Giới thiệu khái quát ngành bia

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Chơng I - Giới thiệu kháI quát về ngành bia
I. Sự hình thành và phát triển ngành bia trên Thế giới
Bia là loại đồ uống có nguồn gốc từ rất lâu đời. Theo các nhà khảo cổ học,
dụng cụ nấu bia đầu tiên có nguồn gốc từ ngời Babilon, đợc chế tạo từ thế kỷ 37
trớc Công nguyên. Sách cổ do một ông vua Arập đã dạy cách làm đồ uống này từ
đại mạch.
Ngời cổ ở Trung Quốc cũng làm ra thứ đồ uống này từ lúa mì, lúa mạch đ-
ợc gọi là Kju. Bia từ đây mới truyền sang Châu Âu đến thế kỷ IX ngời ta mới
bắt đầu hoa Houblon và đến thế kỷ XV thì hao Houblon mới đợc dùng chính thức
để tạo hơng vị cho bia. Năm 1516, ở Đức có Luật Tinh khiết, quy định rằng: bia
chỉ đợc sản xuất từ lúa mạch, hoa houblon và nớc.
Năm 1870, ngời ta bắt đầu dùng máy lạnh trong công nghệ sản xuất bia.
Năm 1897, nhà bác học ngời Pháp đã phát hiện ra nấm men. Từ đó chất lợng bia
đợc nâng lên đáng kể, ngành công nghiệp sản xuất bia đã phát triển mạnh, sản
phẩm tạo ra đã thành nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống con ngời.
Ngày nay, nguyên liệu chủ yếu để sản xuất bia vẫn là malt, hoa Houblon
và nớc. Ngoài ra còn một số nguyên liệu thay thế nh: mỳ, gạo, đờng, một số chất
phụ gia khác và vật liệu khác.
Khi đời sống xã hội ngày càng đợc nâng cao thì nhu cầu tiêu dùng rợu,
bia, nớc giải khát cũng tăng, lại là ngành có lợi nhuận cao nên trở thành ngành
công nghiệp tiêu dùng quan trọng, có mức tăng trởng cao.
Do vị thế nh vậy, nên mức sản xuất và tiêu dùng trên thế giới khá cao, mức
tiêu thụ bia bình quân của thế giới đạt: 22 lít/ ngời/năm, các nớc Đức, Bỉ, Anh,
úc có mức tiêu thụ bình quân từ: 100 140 lít/ngời/năm.
Châu á là một trong những khu vực có mức tiêu dùng bia đang tăng
nhanh. Trong đó Trung Quốc đang đứng thứ nhì trên thế giới về sản xuất bia (sau
Mỹ), với hơn 800 nhà máy bia đạt sản lợng 137 triệu héctôlít vào năm 1993.
Về chính sách quản lý, các nớc trên thế giới nh ấn Độ, Đài Loan, Nhật
Bản, Thái Lan, Trung Quốc....đều quan tâm đặc biệt đến việc kiểm tra giám sát
các hoạt động sản xuất phân phối và tiêu thụ rợu, bia, nớc giải khát, vì đây là sản

phảm có lợi nhuận cao.
II- Sự phát triển về ngành bia Việt Nam và Tổng công ty rợu - bia - nớc giải
khát Việt Nam
1. Sự phát triển ngành bia Việt Nam
Sản xuất bia đợc ngời Pháp đa vào nớc ta vào cuối thế kỷ 19, chính là Nhà
máy Bia Hà Nội và Nhà máy Bia Sài Gòn. Lúc đầu thiết bị rất thô sơ, lao động
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hoàn toàn thủ công, do hai ngời Pháp là ông Alfred Hommel ở Hà Nội và ông
Victor La Rue ở Sài Gòn lúc đó quản lý.
Từ những năm 1970 do chính sách đổi mới, mở cửa của Đảng và Nhà nớc
ta, đời sống của các tầng lớp dân c có những bớc cải thiện quan trọng, lợng khách
du lịch, cá nhà kinh doanh đầu t nớc ngoài vào Việt Nam tăng nhanh, càng thúc
đẩy sự phát triển cuả các ngành kinh tế. Do đó chỉ trong thời gian ngắn, ngành
Bia Việt Nam đã có những bớc phát triển quan trọng, thông qua việc đầu t khôi
phục sản xuất của các nhà máy bia sẵn có, mở rộng đầu t liên doanh với nớc
ngoài và xây dựng thêm các nhà máy bia của các địa phơng, Trung Ương, t nhân
và cổ phần trên phạm vi khắp cả nớc.
Ngành bia phát triển tạo điều kiện cho các ngành sản xuất khác phát triển
nh nông nghiệp, giao thông, cơ khí, bao bì ( ngựa, thuỷ tinh, giấy, kim loại....).
Ngành bia là một ngành thu ngân sách lớn cho Nhà nớc. Tính bình quân
sản xuất 1 triệu lít bia của công nghiệp quốc doanh Trung ơng tích luỹ cho Nhà
nớc từ 4 6 tỷ đồng.
Ngành bia còn là ngành thu hút nguồn lao động đáng kể, tận dụng các
nguồn nội lực sẵn có trong nớc và có điều kiện mở rộng ra thị trờng thế giới.
Vì vậy, sản phẩm của ngành chiếm một vị trí quan trọng trong nền kinh tế
quốc dân.
Ngành đã đợc đầu t cơ sở vật chất tơng đối lớn, nhiều cơ sở có thiết bị,
công nghệ hiện đại, tạo ra nhiều sản phẩm có tín nhiệm với ngời tiêu dùng trong
nớc hoặc khu vực, nh: bia 333, bia Hà Nội, bia Sài Gòn....
Từ chỗ chỉ có 2 nhà máy bia là Sài Gòn và Hà Nội, thì nay cả nớc có 469

cơ sở sản xuất với năng lực 1021 triệu lít/năm. Hiện nay bình quân tiêu thụ bia
tính theo bình quân đầu ngời trong 1 năm là 8,5 lít. Với tốc độ tăng trởng nhanh,
đáp ứng về số lợng cũng nh chất lợng, dần dần thay thế sản phẩm nhập khẩu và
nâng cao gía trị nông sản thực phẩm.
2. Nhiệm vụ của Tổng công ty:
Tổng công ty Rợu Bia Nớc giải khát Việt Nam là doanh nghiệp Nhà
nớc đợc thành lập theo Quyết định số: 1476/QĐ - TCLĐ, ngày 24 tháng 10 năm
1995 của Bộ trởng Bộ Công nghiệp nhẹ, Tổng công ty hoạt động theo Quyết
định: số 90/TTg, ngày 07/03/1994. Năm 1997, Tổng công ty đợc xếp là doanh
nghiệp Nhà nớc hạng đặc biệt.
Tổng công ty có nhiệm vụ chính sau đây:
+ Thực hiện nhiệm vụ kinh doanh Rợu Bia Nớc giải khát theo quy
hoạch và kế hoạch phát triển ngành Rợu Bia Nớc giải khát của Nhà nớc
bao gồm: xây dựng kế hoạch phát triển, đầu t, tạo nguồn vốn đầu t, tổ chức vùng
nguyên liệu sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, cung ứng vật t thiết bị, xuất nhập khẩu,
liên doanh liên kết với các tổ chức kinh tế trong nớc và quốc tế phù hợp với pháp
luật và chính sách của Nhà nớc.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
+ Nhận và sử dụng có hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn do Nhà nớc
giao, bao gồm cả phần vốn đầu t vào doanh nghiệp khác; nhận và sử dụng có
hiệu quả nguồn tài nguyên, đất đai và các nguồn lực khác do Nhà nớc giao, để
thực hiện nhiệm vụ kinh doanh và những nhiệm vụ khác đợc giao.
+ Tổ chức, quản lý công tác nghiên cứu và ứng dụng tiến bộ khoa học,
công nghệ; công tác đào tạo, bồi dỡng cán bộ và công nhân trong Tổng công ty.
3. Cơ cấu tổ chức và nhiệm vụ của bộ máy
Cơ cấu tổ chức:
Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát
Tổng giám đốc và bộ máy giúp việc
Các đơn vị thành viên của Tổng công ty gồm:
A. Đơn vị hạch toán độc lập:

1. Công ty Bia Sài Gòn
2. Công ty Bia Hà Nội
3. Công ty Nớc giải khát Chơng Dơng
4. Công ty Rợu Hà Nội
5. Công ty Thuỷ tinh Hải Phòng
6. Nhà máy thuỷ tinh Phú Thọ
7. Công ty Rợu Bình Tây
8. Công ty Bia Thanh Hoá
B B. Đơn vị hạch toán phụ thuộc:
C 9. Công ty Thơng mại dịch vụ Rợu Bia Nớc giải khát
C. Đơn vị hành chính sự nghiệp:
10.Viện nghiên cứu Rợu Bia Nớc giải khát
D. Các đơn vị liên doanh có vốn góp của nớc ngoài:
11. Xí nghiệp liên doanh trách nhiệm hữu hạn Carnaud Metalbox
D 12. Công ty trách nhiệm hữu hạn thuỷ tinh Malaya Việt Nam
13. Công ty trách nhiệm hữu hạn thuỷ tinh Sanmiguel Yaramura Hải
Phòng
14. Công ty trách nhiệm hữu hạn Trung tâm Mê Linh
15. Công ty trách nhiệm hữu hạn bao bì Sanmiguel Phú Thọ
16. Công ty trách nhiệm hữu hạn Alied Domex Việt Nam
Nhiệm vụ của bộ máy tổ chức:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Hội đồng quản trị: thực hiện chức năng quản lý hoạt động của Tổng
công ty, chịu trách nhiệm về sự phát triển của Tổng công ty theo nhiệm
vụ Nhà nớc giao.
Tổng giám đốc: do thủ trởng cơ quan quyết định thành lập Tổng công
ty bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thởng, kỷ luật theo đề nghị của Hội đồng
quản trị. Tổng giám đốc là đại diện pháp nhân của Tổng công ty và chịu
trách nhiệm trớc Hội đồng quản trị, trớc ngời bổ nhiệm mình và trớc
pháp luật về điều hành hoạt động của Tổng công ty. Tổng giám đốc là

ngời có quyền điều hành cao nhất trong Tổng công ty.
Phó tổng giám đốc: là ngời giúp Tổng giám đốc điều hành một hoặc
một số lĩnh vực hoạt động của Tổng công ty theo phân công hoặc uỷ
quyền của Tổng giám đốc và chịu trách nhiệm trớc Tổng giám đốc và
pháp luật về nhiệm vụ đợc Tổng giám đốc đã phân công hoặc uỷ quyền.
Kế toán trởng: giúp Tổng giám đốc chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác
kế toán, thống kê của Tổng công ty, có quyền và nhiệm vụ theo quy định
cuả pháp luật.
Văn phòng Tổng công ty, các phòng nghiệp vụ có chức năng tham mu,
giúp việc Hội đồng quản trị và Tổng giám đốc trong quản lý điều hành
công việc.
4. Các mặt hàng sản xuất và kinh doanh :
Tổng công ty kinh doanh các mặt hàng sau:
Các loại bia ( bia hơi, bia chai, bia lon....)
Các loại rợu ( rợu nhẹ độ, rợu nặng độ, rợu pha chế, rợu lên men...)
Các loại cồn ( cồn thực phẩm, cồn công nghiệp, cồn y tế...)
Các loại nớc giải khát ( nớc khoáng, nớc trái cây, nớc có ga, sữa đậu
nành, nớc sữa,...)
Các loại bao bì ( bao bì thuỷ tinh, bao bì kim loại, bao bì giấy, bao bì
nhựa và chất dẻo....)
Xuất nhập khẩu các loại sản phẩm rợu bia nớc giải khát.
Xuất nhập khẩu các loại vật t, nguyên liệu, thiết bị, phụ tùng có liên
quan đến ngành.
Xuất nhập các loại hơng liệu, nớc cốt để sản xuất rợu - bia nớc giải
khát.
Dịch vụ đầu t, t vấn, tạo nguồn vốn đầu t , nghiên cứu, đào tạo chuyển
giao công nghệ, thiết kế, chế tạo, xây lắp đặt thiết bị và công trình
chuyên ngành.
Kinh doanh khách sạn, du lịch, hội chợ, triển lãm, thông tin, quảng cáo.
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Kinh doanh các ngành nghề khác theo quy định của pháp luật.
5. Tình hình tài chính:
Trong năm 2000 vừa qua, Tổng công ty đã đạt đợc một số chỉ tiêu sau:
-Doanh thu: 2.620 tỷ đồng
-Lợi nhuận: 436 triệu đồng
-Nộp ngân sách: 1.200 tỷ đồng
6. Tình hình nhân sự:
Tình hình nhân sự của Tổng công ty khá ổn định và có đợc sự đào tạo bồi d-
ỡng tốt.
Số lợng nhân viên của Tổng công ty khoảng 1.727 ngời làm việc lâu dài và
ổn định. Ngoài ra còn bổ sung thêm một số nhân viên làm việc hợp đồng ngắn
hạn, tuỳ từng thời điểm kinh doanh của Tổng công ty.
Chất lợng:
Hầu hết cán bộ công nhân viên có trình độ đại học và sau đại học. Đặc biệt
trong đó chủ yếu tốt nghiệp các trờng Đại học kỹ thuật, Đại học kinh tế,... có trình
độ nghiệp vụ tốt, đợc phân vào các phòng kinh doanh, kỹ thuật.
Tổng công ty cũng thờng xuyên chăm lo bồi dỡng, đào tạo nâng cao kiến
thức, tay nghề cho cán bộ công nhân viên, tuyển thêm cán bộ trẻ đã tốt nghiệp các
trờng đại học ngành Kinh tế Kỹ thuật năng động để kế tục lớp trớc đã đến tuổi
nghỉ hu.
CHơng II: Quản lý các Dự án đầu t trong ngành bia Việt
Nam
I. Đặc điểm thị trờng bia Việt Nam
Từ những năm 90 trở lại đây, do nền kinh tế phát triển, đời sống nhân dân
đợc nâng cao, nhu cầu tiêu dùng đồ uống tăng, đặc biệt là nhu cầu về bia ngày
càng gia tăng. Trên thị trờng đã xuất hiện rất nhiều sản phẩm bia mang nhãn hiệu
khác nhau, chúng là những sản phẩm của các nhà máy bia Trung Ương, bia liên
doanh, bia địa phơng và các cơ sở sản xuất bia t nhân.
Theo số liệu thống kê hiện nay, ngành bia có các loại hình doanh nghiệp sản
xuất bia nh sau:

TT Loại hình sở hữu
Số cơ
sở
CS thiết
kế
(triệu lít)
SL.thực
hiện
(triệu lít)
Hiệu
suất
(%)
Tỷ trọng
(%)
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1 Quốc doanh TW 2 205 219 107,0 32,8
2 Liên doanh nớc ngoài 6 355 167 49,8 25,0
3 Bia địa phơng, t nhân,
cổ phần
461 461 283 61,3 42,2
Tổng cộng 469 1.021 669 100,0
Cả nớc có tới 469 đơn vị sản xuất bia, trong đó có khoảng 400 cơ sở sản
xuất với công suất dới 1 triệu lít/năm; thiết bị tự tạo, lạc hậu; nguyên liệu malt,
houblon, nấm men thờng mua rẻ, chất lợng kém; nguồn nớc nấu bia không đảm
bảo vệ sinh, khâu nấu, lọc, lên men .... không tốt nên chất lợng không đảm bảo
vệ sinh an toàn thực phẩm. Số cơ sở này chiếm tỷ trọng 42,2%, họ thờng nộp
thuế thấp theo khoán thuế hoặc trốn lậu thuế nên giá hạ, dễ cạnh tranh tiêu thụ
với bia có chất lợng đảm bảo.
Nhiều nhà máy bia liên doanh, có thiết bị công nghệ tiên tiến, sản phẩm có
chất lợng, dành nhiều kinh phí cho quảng cáo, tiếp thị, tài trợ ....nhng vẫn tiêu thụ

không mạnh nên công suất phát huy thấp, mới chỉ đạt 50% công suất thiết kế. Vì
vậy 13 liên doanh đợc cấp giấy phép, nhng chỉ có 6 lên doanh sản xuất bia vẫn
đang hoạt động.
Các hãng bia liên doanh và cơ sở sản xuất bia của các thành phần kinh tế
đã dùng biện pháp cạnh tranh không lành mạnh với các nhà máy bia quốc doanh
Trung ơng và địa phơng. Ví dụ nh: Fosters Đà Nẵng, sau khi mua lại của BGI,
đã dùng biện pháp hạ gía và tiếp thị, cạnh tranh giành giật thị trờng, làm cho
công ty Đà Nẵng lâm vào tình trạng khó khăn, sản xuất giảm sút. Các nhà máy
chủ lực sản xuất bia ở địa phơng cũng bị các cơ sở nhỏ bán phá giá cạnh tranh.
Trên thị trờng Hà Nội, các đại lý quầy quán thờng treo biển Bia hơi Hà Nội
100% mục đích là lợi dụng uy tín của bia hơi Hà Nội để chiêu khách, bán giá
cao hơn.
II. Quy trình công nghệ sản xuất bia
Malt
Malt
Gạo
Gạo
Sàng lọc
Sàng lọc
Sàng lọc
Sàng lọc
Cân
Cân
Cân
Cân
Xay nghiền
Xay nghiền
Xay nghiền
Xay nghiền
Trộn bột

Trộn bột
Trộn bột
Trộn bột
Nấu Malt
Nấu Malt
Nấu gạo
Nấu gạo
Lọc hèm
Lọc hèm
Đun sôi
Đun sôi
Lắng cặn
Lắng cặn
Hạ nhiệt
Hạ nhiệt
Lên men
Lên men
Lọc bia
Lọc bia
Bia trong
Bia trong
Chiết chai
Chiết chai
Chiết lon
Chiết lon
Sơ đồ công nghệ
Sơ đồ công nghệ
Houblon
Men + O
2