1
MỐI QUAN HỆ GiỮA:
DÂN SỐ và Y TẾ
Bộ môn Dân số
2
Mục tiêu bài học:
Sau khi học xong bài này, học viên có thể:
1. Trình bày được những tác động của dân
số đến hệ thống y tế;
2. Phân tích được những tác động của y tế
đến các quá trình dân số: sinh, chết, di
dân.
3
néi dung
- Quy mô, cơ cấu, phân bố dân số tác
động đến y tế,
- Y tế tác động đến mức sinh và mức
chết, tuổi thọ dân số,
4
D©n sè vµ y tÕ:
KÕt qu¶ d©n sè
-
-
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
!"#$%
&!'()#*+,-
./01+2-
-
./0113-
-
451!/0!
6+2
7-
Qu¸ tr×nh d©n sè :
.
(
#+
KÕt qu¶ ph¸t triÓn
3888-
-
$9*!
-
:6;50
-
:6;<"=(
>?+@-
-
*+A6+2-
5
T¸c ®éng cña d©n sè tíi hÖ thèng y tÕ:
6
1/ Quy mô dân số và y tế :
Muốn đáp ứng đợc nhu cầu khám, chữa bệnh,
CSSK thì quy mô của hệ thống y tế phải tơng
xứng với nhu cầu c a các loại DVYT.
Công thức xác định nhu cầu : N = P . H
N: S nhu c u c a h th ng y t trong n m
P: Dõn s trung bỡnh trong nm
H: Tn sut xut hin nhu cu h thng y t (VD c th mụ hỡnh
bnh tt)
7
2/ c¬ cÊu d©n sè vµ y tÕ :
B+A8C%
:6;7D
98!E6:B7F1-
#6G%H**!+26G
IJKLMNLOP5+B856Q-
#!%H+B*!+2
!IRLSMKTOP5+856Q-
8
ảnh hƯởng cấu trúc dÂn số tới phát triển y tế
L o khoaã
Nhi khoa
Sản
Phụ khoa
9
2/ C¬ cÊu d©n sè vµ y tÕ :
T
T
Lo¹i ho¹t ®éng kinh tÕ
cña ngêi mÑ
Tû suÊt chÕt TE
< 1 tuæi /1000
TriÓn väng
sèng TB
lóc sinh
K
U3V
6'*
KW WLT
X
&1
KY WZY
N
[B798
K\ WZL
Z
[B7898
KW WLT
L
[B7]B
X\ R\Y
R
419*!
XZ WKZ
( Nguån : TCTK 2010 vµ tæng ®iÒu tra d©n sè ViÖt Nam 2009 )
10
2/ C¬ cÊu d©n sè vµ y tÕ:
!E%
&+2^591D_`
B+25
!E+2"a^59B+2
8
6:B7F1%
&b+2"6:B7F1+2^
591DH;1-1-
&b+2"6:B7F18+2^
591D_6 +@1-1
11
3/ Ph©n bè ®Þa lý d©n sè vµ y tÕ:
&b1 55:
"1D935-
c3B7]+'B(9
d]e9#$=
12
4/ Kế hoạch hóa gia đình và y tế :
c>>(8dân số856Q
fB(19:!H
KHHGĐ-#!<:+2"
H/0E104gg)h!!<-
KHHGĐB""878Hd6F1!
]>(.4 +2
phụ nữ, giảm gánh nặng x hộiã B1
6("4gg)h-
13
5/ di d©n vµ y tÕ :
#]+'B((68+
993i+*+A
+2HB(E10(;'-
5380"d1D>?i
HB+A*+jkl8B@FC
1!]1!HB
b!1";>?-
14
T¸c ®éng cña Y tÕ ®Õn c¸c qu¸ tr×nh
d©n sè :
15
1/ Y tÕ t¸c ®éng lªn møc sinh, møc chÕt
$6me=(I6Q5V
8#$=PBn5B7*!]>
1!]>(-
&b!,e!(9
8o8+2eB7*,F
1!]5b5*H-
=(B"16m6,(8B(!B7
;(BG-
16
1/ Y tÕ t¸c ®éng lªn møc sinh :
Tû suÊt sinh th« vµ tæng tû suÊt sinh
Thêi kú CBR TFR
K\L\K\RZ ZN\ RN\
K\RZK\R\ ZXN RYK
K\R\K\WZ NLL L\T
K\WZK\W\ NNX LXL
K\W\K\YZ NNL ZWT
K\YZK\Y\ NKT N\Y
K\Y\K\\Z XWZ NXW
K\\ZK\\\ XTL XZL
XTTT KYR XNT
XTT\ KWZ XT\
( Nguån : Niªn gi¸m thèng kª - 2002 - 2009)
17
2/ Y tế tác động lên tuổi thọ dân số:
Tuổi thọ của dân số :
Thể hiện chất lợng dân số.
Mục tiêu phát triển y tếtrong tơng lai
là nâng cao chất lợng dân số và
tăng tuổi thọ dân số.
18
2/ Y tÕ t¸c ®éng lªn tuæi thä d©n sè :
B¶ng xÕp h¹ng ph¸t triÓn con ngêi 1999
( trong sè 162 quèc gia )
Níc ChØ sè HDI XÕp h¹ng HDI Tuæi thä trung binh
&3 T\XY \ YTY
.86 TYWR XR WWZ
gp4 TYYT XZ W\Z
c* TWWZ LR WXX
5[ TWLW RR R\\
*88 TWZ\ WT R\T
6 TWXX YW WTX
q TRWW KTX RLY
ViÖt Nam 0,682 101 67,8
c6 TLLK KKY LRT
ÊB7
TLWK KKL RX\
(Nguån : UNDP – Human Development Report 1999 )
19
19
2/ Y TẾ TÁC ĐỘNG LÊN TUỔI THỌ DÂN SỐ :
Bảng xếp hạng phát triển con người 2009
( trong số 177 quốc gia )
Nước Chỉ số HDI Xếp hạng HDI Tuổi thọ trung binh
Nhật
0,953 9 82,3
Singapore
0,922 25 79,4
Hồng Kông
0,937 21 81,9
Malaysia 0,811 63 73,7
Thái Lan
0,781 78 69,6
Philippines
0,771 90 71,0
Trung Quốc
0,777 81 72,5
Indonesia 0,728 107 69,7
Việt Nam
0,733 105 73,7
Myanmar 0,583 132 60,8
Ấn độ 0,619 128 63,7
(Nguån : UNDP – Human Development Report 2009 )
20
kết luận
Dân số và y tế có mối quan hệ
chặt chẽ và tác động qua lại lẫn
nhau trong quá trình phát triển.
Nghiên cứu và phân tích mối liên
hệ nói trên là rất cần thiết cho việc
hoạch định chính sách phát triển
của ngành Y tế nói riêng và sự
phát triển chung của toàn X hội.ã