Tổng quan về viện chiến lược phát triển

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Lời mở đầu
Viện Chiến lợc phát triển thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu t có chức năng nghiên
cứu khoa học và tổng hợp; tham mu về lĩnh vực chiến lợc và quy hoạch phát triển
kinh tế - xã hội của cả nớc và vùng lãnh thổ. Viện có một quá trình phát triển gắn
liền với lịch sử phát triển của công tác kế hoạch hoá và với sự phát triển kinh tế -
xã hội của đất nớc.
Theo kế hoạch của Khoa sau thời gian 2 tuần thực tập ở Viện em đã đợc các
cô, chú, anh, chị trong Ban Tổng hợp giúp đỡ nh: cho mợn một số tài liệu,...
Và đến nay em cũng đã đợc hiểu phần nào về cơ cấu tổ chức, chức năng,
nhiệm vụ, tình hình hoạt động, những tồn tại về Viện Chiến lợc phát triển và
những nội dung này em xin đợc thể hiện ở bản Báo cáo thực tập tổng hợp để báo
cáo với thầy.
Em rất mong thầy xem xét và góp ý cho em, đặc biệt là mong thầy giúp đỡ
em trong việc chọn ra một vấn đề nghiên cứu phù hợp, cũng nh những nội dung,
yêu cầu cụ thể để em có thể hoàn thành tốt quá trình thực tập này.
Em xin chân thành cảm ơn thầy !
Sinh viên
Nguyễn Tiến Cơng
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
I. Lịch sử hình thành
Viện chiến lợc phát triển ngày nay đợc thành lập trên cơ sở tiền thân từ hai
Vụ của Uỷ ban kế hoạch Nhà nớc (nay là Bộ Kế hoạch và Đầu t): Vụ Tổng hợp kế
hoạch kinh tế quốc dân dài hạn (a) và Vụ Kế hoạch phân vùng kinh tế (b). Quá
trình hình thành và phát triển từ hai Vụ nêu trên cho đến Viện chiến lợc phát triển
hiện nay nh sau:
- Năm 1964:
a. Thành lập Vụ Tổng hợp kế hoạch kinh tế quốc dân dài hạn.
b. Thành lập Vụ Kế hoạch phân vùng kinh tế.
- Năm 1974:

b. Thành lập Vụ Phân vùng và quy hoạch.
- Năm 1983:
a. Thành lập Viện nghiên cứu kế hoạch dài hạn. Do vị trí và chức năng,
nhiệm vụ của Viện, bố trí cán bộ phụ trách Viện tơng đơng cấp Tổng cục và các
cán bộ tơng đơng cấp Vụ phụ trách các ban và văn phòng Viện.
- Năm 1986:
b. Viện đổi tên Viện Phân vùng và quy hoạch thành Viện Phân bố lực l-
ợng sản xuất.
- Năm 1988:
Sáp nhập Viện nghiên cứu kế hoạch dài hạn và Viện Phân bố lực lợng
sản xuất thành Viện Kế hoạch dài hạn và Phân bố lực lợng sản xuất thuộc Uỷ ban
kế hoạch Nhà nớc.
- Năm 1994:
Đổi tên Viện Kế hoạch dài hạn và Phân bố lực lợng sản xuất thành Viện
chiến lợc phát triển (có vị trí tơng đơng Tổng cục loại I).
II. Chức năng, nhiệm vụ của Viện.
Viện có chức năng nghiên cứu khoa học và tổng hợp, tham mu về lĩnh vực
chiến lợc và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nớc, quy hoạch đầu t,
quy hoạch phát triển các vùng. Tham gia xây dựng quy hoạch các ngành, tỉnh,
thành phố, các chơng trình phát triển, các dự án lớn của Nhà nớc và thẩm định các
quy hoạch, dự án; tham gia xây dựng, định hớng kế hoạch 5 năm.
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Trực tiếp chủ trì một số dự án quy hoạch và dự án hợp tác quốc tế, phù hợp
với chức năng của Viện. Tổ chức việc phân tích và nghiên cứu dự báo phát triển
kinh tế - xã hội trong nớc và quốc tế phục vụ cho nghiên cứu và quản lý kinh tế,
nghiên cứu lý luận và phơng pháp xây dựng chiến lợc và quy hoạch phát triển kinh
tế - xã hội.
Thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học và đào tạo cán bộ phù hợp với chức
năng nhiệm vụ của Viện.

Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực nghiên cứu chiến lợc, chính sách, quy hoạch
phát triển kinh tế - xã hội.
III. Ban lãnh đạo:
Viện trởng : Dr Lu Bích Hồ
Phó Viện trởng: Dr Lê Anh Sơn
Phó Viện trởng: Prof Dr Nguyễn Quang Thái
Phó Viện trởng: Prof Dr Ngô Doãn Vịnh
Hội đồng Khoa học:
Giúp viện trởng xây dựng các chơng trình khoa học của Viện, đánh giá các
kết quả nghiên cứu khoa học và các dự án.
Ban Tổng hợp:
Nghiên cứu, tổng hợp hệ thống quan điểm và định hớng chiến lợc, quy hoạch
phát triển kinh tế - xã hội của cả nớc và nghiên cứu một số vấn đề kinh tế tổng
hợp, khoa học - công nghệ, tài nguyên và môi trờng.
Ban phân tích và dự báo kinh tế vĩ mô:
Phân tích và dự báo sự phát triển kinh tế - xã hội ở tầm vĩ mô cả nớc; theo dõi
các dự án phát triển kinh tế của cả nớc, trong khu vực và các trung tâm phát triển
trên thế giới để phục vụ cho công tác hoạch định chiến lợc, quy hoạch tổng thể và
quản lý kinh tế.
Tổ chức tiềm lực:
Viện phó có Hội đồng khoa học và 8 ban nghiên cứu: Tổng hợp; Phân tích và
dự báo kinh tế vĩ mô vùng và lãnh thổ; Công nghiệp; Thơng mại và dịch vụ; Nông
nghiệp và nông thôn; Kết cấu hạ tầng và đô thị; Nguồn nhân lực và xã hội; Kinh tế
thế giới và Văn phòng Viện.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Lực lợng cán bộ: 90 ngời, trong đó có 02 phó giáo s, 01 tiến sỹ, 23 phó tiến
sỹ, 06 thạc sỹ, 50 kỹ s, cử nhân kinh tế và một số cán bộ làm việc theo hợp đồng.
- Ban vùng và lãnh thổ: nghiên cứu, tổng hợp kết quả nghiên cứu quy hoạch
phát triển kinh tế - xã hội của cả nớc và các cùng lãnh thổ. Đầu mối nghiên cứu cơ

sở lý luận, phơng pháp luận và phơng pháp để hớng dẫn triển khai công tác quy
hoạch.
- Ban công nghiệp, thơng mại và dịch vụ: nghiên cứu chiến lợc và quy hoạch
tổng thể phát triển công nghiệp và một số lĩnh vực thơng mại, dịch vụ trên phạm vi
cả nớc và các vùng lãnh thổ. Tham gia nghiên cứu xây dựng và triển khai thực
hiện các dự án cụ thể hoá chiến lợc và quy hoạch phát triển công nghiệp.
- Ban nông nghiệp và nông thôn: nghiên cứu chiến lợc và quy hoạch tổng thể
phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp, ng nghiệp và công nghiệp chế biến, phát triển
kinh tế nông thôn. Tham gia cùng với các ngành, địa phơng xây dựng và triển khai
thực hiện các dự án phát triển theo chiến lợc và quy hoạch.
- Ban kết cấu hạ tầng và đô thị: nghiên cứu, tổng hợp chiến lợc, quy hoạch
tổng thể phát triển các ngành giao thông, bu điện, cấp điện, cấp thoát nớc và phát
triển đô thị. Tham gia xây dựng và triển khai thực hiện các dự án phát triển kết cấu
hạ tầng và đô thị.
- Ban nguồn nhân lực và xã hội: nghiên cứu, tổng hợp chiến lợc và quy
hoạch phát triển nguồn nhân lực và các vấn đề xã hội. Tham gia xây dựng và triển
khai thực hiện các dự án liên quan đến giáo dục - đào tạo, văn hoá - thông tin, y tế,
thể dục, thể thao và các vấn đề xã hội khác trong phát triển kinh tế xã hội.
- Ban kinh tế thế giới: nghiên cứu, tổng hợp chiến lợc phát triển kinh tế đối
ngoại của nớc ta, tình hình kinh tế thế giới, khu vực và các trung tâm phát triển.
Dự báo sự tác động của bên ngoài đối với nền kinh tế trong nớc qua đầu t và thơng
mại.
- Văn phòng Viện: đảm bảo điều kiện vật chất và tài chính cho Viện hoạt
động thực hiện các công tác hành chính văn th, lu trữ, tổ chức cán bộ và đào tạo,
xử lý thông tin đầu vào, đầu ra và quản lý t liệu chung của Viện. Theo dõi, quản lý
hoạt động khoa học và các hoạt động hợp tác quốc tế.
Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Viện chiến lợc phát triển
4
Ban
Tổng

hợp
Ban phân
tích và
dự báo
kinh tế vĩ
mô
Ban vùng
và lãnh
thổ
Ban công
nghiệp
thương
mại và
dịch vụ
Ban
nông
nghiệp
và nông
thôn
Ban kết
cấu hạ
tầng và
đô thị
Ban
nguồn
nhân lực
và
xã hội
Ban
kinh tế

thế giới
Văn
phòng
Viện
Các Ban nghiên cứu
Các Phó Viện trưởng
Hội đồng khoa học
Viện trưởng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
IV. Hoạt động của Viện
Viện Chiến lợc phát triển đợc hình thành trên cơ sở tiền thân là hai Vụ của
Uỷ ban Kế hoạch Nhà nớc (Vụ Tổng hợp kế hoạch kinh tế quốc dân dài hạn và Vụ
Kế hoạch phân vùng kinh tế), hai Vụ này đợc thành lập theo Quyết định số 47-CP
ngày 09 tháng 3 năm 1964 của Hội đồng Chính phủ hoạt động liên tục trên hai h-
ớng lớn về xây dựng kế hoạch dài hạn và về phân bố lực lợng sản xuất, cho đến
năm 1988 đợc tổ chức thành Viện Kế hoạch dài hạn và Phân bố lực lợng sản xuất.
Đến năm 1994 đợc đổi tên thành Viện Chiến lợc phát triển. Viện chiến lợc phát
triển trải qua nhiều giai đoạn phát triển và ở từng giai đoạn tuy mang tên gọi khác
nhau nhng nhiệm vụ bao trùm các chặng đờng lịch sử phát triển của Viện là
nghiên cứu chiến lợc và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nớc, các
ngành và các vùng lãnh thổ, làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch dài hạn, kế
hoạch 5 năm và hàng năm.
Trong 35 năm hoạt động, đợc sự chỉ đạo trực tiếp của Chủ nhiệm Uỷ ban Kế
hoạch Nhà nớc, Chủ nhiệm Uỷ ban Phân vùng kinh tế Trung ơng trớc đây là của
Bộ trởng Bộ Kế hoạch và Đầu t hiện nay, với sự phấn đấu liên tục của nhiều thế hệ
cán bộ lãnh đạo, cán bộ nghiên cứu khoa học và nhân viên phục vụ, Viện Chiến l-
ợc phát triển đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ đợc giao. Tóm tắt thành tích của Viện
Chiến lợc phát triển có thể chia làm hai giai đoạn chính nh sau:
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368

1. Giai đoạn 1964 - 1988
Giai đoạn này tồn tại hai đơn vị thuộc Uỷ ban Kế hoạch Nhà nớc, công việc
đợc thực hiện theo chức năng của hai đơn vị, những kết quả chính là:
1.1. Về mặt nghiên cứu phân vùng kinh tế, phân bố lực lợng sản xuất.
- 1964 - 1975: Trong tình hình đất nớc bị chia cắt, có chiến tranh, nhiệm vụ
kinh tế lớn lúc này là tiến hành cải tạo xã hội chủ nghĩa, xây dựng và củng cố
quan hệ sản xuất mới, từng bớc xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ nghĩa xã
hội ở miền Bắc, làm hậu phơng lớn vững chắc chi viện cuộc kháng chiến chống
Mỹ cứu nớc ở miền Nam, công tác phân vùng quy hoạch chủ yếu nghiên cứu, triển
khai ở miền Bắc. Trong giai đoạn này trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, ứng dụng lý
luận của Liên Xô về phân vùng vào điều kiện miền Bắc Việt Nam, đã triển khai
nghiên cứu một số vùng cây trồng (vùng dâu Ba Vì, vùng mía Vạn Điểm, vùng cói
Kim Sơn,...). Cùng với các ngành, các Viện và một số trờng đại học, đợc chuyên
gia Liên Xô hớng dẫn, triển khai giới thiệu và nghiên cứu những công trình ban
đầu về khoa học kinh tế vùng, đồng thời đề xuất một số dự án về phân vùng kinh
tế, miền Bắc đợc chia thành 4 vùng nông nghiệp lớn gồm 46 tiểu vùng, năm 1969
đã trình Thờng vụ Chính phủ xem xét kết quả nghiên cứu này.
Các dự án phân vùng kể trên là bớc thử nghiệm đầu tiên nhằm đa ra một sơ
đồ tổ chức sản xuất trên lãnh thổ ở phạm vi một số ngành kinh tế chủ yếu. Qua
công tác này đã hiểu biết thêm các điều kiện tự nhiên, kinh tế của đất nớc, có một
cách nhìn tổng hợp và toàn diện hơn để phác ra một số vùng nông nghiệp, lâm
nghiệp, những nơi có khả năng khai hoang mở rộng diện tích và một số địa điểm
cho những khu công nghiệp quan trọng. Đồng thời đã tích luỹ một số kinh nghiệm
ban đầu về công tác điều tra cơ bản, phân vùng quy hoạch, đào tạo đợc một lớp
cán bộ đầu tiên về công tác này ở Trung ơng và địa phơng.
Năm 1970 bắt đầu triển khai quy hoạch phát triển kinh tế ở 30 huyện. Việc
làm quy hoạch các vùng nhỏ, các huyện điểm đã phục vụ việc lập kế hoạch kinh tế
quốc dân và kế hoạch ngành ở Trung ơng và địa phơng. Việc tiến hành quy hoạch
các huyện điểm và quy hoạch các vùng kinh tế mới để làm cơ sở cho việc tổ chức
lại sản xuất ở đơn vị cơ sở đã cho chúng ta một số kinh nghiệm bớc đầu để sau này

thực hiện chủ trơng của Đảng và Nhà nớc về xây dựng huyện. Đã bắt đầu tiến
hành xử lý tổng hợp liên ngành, nghiên cứu và đề xuất những quan điểm về phơng
pháp luận sát tình hình Việt Nam hơn, quan điểm kết hợp nông nghiệp và lâm
nghiệp, quan điểm tổ chức các phức hợp kinh tế lãnh thổ, yếu tố quốc phòng đợc
xem trọng. Đã bắt đầu thử nghiệm dùng toán kinh tế trong một số đề tài nhỏ nh
chọn địa điểm cho các nhà máy xi măng, tính cơ cấu một phức hợp công nghiệp,...
6