Chế độ BHXH của người lao động

Bài tiểu luận Lớp bồi d ỡng Quản lý nhà n ớc ngạch chuyên viên khoá 27
LI M U
Bo him xó hi l chớnh sỏch ln ca ng v Nh nc, l s bo m
thay th hoc bự p mt phn thu nhp ca ngi lao ng khi h b gim hoc
mt thu nhp do m au, thai sn, tai nn lao ng, bnh ngh nghip, tht
nghip, ht tui lao ng hoc cht trờn c s úng v c th hng. Chớnh vỡ
õy l mt chớnh sỏch mang ý ngha nhõn vn sõu sc, m bo an sinh xó hi
nờn ng v Nh nc ta ó ht sc quan tõm thc hin ngay t nhng ngy u
thnh lp. Sau khi ho bỡnh c lp li min Bc, thc hin Hin phỏp nm
1959, Chớnh ph ó ban hnh Ngh nh s 218/CP ngy 27/12/1961 quy nh
iu l tm thi v cỏc ch BHXH. Hn my chc nm qua, cỏc ch , chớnh
sỏch v Bo him xó hi ó thc s l ngun c v, ng viờn i ng cỏn b,
cụng nhõn, viờn chc v lc lng v trang yờn tõm phn khi lao ng sn xut,
dng cm chin u gúp phn xõy dng Ch ngha xó hi min Bc, u tranh
gii phúng min Nam, thng nht t nc.Tuy nhiờn, cựng vi s phỏt trin i
lờn ca t nc, bc vo thi k i mi kinh t - xó hi, cỏc ch , chớnh
sỏch, phng thc qun lý v BHXH theo cỏc quy nh trc ú ó tr nờn bt
cp, bc l nhiu im khụng cũn phự hp vi tin trỡnh i mi theo ng li
v cỏc Ngh quyt ca ng. Qu BHXH ngy cng mt cõn i nghiờm trng,
s thu quỏ ớt so vi tng s phi chi, vỡ vy chi tr cỏc ch BHXH ó tr thnh
gỏnh nng cho Ngõn sỏch Nh nc; i tng tham gia BHXH cũn bú hp
trong lc lng cỏn b cụng nhõn viờn chc Nh nc v lc lng v trang,
cha c m rng n ngi lao ng cỏc thnh phn kinh t khỏc, cha to
c s cụng bng xó hi v lm gim tớnh u vit ca Ch ngha xó hi i vi
ngi lao ng.
khc phc nhng bt cp y, tt yu phi i mi cỏc ch , chớnh sỏch,
phng thc qun lý BHXH cho phự hp vi s i mi nn kinh t - xó hi. Thc
hin Ngh quyt i hi ng ln th VIII cựng vi vic ci cỏch ch tin
Nguyễn Ngọc Hải Sơn Bảo hiểm xã hội Hà Tĩnh
1
Bài tiểu luận Lớp bồi d ỡng Quản lý nhà n ớc ngạch chuyên viên khoá 27

lng, cỏc ch chớnh sỏch v BHXH cng c ci cỏch mt bc c bn. Sau
ngy B lut lao ng cú hiu lc thi hnh, Chớnh ph ó cú Ngh nh s 12/CP
ngy 26/1/1995 v s 45/CP ngy 15/7/1995 ban hnh iu l BHXH ỏp dng i
vi cỏn b, cụng chc, viờn chc Nh nc, ngi lao ng cỏc thnh phn kinh
t v lc lng v trang. ng thi cng ó ban hnh Ngh nh s 19/CP ngy
16/2/1995 thnh lp BHXH Vit nam giỳp Th tng Chớnh ph ch o cụng
tỏc qun lý Qu BHXH v thc hin cỏc ch BHXH theo quy nh ca Phỏp
lut. BHXH Vit nam c hỡnh thnh theo mt h thng dc t trung ng n
tnh, Thnh ph v qun, huyn, bt u i vo hot ng t ngy 01/10/1995 trờn
phm vi c nc.
K t ú n nay, ngnh Bo him xó hi khụng ngng xõy dng, phỏt trin
v trng thnh v mt t chc cỏn b, cỏc ch chớnh sỏch v Bo him xó hi
ngy cng c xõy dng, sa i, b sung, hon thin ỏp ng kp thi vi xu
th phỏt trin ca thi i.
. Xut phỏt t iu kin thc tin Quc Hi nc cng ho xó hi ch ngha
Vờt nam ó ban hnh Lut Bo him xó hi s 71/2006/QH11 ngy 29 thỏng 6
nm 2006 cú hiu lc thi hnh k t ngy 01 thỏng 01 nm 2007; riờng i vi bo
him xó hi t nguyn thỡ cú hi lc thi hnh t ngy 01 thỏng 01 nm 2008, i
vi Bo him tht nghip cú hiu lc thi hnh t ngy 01 thỏng 01 nm 2009. Gn
õy, Quc Hi ó ban hnh Lut bo him y t s 25/2008/QH12 ngy 14 thỏng 11
nm 2008 cú hiu lc thi hnh k t ngy 01 thỏng 7 nm 2009.
Trong nhng nm qua, ngnh Bo him xó hi ó t c nhiu thnh tu
quan trng gúp phn bo m n nh i sng cho cỏn b, cụng chc, quõn nhõn
v ngi lao ng, n nh chớnh tr, trt t an ton xó hi, thỳc y s nghip xõy
dng t nc, bo v T quc. Hot ng h thng Bo him xó hi Vit Nam
tng bc c cng c, hon thin v khụng ngng phỏt trin. Cụng tỏc thu, chi,
qun lý Qu Bo him xó hi v gii quyt ch chớnh sỏch BHXH cho cỏc i
Nguyễn Ngọc Hải Sơn Bảo hiểm xã hội Hà Tĩnh
2
Bài tiểu luận Lớp bồi d ỡng Quản lý nhà n ớc ngạch chuyên viên khoá 27

tng theo Lut nh ó i vo n np to iu kin thun li cho nhng ngi
tham gia v hng cỏc ch Bo him xó hi.
c bit, vic thc hin ci cỏch hnh chớnh theo qui trỡnh giao dch mt
ca, chuyn i tỏc phong lm vic hnh chớnh sang tỏc phong phc v thc s ó
em li nhng chuyn bin tớch cc trong vic gii quyt cỏc ch BHXH cho
ngi lao ng. H thng BHXH i vo hot ng theo mt th thng nht , cỏc
ch BHXH n vi ngi lao ng tham gia v th hng thun li hn rt
nhiu. Cỏc ch c gii quyt nhanh hn, kp thi hn giỳp cho cỏc ch s
dng lao ng v ngi lao ng an tõm u t lao ng sn xut.
Tuy nhiờn, trờn thc t trong quỏ trỡnh thc hin chớnh sỏch Bo him xó hi
vn cũn nhiu tn ti v bt cp. Trong ú, vn quan trng l ch Bo him
xó hi ca ngi lao ng cha c gii quyt tho ỏng dn n khiu ni, ũi
hi trỏch nhim ca c quan Bo him xó hi phi xem xột gii quyt.
Qua thi gian hc lp Qun lý Nh nc ngch chuyờn viờn khoỏ 27 ti
Trng Chớnh tr Trn Phỳ H Tnh nhm ỏp dng kin thc Qun lý nh nc
vo thc tin cụng vic hng ngy v nõng cao k nng vit ca bn thõn nờn tụi
mnh dn chn ti v thc hin cụng tỏc Bo him xó hi vi ti: Ch
BHXH ca ngi lao ng gii quyt cha tho ỏng, trỏch nhim thuc v
ai?
Trong khuụn kh tiu lun, kin thc v k nng trỡnh by ca bn thõn cú
hn nờn khụng trỏnh khi thiu sút. Hy vng qua tỡnh hung phỏt sinh trong thc t
s gii ỏp v tr li c mt s thc mc cũn vng phi trong vic thc hin
cỏc ch chớnh sỏch v BHXH v quan im nhõn vn v an sinh xó hi m
ng v Nh nc ang ngy mt hon thin sa i gúp phn thc hin mc tiờu
dõn giu nc mnh xó hi cụng bng dõn ch vn minh .
Nguyễn Ngọc Hải Sơn Bảo hiểm xã hội Hà Tĩnh
3
Bài tiểu luận Lớp bồi d ỡng Quản lý nhà n ớc ngạch chuyên viên khoá 27
Kớnh mong c s giỳp , hng dn ca cỏc Thy giỏo, cụ giỏo Trng
Chớnh tr Trn Phỳ H Tnh gúp ý kin b sung tụi cú th hon thin, nõng cao

kin thc ca mỡnh phc v thit thc cho cụng vic chuyờn mụn.
PHN I: Mễ T TèNH HUNG:
Mt sỏng mựa hố oi , va m ca phũng lm vic b phn giao dch mt
ca Bo him xó hi huyn Cm xuyờn, tụi nhỡn thy mt ngi n ụng dỏng v
mt nhc bc vo. Trờn tay ụng l quyn s Bo him xó hi v mt s giy t
khỏc, gng mt rt bun, trỏn lm tm m hụi. Tụi lin bc li gn hi ụng
cn gii quyt vic gỡ. Tng li chm rói, nghn ngo pha ln nhng git nc mt
ụng k li ton b s vic liờn quan n vic gii quyt ch BHXH cho con trai
ụng.
ễng tờn l Nguyn Vn Tuõn trỳ quỏn ti Thụn 2, xó C, huyn Cm xuyờn,
Tnh H Tnh cú con trai tờn l Nguyn Vn Thnh sinh ngy 20/7 1982 l cụng
nhõn Cụng ty M.
Cụng nhõn Nguyn Vn Thnh cú thi gian tham gia BHXH nh sau:
T thỏng 01/2005 n thỏng 12/2006 h s lng: 1,67 + 0,4 ph cp khu vc;
T thỏng 01/2007 n thỏng 3/2008 h s lng: 1,67 (T thỏng 1/2007 BHXH
khụng úng ph cp khu vc)
Theo li k ca ụng Tuõn thỡ thỏng 4/2008 anh Nguyn Vn Thnh cha
thc s ngh vic ti Cụng ty M, n sỏng ngy 27/4/2008 (ngy ch nht) trờn
ng lờn Cụng ty sỏng th 2 lm vic thỡ anh ó b tai nn giao thụng v cht
vo lỳc 7 h sỏng 27/4/2008. Gia ỡnh ó gi in bỏo cho Cụng ty M v Cụng ty ó
h tr cho gia ỡnh mt phn tin gia ỡnh lo mai tỏng cho anh Nguyn Vn
Thnh.
n thỏng 7/2009 va qua, gia ỡnh nhn c thụng bỏo ca Cụng ty M lờn
trc tip cụng ty lm th tc gii quyt ch cho anh Thnh. ễng Tuõn mt
mỡnh ln li gn 100 km lờn tn Cụng ty con trai lm vic thỡ c cỏn b phũng t
Nguyễn Ngọc Hải Sơn Bảo hiểm xã hội Hà Tĩnh
4
Bài tiểu luận Lớp bồi d ỡng Quản lý nhà n ớc ngạch chuyên viên khoá 27
chc a ra mt bn quyt nh chm dt hp ng lao ng vi anh Nguyn Vn
Thnh ca Cụng ty M t ngy 02/4/2008 v hng dn lm n ngh hng tr

cp mt ln mu 14-HSB. Do khụng hiu bit v chớnh sỏch BHXH nờn ụng
quay v lm n xin xỏc nhn ca chớnh quyn a phng v ụng ó thay mt con
trai ký tờn vo mc ngi lm n. Sau ú, ụng Tuõn li tr li Cụng ty M np
n. Va qua, thỏng 8/2009 gia ỡnh ụng Tuõn nhn c thụng bỏo ca Cụng ty
M mi gia ỡnh lờn nhn li cỏc th tc h s trong ú cú s BHXH, quyt nh
hng tr cp mt ln, bn quỏ trỡnh tham gia BHXH v hng dn gia ỡnh trc
tip c quan Bo him xó hi huyn Cm xuyờn nhn tin tr cp mt ln ca
anh Nguyn Vn Thnh. ễng Tuõn hi rng: Ti sao con ụng cht li khụng c
hng mai tỏng phớ? ễng ngh c quan Bo him xó hi khụng gii quyt vic
nhn tr cp mt ln ca anh Thnh m lm n ngh gii quyt cho gia ỡnh h
c nhn ch t tut ca anh Thnh.
Phn th II: C s lý lun ca tỡnh hung:
1/ Lý lun chung:
Bn cht ca Nh nc Cng ho xó hi ch ngha Vit Nam l Nh nc
ca dõn, do dõn v vỡ dõn. Lut phỏp ca Nh nc Vit nam mang tớnh xó hi sõu
sc v mang tớnh giai cp - mang ý chớ ca giai cp lónh o xó hi l giai cp cụng
nhõn trờn c s liờn minh vi giai cp nụng dõn v tng lp trớ thc; phc v cho
li ớch ca mi ngi dõn trong xó hi ch khụng phi li ớch ca mt giai cp
riờng bit no.
Lut phỏp ca Nh nc Vit nam l nhõn t bo v s n nh xó hi, th
ch hoỏ quyn con ngi, quyn cụng dõn, m bo v to iu kin cho nhng
quyn ú c thc hin y , kp thi. Mt khỏc cỏc thnh viờn trong xó hi
nh vo phng tin phỏp lut cú iu kin bo v cỏc quyn li hp phỏp ca
mỡnh, u tranh chng mi hin tng tiờu cc, xõy dng mt xó hi vn minh,
cụng bng v dõn ch.
Nguyễn Ngọc Hải Sơn Bảo hiểm xã hội Hà Tĩnh
5
Bài tiểu luận Lớp bồi d ỡng Quản lý nhà n ớc ngạch chuyên viên khoá 27
Cụng chc, viờn chc nh nc l nhng ngi i din cho Nh nc qun
lý xó hi bng phỏp lut. Cụng c chớnh qun lý xó hi ca h l phỏp lut v bn

thõn h cng cú ngha v phi tuõn th phỏp lut, khụng c lm trỏi vi nhng
gỡ m phỏp lut qui nh. Tuy nhiờn, trong thc t hin nay cú khụng ớt mt s cỏn
b cụng chc Nh nc cú chc cú quyn ó li dng chc quyn sỏch nhiu
nhõn dõn hoc do trỡnh chuyờn mụn thp kộm, thiu tinh thn trỏch nhim, thiu
hiu bit v chớnh sỏch ca Nh nc dn n nh hng quyn li ca ngi dõn,
thiu cụng bng xó hi, nhõn dõn mt lũng tin vo chớnh sỏch ca ng v phỏp
lut ca Nh nc.
2. Quan im ca ng:
Bo him xó hi l chớnh sỏch ln ca ng v Nh nc. Nh nc tham
gia Bo him xó hi vi t cỏch l ngi bo h cho ngi lao ng. S bo h
ca Nh nc th hin vic ra chớnh sỏch Bo him xó hi tỏc ng v iu
tit cỏc hot ng Bo him xó hi a bo him xó hi vo qu o chung ca
chớnh sỏch kinh t xó hi.
Ti Ngh quyt i hi i biu ton quc ln th X ca ng Cng Sn
Vit Nam, vi quan im ch o ca ng tip tc hon chnh th ch th trng
lao ng, bo m hi ho li ớch ca ngi lao ng v ngi s dng lao ng.
i mi h thng bo him xó hi, a dng hoỏ hỡnh thc bo him v phự hp vi
kinh t th trng; xõy dng ch bo him tht nghip, thc hin tt ch bo
h lao ng, an ton lao ng v v sinh lao ng. tng cng lónh o thc
hin cỏc ch bo him xó hi theo lut nh cn phỏt huy vai trũ lónh o ca t
chc ng cỏc c quan, n v, doanh nghip nh nc, cỏc doanh nghip ngoi
quc doanh trong vic thc hin cỏc ch bo him xó hi i vi ngi lao
ng, trng tõm l thu np bo him xó hi, bo m nguyờn tc cú tham gia thỡ
mi hng cỏc ch bo him xó hi. ng thi, ch o thc hin tt cụng tỏc
gii quyt ch chớnh sỏch cho ngi lao ng, m bo quyn li chớnh ỏng
Nguyễn Ngọc Hải Sơn Bảo hiểm xã hội Hà Tĩnh
6
Bài tiểu luận Lớp bồi d ỡng Quản lý nhà n ớc ngạch chuyên viên khoá 27
cho ngi tham gia bo him xó hi. õy l vn quan trng liờn quan n hng
triu ngi lao ng vỡ vy cn phi cú bin phỏp thc hin trit nhm bo m

cht ch, cụng bng, to ng lc thỳc y ngi lao ng cụng tỏc tt, tng nng
sut lao ng.
Bờn cnh ú, cn tớch cc chng cỏc biu hin tiờu cc, tht thoỏt trong
cụng tỏc bo him xó hi. Cỏc c quan thanh tra phi kt lun gii quyt dt im
nhng vi phm ó c phỏt hin, ng thi thng xuyờn kim tra , phỏt hin v
x lý kp thi cỏc hnh vi vi phm cỏc ch bo him xó hi, nhng trng hp
nghiờm trng phi truy t trc phỏp lut.
cỏc qui nh v ch bo him xó hi thc s i vo cuc sng, mi
ngi dõn hiu rừ v ch bo him xó hi cn coi trng cụng tỏc tuyờn truyn,
giỏo dc cỏn b, ng viờn, nhõn dõn nhn thc ỳng v ý ngha ca bo him xó
hi, ng viờn mi ngi tớch cc v ch ng tham gia cụng tỏc bo him xó hi.
3. Vn bn liờn quan n ti:
Nh phn lý lun chung ó trỡnh by , chớnh sỏch Bo him xó hi hin hnh
l s ci tin , tha k cỏc quy nh , cỏc vn bn phỏp quy cú t my chc nm
nay. Vỡ th tớnh Phỏp lý ca tỡnh hung c th hin cỏc vn bn lut v di
lut, nhng vn bn cú tớnh phỏp lý liờn quan n tỡnh hung :
- Lut Bo him xó hi ca nc Cng ho xó hi ch ngha Vit nam s
71/2006/QH 11 ngy 29 thỏng 6 nm 2006;
- Ngh nh s 152/2006/N-CP ngy 22 thỏng 12 nm 2006 hng dn mt
s iu ca Lut Bo him xó hi v bo him xó hi bt buc;
- Thụng t s 03/2007/TT-BLTBXH ngy 30/01/2007 hng dn mt s
iu ca Ngh nh s 152/2006/N-CP ngy 22 thỏng 12 nm 2006.
- Quyt nh 815/Q-BHXH ngy 6/6/2007 ca Tng giỏm c Bo him
xó hi Vit Nam.
Nguyễn Ngọc Hải Sơn Bảo hiểm xã hội Hà Tĩnh
7