KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT-KIỂM ĐỊNH GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH, LỚP CN YTCC K10

08/02/15 1
Kiểm định giả thuyết
Kiểm định giá trị trung bình
Lớp CN YTCC K10
08/02/15 2
Mục tiêu
•
Hiểu được khái niệm của kiểm định thống kê.
•
Hiểu được các giả thuyết và sai lầm trong
kiểm định thống kê
•
Hiểu được nguyên lý của kiểm định thống kê
•
Thực hiện và phiên giải được kiểm định cho
giá trị trung bình
08/02/15 3
Thống kê suy luận
•
Ước lượng
•
Kiểm định
08/02/15 4
Ước lượng
“Suy luận kết quả từ mẫu vào quần thể là một vai trò
quan trọng của thống kê”
08/02/15 5
Ví dụ
•
Tỷ lệ SDD trẻ <5 tuổi:
–

Đồng Tháp: 19.2% (n=3000 trẻ)
–
Toàn quốc: 20%
–
Tỷ lệ SDD trẻ <5 tuổi ở ĐT ít hơn?

Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê không?
08/02/15 6
Ví dụ
•
Môn Thống kê:
–
Điểm TB của nam lớp là 7.5 điểm (n=30),
–
Điểm TB của nữ là 7.9 điểm (n=26).
–
Vậy nữ lớp CN K10 học giỏi Thống kê hơn nam?
Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê không?
08/02/15 7
Ví dụ
•
Chương trình can thiệp nâng cao sức
khỏe PC sốt xuất huyết
–
Nhóm can thiệp: 76% có KT đúng
–
Nhóm không can thiệp: 62% có KT đúng
–
Can thiệp là hiệu quả?
Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê không?

08/02/15 8
Để trả lời
•
Phải kiểm chứng!!!
•
Kiểm định
08/02/15 9
Ví dụ
•
Tỷ lệ SDD trẻ <5 tuổi:
–
Đồng Tháp: 19.2% (n=3000 trẻ)
–
Toàn quốc: 20%
–
Giả thuyết:
•
Tỷ lệ SDD ở ĐT và toàn quốc là không khác biệt?
•
Tỷ lệ SDD ở ĐT và toàn quốc là khác biệt?

Phải kiểm định sự khác biệt này!
08/02/15 10
Ví dụ
•
Môn Thống kê:
–
Điểm TB của nam lớp là 7.5 điểm (n=30),
–
Điểm TB của nữ là 7.9 điểm (n=26).

–
Giả thuyết:
•
Trung bình hai nhóm là không khác nhau?
•
Trung bình hai nhóm là khác nhau?
Phải kiểm định sự khác biệt này!
08/02/15 11
Ví dụ
•
Chương trình can thiệp nâng cao sức
khỏe PC sốt xuất huyết
–
Nhóm can thiệp: 76% có KT đúng
–
Nhóm không can thiệp: 62% có KT đúng
–
Giả thuyết:
•
Tỷ lệ hai nhóm là không khác nhau?
•
Tỷ lệ hai nhóm là khác nhau?
Phải kiểm định sự khác biệt này!
08/02/15 12
Tại sao chúng ta cần sử dụng các kiểm
định thống kê?

Vì chúng ta sử dụng mẫu (một phần
nhỏ) của một quần thể


Do đó giá trị tính được có thể là do
ngẫu nhiên
08/02/15 13
Kiểm định giả thuyết
•
Giả thuyết: giả định về tham số quần
thể
•
Kiểm định cái gì  có giả thuyết
–
Giả thuyết không:
•
Thể hiện bằng đẳng thức
•
Hoặc mệnh đề: “không có khác biệt” “không có liên
quan”
•
Sự khác biệt quan sát được trong kết quả nghiên
cứu chỉ là những khác biệt ngẫu nhiên trong số
liệu
08/02/15 14
Ví dụ
•
Điểm TB môn Thống kê:
–
Điểm TB của nam lớp là 7.5 điểm (n=30),
–
Điểm TB của nữ là 7.9 điểm (n=26).
•
Giả thuyết không:

–
μ (nam) = μ (nữ)
Hoặc
–
Điểm TB môn TK của nam và nữ là không khác nhau

08/02/15 15
Nếu không chấp nhận Ho…?
•
Kết luận như thế nào?
•
Phải có một giả thuyết thay thế: Ha
–
μ (nam) ≠ μ (nữ)
Hoặc
–
Điểm TB môn TK của nam và nữ là khác nhau
08/02/15 16
Như vậy…
•
Kiểm định:
–
Giả thuyết không: Ho “kết quả tìm được của NC là do ngẫu nhiên, không phải là
thật sự trong quần thể”
–
Giả thuyết thay thế: Ha “kết quả tìm được của NC là thật sự, không do ngẫu
nhiên” – đây cũng là giả thuyết mà nhà NC mong muốn
•
Chúng ta không trực tiếp chứng minh
được Ha mà là tìm bằng chứng để bác

bỏ Ho
08/02/15 17
Câu hỏi
•
Có mấy trường hợp xảy ra khi kết
luận? Đó là các trường hợp nào?
08/02/15 18
Khi bác bỏ Ho…
•
Thực tế: đúng là điểm TB môn TK của
nam và nữ là không khác nhau
 chúng ta đã gặp sai lầm: sai lầm loại
1
•
Xác suất xảy ra sai lầm loại 1 ký hiệu
α – mức ý nghĩa
Nhà NC mong muốn α cao hay thấp?
Bác bỏ “Ho: Điểm TB môn TK của nam và nữ là
không khác nhau“
08/02/15 19
Các loại sai lầm của kiểm định
Loại quyết định
Thực tế
Ho đúng Ho sai
Bác bỏ Ho
Sai lầm loại I
(α)
Lực kiểm định
(1- β)
Không bác bỏ Ho

1- α
Mức tin cậy
Sai lầm loại II
β
08/02/15 20
Khi không thể bác bỏ Ho…
•
Thực tế: điểm TB môn TK của nam và
nữ là khác nhau

chúng ta đã gặp sai lầm: sai lầm loại
2
Không bác bỏ “Ho: Điểm TB môn TK của nam và nữ là
không khác nhau“
08/02/15 21
Các loại sai lầm của kiểm định
Loại quyết định
Thực tế
Ho đúng Ho sai
Bác bỏ Ho
Sai lầm loại I
(α)
Lực kiểm định
(1- β)
Không bác bỏ Ho
1- α
Mức tin cậy
Sai lầm loại II
β
08/02/15 22

Nguyên lý của kiểm định
•
Trong logic học
(A ⇒ B ) ⇔ (B ⇒ A)
–
Nếu hoá chất này là glucose thì nó phải có vị ngọt
Đánh giá:
–
Nếu hoá chất đó không ngọt, thì nó không phải là glucose
–
Nếu hoá chất này không phải là glucose thì nó không có vị ngọt
08/02/15 23
Nguyên lý của kiểm định (tt)
•
Trong thống kê
(A ⇒ B ) ⇔ {P(B ) thấp ⇒ P(A) thấp}
Cụ thể:
Ho ⇒ Thống kê S ⇔
P(Thống kê S ) < ngưỡng ⇒ bác bỏ Ho
•
Thông thường, người ta lấy ngưỡng là
5%
08/02/15 24
Nguyên lý của kiểm định (tt)
•
Giả sử Ho đúng
–
Ho ⇒ Thống kê S ⇔
P(Thống kê S) < ngưỡng ⇒ bác bỏ Ho
Tra bảng phân phối của thống kê S

để tìm giá trị ngưỡng
08/02/15 25
Giá trị ngưỡng? Ví dụ
•
Điểm trung bình của trẻ trường A là 7, độ
lệch chuẩn là 2. Trẻ lớp chuyên có điểm trung
bình như thế nào?
–
Chọn ngẫu nhiên 16 trẻ và tính được điểm TB là 8,1.
–
Kết luận thế nào?
•
Quần thể: μ chung = 7, σ = 2
•
Mẫu: n = 16, = 8,1
•
Kiểm định: đặt giả thuyết
–
Ho: μ chuyên = 7
–
Ha: μ chuyên ≠ 7
Làm thế nào để quyết định?
x