lí thuyết hoá học phần este lipt

Gv: Hà Thành Trung

1

Bài 13: ESTE - LIPIT

A- ESTE


- Khi thay nhóm -OH trong nhóm -


R-C-OH + HO--C-O- + H
2
O
O O
 RCOOR’ ( 

  )
Công thc : C
a
H
2a+1
COOC
b
H
2b+1
     
hay C
n
H

2n
O
2


  
2. Danh pháp :

VD :
HCOOCH
3

CH
2
=CH-COOCH
3


a.C
2
H
4
O
2
có 1 đp este:
. HCOO-CH
3

b.C
3

H
6
O
2
có 2 đp este:
. HCOO-C
2
H
5

. CH
3
-COO-CH
3

c. C
4
H
8
O
2
có 4 đp este :
. HCOO-CH
2
-CH
2
-CH
3


.
HCOO-CH-CH
3



CH
3

. CH
3
COOC
2
H
5

. C
2
H
5
COOCH
3


H
2
SO
4

t

o

Gv: Hà Thành Trung

2


- 
- 
- 
giữa các phân tử este không tạo được liên kết
hidro và liên kết hidro giữa các phân tử este với các phân tử nước rất kém.
- 
. iso amyl axetat : CH
3
COOCH
2
CH
2
CH(CH
3
)
2

. benzyl axetat : CH
3
COO-CH
2
-C
6

H
5
mùi hoa nhài
. etyl propionat : CH
3
-CH
2
-COO-CH
2
-CH
3



C
n
H
2n
O
2
+


O
2

o
t

nCO

2
+ nH
2
O

2
= mol H
2
O


RCOO
2
O ROH
 Pư xà phòng hóa
RCOOCOONa + ROH

HCOOR + AgNO
3
+ NH
3
+ H
2

CH
2
=CH-COOR + Br
2
 CH
2

Br  CHBr  COOR
CH
2
=CH-COOR + H
2


CH
3
 CH
2
 COOR

COOCH
3

CH
2
=C-COOCH
3









(-CH

2
-C-)
CH
3
CH
3

Metyl metacrylat 


R  C-OH R-C-O-
2
O
O O
H
2
SO
4

t
o

H
2
SO
4

t
o

Gv: Hà Thành Trung

3

2. Este không no :
R  COOH + CHCH  R COOCH=CH
2



phòng,



B- LIPIT
 :



1.  
>=16 không phân nhánh) 
CT chung:
CH
2
CH
CH
2
R
1
COO

R
2
COO
R
3
COO

2. 

 

+ Axit stearic : C
17
H
35

+Axit panmitic : C
15
H
31

+Axit oleic : C
17
H
33

+Axit linoleic : C
17
H
31



3. 
a) Phản ứng thủy phân:
+ :
+ H
2
/Ni
Gv: Hà Thành Trung

4

CH
2
CH
CH
2
R
1
COO
R
2
COO
R
3
COO
+ H
2
O
R

1
COOH + R
2
COOH
+ R
3
COOH +
CH
2
CH
CH
2
OH
CH
OH
OH


- 
- 


+ hóa:
CH
2
CH
CH
2
RCOO
RCOO

RCOO
+ 3NaOH
3RCOONa +
CH
2
CH
2
OH
CH
OH
OH


- 
- 
- n
NaOH
= 3.n
glixerol


b) Phản ứng cộng với H
2
(đối với chất béo không no):
VD: (C
17
H
33
COO)
3

C
3
H
5
+ 3H
2

,
o
xt t

(C
17
H
35
COO)
3
C
3
H
5




 
 
  