Đề thi học sinh giỏi ngữ văn 12 năm 2014 tỉnh Thanh Hóa

S  GIÁO D  C VÀ  À O T  O
THANH HOÁ
K  THI CH  N H  C SINH GI  I CÂP T NH
Môn thi: NG  V  N
L  p 12 - THPT
Ngày thi: 20 tháng 3 n m 2014
Th  i gian: 180 phút (không k  th  i gian giao
  )
Câu 1 (6.0 điểm )
H nh phúc trong t m tay.
Câu 2 (6.0 điểm)
Ti ng nói riêng c a Xuân Di u và Hàn M c T  trong
c m nh n v  s  s ng tr n gian qua hai  o  n th  sau:
“ C a ong b   m này  ây tu n tháng m t;
Này  ây hoa c a   ng n i xanh rì;
Này  ây lá c a cành t  ph  ph t;
C a y n anh này  ây khúc tình si;
Và này  ây ánh sáng ch p hàng mi,
M i bu i s m, th n Vui h ng gõ c a;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần; ”
(Trích Vội vàng, Xuân Di u, Ngữ văn 11, t p 2,
NXBGD, 2008)
“Sao anh không v  ch i thôn V ?
Nhìn n ng hàng cau n ng m i lên
V   n ai m   t quá xanh nh  ng c
Lá trúc che ngang m t ch   i  n ”
(Trích Đây thôn Vĩ Dạ, Hàn M c T , Ngữ văn
11, t p 2, NXBGD, 2008)
Câu 3 (8.0 điểm)
“Phong cách văn học biểu hiện trước hết ở
cách nhìn, cách cảm thụ có tính chất khám phá,

ở giọng điệu riêng biệt của tác giả.”
(Ngữ văn 12, tập
1, NXBGD, 2008)
Từ hình tượng sông Hương trong bút ký Ai đã
đặt tên cho dòng sông? của Hoàng Phủ Ngọc
Tường, anh/ chị hãy bàn luận về ý kiến trên.
H   N G D  N CH  M
ĐỀ CHÍNH THỨC
I. Yêu c  u chung
Giám kh o c n:
- N m b t k n i dung trình bày c a thí sinh    ánh giá
   c m t cách t ng quát và chính xác, tránh   m ý cho  i m.
- V n d ng linh ho t h   ng d n ch m, nên s  d ng nhi u
m c  i m m t cách h p lí.   c bi t khuy n khích nh ng bài
vi t có c m xúc và sáng t o
- Ch m theo thang  i  m 20 (câu 1: 6.0  i  m; câu 2: 6.0
 i  m; câu 3: 8.0  i m)
II. Yêu c u c  th 
Câu 1 (6.0 điểm)
1. Yêu c  u v  k  n ng:
- Bi t cách làm m t bài ngh lu n xã h i v  m t hi n
t   ng   i s ng: h  th ng lu n  i  m rõ ràng, l p lu n ch t ch ,
hành v n trong sáng, giàu c m xúc, hình  nh.
- Bi t k t h p các thao tác l p lu n, b  c c h p lí, không
m c l i di n   t, l i chính t .
2. Yêu c  u v  ki  n th  c
C n  áp  ng m t s  ý chính sau:
N  i dung  i  m
1. Gi  i thích 1.0
- M i ng   i có m t quan ni m và c m nh n khác

nhau v  h nh phúc. Tuy nhiên có th  nh n th y h nh
phúc th   ng g n li n v i tr ng thái vui s   ng khi con
ng   i c m th y th a mãn ý nguy n nào  ó c a mình.
- Hạnh phúc trong tầm tay: h nh phúc không
ph i  i u gì quá xa v i. Ai c ng có kh  n ng t o l p
h nh phúc cho b n thân mình.
0.5
0.5
2. Bàn lu  n 4.0
- H nh phúc là khát v ng, là mong mu n, là  ích
  n c a con ng   i trong cu c s ng.
- M i ng   i tùy thu c vào kh  n ng và hoàn c nh
  u có th  có    c h nh phúc. Vì v y, con ng   i c n
ph i n  l c, c  g ng     t    c h nh phúc.
- H nh phúc không ph i là  i  u gì quá xa v i.
Nhi u khi h nh phúc chính là nh ng  i  u gi n d, g n
g i xung quanh chúng ta mà không ph i ai c ng   t 
tin và tinh t    nh n ra.
- Nh ng ng   i t  ti, m c c m v  b n thân hay theo
 u  i nh ng  i  u vi n vông v   t quá kh  n ng c a
mình   u không th  có    c h nh phúc.
1.0
1.0
1.0
1.0
3. Bài học nhận thức và hành động
1.0
- C n có nh n th c  úng   n v  h nh phúc trong
m i quan h  v i hoàn c nh và kh  n ng c a b n thân.
- Luôn t  tin, bi t trân tr ng và gìn gi  h nh phúc.

0.5
0.5
Câu 2 (6.0 điểm)
1. Yêu c  u v  k  n ng:
- Bi t cách làm m t bài ngh lu n v n h c: h  th ng lu n
 i  m rõ ràng, l p lu n ch t ch , hành v n trong sáng, giàu c m
xúc, hình  nh.
- Bi t k t h p các thao tác l p lu n, b  c c h p lí, không
m c l i di n   t, l i chính t .
2. Yêu c  u v  ki  n th  c
C n  áp  ng m t s  ý chính sau:
N  i dung  i  m
1. Gi  i thi u v  tác gi  , tác ph m, v  n  
ngh  lu n
0.5
2. Ti ng nói riêng c  a Xuân Di u và Hàn
M  c T  trong nh  ng c m nh n v  s  s  ng
tr n gian qua hai  o  n th 
5.0
2.1. Gi  i thích 0.5
- Ti ng nói riêng là nét   c  áo trong cách nhìn,
cách c m nh n và cách th  hi n c a nhà th , là bi u
hi n cá tính sáng t o c a ng   i ngh  s.
- Ti ng nói riêng góp ph n b c l  t  t   ng, kh ng
  nh b n lnh, tài n ng c a m i nhà v n, nhà th .
2.2. Bi u hi n ti ng nói riêng c  a Xuân
Di u và Hàn M  c T  trong c  m nh n v  s 
s  ng tr n gian qua hai  o  n th 
3.5
2.2.1. C m h ng sáng t o 0.5

- V i Xuân Di u là c m xúc r o r c, háo h c c a
m t trái tim n ng nhi t, cu ng si  ang t n h   ng tr n
v n thanh s c c a cu c   i.
- Còn v i Hàn M c T  là n i kh c kho i trong n 
l c tìm ki m s i dây liên h  v i cu c   i.
2.2.2. Nh ng c m nh n riêng v  s  s ng tr n gian 3.0
- Trong  o  n th  c a Xuân Di u:
+ Thiên nhiên t o v t qu n quýt, giao hòa, quy n
r  và r o r c xuân tình, hi n hi n tr c ti p nh  m t
b a ti c tr n gian bày ra tr   c m t thi nhân.
+ Nhân v t tr  tình ch    ng khám phá và t n
h   ng m i v    p cu c s ng v i m t ni m vui s   ng,
hân hoan.
- Trong kh  th  c a Hàn M c T :
+ Thiên nhiên trong bu i ban mai trong tr o, tinh
khôi, v a g n g i, thân thu c v a xa l , cách ng n
hi n lên trong n i nh  c a thi nhân.
+ Nhân v t tr  tình khao khát, say mê nh ng không
th  có    c c m giác hòa h p, g n bó.  ó là tâm th 
c a ng   i l  khách chan ch a lòng yêu s ng,  au  áu
h   ng v  cu c   i.
1.5
1.5
2.2.3. Ngh  thu t bi u hi n 1.0
-  o  n th  c a Xuân Di u: hình  nh m i l , ngôn
ng  g i c m v i nhi u bi n pháp tu t    c s c (nhân
hóa, so sánh,…), cú pháp tân kì.
-  o  n th  c a Hàn M c T : câu h i tu t   a s c
thái, hình  nh giàu s c liên t   ng, ngôn ng  tinh t ,
  c  áo (  i t  phi m ch ai, ph  t  ch m c

  quá)
3.  á nh giá khái quát 0.5
- Hai  o n th  ng n nh ng ph n nào  ã bi u hi n
   c nh ng nét   c  áo trong phong cách th  Xuân
Di u và Hàn M c T .
- Ti ng nói riêng  ó    c t o nên t  tài n ng v   t
tr i, tâm h n nh y c m tr   c thiên nhiên, cu c s ng
và trái tim th m   m tình   i, tình ng   i c a hai thi
s, góp ph n t o nên s  h p d n và s c s ng lâu b n
c a tác ph m.
Câu 3 (8.0 điểm)
1. Yêu c  u v  k  n ng:
- Bi t cách làm m t bài ngh lu n v n h c: h  th ng lu n
 i  m rõ ràng, l p lu n ch t ch , hành v n trong sáng, giàu c m
xúc, hình  nh.
- Bi t k t h p các thao tác l p lu n, b  c c h p lí, không
m c l i di n   t, l i chính t .
2. Yêu c  u v  ki  n th  c
C n  áp  ng m t s  ý chính sau:
N  i dung  i  m
1. Gi  i thi u tác gi  , tác ph m, v n  
ngh  lu n
1.0
2. Gi  i thích ý ki n 0.5
Phong cách v n h c là nh ng nét riêng,   c  áo
c a m t tác gi  trong quá trình nh n th c và ph n ánh
cu c s ng phong cách là s  th  hi n tài ngh  c a
ng   i ngh  s trong vi c   a   n cho   c gi  m t cái
nhìn m i m  v  cu c   i thông qua nh ng ph   ng
th c, ph   ng ti n ngh  thu t mang   m d u  n cá

nhân c a ng   i sáng t o.
3. Bàn lu  n 6.0
3.1. Kh ng   nh v  n   0.5
- Hình t   ng sông H   ng trong Ai đã đặt tên
cho dòng sông? góp ph n kh ng   nh phong cách
c a Hoàng Ph  Ng c T   ng.
- Nét   c  áo trong phong cách c a nhà v n bi u
hi n tr   c h t  cách nhìn, cách c m th  và gi ng
 i  u riêng bi t.
3.2. Bi  u hi  n c  a phong cách Hoàng Ph 
Ng  c T   n g khi xây d  ng hình t   n g sông
H   ng
5.5
3.2.1 Cách nhìn, cách c m th  có tính ch t khám
phá
4.0
- Sông H   ng luôn    c c m nh n  v    p giàu
n  tính:
+ Hình  nh sông H   ng g n v i v    p c a ng   i
con gái: cô gái Digan, người mẹ phù sa của
một vùng văn hóa xứ sở, là người gái đẹp
nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu
Hóa đầy hoa dại, là người tài nữ đánh đàn
lúc đêm khuya, là nàng Kiều trong đêm tình
tự v i Kim Tr ng, là người con gái dịu dàng
của đất nước.
+ Sông H   ng    c miêu t  b ng m t h  th ng t 
ng  g i nét   p   c tr ng c a ng   i ph  n : sắc
đẹp dịu dàng, đường cong thật mềm, hình
cung thật tròn, dòng sông mềm như tấm

lụa, uốn một cánh cung rất nhẹ, điệu slow
tình cảm, ngập ngừng như muốn đi muốn
ở, những vấn vương của một nỗi lòng, chút
lẳng lơ kín đáo của tình yêu  ó là v    p du
dàng,   m th m, kín  áo nh ng c ng   y g i c m.
- Sông H   ng    c miêu t  trong chi u sâu c a
nh ng giá tr v n hóa:
+ Hình  nh so sánh m i l : là bản trường ca
của rừng già, v    p tr m m c như triết lí, như
cổ thi, điệu slow tình cảm, là không gian sinh
thành và nuôi d   ng nền âm nhạc cổ điển Huế,
là hành   ng rất lạ với tự nhiên và rất giống
con người ở đây
+ Trong quan h  v i thi ca, sông H   ng luôn g i
nh ng c m h ng m i m , không bao giờ tự lặp
lại mình Mỗi nhà thơ đều có một khám
phá riêng về nó
2.0
1.0
0.5
0.5
3.2.2. Gi ng  i  u riêng bi t 1.5
- Gi ng  i  u tha thi t, yêu th   ng:
+ Dõi theo hành trình c a sông H   ng t  th   ng
ngu n cho   n khi v  v i bi n.
0.5
+ Phát hi n nh ng bi n   i tinh t  c a sông
H   ng trong không gian và th i gian.
+ Phát hi n m i liên h  kh ng khít gi a v    p
c a sông H   ng v i m nh   t c   ô và nh ng nét   c

tr ng trong v n hóa c a con ng   i x  Hu .
- Gi ng  i  u du dàng, mê   m: hành trình c a
sông H   ng    c miêu t  trong s  liên t   ng   n câu
chuy n tình yêu mãnh li t, say   m v i nhi u cung
b c c m xúc: mong   i, vui s   ng, ng p ng ng, bn
rn, l u luy n, nh  nhung
- Gi ng  i  u t  hào, trân tr ng:
+ Khám phá nét riêng,   c  áo c a sông H   ng
trong t   ng quan v i nh ng dòng sông n i ti ng trên
th  gi i   ch t nh  và yêu quý điệu chảy lặng lờ
của nó khi ngang qua thành phố.
+ Sông Hương đã sống những thế kỉ
quang vinh với nhiệm vụ lịch sử của nó
là dòng sông của thời gian ngân vang, của
sử thi viết giữa màu cỏ lá xanh biếc.
0.5
0.5
4.  á nh giá khái quát 0.5
- Thông qua cách nhìn, cách c m th  có tính ch t
khám phá, gi ng  i  u riêng bi t, Hoàng Ph  Ng c
T   ng  ã  em   n cho ng   i   c hình  nh m t sông
H   ng v a quen, v a l , v a chân th c nh ng   y s c
g i.
- Sông H   ng trong bài kí là s n ph m c a m t
cái tôi ngh  s tinh t  tài hoa, m t cái tôi giàu v n v n
hóa và trí t   ng t   ng phong phú, m t cái tôi say   m
v i tình yêu quê h   ng   t n   c. Cái tôi c a Hoàng
Ph  Ng c T   ng  ã làm nên s   a d ng cho th  lo i
kí nói riêng và n n v n h c dân t c nói chung.