Đề thi học sinh giỏi môn hóa lớp 12 tỉnh Quảng Ninh năm 2008-2009 BangB

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
QUẢNG NINH LỚP 12 THPT, NĂM HỌC 2008-2009
oOo *******
ĐỀ CHÍNH THỨC MÔN: HOÁ HỌC – BẢNG B
Thời gian: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 24/11/2008
Câu 1: (4 điểm)
1. X, Y, R, A, B theo thứ tự là 5 nguyên tố liên tiếp nhau trong bảng hệ thống tuần hoàn có tổng số điện tích hạt
nhân là 90 (X có số điện tích hạt nhân nhỏ nhất).
a. Xác định điện tích hạt nhân của X , Y , R , A , B .
b. Viết cấu hình electron của X
2-
, Y
-
, R, A
+
, B
2+
. So sánh bán kính của chúng và giải thích.
c. Trong phản ứng oxi hoá khử X
2-
, Y
-
thể hiện tính chất cơ bản gì? Vì sao?
2. Hãy lấy một ví dụ về: một đơn chất, một hợp chất, một ion, một axit vừa đóng vai trò là chất oxi hoá trong phản
ứng này vừa đóng vai trò là chất khử trong phản ứng khác.
Câu 2: (4 điểm)
1. Chỉ dùng một thuốc thử duy nhất, hãy nêu cách nhận ra 5 dung dịch không màu đựng trong các lọ riêng biệt sau:
NaCl, NH
4
Cl, AlCl

3
, Na
2
S, C
6
H
5
ONa.
2. Một oxit X của nitơ (NO
x
) có 69,57% oxi về khối lượng.
a. Tìm CTPT của X.
b. Viết 5 loại phản ứng khác nhau để điều chế X .
c. Có cân bằng: 2NO
x
(k)  N
2
O
2x
(k)
(màu nâu) (không màu)
- Khi giảm áp suất hệ phản ứng cân bằng chuyển dịch theo chiều nào? Giải thích?
- Khi ngâm bình chứa NO
x
vào nước đá thấy màu nâu của bình nhạt dần. Cho biết phản ứng theo chiều thuận là toả
nhiệt hay thu nhiệt? Giải thích.
Câu 3: (3 điểm)
1. Cho chất p-HO-C
6
H

4
-CH
2
-OH lần lượt tác dụng với: Na, dung dịch NaOH, dung dịch HBr, dung dịch Br
2
dư,
CuO (t
0
). Viết các phương trình hoá học xảy ra.
2. Hợp chất X có CTPT là C
6
H
14
O khi bị đun nóng với H
2
SO
4
đặc ở 170
0
C tạo ra chất A có khả năng làm mất màu
dung dịch thuốc tím và dung dịch nước brom. Khi đun nóng A trong hỗn hợp gồm K
2
Cr
2
O
7
và H
2
SO
4

thu được
axeton và axit propionic. Mặt khác khi cho A hợp nước với sự có mặt của H
2
SO
4
thì thu được đúng C
6
H
14
ban đầu.
Xác định CTCT X, A và viết các phương trình phản ứng hoá học xảy ra.
Câu 4: (4 điểm)
1. a. Cho rất từ từ dung dịch A chứa a mol HCl vào dung dịch B chứa b mol Na
2
CO
3
(a < 2b) thu được dung dịch C
và V (l) khí.
b. Nếu cho dung dịch B vào dung dịch A thu được dung dịch D và V
1
(l) khí. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn,
các V đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Lập biểu thức nêu mối quan hệ giữa V và V
1
với a, b.
2. Hoà tan hoàn toàn hỗn hợp gồm 0,02 mol FeS
2
và 0,03 mol FeS trong dung dịch H
2
SO
4

đặc nóng dư. Khí SO
2
thu được hấp thụ hoàn toàn vào một lượng vừa đủ dung dịch KMnO
4
thì dung dịch trở nên trong suốt và có pH = 2.
Tính thể tích dung dịch KMnO
4
cần thiết dùng để hấp thụ hết khí SO
2
?
Câu 5: (5 điểm)
1. Hai hợp chất thơm A và B đều có CTPT C
n
H
2n-8
O
2
. Hơi B có khối lượng riêng 5,447 g/l (đktc). A có khả năng
phản ứng với kim loại natri giải phóng H
2
và có phản ứng tráng bạc. B phản ứng được với Na
2
CO
3
giải phóng khí
CO
2
.
a. Viết CTCT của A, B.
b. A có 3 đồng phân A

1
, A
2
, A
3
trong đó A
1
là đồng phân có nhiệt độ sôi nhỏ nhất. Xác định CTCT của A
1
và giải thích .
c. Viết sơ đồ chuyển hoá o-crezol thành A
1
. Toluen thành B.
2. Oxi hoá 4 gam một ancol đơn chức X bằng khí oxi (xúc tác) thu được 5,6 g hỗn hợp Y gồm andehit, ancol dư,
nước. Hãy xác định công thức cấu tạo của X và tính hiệu suất phản ứng.
3. Cho chất X có CTPT là C
4
H
6
O
2
tác dụng với NaOH nhưng không tác dụng với Na.
a. Xác định CTCT của X.
b. Y là đồng phân của X, cho 4,3 g Y tác dụng hết với lượng vừa đủ NaOH thu được 6,3 g muối. Hãy xác
định CTCT bền nhất của Y và CTCT của muối.