TÌM HIỂU VÀ NGHIÊN CỨU CÁC NGUYÊN LÝ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ TRONG CHƯƠNG TRÌNH GIẢI TRÍ TRUYỀN THÔNG ĐA PHƯƠNG TIỆN

Trang 1
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
LỜI MỞ ĐẦU

Nghiên cứu khoa học là hoạt động cơ bản mang tính sống còn đối với loài
người. Nhờ có thành tựu của khoa học hiện đại, loài người đã thay đổi một cách
cơ bản phương thức lao động, phương thức giao tiếp và phương thức sinh hoạt.
Xã hội loài người trong khoảng từ thế kỷ 19 cho đến nay chứng kiến rất nhiều
cuộc cách mạng về khoa học kỹ thuật, khoa học xã hội dẫn đến sự tiến bộ một
cách nhanh chóng mà trong nhiều ngàn năm trước loài người chưa làm được.
Trong phạm vi của bài thu hoạch môn học Phương pháp Nghiên cứu Khoa
học trong Tin học này, em sẽ trình bày một nghiên cứu khoa học nhỏ về ngành
tin học được thực hiện theo các phương pháp nghiên cứu đã được học. Do đề tài
nghiên cứu liên quan đến nhiều lĩnh vực và quá trình thời gian thực tiễn được
khảo sát dài, mặt khác thời gian thực hiện eo hẹp nên nội dung nghiên cứu còn sơ
sài, và chắc chắn có nhiều thiếu sót. Em mong tiếp nhận các chỉ bảo của thầy cô
và các bạn để có thể hoàn thiện được nghiên cứu trong tương lai.
Em cũng xin được gửi lời cảm ơn đến Giáo sư - Tiến sỹ Khoa Học Hoàng
Văn Kiếm, người đã truyền đạt những kiến thức nền tảng cơ bản cho chúng em
qua môn học “Phương pháp nhiên cứu khoa học trong tin học”. Bên cạnh đó
cũng không thể không nhắc đến sự giúp đỡ của các thầy cô giáo trong trường và
toàn thể các bạn bè học viên trong lớp.
Học viên thực hiện
MỤC LỤC
MỤC LỤC 1
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 2
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình

giải trí truyền thông đa phương tiện
I.ĐẶT VẤN ĐỀ 3
II. MỤC ĐÍCH BÀI THU HOẠCH 4
III.GIỚI THIỆU LÝ THUYẾT SÁNG TẠO TRIZ 4
IV.NỘI DUNG CÁC NGUYÊN TẮT SÁNG TẠO 6
a) Các thủ thuật, nguyên tắc về phát minh, sáng tạo 6
1. Nguyên tắc phân nhỏ 6
2. Nguyên tắc “tách riêng” 6
3. Nguyên tắc phẩm chất cục bộ 7
4. Nguyên tắc phản đối xứng 7
5. Nguyên tắc kết hợp 8
6. Nguyên tắc vạn năng 8
7. Nguyên tắc chứa trong 9
8. Nguyên tắc phản trọng lượng 9
9. Nguyên tắc gây ứng xuất sơ bộ 9
10. Nguyên tắc thực hiện sơ bộ 10
11. Nguyên tắc dự phòng 10
12. Nguyên tắc đẳng thế 11
13. Nguyên tắc đảo ngược 11
14. Nguyên tắc cầu (tròn) hóa 12
15. Nguyên tắc năng động 12
16. Nguyên tắc tác động bộ phận và dư thừa 13
17. Nguyên tắc bộ xung chiều khác 13
18. Nguyên tắc sự dao động cơ học 14
19. Nguyên tắc tác động theo chu kỳ 14
20. Nguyên tắc tác động hữu hiệu 14
21. Nguyên tắc vượt nhanh 15
22. Nguyên tắc chuyển hại thành thắng 15
23. Nguyên tắc quan hệ phản hồi 16
24. Nguyên tắc sử dụng trung gian 16

HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 3
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
25. Nguyên tắc tự phục vụ 16
26. Nguyên tắc sao chép 16
27. Nguyên tắc rẽ thay cho đắt 17
28. Nguyên tắc thay thế sơ đồ cơ học 17
29. Nguyên tắc sử dụng các kết cấu thủy và khí 18
30. Nguyên tắc sử dụng bao mềm dẻo và mềm mỏng 18
31. Nguyên tắc sử dụng vật liệu nhiều lỗ 18
32. Nguyên tắc đổi màu 19
33. Nguyên tắc đồng nhất 19
34. Nguyên tắc loại bỏ và tái sinh từng phần 20
35. Nguyên tắc đổi các thông số hóa lý của đối tượng 20
36. Nguyên tắc sử dụng chuyển pha 20
37. Nguyên tắc sử dụng nở nhiệt 20
38. Nguyên tắc sử dụng các chất Oxy hóa 21
39. Nguyên tắc sử dụng môi trường trơ 21
40. Nguyên tắc sử dụng vật liệu tổng hợp 21
b) Liên Hệ Các Nguyên Lý Trong Chương Trình Giải Trí Truyền Thông Đa
Phương Tiện 22
1.Giới thiệu chương trình: 22
2.Liên hệ các nguyên tắc sáng tạo trong chương trình: 25
V.KẾT LUẬN 31
VI.TÀI LIỆU THAM KHẢO 31
I. Đặt Vấn Đề
Ngày nay với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, các thiết bị, phần mềm ,
chương trình giải trí ngày càng đa dạng và phong phú hơn sẽ giúp người dùng có

nhiều lựa chọn hơn trong việc giải trí của mình.
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 4
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
Các phần mềm giải trí thông dụng nhất hiện nay mà ta thấy đó là phần mềm chơi
game trên mobile, trên máy tính. Phần mềm nghe nhạc, xem phim, đọc báo …
trên mobie, trên máy tính.
Nhưng vấn đề đặt ra là làm sao gom tất cả các chương trình đó vào chung một
chương trình giải trí để người dùng có thể xem phim,nghe nhạc,xem ảnh,đọc
báo…Theo yêu cầu đa dạng ngày càng cao đó thì Chương Trình Giải Trí Truyền
Thông Đa Phương Tiện được ra đời trên cơ sở đó.
Chương Trình Giải Trí Truyền Thông Đa Phương Tiện đó được thiết kế và vận
hành như thế nào thì tới mục b của phần IV sẽ rõ. Và chương trình đó sẽ vận
dụng một số nguyên tắt sáng tạo TRIZ ra sao? Đó là đề tài nghiên cứu của bài
thu hoạch này.
II. Mục Đích Bài Thu Hoạch
Hệ thống lại các kiến thức đã học trên lớp mà Thầy đã truyền đạt và liên hệ thực
tế, tìm hiểu những nguyên tắc sáng tạo mà Chương Trình Giải Trí Truyền Thông
Đa Phương Tiện đã áp dụng để mang đến sự giải trí đa dạng cho người dùng .
III. Giới Thiệu Lý Thuyết Sáng Tạo TRIZ
Lý thuyết giải các bài toán sáng chế (theo tiếng Nga là Teoriya Resheniya
Izobreatatelskikh Zadatch, viết tắt TRIZ) là phương pháp luận tìm kiếm những
giải pháp kỹ thuật mới, cho những kết quả khả quan, ổn định khi giải những bài
toán khác nhau, thích hợp cho việc dạy và học với đông đảo quần chúng. Tác giả
của TRIZ, G.S. Altshuller, bắt đầu nghiên cứu, xây
dựng lý thuyết từ 1946. Tiền đề cơ bản của TRIZ là:
các hệ kỹ thuật phát triển tuân theo các quy luật khách
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm

Trang 5
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
quan, nhận thức được. Chúng được phát hiện và sử dụng để giải một cách có ý
thức những bài toán sáng chế. TRIZ được xây dựng như là một khoa học chính
xác, có lĩnh vực nghiên cứu riêng, các phương pháp riêng, ngôn ngữ riêng, các
công cụ riêng. Hạt nhân của TRIZ là thuật toán giải các bài toán sáng chế (viết
tắt theo tiếng Nga là ARIZ).
Theo TRIZ của Genrich S. Altshuller có 5 mức sáng tạo:
1. Vấn đề được giả quyết bằng các phương pháp trong chuyên ngành. Không cần
sáng tạo. Khoảng 32% giải pháp thuộc loại này
2. Cải tiến chút ít hệ thống đã có bằng cách phương pháp đã biết trong ngành
công nghiệp và thường có một vài thỏa hiệp. Khoảng 45% giải pháp thuộc loại
này
3. Cải tiến cơ bản hệ thống đã có bằng phương pháp đã biết ngoài ngành công
nghiệp. Khoảng 18% giải pháp thuộc loại này
4. Một thế hệ mới sử dụng một nguyên lí mới để thực hiện những chức năng cơ
bản của hệ. Giải pháp tìm thấy mang tính khoa học nhiều hơn công nghệ.
Khoảng 4% giải pháp thuộc loại này
5. Một phát hiện khoa học hiếm hoi hay một phát minh tiên phong về một hệ
hoàn toàn mới. Khoảng 1% giải pháp thuộc loại này
Mức Độ sáng
tạo
% giải
pháp
Nguồn kiến thức Số giải pháp được
nghiên cứu
1 Giải pháp đã có 32 Kiến thức cá nhân 101
2 Cải tiến chút ít 45 Kiến thức công ty 102

3 Cải tiến nhiều 18 Kiến thức trong ngành 103
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 6
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
công nghiệp
4 Khái niệm mới 4 Kiến thức ngoài ngành
công nghiệp
105
5 Phát minh 1 Tất cả kiến thức của
loài người
106
IV. Nội Dung Các Nguyên Tắt Sáng Tạo
a) Các thủ thuật, nguyên tắc về phát minh, sáng tạo
1. Nguyên tắc phân nhỏ
Nội dung :
• Chia các đối tượng thành các phần độc lập
• Làm đối tượng thành các thành phần tháo ráp
• Tăng mức độ phân nhỏ của đối tượng
Áp dụng trong tin học:
• Nguyên tắc phân nhỏ thường dùng các nguyên tắc “2_tách
khỏi”,”3_Phẩm chất cục bộ”,”5_kết hợp”,”6_vạn năng”…
- Trong phần mềm quản lý Bán Hàng thì chương trình thường phân
thành các màn hình riêng biệt để tiện sử dụng và quản lý :màn hình
nhập hàng, màn hình xuất hàng , màn hình thông kê , màn hình báo
cáo…
2. Nguyên tắc “tách riêng”
Nội dung :
- Tách phần gây “phiền phức” ( tính chất “phiền phức”) hay ngược lại,

tách phần duy nhất “cần thiết” (tính chất “cần thiết”) ra khỏi đối
tượng.
Áp dụng trong tin học:
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 7
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
- Trong thuật toán nhận dạng hình ảnh thì một trong những khâu quan
trọng nhất là rút trích đặt trưng hình ảnh cần nhận dạng , loại bỏ đặc trưng
thừa. Nếu việc lấy các đặc trưng chính xác và loại bỏ được các đặc trưng
thừa và lỗi thì quá trình nhận dạng hình ảnh sẽ có độ chính xác cao hơn.
3. Nguyên tắc phẩm chất cục bộ
Nội dung :
- Chuyển đối tượng (hay môi trường bên ngoài, tác động bên ngoài) có
cấu trúc đồng nhất thành không đồng nhất.
- Các phần khác nhau của đối tượng phải có những chức năng khác
nhau.
- Mỗi phần của đối tượng phải ở trong những điều kiện thích hợp nhất
đối với công việc.
Áp dụng trong tin học:
- Trong chương trình quản lý version code trên mạng ví dụ trang:
redmine.rad.fpt.net , thì mỗi người dùng đều có những chức năng và
nhiệm vụ riêng khi đăng nhập vào như user A thì khi đăng nhập vào chỉ
được quyền update,commit version code, user B thì khi đăng nhập vào thì
được quyền add user, delete version code, add project mới.
4. Nguyên tắc phản đối xứng
Nội dung :
- Chuyển đối tượng có hình dạng đối xứng thành không đối xứng ( nói
chung, làm giảm bậc đối xứng).

Áp dụng trong tin học :
-Áp dụng nguyên lý phản đối xứng để xây dựng các thuật toán mã hóa
như cho chuỗi sau RITHMALGO , dùng nguyên lý phản đối xứng để xây
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 8
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
dựng thuật toán dịch chuyển các ký tự để được chuỗi có nghĩa
ALGORITHM.
5. Nguyên tắc kết hợp
Nội dung :
- Kết hợp các đối tượng đồng nhất hoặc các đối tượng dành cho các đối
tượng kế cận.
- Kết hợp về mặt thời gian các hoạt động đồng nhất hoặc kế cận.
Áp dụng trong tin học:
- Trong lập trình cổ điển ( lập trình theo dạng cấu trúc), khi đó dữ liệu
và chức năng là những thành phần riêng biệt. Khi chuyển sang lập
trình hướng đối tượng thì dữ liệu và chức năng (phương thức,sự kiện)
gộp chung trong một đối tượng, đây chính là khái niệm Class.
- Các ngôn ngữ cấp cao thường cho phép kết hợp với mã nguồn
Assembly
- Máy vi tính cho phép chạy nhiều HĐH trên cùng một máy (Multi boot,
Máy ảo “Pc Virtual,VMware”).
6. Nguyên tắc vạn năng
Nội dung :
- Đối tượng thực hiện một số chức năng khác nhau, do đó là không cần
sự tham gia của đối tượng khác.
Áp dụng trong tin học:
- Máy vi tính ngày càng có nhiều chức năng ngoài việc đáp ứng công

việc hàng ngày, nó còn có thể là trung tâm giải trí như : Nghe nhạc,
xem phim, xem tivi, chơi game, truy cập Internet …
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 9
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
7. Nguyên tắc chứa trong
Nội dung :
- Một đối tượng được đặt bên trong đối tượng khác và bản thân nó lại có
thể chứa những đối tượng khác …
- Một đối tượng chuyển động xuyên suốt bên trong đối tượng khác
Áp dụng trong tin học:
- Folder : Folder này có thể chứa những Folder con khác và tiếp tục như
vậy những Folder khác lại chứa những Folder con khác nữa. Việc thiết
kế theo nguyên tắc chứa trong này làm cho việc lưu trữ trong sáng,gọn
gàng, dễ dùng và dễ quản lý.
- Đối với phần mềm có chức năng phân quyền , muốn truy cập vào thao
tác bên trong thì phải qua màn hình đăng nhập, đăng nhập thành công
mới truy cập màn hình bên trong được
8. Nguyên tắc phản trọng lượng
Nội dung :
- Bù trù trọng lượng của đối tượng bằng cách gắn nó với đối tượng
khác, có trọng lực nâng.
- Bù trừ trọng lượng của đối tượng bằng tương tác với mội trường như
sử dụng các lực thủy động, khí động …
Áp dụng trong tin học:
- Các phần mềm diệt vi rút free thì bù trừ lại sẽ không được nâng cấp
bảng mới, còn phần mềm diệt vị rút có bảng quyền tính phí thì bù trừ
lại sẽ được cập nhật bảng mới nếu có và sẽ bảo trì.

9. Nguyên tắc gây ứng xuất sơ bộ
Nội dung :
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 10
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
- Gây ứng suất trước đối với đối tượng để chống lại ứng suất không cho
phép hoặc không mong muốn khi đối tượng làm việc (hoặc gây ứng
suất trước để khi làm việc sẽ dùng ứng suất ngược lại).
Áp dụng trong tin học:
- Trước khi là lập trình viên : Cấn phải nghiên cứu ngôn ngữ và học giải
thuật lập trình trước đã. Có nghĩa phải học và đào tạo trước khi làm
việc.
- Trước khi bắt tay vào code một project thì cần chuẩn bị docment,
specification …trước để làm hiệu quả hơn.
10. Nguyên tắc thực hiện sơ bộ
Nội dung :
- Thực hiện trước sự thay đổi cần có, hoàn toàn hoặc từng phần đối với
đối tượng.
- Cấn sắp xếp đối tượng trước, sao cho chúng có thể hoạt động từ vị trí
thuận lợi nhất, không mất thời gian dịch chuyển .
Áp dụng trong tin học:
- Trong viện phân loại văn bản dạng Html : ta phải xóa các Tag Html
của văn bản trước khi phân loại. Điều sẽ tránh khỏi nhầm lẫn trong
việc phân loại do thông tin trong các Tag Html (“những thông tin
không cần thiết”) và sẽ làm giảm thới gian khi phân loại do chỉ phân
loại trên nội dung chính…
11. Nguyên tắc dự phòng
Nội dung :

- Bù đắp độ tin cậy không lớn của đối tượng bằng cách chuẩn bị các
phuơng tiện báo động, ứng cứu, an toàn.
Áp dụng trong tin học:
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 11
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
- Trong lập trình : Cần Backup các version đã chạy tốt trước khi nâng
cấp thêm những yếu cấu mới, để tránh khi sai sót gì còn có bản dự
phòng để sửa chữa …
- Trong Quản trị CSDL : cần Backup dữ liệu (“Database”) thường
xuyên theo định kỳ nào đó. để lỡ CSDL hư hay bị Virus phát hoại còn
có bản backup mới nhất để phục hồi lại, tránh mất mát ở mức thấp
nhất nếu có thể.
12. Nguyên tắc đẳng thế
Nội dung :
- Thay đổi điều kiện làm việc để không phải nâng lên hay hạ xuống các
đối tượng.
- Quỹ tích của những điểm có cùng một thế năng, gọi là mặt đẳng thế.
Trong vật lý người ta đã chứng minh được rằng, một vật chuyển động
trên mặt đẳng thế thì không sinh công.
Áp dụng trong tin học:
- Lập trình ứng dụng web, có một số trường hợp vì giới hạn băng thông
của đường truyền, ta không thể load một trang web với dung lượng
lớn, vì vậy để giữ nguyên băng thông của đường truyền ta phải tối ưu
mã nguồn của website (image, javascript…)
13. Nguyên tắc đảo ngược
Nội dung :
- Thay vì hành động theo nhu cầu của bài toán, hành động ngược lại (ví

dụ không làm nóng mà làm lạnh đối tượng).
- Làm phần chuyển động của đối tượng (hay mội trường bên ngoài)
thành đứng yên và ngược lại phần đứng yên thành chuyển động.
- Lật ngược đối tượng
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 12
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
Áp dụng trong tin học:
- Trong lãnh vực đồ thị, khi yêu cầu chứng minh hai đồ thị liên thông
nhau, ta thường giả sử ngược lại là chúng không liên thông và ta đi
chứng minh điều này vô lý (hay không thể xảy ra). Đây cách chứng
minh phản chứng rất thường dùng trong Toán và Tin.
- Áp dụng vào một số thuật toán mã hóa va hàm băm thông tin
14. Nguyên tắc cầu (tròn) hóa
Nội dung :
- Chuyển những phần thẳng của đối tượng thành cong, mặt phẳng thành
mặt cầu, kết cấu hình hộp thành kết cấu hình cầu.
- Sử dụng các con lăn, viên bi, hình xoắn.
- Chuyển sang chuyển động quay, sử dụng lực ly tâm.
Áp dụng trong tin học:
- Đĩa CD,DVD,VCD …,đĩa cứng,mềm : Chính là ứng dụng nguyên tắc
này để ghi dữ liệu, vì cách lưu của nó trên từng track (vòng tròn) trên
đĩa.
- Ứng dụng trong việc xây dựng và lưu trữ các ma trận cho phép biến
đổi 1 hình ellipse sang hình tròn.
15. Nguyên tắc năng động
Nội dung :
- Cần thay đổi các đặc trưng của đối tượng hay môi trường bên ngoài

sao cho chúng tối ưu trên từng giai đoạn công việc.
- Phân chia đối tượng thành từng phần có khả năng dịch chuyển đối với
nhau.
Áp dụng trong tin học:
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 13
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
- Xây dựng phần mềm có kết nối database hay lấy API từ webservice,
phần mềm muốn thay đổi nội dung hay định dạng font, color…thì
chúng ta không cần phải sửa trong code mà update từ database hay
webservice.
16. Nguyên tắc tác động bộ phận và dư thừa
Nội dung :
- Nếu như khó nhận 100% hiệu quả cần thiết, nên nhận ít hơn hay nhiều
hơn “một chút”. Lúc đó bài toán có thể trở nên đơn giản hơn.
Áp dụng trong tin học:
- Một số giải thuật heuristic có thể cho ra thời giải gần đúng, chấp nhận
được, ví dụ bài toàn tìm đường đi với chi phí thấp nhất, cách tìm
nghiệm của một số chương trình bậc cao, bài toán nhận dạng và chẩn
đoán hình ảnh…
17. Nguyên tắc bộ xung chiều khác
Nội dung :
- Những khó khăn do chuyển động (hay sắp xếp) đối tượng theo đường
(một chiều) sẽ được khắc phục nếu cho đối tượng có khả năng di
chuyển trên mặt phẳng (hai chiều), tương tự những bài toán liên quan
đến những chuyển động (hay sắp xếp) các đối tượng trên mặt phẳng sẽ
đơn giản hóa khi chuyển sang không gian (ba chiều).
- Chuyển các đối tượng có kết cấu một tầng thành đa tầng

- Đặt đối tượng nằm nghiêng
- Sử dụng mặt sau của diện tích cho trước
- Sử dụng các luồng ánh sáng tới diện tích bên cạnh hoặc tới mặt sau
của diện tích cho trước.
Áp dụng trong tin học:
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 14
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
- Phần mềm Autocad 3D : Áp dụng “chuyển chiều” từ 2D (bản vẽ tay
trên giấy, trên máy tính 2D) đã cải thiện đáng kể cho công việc thiết kế
của các kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng do họ có thể quan sát ở mọi góc
độ như thực tế và rất dễ chỉnh sửa…
18. Nguyên tắc sự dao động cơ học
Nội dung :
- Làm cho đối tượng giao động
- Nếu đã có giao động tăng tần suất giao động
- Sử dụng tần số cộng hưởng
- Thay vì sử dụng các bộ phận rung cơ học, dùng các bộ rung áp điện
- Sử dụng siêu âm kết hợp với trường điện từ.
Áp dụng vào trong tin học:
- Ứng dụng nguyên lý dao động cơ học vào việc xây dựng các phần
mềm điều khiển các thiết bị trong y học như: máy siêu âm, máy chụp
CT, chụp cắt lớp…
19. Nguyên tắc tác động theo chu kỳ
Nội dung :
- Chuyển tác động liên tục thành tác động chu kỳ (xung)
- Nếu đã có tác động chu kỳ, hãy thay đổi chu kỳ
- Sử dụng thời gian giữa các xung để thực hiện tác động khác

Áp dụng vào trong tin học:
- Lấy thời gian khi CPU rãnh, để cho phép chạy multitask (hay đa tiến
trình “multi proceses”)
- Các dịch vụ ngân hàng, chứng khoán… thường gởi các bản sao kê số
dư hay các báo cáo tài chính định kỳ theo tuần, tháng, quý…
20. Nguyên tắc tác động hữu hiệu
Nội dung :
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 15
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
- Thực hiện công việc một cách liên tục (tất cả các phần của đối tượng
cần luôn làm việc ở chế độ đủ tải).
- Khắc phục vận hành không tải và trung gian
- Chuyển chuyển động tịnh tiến sang chuyển động quay.
Áp dụng vào trong tin học:
- Thiết kế máy tính Server cho phép chạy liên tục 24/24 ngày này sang
ngày khác.
21. Nguyên tắc vượt nhanh
Nội dung :
- Vượt qua những giai đoạn có hại hoặc nguy hiểm với vận tốc lớn
- Vượt nhanh để có được hiệu ứng cần thiết.
Áp dụng vào trong tin học:
- Trong các ngôn ngữ lập trình ta có thể sử dụng các lệnh như: go to,
break, exit… để thời gian thực thi nhanh hơn.
22. Nguyên tắc chuyển hại thành thắng
Nội dung :
- Sử dụng các tác nhân có hại (ví dụ tác động có hại của môi trường) để
thu được hiệu ứng có lợI

- khắc phục tác nhân có hại bằng cách kết hợp với tác nhân có hại khác.
- Tăng cường tác nhân có hại đến khi nó không còn có hại nữa.
Áp dụng vào trong tin học:
- Virus là có hại nhưng ta cũng dựa vào những Virus này để phát hiện ra
các lổ hổng của phần mềm, rồi khắc phục chúng vậy tức là ta đã biến
Virus có hại thành tác nhân kiểm lỗi cho phần mềm của chúng ta
(thành cái có lợi).
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 16
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
23. Nguyên tắc quan hệ phản hồi
Nội dung :
- Thiết lập quan hệ phản hồi
- Nếu có quan hệ phản hồI, hãy thay đổi nó
Áp dụng trong tin học:
- Khi đăng ký vào một trang web nào đó , thì thường có một mail phản hồi
lại một link nào đó lại email mà ta đã khai báo , để ta click vào kích hoạt
tài khoản.
24. Nguyên tắc sử dụng trung gian
Nội dung :
- Sử dụng đối tượng trung gian, chuyển tiếp.
Áp dụng trong tin học :
- Trong lập trình sắp xếp mảng tang hay giảm dần, ta khai báo biến
temp để làm biến trung gian trong việc sắp xếp : temp = a[i] , a[i] =
a[j] , a[j] = temp.
25. Nguyên tắc tự phục vụ
Nội dung :
- Đối tượng phải tự phục vụ bằng cách thực hiện các thao tác phụ trợ,

sửa chữa.
- Sử dụng phế liệu, chất thải, năng lượng dư.
Áp dụng trong tin học :
- Phần mềm diệt Virus thông minh như Microsoft Sercurity Essentials thì
phát hiện virus tự động diệt , hoặc khi mỗi lần khởi động window lên thì
tự động update phiên bảng mới nhất.
26. Nguyên tắc sao chép
Nội dung :
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 17
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
- Thay vì sử dụng cái không được phép, phức tạp đắt tiền, không tiện lợi
dễ vỡ, sử dụng bản sao.
- Thay thế đối tượng hay hệ các đối tượng bằng các bản sao quang học
(ảnh, hình vẽ) với các tỉ lệ cần thiết.
- Nếu không thể sử dụng bản sao quang học ở vùng biểu kiến (vùng ánh
sáng nhìn thấy được bằng mắt thường), chuyển sang sử dụng bản sao
hồng ngoại hoặc tử ngoại.
Áp dụng trong tin học :
- Trong window thì ta có thể copy các file, folder từ foder này sang
folder khác một cách dễ dàng.
27. Nguyên tắc rẽ thay cho đắt
Nội dung :
- Thay thế đối tượng đắt tiền bằng bộ các đối tượng rẻ có chất lượng
kém hơn.
Áp dụng trong tin học :
- Thay vì dùng các phần mềm có bản quyền chi phí đắt , thì ta cũng có
thể dùng các phần mềm open source.

28. Nguyên tắc thay thế sơ đồ cơ học
Nội dung :
- Thay thế sơ đồ cơ học bằng điện, quang, nhiệt, âm hoặc mùi vị.
- Sử dụng điện trường, từ trường và điện từ trường trong tương tác đối
với đối tượng.
- Chuyển các trường đứng yên sang chuyển động, các trường cố định
sang thay đổi theo thời gian, các trường đồng nhất sang có cấu trúc
nhất định.
- Sử dụng các trường kết hợp với các hạt sắt từ.
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 18
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
Áp dụng trong tin học :
- Thay thế việc lưu giữ liệu bằng cách ghi chép thông thường trên giấy
bằng lưu trữ trên băng đĩa (Cdrom, đĩa mềm, Ổ cứng …)
29. Nguyên tắc sử dụng các kết cấu thủy và khí
Nội dung :
- Thay cho các phần đối tượng ở thể rắn, sử dụng các chất khí và lỏng :
nạp khí, nạp chất lỏng, đệm không khí, thủy tĩnh, thủy phản lực.
Áp dụng trong tin học :
- Trong case CPU thì luôn sử dụng bộ hệ thống quạt chạy làm mát CPU.
30. Nguyên tắc sử dụng bao mềm dẻo và mềm mỏng
Nội dung :
- sử dụng các vỏ dẻo và màng mỏng thay cho các kết cấu khối.
- Cách ly đối tượng với môi trường ngoài bên ngoài bằng các vỏ dẻo và
màng mỏng.
Áp dụng trong tin học :
- Vỏ các thiết bị như usb, ỗ cứng di động… làm bằng nhựa dẻo để

chống sốc và nước.
31. Nguyên tắc sử dụng vật liệu nhiều lỗ
Nội dung :
- Làm cho đối tượng có nhiều lỗ hoặc sử dụng thêm những chi tiết nhiều
lỗ (miếng đệm, tấm phủ …)
- Nếu đối tượng đã có nhiều lỗ, sơ bộ tẩm nó bằng chất nào đó.
Áp dụng trong tin học :
- Case của CPU : Thường có nhiều lỗ để thoát khí, làm cho nhiệt độ
trong thùng hạ xuống .
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 19
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
32. Nguyên tắc đổi màu
Nội dung :
- thay đổi màu sắc của đối tượng hay mội trường bên ngoài
- Thay đổi độ trong suốt của đối tượng hay môi trường bên ngoài.
- Để có thể quan sát được những đối tượng hay những quá trình, sử
dụng các chất phụ gia màu, huỳnh quang.
- Nếu các chất phụ gia đó đã được sử dụng, dùng các nguyên tử đánh
dấu.
- Sử dụng các hình vẽ, ký hiệu thích hợp.
Áp dụng trong tin học :
- Trong các Form nhập liệu những phần cho phép nhập thì sẽ có màu
khác với những phần không được phép nhập, điều này tạo cho người
sử dụng dễ thao tác hơn …
- Áp dụng trong các thuật toán tô màu như Greedy,bản đồ,…
33. Nguyên tắc đồng nhất
Nội dung :

- Những đối tượng, tương tác với các đối tượng cho trước, phải được
làm từ cùng vật liệu (hoặc từ vật liệu gần về các tính chất) với các vật
liệu để tạo đối tượng cho trước.
Áp dụng trong tin học :
- Trong phần mềm các form nhập liệu phải có giao diện chuẩn như :
màu sắc, cách bố cục các nút, textbox, label … phải giống nhau. Các
form thông báo phải đống nhất như : Thông báo cần chú ý phải có màu
đỏ, các form hỏi đáp phải có các biểu tượng như dấu “?” phải giống
nhau …
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 20
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
34. Nguyên tắc loại bỏ và tái sinh từng phần
Nội dung :
- Phần đối tượng đã hoàn thành nhiệm vụ hoặc trở nên không cần thiết
phải tự phân hủy (hoà tan,bay hơi…).
- Các phần mất mát của đối tượng phải được phục hồi trực tiếp trong
quá trình làm việc.
Ứng dụng trong tin học :
- Trong kỹ thuật lập trình khi ta gọi các hàm hay thủ tục, sau khi thực thi
xong thì các biến được khai báo cục bộ bên trong các hàm sẽ tự động hủy.
35. Nguyên tắc đổi các thông số hóa lý của đối tượng
Nội dung :
- Thay đổi trạng thái của đối tượng
- Thay đổi nồng độ hay độ đậm đặc
- Thay đổi độ dẻo
- Thay đổi nhiệt độ, thể tích.
Áp dụng vào trong tin học:

- Để lưu trữ được nhiều dữ liệu, ta cần phải nâng cấp ỗ cứng(vài trăm
GB…)
36. Nguyên tắc sử dụng chuyển pha
Nội dung :
- sử dụng các hiện tượng, nảy sinh trong các quá trình chuyển pha như
thay đổi thể tích, tỏa hay hấp thu nhiệt lượng …
Áp dụng vào trong tin học:
- Lập trình nhúng trên các thiết bị điện – điện tử , thường chuyển pha để
khi có thao tác tắt/bật , đèn sáng hay tắt, hoặc đèn chuyển màu…
37. Nguyên tắc sử dụng nở nhiệt
Nội dung :
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 21
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
- Sử dụng sự nở hay co nhiệt của các vật liệu
- Nếu đã sử dụng nở nhiệt, sử dụng vài vật liệu có các hệ số nở nhiệt
khác nhau.
Áp dụng vào tin học:
- Đo nhiệt độ phòng server bằng các nhiệt kế điện tử.
38. Nguyên tắc sử dụng các chất Oxy hóa
Nội dung :
- Thay không khí thường bằng không khí giàu Oxy.
- Thay không khí giàu Oxy bằng chính Oxy.
- Dùng các bức xạ ion hóa tác động lên không khí hoặc oxy.
- Thay oxy giàu Ôzôn (hoặc ôxy bị ion hoá) bằng chính ôzôn.
Áp dụng vào tin học
- Sử dụng các chất chống oxy hóa để chế tạo ra các bộ vi xử lý, các loại
RAM, ROM…

39. Nguyên tắc sử dụng môi trường trơ
Nội dung :
- Thay môi trường thông thường bằng môi trường trung hòa.
- Dưa thêm vào đối tượng các phần, các chất phụ gia trung hòa…
- Thực hiện quá trình trong chân không.
Áp dụng vào trong tin học:
- Để tăng tuổi thọ cho các máy tính, các bản mạch điện tử thường được
làm trong các môi trường trơ.
40. Nguyên tắc sử dụng vật liệu tổng hợp
Nội dung :
- Vật liệu composite, còn gọi là vật liệu compozit là vật liệu tổng hợp từ
hai hay nhiều vật liệu khác nhau tạo nên vật liệu mới có tính năng hơn
hẳn các vật liệu ban đầu, khi những vật liệu này làm việc riêng rẽ.
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 22
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
Áp dụng vào trong tin học:
- Các nhà khoa học IBM đã áp dụng công nghệ nano composite để chế
tạo ra các máy tính “siêu nhỏ”.
b) Liên Hệ Các Nguyên Lý Trong Chương Trình Giải Trí Truyền Thông Đa
Phương Tiện
1. Giới thiệu chương trình:
Đây là chương trình thực tế của trung tâm R&D công ty cổ phần FPT
Telecom. Ứng dụng hiện có mặt trên thị trường có tên là FPT Play HD.
Chương trình viết bằng ngôn ngữ actionscript 2.0 trên flash cs4 kết hợp với
board box (hình dưới) nổi tiếng của hãng sigma Việt Nam, tạo nên chương
trình giải trí truyền thông đa phương tiện.
Giao diện:

o Màn hình DỊCH VỤ: gồm các chương trình như : xem truyền
hình, xem phim truyện, nghe nhạc, dịch vụ down load phim
Fshare.
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 23
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
o Màn hình MẠNG CHIA SẺ: cho phép các máy tính cùng chia sẽ
dữ liệu, thông tin trong cùng mạng.
o Màn hình THIẾT BỊ LƯU TRỮ: hỗ trợ gắn thiết bị USB
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 24
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
o Màn hình KHO ỨNG DỤNG: cho phép chạy các ứng dụng
Youtube , Picasa , …
o
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm
Trang 25
Môn PPNCKH Trong Tin Học Tìm hiểu và nghiên cứu các nguyên lý
giải quyết vấn đề trong chương trình
giải trí truyền thông đa phương tiện
2. Liên hệ các nguyên tắc sáng tạo trong chương trình:
Nguyên tắc phân nhỏ:
o Chương trình được phần thành các màn hình khác nhau, để phân
loại các chức năng khác nhau, mục đích để người dung dễ dàng
quản lý và sử dụng.
Nguyên tắc tách riêng:

o Trong dịch vụ phát kênh truyền hình, để giảm tín hiệu nhiễu
sóng trên màn hình, thì các nhà phát triển dịch vụ phải tách, lọc
sóng nhiễu ra khỏi đường truyền kênh, để đem lại dịch vụ phát
kênh tốt nhất.
Nguyên tắc kết hợp:
HVTH: Nguyễn Minh Tuấn Giảng Viên: GS.TSKH Hoàng Kiếm