Đề thi và đáp án HSG ngữ văn 6

Phòng GD -ĐT Đề kiểm tra chất lợng học sinh giỏi
Nghĩa Hng Năm học 2010 -2011
Môn: ngữ Văn 6
(Thời gian làm bài: 120 phút)
Câu 1: (5 điểm)
Mấy hôm nọ, trời ma lớn, trên những hồ ao quanh bãi trớc mặt, nớc dâng trắng
mênh mông. Nớc đầy và nớc mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngợc, thế là bao nhiêu cò, sếu,
vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả
về vùng nớc mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một
mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch
mỏ, chẳng đợc miếng nào. Khổ quá, những kẻ yếu đuối, vật lộn cật lực thế mà cũng không
sống nổi. Tôi đứng trong bóng nắng chiều tỏa xuống ánh nớc cửa hang mà suy nghĩ việc đời
nh thế.
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lu kí)
Đọc kĩ đoạn văn và thực hiện các yêu cầu dới đây:
1. Xác định các từ láy trong đoạn văn.
2. Xác định các thành phần câu trong câu văn sau:
Mấy hôm nọ, trời ma lớn, trên những hồ ao quanh bãi trớc mặt, nớc dâng trắng mênh
mông.
3. Phép tu từ nhân hóa trong đoạn văn trên đợc tạo ra bằng cách nào? Tác dụng của
phép tu từ ấy?
Câu 2: (6,0 điểm)
Trình bày suy nghĩ, cảm nhận của em về đoạn văn:
" Sau trận bão, chân trời ngấn bể sạch nh tấm kính lau hết mây hết bụi. Mặt trời nhú
lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh và phúc hậu nh lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên
đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đờng bệ đặt lên một mâm bạc đờng kính mâm
rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nớc biển hửng hồng. Y nh một mâm lễ phẩm
tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trờng thọ của tất cả những ngời chài lới trên
muôn thuở biển Đông."
(Nguyễn Tuân, Cô Tô)
Câu 3: (9 điểm)

Câu chuyện của mùa xuân quê hơng về thiên nhiên, về con ngời mỗi khi Tết đến, xuân
về.
Phòng GD - ĐT Nghĩa Hng Hớng dẫn chấm thi Học sinh giỏi
năm học 2010-2011
Môn ngữ Văn 6
Yêu cầu Điểm
Câu 1
1. Xác định từ láy (xác định đúng mỗi từ cho 0,25 đ).
Các từ láy là: mênh mông, tấp nập, xơ xác, cãi cọ, vêu vao, bì bõm.
1,5
2. Xác định thành phần câu (xác định đúng mỗi thành phần cho 0,25 đ):
Mấy hôm nọ, trời m a lớn , trên những hồ ao quanh bãi tr ớc mặt,
TN CN VN TN
n ớc dâng trắng mênh mông.
CN VN
Lu ý: - Riêng thành phần trạng ngữ, học sinh có thể xác định là Thành phần
phụ;
- Nếu học sinh chỉ xác định đúng đợc Thành phần chính (không xác
định đ ợc CN, VN) và Thành phần phụ thì cho 1/2 số điểm = 0.75 điểm.
1,5
3. Phép tu từ nhân hóa đợc tạo ra bằng cách nào? Tác dụng?
- Phép tu từ đợc tạo ra bằng cách:
+ Dùng từ ngữ vốn chỉ hoạt động, tính chất của ngời để chỉ hành động, tính
chất của vật: (cua cá) tấp nập; (cò,sếu, vạc, cốc) cãi cọ om sòm. Tôi (Dế
Mèn) suy nghĩ việc đời
+ Dùng từ vốn để gọi ngời để gọi vật: họ (cò, sếu, vạc, cốc); anh (Cò); tôi
(Dế Mèn).
- Tác dụng:
Làm cho thế giới loài vật trở nên gần gũi, biểu thị đợc những tình
cảm suy nghĩ của con ngời, nh con ngời.

2,0
1,0
0,5
0,5
1,0
Học sinh cảm nhận đợc: Đoạn văn là bức tranh sinh động về cảnh mặt trời
mọc trên biển đảo Cô Tô rạng rỡ, tinh khôi, tráng lệ, dạt dào sức sống.
6,0
- Cảnh mặt trời mọc trên đảo Cô Tô đợc đặt trong một thời gian (sau trận
bão) mở ra một không gian rộng lớn bao la và trong trẻo " Sau trận bão hết
mây, hết bụi."
2,0
- Với tài năng quan sát, liên tởng nhạy cảm, tinh tế và tài năng sử dụng ngôn
ngữ giàu sức gợi hình, gợi tả , Nguyễn Tuân đã tạo ra một loạt hình ảnh so
sánh, hoán dụ, nhân hoá táo bạo, độc đáo, bất ngờ làm hiện ra trớc mắt ng-
ời đọc từng nét biến động, biến thái với màu sắc trong trẻo, rạng rỡ, tráng lệ
của cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô.
3,0
Tóm lại: Đoạn văn là một bức tranh thiên nhiên đẹp của một tâm hồn yêu mến
cái đẹp, một tài năng sáng tạo cái đẹp, một tình yêu thiên nhiên, đất nớc của
nhà văn Nguyễn Tuân.
1,0
a. Mở bài:
Giới thiệu chung về nhân vật tôi (Mùa Xuân) và sự việc (câu chuyện - truyện
kể của Mùa Xuân về thiên nhiên, về con ngời mỗi khi Tết đến, xuân về).
Ví dụ:
1,0
Câu 3
Tôi là Mùa Xuân. Mọi ngời đều gọi tôi với cáí tên trìu mến Mùa Xuân,
Mùa Xuân ơi!.

Hôm nay, Mùa Xuân sẽ kể cho các bạn nghe câu chuyện của mình về thiên
nhiên, về con ngời nhé!
0,5
0,5
b. Thân bài:
Kể diễn biến sự việc: Câu chuyện của mùa xuân.
Xác định đúng ngôi kể, đúng thứ tự, lời kể phù hợp (ngời kể: mùa xuân, kể
theo ngôi thứ nhất: xng tôi hoặc cũng có thể xng là Mùa Xuân).
Khi kể cần nêu đợc một số đặc trng cơ bản, nổi bật của nhân vật tôi -
(Mùa Xuân).
Sau đây là một số gợi ý:
Mùa Xuân mang lại vẻ đẹp, khơi dậy sức sống cho thiên nhiên, đất trời:
- Mỗi khi Mùa Xuân đến, thiên nhiên, đất trời giang tay chào đón nh một ngời
bạn thân vừa mới trở về. Mùa Xuân đến, tiết trời ấm áp hơn, bầu trời trong
sáng hơn, mặc dù, thỉnh thoảng, trong ma xuân vẫn có cả cái lành lạnh nh
một chút buồn từ mùa đông còn vơng lại.
- Tôi (Mùa Xuân) nh nghe đợc sự sống đang sinh sôi, nảy nở của hạt mầm,
nhìn thấy sự vơn dậy của lộc non, chồi biếc; nhìn thấy sắc màu rực rỡ của
những cành đào, những bông hoa ngày Tết và cảm nhận đợc cái ngào ngạt của
hơng xuân
Mùa Xuân mang lại niềm vui cho con ng ời và cuộc sống của con ng ời:
- Cứ mỗi dịp Tết đến Mùa Xuân rất vui vì đợc tận mắt chứng kiến biết bao
nhiêu niềm vui, niểm hạnh phúc của con ngời, gia đình đoàn tụ, sum họp sau
một năm tất bật, bận rộn với công việc làm ăn, với cuộc sống.
- Mùa Xuân còn vui hơn khi biết rằng mình đã khơi dậy sức sống trong lòng
ngời, làm cho con ngời thêm yêu cảnh vật, làm cho tâm hồn con ngời trong
sáng hơn, ấm áp hơn.
- Mùa Xuân thật hạnh phúc vì đã góp phần đem đến cho con ngời sự no ấm,
đầy đủ về cuộc sống vật chất
- Không những thế Mùa Xuân còn biết gieo vào lòng ngời mơ ớc về một tơng

lai tơi sáng, về một ngày mai tốt đẹp.
L u ý: Học sinh có thể có những cách tởng tợng khác nhau , những cách kể
chuyện khác nhau nhng hợp lí thì vẫn cho điểm tối đa.
7,0
3,0
1,5
1,5
4,0
1,0
1,0
1,0
1,0
c. Kết bài:
- Kể sự việc kết thúc:
Mùa Xuân đến và đi nh là một quy luật vĩnh hằng, quy luật tuần hoàn của trời
đất
- Tình cảm của Mùa Xuân với thiên nhiên và con ngời:
Mọi ngời đều yêu mến Mùa Xuân đến nên Mùa Xuân càng bâng khuâng, lu
luyến mỗi khi tạm biệt các bạn. Mùa Xuân sẽ trở lại cùng các bạn, ở mãi
trong lòng các bạn
1,0
0,5
0,5
L u ý chung:
1. Điểm thành phần ở tất cả các ý nhỏ đều có thể cho điểm lẻ đến 0,25
2. Điểm trừ (áp dụng riêng đối với mỗi câu (câu 2 và 3):
Sai từ 8 đến 10 lỗi câu, chính tả, dùng từ trừ 0,5 điểm; Sai quá 10 lỗi trừ 1,0 điểm.