Đề thi học kỳ I lớp 11 THPT chuyên Thái Nguyên năm 2012 - 2013 môn Ngữ văn (Có đáp án) _ Nâng cao

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TN KÌ THI CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I
TRƯỜNG THPT CHUYÊN NĂM HỌC 2012 – 2013
ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: Ngữ văn – Lớp 11
Chương trình nâng cao
Thời gian làm bài: 90 phút

Câu 1 (2,0 điểm)
Trình bày ý nghĩa tình huống truyện “Chữ người tử tù” của
Nguyễn Tuân.
Câu 2 (8,0 điểm)
Phân tích quá trình thức tỉnh và bi kịch không được trở lại
làm người lương thiện của nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm “Chí
Phèo” của Nam Cao.
Hết
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh:……………………… Chữ kí của giám thị:…… …
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG THPT CHUYÊN HƯỚNG DẪN CHẤM THI
Thi học kì I Năm học 2012 - 2013 MÔN NGỮ VĂN LỚP 11
(NÂNG CAO)


CÂU ĐÁP ÁN ĐIỂM
Câu1 Ý nghĩa tình huống truyện “Chữ người tử tù” của
Nguyễn Tuân
2,0 đ
- Đó là cuộc gặp gỡ đầy trớ trêu, éo le trong chốn lao
tù giữa tử tù Huấn Cao với viên quản ngục. Xét về
phương diện xã hội, họ ở thế đối lập nhau. Nhưng
xét về phương diện nghệ thuật, họ là những người
có tâm hồn đồng điệu.

- Ý nghĩa, hiệu quả nghệ thuật của tình huống truyện:
+ Làm bộc lộ, thay đổi quan hệ, thái độ của các nhân
vật; làm toả sáng vẻ đẹp của cái Tài, cái Dũng, cái
Thiên lương.
+ Góp phần khắc họa tính cách của các nhân vật; tô
đậm chủ đề, tăng kịch tính và sức hấp dẫn của tác
phẩm.
1,0
1,0
Câu2
1.
Phân tích quá trình thức tỉnh và bi kịch không được
trở lại làm người lương thiện của Chí Phèo
8,0 đ
Vài nét về tác giả, tác phẩm (0,5 điểm)
- Nam Cao là nhà nhân đạo lớn, một cây bút hiện thực
xuất sắc có nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển
của văn xuôi Việt Nam hiện đại.
- Truyện ngắn “Chí Phèo” ra đời năm 1941 đã khẳng định
vị trí của Nam Cao trên văn đàn ở một mảng đề tài có
nhiều cây bút tài năng khám phá và đã có những tác phẩm
xuất sắc dường như không thể vượt qua: đề tài nông dân.
Qua bi kịch không được trở lại làm người lương thiện của
nhân vật Chí Phèo, nhà văn muốn phản ánh số phận bi
thảm của người nông dân trong xã hội Việt Nam thời kì
trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.
0,5
Phân tích quá trình thức tỉnh và bi kịch không được
trở lại làm người lương thiện của Chí Phèo (7,0 điểm)
Giới thiệu về nhân vật: quãng đời lương thiện; quá trình

tha hoá.
Quá trình thức tỉnh và bi kịch không được trở lại làm
người lương thiện (3,0 điểm)
Quá trình thức tỉnh
* Thời điểm bắt đầu: sau cuộc gặp gỡ và được thị Nở
chăm sóc.
* Chí Phèo thức tỉnh:
- Ngủ dậy muộn, bâng khuâng, mơ hồ buồn, sợ rượu;
nghe thấy những âm thanh bình dị của cuộc sống, buồn,
nhớ về quá khứ với ước mơ bình dị…; nghĩ đến hiện tại
và tương lai, thấy mình già và cô độc, sợ cô độc…
=> Ý thức về cuộc sống, nhận biết tình trạng của thân
phận.
- Được thị Nở mang cháo cho, Chí Phèo ngạc nhiên,
xúc động; bâng khuâng, vừa vui vừa buồn, cảm thấy ăn
năn; nhớ chuyện bà Ba sai bóp chân; muốn làm nũng
với thị Nở như với mẹ; lo khi nghĩ đến tương lai; thèm
lương thiện, muốn làm hoà với mọi người…
=> - Diễn biến tâm trạng cho thấy ý thức đã trở về, bản
chất lương thiện chỉ bị vùi lấp chứ chưa hoàn toàn mất
đi.
- Tình người đã cứu được tính người.

0,5
0,5
2,5
2.2.2 Bi kịch không được trở lại làm người lương thiện của
Chí Phèo (3,5 điểm)
* Thị Nở từ chối lấy Chí Phèo do bà cô phản đối.
* Chí Phèo:

- Khi bị thị Nở từ chối: nghĩ ngợi, hiểu, ngẩn người,
như hít thấy hơi cháo hành…; sửng sốt gọi lại, nắm lấy
tay, bị giúi ngã…; muốn đâm chết cả nhà thị Nở, uống
rượu, khóc…; quên rẽ vào nhà thị Nở…
=> - Nỗi đau khổ, tuyệt vọng của Chí Phèo; tha thiết
muốn trở lại cuộc đời lương thiện.
- Chứng tỏ mối thù vẫn âm ỉ trong Chí Phèo dù hắn
đã biến chất và trở thành tay sai của kẻ thù.
0,5
1,5
3.
- Khi đến nhà Bá Kiến:
+ Lời nói thể hiện khát vọng hoàn lương, đòi quyền làm
người, đòi bộ mặt người; kết án xã hội.
+ Hành động: giết Bá Kiến rồi tự sát => Hành động lấy
máu rửa thù khi đã thức tỉnh; kết thúc cuộc đời vì bế tắc và
vì không chấp nhận cuộc sống toàn đau khổ và lầm lỗi như
trước.
1,5
Đánh giá chung (0,5 điểm)
- Giá trị nội dung và ý nghĩa tư tưởng:
+ Phản ánh nỗi thống khổ và số phận bi kịch của người
nông dân thời kì trước Cách mạng tháng Tám năm
1945.
+ Thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc (phát hiện và
khẳng định bản chất tốt đẹp của người nông dân ngay
trong khi họ bị chà đạp, bị nhục mạ một cách bất công,
độc ác; tố cáo và kết án xã hội phi nhân đạo đã huỷ
hoại cả nhân hình, nhân tính và cướp đi quyền sống
lương thiện của con người).

- Về nghệ thuật: thể hiện tài năng bậc thầy của Nam
Cao trong miêu tả và phân tích tâm lý nhân vật; bút
pháp điển hình hóa; lối kể chuyện linh hoạt, giọng văn
biến hoá; ngôn ngữ tự nhiên, sống động.

Lưu ý chung:
- Trên đây là những ý cơ bản thí sinh cần đáp ứng. Thí sinh có
thể làm bài theo những cách khác nhau, nhưng phải đảm bảo
những yêu cầu về kiến thức.
- Chỉ cho điểm tối đa khi bài làm đạt yêu cầu cả về kĩ năng và
kiến thức.