c c©u hái vµ bµi tËp tỉng hỵp kiÕn thøc
9.85. H¹t nh©n triti (T) vµ ®¬teri (D) tham gia ph¶n øng nhiƯt h¹ch sinh ra h¹t α vµ h¹t n¬tr«n. Cho biÕt
®é hơt khèi cđa h¹t nh©n triti lµ ∆m
T
= 0,0087u, cđa h¹t nh©n ®¬teri lµ ∆m

D
= 0,0024u, cđa h¹t nh©n X lµ
∆m
α
= 0,0305u; 1u = 931MeV/c
2
. N¨ng lỵng to¶ ra tõ ph¶n øng trªn lµ bao nhiªu?
A. ΔE = 18,0614MeV. B. ΔE = 38,7296MeV.
C. ΔE = 18,0614J. D. ΔE = 38,7296J.
9.86. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng K
P
= 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n
Li
7
3
®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã
cïng ®é lín vËn tèc vµ kh«ng sinh ra tia γ vµ nhiƯt n¨ng. Cho biÕt: m
P
= 1,0073u; m
α
= 4,0015u; m
Li
=
7,0144u; 1u = 931MeV/c
2
= 1,66.10
—27
kg. Ph¶n øng nµy thu hay to¶ bao nhiªu n¨ng lỵng?
A. To¶ ra 17,4097MeV. B. Thu vµo 17,4097MeV.
C. To¶ ra 2,7855.10

-19
J. D. Thu vµo 2,7855.10
-19
J.
9.87. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng K
P
= 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n
Li
7
3
®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã
cïng ®é lín vËn tèc vµ kh«ng sinh ra tia γ vµ nhiƯt n¨ng. Cho biÕt: m
P
= 1,0073u; m
α
= 4,0015u; m
Li
=
7,0144u; 1u = 931MeV/c
2
= 1,66.10
—27
kg. §éng n¨ng cđa mçi h¹t míi sinh ra b»ng bao nhiªu?
A. K
α
= 8,70485MeV. B. K
α
= 9,60485MeV.
C. K
α

= 0,90000MeV. D. K
α
= 7,80485MeV.
9.88. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng K
P
= 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n
Li
7
3
®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã
cïng ®é lín vËn tèc vµ kh«ng sinh ra tia γ vµ nhiƯt n¨ng. Cho biÕt: m
P
= 1,0073u; m
α
= 4,0015u; m
Li
=
7,0144u; 1u = 931MeV/c
2
= 1,66.10
—27
kg. §é lín vËn tèc cđa c¸c h¹t míi sinh ra b»ng bao nhiªu?
A. v
α
= 2,18734615m/s. B. v
α
= 15207118,6m/s.
C. v
α
= 21506212,4m/s. D. v

α
= 30414377,3m/s.
9.89. Cho h¹t pr«t«n cã ®éng n¨ng K
P
= 1,8MeV b¾n vµo h¹t nh©n
Li
7
3
®øng yªn, sinh ra hai h¹t α cã
cïng ®é lín vËn tèc vµ kh«ng sinh ra tia γ vµ nhiƯt n¨ng. Cho biÕt: m
P
= 1,0073u; m
α
= 4,0015u; m
Li
=
7,0144u; 1u = 931MeV/c
2
= 1,66.10
—27
kg. §é lín vËn tèc gãc gi÷a vËn tèc c¸c h¹t lµ bao nhiªu?
A. 83
0
45’; B. 167
0
30’; C. 88
0
15’. D. 178
0
30’.

GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:18
TÀI LIỆU BỒI DƯỢNG LUYỆN THI TỐT NGHIỆP &ĐẠI HỌC
§¸p ¸n
9.1. Chän D.
9.2. Chän B.
9.3. Chän A.
9.4. Chän C.
9.5. Chän C.
9.6. Chän B.
9.7. Chän B.
9.8. Chän C.
9.9. Chän D.
9.10. Chän B.
9.11. Chän D.
9.12. Chän A.
9.13. Chän C.
9.14. Chän A.
9.15. Chän A.
9.16. Chän C.
9.17. Chän C.
9.18. Chän C.
9.19. Chän D.
9.20. Chän C.
9.21. Chän C.
9.22. Chän A.
9.23. Chän D.
9.24. Chän B.
9.25. Chän B.
9.26. Chän D.
9.27. Chän A.

9.28. Chän D.
9.29. Chän C.
9.30. Chän A.
9.31. Chän B.
9.32. Chän B.
9.33. Chän A.
9.34. Chän A.
9.35. Chän A.
9.36. Chän D.
9.37. Chän B.
9.38. Chän C.
9.39. Chän D.
9.40. Chän A.
9.41. Chän B.
9.42. Chän C.
9.43. Chän A.
9.44. Chän B.
9.45. Chän B.
9.46. Chän A
9.47. Chän A.
9.48. Chän A.
9.49. Chän A.
9.50. Chän D.
9.51. Chän B.
9.52. Chän C.
9.53. Chän C.
9.54. Chän C.
9.55. Chän D.
9.56. Chän A.
9.57. Chän D.

9.58. Chän A.
9.59. Chän B.
9.60. Chän C.
9.61. Chän B.
9.62. Chän B.
9.63. Chän B.
9.64. Chän C.
9.65. Chän C.
9. 66. Chän C.
9.67. Chän D.
9.68 Chän A.
9.69 Chän B.
9.70 Chän C.
9.71 Chän B.
9.72 Chän A.
9.73 Chän A.
9.74 Chän C.
9.75 Chän B.
9.76 Chän C.
9.77 Chän D.
9.78 Chän B.
9.79 Chän C
9.80 Chän B.
9.81 Chän A.
9.82 Chän D.
9.83 Chän A.
9.84 Chän B.
9.85 Chän A.
9.86 Chän A.
9.87 Chän B.

9.88 Chän C.
9.89 Chän D.
GV:Nguyễn Minh Hoàng – 49 Hoàng Hoa Thám – ĐT: 0905.435593 Trang:19