CHƯƠNG 04 MACH ĐIỆN 3 PHA

CHƯƠNG 4
01
02
4.1. TỔNG QUAN VỀ NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG:
4.1.1. ĐỊNH NGHĨA.
4.1.2. NGUỒN ÁP 3 PHA ĐẤU Y.
KHÁI NIỆM VỀ ÁP DÂY , ÁP PHA
4.1.3. NGUỒN ÁP 3 PHA ĐẤU  .
4.2. PHƯƠNG PHÁP GIẢI MẠCH 3 PHA.
4.2.1. TRƯỜNG HỢP NGUỒN Y – TẢI Y.
4.2.1.1. TRƯỜNG HỢP TỔNG QUÁT.
4.2.1.2. TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT.
4.2.2. TRƯỜNG HỢP NGUỒN Y – TẢI  .
KHÁI NIỆM VỀ DÒNG DÂY VÀ DÒNG PHA
4.2.3. TRƯỜNG HỢP NGUỒN  –TẢI Y.
4.2.4. TRƯỜNG HỢP NGUỒN  –TẢI  .
03
+‐
+‐
+‐









a
o

b
o
c
t
t
t
uU2sint
u U 2 sin t 120
u U 2 sin t 240



b
c
o
a
o
o
UU0
U U 120
U U 240






4.1. TỔNG QUAN VỀ NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG:
4.1.1. ĐỊNH NGHĨA:
NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG (HAY ĐỐI XỨNG)

LÀ TẬP HỢP 3 NGUỒN ÁP XOAY CHIỀU HÌNH SIN:
 CÙNG BIÊN ĐỘ.
 CÙNG TẦN SỐ.
 LỆCH PHA THỜI GIAN TỪNG ĐÔI .
o
120
04
PHÂN LOẠI :
NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG GỒM HAI DẠNG
 THỨ TỰ THUẬN.
 THỨ TỰ NGHỊCH.









a
o
b
o
c
t
t
t
uU2sint
u U 2 sin t 120

u U 2 sin t 240



b
c
o
a
o
o
UU0
U U 120
U U 240






a
b
c
NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG THỨ TỰ THUẬN
05











a
o
b
o
c
t
t
t
uU2sint
u U 2 sin t 120
u U 2 sin t 240



b
c
o
a
o
o
UU0
U U 120
U U 240







a
b
c
NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG THỨ TỰ NGHỊCH
06
4.2. NGUỒN ÁP 3 PHA ĐẤU Y
QUI TẮC KẾT NỐI:
 TẠO ĐIỂM CHUNG (TRUNG TÍNH) CHO 3 NGUỒN ÁP
 ĐIỂM CHUNG LÀ GIAO ĐIỂM CỦA 3 ĐẦU CÙNG
TÍNH CHẤT
+‐
+‐
+‐
+
‐
a
b
c
a
b
c
n
n
DÂY PHA
DÂY PHA
DÂY PHA
DÂY PHA

DÂY PHA
DÂY PHADÂY TRUNG TÍNH
DÂY TRUNG TÍNH
07
NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG ĐẤU Y CÓ HAI DẠNG ÁP
 ÁP PHA
 ÁP DÂY
ÁP PHA LÀ ÁP CHÊNH LỆCH GIỮA MỘT TRONG 3 DÂY
PHA ĐẾN DÂY TRUNG TÍNH.
+
‐
a
b
c
n
DÂY PHA
DÂY PHA
DÂY PHA
DÂY TRUNG TÍNH
ÁP PHA
ÁP PHA
ÁP PHA
bbn
ccn
o
aan
o
o
UU U0
UU U 120

UU U 240










CÁC ÁP PHA
TRONG NGUỒN ÁP 3 PHA
THỨ TỰ THUẬN
08
ÁP DÂY LÀ ÁP CHÊNH LỆCH GIỮA HAI TRONG 3 DÂY PHA.
+‐
+‐
+‐
a
b
c
n
DÂY PHA
DÂY PHA
DÂY PHA
DÂY TRUNG TÍNH
ÁP DÂY
ÁP DÂY
ÁP DÂY

CÁC ÁP DÂY
TRONG NGUỒN ÁP 3 PHA
THỨ TỰ THUẬN
ab an bn
bc bn cn
ca cn an
UUU
UUU
UUU






(CHỈ SỐ ÁP DÂY ĐƯỢC ĐÁNH
SỐ THEO THỨ TỰ HOÁN VỊ
VÒNG a,b,c)
09
QUAN HỆ GIỮA ÁP DÂY VÀ ÁP PHA TRONG SƠ ĐỒ Y:
b
c
VỚI NGUỒN ÁP 3 PHA THỨ TỰ THUẬN TA CÓ:
 ÁP DÂY HIỆU DỤNG =  ÁP PHA HIỆU DỤNG.
 ÁP DÂY NHANH PHA HƠN ÁP PHA TƯƠNG ỨNG
3
o
30
bn
cn

3
o
ab
o
b
o
a
c
o
o
n
c
a
o
UU0
UU120
UU240
UU30
UU390
U U 3 210

















10
4.3. NGUỒN ÁP 3 PHA ĐẤU 
QUI TẮC KẾT NỐI:
 TẠO (DỰNG) CÁC ĐỈNH CHO SƠ ĐỒ TAM GIÁC.
 ĐỈNH CỦA TAM GIÁC LÀ GIAO ĐIỂM CỦA HAI ĐẦU
NGUỒN ÁP KHÔNG CÙNG TÍNH CHẤT
+
‐
+
‐
+
‐
+
‐
a
b
c
a
b
c
DÂY PHA
DÂY PHA
DÂY PHA
DÂY PHA

DÂY PHA
DÂY PHA
11
TRONG NGUỒN ÁP 3 PHA ĐẤU  CHỈ CÓ ÁP DÂY
NGUỒN ÁP 3 PHA ĐẤU  LÀ NGUỒN 3 PHA 3 DÂY
ÁP PHA NGUỒN = ÁP DÂY CẤP ĐẾN TẢI
+
‐
+
‐
+
‐
a
b
c
DÂY PHA
DÂY PHA
DÂY PHA
ÁP DÂY
ÁP DÂY
ÁP DÂY
bbc
cca
o
aab
o
o
UU U0
UU U 120
UU U 240










CÁC ÁP DÂY
TRONG NGUỒN ÁP 3 PHA
THỨ TỰ THUẬN
12
4.2. PHƯƠNG PHÁP GIẢI MẠCH 3 PHA:
4.2.1. MẠCH 3 PHA NGUỒN Y TẢI Y:
4.2.1.1. TRƯỜNG HỢP TỔNG QUÁT :
ĐẶC ĐIỂM:
 NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG
 TỔNG TRỜ ĐƯỜNG DÂY KHÔNG CÂN BẰNG
 TẢI 3 PHA ĐẤU Y KHÔNG CÂN BẰNG
+‐
+‐
+‐
a
b
c
n
N
A
B

C
13
+‐
+‐
+‐
a
b
c
n
N
A
B
C
PHƯƠNG PHÁP GIẢI:
 ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP ĐIỆN THẾ NÚT.
 CHỌN TRUNG TÍNH NGUỒN LÀM NÚT CHUẨN.
an bn cn
dA AN dB BN dC CN
N
dA AN dB BN dC CN dN
UUU
ZZ ZZ ZZ
U
1111
ZZ ZZ ZZ Z
















14
+‐
+‐
+‐
a
b
c
n
N
A
B
C
4.2.1.1. TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT 1:
ĐẶC ĐIỂM:
 NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG
 TỔNG TRỞ ĐƯỜNG DÂY CÂN BẰNG
 TẢI 3 PHA ĐẤU Y CÂN BẰNG
dA dB dC d dN d
ZZZZZZ 
A

NBNCNp
ZZZZ
15
ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP ĐIỆN THẾ NÚT SUY RA:
an bn cn
dP
N
dP dN
1
UUU
ZZ
U0
31
ZZ Z

















KẾT LUẬN:
 TRUNG TÍNH NGUỒN ĐẲNG THẾ VỚI TRUNG TÍNH TẢI.
 DÒNG QUA DÂY NỐI HAI TRUNG TÍNH BẰNG 0.
 TRONG MẠCH 3 PHA CÂN BẰNG KHÔNG CẦN DÂY NỒI
LIÊN LẠC GIỮA CÁC TRUNG TÍNH.
 KHI XEM CÁC TRUNG TÍNH NGUỒN VÀ TRUNG TÍNH TẢI
TRÙNG NHAU, CÓ THỂ THAY THẾ MẠCH 3 PHA CÂN
BẰNG BẰNG 3 MẠCH 1 PHA TƯƠNG ĐƯƠNG.
16
+‐
+‐
+‐
a
b
c
A
B
C
+
‐
a
A
+
‐
b
B
+
‐
c
C

n
n
n
N
N
N
THAY THẾ MẠCH 3 PHA CÂN BẰNG BẰNG 3 MẠCH 1 PHA
an
aA
dp
U
I
ZZ




bn
bB
dp
U
I
ZZ




cn
cC
dp

U
I
ZZ




17
+‐
+‐
+‐
a
b
c
n
N
A
B
C
4.2.1.2. TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT 2:
ĐẶC ĐIỂM:
 NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG
 TỔNG TRỞ ĐƯỜNG DÂY KHÔNG ĐÁNG KỂ
 TẢI 3 PHA ĐẤU Y CÂN BẰNG
 KHÔNG KẾT NỐI CÁC TRUNG TÍNH.
dA dB dC
ZZZ0
A
NBNCNp
ZZZZ

18
+
‐
a
A
+
‐
b
B
+
‐
c
C
n
n
n
N
N
N
THAY THẾ MẠCH 3 PHA CÂN BẰNG BẰNG 3 MẠCH 1 PHA
p
an
aA
p
p
U
U
I
Z
Z









p
bn
o
bB
p
p
U
U
I 120
Z
Z



 



p
cn
o
cC

p
p
U
U
I240
Z
Z



 



VỚI NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG THỨ TỰ THUẬN, TA CÓ
pp p
bn cn
ooo
an
U U 0 U U 120 U U 240


 
 
GIẢ SỬ TỔNG TRỞ PHA TẢI :


oo
p
p

Z Z 90 90 
DÒNG DÂY TỪ NGUỒN = DÒNG PHA QUA TẢI
19
CÔNG SUẤT PHỨC TIÊU THỤ BỞI MỖI PHA TẢI
PHA A:
2
p
aA
pA a
p
n
p
p
p
p
p
U U
I
Z
SUI U.I
Z




  













PHA B:
2
p
bB
pB bn
pp
p
U
SUI U.I
Z





 


PHA C:
2
p
cC

pC cn
pp
p
U
SUI U.I
Z





 


CÔNG SUẤT PHỨC TỔNG TIÊU THỤ BỞI TẢI 3 PHA
3pha pA pB pC
pp
SSSS3U.I


  

3pha
pp pp
S 3U.I 3U.I cos j.sin


    
20
KẾT LUẬN:

TRONG MẠCH 3 PHA CÂN BẰNG, TỔNG TRỞ ĐƯỜNG
DÂY KHÔNG ĐÁNG KỀ; TRUNG TÍNH NGUỐNKHÔNG
NỐI ĐẾN TRUNG TÍNH TẢI;CÔNG SUẤT PHỨCTIÊU THỤ
BỞI TẢI 3 PHA ĐƯỢC XÁC ĐỊNH THEO QUAN HỆ:

3pha
3pha pp dd
3pha
3p
3p
3pha
pp
ha
3ph
ha p p
appd
d
p
d
p
d
PReS 3U.I.cos3.U.I.cos
QImS 3U.I.sin3.U.
S 3U.I 3U.I cos j.sin
SS3U.I3.U.I
I.sin





 

 



 








21
4.2.2. MẠCH 3 PHA NGUỒN Y TẢI  :
4.2.2.1. TRƯỜNG HỢP TỔNG QUÁT :
ĐẶC ĐIỂM:
 NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG
 TỔNG TRỜ ĐƯỜNG DÂY KHÔNG CÂN BẰNG
 TẢI 3 PHA ĐẤU  KHÔNG CÂN BẰNG
+‐
+‐
+‐
a
b
c
n
A

B
C
22
PHƯƠNG PHÁP GIẢI:
PP1:
 ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP ĐIỆN THẾ NÚT.
 CHỌN TRUNG TÍNH NGUỒN LÀM NÚT CHUẨN.
 GIẢI HỆ 3PHƯƠNG TRÌNH 3 ẨN SỐ.
PP2:
 ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DÒNG MẮT LƯỚI.
 GIẢI HỆ 3PHƯƠNG TRÌNH 3 ẨN SỐ.
PP3:
 BIẾN ĐỒI TẢI 3 PHA ĐẤU  SANG DẠNG ĐẤU Y.
 ĐƯA BÀI TOÁN VỀ DẠNG NGUỒN Y - TẢI Y .
23
4.2.2.2. TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT 1:
ĐẶC ĐIỂM:
 NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG
 TỔNG TRỜ ĐƯỜNG DÂY KHÔNG ĐÁNG KỂ
 TẢI 3 PHA ĐẤU  KHÔNG CÂN BẰNG
CẦN CHÚ Ý QUAN HỆ GIỮA DÒNG DÂY VÀ DÒNG PHA
+‐
+‐
+‐
a
b
c
n
A
B

C
24
PHƯƠNG PHÁP GIẢI:
 ÁP DÂY NGUỒN CẤP TRỰC TIẾP ĐẾN MỖI PHA TẢI  .
 ÁP DỤNG ĐỊNH LUẬT OHM TÍNH TRỰC TIẾP DÒNG PHA.
+‐
+‐
+‐
a
b
c
n
A
B
C
ab
AB
A
B
U
I
Z



bc
BC
BC
U
I

Z



ca
CA
CA
U
I
Z



aA AB CA
III


bB BC AB
III


cC CA BC
III


DÒNG PHA PHỨC QUA
MỔI NHÁNH TẢI  :
DÒNG DÂY PHỨC TỪ NGUỒN CẤP ĐẾN TẢI  :
25
4.2.2.3. TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT 2:

ĐẶC ĐIỂM:
 NGUỒN ÁP 3 PHA CÂN BẰNG
 TỔNG TRỜ ĐƯỜNG DÂY KHÔNG ĐÁNG KỂ
 TẢI 3 PHA ĐẤU  CÂN BẰNG
+‐
+‐
+‐
a
b
c
n
A
B
C