Slide văn 12 tây tiến _Ngọc Hà

SỞ GD VÀ ĐT ĐIỆN BIÊN
TRUNG TÂM GDTX TUẦN GIÁO
TIẾT 22,23: TAÂY TIEÁN
GV: TRẦN THỊ NGỌC HÀ
LỚP 12A1

I. Tìm hiểu chung:
1.Tác giả: Quang Dũng (1921-1988)

- Ông học hết trung học.
- Sau Cách mạng tháng Tám  tham gia quân đội.
- Sau 1954  biên tập viên nhà xuất bản Văn học.
- Ông là 1 nghệ sĩ đa tài : làm thơ, viết văn, vẽ tranh,
soạn nhạc.
- Ông có 1 hồn thơ phóng khoáng, hồn hậu, lãng
mạn, tài hoa_ đặc biệt khi viết về người lính Tây Tiến
và xứ Đoài (Sơn Tây).
- Năm 2001, ông được tặng Giải thưởng Nhà nước
về VHNT.
* Tác phẩm chính: Mây đầu ô (1986), Rừng biển
quê hương, Đường lên Châu Thuận, Thơ văn
Quang Dũng (1988)…

2. Tác phẩm:

a) Vài nét về đoàn quân Tây Tiến:
Tây Tiến là 1 đơn vị quân đội thành lập đầu 1947, có
nhiệm vụ phối hợp với quân đội Lào… địa bàn hoạt
động khá rộng… Chiến sĩ Tây Tiến phần lớn là thanh
niên Hà Nội chiến đấu trong một hoàn cảnh gian khổ,

nhưng hết sức lạc quan …

b) Hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ:
- Quang Dũng từng làm đại đội trưởng của
đoàn quân Tây Tiến năm 1947. Cuối
1948, Quang Dũng chuyển sang đơn vị
khác, một buổi chiều tại Phù Lưu Chanh
(tỉnh Hà Đông cũ) nhớ đơn vị cũ ông viết
bài thơ “Nhớ Tây Tiến”. Khi in lại, tác giả
đổi tên bài thơ là “Tây Tiến”.
- “Tây Tiến” được in trong tập thơ “Mây đầu
ô” (1986).

II. Đọc hiểu Văn bản :
1.Đọc
2. Bố cục: gồm 4 phần, được viết theo cảm hứng
lãng mạn và tính chất bi tráng :
+ Đoạn 1 (14 câu đầu) : Núi rừng Tây Bắc hùng vĩ
dữ dội và bước chân kiêu hùng của người lính Tây
Tiến.
+ Đoạn 2 (câu 15  22) : Những kỉ niệm đẹp về tình
quân dân và cảnh sông nước Tây Bắc thơ mộng.
+ Đoạn 3 (câu 23  30) : Chân dung của người lính
Tây Tiến.
+ Đoạn 4 (4 câu cuối) : Lời thề gắn bó với Tây Tiến.

3. Phân tích :

Đọan 1: Những cuộc hành quân
gian khổ của đoàn quân Tây Tiến +

khung cảnh thiên nhiên Tây Bắc hùng
vĩ, hoang sơ, dữ dội.


a) Bức tranh thiên nhiên khắc nghiệt, đầy
thử thách:
- Nỗi nhớ tha thiết của tác giả về đoàn quân Tây
Tiến – đơn vị nhà thơ đã một thời gắn bó :
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
+ Điệp từ “nhớ” trong một câu thơ.
+ Nỗi nhớ tha thiết : “nhớ chơi vơi”.
+ Địa điểm nhớ : nhớ rừng núi Tây Bắc - địa
bàn hành quân của người lính Tây Tiến.

- Những từ ngữ giàu giá trị tạo hình: “khúc khủyu”, “thăm
thẳm”,“cồn mây”,“súng ngửi trời”  diễn tả thật đắc cảnh
núi cao,dốc sâu, vực thẳm.
- “Ngàn thước lên cao/ ngàn thước xuống”: nhịp 4/3
 miêu tả dốc núi gập ghềnh, cao và sâu.
- Xa xa thấp thoáng những ngôi nhà lất phất trong mưa
rừng.
- Những mối đe dọa khủng khiếp: “thác gầm thét”, “cọp
trêu người”.
- Những địa danh gợi sự xa xôi, hẻo lánh, hoang sơ:
“Sài Khao”, “Mường Hịch”, “Mường Lát”, “Pha Luông”.
- Khói cơm nghi ngút + hương thơm lúa nếp ngày mùa
 xua tan vẻ mệt mỏi sau bao nhiêu gian khổ băng
rừng, lội suối, vượt núi, trèo đèo  tình quân dân ấm
áp.

-
Những câu thơ nhiều vần trắc như diễn tả nỗi
vất vả, nhọc nhằn của người lính trên bước
đường hành quân phải vượt qua núi cao, vực
sâu, dốc thẳm, mưa rừng, sương núi, thác gầm,
cọp dữ
Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
-
Những câu thơ có nhiều vần bằng không chỉ
làm hiện lên hình ảnh núi rừng mà còn diễn tả
cái tâm trạng của người lính bình thản trước
những gian lao.
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi


b) Hình ảnh người lính Tây Tiến :
- Phải trải qua nhiều gian
khổ, vất vả :
+ “ Đoàn quân mỏi” do
hành quân trong đêm.
+ “Anh bạn … quên
đời”
- Người lính hồn nhiên,
tinh nghịch trước gian
khổ :
“Heo hút cồn mây súng
ngửi trời”
 Dù vất vả nhưng vẫn
toát lên vẻ đẹp lãng

mạn.


Đọan 2: Những kỉ niệm đẹp
về tình quân dân trong đêm
liên hoan + cảnh sông nước
miền Tây thơ mộng.

a) Cảnh đêm liên hoan văn nghệ giữa người lính Tây Tiến với
người dân địa phương: được miêu tả bằng những chi tiết vừa
thực vừa ảo, mang vẻ đẹp của xứ lạ phương xa.
- Ánh sáng lung linh của
lửa đuốc  cả “doanh
trại bừng lên”.
- Âm thanh của tiếng
khèn, tiếng nhạc  làm
ngất ngây lòng người.
- Hình ảnh cô sơn nữ xuất
hiện trong bộ “xiêm áo”,
vừa e thẹn vừa tình tứ
“e ấp” trong vũ điệu
đậm sắc màu núi rừng
“man điệu”  làm say
lòng người lính Tây
Tiến.

b) Cảnh sông nước Tây Bắc thơ mộng,
trữ tình :
- Không gian dòng sông trong 1 buổi chiều
sương giăng.

- Bến bờ lặng tờ, hoang dại.
- Nổi bật lên là hình ảnh những con người Tây
Bắc khéo léo, tài hoa trên những chiếc thuyền
độc mộc.
- Những bông hoa rừng “đong đưa”, “hồn lau
nẻo bến bờ” làm duyên trên dòng nước lũ.
 Chất thơ và chất nhạc trong đọan thơ này
hòa quyện 1 cách tài tình.



Đoạn 3: Vẻ đẹp lãng mạn và
chất bi tráng của hình ảnh người
lính Tây Tiến.
- Chân dung người lính được khắc hoạ đậm nét
bằng bút pháp lãng mạn :
+ Không mọc tóc.
+ Quân xanh màu lá.
+ Dữ oai hùm.
 Do điều kiện chiến đấu, hoàn cảnh sinh hoạt
 Vẻ khác thường, oai phong của người lính
Tây Tiến.

- Người lính Tây Tiến với :
+ Lí tưởng cao đẹp (Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh)
+ Tinh thần chiến đấu dũng cảm, không ngại hi sinh (Rải
rác biên cương mồ viễn xứ).
+ Tâm hồn lãng mạn, hào hoa (Đêm mơ Hà Nội dáng kiều
thơm).
- Khúc ca bi tráng về người lính Tây Tiến qua cái nhìn lãng

mạn, trân trọng của nhà thơ :
+ Những từ Hán Việt trang trọng : “mồ viễn xứ”, “biên
cương”, “khúc độc hành”, “áo bào”.
+ Cái bi thương được vơi đi nhờ cách nói giảm : “anh về
đất”.
+ Sông Mã tấu lên khúc nhạc hào hùng để tiễn đưa
người chiến sĩ về với đất (Sông Mã gầm lên khúc độc
hành).
 Cái bi và cái hùng quyện chặt vào nhau tạo nên vẻ đẹp bi
tráng cho bức tượng đài người lính Tây Tiến.


Đọan 4: Lời thề gắn bó với Tây Tiến
Nhịp thơ chậm, giọng thơ buồn, nhưng linh
hồn của đoạn thơ vẫn toát lên vẻ hào hùng :
- Cái tinh thần một đi không trở lại : “Người đi
không hẹn ước”.
- Tình cảm gắn bó của những người lính Tây
Tiến và cũng là của tác giả đối với đồng đội :
“Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”.

3. Chủ đề:
Qua nỗi nhớ của tác giả về đoàn
quân Tây Tiến, ta thấy được hình ảnh
người lính kiêu hùng thời kháng chiến
chống Pháp và vẻ đẹp của núi từng
Tây Bắc. Từ đó hiểu thêm về tình yêu
quê hương, đất nước của nhà thơ.

III. Tổng kết: (GHI NHỚ)

Núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, thơ mộng

* Hướng dẫn về nhà :
Soạn bài: “Nghị luận về một ý kiến bàn
về văn học”
+ Đọc kĩ văn bản.
+ Trả lời những câu hỏi
hướng dẫn, những gợi ý thảo luận.