Tuyển tập đề bài và bài văn nghị luận xã hội. - T.2

807
T527T
TUYEM
TA
€E
BAI
&
BAI
VAM
™
XAHO
I
Tuyin chon
NGUYIN
VAN
TUNG
-
THAN PHUONG THU.
tuyen
tap
de
bai
va
bai van
nqni luan
xa noi
A
•
tap
hai
(Tdi

ban Idn
thic
ba)
NHA
XUAT
BAN
GIAO
DUG
VIET
NAM
I.;
fi&M
i£>U
jbV
NGHI
LUAN
XA HOI - KIEU BAI
KHOi GOI KHA
NANG
SANG
TAO
(Thay lai gidi thieu)
TS.
Nguyen Van Tung
Ban doc than men,
Tap mot cuon
sach
Tuyen tap de bdi vd bai van
nghi
lucin xd hoi da

nhan
dugc
sir huong ung nhiet
tinh
cua ban doc ca nuac. Khong chi yeu
cSu tai ban tap mot nhieu Ian, rat nhieu thay
giao,
c6
giao
va cac em hoc
sinh
con de nghi som cho xuat ban tap hai cuon
sach
nay.
The
theo
yeu cau do, chung toi da tien hanh tuyen chon nhimg de bai
va bai lam
dugc
giai va
dugc
vao
vong
chung khao ciia
cuoc
thi Ra de va
vigt van nghi luan xa hoi ma Tap chi Van hoc vd TuSi tre to chuc trong
thai
gian ttr nam 2008 den nam 2010 (tru nhijng de bai va bai lam da
dugc

gioi thieu trong tap mot) de c6 tap hai ciia cuon sach. v(
Truoc
het, nhirng de bai va bai lam
dugc
tuyen vao cuon sach,
theo
danh gia ciia cac thanh vien ban giam khao la da
dugc
thuc hien
theo
diing
nhiing quy dinh chung ve the thuc, khuon kho, ve npi dung kien
thuc va kl nang. DiSu nay khing dinh
tinh
"hgp phap" cua de bai va bai
lam. De bai va bai lam c6 hay den dau nhung khong tuan
theo
quy djnh
chung ve the thuc thi cung khong the dO dieu kien de xem xet.
Thu hai, cac de bai cua cac thay
giao,
c6
giao
dugc
chon a day, dap
ijTig
dugc
nhieu tieu chi:
- Cap nhat
dugc

nhiSu van de xa hoi dang
dugc
du luan dac biet quan
tam:
bao lire hoc dirong, chon
nghe,
bang cap, moi truang sinh
thai,
quan
he
cong
d6ng, dao nghia
ihky
- tro, van hoa ung xvc, van hoa dgc, su thanh
dat, bao ve su trong
sang
ciia tieng Viet ,
,>i';i
fi tc
,hxh
- Bao quat
dugc
cac dang thuc cua nghi luan xa hoi: nghi luan v6 mot
tu
tuong, dao li; nghi luan ve mot hien tugng doi
song
- Khai thac
dugc
nhung tu tuang nhan van trong cac tac pham van
hoc noi tiSng

hoac
dang
dugc
giang
day trong nha truang lam dS tai ban
luan:
bai hoc dao li tu truyen
ngSn
Chu nguai tu tu, quan niem ve "ke
manh" cua nha van Nam Cao trong truyen ngin Dai thua, li tudng
tinh
thucrng
cua con nguoi trong tieu thuyet
NhCtng
nguai khdn khS cua
Vichto
Huygo,
triet li trong truyen
ngSn
Bin
que
- Khai thac
dugc
nhimg tu tuong nhan sinh c6 y nghia phd quat trong
nhimg tac pham bao chi, nhirng danh ngon, nhirng cau chuyen hSp din
luu
truyen trong doi
song
xa hoi.
- Noi dung cac de bai lai

dugc
cac tac gia
kheo
leo the hien trong
nhirng
tinh
hu6ng "c6 vln de", rSt c6 kha nang tac
dong
vao nhan thuc
ciia hoc sinh, kich thich tu duy cua cac em, danh thuc khai ggi o cac em
nhung hieu biet xa hoi, van hoa, van hoc de giai
quyet
"van de" ma cac
de bai dat ra.
Thu ba, phan ggi y
each
lam bai cung
dugc
cac thly
giao,
c6
giao
chu
y dau tu "chat xam". Khong qua ti mi, chi tiSt va cung khong don dieu so
sai, ma nhin chung rat dung tam, viia giiip hoc sinh khong bi lac huong
ve ki nang va kien thiic, vua phat huy
tinh
chii
dgng,
sang

tao cua cac em.
Chung toi cho rSng, sudan dSt nay la cSn thiSt, boi thong qua nhung phSn
huong dan ay, moi hoc sinh se dan hinh thanh cho minh mot ki nang giai
quyet
cac de bai khac nhau.
Ve chat lugng phan bai lam cua hoc sinh
dugc
chgn trong cuon
sach
nay nhin chung kha deu tay. Cac em da su dung thanh thao nhung kJ nang
lam van nghi luan,
sang
tao trong
viec
lira
chon hinh thuc the hien, van
dung nhuan nhuyen yeu to tu su va bie'u cam Cau true cac bai lam kha
chat che, mach lac.
Viec
to chuc cac luan diem, luan
z\s
c6
tinh
he
th6ng. Cac em cung da van dung thanh thao nhijng hieu biet vl doi s6ng
xa hoi cung nhu nhung kiSn thiic trong
sach
vo de giai
quyet
van de.

Ngon
ngu lam van kha trong
sang,
nhuln nhuyen. Trong khi du luan xa
hoi
hien nay dang v6 ciang "nong" vi
tinh
trang hoc sinh su dung ngon
ngir "chat", ngon ngii lai
cang
trong cac bai thi, thi doc nhung bai lam
van cua cac em b day, nguoi doc c6 them niem tin ve y thuc bao ve su
trong
sang
ciia tieng
Viet
cua the he tre, cung nhu qua do thay
dugc
thanh
qua ciia
viec
doi moi noi dung, chuong
trinh
giao
due pho thong
theo
nghi quy6t
40/2000/QHlO
cua
Quoc

hoi bSt dau thuc hien tu nam
hoc 2002 - 2003.
Nhung khai quat do khong chi cho thSy,
cuoc
thi Ra de va
viet
van
nghi luan xa hoi ciia Tap chi Wan hoc vd TuSi tre to chirc da thanh
cong
t6t
dep, ma con khSng dinh,
viec
dua van nghi luan xa hoi tro thanh mot
noi
dung trong cac bai thi, bai kiem tra danh gia mon Ngii- van cac cSp
la
mot chii truang diing. Van nghi luan xa hoi thuc su la mot kieu bai
vii CO kha nang kich thich
tinh
tu duy
sang
tao cua ca nguai day va
nguoi hoc. -
Vai noi dung nhu tren, chung toi tin rang, day se la mot tap
sach
bo ich, thigt thuc d6i vai cac thSy
giao,
c6
giao
va cac em hoc sinh.

Xin
tran trong giofi thieu cu6n
sach
va mong
dugc
ban doc gop y de
sach
duac
hoan thien trong nhung Ian tai ban.
':\^ "'.
,.• ';. : •, , f,
''!)•;''
•" ' "
Bi
QUYET
LAM
VAN
NGHI
LUAN
XA HOI
GS.TS.
Trdn Dinh Sir
LBT:
Noi dung bai
viet
nay
dune
trich tir "lai giai
thieu" cuon sach Tuyen lap de hai va bai
vein

nghi
lugn
xd hoi, tap mot. Chung toi nhan thay, day la
nhimg bi
quygt
quan trong de c6 mot bai lam van
nghj luan xa hoi dat diem cao trong cac ki thi, vi
the nen
gioi
thieu lai o tap hai.
( )
Nghj luan xa hoi trong nha truong trung hoc xoay quanh cac van
de ve tu tuong, dao due, 16i
s6ng
gan gui doi vod tuoi tre, bay to y
kign,
suy nghi ve mot hien tuong t6t
hoac
xSu trong dod
song
xa hoi. Trong cac
bai van nghi luan xa hoi a nha truong cac em can
phat
bieu nhihig suy
nghi
nghiem tuc, chin
chin
cua minh vl mot vSn dS c6 y nghia xa hoi dat
ra cho minh,
lira

tuoi minh, khong the'
phat
bieu tuy tien nhu trong sinh
boat
hang
ngay. , , MV,: ,
Bai
van nghj luan xa hoi a day
truac
hSt doi hoi nguai viSt phai bay
to
duge
tu tuong ciia minh. Tu tuong trong bai van nghi luan phai la tu
tuong phii hop dao
li,
le phai, the hien trach nhiem cua nguoi viet d6i voi
dat nuoc, gia dinh, xa hoi, con nguoi. Tu tuong trong bai van nghj luan
xa hoi phai the hien nhiet
tinh
xay dimg, vun dSp cho xa hoi ngay mot t6t
dep, len an, phe phan cac hanh vi trai dao due, trai le phai, c6 hai cho dat
nuoc, xa hoi va van hoa
Viet
Nam. Tu tuong trong bai van nghj luan phai
la
tu tuong CO co so khach quan, gop phan lam
sang
to mot win dh c6 y
nghla thuc te. Tu tuong trong bai van nghi luan phai la tu tuong
chan

that,
tu
nhien cua hoc sinh, khong phai la tu tuong sao
chep
trong tai
lieu,
voi
nhung sao ngij cu mon. ,
Tu
tuong trong bai van nghi luan phai
dugc
diln
dat thanh nhiing luan
diem,
tuc la nhung cau van the hien tap trung cho mot tu tuong. ChSng
han: Tuoi tre la tuoi hoc tap va ren luyen. Phai ton trong, giCr gin tai san
cong cong. Tre em c6 quyen
dugc
vui choi Luan diem thu
nhat
huong
toi
mot s6 ban tre
chua
c6 y thirc hoc tap va ren luyen, phi pham thoi gian
trong nhijng
cuoc
choi v6 bo va c6 hai. Luan diem thu hai huong toi mot
s6 d6ng bao, ban nho vi nghich nggm
hoac

vi mon Igi nho ma pha hoai
tai
san dSt gia ciia mgi nguoi. Luan diem
thij
ba xuat
phat
tir thirc te la tre
em chung ta con qua thieu nhung san choi, tro choi, it
dugc
to
chuc
di
tham quan, du Hch. M6i cau nhu the la mot tu tuong, mot doi hoi, mot
nguyen vong, quySn Igi can
dugc
khSng djnh, can
dugc
trinh
bay de
thuySt phiic moi nguoi cung tin theo, lam theo. Tu tuong ay phai ro rang,
lanh manh, trong
sang,
c6
tinh
xay dung. Tan thanh cai gi, khong tan
thanh di6u gi dSu phai c6 li do xac dang. Dieu gi dung, dieu gi sai phai
dugc
chi ra cu the, neu din chung cii the c6 sue thuyet phuc.
Tinh
than

lam
van nghj luan trong thoi dai
phat
buy
tinh
chii
the ciia hoc sinh da
khac
truoc. Hoc sinh la
chii
nhan ciia doi minh,
chii
nhan tuong lai ciia
dSt nuoc. DSi voi cac vSn de nghi luan xa hoi trong de bai, hoc sinh
phai neu
dugc
suy nghi
chan
thuc ciia minh, phu hgp voi von song,
each
suy nghi va ca
tinh
ciia minh, tranh viet nhung dieu cong thuc, sao
r6ng, vay mugn ma xa la doi voi chinh minh. Moi luan diem nhu the la
mot didm
sang,
mot con m5t ciia bai van nghi luan. Bai van nghi luan
ma thieu luan diem thi du c6 viet thS nao nguoi doc van thay toi mu.
Cho nen, sau khi tim hieu dS van r6i thi viec dau tien la can xac dinh
luan diem,

diln
dat luan diem cho ro rang, dut khoat. Luan diem Sy la
sgi chi do, la cai xuong
song
ciia bai van nghi luan. Cac em nen nho
rSng xac lap
dugc
luan didm ro rang roi bai van coi nhu da c6 phuong
huong, da c6 noi dung. M'-i
Buoc tiSp
theo
la can bigt
each
lap luan. Lap luan tuc la xay dung
m6i
lien
he logich
giiia
luan diem voi li le, dan chiing nham khang
djnh,
chirng minh cho luan diem cua toan
biii.
Chiing han ta chgn luan
diem:
Phai ton trong,
giir
gin tai san cong cong. Viec dau tien la ta can
giai
thich tai san cong cpng la gi, sau do giai thich vi sao can phai giir
gin

cac tai san ay, nhung ai c6 trach nhiem giir gin va bao ve, giu gin
va bao ve nhu the
nao?
Ta cflng can neu ra mot so hien tugng nhu*
nem da len doan tau dang
chay,
thao thanh
giSng
chu dem ban sit vun,
ve bay tren tuong nhirng cau vugt, hai hoa trong
cuoc
trien lam
hoa
nhijng
hien tugng khong the khong lam chung ta xau ho vi
tinh
trang
thieu
van hoa cua mot bg phan dong bao ta, trong do c6 cac ban nho a
nong thon va thanh thj. Hien tugng do can dugc xa hoi, nha truong va
dong dao ban doc hgc sinh quan tam, nhu the luan diem ciia bai van c6
CO
so thuc te, de dugc moi nguai d6ng
tinh.
Chu6i lien kit cac vin dS
ay tuc la lap luan. Moi van de nhu th6 se dugc trien khai thanh mot
doan van, giua chung can c6 cac tu lien k6t. Qua
trinh
lap luan cung la
qua

trinh
lap dan y ciia bai van.
Sau khi c6 dan bai roi thi viSt bai. Vi6t bai khong dan gian chi la
dien
dat, ma phai thuc hien cac yeu cau lap luan cua bai van. Nguai
viet bai van nghi luan khong phai lay tu
each
mot to
chuc
ma viSt nhu
la viet xa luan, ma nen xuat phat tir hieu
biSt
cua minh, lay tu
each
cua minh - mot cong dan nho tuoi bi6t quan tam dSn dat nij-ac, xa hoi.
ChSng
han khi giai thich tai san cong cong la gi, khong can noi chung
chung,
truu
tugng la "tai san cua nhan dan", "tai san xa hoi chii
nghla" ma chi can noi do la tai san chn thi6t cho
cuoc
s6ng
chung cua
moi
nguai, doi vai bat cii ai Chon dugc tu thS, ch6 dung thi cac em
se CO
each
noi thich hgp va
lofi

noi se c6 sue thuySt phuc. Lai van
nghi
luan cung can viet mot
each
tu nhien,
linh
boat
nhu dang trao doi
suy nghi vai cac ban d6ng trang lua, tranh len gan, bat
chuae
gigng
nguai Ian. Lai van can gian di, sinh dong, t6i kj dung nhiing tu
ngii
xa la, dac biet la nhiing tCr ngCr ma minh khong hieu,
hoac
dua nhiing
tu
ngii
bang tieng
nuac
ngoai vao bai van mot
each
khong can thiSt.
Bai van nghi luan hay khong chi eo luan diem
diing,
c6 y nghla, lap
luan
chat
che, ma con phai chu y b6 cue hgp li. Bai van thuang c6 ba
phan, md bai, than bai, ket bai.

Hinh
dung bai van nhu mot
cuoc
tro
chuyen, mot
cuoc
phat bieu y kiSn truac moi nguai, thi nen c6
each
ma
bai thich hgp. Trong md bai, tim
each
dua ngay win de can ban va luan
diem chinh cho ngudi doc
thiy,
sau do phan than bai Ian lugt
trinh
bay,
giai
quy6t.
Phan
kit bai khong nen gian dan chi la "torn lai" eai diSu da
noi
d md bai, ma nen md rong ra, nhin v6 trien vgng tuong lai,
hoac
neu
doi
hoi trach nhiem d6i vdi ngudi dpe, khuyen nhu hay mong moi d6i vdi
moi
ngudi.
Van nghi luan la van noi li, nhung xet cho kl, no khong bao gid chi

thuan tuy la noi
li,
bdi trong li c6
tinh,
tinh
cam ciia ngudi viet,
tinh
cam
d6i vdi ngudi doc,
tinh
cam d6i vdi \in de dem ban. Vi the van nghi luan
cung
CO
mau sic tu tu, niu biet
diln
dat mot
each
cam xuc, hinh anh nhat
dinh
se tang them hieu qua thuyet phuc cho bai van
Hd Noi,
ngdy
20
thdng
5 nam
2009
Unf:ol\
.
.i'rUi/'
•

nii':"?
.
frfT;;L
•';'> '
DANH
SACH GIAO
VIEN,
HOC SINH DAT
GIAI
CUOC THI RA Dfi VA Vlkv
VAN
NGHI
LUAN
XA HOI
,
2008
- 2010 CUA TAP CHI
VH&TT
,
GIAI
NHI: 4
GIAI
1.
Nguyen Van Binh - GV. THPT
chuyen
Nguyln Hue - Ha Dong - Ha Npi
2. Khuat Thj Thanh Hucmg - GV.THCS Son Loc - Son Tay - Ha Noi
3. Hoang Thu Ha - GV.THCS Bach Lieu - Yen Thanh -
Nghe
An

4. Ha
Minh
Ngpc - HS lop 12 Van -THPT
chuyen
DHSP Ha Noi
GIAI
BA: 4
GIAI
1.
Pham
Thi Ngoc Diep - GV.THPT Ba Dinh - Nga Son - Thanh Hoa
2. Dang
Tuy&t
Nhung - GV.THPT L6m6n6x6p - Ha Npi
3. Nguyin Nga My - HS lop 12 E - THPT Chu Van An - TP.Lang Son
4. Nguyin Thi My Lan - HS lop 11 Van -THPT
chuyen
Hung Vuong -
Phu Thp
GIAI
KHUYfiN
KHICH:
10
GIAI
1.
Pham
Anh Tuin - GV. THCS Dong Thanh - Yen Thanh -
Nghe
An
2. Nguyin Thj Mai Lan - GV.THPT

chuyen
B^c Ninh - Bic Ninh
3. Hoang Thj Kim Ngan - GV. THCS Gia Cam - Viet Tri - Phu Thp
4. Nguyin Thi
Phuomg
- GV. THCS Xuan Dieu - Can Lpc - Ha Tinh
5. Tran
Quang
Dai - GV. THPT Tran Phu -
Diic
Thp - Ha TTnh
,j
6. D5 Thi Thanh Thuy - GV. THPT
chuyen
Thai Binh - Thai Binh
7. Ngo Thi Thu Hien - GV. THPT
chuyen
Phan
Bpi
Chau
-
Nghe
An
8.
Pham
Thi H6ng Thu - GV. THCS Thai Thjnh - Dong Da - Ha Npi
9. Vu Thj Quynh - HS lop 12 Van - THPT
chuyen
Thai Binh - Thai Binh
10. Bui Thi Cam

Hang
- HS lop 11 Van - THPT
chuyen
Ha TTnh
Phan
mot ^
.^• t:,
u h
DE
BAI
VAGOIY
CACH
LAM BAI
Khoang lang
1^
HOANGLANANH
GV.
THPT
chuyen Bdc Giang - Bdc GianR
BtBAl
^
Trong
tdc
pham
Ti bd hdnh
(Ngie
van 10, tap mot), ngodi nhuiig
l&i
tha mieu td dm thanh song dong, thdn tinh vang len tu ngon ddn cua
ngudi ca nu, Bach

CuDi
con nam bdt duac cd khodnh khac ngimg Idng
ki
dieu cua tiing ddn "Thuthoi vd thanh thdng huu thanh"
(Tiing
taldng
ngdt bay gia cdng hay - Phan Huy Vinh
dich).
Cdu
tha goi cho anh (chi) suy
nghJ
g]
vi vai trd cua nhung khoang
lang
trong nghe
thudt
vd trong cuoc sdng?
GCn
Y
CACH
LAM
BAI
A.
Goi y chung
-
Xac dinh dirge \in dS can nghi luan: vai tro cua khoang lang trong
nghe
thuat va trong
cuoc
s6ng

con nguoi, tu do neu nhirng suy nghi cua
minh
v6 van dS iy.
-
Van dung tong hop cac
k!
nang,
thao
tac nghj luan de trien khai van
de ro rang, thuySt phuc.
B.
Goi y cu the
Hoc sinh c6 the
linh
hoat
trong qua
trinh
viSt bai, nhung can dam bao
mot s6 y chinh sau:
I.Mffbdi
Gioi
thieu
dugc
cau tha cua Bach Cu
Di
va van de: khoang lang trong
doi
s6ng
- trong
nghe

thuat.
//.
Than bdi
-
Y 1: Xac dinh
dugc
the nao la khoang lang trong
nghe
thuat va
trong
cuoc
s6ng.
+
Trong
nghe
thuat: la
phiit
dung lai cua ban dan, n6t
trim
hay
su ngung lai trong bai tha, khoang trSng - khoang toi trong buc
tranh
v.v
+
Trong
cuoc
doi: do la n6i bu6n ben
canh
niSm
vui;

la giay phut con
nguoi but minh khoi dong
chay
cua cong viec, cua
cuoc
doi; do la mpt sir
that
bai sau nhirng thanh cong
v.v
i/ILiU
-
Y 2: ThSy
dugc
vai tro quan trong ciia nhirng not lang nhu the
trong
nghe
thuat va trong
cuoc
doi, vi du: """"" "
+
Trong
nghe
thuat: n6t lang lam ton len gia
tri
ciia am thanh, khoang
trSng la noi d6n nen
chua
nhilu
am anh, mau tram la mau
ciaa

suy nghi,
ggi
nhieu han ta
(Luu
y: Co the lay nhieu vi du de chung minh,
song
dau tien phai
nh3c
toi vai tro cira not lang trong ban dan cua nguoi ca nu trong bai tho
Ti
bd hdnh ). ' " ^ '
+
Trong
cuoc
doi: khoang lang la luc con nguoi nhin lai chinh minh,
nhin
lai
chang
duong da qua, nglm ngh! cho
cuoc
doi phia truoc, khoang
lang Cling la noi con nguoi
dugc
song
voi chinh minh,
s6ng
dung la minh,
gop phSn gin giu nhan
each
cua m6i ca nhan (Hoc sinh lay dan chirng

chung minh cho nhung li le tren).
-
Y 3: Ban vg
each
s6ng
ciia m§i ca nhan sau khi da thay
dugc
vai tro
ciia
nhijng khoang lang, vi du:
+
Song can nhin lai, va tin rang moi khoang
lang,
khong phai la mot
that
bai ma la mot su bit dSu cho mot thanh cong moi.
+
Tuy nhien cung can mo rong: ban dSn vai tro ciia khoang lang
khong phai la khuySn khich cho mot
cuoc
s6ng
bang
long an phan, lam
giam
y chi phan dau cua con nguoi.
III.
Kit bdi
Khai
quat,
nang

cao vSn dS ban lu^n.
(VH&TT
so
thdng
3 - 2010)
Chi
khi trong cuoc song
^
PHAM
THj
VAN ANH
, '
j/^i
GV.
THPT
Do
Luong I
-
Nghe
An
(
•
11
C!
i y
DfeBAI
'
f
Chu Quang
Tiem,

nhd van
Trung
Quae
tung
noi:
"Chi
khi qua
Ian,
y
tuang
qua nhiiu, sir
that
lam khdng xui, ket qua han la
that
bqi; chikhi
qua
nhd,
cdu
thd,
tha
a,
chdn
nan,
kit qua
han
dan den sa dog
".
Hay
viet
bdi nghi

luqn
trinh
bay
quan
diem
ciia
rninh
ve van de chi
khi
trong
cuoc
song.
GOI
Y
CACH LAM
BAI
A.
Vl ki nang
De bai yeu cau
trinh
bay y kien ve mot van de thiet thirc trong
cuoc
song: chi khi. Cau noi ciia tac gia dua ra gom hai ve c6
tinh
chat
tuong
phan, yeu cau nguoi viet phai giai thich hai ve, tij do
trinh
bay y kien,
quan diem rieng.

Hoc sinh can biet van dung cac
thao
tac nghi luan nhu giai thich,
phan
tich,
chung minh Bai viet dien dat
sang
ro, y tuong mach lac.
*i
B. Vgkilnthuc
-
Gidi
thich
y kien: Chi khi
dugc
hieu la quyet tam, khat vong khang
dinh
ban than, dat
dugc
thanh cong trong
cuoc
song. Hanh
trinh
su
song
cua con nguai la khong ngimg vuon len,
sang
tao, in dau tren mat dat, in
dau trong trai tim nguai
khac

bang
chinh chi
khi,
y tuong ciia moi nguoi.
Ciing
vai chi khi luon la nhirng y tuong, la su
sang
tao,
tinh
than clu
tien,
su can than va nhirng thanh cong trong cong viec.
-
Phan tich,
binh
luqn
ve y kien:
+
Neu tham vong qua Ion, y tuong qua nhieu ma khong gan voi thuc
te, khong lam
dugc
viec thanh cong thi diSu do cung v6 nghla.
+
Ngugc lai nguoi khong c6 quyet tam, khat vong, y chi vuon len trong
cuoc
song
cung voi thai do
chan
nan, cau tha, tha a at dan den that bai.
+

Nhu vay: Moi nguai can phai biet can
bang
trong
cuoc
song
giira
khat vong va hanh dgng thuc te; khong ngimg vuan len dat
dugc
thanh
cong trong cong viec, hoc tap
Hoc
van khong
c6
que huong
^
g
NGUYEN
VAN
BINH
GV.
THPT
chuyen
NguySn
Hue - Ha Dong - Ha Noi
DE
BAI
Nhd bdc hoc
L.
Pasteur
cd noi dqi y:

Hoc van
khong
cd
que
huong
nhung
nguoi
cd
hoc van
phai
cd
To
quoc.
Suy nghi
ciia
anh (chi) ve y
kien
tren.
GOT
Y
CACH LAM
BAI
A.
\e ki nang
Hoc sinh hieu
diing
yeu cau ciia de, biet
each
lam mot bai van nghi
luan xa hoi voi b6 cue ro rang, dien dat luu loat, c6 cam xuc; khong mac

loi
dung tCr, ngir
phap
B.
Vekilnthik
Bai
viet c6 the trien khai nhOng y ca ban sau:
a. Gidi
thich
+
Su hoc vSn khong c6 que huong: NghTa la tri thirc, thanh tuu khoa
hoc la cua chung nhan
loai,
con nguoi c6 the hoc tap,
ITnh
hoi ma khong
can phan biet no la ciia
quoc
gia
nao
+
Nhung nguai c6 hoc vSn phai c6 To quoc: Nguai c6 hoc, c6 tri thirc
phai biet yeu va c6 trach nhiem voi To
quoc
minh.
Tom lai:
Moi nguoi deu c6 the hoc tap va tiep thu tri thirc ciia nhan
loai
nhung trong long phai c6 To quoc.
b. Binh

luqn
^
+
Tai sao con nguoi c6 the hoc tap tri thijc ma khong can phan biet
nguon goc ciia tri thirc do?
(Vi
tri thuc la ciia chung nhan
loai ).
+
Tai sao nguoi c6 hoc van phai c6 T6
quoc
trong long?
+
Neu nguai c6
tri
thiic,
hoc van ma trong long khong c6 To
quoc
thi
sao?
+
The hien
tinh
yeu To quoc, ngiroi c6 hoc van phai lam gi?
c. Ma
rang,
lien he
+
Co phai chi c6 nhirng ngiroi c6 hoc van moi can c6
tinh

yeu To
quoc
khong?
+
Cau noi do c6 y nghla nhu the nao trong thai dai dat
nuoc
hoi
nhap?
+
Ban than
rijt
ra
duac
di6u gi sau
sSc?
>
(VH&TT
s6
thdng
5+6 - 2010)
"Dat mrac la mau xirong "
m
PHAM
TH!
NGQC DIEP
GV.
THPTBa
Dinh - Nga 5on - Thanh Hod
D£
BAI

Tu
su cam nhan nhung cdu tha sau
ciia
Nguyen Khoa Diem:
Em
ai em Dat Nude Id mdu xuang cua minh
Phai
Met gdn bo vd san se
Phai
biit hod than cho ddng hinh xir sd
Lam
nen Ddt Nude
mudn
dai
(Mat
dirong
khdt
vgng)
anh (chi) suy nghl g\ y thuc trach nhiem cua thanh nien
ngdy
nay doi
vm ddt nude?
GOT
Y
CACH LAM
BAI
7.
Gidi
thich ede tu ngu: "mdu xuang", "gan bd", "san se", "hod
than

". TCr
do
riit
ra npi dung ciia doan tha: Dat
Nuac
gan gui, gan bo mat
thiet vai moi nguai nhu la mot phan than the minh vay. Cho nen, moi ca
nhan can phai biet tu nguyen gan bo, cong hien, hi sinh de lam giau dep
them cho dat
nuac,
giir
gin,
phat
huy va ti6p n6i truySn thong
ciia
dat
nuac.
2.
Phdn tich cdc van de sau:
-
Dat
nuac
von rong Ian,
trim
tuang nhung thuc ra cung rSt cu the,
gan gui d6i vai moi nguai.
+
Dat
nuac
la khong gian, thai gian ta sinh

boat,
lao dong
hang
ngay,
luu
giir
cho ta nhihig ki niem, ki irc, cam xuc
+
Dat
nuac
hien hinh trong
dang
dap, mau da, mai toe, tiSng noi,
giong
dieu ciia moi nguai.
+
Dat
nuac
la que huang, trong que huong c6 gia dinh - nguai than
ciia
chinh chung ta.
+
Vi the, hi sinh, cong hien cho dat
nuac
cung la hi sinh, cong hien
cho nhirng nguai than yeu ciia minh.
- Moi
ca nhan, moi the he la mot mat
xich
quan trong trong

cupc
chay
tiSp sue vTnh
ciru
giira cac thg he de lam nen truyen thong dan toe. Dac
biet la thanh nien. Thanh nien chinh la hien tai va tuang lai ciia d5t
nuac.
Moi
ca nhan thanh nien can phai c6 trach nhiem tu nguyen ganh vac
nhirng
cong viec chung ciia dat
nuac.
-
O moi thai diem, thanh nien c6
each
gan bo va san se vai dat
nuac
khac
nhau:
+
Thai chiSn: ca mot thS he thanh nien "gac but nghien
theo
vipc dao
cung", hi sinh
cuoc
s6ng
ciia minh de bao ve dat
nuac
'
+

Thai binh,
nhat
la trong cong
cuoc
hien dai hoa dat
nuac,
hoi
nhap
quoc
te nhu hien nay: thanh nien can trau doi tri thirc, bat kjp thai dai, ren
luyen
ban
ITnh
vihig
vang
truac
cuoc
hoi
nhap
quoc
te,
truac
nhirng cam
do vat
chSt,
ren luyen sire khoe de c6ng hien, dung xay dat
nuac
-
Phe phan nhiJng quan niem sai ISm ve dat
nuac,

phe phan nhirng ai
ich
ki chi biSt vpi vang doi hoi a dat
nuac
ma khong dong gop, tham chi
lam
bang
hoai, hoen 6 truyen thong tot dep ciia dan tpc.
3. Bmh luqn, ddnh gid vd lien he vdi ban than.
-
Qua doan tha, Nguyen Khoa Diem the hien mot quan niem diing
dan ve dat
nuac
va y thirc rat ro rang ve trach nhiem ciia minh va the he
minh
truac
van menh ciia dan tpc. Tu tuang ay
phii
hop vai mpi hoan
canh, mpi thai dai.
-
La mot thanh nien, ta can xac djnh ro trach nhiem ciia minh doi vai
dat
nuac.
Long
nhan
ai
khong
the
nhiem

HIV
4a
TRAN
QUANG
DAI '
GV.
THPT
Trdn
Phu - Due Tho - Ha Tinh
DE
BAI
"
O mmc ta, cu 15 phut lai c6
them
mot ngirai hi nhihi
HIV/AIDS
cu
sail
mdi ngay, ta Igi cd
them
96 nguai hi nhiim
HIV/AIDS,
mdi tuhn la 672
ngirt/i,
mdi thdng la 2.920 nguai, va sau mdi
nam la 35.040 nguai, bang dan s6ciia mot huyen
Diiu
dau long han nua la nhung nguai hi
HIV/AIDS
luon hi cd lap,

xa
Idnh vd hi day ra ngdy mot xa khdi cdi quy dqo cudc sdng dang dihi
ra
quanh ho. Su ki thi nay Ian din ndi, ngay cd nhimg benh nhan
HIV/AIDS
Id tuyen truyin vien cd
thdm
nien nhdt md chung tdi gap, dhi
to thdi do ddy
ngcr
hodc. Thdm chi, ngay din cdi ten (chit chua ndi din
dia
chi, nai Idm
viec),
ho cung rdt sabi tiit
Id.
Tqi sao vgy?"
(Theo
Phuang Anh, Long nhan di khong the nhiim HIV, Vietimes,
19-3-2008)
Anh (chi) hay viit bdi van ngdn (khodng 600 tit) trinh bay suy nghi
ve hien
tucpig
ndi tren.
GOI
Y
CACH
LAM
BAI
/.

Mdbdi
The
giai
ngay nay phai d6i mat vai nhieu nhung nguy'ca, hiem hoa
to
Ian: chien tranh, khung bo, moi truong bi tan pha, benh dich hiem
ngheo Benh
HIV/AIDS
la mot trong nhung nguy ca to Ion cua nhan
loai,
trong do
Viet
Nam cung khong ngoai le. Nhirng kiSn
thiic
v6
HIV/AIDS,
y thirc, trach nhiem phong ch6ng can benh thS ki la mot hanh
trang quan trong cua thS he tre khi
buac
vao dai. Bai
vigt
ciaa tac gia
Phuang Anh da dd cap din \in dS nay voi nhimg thong tin dang chu y,
goi
nhieu tran trd, suy
ngim.
to
II.
Than bdi
1.

Gidi
thich
-
Doan
trich
bai viet cua tac gia Phuang Anh de cap dSn hai vSn de
lien
quan dSn
HIV/AIDS
a
nuac
ta:
+
Tinh
hinh gia tang dang quan ngai
ciia
benh nhan
HIV/AIDS
trong
cong dong.
+
Su ki thi
cija
cong d6ng d6i voi benh nhan
HIV/AIDS
va su mac
cam
ciia
benh nhan.
2.

Binh luan
-
Do la nhirng nguy ca rSt Ian d6i
voi
dat
nuac:
benh nhan
HIV/ADIS
gia
tang vai t6c do chong mat nhu vay se tao nen nhiing hau qua khon
luang:
sir t6n hai ve sinh mang, sue khoe, suy thoai noi giSng, tan va cac
gia
dinh, suy giam nguSn
lire
kinh
tS, gia tang toi pham, te nan xa hoi,
suy thoai vS dao due, van hoa *
-
Su ki thi
ciia
cong d6ng doi voi benh nhan gay dau kho, thiet
thoi
cho nguai benh, khong nhung khong lam giam ti le gia tang benh nhan
ma con c6 tac dung ngugc
lai,
khiSn cho nguai benh quin
tri
lam
lieu,

tao
nen ganh nang cho xa
hoi.
, , , ,
-
Nguyen nhan
ciia
tinh
trang tren
chii
yeu la do hau qua
ciia
toi
pham ma tuy va cac te nan xa hoi cua mot bo phan thanh thiSu nien nhan
thuc han chS, s6ng buong tha,
thac
loan, su suy thoai cua dao due xa hoi,
sir
ySm kem
ciia
cac ca quan chirc nang
«,ifrw.ii?
ri!-i
-
Mot nguyen nhan quan trong n&a la nhan thuc ve
HIV/AIDS
ciia
cpng d6ng con nhieu han chi: chua hieu ro ve nguy ca, tac hai, ca che
lay
Ian, bien

phap
phong tranh nen c6 su
ki
thi v6 li doi vai nguai benh.
///.
Kit bdi
-
De ngan chan va day lui dai dich
HIV/AIDS
can phai c6 su no luc
ciia
ca cong d6ng voi nhirng
giai
phap
tong th6, trong do dac biet quan
trong
la vai tro, y thirc
ciia
thanh thiSu nien: s6ng c6 li tuang cao dep,
lanh
manh, c6 y
thiic
va trach nhiem phong ch6ng cac te nan xa
hoi
-
Suy nghi,
lien
he ban than,
d&
xuSt

sang
kiSn , -
Tinh
ban
A'
i
TRAN
QUANG
DAI
GV.
THPT
Trdn
Phu -
Diic
Tho - Ha
Tlnh
DEBAI
Anh
(chi) hay
viit
bai van ngan (khodng 600 tit) trinh bay suy
nghJ
cua
niinh ve can ngan
ngCt
sau:
"Hay
cho toi bit bm anh
la
ai,

toi
se
noi
cho anh
biit
anh
la
ngur/i
thSnao
".
(Ngan
nguPhdp - theo So tay Danh ngon, NXB Van hod -
Thong
tin,
J
999, trang J53)
GOI
Y
CACH
LAM
BAI
1.
Gidi
thich y
kiin
-
Y nghla cu the: Cau danh ngon de xuSt mot
tieu
chuan danh gia
pham chat con nguoi thong qua m6i quan he ban be.

-
Y nghia
khai
quat: Tam quan trpng cua m6i quan he ban be d6i vai
nhan
each
con nguai.
2.
Ban luan
+
Tinh
ban la mot moi quan he xa hoi pho
bidn,
c6 tSm quan
trong
dac biet d6i vdi m6i nguai. Con ngudi khong the s6ng ma
khong
CO
ai la ban. Nguai khong c6 ban be thi khong the c6 nhan
each
binh
thuang.
+
Nguoi
ta thuang kdt ban, giao du vol nhung nguoi
ciing
so
thich.
Cling
quan diem, chi huong. Nguai tot dSn voi nhau thi "d6ng thanh

tuong
ung, d6ng khi tuang cau", nguoi xSu cung "nguu tSm nguu, ma tam
ma". Mat khac, khi
choi
than vai mot nguai, hay nhom nguai nao thi
thuang
chiing
ta se
chiu
anh huong cua d6i tuang do theo quy luat "gan
muc thi den, gSn den thi
sang"
hay "di voi But mac ao ca sa, di voi ma
mac ao giay".
Vi
vay, c6 the thong qua viec
nhin
nhan pham chat, tu
each,
thien
huong
cua ban be (than
thiet)
de danh gia, phan
loai
\h nhan
each,
pham
chat cua mot con
nguoi.

+
Tuy nhien, viec danh gia tu
each,
pham chat, ca
tinh
mot con nguoi
la
viec khong don gian, can dugc xem xet ki luong. Cac moi quan he xa
hoi
cung thuong phuc tap, kho nhan chan. Trong thuc te van c6 nhung
nguai
t6t giao du voi nguoi xau vi nhung muc
dich
khac nhau va ngugc
lai.
Co nhung nguoi ca
tinh,
so
thich
trai
ngugc nhau nhung van la ban
ciia
nhau. vHn c6 hien tugng "gan muc khong den, gan den vln t6i". Do
do nguoi thuang
choi
voi nhung nguoi tot chua hin da t6t, va ngugc lai.
3. Bai hoc nhan thuc va hanh dong
+
"Chon ban ma
choi"

la mot loi khuyen het sue dung dan. Nhung
nguoi
ban t6t la ch6 dua
tinh
than, la nguoi dong hanh than thiet trong
cugc doi, giup m6i nguoi vuon len s6ng tot hon, dep hon. Chon dugc ban
t6t, chan thanh
luon
la niem ao uoc
ciia
moi
nguoi.
Tuy nhien, khong vi
thg
ma tuyet giao voi nhung nguoi xau.
+
Muon
CO
ban t6t, truoc h6t
minh
phai la
nguoi
ban
tot.
Song chan thanh,
coi
mo, nhiet tam se duoc moi nguoi yeu quy. Gia
doi,
xau xa,
thij

doan, ho
hung
thi som mupn gi cung bi 16 tay, bj tay chay, khong the co ban tot.
+
Ung \vt dung d5n, biSt cham s6c
tinh
bang huu la mot
each
de con
nguoi
CO
hanh phuc va lam cho cugc song tot dep hon.
(VH&
TT s6 thdng 5+6 - 2010)
Ve
mot quan niem
ciia
V.
Huy-go
^
BUI
DINH
HA
GV.
THPT
Nam Dan I - Nghe An
D£
BAI
Nhan vat
Gidng

Van - gidng
trong
tdc phdm Nhung nguoi khon kho
cila
dai van hao Vich-to Huy-gd, trudc giay phdt lam chung da trdng
troi
lai
vdi doi ban tre
Ma-ri-uyt
va Co-det:
"Tren
dai, chi cd mot dieu dy thoi, dd la thuong yeu nhau".
Hay
cho biet y
kiin
cda anh (chi) ve quan ni$m
tren.
GOl
Y
CACH LAM
BAI
A.
Ve kl nang
Biet
each
lam bai van nghi luan ve mot van d8 xa hoi dat ra trong tac
pham van hoc. Ket ciu
chat
che,
diln

dat
luii
loat; khong mic 16i chinh
ta, dung tir, ngu
phap.
B.
Ve kien thuc
Hoc sinh c6 the
trinh
bay
theo
nhieu
each
khae
nhau nhung phai c6
nhirng
hieu biet ve Vieh-to Huy-go va nhan vat Giang Van-giang trong
tac pham Nhung nguai khon
khS
cua.
ong; tir do, ban luan v6 tu tuong cua
V.
Huy-go qua cau noi cua nhan vat Giang Van-giang.
-
Thuong yeu nhau la su dong cam, chia se, hieu biSt giira con nguoi
voi
con nguai, la sir
cuxi
mang,
giiip

da nguai
khae
de ho c6 the vuot moi
kho khan, gian kho, vuot qua ca chinh minh lam nen nhung thanh qua,
nhung chiSn cong
vT
dai.
-
Doi
song
tinh
cam ciia loai nguoi la mot y8u to v6 cung quan trong,
no lam nen su
s6ng
cda loai ngoai (phan biet voi loai vat). Chinh nha
tinh
cam do -
tinh
yeu thuong giira con nguai voi con nguoi ma kSt
tinh
thanh
nhirng
thu
tinh
cam bao la rong Ion
khae
nhu:
tinh
yeu gia dinh,
tinh

yeu
lang xom que huong va rpng Ian hon la
tinh
yeu dSt
nuac.
-
Tuy nhien, quan niem ciia V. Huy-go la tuyet doi hoa
tinh
thuong
(tren dai, chi c6 dieu iy
thoi ).
Mot quan niem h8t sue sieu hinh -
khang dinh
tinh
thuong c6 the cuu r6i nhan
loai,
tinh
thuong c6 the cai
tao xa hoi.
-
Song trong "xa hoi an
thit
nguoi", quan niem ciia V. Huy-go, mot
mat xoa diu noi dau cho eon nguoi, nhung mat
khae
lai
thii
tieu su dSu
tranh cai tao xa hoi.
Ao cu nhimg tam hon

luon moi him
MMrq:>v
la
NGUYEN
THl HA "
CV.
THPTNgoc Hoi - Thanh
Tri
- Ha Noi
,1
'
;
DEBAI
I
Hay phdt hieu suy nghl cm anh (chi) ve y nghJa cm
cciu
ngqn ngu
phifongTay: Ao cu nhimg tarn hon luon moi. , .
GOI
Y
CACH LAM
BAI
-
Dan dSt, neu van de ,,,,
-
Giai thich va chung minh y nghTa cua cau ngan ngu
-I-
Giai thich: Chu nhung the hien quan he d6i lap giira be ngoai {do cu)
va
nhijTig

gia
trj
ben trong (tdm hdn luon moi) ciia con nguoi. Ao cu ham y
chi
con nguoi c6 be ngoai cu
ki,
ao quan khong dep, khong mot, d6
diing
khong moi, khong dSt tiSn;
cupc
s6ng
vat
chSt
khong du da, khong
giau
sang;
phong thai khong
sanh
dieu.
Tam hhn la gia tn ben trong, la the gioi
tinh
than, la
tri
tue,
tinh
cam ciia con nguoi. Dat hai khia
canh
noi tren trong
quan he doi lap, cau ngan nguphuong Tay da khang djnh mot phuong cham
s6ng

dong thoi
cung
la mot quan niem trong
each
danh gia con nguoi. Gia
tri
dieh thuc ciia con nguoi khong nam a
cai
be ngoai. Gia
tri
dich thuc cua
chiing
ta la a tri tue, tam hon. Moi nguoi luon can biet coi trong doi
song
tinh
than, khong ngung lam moi me, phong phiJ them doi
song
tam hon.
+
Chung minh: (Chpn din chung tieu biSu trong
thuc
tS va van hoc).
VD:
Hinh
tuong Bac H6 trong van hoc va thuc te
cupc
s6ng
ciia Bac
ngpai doi la mot minh chiing tieu bieu cho phuong cham
song

Ao cu
nhung tdm hhn luon
mod.
T6 Hun ca ngpi Bac: Mot dai thanh bach chdng
vdng son / Mong
manh
do vdi hdn
mudn
trugng / Hon tuong dong phai
nhimg I6i mdn (Bdc ai!). Ca
cupc
doi ciia Bac, khi la mot thanh
nien
di
tim li
tuong hay khi da tro thanh vi Chu
tich
nuac,
Bae luon
song
rat
gian
di.
Nhimg cuoc song cua con nguoi gian di ay lai la cuoc song khong
ngung hoc hoi, ren luyen, trau doi, boi duong de c6 dugc nhan, tri, dQng
k8t tinh ve dep tri tue, tarn hon ciia nhan dan, dan toe
- Binh luan: i
+ Co nguai coi trong doi song vat chat, coi nhe tri tue, tarn hon. Do
la quan niem sal lam c6 the dan den hau qua nghiem trong can phe phan.
I

+ Mat khac, c6 nguoi qua chu trong d6n tarn h6n ma coi nhe dai s6ng
vat chat, coi nhe be ngoai. Coi trong gia tri tinh than nhung khong c6
nghia la xem thuong vat chat, be ngoai. Triet hoc duy vat bien chung da
chung minh van de nay. Chu trong, danh gia cao gia tri cua con nguoi a
tam h6n khong c6 nghia la ta mai mai chap nhan doi ngheo, de cho bS
ngoai xau xi, luom thupm, nhem nhuoc Trong thai dai hien nay, quan
niem lech lac do anh huong tai chii truong phat triSn con nguai loan dien,
den su phat trien phon thinh cua dat nuac
+ Nhu vay, trong boi canh xa hoi hien nay, con ngudi phai biet phan
dau toan dien. Sir phan dau do la khong ngimg. Nhat la the gioi tam hon
con nguoi rat de tm thanh can coi, kho khan qua thai gian, va nhung biSn
dgng cuoc s6ng Phai luon hoc hoi, quan sat, tich luy, suy nglm Do la
each tot nhat de ren tu duy, boi duong tam hon.
+ Tam hon luon tuai mai se giiip con nguoi thoai mai, tu tin, yeu doi,
lac quan, lang man. Do la nhung ySu t6 cSn thiSt de chung ta s6ng khoe
hon, vui han, c6 ich hon, hanh phuc hon.
- Bai hoc nhan thirc va hanh dong cho moi nguoi, nhat la voi the he
tre trong thai ki doi moi va hoi nhap hien nay.
+ Nhan thuc: Thay dugc day la mot quan niem s6ng tich cue, dung
dan, hihi ich; mot each nhin nhan, danh gia con nguoi sau sac. Chung ta
dong tinh, iing hp quan diem s6ng do.
+ Hanh dong: La hoc sinh, nen an mac gian di, c6 tac phong va loi song
phii hgp voi hoan canh gia dinh, voi tinh hinh dat nuac Phan dau huong
tai cai dep trang nha, hon nhien, trong sang. Co y thiic tu giao due ban than,
nang cao hieu biet, cam thu cuoc song, lam giau doi song tam hon.
Loi
ru
tham
hoi xuan
•r

m
HOANG
THU HA
GV.
THCS
Bach Lieu
-
Yen Thanh
-
Nghe An v '
Trong
bai tha
Con
cd,
(Nguvdn 9, tap hai) nha tfia Che Lan
Vien
da viSt:
"Lan len, lan len, lan len '
V
Con lam gi? .
Con lam thi si!
Canh
CO
trang lai bay hodi khong nghi '
Truac men nha
Vd
trong hai mat cdu van " i, ,
Theo em, vi sao trong
led
ru thdm hai xudn

dy,
nguai me Iqi mong con
mmh lan ten Idm thi si? Tumong mk cm nguai me trong hai
tha,
em c6 suy
nghi g\ vai
trd
cua van chuang trong viec boi dap tam hon con nguai?
GOl Y CACH LAM BAI -
A. Ve ki nang ') '
- Bai nghi luan
CO
b6 cue ro rang, hgp li. ,
- Lap luan sac sao, giau sire thuyet phuc.
- DiJng tir, dat cau chinh xac, lien ket cac phan chat che.
- Van vi6t trong sang, giau hinh anh, cam xuc.
::|,^viV
]/;
- Chuyen y giua cac doan nhuan nhuy, tu nhien. i'ijv>v
B.
Vlkignthut w c
Lam noi bat dugc hai y:
1.
VI
sao nguoi me lai mong con minh Ion len lam thi si?
- Vi mu6n con lam thi
sT
de mang long tir tam nhu mot thu hirong hoa
Ihuan khiet dang cho coi nguoi, de luu giiicai dep, coi ngu6n nhan ban cho
cuoc doi.

- Lam thi si de canh c6 trong tr^ng cua con lai bay hoai trong coi tha
menh mong, danh thiic nhiing xao dong t6 vi va nggt ngao cua tam hon
con nguoi, cua tam hon nhan loai. -'^' '
-
Me
mong con lam thi sT
la de
thoat
khoi
nhirng
toan
tinh
tran
tuc de
hirang
vao the
giai noi
cam
ciia tam h6n
.
*
Va
ngu
con
khong
la
nha tha, thi
me
cung mong
con c6

trdi
tim
cua
mot thi si
2.
Tumong
le&c
cua
ngwdi
me
trong
bdi
thff,
suy
nghi
ve
vai tro
cila
van
chuong
trong
vice
bdi dap
tdm
hdn con
ngudi.
"
-
N6u nhu
cac bp

mon khoa
hoc
tir nhien Toan, Li, Hoa
boi dip
cho
con
nguai tri
tue
thi van chuong lai
b6i dip
tam h6n.
+ Giijp
con
nguoi biet hon gian yeu thuang:
+ Biet dong
cam se
chia truac noi dau ciia nguai khac
+ Biet
uac ma
hi
vpng
(Lay
mot s6 dan
chung tieu bieu trong
van hoc va
thirc
ti cua ban
than
de
chung

minh).
- Noi tom
lai
van chuong chan chinh
se
lam
cho
tam hon
con
nguai
phong
phu
han,
tinh
te han, sau
ISng hon, nhan
ban han va
giup
con
nguoi
huong thien, gop phSn lam dep
cuoc
dai
nay.
"Con
ran
ghen
ti"
13
HOANGTHUHA

GV. THCS
Bach
Lieu
- Yen
Thanh
-
Nghe
An
DE
BAI
"Dung
di con ran
ghen
ti
ludn
vdo
trong
tim. Do Id mot con ran doc,
no
gam mon
khdi
oc vd lam ddi bqi
trdi
tim"
(Et-mon-do
daA-mi-xi).
Tit
nhan
vat
nguai

anh
trong
truyen
ngdn
But
tranh
ciia
em gdi
toi
(Ngitvdn
6,
tap
hai), em cd suy
nghi
gi vi
thoi
ghen
ti cua con
nguai.
GOI
Y
CACH
LAM BAI
^
V
A.
Ve ki
nang
-
BiSt

van
dung
kit hop cac
thao
tac lap
luan nhu phan
tich,
giai
thich,
chung
minh
de
viSt
bai
nghi luan
xa
hoi.
oc
-
B6 cue bai
viet chat
che,
luan diem
ro
rang,
hop
li,
c6 sue
thuygt
phuc.

'
-
Diln
dat
luu loat, ngon ngu
c6 sue
ggi.
- Dan chung phong phu, tieu bieu
(ea
trong van chuong
va ca
trong
dai
s6ng
thue
tiln).
' ?
B.
V6
kien thik
- Tu
hinh
anh nguoi anh
trai
cua
c6 be
Kieu Phuong trong truyen Biic
tranh
cua em gdi toi (Ngu van 6, tap
hai) rut

ra
dugc
ban
chat ciia
thoi
ghen ti, bieu hien
va
hau
qua
ciia
thoi
ghen ti. Phan biet dugc
thoi
ghen
ti
voi
su
thi dua: "Giira long ghen
ti va su
thi dua
c6
mot khoang
xa
each
nhu
giiJa
tat xSu xa va
due hanh."
(La
Bruy-e)

,f
,
^
.
- Ghen
ti la
ghen ghet,
d6
ki,
la uSt uc,
ham hue truoc
su
thanh cong,
trunc
su
uu viet
hoae
truoc
uy
tin ciia nguoi khac. "Thoi ghen
ti la mot
thuoe
tinh
ciia con nguoi
-
luon luon
an
nau trong
ta va
luon luon

cho
thoi
CO
de' nhay
bo vao chi
phoi
nhung
suy
nghi,
ling
xu, hanh dong ciia ta
cai
con
rdn ghen tuc,
do
ki
se
tim
each
khuSt phuc
li
tri
de
ngoc dau
day
tac
oai tac
quai "
(Ta
Duy Anh)

- Vi vay
thoi
ghen
tj c6
the lam cho con nguoi tro nen nhat nheo, tam
thuong,
tham chi ich ki va doc
ac.
D6i voi
ca
nhan, no lam
thui
chot nhiSu
tinh
cam t6t
dep,
nhilu
m6i quan
he
thieng lieng. Doi vod
xa
hoi,
no
kim
ham tai nang,
can
trd phat
trien,
tham chi
la keo

liii
su
phat
trien
ciia Heh
su (dan chung).
- Do do, trong qua
trinh
hoc
tap va ren luyen
de
hoan thien nhan
each
ciia
minh,
chiing
ta
phai dung cam, phai kien quyet loai
bo
thoi
ghen ti:
"Diing
de cho
con
An
ghen
tj
lu6n
vao
trong

tim.
Do la
mot con rdn doe,
no gam mon
khoi
6c va
lam d6i
bai
trai
tim" (Et-mon-do do
A-mi-xi).
Bai hoc dao li
tu
"Chii
nguoi
tu tu"
0 CHUTHjHAO
GV. THPTHung Virang -
Phii
Tho
DE BAI
Bid hoc dao If ina
cinh
(chi)
tie'p
nhgn
dmrc
tie
nhan
vat

quan
ni^uc
trong
truyen
ngan
Chungiroi
tietd
cua
Nguy
in Tuan.
GOl
Y CACII LAM BAI
A.
Goi y chung
, - Hoc sinh can nam vung npi dung tu tuong va
nghe
thuat cua truyen
ngan
Chi7
ngmri
tie tii (Nguyin
Tuan)
- Nam vung kl nang lam bai van nghi luan v6 tu tuang, dao li.
B. Goi y cu the
Hoc sinh can
trinh
bay dugc cac y chinh sau:
/.
Md-bdi
- Nguyen Tuan la nguai

nghe
sT say me kiSm tim cai dep,
sang
tao
cai dep.
- Nhan vat ciia Nguyin Tuan dii la loai nguai nao cung c6 pham chilt
cija
ngirai
nghe
sT.
- Quan
nguc
la hien than cho cai dep
theo
quan niem cua NguyEn
Tuan, giijp ngucri doc tiSp nhan dugc bai hoc dao li sau sSc.
//.
Than
bai
1. Tinh huong truyen ; ' '
-
Cuoc
gap go oai am tra treu giira Huan Cao va quan
nguc
2. Dac diem cua nhan vat quan
nguc
- Quan nguc, mot ticu lai
giii
tu nhung lai la con ngucri hicu bi6t: tCmg
doc va nghia

sach
thanh
hiln.
- Quan
nguc
c6 pham
chat
cao quy:
r
+
BiSt
yeu cai tai
sang
tao nen cai dep; trong nguai c6 nghla khi nhu
HuSn Cao.
+ Co sa thich cao quy: sof thich choi chu.
+ Tuy
s6ng
giira vung bian nha cua xa hoi nhung quan
nguc
van giir
vung
dugc thien luong trong
sang.
, ,
3. Bai hoc
- Xua nay, nguai ta thuang nggi ca Huan Cao mot nhan vat
sieu
pham va tiSp nhan a Huan Cao khi phach hien ngang, thien luang
trong

sang,
c6 cai nhin nhiSu chilu doi vai con nguai nhung lai quen
di
nhan vat quan
nguc
"mot thanh am trong treo
chen
giira mot ban
dan ma mgi
nhac
luat deu h6n loan, x6 b6". Khong chi c6 Huan Cao
toa
sang
trong
ch6n
nguc
tu ma quan
nguc
cung thang hoa khi gap
Huan
Cao.
- Nhan
each
cua quan
nguc
toa
sang
chinh la bai hoc cho nguai doc:
+ Can
biSt

tran trong nhung gia tri van hoa truyen thong ciia dan tgc.
+ can biet tran trong nhirng nguai tai hoa, nghia khi, thien luong
trong
sang.
,
+
Truac
cai ac, cai xau cSn phai c6 ban ITnh vung vang
+ Cai dep c6 the cuu vat con nguai.
///. Kit bai
- Quan
nguc
khong chi la mot hinh tugng
nghe
thuat
song
dgng ton
vinh
cai tai, cai dep ma con huang nguai doc den cai dep, cai thien, khai
ggi
cho nguai doc suy ngam ve nhung bai hoc dao li sau
sac
•
Noi
dura
g|
NGUYE:N
TH! HAO «. f/)
iJi.i.M
GV.

THPT
Quynh
Tho -
Quynh
Phu - Thai Binh 5^
DE
BAI '
Noi
dua
Nf^irai
dan ha nao dat dm nhd di tren duang kia?
Khiion
mat tre dep diim vao nhung
mCen
xa nao
Dm
he dang lam cham mudn chay len, hai chan no cu nem ve phia
trudc,
ban tay hoa hoa mot dieu mm ki la.
Vd
cat mieng liu lo khong thank lai, hat mot hai hat chm tung c6.
Ai
hiet ddu, dm he hmrc con chm vung lai chinh la nai dm cho
nguai dan bd kia song.
*
*
Nguai chien sJ ndo da hd cu tren duang kia?
Doi mdt
anh cd cdi dnh rieng cm doi
mat

da nhieu
Idn
nhln vdo cdi chit.
Bd
cu lung cong tua tren cdnh tay anh huac tung hmk run rdy
Tren khuon mat gid nua, khong hiet hao nhieu nip nhdn dan vdo
nhau, moi nep nhdn chua dipig hao ndi cue nhoc
gang
gdi mot
dcri.
Ai
hiet ddu, hd cu
huc/c
khong con
vCtng
lai chinh Id nai dm cho
nguai chiin
.vT
kia di qua nhimg thu thdch.
(Nguyin Dmh Thi, Tin ndng, NXB Van hoc, Hd Noi, 1983)
Bdi
thag(xi cho anh (chi)
.suy
nghi gi vi "nai dm" trong cuoc
sfmg?
GOI
Y
CACH
LAM
BAI

A.
Vl ki nang
-
Hoc
sinh biet
lam mot bai van
nghi luan
xa hoi c6 b6 cue
mach
lac,
he
thong luan diem
ro
rang, logic, biet
lam sang to
luan diem
thong
qua viec
chon
loc va
phan tich
ngSn gon
nhirng
din
chung tieu
bieu cung
vai lap
luan thuyet phuc, dien
dat
trong

sang,
gian
dj, c6
"hSt van
chuang.
-
De bai
viet
sau sac, hoc
sinh
nen ban
luan
ca
nhung quan diem
chua
thuc sir dung dan,
con c6
tinh
thirc dung
va hau qua
ciia nhihig quan diem
ay
a mot s6 ca
nhan trong
xa hoi
lien quan
den van de
trinh
bay.
-

Hoc
sinh khong
sa da vao viec cam
nhan
bai tho. Van ban chi c6 y
nghla
ggi mo suy
nghi
de hoc
sinh
xay
dung
cac
luan diem ciia minh
v6
tu
tuong
nay.
B.
Ve
kign
thuc
Bai vi6t
dam bao duac cac y
chinh
sau: ' '
- Trong
cuoc s6ng cua con
nguai,
"nai dua"

dugc hie'u
la mot
diem
tua,
mot ch6 dua ve mat
tinh
thSn
hoac vat chat. Co mot "noi dua"
chSc
chSn,
on
dinh,
con
nguai
se de c6 mot cuoc s6ng tot dep.
- Thong thuong,
"noi dua" cua
nguai
ySu la
nguai manh,
"noi dua"
cua nguai
gia la
nguai tre nhung trong
bai tha nay,
Nguyen Dinh
Thi
lai
CO
cai

nhin
ngugc
lai: "Nguai me" dua vao "dira tre", "nguai chien
sJ" dua vao "bd cu gid".
Nhu vay,
"nai
dua" trong
cuoc
song
khong nhat
thiet phai
c6 y
nghla
vat chat,
voi tien tai,
dja
vi
xa
hoi, tuoi
tac, sue
manh
ca
bap
Thuc
te cho
thay
"nai dua"
quan trong nhat
voi con
nguai,

va
t6n
tai lau bin hon ca
chinh
la
tinh
than,
tinh
cam, bai c6
diem
tua
tinh
than,
tinh
cam,
nguai
ta se
tim thay dugc nhung niem vui,
y
nghla trong
cuoc
song
va tao ra
nhijng
sue
manh
tinh
than
Ion lao, ki
dieu

{"dm tre"
la niem
vui
song
cua "nguai me", "bd cu gid" la
nguon dpng vien
tinh
than giup
"nguai chiin si"
vugt
qua
thu thach ).
- Trong nhirng
"noi dua"
ciia
cuoc
song,
diem
tua
chung
de moi
nguai phat trien chinh
la
tuang
lai va qua
khu ciia minh
("dua tre
"
la
bieu

tugng
ciia tuong
lai, "bd cu gid" la
bieu tugng ciia
qua
khu). Tuang
lai
eho
con
nguai dpng lire
de hi
vgng, phan dau.
Qua
khu
cho con
nguai
tam
guang
soi
minh
de
song
tot ban
trong hien tai.
- '
•
-
"Nai dua" rdt can
thiSt
de'

nang
dof cuoc s6ng
ciia
con
nguai.
Tuy
vay,
m6i
nguai cung phai luon biet dung
viing
tren
doi
chan
ciia minh
de
phan
dau va
tu khang dinh
gia
tri
cuoc
song
ciia minh.
'
f,iv6\• '
Tam bang
Q DOAN THl THU HANG
GV. THPT Phan Boi Chau - Tuyen Hod - Quang Binh
Dk BAI
Doc bai tha sau:

T§m bang
Cuoc
iUri
ai cimg c6 nhmg tam hang
De lam
giCiy
chmg minli
De chu mong thanh dgt
Nliung tam hang nhu nhCmg hang chi dinmg
qua nhmg dinmg phS hep
Di din dgi lo cuoc dc/i ngay cdng ma rang them
Co nhCmg
vT
nhan dirac nhdn loqi khdc ten
Bai cdc tdm hang ximg danh trong lich sir
Vd
CO
nhirng tdm hang chihig nhdn
nhihig viec lam tuy nho,
Nhimg
CO
gang het m)nh, vdn quy trong hiet hao!
Co dirac dieu Ian lao
Tu nhmg g\ he
Dung hao gia chihig minh cuoc dai hang
nhiing g) khong the
Nhu nhimg tdm hang khong hdng duqc chmh ta
*
Co di huac gdn mai den quang xa
Mai hien duqc cdi khong thdnh cd the

Dimg mong chd cd ai hdn re
Ddu le ddi hdnh ve se len tien ?
*
Nhirng tdm hdng cd ddng ddu ki ten
Chi Id gidy thong hdnh di vdo cuoc sdng
Nhung quy gia han Id cuoc ddi ghi nhdn .
vH i
i
vw- \\.
Mai Id - TAM BANG - hang - cua - chinh - ta
(Hodng Ngoc Quy) ,
Ld mot hoc sinh sap tSt nghiep
THPT,
se cdm tren tay tdm hang de
buck- vdo dai hay di tiep tuc chinh phuc nhung tdm hang cao hait, anh
(chi)
CO
suy nghi gi ve gid tri, y nghia cua "tdm hdng " trong hdi tha tren ?
GOI Y CACH LAM BAI
A. We ki nang ti^w, -h;
- Hoc sinh can phoi hop cac thao tac: phan tich, chung minh, binh
luan, so sanh.
- Bai viet ro rang, chat che, c6 sang tao.
B.
Ve kien thiic
I.Mffbdi ,
Giod thieu ve bai tha, ve vai tro cua nhirng tam bang trong dai song.
//. Than bai
Trirac khi di vao binh luan, can phan tich de thay duuc gia trj cija tam
bang qua noi dung timg kho tha: i

- Kho 1: Tam bang ma ra nhiing neo duong tuong lai tuai sang.
- Kho 2: Can biet quy trong nhirng tam bang phan anh diing thuc chat
sir
CO
gang cua ban than, du do la tam bang danh gia hay binh thuong.
- Kho 3: Phai chijng minh vai cuoc dai bang gia tri thirc ciia ban than
chu khong phai bang gia trj ghi tren tam bang. Vi no chua phan anh day
dii nang lire thuc ciia ban than. '
-
Kho'
4:
Co c6 gSng thi se dat duac tam biing tuong xung. Nhirng tam
b3ng "gia" khong giiip ta thanh dat.
- Kho cuoi: Tam bang thirc chat chi la ta giay thong hanh cho ta buac
vao dai. Con gia tri thirc ciia no phai de cuoc dai ghi nhan, tuy thuoc vao
khii nang moi nguai.
* Tom lai, thong diep cua bai tha la gi? ^
.ftqiin
i'
-
Kha nang cua m6i ngirai van dung vao cuoc song nhu thS nao, do
se la tdm bang phan anh dung thirc chat hon la tSm bang - to gidy - ho
dang
CO.
''I -m^'' :
*
K8t hop vua phan
tich
vua \iy vi du thirc t8 dai s6ng,
lich

su, van
chuong de chung
minh
nhung nhan dinh tren.
*
Binh
luan: ,^ ^
-
Tim bang la sir can thiet de
buac
vao doi, song de c6 tuoTig lai vung
chac
can no
lire
va ren luyen.
-
Can
CO
thai do tran trong nhung tSm bang dat dugc tu su c6
gang
cua ban than.
-
Phe phan nhung ke mua danh, mua bang cap de muu cau danh Igi.
-
Khong nen dat trong chuyen bang cip. Khong phai ban than
tam
bang ma ban than su lao dong chan chinh mai la
thuac
do gia tri
moi

nguai.
-
Lien
he vl gia
tri
tam bang trong cuoc song ngay nay: xa hoi rat can
bang cSp, nhimg tam bang chung nhan, nhung tren het, can cai tam, cai
tai
thuc chat
ciia
moi con nguai.
-
Lien
he ban than:
+
Nhan thuc dung gia
tri,
vai tro cua tam bang.
+
Xac dinh lap truong dung dan de phSn dSu hoc tap, de nhan dugc
tSm
bang phan anh dung thuc chat
ciia
minh.
+
Bay to suy nghi, quan diem rieng.
///.
Ket bdi
;
- Khang djnh gia tri

ciia
tam bang thuc.
-
Nang cao van dl gia tri tam bang trong doi song.
-
Bai hoc cho ban than.
*
Lmi y
Hoc sinh c6 the 16ng
ghep
cac thao tac, tu do bay to y kien, quan
diem
rieng
cija
minh,
mien la bai viet dung trong tam, hieu van de va co
diu
an ca nhan. '
Sir
thanh dat
DOAN
THI THU
HANG
iko
GV.
THPTPhan
Boi Chdu - Tuyen Hod - Qudng Binh
——
.
11,

:•,,
•••••
• • •••^ ' ' • • ^' •
••••
' Ji'.M ,
DEBAI
J/
"Su
thanh dat cua toi khong phai a cac day so trong tai khodn ngdn
hang, md chfnh la luc toi
hie^t
cho di, san se nhCmg g\ co vai nhung
nguai can duac
giiip
da. Toi co hoc cao de'n mciy cung chua du, chi khi
nao toi dung su hieu hiSt cua niinh de hd tra, nang da nguai khdc, thi luc
do toi mai thuc su thanh dat".
(Trich
tra hri phdng vein
ciia
nhd van nit
Phiing
Le Ly tren hdo Phu
nu chu nhqt, sf) 18, ngciy 17.5.2009) '•' '
Anh (chi) co suy nghl gl ve su thanh dat trong cau ndi tren?
Lieu
no
CO
mdu thudn vai khdi niem thanh dat ndi chung md chung ta vdn thmmg
quan niem trong cuoc song ngdy nay?

GOl
Y
CACH LAM
BAI '
''-fti'-'
•'"••^^
-
A.
Ve ki nang
-
Can phoi hop
ciic
thao tac:
giai
thich,
chung
minh,
so
sanh
va binh luan.
-
Lap luan chat che, bo cue ro rang, van phong trong
sang,
giau sue
thuyctphuc,
B.
Vd kien thirc .rif.'
/.
Mffbdi
Neu

dugc van de can nghi luan: mot
each
hieu khac v6 su thanh dat.
//.
Than bdi
tiifJM
-
Giai
thich khai niem: thd nao la sir thanh
dat?
i '
+
Thanh dat la dat ket qua tot dep. dat muc dich v6 sir nghiep, lam
nen (Tu di^n tieng Viet)
+
DSn chung: \iy
tix
doi song
thirc
te
-
Thanh dat trong y
kiSn
tren dugc hieu nhu thi
nao?
+
Giai
thich
nhiSng
tir:

"chocti",
"sanse",
"hdtra",
"nanfi
ct(J"
dc
hieu
thanh dat a day chinh la sir d6ng cam, chia se. Do la
tinh
thuong
dong
loai.
+
Xet v6 mat
tinh
thSn,
khi
chiing
ta
bi6t
cho
di,
iy la
liic
chung ta se
nhan lai hanh phuc. Thanh dat chinh la su thoa man vai hanh phuc
minh
CO
dugc khi the hien
long

nhan dao.
-
So
sanh:
quan niem v6 sir thanh dat noi chung trong thai dai ngay
nay vod quan niem thanh dat cua nha van Phijng Le Ly:
+
Quan niem chung cho rang: thanh dat gan
lien
vai su nghiep
ve vang, mot
tiln
do hua hen, su giau c6 ve
tien
bac,
dinh
cao
ciia
vinh
quang.
+
Quan niem
ciia
nha van Phung Le
Ly:
thanh dat la niem vui gat hai
dugc tir tSm 15ng vi tha, tir viec lam y nghia, su giau c6 ve mat
tinh
than.
+

KhSng
djnh:
Quan niem
ciia
nha van Phung Le Ly khong mau
thuan ma bo sung cho quan niem truyen thong ma
thoi.
-
Binh
luan:
+
Do la quan niem s6ng
tich
cue,
tign
bp, mot
loi
song dep trong cuoc
song ngay nay ma thanh nien can hoc tap.
+
Da
CO
nhieu nguoi
ciing
c6 quan niem song tren.
+
DSn chung thuc te dai s6ng:
Nhimg
tam guang thanh dat lam nhan
dao,

tir
thien.
-
Lien
he ban than.
///.
Kit bdi
KhSng
djnh
day la mot quan niem song dep, c^n phat buy; ket hgp
bay to thai dp, suy
nghl
ciia
ban than.
%
(VH&ITs6thdng 9 - 2009)
Tur
phe binh
TRANTHIVIETHANG
GV.
THPT
Quynh Luu 4 - Quynh Luu - Nghe An ' "
DfeBAI
Tron^
hai
Tie
phe binh, ctdng tren bdo Nhan Dan sd 176,
ni>dy
10/4/1954,
Bdc Hd c6

vich:
"Dao
CO
nidi mdi sac
Vang
CO
thui mai
trong
Nicac
CO
loc mai
sack
Ngmri
c6 tu phe hmh, mdi tien
hiV'.
j
Suy nghl
ciia
anh (chi) ve tdm quan
trong
cua fuphe binh. • ,.
Cai Y
CACH
LAM
BAI
A.
Ve kl nang
Hoc
sinh biet
each

lam bai van
NLXH,
sii
dung ket hgp cac thao tac
lap
luan hop
H
de lam bai.
B.
Ve kien thik
*
Gidi
thich khdi niem tu phe bmh: Tu phe
binh
la tu nhan thuc, tu
nhin
nhan de danh gia
diing
ban than.
*
Tcii
sao phdi tu phe bmh? Bdi moi ngudi rSt kho tu
kiem
soat,
danh gia dung hanh vi va kha nang
ciia
chinh
minh.
Thong thudng moi
ngudi

thudng bi chinh "cai
toi"
ca nhan
liin
at nen kho
nhin
nhan dung
ve chinh
minh.
Dieu
do de sinh ra
tinh
tu thoa man,
tinh
kieu
ngao,
bao
thii.
^ ,
*
Vai
tro
ciia
tu
nhan
thuc, tu phe binh doi vai moi ngmri:
-
Gmp cho ca nhan moi ngudi
nhin
nhan, danh gia dung ban than.

-
Nhan ra dugc nhirng sai lam, han che ma
chiing
ta mac phai de kjp
thdi
siia chira. «
_
. , _ . ^ J
-
Tir phe binh va phe binh c6 moi
quan
he vai
nhau:
Khi chung ta
chua
tir phe binh, tir
nhan
thuc
thi ta
chua
the
nghe
lai phe binh ciia ngucri
khac.
Va khi chung ta tu phe binh
dugc
chinh minh thi mai c6 the' phe
binh
nguoi
khac.

.
.,;.,,;„:,.,
-
DSi lap voi tinh tu phe binh, tu
nhan
thuc
la tinh kieu
ngao.
'
- Mu6n
nhan
thuc
duuc
va
danh
gia
dugc
kha
nang
cua ban than thi
phai thong qua
boat
dong
thuc
tien. "Mot'con ngucri kho c6 the
nhan
thuc
dugc
chinh minh. Do khong phai la viec lam cua tu duy ma la ciia
thuc

tiln.
Hay ra sue
thuc
hien bon
phan
cua minh, luc do ban lap tuc
hieu
dugc
gia tn cua chinh minh" (Got)
*
Cfnmg
minh
- bmh luan:
-
Chimg minh: Trong
cupc
s6ng
nhiSu ngucri khong biet tu phe
binh,
kiem diem, dSn tai sai ISm (dan chung). Hau qua se khon luong
n6u khong
bi&t
tu phe. Ngugc lai nhung nguoi biet tu phe se c6 ca hoi
de thanh cong.
-
Binh luan: Khong phai ai cijng dam tu phe, tu
nhan
ra nhijng sai
sot cua ban than. Co nguoi biSt sai lam nhung van vi pham, ho bat
chap

luan thuong dao
li,
bat
chap
phap
luat
-
Tu phe binh khong
dSng
nghla vai tu ha
thSp
ban than, cung
khong
CO
nghia lam cho chung ta chi
nhan
ra nhimg khuyet diem de
nan chi. Ma ban
chat
ciia phe binh la tien bo.
Tieng
vong
g CAO TH!
HOAN
GV.
THPT
chuyen Quang Trung - Binh Phaoc
f
;u'j i
Tieng

vong
rihig sau - *
Co
mot cau he ngo nghich
thmmg
hi me khien trdch.
Ngdy
no gian me,
cau chgy den mot thung lung canh khu rung ram.
Lciy
hit sue minh, cciu het
km: "Toi
ghet
nguoi". Tukhu rung c6 tiing vong lai: "T6i
ghet
nguoi". Cau
hodng hot
quay
ve sd vdo Idng me khoc nuc nd Cau khong .sao hiiu dugc tit
trong
khu rung lai c6 nguoi
ghet
cau. > „•
>
xvm\
Nguai me nam tay con, dua tra lai khu rung. Bd noi: "Gia thi con
hay het
that
to: Toi yeu ngucri". La lung
thay,

cau vua dirt tieng th) cd
tieng vong lai: "Toi yeu ngucri". Luc do nguai me mdi gidi thich cho con
hieu: "Con ai, do la dinh luat trong cuoc song cua chung ta. Con cho
dieu g] con se nhan dieu do. Ai gieo gio th) gcit bdo. NSu con thu
ghet
ngucri
th) ngucri cung thu
ghet
ccm. NSu con yeu thucmg nguai
tlii
ngucri
cUng
yeu thucmg con". ' ,,|
(Theo
Qua tang cuoc song, NXB Tre, 2004)
Tu
cau chuyen tren, em
cc>
suy nghi g\ nwi quan he giua cho vd
nhan trong cuoc song.
••/
>
GOT
Y
CACH
LAM
BAI
A
. Ve kl nang
Tren ca sa hieu ro van ban Tieng vcnig rung .sau va yeu cau nghj luan

ciia
de, hoc sinh biet
each
lam mot bai van nghj luan xa hoi. Bai viet the'
hien von
song
thuc
te, cac dan chung lam ro luan diem cSn tieu bieu, cu
the,
CO
sue thuyet
phuc,
tranh nhung dan chung chung chung. Dien dat
tot,
khuyen khich nhung bai viet
sang
tao.
B.
Ve kien thuc
Hoc sinh co the trinh bay van de
theo
nhieu
each
khac
nhau,
nhung
can dam bao cac y ca ban sau: *' ivj^
/.
Gidi thich:
+

Yeu: la trang thai cam xuc quyen luyen, quy men, gan bo giua
ngirai
vai
ngircri
va
giija
ngirai
vod van vat trong cupc song. Khi
minh
the
hien
thai do, cam
xiic
tran trong quy mSn doi vai ai, vai vat gi thi
minh
se nhan lai dugc nhirng
tinh
cam tuang tir.
+
Ghet: la trang thai ac cam, khong gdn bo, khong ua
thich
cua con
nguai,
d6i lap
hfln
vai yeu. Khi
minh
bay to thai do,
tinh
cam

khinh
bac,
hat
hiii
d6i vai mot ai do, vai vat gi do thi se nhan dugc ket qua tuang tu.
'
- Cau chuyen de cap den m6i quan he giua cho va nhan trong cugc
dai
m6i con nguai. Khi con nguai trao tang cho nguai khac
tinh
cam gi
thi
se nhan lai dugc
tinh
cam do. DSy la moi quan he nhan qua va cung
la
quy luat tat yeu
ciia
cugc song.
2.
Bieu hien ciia mdi quan he cho vd nhan trong cuoc song:
-
Moi quan he
giiia
cho va nhan trong cugc song v6
ciing
phong phu,
bao gom ca vat chat Ian
tinh
than.

- Mdi
quan he
gii>a
cho va nhan khong phai bao gia cung ngang bang
trong
cugc s6ng: c6 khi ta cho nhieu nhung nhan lai it han va ngugc lai.
-
Moi quan he
giiia
cho va nhan khong phai bao gia cung la
minh
cho
nguai
do va nhan
ciia
nguai do, ma nhieu khi
minh
nhan d nguai ma
minh
chua hi cho. Va cai
minh
nhan c6 khi la su bang
long
vai chinh
minh,
la
su hoan thien han nhan
each
lam nguai
ciia

minh
trong cugc song.
3. Lam thi ndo di thirc hien tot moi quan he
giua
cho vd nhan
trong cuoc song?
-
Con nguai phai biSt cho cugc ddi nay nhung gi tot dep nhat: Do la
su yeu thuong, tran trgng, cam thong giup da Ian nhau ca ve vat chat Ian
tinh
than
chii
khong phai la su cho - nhan vi muc
dich
vu Igi.
-
Con nguai can phai biet cho nhieu han la nhan lai.
-
Phai biSt cho ma khong hi vgng
minh
se dugc dap den.
-
De cho
nhilu
hem, con ngudi can phai c6 gang phan dau ren luyen
va
hoan thien
minh,
lam cho
minh

giau c6 ca ve vat chat Ian
tinh
than de
CO
the yeu thuong nhieu hon cugc ddi nay.
4. Khdng dinh vdn de: Vin dl dat ra trong cau chuyen la bai hgc
\e
mot 16i s6ng dep: Song nhan
lii,
luon
yeu thuang va bao dung vdi
cugc ddi.
"Hay birac qua
va
dem tung vien soi"
^
NGUYfiNVANHOC
GV. THCS
Phan
Dinh
Phung
-
Thanh
Khe -
TP.
Da
Ndng
Dfi BAI
,:vv-vV:,
• •

Such
"Co hoc tinh
hoci"
c6 viet: "Hay huac qua va dim tung vien
soi".
L/ri khuyen do dinh huang g\ em
trong
hoc tap vd cuoc song?
Ogi
Y
CACH LAM
BAI
-
Kieu
bai
nghi
luan xa
hgi.
Van de
nghi
luan rut ra dugc trong cau noi
CO
tac dung Idn den vice hgc hanh, thai do song
tich
cue
ciia
the he tre.
-
Giai
thich

cau noi:
+
"Hay buck qua ": la moi ngudi hay tu budc di b3ng chinh doi chan
ciia
minh,
dau kho nhgc nhung
chSc
chan, de biet dugc gia tn
ciia
ban
than;
c6 nghTa rang hay tu luc, tu
minh
giai
quyet mgi van de, can dam,
vugt
qua mgi trd ngai kh6 khan
ciia
cugc s6ng, nhSt la trong hgc tap, c6
the mdi biet
tich
luy
kien
thuc va von song ma thanh cong trong cugc ddi.
-
"Dem
tiing
vien soi" nghla la su
kien
tri,

nhan nai va can man doi
vdi
tiing
viec, dau la viec nhd nhat nhat.
- Tij
do hgc sinh c6
nhiing
djnh
hudng cu the ddi vdi viec hgc tap va
nep song
-
Hgc sinh hieu mdi tuong quan
gii>a
hai vS: "Hay budc qua" la
tiSn
de at phai cd nhung de hoan thien
minh
thi phai
bi8t
"dim tung vien soi".
-
Khi lam bai, hgc sinh nen neu mot sd dan
chiing
vg tim guong nhirng
con
ngudi tu lap, biet vugt qua hoan canh, vuon tdi
dich
bang nghj
lire,
su

kien
tri,
nhan nai
ciia
minh;
tii
do
lien
he,
riit
ra bai hgc cho chinh
minh.
Long
tot la cua cai
^
g
NGUYEN
THI HUE
^
GV.
THCS
Le Quy Don - TP. Hai Daong - Hai Duong
D£BAI
*•
Gur
ra
cluri,
mot nlioin hoc tro
tiiii
hoc xum nhau Igi ki

"ccic
chuyen
tren
ctcri":
-
Nha to htm thng s(m xanh!
-
Bo
Ur
mua d to roi nhe!
-
Bcic
taahcin khu hiet thir!
-
Con dn^ ta cue tot! - Rieng Ngoc Anh trinh trong tuyen hd
Tu
Idi noi tha ngciy cm co he Ngoc Anh kia da chirn dimg mot
trie)
li.
Do la triet
W
g\? Em co siiy
nghJ
g] vS triSt
liciy?
GOl
Y
CACH
LAM BAI
/.

Mdbdi
Co ngirai cho thai gian la vang bac, c6 nguai bao sue khoe thirc
su dang quy "khong dm khong dau lam gidu mdy chdc"
hoac
"con cai
la
cua de ddnh" Gia ra chai, tro
ticu
hoc xum nhau lai ke "cac
chuyen tren dai":
-
Nha ta bon tang son xanh!
-
Bo ta mua 6 to roi nhe!
-
Bac ta a hSn khu biet
thir!
-
Con ong ta cue tot! - Rieng Ngoc Anh
trinh
trong tuyen b6 Tu loi
noi
tha ngay cua co be Ngoc Anh kia da
chua
dung mot
tri5t
li:
Long
tSt
Id

cua
cai
II.
Than bdi
1.
Gidi
thich
:
Long
tot Id g\ Nhan dien ngudi co long tdt vd hidu hien
?
-
Long t6t la nhung hanh dong, viec lam cao dep xuat phat tCr tarn
long
nham giup da nguai khac.
j,
- Nguai
CO
long tot san
sang
cam thong, chia se; luon nhuong nhjn,
|i
sinh; khong bao gia tranh gianh quyln Igi hay ghen ghet, d6 ki, cung
long
nghl xiu, noi xau cho ai , > «, '<
-
Bie'u hien cua long t6t: nho la dat nguai gia qua duong, nhat
dugc
[;ua rai tra nguai danh mSt; Ion la
ciru

nguai bi nan, ma long tix hi danh
dai
minh lam viec thien.
Noi
long tdt Id cua cai nghla la long t6t
dugc
so vai cua cai, quy gia,
quan trong va can thiSt nhu cua cai.
|.
2. Khdng dinh tinh dung dan cua quan niim , ,
Day la mot quan niem dung vi long tot dem lai gia tri vat chSt va
tinh
iSn
cho ca nhan va cong dong xa hoi.
-i,,
,,i
, ,
-
Long t6t la cua cai vat
chat
nen co gai
ngheo
ngay xua
dugc
ba
"en t6t bung giup noi ra chau ra ngoc; nguai em
dugc
chim phugng
'
oang mang d6n dao kim cuang. Ngay nay cong nhan vien

chuc
bat
ot
ngay hudng luang ung ho quy "tdm long vang" la thanh ao mac,
-am an cho dong bao vung thien tai lu lut, thanh
sach
va, chiSu chan
ho tre em ngheo
-
Long t6t la tai san
tinh
th§n
nen khi dem tang nguai nhan da that
iiixng ma nguai cho cung thay han hoan. Long tot tiep them cho con
guai long tin, hi vong, nghi luc. Vi bao nhieu nguai tot a tren dai
In
long giup da nen nhiing tre em
ngheo
khong nan chi, nan long da
6 gclng phSn dSu hoc hanh; nhung pham nhan tung mot thai ISm loi
en tam cai doi tren hanh
trinh
ve vai nhan tarn . ,.
3. Bdn luan ma rong ^ . .
-
La cua cai nhung long t6t khong mua
dugc
bSng tien; long tot cho
di
ma khong vai. khong mSt. Vi thS, long t6t quy hon cua cai. Long tot

la
tai san
tinh
thSn v6 gia.
-
Nhung con nguai khong phai ai cung tot, cai ac van con ton tai. Vi
tham lam, d6 kj, vi bong 16c, quySn hanh, tham chi vi nhijng thu hao