Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn lớp 9 chọn lọc số 1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (369.78 KB, 4 trang )

UBND HUYỆN THANH SƠN
PHÒNG GD&ĐT
( Đề thi có 01 trang )
ĐỀ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HSG LỚP 9-THCS
THAM DỰ KỲ THI CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2012 - 2013
Môn: Ngữ Văn
(Thời gian làm bài 150 phút không kể thời gian giao đề )
Câu 1 (4,0 điểm).
Dưới đây là những câu thơ tả cỏ mùa xuân:
- Cỏ xanh như khói bến xuân tươi.
( Bến đò xuân đầu trại, Nguyễn Trãi)
- Cỏ non xanh tận chân trời.
( Truyện Kiều, Nguyễn Du)
- Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời.
( Mùa xuân chín, Hàn Mặc Tử)
a) Cảm thụ cái hay của mỗi câu thơ (lời bình cho mỗi câu thơ khoảng 5 dòng).
b) Cùng là cỏ mùa xuân mà mỗi nhà thơ có một cách cảm nhận và miêu tả khác
nhau. Điều đó cho thấy phẩm chất gì của người nghệ sĩ? Thiếu nó, nghệ thuật sẽ như thế
nào?
Câu 2 (6,0 điểm).
"Mặt trời mọc rồi lặn, mặt trăng tròn rồi lại khuyết nhưng ánh sáng mà người
thầy rọi vào ta sẽ còn mãi trong cuộc đời". ( Quách Mạt Nhược)
Suy nghĩ của em về câu nói trên.
Câu 3 (10,0 điểm).
Bàn về bài thơ Bếp lửa ( Bằng Việt) có ý kiến cho rằng: " Bài thơ biểu hiện một
triết lý thầm kín: những gì là thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi người, đều có sức tỏa
sáng, nâng đỡ con người trên hành trình dài rộng của cuộc đời".
Em hãy phân tích bài thơ trên để làm sáng tỏ nhận định đó.
Hết
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm

Họ và tên thí sinh số báo danh
ĐỀ CHÍNH THỨC
PHÒNG GD&ĐT THANH SƠN
HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HSG LỚP 9 - THCS
THAM DỰ KỲ THI CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2012 – 2013
Môn: Ngữ văn
Câu 1 (4,0 điểm).
Dưới đây là những câu thơ tả cỏ mùa xuân:
- Cỏ xanh như khói bến xuân tươi.
( Bến đò xuân đầu trại, Nguyễn Trãi)
- Cỏ non xanh tận chân trời.
( Truyện Kiều, Nguyễn Du)
- Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời.
( Mùa xuân chín, Hàn Mặc Tử)
a) Cảm thụ cái hay của mỗi câu thơ (lời bình cho mỗi câu thơ khoảng 5 dòng).
b) Cùng là cỏ mùa xuân mà mỗi nhà thơ có một cách cảm nhận và miêu tả khác
nhau. Điều đó cho thấy phẩm chất gì của người nghệ sĩ? Thiếu nó, nghệ thuật sẽ như thế
nào?
Nội dung Điểm
a) - Cỏ non như khói là cảm nhận rất độc đáo của Nguyễn Trãi về
cỏ mùa xuân, "như khói" là cảm giác của người nghệ sĩ, miêu tả
một màu xanh hư ảo, lay động và lan tỏa… vì đây là sắc cỏ được
nhìn từ xa lại qua màn mưa xuân giăng mắc… một vẻ đẹp bình dị
mà vô cùng tinh tế.
1,00
- Câu thơ tả cỏ của Nguyễn Du trải ra trên một không gian rộng:
xanh tận chân trời, mục đích là để làm nền cho hình ảnh ở câu thơ
tiếp theo: cành lê trắng điểm một và bông hoa, tạo sự hài hòa về
hình ảnh, màu sắc, đường nét,… câu thơ giàu chất hội họa.

1,00
- Câu thơ của Hàn Mặc Tử có thể là sự kế thừa của hai tiền nhân: ở
thi liệu( mùa xuân hiện lên qua thảm cỏ); ở tính chất sống động "
Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời; ở chiều rộng của không gian tới
trời. Nhưng chất sáng tạo là ở hình ảnh sóng cỏ…Gợn…Tả cỏ mà
gợi cả ngọn gió nhẹ mùa xuân.
1,00
b) - Đó là phẩm chất sáng tạo của người nghệ sĩ. 0,50
- Thiếu nó, nghệ thuật sẽ chỉ là sự lặp lại, sao chép…thiếu nó, ngọn
cỏ mùa xuân và những sự vật được miêu tả làm sao có thể biến hóa
khôn lường như ở những câu thơ trên, mỗi câu thơ cho ta cảm giác
như lần đầu được biết về cỏ mùa xuân.
0,50
Câu 2 (6,0 điểm).
"Mặt trời mọc rồi lặn, mặt trăng tròn rồi lại khuyết nhưng ánh sáng mà người
thầy rọi vào ta sẽ còn mãi trong cuộc đời". ( Quách Mạt Nhược)
Suy nghĩ của em về câu nói trên.
Nội dung Điểm
* Yêu cầu kiến thức:
a) *Giải thích:
- Mặt trời, mặt trăng là những vì tinh tú của đất trời, có chức năng
tỏa sáng.
0,50
- Mọc, lặn, tròn, khuyết là quy luật của chúng. Quách Mạt Nhược
đã rất khéo léo khi sử dụng cách nói tương phản - sự tương phản
giữa hai nguồn ánh sáng: một đằng chỉ chiếu sáng từng lúc, một
đằng còn mãi để làm bật lên công ơn to lớn của thầy
1,00
*Bàn luận:
- Khẳng định đó là ý kiến đúng 1,00

- Thầy cô là những người cha, người mẹ thứ hai trong cuộc đời mỗi
con người (cha mẹ cũng là thầy - người thầy đầu tiên và cuối cùng
trong cuộc đời, ngưng cha mẹ không thể thay thế được người thầy) 1,00
- Hành trình cuộc đời của mỗi con người đều có những người thầy
đi qua và mỗi người thầy sẽ lưu lại đó một dấu ấn, chiếu rọi vào đó
những nguồn ánh sáng riêng; ánh sáng của tri thức văn hóa; áng
sáng của ước mơ, hoài bão lí tưởng; ánh sáng của tình yêu thương
của ý chí, nghị lực, của niềm tin…Thầy không chỉ dạy chữ mà còn
dạy cách làm người, dìu dắt, nâng đỡ học trò trưởng thành không
chỉ về nhận thức mà còn về tâm hồn, tình cảm, nhân cách… 1,00
Chính vì thế nguồn sáng mà người thầy chiếu rọi sẽ còn mãi trong
cuộc đời mỗi con người
0,50
* Liên hệ thực tiễn: Học sinh có thể nói về truyền thống tôn sư
trọng đạo của dân tộc Việt Nam ( Nhất tự vi sư, bán tự vi sư; Muốn
sang thì bắc cầu Kiều…; xã hội dành riêng một ngày trong năm để
tôn vinh người thầy…) nhưng đáng buồn là truyền thống ấy đang
dần có nguy cơ mai một và biến đổi về tính chất… học sinh phân
tích nguyên nhân và bày tỏ suy nghĩ của mình trước tình trạng ấy. 1,00
b) Yêu cầu kĩ năng:
- Viết thành bài văn ngắn khoảng 400 từ có bố cục rõ ràng.
- Lí lẽ và lập luận phải khúc chiết.
- Văn viết có cảm xúc.
Câu 3 (10,0 điểm).
Bàn về bài thơ Bếp lửa ( Bằng Việt) có ý kiến cho rằng: " Bài thơ biểu hiện một
triết lý thầm kín: những gì là thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi người, đều có sức tỏa
sáng, nâng đỡ con người trên hành trình dài rộng của cuộc đời".
Em hãy phân tích bài thơ trên để làm sáng tỏ nhận định đó.
Nội dung Điểm
Khái quát tác giả, tác phẩm, dẫn lời nhất xét 1,00

Giải thích lời nhận định; những gì là thân thiết nhất của tuổi thơ
mỗi người: là những người thân trong gia đình, bạn bè, những kỷ
niệm, một cây lược, một chiếc bút… gắn bó sâu sắc với ta. Đều có
sức tỏa sáng, nâng đỡ con người trên hành trình dài rộng của cuộc
đời: trở thành điểm tựa, nguồn động lực, cho ta sức mạnh trong mỗi
bước đường đời.
1,00
Trong bài thơ Bếp lửa, những gì thân thiết của tuổi thơ là bà, là bếp
lưở. Từ thuở khi cháu còn nhỏ ( lên 4 tuổi) bà cháu và bếp lửa đã
gắn bó với nhau…
1,00
Bà với tình yêu thương, đức hy sinh, niềm tin yêu cuộc sống; Bếp
lửa với sự ấm nồng, thân thiết đã là chỗ dựa cho cháu, mhen lên
trong cháu những tâm tình, những niềm tin.
1,00
Khi cháu lớn lên, học tập và công tác nơi xa, bà và bếp vẫn là điểm
tựa, là nguồn động viên là nơi nâng đỡ… 1,00
Suy rộng ra, điều tạo ra sức tỏa sáng, sự nâng đỡ người cháu trong
bài thơ còn là quê hương, đất nước. 2,00
Khái quát giá trị nghệ thuật, nội dung:
Bài thơ kết hợp chữ tình, tự sự và tính triết lí; hình ảnh thơ đẹp… 1,00
Bài thơ ngợi ca vẻ đẹp của người bà, người phụ nữ Việt Nam. Gợi
lòng biết ơn, tình cảm gia đình, tình yêu quê hương, đất nước. 1,00
Gợi mở bài học có được từ vấn đề trên. 1,00
HẾT

Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn lớp 9 chọn lọc số 1

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về