Luận văn ThS. Kinh tế Mô hình Cánh đồng mẫu lớn ở Việt Nam hiện nay

1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ


PHẠM THỊ THỦY


MÔ HÌNH "CÁNH ĐỒNG MẪU LỚN"
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Chuyên ngành: Kinh tế chính trị
Mã số : 60 31 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ



NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS. ĐỖ THẾ TÙNG


Hà Nội – 2014


2

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, dưới sự
hướng dẫn của GS, TS. Đỗ Thế Tùng. Các số liệu và trích dẫn trong luận văn là trung

thực. Kết quả nghiên cứu của luận văn không trùng với bất kỳ công trình nghiên cứu nào
khác.

Tác giả luận văn


Phạm Thị Thủy







3
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
STT
Ký hiệu
Nguyên nghĩa
1
AGPPS
 phn Bo v thc vt An Giang
2
BVTV
Bo v thc vt
3

ng mu ln
4
CP

C phn
5

ng bu Long
6


7
FF
Famers Friend
8
GAP
Vietnamese Good Agricultural Practices (Quy
 thc  sn xut  nghip tt)
9
HT

10
KHCN
Khoa hh
11
NN&PTNT

12
TNHH
m hu hn
13
UBND


4
DANH MỤC CÁC BẢNG
STT
Số hiệu
Tên bảng
Trang
1
2.1
Ding mu ln v 
 2011  An Giang
29
2
2.2
Di ng mu ln v 
2011  An Giang
32
3
2.3
Ding mu ln v Thu
 An Giang
75

4
2.4
Ding mu ln v 
-2012  An Giang

5
2.5
Ding mu ln v 
2012  An Giang
76
6
2.6
Din ng mu ln v 
 2013  An Giang
76
7
2.7
S h 
AGPPS t chc
76
8
2.8
Hiu qu kinh t c
ng mu ln  An Giang
77
9
2.9
Kt qu ng mu
ln   
78

10
2.10
Kt qu  cho d 
ng mu l  Ki
 
79





5
MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
Chương 1: KINH TẾ NÔNG HỘ VÀ “CÁNH ĐỒNG MẪU LỚN” –
MỘT MÔ HÌNH THÍCH HỢP ĐỂ CHUYỂN KINH TẾ NÔNG HỘ LÊN
SẢN XUẤT HÀNG HÓA LỚN 8
1.1. NHM CA KINH T 8
1.1.1.  h 8
1.1.2. Nhm ca kinh t h 10
1.1.3.Nhm ca kinh t h trong kinh t th 
qui ch  c ta 14
  U TT YU CHUYN KINH T    N
XUT LN 15
c h 16
1.2.2.  trang tri 18
t cng mu ln 20
Chương 2: NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CHỦ YẾU CỦA MÔ HÌNH “CÁNH
ĐỒNG MẪU LỚN” QUA KHẢO SÁT MỘT SỐ CÁNH ĐỒNG MẪU

LỚN Ở VIỆT NAM 25
2.1  PHN BO V THC V
NG MU LN 25
2.2 NHM CNG MU L
AN GIANG 29
NG MU LM T
 35
2.3.1 Mt s  ch ng mu ln ti
 35
2.3.2 Nhn ch cng mu lm 
 38


6
Chương 3: NHỮNG GIẢI PHÁP ĐỂ NHÂN RỘNG MÔ HÌNH “CÁNH
ĐỒNG MẪU LỚN” 47
3.1 NHNG THUN L       
NG MU L 47
3.1.1 Nhng thun li 47
3.1.2 Nhng mu ln 48
3.2 NHNG GI NG
MU L 50
c c bi
  h c tip ch 
ng mu ln 50
p gii quyt via
 55
        c phc v sn xu 
nghi k thut t c ca h 58
ng mu ln cng mt v

khoa h ng loi git cho sn xut 60
3.2.5 T chng mp vi kh , la chn
ht sn xu  t
vn 64
 i l
 65
KẾT LUẬN 68
TÀI LIỆU THAM KHẢO 71
PHỤ LỤC 75


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Kinh t   c ta t khi thc him,
c l nhim ca sn xut nh
i phi chuyc sn xung chung
   s  t v p ch bi  sn
phm, hoc gia nhp h
u kic ta hit (3 
thng mu l.
ng mu lt trong nhp v
chuyn kinh t  n xun nhm gii quyng
t n xu
ng nhu cu th ng gn vu ki
ca tng mu l t cp
n, mt mt t mnh ca t
sn xut lc k lut c
h p, ci thii snh rung cc
tp trung rung mu ln tu kin xut

t khu lm bo ch
c cng quc t
y, cu thc ti ng mu
l i cu qung mu ln  c
ta hic ch .
2. Tình hình nghiên cứu
ng mu lc t chc sn xu t bn
p vp t sn xut nh 
sn xun. T  n nay, B 


2
tri  
tnh Nam B m  mt s tnh Bc B.
 u v  
tring mu l Vit Nam.
Quynh s 80/2002/Qs- th s
24/2003/CT-TTg v u gn vi ch bin, . Coi
ving ng mu l t gi
ph n bn
vNgh quyt s 
ca Quc hy, B n ch 
rng mu l  
 t t s m khuyn
 n c.
 c  Cng cc kinh t hn
p (2012) v ng mu lng
 tht s v n v m ca
sn xu ng mu lng
 ng mu

lng mu lc t chc li sn xu
 t gip, tp hp nh l
tu king nhng k thut mi quyu ra i
 ng mu ln gi 
c - p - c - 
 ng l
cao. V a doanh nghip: doanh nghip c ging, thuc bo v
thc vng dn k thup cho
n vn chuy


3
u thm thu hot, doanh nghi
m tr trong m thu tin vn
chuyy, doanh nghing ra cung c
 sn phu ra. i vng
 sn xup lc vi c tp
 ng mt n xuc h tr i mt s
      p d   n xu  p;
khuyn giao tin b khoa hc k thut
n xu bi sn xuc
k lut, kin thc th  tr c h
p  ng s  73 (1-      
ng mu ln   n v   
 
n, nhim v m quan trng c phn Lam
- doanh nghip sn xu
ng Vit Nam. Doanh nghiu nn phm c
ng, t chc sn xu  gia
ng cc h t

chc li sn xung bn v t gia
p theo chui cung , tp h
 l tu king k thut mng b, gii
quyu ra i cho sn xua
 - p - dch v 
 chc sn xun tp trung. 




 


,  , 












   i . 


4





 ng 






,  



















, 












 ,  ,
 , 






sn. 














































ng mu ln  c ngot m Nguy
 Th 
vit cc ngot mi cho n
c ta trong nhi.
 ng
m chu qu
kinh t cng mu ln  mt s y li nhun
c t i sn xun
kinh t i bnh ni lc cn xup.
n t - u
qu t ng mu l
t, chn so v
n xut li th.

ng mu l bc trng ca mt s 
ng mu lo v thc vt An Giang trin khai
ti min B t bi c
ca ru        p, nhiu t  y theo
c s  to mt


5
vng ch
  doanh nghiu ra gp nhau. M

u qu.
V  thc tin, B c hin
mt s  t s .
T ng dng tin b khoa hc  k thung
ng mu ln gn v sn phc Thin  
 nhim.
 C ng nghi
 chc l ng mu ln.
Ti An Giang, B  chc Hi ngh n
ng mu ln trong sn xu Nam B (2012).
 ng mu l  v

Chi cc bo v thc vt tnh B chc khai
ging 4 ln tp hung mu ln.
 p cng mu li
nh  v c ti
 kinh t  v ng mu
ln v   n xut
l   v c tin.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
 ng mu l t  xut gi
 .


6
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Mu chuyn kinh t  n xun
ng mu ln v
 mt s p vu kip Vit Nam hin nay.

ng mu ln, nhiu kim,
a mi ch th p ch bi n;
h c.
 xut gi ng mu ln.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
La chng mu l An
m  t 

5. Đóng góp mới của luận văn
c trng mu
ln  m ch yu c
 coi mt b
khoa hc) bn vu
kin thun li trong n khai.
 xut nhng gi  ng .
6. Phương pháp nghiên cứu
Vn du ca khoa hc kinh tc bit coi
trn t u thc ting h
s dng s liu th
7. Kết cấu luận văn
i m u, kt lun, danh mu tham kho, luc
kt c7 tit.



7

Chương 1: Kinh t  ng mu l m
h chuyn kinh t  n xut n.
Chương 2: Nhm ch yu c

mt s ng mu l Vit Nam.
Chương 3:Nhng gi
ng mu l.



8
Chương 1
KINH TẾ NÔNG HỘ VÀ “CÁNH ĐỒNG MẪU LỚN” – MỘT MÔ HÌNH
THÍCH HỢP ĐỂ CHUYỂN KINH TẾ NÔNG HỘ LÊN SẢN XUẤT
HÀNG HÓA LỚN

1.1 . NHM CA KINH T 
1.1.1 Định nghĩa kinh tế hộ
u quan nim v hi hc Tng hp
Lisbon cho r t tp hp nht t
quan h mt thit vo ra vt ph bo t
b [37, tr114]. V n thp quc
cho r       i m  
[36, tr38]. Khi kh h 
c vi
 u hi ta quan nim h 
chung huyt tc t tc  chung trong m
chung m [38]m kinh t th
ng c  kinh t   
 c hong sn xut ch yu dng
t hp vu sn xut thuc quyn s hu (hay quyn chim
hu) ca h c ht nhng nhu cu ca b, ch n phm
tha ra mn cht ca kinh t h, trong thc ting
biu hin c th in nay  ng loi h 

Một là, nhng h  cn thi
ng thiu tri thc v , sng thu
 ng  c chuyng quyn s
dc chia c, ch tr


9
gia c t i thii sng ca hu kin
n th ng.
Hai là, nhng h   ng m ng ph 
rut cng h n, lao
a h i ch hoc  
vi n p ca h t
 b suy sp, ch cn b 
ng h n gp lo 
vi lo ng ng ln  .
Ba là,  c trung. Nhng h ng
p vi s ng trong hn dic chia,
h loc nhn chuyng quyn s d
mt di ni v khn cp h ng.
Mt b phn h lo      t t cung t cp, di 
m rt hp. M a h   s c, thc
phm cn thi n pha m
a h rt bn xut vi m cp, t
c mua ca h th ngi cho s n
c th ng. Mt b pha s h thuc loi
n xut, c  ng,
n xunh tranh gay gy s 
i b n pht s 
tr  trang tri kinh doanh theo ln ch c lng

 ng.
Bốn là, nhng h ch trang trc din,
mm thu li nhun, ch yu dc s d
c sn xut nh chim


10
i nhu kip ln vt
  p nh. Ch trang tr     u cho kinh t 
n nay  c ta phn ln trang tri v,
s trang tri thc s sn xuu.
1.1.2. Những ưu điểm của kinh tế hộ














 , 







cung, 











 , 

 , 

. Ngh
quyt 10 v i m qu 
a kinh t h, coi h 
kinh t t ch c giao quyn s dt. Thc hii mi ci
hc l   quyt s 10
v i mi qu ng g quyt
10 ch t  n 15
 n phm cun h  ch
   np thu; H c
quyn t ch v ru
.

y vi Ngh
quyng sn xuc gii s c ca
    kinh t t ch. So vn thc
hi  ch ca h c khng
c t. H  ch i ch 
 n xut. M t ch 
 n: s hu, qung lc mi
 nhi h  
s n xut, ch ng mua sm
  sn xut. V s ng, cho tc
ng 11 triu h  
n m ng 200 h [13]


11
 thi k tin h i k  
lo . S  sn xuc thu nh
bc l nh vai t t ch ca h c hin vai
c t n kt qu: h n v kinh t ch yu 
 p ki
a v kinh t ch yu th hin  ch h c
t chc sn xut ch yp, cung ci b phm
i. V n thc phm, kinh t h p 95%-98% sn phm
n 100% rau qu. V sn phc, kinh t h to ra
mt khm t trng khoxut
kh-2 triu t [13]. Sau mt thc tin,
 d y rng kinh t p  n mnh phn ln
  ng ca kinh t h.
ng c i nhu v thy li, ci
to git  ng bng Bc B  rng di

 ng bp Vit Nam
sang trang s mi. T ch thii nhp
khn g t Nam va bm nhu cu
 tr, va xut khu go m n 1,5 triu
tn, tin d n 4,5 triu tn ru tn n nay.
Kinh t  m sau:
Một là,  kt qu sn xut sau khi tr khon np thu ng
 nh ct, thuc quyt ca hc t do
 nhc sng ca h K t 
1988, vic chuyn kinh t h, ly h  kinh t n
c sng ca  t
n vn li cng lc quan


12
tr p. Nhng h u
u vnh dn chuyn dng vc
chuy tin xung mc
u qu kinh t cc chng minh trong thc t. S 
l ch c ng to ln ti s n
ca kinh t c ta trong nhi mi.
Hai là, l n t  nguyn
c ca nhi trong h a h.
H   kinh t t ch, nhi ln v v 
ca kinh t h y tin n du trong tng h  ch
n rui t
du qu i trong h t nguyn lao
 sn xu bin trong
ng h  n vi
ng c th ca tng h u kin g

mt thit v kp thi i nhng thay
i bt ng ca ngoi ci c
n lu qu ng thi
ch ng, vi ch trong t chc sn xu
 c ta, kinh t  i qua nhim mi c p
 kinh t t ch ng ch 
i m
i s c c  h  n xut kinh
doanh cc tii mt v th  
ng l y nhng tii h 
y s n kinh t  mt Nam trong
nhng i mu khi sc. Kinh t h  kinh t ng vi


13
nhng bing ca nn kinh t n, t ng gia
c s ng sn xuc t ch
li hiu qu kinh t u kin sn xup th 
kinh t n ci, h  s hu hoc ch th s d
nhu sn xut ch y c l
ng chung ci; h gc t chc sn xu
nghi vn xup. H v 
  ng mi quan h i trong cc,
, bo t n thng.
 t c nhi trong
 ng sn xut sn phm
ch v  cung ca
 gm nh tu nh
tu        ng khi cn thi ng c 
i tr n hoi

v t, thu hoch a
h  ng, tay ngh c bi
ng tic nhc ngh, hon tung
c
Ba là, kinh t h  kt hp vi ngh th  tn dng
thu kin quy
u tip t m vii
i ho ng
thi gia dng tha
 n phm th   ng nhu cu sinh hot ca
            ki   p.


14
ng ngh ph   kinh t 
n xun.
1.1.3.Những nhược điểm của kinh tế hộ trong kinh tế thị trường có
sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta
n ti m nhnh, kinh t  t
tim cu bc l nhm ca sn xut
nhc hu. Ni b
Thứ nhất, kinh t h p cn vch v  ca sn xut. 
t sn xung nghii thuc tp thp
nht th gii trong bi c sng  
  p cc ta nh lc
ng rung rvic tip cc ngun lc cn thit
cho trng trng vo hip,
v thut sn xut c n ch. Trong kinh t th ng,
vi sn xuc tip cn 
cho sn xu th ng bing

ng bt l 
p vi khng l  i rt cao, thiu
nh cp tin cu c  i la
ch.
Thứ hai, kinh t h thi th ng, thin vn
chuy sn phng b c
m chn c 
tp trung khng l xut khu.
Thứ ba  c
nhng dng k thung thp, sc cnh tranh
u nhiu rng nh ri ro vi


15
tin h, nh ng dng k thu
tin s t cn th ng h vn
i ng
h  n, v n hc v
tay ngh cng thp, vic t chc sn xut, kinh doanh c gia
 yu da chng sn ph
 yi d . Mt hn ch na trong
c s dng qu thi v
kim vi i s
nhp thp.
Thứ tư u ki bo qu bi
sy, kho d trng b th
m bo chn n gim thu nhp
Thứ năm, do thu nhp thn l p cch v
bo hio hing, vo him y t, bo hi
vy c sn xui sng cu bnh.

 , h thun  gp ri ro nhip thit hi nng n 
so v ng ri ro do ch b ph bin nht.
1.2 U TT YU CHUYN KINH T  N
XUT LN
Mui sng ci khc phm
ca kinh t h, bt buc phi chuyn kinh t h n xun bng
t kinh t  vp ln ch bi
n hop ho
trang tri.


16
1.2.1 Hình thức hợp tác xã
Trong nhi v khng c t
 t hin ving
 . n dn t nn kinh t k hop trung
sang nn kinh t th ng, khu vc hi qua nhi
trm. Cu mi dn dn, d gn
kt cht ch  , ng tt nhu cu dch v ca h m bt
tt nhi do th ng mang li.
Tham gia hc h tr nhng vi 
t u qu, khc nhc
n ch khi sn xu. H
phy kinh t h c c
ngun ti vng, k thu 
n xut, thc hin tu ni gi sn xu
 t chc kinh t c. H
phn b khoa h, thit b k thut hii t
n xu rng
  ng dch v   thng khuy  khuy   

khuyo, bng kin th
nghi  chc thc hin vic ph cp
c - k thu  
n s to ra nhiu ch n gii quy
i sng ng, gii
quyt nhiu v kinh t - i   quan tr thc
hi h 
tinh tht h tr  l 
m bt nhng mc ca kinh t th 


17
hi  n quan trp
n kt cu h t thn, thu l

ng h phc v .
 c hi nhu kin
ln s h c, cn phi gian chun b 
a. u ki hi so v 
tu sn xuliu sn xut quy
tp trung sngu ki h hu h
p cn nh
i tp trung rut,  khuyi nhiu vn, nhiu
kinh nghim qu. Thc trng chung c
hc vn hoc bi
nghii. T l vn c nh  
chim t l cao, t ng thiu vng, do
c u qu vn c nh, trong khi vay
gp nhi n th chp.
b. H  i pht qu

. Vic quc tp do s  hu
i vn cn ch nh
ca hu h t cn nhng s tr 
cht cng, hip hcung
ng  u ra ca sn xun nay
  
lc hong , hiu qu thp. Hp  mm nhic mt
phn nh ch v cung ng n ln phi d
.


18
c. Khi hng tt,  ng ca h
i phi gii quyt vi c biu
hiu.
d. Sn phm  , b
.
1.2.2. Mô hình kinh tế trang trại
  n xut ln bi.
Kinh t trang trtria kinh t h,  
trin lo p nhiu c ln, nh ng
bt chu thp, 
trong vic tp trung ru ng tri. 
trang tru hn ch 
- Hu h  qua ch trang tr
nhiu hn ch, sn xut ch yu dc
n b khoa hn xut.
- Hu hi thiu kin thc v khoa hc
k thut, ng lp. Nhiu trang tr
v ng sn xut, thu nhp thp. Phn ltrang tri c

tha nhn v m giao dch
v chc kinh t, nhi v.
- Thc t, ch trang tri ch t ch h 
n xut ca ch trang trang tri ln, nhn.
Thi trang tri chu thi nhiu m
u ki m rng sn xu
trnh ca Lu
hi Hu ht qu t ca trang trn
chuyng t n vng ci


19
c v
    n c  ng tr      n
t cng tru ch hoc chuyng
ngn ra ph bin. Quan h gia trang tri v
 th kinh t ng, h nghii
 v quyn l. Ranh gii
gia trang tr  h sn xut gii thc t 
rang.
- Thiu v
h tr i nhp, thi
c u kin
o, b ng,    t cu h tng yu
 rng sn xut. Hu hng tri
hi t xc tp,
y ln ph
thun vi kh n chuyn, ch bi. Th  
su ch trang trn m rn xut
m ng v.

t kinh t h vp ch
bin  p ng hi nhp kinh t
quc t hin nay phi thc hit sn xu 
sc mnh cnh tranh  th ng, nhng sn phi ca khu
v gii. S c gi tt b
c kh
 n xut lng mu ln   mt 
t hu hiu.