Phân tích theo triết học về vấn đề bạo lực trong gia đình

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Gia đình _cái nôi đầu tiên nuôi dưỡng đạo đức, nhân cách con người, là
nhân tố quan trọng của xã hội. Mỗi thành viên trong gia đình đều mong ước xây
dựng một gia đình ấm no hạnh phúc. Đó là mong ước rất chính đáng mà con
người luôn muốn tiến tới. Thế nhưng, trong xã hội đã và đang tồn tại một thực
trạng đau lòng, đi ngược với những giá trị đạo đức. Đó là nạn bạo hành gia đình
mà nạn nhân chủ yếu là phụ nữ và trẻ em. Nó không chỉ xảy ra ở vùng sâu vùng
xa mà còn xảy ra cả ở khu vực đô thị, dân trí thấp mà thậm chí xảy ra ngay cả
trong những tầng lớp tri thức_tầng lớp được coi là có học thức và nhận thức cao
nhất. Đó những hành vi vi phạm nhân quyền con người,là thước đo bất bình
đẳng về giới, phản ánh những tư tưởng tàn dư vẫn còn của phong kiến “Trọng
nam khinh nữ”. Bạo lực gia đình hiện nay không còn là vấn đề riêng của mỗi
gia đình nữa mà thực sự nó đã trở thành vấn nạn của toàn xã hội. Vậy đâu là
nguyên nhân dẫn đến thực trạng này? Chúng ta cần phải làm gì để giữ gìn truyền
thống đạo đức, nhân cách con người tạo nền tảng hạnh phúc trong gia đình để
đưa xã hội ngày một lớn mạnh về mọi mặt. Đó chính là vấn đề mà em muốn chia
sẻ và quyết định chọn nó làm đề tài cho tiểu luận triết học của mình: “Phân tích
theo triết học về vấn đề bạo lực trong gia đình.
Bài viết này được viết ra nhằm mục đích đưa ra cái nhìn của riêng cá nhân
em về thực trạng trên cũng như góp một tiếng nói bé nhỏ với những bức xúc của
xã hội.
Ngoài lời mở đầu và kết luận, bài tiểu luận của em gồm có 3 phần chính:
I/Thực trạng vấn nạn bạo lực trong gia đình.
II/Nguyên nhân- kết quả của thực trạng trên nhìn từ góc độ triết học.
III/Chống “bạo lực gia đình” là trách nhiệm của toàn xã hội.
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
1

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
PHẦN NỘI DUNG

I/Thực trạng về bạo lực trong gia đình hiện nay.
Bạo lực gia đình là hành vi dùng vũ lực hay quyền lực của một hay nhiều
thành viên đối với thành viên khác trong gia đình nhằm khuất phục, khống chế,
và kiểm soát người đó khiến cho họ bị đau đớn về thể xác, khủng hoảng về tinh
thần. Bạo lực gia đình thường xảy ra dưới các hình thức như: ngược đãi, đánh
đập, chửi rủa, đe dọa, xúc phạm, làm nhục, hành hạ về tinh thần, tâm lý.
Bạo lực gia đình làm xói mòn đạo đức, mất tính dân chủ xã hội và ảnh
hưởng đến thế hệ tương lai. Kết quả khảo sát của Uỷ ban Các vấn đề xã hội của
Quốc Hội tại 8 tỉnh, thành phố (Nam Định, Thanh Hóa, Quảng Ngãi, Trà Vinh,
Đồng Tháp, Hà Nội, Lào Cai, Sơn La) cho thấy, hàng năm có 2,3% gia đình có
các hành vi bạo lực về thể chất (đánh đập), 25% gia đình có hành vi bạo lực tinh
thần và 30% cặp vợ chồng xảy ra hiện tượng ép buộc quan hệ tình dục.
Theo thống kê của Bộ công an trên toàn quốc cứ khoảng 2 - 3 ngày lại có
một người bị giết có liên quan đến bạo lực gia đình. Riêng trong năm 2005 có
14% vụ trong tổng số 1.113 vụ giết người. Báo cáo của Sở Y tế vùng ĐBSCL
năm 2005 cũng cho thấy, có tới 1.319 bệnh nhân nhập viện do bạo lực gia đình,
trong đó có hơn 1000 người tự tử, 30 người chết... Trong 5 năm từ 2000 - 2005,
có tới 186.954 vụ ly hôn do bạo lực gia đình, hành vi đánh đập, ngược đãi chiếm
tới 53,1% trong các nguyên nhân dẫn tới ly hôn. Riêng năm 2005, có tới hơn
39,7 nghìn vụ ly hôn trong tổng số gần 65 nghìn vụ án về hôn nhân và gia đình,
chiếm tỷ lệ 60,3%. Tại các nước đang phát triển, bạo lực gia đình và hãm hiếp là
nguyên nhân gây ra 19% tổng số ca bệnh tật ở phụ nữ. Là phái yếu đáng lí ra
phụ nữ phải được xã hội đặc biệt là những người thân trong gia đình chăm sóc ,
bảo vệ. Tuy nhiên, không chỉ trong xã hội cũ mà cho tới ngày nay, thời mà văn
minh xã hội tiến bộ người phụ nữ vẫn không được đối xử đúng mực, thậm chí
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
2

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
còn bị ngược đãi một cách thô bạo. Xu hướng này ngày càng lan rộng và trở

thành vấn nạn của toàn xã hội.
Một số trường hợp cụ thể của nạn bạo lực gia đình mà nạn nhân là những
người phụ nữ:
1. Gia đình chị Đặng Thị C. cư trú ở thôn 1 xã Yên Thành, huyện Yên
Bình, tỉnh Yên Bái. Hôm chúng tôi đến, bên bếp lửa chị đang lúi húi nướng cá
phục vụ chồng uống rượu cùng mấy người bạn, cảnh này vẫn thường xuyên. Chị
nghẹn ngào: “Tôi lấy chồng lúc 16 tuổi, đã có với nhau 8 mặt con. Hơn 30 năm
chung sống đến giờ đã lên chức bà ngoại, bà nội, nhưng nhiều lần ông ấy uống
rượu say và tôi trở thành nạn nhân của những trận đòn. Hàng xóm biết chuyện
nhưng cho rằng đó là chuyện nội bộ gia đình nên không ai can thiệp, chỉ khi ban
hoà giải của xã vào cuộc đưa đi tập trung giáo dục tại xã thì tình trạng bạo lực về
thể xác đối với tôi mới tạm thời chấm dứt, nhưng ông ta lại chuyển sang lăng
mạ, chửi bới, hành hạ tôi về tinh thần...”.
2. Chị Võ Thị Mỹ Thạnh ở ấp Trường Thành B, xã Trường Khánh, huyện
Long Phú, tỉnh Sóc Trăng. Chuyện xảy ra ngày 28/9/2006, khi đang lo bữa cơm
cho gia đình chồng chị là Lu Văn Minh, đã bưng chảo thịt vịt nấu trên bếp tạt
vào mặt chị. Nguyên nhân của việc này nghe qua rất đơn giản, khi xe bánh mì đi
ngang qua nhà rao bán, đứa cháu ngoại xin tiền vì trước đã ông Minh- ông ngoại
hứa không giữ lời. Đang nấu ăn trong bếp chị Thạnh nói với chồng:" ông nhậu
với bạn bè một lần mấy chục ngàn, có 500 đồng mà không cho nó được". Lời
qua tiếng lại một lúc, tưởng mọi chuyện sẽ dừng lại, bất ngờ ông Minh đứng lên
và hất chảo thịt vịt đang nấu trên bếp tạt vào, làm chị không kịp trở tay dù chỉ là
hành động tự vệ.
3. Ngày 8.3, nhưng đối với chị L.T.H (ngụ ấp Hòa Phú, xã Hòa Ninh, Long
Hồ, Vĩnh Long) là ngày tủi nhục ê chề với hàng xóm. Chồng chị là Huỳnh Văn
Danh cần tiền đánh bạc, chị móc túi đưa 50.000đ. Thua, Danh đổ quạu lấy dao
kề cổ vợ "xin tí huyết" vì cho rằng vợ đưa tiền quá "kẹo". Đau quá chị H. phải
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
3

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
bụm vết thương lén đến trạm y tế băng bó. Lấy cớ vợ ra khỏi nhà mà không xin
phép nên Danh hầm hừ đuổi theo, bất chấp người qua lại đang nhìn trân trân,
Danh nắm đầu vợ lột sạch quần áo. Tồng ngồng chị H. phải chạy vào nhà một
người quen mượn quần áo xong bỏ đi. Nghi vợ mình đi tố cáo công an nên Danh
rượt theo xé nát quần áo vợ vừa mượn hàng xóm...
Bên cạnh những hành động bạo lực dã man và thô bạo, một loại bạo lực gia
đình khá phổ biến đang phát triển ở Việt Nam hiện nay là sự ép buộc vợ quan hệ
tình dục. Dạng bạo lực này ngày càng gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối
với phụ nữ. Tuy nhiên, dạng bạo lực này không mấy ai biết và chú ý đến bởi vì
nó được ngụy trang một cách kín đáo dưới vỏ bọc là “quan hệ tình cảm” giữa
hai vợ chồng. Mặt khác, đây là vấn đề tế nhị cho nên chị em thường giấu giếm
vì không muốn “vạch áo cho người xem lưng”. Những điều này góp phần làm
cho bạo lực về tình dục ngày một phát triển và gây ra những hậu quả nghiêm
trọng đối với phụ nữ. Ngoài ra, còn rất nhiều dạng bạo lực khác làm tổn thương
lớn đến phụ nữ như không quan tâm, bỏ rơi, không nói chuyện theo kiểu “chiến
tranh lạnh”, chửi bới thậm chí còn là những hành vi quản lý tiền nong chi tiêu
trong gia đình...
Trên đây chỉ là một số vụ trong số hàng trăm vụ bạo lực gia đình mà người
phụ nữ là nạn nhân chính phải hứng chịu. Nguyên bộ trưởng tư pháp Nguyễn
Đình Lộc nói: “Chúng ta không thể mãi vô cảm với vẫn nạn bạo lực gia đình,
vốn rất phổ biến ở cả nông thôn và thành thị, cả nông dân và tri thức. Để chị em
bị đánh là điều cay đắng của xã hội”. Chúng ta cùng tìm hiểu nguyên nhân và
cách khắc phục nạn bạo lực gia đình.
II/Nguyên nhân - kết quả của thực trạng nhìn từ góc độ triết học.
1. Nguyên nhân dẫn đến nạn bạo lực gia đình.
Có rất nhiều lý do để giải thích sự tồn tại và mức độ của bạo lực gia đình.
Một số trường hợp do người chồng say rượu, cờ bạc, nghiện hút đánh đập vợ,
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
4

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
đòi tiền để thỏa mãn cơn nghiện hoặc do căng thẳng, thần kinh không ổn định,
thất vọng trong cuộc sống. Một số ông chồng đánh vợ với những lý do rất vô lý
như do vợ không đẻ được con trai, do vợ nói nhiều thậm chí nói ít, rồi đánh vợ
để trả thù vì ngày xưa “cưa” khó...
Những bất đồng về kinh tế, nuôi dạy con cái, tình dục... có thể là nguyên
nhân dẫn đến bạo lực nhưng không phải là nguyên nhân trực tiếp và người
chồng phải tìm những lý do “hợp lý” khác như làm trái ý chồng để có thể đánh
đập, mắng chửi vợ.
Trong trường hợp người chồng đánh vợ vô cớ hoặc “không hợp lý” thì
thường được mọi người giải thích là do chồng say rượu, cờ bạc, nghiện hút hoặc
chỉ đơn giản là quá nóng tính. Khi say rượu, ham mê cờ bạc, nhiều ông chồng
mất tự chủ và thường giải quyết bất đồng với vợ con bằng những hành vi bạo
lực. Đó cũng là lý do của nhiều trường hợp chồng đánh đập vợ một cách nghiêm
trọng đã từng xảy ra trong thực tế.
Đằng sau những tệ nạn xã hội đó có thể là những lý do sâu xa khác như
trình độ văn hóa thấp, tình trạng kém hiểu biết về pháp luật hay tư tưởng trọng
nam kinh nữ còn quá nặng nề... mà bản thân những người trong cuộc cũng chưa
nhận thức được.
Tuy nhiên nguyên nhân sâu xa nhất và xuyên suốt các vụ bạo lực trong gia
đình chính là sự bất bình đẳng sâu sắc trong quan hệ giới và tư tưởng trọng nam
khinh nữ. Bởi lẽ, từ xưa đến nay, trong gia đình, quyền uy của người đàn ông
luôn cao hơn người phụ nữ. Dựa vào quyền ấy, nhiều ông chồng tự cho mình cái
quyền được đánh vợ, coi đánh vợ như là một sự “giáo dục” và “thể hiện quyền
lực” của “bề trên” đối với “kẻ dưới”.
Mặc dù vậy, nguyên nhân của nạn bạo lực gia đình cũng không hoàn toàn
do khách quan bên ngoài tác động mà còn xuất phát từ chủ quan của những
người bị hại. Trong quan hệ làm ăn công tác, người đàn ông không phải lúc nào
Website: Email : Tel (: 0918.775.368

5