Nâng cao hiệu quả kinh doanh nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển ở công ty cổ phần bảo hiểm Petrolimex

đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
LI M U
Sau khi chuyn i nn kinh t t c ch k hoch hoỏ tp trung sang nn
kinh t nhiu thnh phn vn ng theo c ch th trng cú s qun lý v mụ ca
nh nc nh hng xó hi ch ngha, nn kinh t Vit Nam ó cú nhng bc
phỏt trin mnh m. u t trc tip nc ngoi tng nhanh ho nhp vi nn
kinh t ton cu ang tin theo hng hi nhp mc cao. n ht thỏng 3
nm 2000 trờn c nc cú 2.405 d ỏn cũn hiu lc, vn ng ký trờn 35,959 t
USD v vn thc hin t trờn 16 t USD. Vn u t nc ngoi tng nhanh qua
cỏc nm: Nu nh thi k 1991 - 1995 chim 24,44% t 1996 n nay chim
khong 23,92% tng vn u t xó hi, úng gúp ỏng k vo tng trng kinh
t v l ngun bự p quan trng cho thõm ht cỏn cõn vóng lai, gúp phn ci
thin cỏn cõn thanh toỏn quc t. Nhp tng trng tng sn phm quc ni
(GDP) t mc tng i cao: T nm 1992-1997 tc tng trng bỡnh
quõn l 8,5%, nm 1997 l 8,2%, nm 1998 gim t ngt xung cũn 5,8%, nm
1999 gim ch cũn 4,8%, mc tiờu nm 2000 l 5,5%-6% nhng qua tng quý ó
vt ch tiờu v c nm t sp x 6,7%. Lm phỏt gim liờn tc t ba con s
xung cũn mt con s hin nay. Cựng vi s m ca ca nn kinh t, cỏc quan h
thng mi quc t cng ngy cng c m rng, hot ng xut nhp khu
hng hoỏ cng ngy mt gia tng. Nu nh kim ngch xut khu nm 1999 t
11,523 t USD v kim ngch nhp khu t 11,636 t USD thỡ sang nm 2000
kim ngch xut khu ó t 14,3 t USD tng 24,1% v kim ngch nhp khu t
15,2 t USD tng 30,63% so vi nm 1999.
Do hot ng xut nhp khu tng nhanh nờn nhu cu bo him i vi
hng hoỏ xut nhp khu ngy cng ln v do hot ng bo him hng hoỏ xut
nhp khu ó tr thnh tp quỏn trong hot ng ngoi thng nờn nghip v ny
vn l nghip v quan trng trong hot ng kinh doanh ca mi doanh nghip
bo him. Mt khỏc, trao i buụn bỏn hng hoỏ xut nhp khu hin nay vn
c vn chuyn ch yu bng ng bin (khong 80% khi lng hng hoỏ)
do u im ca loi hỡnh vn chuyn ny. Vỡ vy, vic phỏt trin v hon thin
cỏc vn v nghip v bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng

ng bin l mt yờu cu quan trng trong s phỏt trin ca mi doanh nghip
bo him núi riờng v trong ton ngnh bo him núi chung, nht l trong iu
kin th trng trong nc v quc t cú s cnh tranh gay gt nh hin nay.
Nghip v bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng ng bin
c ra i, trin khai t rt sm v rt phỏt trin nhiu nc trờn th gii.
Song Vit Nam hin nay khi trin khai nghip v bo him ny cũn gp rt
nhiu khú khn v nhiu vn t ra cn phi gii quyt c bit l v vn
nõng cao hiu qu kinh doanh nghip v. Vy lm th no gii quyt nhng
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
1
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
vn ú ? Ni dung ca chuyờn ny s b sung thờm mt s gii phỏp tớch
cc nhm hon thin, phỏt trin v nõng cao hiu qu trong quỏ trỡnh kinh doanh
nghip v bo him ny.
Trong thi gian thc tp ti cụng ty c phn bo him Petrolimex (PJICO)
c s nh hng ca cỏc thy cụ giỏo trong b mụn bo him cựng vi s
ng viờn khuyn khớch ca cỏc cỏn b cụng ty PJICO, em ó mnh dn chn
ti: Nõng cao hiu qu kinh doanh nghip v bo him hng hoỏ xut nhp
khu vn chuyn bng ng bin cụng ty c phn bo him Petrolimex
lm lun vn tt nghip ca mỡnh.
Kt cu ca ti ngoi phn m u v kt lun bao gm ba chng:
Chng I : Nhng vn chung v bo him hng hoỏ xut nhp khu
vn chuyn bng ng bin.
Chng II : Thc trng trin khai nghip v bo him hng hoỏ xut nhp
khu vn chuyn bng ng bin cụng ty c phn bo
him Petrolimex (PJICO).
Chng III : Nhng gii phỏp nhm nõng cao hiu qu kinh doanh nghip
v bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng
ng bin PJICO trong thi gian ti.
Em xin chõn thnh cm n cụ giỏo CN-Nguyn Th Chớnh ó trc tip hng

dn ti, cỏc thy cụ trong b mụn bo him cựng ton th cỏc cỏn b cụng
nhõn viờn cụng ty bo him PJICO ó giỳp , to iu kin thun li cho em
hon thnh lun vn ny mt cỏch tt p.
L mt sinh viờn nm cui, mc dự c trang b nhng kin thc c bn
song do trỡnh nhn thc cng nh kinh nghim thc t cũn nhiu hn ch nờn
lun vn khụng trỏnh khi c nhng thiu sút. Em rt mong nhn c ý kin
úng gúp chõn thnh ca cỏc thy cụ cựng ton th cỏc bn lun vn ny c
hon thin hn ./.








bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
2
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp

NI DUNG
CHNG I : NHNG VN CHUNG V BO HIM HNG HO
XUT NHP KHU VN CHUYN BNG NG BIN
I. S RA I V PHT TRIN CA BO HIM HNG HO XUT NHP
KHU VN CHUYN BNG NG BIN
1. Trờn th gii:
Bo him hng hi ó cú lch s rt lõu i. Nú ra i v phỏt trin cựng vi
s phỏt trin ca hng hoỏ v ngoi thng. Khong th k V trc cụng nguyờn,
vn chuyn hng hoỏ bng ng bin ó ra i v phỏt trin ngi ta bit trỏnh
tn tht ton b mt lụ hng bng cỏch chia nh, phõn tỏn chuyờn ch trờn nhiu

thuyn khỏc nhau. õy cú th núi l hỡnh thc s khai ca bo him hng hoỏ.
n th k th XII thng mi v giao lu hng hoỏ bng ng bin gia cỏc
nc phỏt trin. Nhiu tn tht ln xy ra trờn bin vỡ khi lng v giỏ tr ca
hng hoỏ ngy cng tng, do thiờn tai, tai nn bt ng, cp bin gõy ra lm
cho gii thng nhõn lo lng nhm i phú vi cỏc tn tht nng n cú kh nng
dn ti phỏ sn h ó i vay vn buụn bỏn kinh doanh. Nu hnh trỡnh gp
phi ri ro gõy ra tn tht ton b thỡ cỏc thng nhõn c xoỏ n, nu hnh
trỡnh may mn thnh cụng thỡ ngoi vn vay h cũn phi tr ch n mt khon
tin lói vi lói sut rt cao. Lói sut cao v nng n ny cú th coi l hỡnh thc
ban u ca phớ bo him.
Nm 1182 Lomborde - Bc í, hp ng bo him hng hoỏ ó ra i,
trong ú ngi bỏn n ny cam kt vi khỏch hng s thc hin ni dung ó ghi
trong n. T ú hp ng bo him, ngi bo him ó ra i vi t cỏch nh
l mt ngh riờng c lp.
Nm 1468 ti Venise nc í o lut u tiờn v bo him hng hi ó ra
i. S phỏt trin ca thng mi hng hi ó dn n s ra i v phỏt trin
mnh m ca bo him hng hi v hng lot cỏc th l, cụng c, hip c quc
t liờn quan n thng mi v hng hi nh: Mu hp ng bo him ca
Lloyd's 1776 v Lut bo him ca Anh nm 1906 (MiA - Marine insurance Act
1906), cụng c Brucxen nm 1924, Hague Visby 1986, Hmbua nm 1978,
Incoterms 1953,1980,1990,2000 Cỏc iu khon v bo him hng hi cng ra
i v ngy cng hon thin .
Núi v bo him hng hi khụng th khụng núi ti nc Anh v Lloyd's.
Nc Anh l mt trong nhng nc cú s phỏt trin hin i v thng mi v
hng hi ln nht trờn th gii. Cú th núi lch s phỏt trin ca ngnh hng hi
v thng mi th gii gn lin vi s phỏt trin ca nc Anh, th k XVII
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
3
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
nc Anh ó cú nn ngoi thng phỏt trin vi i tu buụn mnh nht th gii

v tr thnh trung tõm thng mi v hng hi ca th gii. Do ú nc Anh
cng l nc sm cú nhng nguyờn tc, th l hng hi v bo him hng hi.
Nm 1779, cỏc hi viờn ca Lloyd's ó thu thp tt c cỏc nguyờn tc bo him
hng hi v quy thnh mt hp ng chung gi l hp ng Lloyd's. Hp ng
ny ó c Quc hi Anh thụng qua v c s dng nhiu nc cho n
1982.T ngy 1/1/1982, n bo him hng hi mu mi ó c Hip hi bo
him London thụng qua v c s dng hu ht cỏc nc trờn th gii hin
nay.
Khụng ch riờng bo him hng hi, cựng vi s phỏt trin mnh m ca nn
kinh t th gii, cỏc loi hỡnh bo him cng phỏt trin ht sc mnh m ỏp
ng yờu cu phỏt trin kinh t v mi mt ca i sng xó hi, vn hoỏ v giao
lu quc t.
2. Vit Nam:
Thi k u, nh nc giao cho mt cụng ty chuyờn mụn trc thuc B Ti
chớnh kinh doanh bo him ú l cụng ty Bo him Vit Nam nay l Tng cụng
ty Bo him Vit Nam (gi tt l Bo Vit). Cụng ty Bo him Vit Nam c
thnh lp ngy 17/12/1964 theo Quyt nh s 179/CP v chớnh thc i vo hot
ng ngy 15/1/1965.
Trc nm 1964 Bo Vit ch lm i lý bo him hng hoỏ xut nhp khu
cho cụng ty Bo him nhõn dõn Trung Quc trong trng hp mua theo giỏ FOB,
CF v bỏn theo giỏ CIF vi mc ớch l hc hi kinh nghim.
T nm 1965 - 1975 Bo Vit mi trin khai ba nghip v bo him i
ngoi trong ú cú bo him hng hoỏ xut nhp khu. T sau 1970 Bo Vit cú
quan h tỏi bo him vi Liờn Xụ (c), Ba Lan, Triu Tiờn. Trc ú Bo Vit
ch cú quan h tỏi bo him vi Trung Quc.
T nm 1975 - 1992 Bo Vit ó trin khai thờm nhiu nghip v v m
rng phm vi hot ng. T ch ch cú quan h tỏi bo him vi mt s nc xó
hi ch ngha c thỡ trong thi k ny Bo Vit ó cú quan h i lý, giỏm nh,
tỏi bo him vi hn 40 nc trờn th gii. Nm 1965 khi Bo Vit i vo hot
ng, B Ti chớnh ó ban hnh quy tc chung v Bo him hng hoỏ vn chuyn

bng ng bin. Gn õy, phự hp vi s phỏt trin thng mi v ngnh
hng hi ca t nc, B Ti chớnh ó ban hnh quy tc chung mi - Quy tc
chung 1990 (QTC-1990) cựng vi Lut Hng hi Vit Nam. Quy tc chung ny
l c s phỏp lý ch yu iu chnh cỏc vn v bo him hng hoỏ xut nhp
khu vn chuyn bng ng bin.
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
4
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
Trong bi cnh nn kinh t Vit Nam ang cú nhng bc phỏt trin mnh
m, xut phỏt t yờu cu bo m cho nn kinh t phỏt trin n nh thu hỳt vn
u t nc ngoi thỡ vic a dng hoỏ cỏc loi hỡnh kinh doanh bo him l mt
ũi hi thit thc. ỏp ng yờu cu cp bỏch trờn, Ngh nh 100/CP ca
chớnh ph v hot ng kinh doanh bo him ó c ban hnh ngy 18/12/1993
ó to iu kin cho nhiu cụng ty bo him ra i v phỏt trin. Hin nay vi s
gúp mt ca 10 cụng ty bo him gc trong c nc, th trng bo him Vit
Nam ó bt u phỏt trin vi s cnh tranh gay gt gia cỏc cụng ty, nghip v
bo him hng hoỏ xut nhp khu vn l mt nghip v truyn thng m cỏc nh
bo him Vit Nam vn duy trỡ v phỏt trin vi cỏc bin phỏp, chin lc, sỏch
lc ginh thng li trong cnh tranh.

II. S CN THIT, TC DNG V VAI TRề CA BO HIM HNG HO
XUT NHP KHU VN CHUYN BNG NG BIN
1. Khỏi nim :
Ta cú th nh ngha: Bo him chớnh l mt s cam kt bi thng ca
ngi bo him i vi ngi c bo him v nhng thit hi, mt mỏt ca i
tng bo him do nhng ri ro ó tho thun gõy ra vi iu kin ngi c
bo him gúp cho ngi bo him mt khon tin gi l phớ bo him. Trong
nghip v bo him hng hoỏ xut nhp khu thỡ ngi c bo him cú th l
ngi mua hoc ngi bỏn tu theo iu kin thng mi v iu kin c s giao
hng quy nh trong hp ng mua bỏn m hai bờn ó tho thun vi nhau. i

tng bo him õy chớnh l hng hoỏ ó c mua bo him.
2. S cn thit v tỏc dng ca bo him hng hoỏ xut nhp khu vn
chuyn bng ng bin :
Ngnh bo him ó ra i do cú s tn ti khỏch quan ca cỏc ri ro m con
ngi khụng th khng ch c. Nu cú nhng ri ro xy ra m khụng cú cỏc
khon bự p thit hi kp thi ca cỏc nh bo him, c bit l nhng ri ro
mang tớnh thm ho gõy ra tn tht rt ln thỡ ch tu v ch hng gp rt nhiu
khú khn v ti chớnh trong vic khc phc hu qu do cỏc ri ro ú gõy ra. Vỡ
vy, s ra i v vic tham gia bo him cho hng hoỏ xut nhp khu vn
chuyn bng ng bin tr thnh mt nhu cu rt cn thit v nú cú nhng tỏc
dng sau:
Th nht, gim bt ri ro cho hng hoỏ do hn ch tn tht nh tng cng
bo qun kim tra ng thi kt hp cỏc bin phỏp phũng v hn ch tn tht.
Th hai, bo him hng hoỏ xut nhp khu cng em li li ớch cho nn
kinh t quc dõn, gúp phn tit kim v tng thu ngoi t cho nh nc. Khi cỏc
n v kinh doanh xut nhp khu nhp hng theo giỏ FOB, CF, xut theo giỏ
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
5
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
CIF, CIP s to ra kh nng cnh tranh ca bo him trong nc vi nc ngoi.
Nh cú hot ng bo him trong nc cỏc ch hng khụng phi mua bo him
nc ngoi, núi cỏch khỏc l khụng phi xut khu vụ hỡnh.
Th ba, khi cỏc cụng ty cú tn tht hng hoỏ xy ra s c bi thng mt
s tin nht nh giỳp h bo ton c ti chớnh trong kinh doanh. S tin chi
bi thng ca cỏc cụng ty hng nm l rt ln chim khong 60%-80% doanh
thu phớ bo him.
Th t, ngha v v quyn li ca mi bờn tham gia bo him ó tr thnh
nguyờn tc th l v tp quỏn trong thng mi quc t. Nờn khi hng hoỏ xut
nhp khu gp ri ro gõy ra tn tht cỏc bờn tham gia s c cụng ty bo him
giỳp v mt phỏp lý khi xy ra tranh chp vi tu hoc cỏc i tng cú liờn

quan.
3. Vai trũ ca bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng ng
bin :
Do c im ca vn ti bin tỏc ng n s an ton cho hng hoỏ c
chuyờn ch l rt ln. Vỡ vy vai trũ ca bo him hng hoỏ xut nhp khu vn
chuyn bng ng bin cng c khng nh rừ nột :
Mt l, hng hoỏ xut nhp khu phi vt qua biờn gii ca mt hay nhiu
quc gia, ngi xut khu v nhp khu li xa nhau v thng khụng trc tip
ỏp ti c hng hoỏ trong quỏ trỡnh vn chuyn do ú phi tham gia bo him
cho hng hoỏ. õy, vai trũ ca bo him l ngi bn ng hnh vi ngi
c bo him.
Hai l, vn ti ng bin thng gp nhiu ri ro tn tht i vi hng hoỏ
do thiờn tai, tai nn bt ng gõy nờn nh: mc cn, õm va, m chỡm, chỏy n,
mt cp, cp bin, bóo, lc, súng thn vt quỏ s kim soỏt ca con ngi.
Hng hoỏ xut nhp khu ch yu li c vn chuyn bng ng bin c bit
nhng nc qun o nh Anh, Singapore, Nht, Hng Kụng do ú phi
tham gia bo him hng hoỏ xut nhp khu.
Ba l, theo hp ng vn ti ngi chuyờn ch ch chu trỏch nhim v tn
tht ca hng hoỏ trong mt phm vi v gii hn nht nh. Trờn vn n ng
bin, rt nhiu ri ro cỏc hóng tu loi tr khụng chu trỏch nhim, ngy c cỏc
cụng c quc t cng quy nh mc min trỏch nhim rt nhiu cho ngi
chuyờn ch (Hague, Hague Visby, Hamburg ).Vỡ vy cỏc nh kinh doanh phi
tham gia bo him hng hoỏ xut nhp khu.
Bn l, hng hoỏ xut nhp khu thng l nhng hng hoỏ cú giỏ tr cao,
nhng vt t rt quan trng vi khi lng rt ln nờn cú th gim bt thit
hi do cỏc ri ro cú th xy ra, vic tham gia bo him hng hoỏ xut nhp khu
tr thnh mt nhu cu cn thit.
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
6
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp

Nm l, bo him hng hoỏ xut nhp khu ó cú lch s rt lõu i do ú
vic tham gia bo him cho hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng ng
bin ó tr thnh mt tp quỏn, thụng l quc t trong hot ng ngoi thng.
Nh vy, vic tham gia bo him cho hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn
bng ng bin l rt quan trng v ngy cng khng nh vai trũ ca nú trong
thng mi quc t.
III. NHNG NI DUNG C BN CA BO HIM HNG HO XUT NHP
KHU VN CHUYN BNG NG BIN
1. c im v trỏch nhim ca cỏc bờn liờn quan trong quỏ trỡnh xut nhp
khu hng hoỏ vn chuyn bng ng bin :
1.1. c im quỏ trỡnh xut nhp khu hng hoỏ vn chuyn bng ng
bin.
- Vic xut nhp khu hng hoỏ thng c thc hin thụng qua hp ng
gia ngi mua v ngi bỏn vi ni dung v: s lng, phm cht, ký mó hiu,
quy cỏch úng gúi, giỏ c hng hoỏ, trỏch nhim thuờ tu v tr cc phớ, phớ bo
him, th tc v ng tin thanh toỏn
- Trong quỏ trỡnh xut nhp khu hng hoỏ cú s chuyn giao quyn s hu
lụ hng hoỏ xut nhp khu t ngi bỏn sang ngi mua.
- Hng hoỏ xut nhp khu thng c vn chuyn qua biờn gii quc gia,
phi chu s kim soỏt ca hi quan, kim dch tu theo quy nh, thụng l ca
mi nc. ng thi vn chuyn ra (hoc vo) qua biờn gii phi mua bo
him theo tp quỏn thng mi quc t. Ngi tham gia bo him cú th l ngi
mua hng (ngi nhp khu) hay ngi bỏn hng (ngi xut khu). Hp ng
bo him th hin quan h gia ngi bo him v ngi mua bo him i vi
hng hoỏ c bo him. Nu ngi bỏn hng mua bo him thỡ phi chuyn
nhng li cho ngi mua hng, khi hng v n nc nhp, nu b tn tht
cú th khiu li ũi ngi bo him bi thng.
- Hng hoỏ xut nhp khu thng c vn chuyn bng cỏc phng tin
khỏc nhau theo phng thc vn chuyn a phng tin, trong ú cú tu bin.
Ngi vn chuyn hng hoỏ ng thi cng l ngi giao hng cho ngi mua.

Vỡ vy ngi chuyờn ch l bờn trung gian phi cú trỏch nhim bo v, chm súc
hng hoỏ ỳng quy cỏch, phm cht, s lng t khi nhn ca ngi bỏn n khi
giao cho ngi mua hng.
Quỏ trỡnh xut nhp khu hng hoỏ cú liờn quan n nhiu bờn, trong ú cú
bn bờn ch yu l: ngi bỏn (bờn xut khu), ngi mua (bờn nhp khu),
ngi vn chuyn v ngi bo him. Vỡ vy, cn phi phõn nh rừ rng trỏch
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
7
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
nhim ca cỏc bờn liờn quan v khi tin hnh xut nhp khu hng hoỏ cỏc bờn
liờn quan phi thc hin y cỏc ngha v ca mỡnh.
1.2. Trỏch nhim ca cỏc bờn liờn quan.
Hot ng xut nhp khu hng hoỏ thng c thc hin thụng qua ba
loi hp ng:
-Hp ng mua bỏn
-Hp ng vn chuyn
-Hp ng bo him
Ba hp ng ny l c s phỏp lý phõn nh trỏch nhim ca cỏc bờn liờn
quan v trỏch nhim ny ph thuc iu kin giao hng ca hp ng mua bỏn.
Theo cỏc iu kin thng mi quc t INCOTERMS 2000 (International
Commercial Tearms) cú mi ba iu kin giao hng c phõn chia thnh bn
nhúm E, F, C, D cú s khỏc nhau v c bn nh sau: Th nht l nhúm E- quy
c ngi bỏn t hng hoỏ di quyn nh ot ca ngi mua ngay ti xng
ca ngi bỏn (iu kin E- giao ti xng); Th hai l nhúm F- quy c ngi
bỏn c yờu cu giao hng hoỏ cho mt ngi chuyờn ch do ngi mua ch
nh (nhúm iu kin F: FCA, FAS v FOB); Th ba l nhúm C- quy c ngi
bỏn phi hp ng thuờ phng tin vn ti, nhng khụng chu ri ro v mt mỏt
hoc h hi i vi hng hoỏ hoc cỏc phớ tn phỏt sinh thờm do cỏc tỡnh hung
xy ra sau khi ó gi hng v bc hng lờn tu (nhúm iu kin C: CFR, CIF,
CPT v CIP); Th t l nhúm D- quy c ngi bỏn phi chu mi phớ tn v ri

ro cn thit a hng hoỏ ti a im quy nh (nhúm iu kin D: DAF,
DES, DEQ, DDU, DDP). Trong ú thụng dng nht l iu kin FOB, CFR v
CIF.
Trong cỏc iu kin giao hng, ngoi phn giỏ hng, tu theo tng iu kin
c th m cú thờm cc phớ vn chuyn v phớ bo him. Cú nhng iu kin
giao hng m ngi bỏn khụng cú trỏch thuờ tu vn chuyn v mua bo him
cho hng hoỏ. Nh vy, tuy bỏn c hng nhng dch v vn chuyn v bo
him s do ngi mua m nhn (iu kin FOB). Cú trng hp giao hng theo
iu kin m ngoi vic xut khu c hng hoỏ, ngi bỏn cũn cú trỏch nhim
thuờ tu vn chuyn v mua bo him cho hng hoỏ (iu kin CIF). Thc t, cỏc
tp on kinh t hot ng trờn nhiu lnh vc sn xut, vn chuyn, bo him
khi giao hng theo iu kin nhúm C v D, bờn cnh vic bỏn hng cũn ginh cho
h dch v vn chuyn v bo him cho s hng ú. Vỡ vy, nu nhp khu hng
theo iu kin FOB, hay iu kin CFR thỡ s gi c dch v vn chuyn v
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
8
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
bo him, hay ch dch v bo him. Nu trong hot ng nhp khu, bỏn hng
theo gớa CIF, ngi bỏn cng gi c dch v vn chuyn v bo him. Nh vy
s gúp phn thỳc y s phỏt trin ca ngnh vn ti ng bin v ngnh bo
him ca quc gia ú.
Núi chung, trỏch nhim ca cỏc bờn liờn quan c phõn nh nh sau:
- Trỏch nhim ca ngi bỏn (bờn xut khu): phi chun b hng hoỏ theo
ỳng hp ng trong mua bỏn ngoi thng v s lng, cht lng, quy cỏch,
loi hng, bao bỡ úng gúi v tp kt hng n cng ti ngy nhn, thụng bỏo
tu n nhn chuyờn ch, giao hng cho tu khi qua lan can an ton mi ht trỏch
nhim v nhng ri ro tai nn i vi hng hoỏ. Ngoi ra, ngi bỏn phi lm cỏc
th tc hi quan, kim dch, ly giy chng nhn kim nh phm cht, úng gúi
bao bỡ phi chu c iu kin vn chuyn bc d thụng thng. Cui cựng,
ngi bỏn phi ly c vn ti n sch. Nu bỏn hng theo iu kin CIF

ngi bỏn cũn cú trỏch nhim mua bo him cho lụ hng hoỏ sau ú ký hu vo
n bo him chuyn nhng quyn li bo him cho ngi mua.
- Trỏch nhim ca ngi mua (bờn nhp khu): nhn hng ca ngi chuyờn
ch theo ỳng s lng, cht lng ó ghi trong hp ng vn chuyn v hp
ng mua bỏn ngoi thng, ly giy chng nhn kim m, biờn bn kt toỏn
giao nhn hng vi ch tu, biờn bn hng hoỏ h hng v do tu gõy lờn (nu
cú), nu cú sai lch v s lng hng ó nhp khỏc vi hp ng mua bỏn nhng
ỳng vi hp ng vn chuyn thỡ ngi mua bo lu quyn khiu ni i vi
ngi bỏn. nu phm cht, s lng hng hoỏ c nhn cú sai lch vi vn ti
n thỡ ngi mua cn c vo biờn bn trờn bo lu quyn khiu ni vi ch
phng tin chuyờn ch. Ngoi ra, ngi mua cũn cú trỏch nhim mua bo him
cho hng hoỏ nu mua hng theo giỏ CF v mua bo him, thuờ tu tr cc phớ
vn chuyn hng hoỏ nu mua hng theo gớa FOB hay nhn li chng t bo
him do ngi bỏn chuyn nhng nu mua hng theo giỏ CIF.
-Trỏch nhim ca ngi vn chuyn: chun b phng tin chuyờn ch theo
yờu cu k thut thng mi v k thut hng hi, giao nhn hng ỳng quy nh
theo hp ng vn chuyn. Theo tp quỏn thng mi quc t thỡ tu ch hng
bt buc phi tham gia bo him thõn tu v P and I. Ngi vn chuyn cũn cú
trỏch nhim cp vn n cho ngi gi hng. Vn n (Bill of Loading) l mt
chng t vn chuyn hng hi trờn bin do ngi vn chuyn cp cho ngi gi
hng nhm núi lờn mi quan h phỏp lý gia ngi vn chuyn, ngi gi hng
v ngi nhn hng. Cú nhiu loi vn n, nhng õy ch quan tõm n hai
loi c bn l: vn n hon ho (Clean B/L) hay cũn gi l vn n sch v vn
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
9
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
n khụng hon ho (Unclean B/L). Ngi vn chuyn phi chu trỏch nhim vi
nhng ri ro xy ra i vi hng hoỏ theo quy nh v phi cú trỏch nhim bo
v, chm súc cho lụ hng hoỏ chuyờn ch trong hnh trỡnh t cng i n cng
ớch.

- Trỏch nhim ca ngi bo him: cú trỏch nhim vi nhng ri ro c
bo him gõy ra cho lụ hng hoỏ tham gia bo him, ngi bo him cng cú
trỏch nhim kim tra cỏc chng t liờn quan n hng hoỏ, hnh trỡnh vn chuyn
v bn thõn tu chuyờn ch. Khi xy ra tn tht thuc phm vi trỏch nhim ca
bo him, ngi bo him cú trỏch nhim tin hnh giỏm nh, bi thng tn
tht v ũi ngi th ba nu h gõy ra tn tht ny.
2. Cỏc loi ri ro v tn tht trong bo him hng hoỏ xut nhp khu vn
chuyn bng ng bin.
2.1. Ri ro trong bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng ng
bin.
Ri ro trong bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng ng
bin l nhng tai nn, tai ho, s c xy ra mt cỏch bt ng ngu nhiờn hoc
nhng mi e do nguy hi, khi xy ra s gõy lờn tn tht cho i tng c
bo him. Vớ d nh : tu m, hng mt, hng b v, h hng Ri ro trong
xut nhp khu hng hoỏ vn chuyn bng ng bin cú nhiu loi, cn c vo
ngun gc phỏt sinh cú th phõn ri ro thnh nhng loi sau:
* Thiờn tai : Thiờn tai l nhng hin tng t nhiờn m con ngi khụng th
chi phi c nh : bin ng, bóo, giú lc, sột ỏnh, thi tit xu, súng thn
* Tai ho ca bin: l nhng tai ho xy ra i vi con tu ngoi bin nh
: tu b mc cn, õm va, m chỡm, chỏy n, tu b lt ỳp, mt tớch nhng ri
ro ny c gi l nhng ri ro chớnh.
* Cỏc tai nn bt ng khỏc: l nhng thit hi do cỏc tỏc ng ngu nhiờn
bờn ngoi, khụng thuc nhng tai ho ca bin núi trờn. Tai nn bt ng khỏc cú
th xy ra trờn bin nhng nguyờn nhõn khụng phi l mt tai ho ca bin, cú
th xy ra trờn b, trờn khụng trong quỏ trỡnh vn chuyn, xp d hng hoỏ, giao
nhn, lu kho, bo qun hng nh : hng hoỏ b v, lỏt, hp hi, thiu ht, mt
trm, mt cp, khụng giao hng nhng ri ro ny c gi l nhng ri ro ph.
* Ri ro do bn cht hoc do tớnh cht c bit ca i tng bo him hoc
nhng thit hi m nguyờn nhõn trc tip l chm ch.
Theo nghip v bo him thỡ nhng ri ro ca hng hoỏ xut nhp khu vn

chuyn bng ng bin cú th c chia thnh cỏc loi sau õy:
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
10
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
* Ri ro thụng thng c bo him: l nhng ri ro c bo him mt
cỏch bỡnh thng theo cỏc iu kin bo him gc. õy l nhng ri ro mang
tớnh bt ng ngu nhiờn xy ra ngoi ý mun ca ngi c bo him nh: thiờn
tai, tai ho ca bin, tai nn bt ng khỏc tc l bao gm c ri ro chớnh v ri ro
ph.
* Ri ro bo him riờng: l nhng ri ro m mun c bo him thỡ phi
tho thun riờng, tho thun thờm ch khụng c bi thng theo cỏc iu kin
bo him gc. Loi ri ro ny gm : ri ro chin tranh, ỡnh cụng, khng b c
bo him theo iu kin riờng.
* Ri ro khụng c bo him: l nhng ri ro khụng c ngi bo him
nhn bo him hoc khụng c ngi bo him bi thng trong mi trng
hp. ú l cỏc ri ro ng nhiờn xy ra, chc chn xy ra hoc cỏc thit hi do
ni t, bn cht ca hng hoỏ, do li ca ngi c bo him, thit hi m
nguyờn nhõn trc tip l chm tr, ri ro cú tớnh cht thm ho m con ngi
khụng lng trc c, quy mụ, mc v hu qu ca nú.
Túm li, cỏc ri ro c bo him phi l nguyờn nhõn trc tip gõy ra tn
tht. Vic phõn nguyờn nhõn trc tip hay nguyờn nhõn giỏn tip cú vai trũ rt
quan trng xỏc nh ri ro gõy ra tn tht cú phi l ri ro c bo him hay
khụng. Nhng tn tht no cú nguyờn nhõn trc tip l ri ro c bo him gõy
ra mi c bi thng.
2.2. Tn tht trong bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng
ng bin:
Tn tht trong bo him hng hoỏ xut nhp khu l nhng h hng, thit
hi ca hng hoỏ c bo him do ri ro gõy ra.
Cn c vo quy mụ, mc tn tht cú hai loi tn tht l tn tht b phn
v tn tht ton b:

* Tn tht b phn l tn tht m mt phn ca i tng c bo him
theo mt hp ng bo him b mt mỏt, h hng, thit hi. Tn tht b phn cú
th l tn tht v s lng, trng lng, th tớch hoc giỏ tr.
* Tn tht ton b tc l ton b i tng bo him theo hp ng bo
him b mt mỏt, h hng, thit hi hoc b bin cht, bin dng khụng cũn nh
lỳc mi bo him na. Mt tn tht ton b cú th l tn tht ton b thc t hay
tn tht ton b c tớnh:
- Tn tht ton b thc t l ton b i tng bo him b mt mỏt, h
hng hay b phỏ hu ton b, khụng ly li c nh lỳc mi bo him na.
Trong trng hp ny, ngi bo him phi bi thng ton b giỏ tr bo him
hoc s tin bo him.
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
11
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
- Tn tht ton b c tớnh tc l thit hi, mt mỏt ca i tng bo him
cha ti mc tn tht ton b nhng i tng bo him b t b mt cỏch hp lý
vỡ tn tht ton b thc t xột ra l khụng th trỏnh khi hoc nhng chi phớ
phũng, phc hi tn tht ln hn giỏ tr ca hng hoỏ c bo him. Khi i
tng l hng hoỏ b t b, s hu v hng hoỏ s chuyn sang ngi bo him
v ngi bo him cú quyn nh ot v hng hoỏ ú. Khi ú, ngi c bo
him cú quyn khiu ni ũi bi thng tn tht ton b.
Cn c vo tớnh cht tn tht v trỏch nhim bo him thỡ tn tht c chia
lm hai loi l tn tht chung v tn tht riờng:
* Tn tht chung l nhng hy sinh hay chi phớ c bit c tin hnh mt
cỏch c ý v hp lý nhm mc ớch cu tu v hng hoỏ ch trờn tu thoỏt khi
mt s nguy him chung, thc s i vi chỳng. Khi xy ra tn tht chung ch
hng v ngi bo him phi in vo Bn cam oan, Giy cam oan úng gúp
vo tn tht chung. Bn cam oan, Giy cam oan ny c xut trỡnh cho ch
hng hoc thuyn trng khi nhn hng. Ni dung núi chung khi xy ra tn tht
chung ngi c bo him phi bỏo cho cụng ty bo him bit cụng ty

hng dn lm th tc khụng t ý ký vo Bn cam oan.
* Tn tht riờng: l tn tht ch gõy ra thit hi cho mt hay mt s quyn
li ca cỏc ch hng v ch tu trờn mt con tu. Nh vy, tn tht riờng ch liờn
quan n tng quyn li riờng bit. Trong tn tht riờng, ngoi thit hi vt cht
cũn phỏt sinh cỏc chi phớ liờn quan nhm hn ch nhng thit hi khi tn tht xy
ra, gi l tn tht chi phớ riờng. Tn tht chi phớ riờng l nhng chi phớ bo qun
hng hoỏ gim bt thit hi hoc khi h hi thờm, bao gm chi phớ xp,
d, gi hng, úng gúi li, thay th bao bỡ bn khi hnh v dc ng. Chi
phớ tn tht riờng lm hn ch v gim bt tn tht riờng, tn tht riờng cú th l
tn tht b phn hoc l tn tht ton b. Tn tht riờng cú c ngi bo him
bi thng hay khụng ph thuc vo ri ro cú c tho thun trong hp ng
bo him hay khụng ch khụng nh tn tht chung.

3. iu kin bo him trong bo him hng húa xut nhp khu vn chuyn
bng ng bin.
iu kin bo him l nhng iu quy nh phm vi trỏch nhim ca ngi
bo him i vi nhng ri ro tn tht ca i tng bo him. Vỡ vy, phm vi
trỏch nhim ca ngi bo him ph thuc vo cỏc iu kin bo him m cỏc
bờn tho thun trong hp ng.
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
12
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
Trỏch nhim ca ngi bo him i vi hng hoỏ theo cỏc iu kin bo
him gc ca Vit Nam c quy nh theo bn Quy tc chung v bo him hng
hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng ng bin nm 1990 do B Ti chớnh ban
hnh. Quy tc ny c xõy dng trờn c s iu khon ICC ngy 1/1/1982 ca
Vin nhng ngi bo him London (Institute of London Underwriters - ILU).
Vỡ cỏc iu kin ny c ỏp dng hu ht cỏc nc trờn th gii thay th cỏc
iu kin c ICC-1963 v tr thnh tp quỏn thụng dng quc t. Nú bao gm
cỏc iu kin sau:

- Institute cargo clauses C (ICC-C) - iu kin bo him C
- Institute cargo clauses B (ICC-B) - iu kin bo him B
- Institute cargo clauses A(ICC-A) - iu kin bo him A
- Institute war clauses - iu kin bo him chin tranh
- Institute strikes clauses - iu kin bo him ỡnh cụng

3.1. iu kin bo him C (ICC- C).
3.1.1. Ri ro c bo him :
- Chỏy hoc n;
- Tu hay x lan b mc cn, m hoc lt ỳp;
- Tu õm va nhau hoc tu, x lan hay phng tin vn chuyn õm v
phi bt k vt th gỡ bờn ngoi khụng k nc hoc b mt tớch;
- D hng ti cng lỏnh nn;
- Phng tin vn chuyn ng b b lt hoc b trt bỏnh;
- Hy sinh vỡ tn tht chung;
- Nộm hng khi tu.
3.1.2. Nhng tn tht, chi phớ v trỏch nhim khỏc:
- Tn tht chung v chi phớ cu h c iu chnh hay xỏc nh bng hp
ng vn ti hoc theo lut l v tp quỏn hin hnh;
- Nhng chi phớ v tin cụng hp lý cho vic d hng lu kho v gi tip
hng hoỏ c bo him ti cng dc ng hay cng lỏnh nn do hu qu ca
mt ri ro thuc phm vi hp ng bo him;
- Nhng chi phớ m ngi c bo him hoc i lý ca h ó chi nhm
phũng trỏnh hoc gim nh tn tht cho hng hoỏ c bo him hoc nhng chi
phớ kin tng ũi ngi th ba bi thng;
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
13
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
- Phn trỏch nhim m ngi c bo him phi chu theo iu khon " hai
bờn cựng cú li" ghi trong hp ng vn ti.

3.1.3. Ri ro loi tr :
Tr khi cú tho thun khỏc, ngi bo him khụng chu trỏch nhim i
vi nhng mt mỏt, h hng hay chi phớ gõy ra bi:
- Chin tranh, ni chin, cỏch mng, khi ngha hoc hnh ng thự ch;
- Vic chim, bt gi, cm gi ti sn hoc kim ch v hu qu ca chỳng;
- Mỡn, thu lụi, bom hay nhng v khớ chin tranh khỏc ang trụi dt;
- ỡnh cụng, cm xng, ri lon lao ng hoc bo ng;
- Ngi ỡnh cụng, cụng nhõn b cm xng, ngi gõy ri lon lao ng
hoc bo ng, k khng b hay hnh ng vỡ ng c chớnh tr;
-Vic s dng cỏc v khớ chin tranh cú dựng n nng lng nguyờn t,
ht nhõn hoc cht phúng x;
- Khuyt tt vn cú tớnh cht c bit ca hng hoỏ bo him;
- Hnh ng ỏc ý hay c ý ca bt c ngi no.
Trong mi trng hp, ngi bo him khụng chu trỏch nhim i vi
nhng mt mỏt, h hng v chi phớ do:
- Vic lm xu c ý ca ngi c bo him;
- Chm ch l nguyờn nhõn trc tip;
- Tu hay x lan khụng kh nng i bin v do tu, x lan, phng tin
vn chuyn hoc container khụng thớch hp cho vic chuyờn ch hng hoỏ m
ngi c bo him hay ngi lm cụng cho h ó bit v tỡnh trng ú vo
thi gian bc xp hng hoỏ ;
- Bao bỡ khụng y hoc khụng thớch hp;
- Hao ht t nhiờn, hao mũn t nhiờn, dũ chy thụng thng;
- Ch tu, ngi qun lý tu hoc thuờ tu khụng tr c n hoc thiu
thn v mt ti chớnh gõy ra.
3.2. iu kin bo him B (ICC- B).
3.2.1. Ri ro c bo him:
Nh iu kin C v m rng thờm mt s ri ro sau:
- ng t, nỳi la phun, sột ỏnh;
- Nc cun khi tu;

bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
14
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
- Nc bin, nc sụng chy vo tu, x lan, hm hng, phng tin vn
chuyn, container hoc ni cha hng;
- Tn tht ton b ca bt k kin hng no do ri khi tu hoc ri trong
khi xp hng lờn hay ang d hng khi tu hoc x lan.
3.2.2. Nhng tn tht, chi phớ v trỏch nhim khỏc:
Nh iu kin C.
3.2.3. Ri ro loi tr:
Nh iu kin C.
3.3. iu kin bo him A (ICC- A).
3.3.1. Ri ro c bo him:
Theo iu kin ny, ngi bo him chu trỏch nhim v mi ri ro gõy ra
mt mỏt h hng cho hng hoỏ bo him tr nhng ri ro ó c loi tr. Ri ro
c bo him theo iu kin bo him ny bao gm c ri ro chớnh (tu mc
cn, m, chỏy, õm va nhau, õm va phi nhng vt th khỏc, mt tớch ) v
nhng ri ro ph( h hng, v, cong, bp, g, hp hi, thiu ht, trm cp,
khụng giao hng ) do tỏc ng ngu nhiờn bờn ngoi trong quỏ trỡnh vn
chuyn, xp d, giao nhn, bo qun, lu kho hng hoỏ.
3.3.2.Nhng tn tht, chi phớ v trỏch nhim khỏc:
Nh iu kin B, C.
3.3.3.Ri ro loi tr:
Nh iu kin B, C; loi tr thit hi do hnh ng ỏc ý gõy ra.
3.4. iu kin bo him chin tranh:
Theo iu kin ny, ngi bo him phi bi thng nhng mt mỏt, h
hng ca hng hoỏ do:
- Chin tranh, ni chin, cỏch mng, ni lon, khi ngha hoc xung t dõn
s xy ra t nhng bin c ú hoc bt k hnh ng thự ch no;
- Chim ot, bt gi, kim ch hoc cm gi;

- Mỡn, thu lụi, bom hoc cỏc v khớ chin tranh khỏc;
- Tn tht chung v chi phớ cu nn.
Phm vi khụng gian v thi gian bo him i vi ri ro chin tranh hp
hn cỏc ri ro thụng thng. Bo him bt u cú hiu lc khi hng hoỏ c
xp lờn tu bin v kt thỳc khi c d khi tu ti cng cui cựng hoc khi ht
hn 15 ngy k t na ờm ngy tu n cng d cui cựng, tu theo iu kin
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
15
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
no xy ra trc. Nu cú chuyn ti, bo him vn tip tc cú hiu lc cho n
khi ht hn 15 ngy k t na ờm ngy tu n tu n cng chuyn ti.
i vi ri ro mỡn v ng lụi trỏch nhim ca ngi bo him c m
rng ra c khi hng hoỏ cũn trờn x lan vn chuyn ra tu hoc t tu vo b
nhng khụng vt quỏ 60 ngy k t ngy d hng khi tu, tr khi cú tho
thun c bit khỏc.
3.5. iu kin bo him ỡnh cụng:
Theo iu kin bo him ny, ch bo him cho nhng mt mỏt, h hng
ca hng hoỏ c bo him do:
- Ngi ỡnh cụng, cụng nhõn b cm xng hoc nhng ngi tham gia
gõy ri lon lao ng, bo ng hoc ni dy;
- Hnh ng khng b hoc vỡ mc ớch chớnh tr;
- Tn tht chung v chi phớ cu nn.
Ngi bo him ch bi thng nhng tn tht do hnh ng trc tip ca
nhng ngi ỡnh cụng m khụng chu trỏch nhim v nhng thit hi do hu qu
ca ỡnh cụng gõy ra.
3.6. Trỏch nhim ca bo him v mt khụng gian v thi gian:
Bo him ny bt u cú hiu lc k t khi hng di khi kho hay ni cha
hng ti a im cú ghi trờn hp ng bo him bt u vn chuyn, tip tc
cú hiu lc trong quỏ trỡnh vn chuyn bỡnh thng v kt thỳc ti mt trong cỏc
thi im sau:

* Khi giao hng vo kho hay ni cha hng cui cựng ca ngi nhn hng
hoc mt ngi no khỏc ti ni nhn cú ghi tờn trong hp ng bo him;
* Khi giao hng cho bt k kho hay ni cha hng no khỏc, dự trc khi
ti hay ti ni nhn hng ghi trong hp ng bo him m ngi c bo him
dựng lm:
- Ni chia hay phõn phi hng hoc
- Ni cha hng ngoi hnh trỡnh vn chuyn bỡnh thng.
* Khi ht hn 60 ngy k t khi hon thnh vic d hng khi tu bin ti
cng d cui cựng ghi trờn n bo him.
Trong quỏ trỡnh vn chuyn núi trờn nu xy ra chm ch ngoi s kim
soỏt ca ngi c bo him, tu i chch hng d hng bt buc, chuyn ti
ngoi l hoc thay i hnh trỡnh thỡ hp ng bo him vn gi nguyờn hiu lc
vi iu kin ngi c bo him phi thụng bỏo cho ngi bo him bit v
vic xy ra v phi tr thờm phớ bo him nu cú yờu cu.
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
16
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
4. Hp ng bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng
ng bin.
4.1. Khỏi nim:

Hp ng bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng ng bin
l mt vn bn trong ú ngi bo him cam kt s bi thng cho ngi tham
gia bo him cỏc tn tht ca hng hoỏ theo cỏc iu kin bo him ó ký kt,
cũn ngi tham gia bo him cam kt tr phớ bo him.
4.2. Cỏc loi hp ng:
Trong hp ng bo him hng hoỏ xut nhp khu vn chuyn bng ng
bin ngi ta chia ra lm hai loi hp ng bo him l hp ng bo him
chuyn v hp ng bo him bao:
* Hp ng bo him chuyn: l hp ng bo him cho mt chuyn hng

c vn chuyn t a im ny n mt a im khỏc ghi trong hp ng bo
him. Ngi bo him ch chu trỏch nhim v hng hoỏ trong phm vi mt
chuyn. Hp ng bo him chuyn thng c trỡnh by di hỡnh thc n
bo him hay giy chng nhn bo him do ngi bo him cp. n bo him
chớnh l mt hp ng bo him chuyn y . Ni dung gm hai phn: mt
trc v mt sau ca n bo him. Mt trc thng ghi cỏc chi tit v hng,
tu, hnh trỡnh. Mt sau thng ghi cỏc iu l hay cỏc quy tc bo him ca
cụng ty bo him. Ni dung ca hp ng bo him chuyn ch yu bao gm:
- Ngy cp n bo him v ni ký kt hp ng bo him;
- Tờn, a ch, s ti khon ca ngi bo him v ngi c bo him;
- Tờn hng hoỏ c bo him, quy cỏch, s lng, chng loi ;
- Tờn tu, s hiu, c, dung tớch ca tu vn chuyn ;
- Cng khi hnh, cng ớch, cng chuyn ti (nu cú);
- Giỏ tr bo him, S tin bo him, phớ bo him;
- Giỏm nh viờn v phng thc bi thng.
v v
Hp ng bo him chuyn cú th l hp ng hnh trỡnh, hp ng thi
gian, hp ng hn hp, hp ng nh giỏ hoc hp ng khụng nh giỏ. Hp
ng bo him chuyn thng dựng bo him cho nhng lụ hng nh, l t,
khụng cú k hoch chuyờn ch nhiu ln.
* Hp ng bo him bao (Hp ng bo him m): l hp ng bo him
trong ú ngi bo him nhn bo him cho mt khi lng hng vn chuyn
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
17
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
trong nhiu chuyn k tip nhau trong mt thi gian nht nh (thng l mt
nm) hoc nhn bo him cho mt khi lng hng hoỏ vn chuyn nht nh
khụng k n thi gian. Tt c cỏc chuyn hng thuc phm vi bo him ca hp
ng bo him bao u c bo him mt cỏch t ng, linh hot v phớ bo
him thng c tr theo thi gian tho thun, thng l theo thỏng.

Ni dung ca hp ng bo him bao gm cỏc vn chung nht, cú tớnh
nguyờn tc nh: nguyờn tc chung, phm vi trỏch nhim, vic úng gúi hng, loi
phng tin vn chuyn, Giỏ tr bo him, S tin bo him, phớ bo him v
phng thc thanh toỏn phớ, giỏm nh, bi thng Trong hp ng phi cú ba
iu kin c bn sau:
- iu kin xp hng tu c thuờ chuyờn ch hng hoỏ s c bo him
- iu kin v giỏ tr bo him
- iu kin v quan h trờn tinh thn thin chớ.
Hp ng bo him bao cú li ớch cho c ngi bo him v ngi c
bo him. Ngi bo him m bo thu c mt khon phớ bo him trong thi
hn bo him. Ngi c bo him vn c ngi bo him chp thun bo
him ngay c khi hng ó xp lờn tu vn chuyn ri m cha kp thụng bỏo bo
him. Hp ng bo him bao dựng bo him cho hng hoỏ xut nhp khu
thng xuyờn khi lng ln vn chuyn lm nhiu chuyn. iu khon hu b
hp ng bo him quy nh cho phộp mt bờn cú th hu b hp ng hoc bt
k mt phn no ca hp ng vi iu kin phi thụng bỏo trc (thng l 30
ngy).
4.3. Ni dung ca hp ng bo him.
Hp ng bo him c in sn thnh mu thng bao gm 2 mt: mt
trc gm cỏc thụng tin v ngi bo him, ngi c bo him v i tng
bo him; mt sau in sn cỏc quy nh c bn v bo him. Mu ca cỏc nc
khỏc nhau cú th khỏc nhau song hin nay hu ht cỏc nc, cỏc cụng ty u s
dng mu n bo him ca Hip hi bo him London t thỏng 4 nm 1982
theo quy nh ca ICC-1982. Ni dung ca hp ng bo him bao gm:
- Tờn, a ch, s hiu ti khon ngõn hng ca ngi bo him v ngi
c bo him.
- Tờn hng hoỏ c bo him, s lng, trng lng, loi bao bỡ, cỏch
úng gúi
- Loi tu chuyờn ch: tờn tu, tui tu, c tu, trng ti, dung tớch
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm

18
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
- Cỏc xp hng lờn tu
- Ni i, ni n, ni chuyn ti
- Ngy gi hng
- Thi gian khi hnh v thi gian c hnh trỡnh
- iu kin bo him, giỏ tr bo him, s tin bo him
- Ni giỏm nh tn tht, ni thanh toỏn bi thng
- Ký tờn, úng du.
Nhng ni dung trờn c ghi túm tt trờn n bo him cp cho mi
chuyn hng tham gia bo him. Ngoi ra, hp ng bo him cũn ghi cỏc iu
khon v quyn v trỏch nhim ca mi bờn. trong ú cú mt s ni dung c bn
nh sau:
4.3.1. Giỏ tr bo him .
Giỏ tr bo him l giỏ tr thc t ca lụ hng.Giỏ tr thc t ca lụ hng cú
th l giỏ hng hoỏ (giỏ FOB) cng cú th bao gm: giỏ hng hoỏ, cc phớ vn
chuyn, phớ bo him v cỏc chi phớ liờn quan khỏc. Cụng thc xỏc nh:
V = C + I + F
Trong ú: V- l giỏ tr bo him ca hng hoỏ
C- l giỏ hng ti cng i (giỏ FOB)
I- l phớ bo him
F- l cc phớ vn ti
Ngoi ra m bo quyn li ca mỡnh, ngi c bo him cú th bo
him thờm c khon lói d tớnh do vic xut nhp khu mang li. Khi xut nhp
khu theo giỏ CIF hoc CIP thỡ theo tp quỏn giỏ tr bo him s tớnh thờm 10%
lói d tớnh. Nh vy khi xut nhp khu theo giỏ CIF thỡ:
V = 110% * CIF
hoc xut theo giỏ CIP thỡ:
V = 110% * CIP

R1
FC
CIF

+
=


Trong ú: R - t l phớ bo him .
4.3.2. S tin bo him:
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
19
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
S tin bo him l ton b hay mt phn giỏ tr bo him do ngi c
bo him yờu cu v c bo him.
V nguyờn tc, S tin bo him ch cú th nh hn hoc bng giỏ tr bo
him. Nu s tin bo him ln hn giỏ tr bo him thỡ phn ln hn ú s
khụng c bo him. Ngc li, nu s tin bo him nh hn giỏ tr bo him
tc l ngi c bo him t bo him ly mt phn thỡ ngi bo him cng
ch bi thng trong phm vi s tin bo him ó c ghi trong hp ng. Nu
i tng bo him c bo him trựng, tc l cựng mt ri ro, mt giỏ tr bo
him nhng li c bo him nhiu cụng ty bo him khỏc nhau thỡ trỏch
nhim ca tt c cỏc cụng ty bo him cng ch gii hn trong phm vi s tin
bo him. Trong xut nhp khu nu s tin bo him ch bng giỏ tr hoỏ n
hay giỏ FOB hoc giỏ CFR thỡ ngi c bo him cha bo him y giỏ tr
hay núi cỏch khỏc l bo him di giỏ tr.
4.3.3. Phớ bo him, t l phớ bo him:
Phớ bo him l mt khon tin m ngi c bo him phi tr cho ngi
bo him c bi thng khi cú tn tht do cỏc ri ro ó tho thun gõy lờn.
Phớ bo him thng c tớnh toỏn trờn c s xỏc sut ca nhng ri ro gõy ra

tn tht hoc trờn c s thng kờ tn tht ca nhiu nm trờn mt loi hng hoỏ
c bo him nhm m bo trang tri tin bi thng v cú lói. Nh vy phớ
bo him c tớnh toỏn trờn c s t l phớ bo him v ph thuc vo s tin
bo him hoc giỏ tr bo him. lp cụng thc tớnh phớ bo him cn cú cỏc
ch tiờu sau:
R : l t l phớ bo him
I : l phớ bo him
A : l s tin bo him
V : l giỏ tr bo him
Thỡ : I = R * A (nu A < V)
Hoc I = R * V (nu A = V)
i vi hng hoỏ nhp khu vo Vit Nam hin nay thỡ phớ bo him c
tớnh theo cụng thc sau: I = R * CIF
Do CIF = C + I + F = C + ( R * CIF ) + F
Nờn :
R1
FC
CIF

+
=

i vi hng xut khu t Vit Nam theo giỏ CIF v mua bo him trong
nc thỡ:
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
20
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp

a)(1*
R1

FC
A +

+
=

Trong ú: a l phn trm lói d tớnh v thng bng 10% ca s tin bo
him hoc giỏ tr bo him.
Ngoi ra, lp bng cho phớ ngi bo him cũn phi tớnh n cỏc yu t
khỏc nh:
-Loi hng hoỏ: hng hoỏ d b tn tht nh d v, d b mt cp thỡ t
l phớ bo him cao hn
-Loi bao bỡ, phng thc úng gúi hng hoỏ
-Phng tin vn chuyn: xem xột mt s chi tit liờn quan n tu vn
chuyn nh tờn tu, quc tch, loi tu, tui tu
-Hnh trỡnh vn chuyn v cỏc thit b cng ti cỏc cng tu cp bn
-iu kin bo him cng rng thỡ ri ro cng nhiu do ú phớ bo him
tng lờn.
T l phớ bo him thng xuyờn c xem xột, iu chnh li mt cỏch
nh k trờn c s nhng hu qu tn tht cu ngi c bo him trong k
trc cng nh tỡnh hỡnh thc t. iu ny c gi l nh phớ theo kt qu, vỡ
vy gi c t l phớ thp vic phũng v hn ch ri ro gõy ra tn tht l
rt quan trng.
Hp ng bo him ch cú hiu lc ngay sau khi phớ bo him c tr,
ngi bo him cú quyn hu b hp ng bo him nu ngi c bo him
khụng thc hin ỳng ngha v tr phớ bo him hoc cú quyn t chi bi
thng khi ri ro xy ra.
5. Khiu ni ũi bi thng trong bo him hng hoỏ xut nhp khu vn
chuyn bng ng bin.
5.1. Ngha v ca ngi c bo him khi xy ra tn tht.

Khi phng tin chuyờn ch b tai nn v e do n s an ton cho hng
hoỏ ca ngi c bo him thỡ ngi c bo him phi cú trỏch nhim thụng
bỏo cho cỏc c quan chc nng ni gn nht nh c quan hng hi, c quan bo
him cỏc c quan ny cú bin phỏp phi hp theo dừi, phũng b cho tu v
hng hoỏ. Nu c thụng tin hay phỏt hin thy thc t hng hoỏ b tn tht thỡ
ngi c bo him cn lm ngay cỏc cụng vic sau:
-Thụng bỏo cho ngi bo him bit v nu thy tỡnh hỡnh hng hoỏ tn tht
hoc nghi ng cú tn tht thỡ cn lm giy yờu cu ngh ngi giỏm nh ngay.
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
21
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
Vic giỏm nh hng hoỏ c bo him b tn tht phi do ngi bo him tin
hnh theo n ngh ca ngi c bo him. Nu v tn tht khụng c
giỏm nh viờn ca ngi bo him giỏm nh thỡ s khụng c chp nhn bi
thng.
- Thc hin cỏc bin phỏp phũng v hn ch tn tht. Thc ra, vic
phũng v hn ch tn tht cho hng hoỏ núi chung trong hp ng bo him l
ch nhng trng hp hng hoỏ b ri ro (thuc phm vi bo him nh: chỏy, n,
mc cn ) e do tu khi tu ch hng ang trờn ng hnh trỡnh hoc neo u
ti bn cng dc ng.
- Bo lu quyn khiu ni cho ngi bo him tc l n khiu ni ngay
bờn gõy ra tn tht hng hoỏ v gi l khiu ni ngi th ba, ngi ng ngoi
hp ng bo him. õy cn lu ý nu ngi th ba l ch tu, ngi chuyờn
ch hoc ch kho hng u cú quy nh riờng v thi gian cho phộp khiu ni
theo lut trong nc, lut quc t hay cỏc vn bn di lut.
Vic bo v ti sn trc nhng tỡnh hung cú nguy c thuc phm vi trỏch
nhim ca hp ng bo him u ũi hi s n lc ca c hai bờn v khi ú
cha cn xột n bin phỏp gii quyt bi thng ca ngi bo him. Xut phỏt
t nhng c im ny, ngi bo him cú quy nh vic ngi bo him tham
gia vo cỏc bin phỏp cu h v bo v hng hoỏ u khụng th coi l du hiu

ca s khc t hay chp nhn vic t b hng hoỏ.
5.2. Th tc khiu ni ũi bi thng.
Khiu ni l s thnh cu hay yờu cu ngi bo him bi thng trờn c s
nhng chng c do ngi c bo him a ra. H s khiu ni ũi ngi
bo him bi thng gm nhiu loi giy t khỏc nhau nhng phi chng minh
c:
- Ngi khiu ni cú li ớch bo him;
- Hng hoỏ ó c bo him;
- Tn tht thuc mt ri ro c bo him;
- Mc tn tht;
- Thc hin nguyờn tc th quyn ngi bo him cú th ũi c ngi
th ba bi thng.
H s khiu ni ũi bi thng phi bao gm cỏc loi giy t sau õy:
1- n bo him hoc giy chng nhn bo him (bn gc)
2- Vn n ng bin (bn gc) v hp ng thuờ tu (nu cú)
3- Hoỏ n thng mi
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
22
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
4- Hoỏ n v cỏc chi phớ khỏc (nu cú)
5- Giy chng nhn trng lng, s lng
6- Biờn bn kt toỏn nhn hng vi tu
7- Phiu úng gúi
8- Vn bn, giy t liờn quan ti vic ũi ngi th ba bi thng v tr li
(nu cú)
9- Khỏng ngh hng hi hoc nht ký hng hi
10- Th khiu ni cú ghi rừ s tin yờu cu bi thng
11- Biờn bn bt thng v hng hoỏ vn chuyn
12- Biờn bn giỏm nh .
Sau khi kim tra chng t v thanh toỏn bi thng, mi khon khiu ni v

quyn khiu ni ca ngi c bo him i vi ngi th ba u c chuyn
cho ngi bo him m gii hn l s tin ó bi thng. Ngi c bo him
mun khiu ni tn tht ton b c tớnh cho hng hoỏ c bo him, phi gi
thụng bỏo t b hng cho ngi bo him.Thụng bỏo phi a ra khụng chm
tr, vi mc ớch cho ngi bo him cú c hi gim thiu hay ngn nga tn
tht (nh bỏn hng dc ng). Thụng bỏo t b hng phi lm thnh vn bn v
trong mi trng hp phi cho bit ý nh ca ngi c bo him l t b
khụng iu kin mi quyn li v hng hoỏ c bo him cho ngi bo him.
Nu ngi bo him chp nhn thụng bỏo t b hng ngha l ngi bo him
chp nhn trỏch nhim bi thng nh bi thng tn tht ton b thc t v cú
quyn s hu phn cũn li ca hng hoỏ. Vic t b hng khụng c thay i
sau khi ngi bo him chp nhn thụng bỏo t b hng. Tuy nhiờn, trc khi
ngi bo him chp nhn thụng bỏo t b hng, ngi c bo him phi cú
nhng bin phỏp tớch cc nhm ngn nga v hn ch tn tht. Nu ngi bo
him khụng chp nhn t b hng, cỏc quyn li ca ngi c bo him trong
hp ng bo him vn khụng thay i.
Thi hn khiu ni vi ngi bo him l hai nm k t ngy cú tn tht
hoc phỏt hin tn tht. Tuy nhiờn, b h s khiu ni phi gi n cụng ty bo
him trong vũng 9 thỏng k t khi cú tn tht ngi bo him cũn thc hin
quyn truy ũi cỏc bờn cú liờn quan n v tn tht.
6. Giỏm nh v bi thng tn tht trong bo him hng hoỏ xut nhp
khu vn chuyn bng ng bin.
6.1 Giỏm nh tn tht:
Giỏm nh tn tht l vic lm ca cỏc chuyờn viờn giỏm nh ca ngi
bo him hoc ca cỏc cụng ty giỏm nh c ngi bo him u quyn, nhm
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
23
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
xỏc nh mc v nguyờn nhõn ca tn tht lm c s cho vic bi thng.
Giỏm nh tn tht c tin hnh khi hng hoỏ b tn tht, h hng, v, thiu

ht, gim phm cht cng n hoc trờn ng hnh trỡnh v do ngi c
bo him yờu cu. Nhng tn tht do mt hng, giao thiu hng hoc khụng giao
hng thỡ khụng cn phi giỏm nh v cng khụng th giỏm nh c. Do ú,
ngi c bo him phi cú ngha v a ra nhng bng chng chng minh v
nguyờn nhõn v mc ca nhng tn tht ny. Sau khi giỏm nh, ngi giỏm
nh s cp chng th giỏm nh. Chng th giỏm nh gm hai loi: Biờn bn
giỏm nh v giy chng nhn giỏm nh c gi cho ngi c bo him
trong vũng 30 ngy.
Ngi c bo him cú th tham gia ý kin vi giỏm nh viờn thụng
nht v t l tn tht hng hoỏ. Trong trng hp ụi bờn khụng nht trớ c thỡ
cú mi mt bờn trung gian lm giỏm nh viờn c lp. Biờn bn giỏm nh l
chng th quan trng trong vic ũi bi thng, vỡ vy khi hng n cng n cú
tn tht phi yờu cu giỏm nh ngay (khụng mun hn 60 ngy k t ngy d
hng khi tu). C quan giỏm nh phi l c quan c ch nh trong hp ng
bo him hoc c quan c ngi bo him u quyn.
6.2. Bi thng tn tht.
6.2.1. Nguyờn tc: Cỏc cụng ty bo him ca Vit nam tớnh toỏn v bi thng
tn tht trờn c s cỏc nguyờn tc sau:
- Bi thng bng tin ch khụng phi bng hin vt. ng tin bi thng
l ng tin ó c tho thun trong hp ng, nu khụng cú tho thun thỡ np
phớ bng ng tin no s c bi thng bng ng tin ú.
- V nguyờn tc, trỏch nhim ca ngi bo him ch gii hn trong phm
vi s tin bo him. Tuy nhiờn, khi cng tin tn tht vi cỏc chi phớ: cu h,
giỏm nh, ỏnh giỏ v bỏn li hng hoỏ b tn tht, chi phớ ũi ngi th ba bi
thng, tin úng gúp vo tn tht chung thỡ dự cú vt quỏ s tin bo him
ngi bo him vn bi thng da trờn quy nh trong iu khon ó tho thun
ca hp ng bo him.
- Khi thanh toỏn tin bi thng, ngi bo him cú th khu tr nhng
khon thu nhp ca ngi c bo him trong vic bỏn hng v ũi ngi th
ba.

6.2.2. Cỏch tớnh toỏn bi thng tn tht:
* i vi tn tht chung:
Khi cú tn tht chung xy ra ch tu cú quyn ch nh mt cụng ty hay mt
chuyờn viờn giỏm nh tớnh toỏn tn tht chung, phõn b tn tht chung cho cỏc
quyn li trờn tu. Cỏc quyn li, li ớch trờn tu bao gm: tu, hng v cc phớ.
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
24
đại học kinh tế quốc dân Luận văn tốt nghiệp
Nhim v ca chuyờn viờn tớnh tn tht chung l trờn c s chng t giy t cú
liờn quan xỏc nh nhng hy sinh v nhng chi phớ no c cụng nhn l tn
tht chung tớnh toỏn phõn b cho ch tu, cỏc ch hng,cc phớ úng gúp trờn
c s "Bng phõn b tn tht chung". Cỏch tớnh toỏn v phõn b tn tht chung
tin hnh nh sau:
-Xỏc nh t l úng gúp (ch s phõn b) vo tn tht chung :

Tng giỏ tr tn tht chung
T l úng gúp =
Tng giỏ tr chu phõn b

Trong ú:
Tng giỏ tr tn tht chung l tng nhng hy sinh v chi phớ c cụng nhn
l tn tht chung.
Tng giỏ tr chu phõn b l tng giỏ tr cỏc li ớch trờn tu vo thi im
hnh ng tn tht chung xy ra, tc l bao gm cỏc giỏ tr ó c tn tht
chung cu thoỏt v nhng giỏ tr ó hy sinh vỡ an ton chung. Nú c xỏc nh
trờn c s giỏ tr thc t ca ti sn ti ni kt thỳc hnh trỡnh.
-Tớnh s tin phi úng gúp ca tng quyn li:
Mc úng
gúp
=

Giỏ tr chu phõn b
ca mi bờn
*
T l phõn b
tn tht chung
S tin úng gúp vo tn tht chung s c ngi bo him bi hon cho
cỏc ch hng nu cú bo him m khụng ph thuc vo iu kin bo him. Nu
s tin bo him thp hn giỏ tr úng gúp thỡ ngi bo him ch chu trỏch
nhim bi thng theo t l gia s tin bo him v giỏ tr úng gúp.
* i vi tn tht riờng: Tn tht riờng cú th l tn tht ton b hay tn tht b
phn:
- Nu l tn tht ton b thc t thỡ ngi bo him s bi thng ton b s
tin bo him hay giỏ tr bo him. Khi ú s tin bi thng bng s tin bo
him hoc giỏ tr bo him.
-Nu l tn tht ton b c tớnh, khi ngi c bo him thụng bỏo t b
hng cựng vi cỏc th tc cn thit m ngi bo him chp thun thỡ s c
bi thng ton b v ngc li nu ngi c bo him khụng thụng bỏo t b
hng hay ngi bo him khụng chp thun thỡ ch c bi thng nh tn tht
b phn.
-Tn tht b phn: V nguyờn tc thỡ s tin bo him c tớnh nh sau:
bùi văn khoa bộ môn bảo hiểm
25