Bài giảng những câu hát than thân ngữ văn 7

VĂN BẢN
Bài 04 Tiết 13
NHỮNG CÂU HÁT
THAN THÂN
I.Giới thiệu.
“ Những câu hát than thân” là tiếng hát than thở
về những cuộc đời, cảnh ngộ khổ cực đắng cay.
•Tại sao ba bài ca dao
trên lại có chung chủ
đề tiếng hát than thân ?
• Tại sao trong bài ca dao,người nông
dân thời xưa thường mượn hình ảnh
con cò để diễn tả cuộc đời,số phận của
mình?
• Vì con cò có nhiều đặc điểm giống cuộc
đời,phẩm chất người nông dân chịu khó
vất vả kiếm sống.
II. Đọc hiểu.
Bài 1
_ Cộc đời lận đận vất vả của cò: gặp nhiều khó
khăn,lận đận vất vả chịu khó.
•Cuộc đời lận đận vất
vả của cò được diễn tả
như thế nào?
II. Đọc hiểu.
Bài 1
+ Một mình >< nước
non.
+ Thân cò (bé nhỏ,gầy
guộc) >< thác ghềnh
(dữ dội)

+ Lên thác xuống
ghềnh.
II. Đọc hiểu.
Bài 1
Con cò trở thành biểu tượng chân thực
và xúc động về hình ảnh người nông dân.
_ Lời than còn mang ý nghĩa phản kháng,tố
cáo xã hội phong kiến.
_ Oán trách xã hội không tạo cơ hội nào để
người nông dân được no đủ.
Ngoài nội dung than thở bài ca còn nột dung nào
khác không?
Từ “ai” và “cho” liên tiếp nhau có tác dụng gì?
Từ “ai” ở đầu câu và các từ “cho” liên tiếp được láy
trong câu thơ nói lên sự nhức nhối,đồng thời cũng
hàm chứa ý phản kháng,tố cáo mạnh mẽ.
Sống trong một xã hội áp bức,bất công ấy,thân cò phải
“lên thác xuống ghềnh”lận đận.Chính xã hội ấy đã
tạo nên cảnh ngang trái,làm cho lúc thì “bể đầy” lúc
thì “ao cạn” khiến cho gầy cò con.
Ngoài tố cáo,người nông dân còn nghĩ như thế nào về
xã hội phong kiến thời bấy giờ.
II. Đọc hiểu.
Bài 1
Con cò trở thành biểu tượng chân thực và xúc
động về hình ảnh người nông dân.
Bài ca dao số 2 là lời của ai?Từ nào trong bài
được lặp lại nhiều lần?Tác dụng của nó?
Tại sao lại sử dụng cụm từ “thương thay” lặp
lại nhiều lần?

Những từ “thương thân” được lặp lại nhiều
lần có phải đơn thuần chỉ là thương các con
vật hay không?
Bài 2.
_ Lời người lao động thương cho thân phận của
những người khốn khổ và cũng là của chính
mình trong xã hội cũ. “Thương thay”là tiếng
than biểu hiện sự thương cảm xót xa ở mức độ
cao.
_ Cụm từ “thương thay”được lặp lại 4 lần:
+ Tô đậm mối thương cảm xót xa cho cuộc đời
đắng cay nhiều bề của người dân thường.
+ Kết nối và mở ra những nỗi thương khác nhau,
đồng thời làm cho tình ý của bài được phát
triển.
• Những hình ảnh ẩn dụ nói lên điều gì ?
_ Những hình ảnh ẩn dụ vừa phù hợp lại gợi cảm
để nói lên nhiều thân phận :
+ Con tằm : suốt đời bị bòn rút sức lực cho kẻ
khác.
+ Con kiến : thân phận nhỏ nhoi suốt đời xuôi
ngược vất vả làm lụng mà vẫn nghèo khổ.
+ Con hạc : cuộc đời phiêu bạc,lận đận và những
cố gắng vô vọng của người lao động trong xã
hội cũ.
+ Con cuốc : thân phận thấp cổ bé họng,nỗi đau
oan trái không được lẽ công bằng nào soi tỏ.
Biểu hiện nỗi khổ nhiều bề của nhiều thân
phận trong xã hội cũ.

Tìm nét đặc biệt khi so sánh hình ảnh người
phụ nữ?
Cuộc đời của người phụ nữ trong xã hội
phong kiến như thế nào?
Tìm một số bài ca dao bắt đầu bằng cụm từ
“thân em”?
Thân em như hạt mưa sa.
• Hạt vào đài cát hạt ra ruộng cày.
Bài 3.
+ Số phận chìm nổi lên đênh vô định của người
phụ nữ trong xã hội phong kiến.
_ Bài ca dao diễn tả xúc động, chân thực cuộc
đời, thân phận nhỏ bé, đắng cay của người phụ
nữ. Họ hoàn toàn lệ thuộc vào hoàn cảnh.
Người phụ nữ không có quyền tự quyết cuộc
đời,xã hội phong kiến muốn nhấn chìm họ.
Bài 3.
_Hình ảnh so sánh trong bài 3:
+ Trái bần gợi sự liên tưởng thân phận nghèo
khó.
III.Kết luận.
Những bài ca than thân có số lượng lớn và
những bài ca dao rất tiêu biểu trong kho tàng
ca dao dân ca Việt Nam. Ngoài ý than thân,
đồng cảm với nỗi niềm đau khổ của người
nông dân, người phụ nữ…còn tố cáo xã hội
phong kiến.