Hoàn thiện hệ thống kế toán trách nhiệm tại công ty cổ phần FPT

BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH




LÊăTHăXUÂNăHUYÊN



HOĨNăTHINăHăTHNGăKăTOÁNăTRÁCHăNHIMă
TIăCỌNGăTYăCăPHNăFPT





LUNăVNăTHCăSăKINHăT




Tp.ăHăChíăMinhă- Nmă2014

BăGIÁOăDCăVĨăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.ăHăCHệăMINH


LÊăTHăXUÂNăHUYÊN

HOĨNăTHINăHăTHNGăKăTOÁNăTRÁCHăNHIMăTIă
CỌNGăTYăCăPHNăFPT


ChuyênăngƠnh:ăKătoán
Mƣăs:ă60340301



LUNăVNăTHCăSăKINHăT


NGIăHNGăDNăKHOAăHC
TS.ăOĨNăNGCăQU

Tp.ăHăChíăMinhă- Nmă2014
LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan các ni dung trong lun vn “Hoàn thin h thng k toán
trách nhim ti công ty C phn FPT” lƠ kt qu ca nhng n lc ca riêng tôi.
ơy lƠ đ tƠi lun vn thc s kinh t, chuyên ngƠnh k toán ậ kim toán. Lun vn
nƠy cha đc công b di bt k hình thc nƠo.

Tác gi lun vn

Lê Th Xuơn Huyên

NguynăìnhăHùng



Mcălc
Trangăphăbìa
Liăcamăđoan
Mcălc
Danhămcăcácăchăvitătt
Danhămcăcácăbng,ăsăđ,ăbiuăđăvƠăhìnhăv
PHN M U 1
CHNG 1: MT S VN  CHUNG V K TOÁN TRÁCH NHIM 5
1.1 Khái nim vƠ vai trò ca k toán trách nhim 5
1.1.1 Kháiănimăkătoánătráchănhim 5
1.1.2 Vaiătròăcaăkătoánătráchănhim 6
1.2 ụ ngha ca vic vn dng k toán trách nhim trong thc t 7
1.3 S phơn cp qun lỦ vƠ mi quan h vi k toán trách nhim 7
1.4 Ni dung ca k toán trách nhim 9
1.4.1 Cácătrungătơmătráchănhimătrongămtătăchcăkinhăt 10
1.4.1.1 Căsăđăxácălpăcácătrungătơmătráchănhim 10
1.4.1.2 Cácătrungătơmătráchănhim 10
1.4.2 Cácă chătiêuă vƠă phngă phápă đánhă giáă thƠnhăqu các trung tâm
tráchănhim 12
1.4.3 Hăthngăbáoăcáoăkătoánătráchănhim 19
KT LUN CHNG 1 21
CHNG 2: THC TRNG H THNG K TOÁN TRÁCH NHIM TI
CÔNG TY C PHN FPT. 22
2.1 Gii thiu chung v công ty c phn FPT 22
2.1.1 Giiăthiuăchung 22
2.1.2 BămáyăqunălỦăvƠăđiuăhƠnh 25

2.1.3 Chcănng,ănhimăvăcaăcácăphòngăban 25
2.2 H thng tƠi chính ti công ty c phn FPT 27
2.2.1 Chcănng 27
2.2.2 Tă chcă nhơnă să vƠă phơnă côngă tráchă nhimă bă máyă qună lỦă tƠiă
chính 27


2.2.3 CácăhotăđngăcăbnăcaăQunălỦătƠiăchính 28
2.2.4 PhơnăcpăqunălỦătƠiăchính 31
2.2.5 HăthngăcácăquyăđnhătƠiăchính 31
2.3 K toán trách nhim ti công ty c phn FPT 33
2.3.1 CácătrungătơmătráchănhimăqunălỦătiăFPT 33
2.3.2 CácăcôngăcăđánhăgiáăthƠnhăquăqunălỦătiăFPT 36
2.3.2.1 Hăthngădătoán 36
2.3.2.2 PhơnăbăchiăphíăchungătiăFPT 44
2.3.3 Báo cáo đánhăgiáăthƠnhăquăqunălỦătiăFPT 45
2.3.4 ánhăgiáăthcătrngăcôngătácăkătoánătráchănhimătiăFPT 49
2.3.4.1 uăđim 49
2.3.4.2 Khuytăđim 52
2.3.4.3 Nguyênănhơnăcaăcácătnăti 54
KT LUN CHNG 2 55
CHNG 3: HOÀN THIN H THNG K TOÁN TRÁCH NHIM TI
CÔNG TY C PHN FPT 56
3.1 Quan đim hoƠn thin h thng k toán trách nhim 56
3.1.1 PhùăhpăviămôăhìnhătăchcăqunălỦăcaăcôngăty 57
3.1.2 PhùăhpăviătrìnhăđăqunălỦ 57
3.1.3 măboăphùăhpătrongăquáătrìnhătoƠnăcuăhóa 57
3.1.4 Quanăhăchiăphíă- liăích 58
3.2 Mc tiêu hoƠn thin h thng k toán trách nhim ti FPT 58
3.3 Các gii pháp hoƠn thin h thng k toán trách nhim ti FPT 58

3.3.1 TăchcăcácătrungătơmătráchănhimătiăFPT 59
3.3.2 HoƠnăthinăcácăchătiêuăđánhăgiáăthƠnhăquăqunălỦătiăcácătrungă
tơmătráchănhim 60
3.3.3 HoƠnăthinăhăthngăbáoăcáoătráchănhimătiăcácătrungătơm 65
3.3.4 MtăsăgiiăphápăbăsungăvăngunălcănhơnăsăkătoánătiăFPT 73
KT LUN CHNG 3 75
KT LUN 76
DanhămcătƠiăliuăthamăkho


Phălc

Danhămcăcácăch vitătt

DN : Doanh nghip
FAF : FPT Accounting ậ Finance_B phn k toán ậ tƠi chính ca FPT
FIS : Công ty TNHH H thng thông tin FPT
FPT : Công ty c phn FPT
FIFA : FPT Information Flow Architecture_Cu trúc h thng thông tin ca
FPT
FTEL : Công ty C phn Vin Thông FPT
FSOFT : Công ty TNHH Phn Mm FPT
K N : K nƠy
K N-1 : K trc
K N-2 : K nƠy nm trc
KTQT : K toán qun tr
KTTN : K toán trách nhim
KTTC : K toán tƠi chính
MIS : Management Information System_H thng thông tin qun lý
TG : Tng giám đc

Danhămcăcácăbng,ăsăđ,ăbiuăđăvƠăhìnhăv

Danhămcăcácăbng
Bng 2.1: NgƠnh ngh kinh doanh 24
Bng 2.2: Bng phơn b chi phí chung ti DN 44
Bng 2.3: Báo cáo đánh giá trách nhim ti trung tơm chi phí 46
Bng 2.4: Báo cáo đánh giá trách nhim ti trung tơm doanh thu 47
Bng 2.5: Báo cáo đánh giá trách nhim ti trung tơm li nhun 48
Bng 3.1: Báo cáo đánh giá trách nhim ti trung tơm chi phí (khi kinh doanh vƠ
qun lỦ) 67
Bng 3.2: Báo cáo tình hình thc hin d toán ti trung tơm chi phí 68
Bng 3.3: Báo cáo đánh giá trách nhim ti trung tơm chi phí (khi sn xut) 69
Bng 3.4: Báo cáo tình hình thc hin k hoch doanh thu 70
Bng 3.4: Báo cáo tình hình thc hin li nhun 71
Bng 3.5: Báo cáo lƣi gp so vi ngơn sách 71
Bng 3.6: Báo cáo các ch s hiu qu 72
Bng 3.7: Báo cáo xp hng các b phn 73

Danhămcăcácăsăđă
S đ 2.1: B máy qun lỦ vƠ điu hƠnh 25

S đ 2.2: Mô hình phơn cp qun lỦ tƠi chính ti FPT 31
S đ 2.3: Mô t h thng các quy đnh tƠi chính ti FPT 32
S đ 2.4: Quá trình lp k hoch vƠ d toán 39


1
PHNăMăU

1. TínhăcpăthităcaăđătƠi
Nhng nm gn đơy, các nhƠ qun lỦ doanh nghip ngƠy cƠng quan tơm nhiu
hn đn k toán qun tr đ nơng cao cht lng qun lỦ, tng cng kh nng thích
ng vƠ cnh tranh trong nn kinh k toƠn cu hóa, ti u hóa hiu qu s dng vn
hay c th hn lƠ: ra nhng quyt đnh đúng đn, kp thi c v mt chin lc vƠ
chin thut trong hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Trên th gii, k toán qun tr đƣ tn ti rt lơu trong h thng k toán doanh
nghip; tuy nhiên, nó ch mi đc phát trin mt cách có h thng v lỦ lun vƠ
thc tin  nhng thp niên gn đơy, đc bit lƠ các doanh nghip có quy mô ln, có
trình đ nht đnh v khoa hc k thut cng nh trình đ qun lỦ, điu kin x lỦ
thông tin.
Vi mong mun nơng cao hiu qu hot đng ca Công ty FPT thì đòi hi các
b phn phi phi hp nhp nhƠng vì mc tiêu chung ca t chc. VƠ đ qun lỦ
điu hƠnh thƠnh công mt t chc các nhƠ qun tr cn phi đc đánh giá đúng đn
hƠnh vi qun lỦ ca h, t đó phát huy nhng yu t tích cc vƠ ngn nga nhng
hn ch trong vic hng đn mc tiêu chung đƣ đ ra. Mun vy cn phi có
nhng công c hiu qu, k toán trách nhim lƠ mt trong nhng công c quan
trng giúp đáp ng đc yêu cu nƠy. Xut phát t nhng yêu cu khách quan trên
tác gi vn dng lỦ lun ca k toán trách nhim vƠo thc t đ thc hin đ tƠi :
“Hoàn thin h thng k toán trách nhim ti Công ty C phn FPT”.
2. Tngăquanăcác công trình nghiênăcuătrcăđơyăliênăquanăđnăđătƠi
KTTN nói riêng vƠ KTQT nói chung đc đ cp vƠ nghiên cu ti Vit Nam

đc 25 nm, trong khi đó KTQT  mt s nc trên th gii đƣ s dng nh mt
công c qun lỦ đc lc t rt lơu. Trc s phát trin ca nn kinh t th trng vƠ
h thng thông tin k toán, có rt nhiu tác gi nghiên cu v nhng gii pháp hoƠn
thin h thng KTTN. Theo kho sát ca tác gi, các công trình liên quan đn
KTTN ti th vin i hc Kinh T TP.HCM có nhng công trình tiêu biu sau:

2
Tác gi Lê Th Thu Trúc (2010) trình bƠy mt s gii pháp trong đ tƠi: Mt
s gii pháp xơy dng vƠ hoƠn thin h thng k toán trách nhim ti Công ty c
phn dơy cáp đin Vit Nam (CADIVI), tác gi nghiên cu vƠ hoƠn thin v T
chc các Trung tơm trách nhim, công tác lp d toán, h thng báo cáo trách
nhim ti các trung tơm.
Tác gi  Th Xuơn Thu (2011) trình bƠy mt s gii pháp v t chc
Trung tơm trách nhim, các ch tiêu đánh giá trách nhim b phn vƠ h thng báo
cáo k toán đán giá trách nhim b phn ti Cty CP Sa Vit Nam (Vinamilk).
Tác gi Lê Minh Hin (2005) “Xơy dng h thng k toán trách nhim qun
lý ti Công ty đin t Samsung Vina”, tác gi đƣ đ xut các bc cn thit phi
thc hin khi xơy dng h thng KTTN: HoƠn thin công tác lp d toán; đnh dng
các khon chi phí theo kh nng kim soát ca nhƠ qun tr cn c vƠ phơn cp qun
lỦ vƠ h thng Cost Center sn có; đnh dng chi phí ti Cty theo nguyên tác ng
x; đnh dng doanh thu phát sinh theo kh nng kim soát ca nhƠ qun tr cn c
vƠ phơn cp qun lỦ vƠ h thng Plan, Division sn có, xơy dng báo cáo b phn
trên h thng SAP, đánh giá thƠnh qu b phn bng các công c k toán trách
nhim.
Tácăgiăcóănhnăxétănhăsau:
- C s lỦ lun khá ging nhau v b cc vƠ ni dung trong đó nêu ra tng
quan v KTTN, các h thng phng pháp s dng trong KTTN, các công
c vƠ ch tiêu s dng trong bn trung tơm trách nhim. Các lun vn nƠy
tng hp li các đc đim chung v nhng ni dung KTTN thông qua các
tƠi liu, giáo trình vƠ các công trình đƣ nghiên cu.

- Các nghiên cu trc ch yu tp trung hoƠn thin c cu qun lỦ, phơn
cp phơn quyn trong doanh nghip, các ch tiêu đ đánh giá thƠnh qu vƠ
trách nhim ca cán b qun lỦ, hoƠn thin h thng báo cáo trách nhim.
- Không kt hp gia thc đo tƠi chính vƠ phi tƠi chính đ đánh giá thƠnh
qu qun lỦ ca b phn.
3. Mcătiêuănghiênăcu
3
VăcăsălỦălun: Lun vn h thng hoá nhng vn đ liên quan đn k toán
trách nhim gm khái nim, vai trò vƠ ni dung ca k toán trách nhim trong mt
t chc.
VăỦănghaăthcătin: Phơn tích thc trng h thng k toán trách nhim đang
hot đng ti Công ty CP FPT đ tìm ra nhng u đim vƠ nhc đim còn tn ti
trong vic đánh giá trách nhim qun lỦ, t đó đa ra nhng gii pháp giúp hoƠn
thin h thng k toán trách nhim qun lỦ phù hp vi mô hình phát trin ca công
ty. Vic nƠy còn giúp cho nhƠ qun tr đánh giá đúng đn thƠnh qu ca các b phn
giúp nhƠ qun lỦ đa ra các quyt đnh đúng đn phc v cho mc tiêu chung ca t
chc.
4. iătng vƠăphmăviănghiênăcuă
Lun vn ch gii hn tp trung nghiên cu nhng lỦ lun v k toán trách
nhim vƠ phơn tích thc trng h thng k toán trách nhim đang vn hƠnh ti mt
đn v c th lƠ Công ty CP FPT bao gm các trung tơm trách nhim, tiêu chí đánh
giá, tình hình thc hin d toán, h thng báo cáo trách nhim
5. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp đnh lng kt hp đnh tính nhng ch yu lƠ phng pháp
đnh tính kt hp phng pháp thng kê mô t gm thu thp d liu c th v thc
trng các lý thuyt v KTTN, thc trng h thng KTTN ti FPT, tin hành phân
tích đánh giá các d liu đƣ thu thp đ rút ra nhng mt hn ch, t đó đ xut các
gii pháp nhm hoàn thin h thng KTTN ti FPT.
6. NhngăđóngăgópămiăcaăđătƠi
Thông qua vic nghiên cu tng quan các đ v KTTN trong nc, tác gi

nhìn nhn tm quan trng vƠ cng nh giá tr ca KTTN trong doanh nghip Vit
Nam nói chung vƠ Cty CP FPT nói riêng, tác gi k tha vƠ s gii quyt nhng hn
ch ca công trình nghiên cu trc đơy lƠ KtăhpăgiaăthcăđoătƠiăchínhăvƠă
phiătƠiăchínhăđăđánhăgiáăthƠnhăquăqunălỦăcaăbăphn vƠo trong đ tƠi nghiên
cu ca tác gi.
7. Ktăcuălunăán
NgoƠi phn m đu, kt lun, ph lc vƠ các danh mc, ni dung lun vn
đc chia thƠnh ba chng:
4
Chngă1:ăMt s vn đ chung v k toán trách nhim
Chngă2:ăThc trng h thng k toán trách nhim ti công ty c phn FPT
Chngă3:ăHoƠn thin h thng KTTN ti công ty c phn FPT

5
CHNGă1:ăMTăSăVNăăCHUNGăVăKăTOÁNăTRÁCHăNHIM

1.1 KháiănimăvƠăvaiătròăcaăkătoánătráchănhim
1.1.1 Kháiănimăkătoánătráchănhim
“KTTN lƠ mt h thng tha nhn mi b phn (ngi) trong mt t chc có
quyn ch đo vƠ chu trách nhim v nhng nghip v riêng bit thuc phm vi
qun lỦ ca mình, h phi xác đnh, đánh giá vƠ báo cáo lên cho t chc, thông qua
đó các cp qun lỦ cao hn s dng các thông tin nƠy đ đánh giá thƠnh qu ca các
b phn trong t chc” (Võ Vn Nh vƠ cng s, 2001, Tr.155).
“KTTN lƠ h thng thu thp, x lỦ vƠ truyn đt thông tin có th kim soát
theo phm vi trách nhim ca tng nhƠ qun tr nhm đt đc mc tiêu chung ca
t chc. Thông tin có th kim soát ca mt b phn lƠ nhng thông tin v doanh
thu, chi phí, vn đu tầmƠ nhƠ qun tr ca b phn đó có th đa ra các quyt
đnh tác đng lên nó. Thông tin có th kim soát c th đi vi tng nhƠ qun tr
ph thuc vƠo trách nhim qun lỦ ca nhƠ qun tr đó” (oƠn Ngc Qu vƠ cng
s, 2006, Tr. 152-153).

KTTN lƠ s thu thp, tng hp vƠ báo cáo nhng thông tin tƠi chính v các
trung tơm khác nhau trong trong mt t chc. KTTN còn đc gi lƠ k toán hot
đng hay k toán kh nng sinh li. Theo quan đim nƠy KTTN đc xem xét t
chi phí, doanh thu, li nhun đn các nhƠ qun lỦ riêng bit, nhng ngi chu trách
nhim v vic đa ra quyt đnh liên quan đn chi phí, doanh thu vƠ li nhun có
th kim soát đc. KTTN phù hp vi các t chc mƠ  đó nhƠ qun lỦ cp cao
thc hin chuyn giao quyn ra quyt đnh cho các cp di thuc thm quyn. Khi
đó kt qu qun lỦ ca mi cp qun tr đc đánh giá bi vic h đƣ qun lỦ nhng
công vic đó ra sao? (Kenneth A. Merchant et al., 1990).
KTTN lƠ mt b phn ca k toán qun tr, nó liên quan đn vic tích ly, báo
cáo v thu nhp vƠ chi phí, trên c s nhƠ qun lỦ có quyn đa ra nhng quyt
đnh trong hot đng hƠng ngƠy v các vn đ đó (Donald E. Kieso et al., 2008).
KTTN lƠ s phát trin ca h thng k toán đc thit k đ kim soát chi phí
phát sinh liên quan trc tip cho các cá nhơn trong t chc, ngi chu trách nhim
6
kim soát. H thng kim soát nƠy đc thit k cho tt c các cp qun lỦ. KTTN
nh mt công c đ kim soát hot đng vƠ chi phí (Higgins, 1952).
Nh vy, hin ti có rt nhiu quan đim khác nhau v KTTN , mi quan đim
th hin góc nhìn khác nhau v đc đim, c ch t chc KTTN trong doanh nghip
nhng nhìn chung nó phn ánh mt cái nhìn toƠn din v KTTN.
1.1.2 Vaiătròăcaăkătoánătráchănhim
K toán trách nhim lƠ mt phng pháp phơn chia cu trúc ca mt t chc
thƠnh nhng trung tơm trách nhim khác nhau đ đo lng biu hin ca chúng. Nói
cách khác, KTTN lƠ mt công c đ đo lng v kt qu hot đng ca mt khu
vc nƠo đó trong t chc, qua đó giúp nhƠ qun tr kim soát vƠ đánh giá trách
nhim qun tr  tng cp qun tr khác nhau. Vai trò ca KTTN đc th hin 
nhng khía cnh sau đơy:
Th nht, KTTN giúp xác đnh s đóng góp ca tng đn v, b phn vƠo li
ích ca toƠn b t chc.
Th hai, KTTN cung cp mt c s cho vic đánh giá cht lng v kt qu

hot đng ca nhng nhƠ qun lỦ b phn.
Th ba, KTTN đc s dng đ đo lng kt qu hot đng ca các nhƠ qun
lỦ vƠ do đó, nó nh hng đn cách thc thc hin hƠnh vi ca các nhƠ qun lỦ nƠy.
Th t, KTTN thúc đy các nhƠ qun lỦ b phn điu hƠnh b phn ca mình
theo phng cách phù hp vi nhng mc tiêu c bn ca toƠn b t chc.
Nh vy KTTN có vai trò quan trng trong công tác kim soát vƠ đánh giá
hiu qu ca tng b phn trong t chc. i tng s dng thông tin KTTN lƠ các
nhƠ qun lỦ cp cao, cp trung vƠ cp c s. Tùy vƠo cp qun lỦ mƠ KTTN th
hin vai trò vƠ mc đích cung cp thông tin khác nhau.
KTTN cung cp thông tin cho nhƠ qun tr cp cao trong vic thc hin chc
nng t chc vƠ điu hƠnh doanh nghip. KTTN xác đnh các trung tơm trách
nhim, qua đó nhƠ qun lỦ có th h thng hóa các công vic ca tng trung tơm mƠ
thit lp các ch tiêu cn đánh giá. KTTN giúp nhƠ qun tr đánh giá vƠ điu chnh
các b phn cho thích hp.
- i vi cp qun tr trung gian, KTTN cung cp thông tin cho vic kim soát
tƠi chính vƠ kim soát qun lỦ. Thông qua KTTN nhƠ qun lỦ có th phơn tích đánh
7
giá chi phí đƣ chi, doanh thu vƠ li nhun thc hin ca b phn. Báo cáo trách
nhim phn hi cho ngi qun lỦ bit k hoch thc hin công vic ra sao? Nhn
din các vn đ hn ch đ có s điu chnh các chin lc mc tiêu sao cho kt qu
kinh doanh lƠ tt nht. ơy lƠ ngun thông tin đ nhƠ qun lỦ nơng cao hiu sut s
dng vn, tng doanh thu, gim chi phí ti đa hóa li nhun.
- Cui cùng lƠ nhƠ qun tr cp c s, KTTN khuyn khích nhƠ qun lỦ hng
đn mc tiêu chung ca t chc. Mc tiêu chin lc ca doanh nghip gn lin vi
trung tơm trách nhim. Khi KTTN có th kim soát đc tƠi chính vƠ qun lỦ thì
nhƠ qun lỦ s điu chnh hng đn mc tiêu chung ca t chc.  đt đc điu
nƠy đòi hi nhƠ qun lỦ phi có thông tin đy đ đ qun lỦ b phn ca mình theo
đúng hng hoc phi điu chnh cho phù hp (Phm vn ng, 2011).
1.2 ụănghaăcaăvicăvnădngăkătoánătráchănhimătrongăthcăt
Trong xu th nn kinh t m ca hi nhp hin nay, các nhƠ qun tr rt khó có

th kim soát vƠ đánh giá các hot đng ca tng b phn trong doanh nghip nht
lƠ các doanh nghip ln, đa dng hóa ngƠnh ngh. Chính vì vy h cn mt công c
h tr đc lc đó lƠ K toán qun tr vƠ c th hn lƠ K toán trách nhim nhm
giúp hn ch các ri ro, kim soát tình hình tƠi chính đng thi đánh giá hiu qu
hot đng ca tng b phn, chc nng trên c s đó đ bt bƣi b, thng tin lƣnh
đo. Vic s dng k toán trách nhim có nhng li ích sau:
- Vic phân chia thành các trung tơm trách nhim s to cho nhƠ lƣnh đo
thit lp mô hình qun lỦ tt nht cho t chc, phơn chia trách nhim rch
ròi v qun lỦ, lp k hoch, phơn tích, báo cáoầnhm phát huy ti đa
ngun lc vƠ thun li cho qun lỦ.
- Các trung tơm trách nhim cùng lƠm k hoch ngơn sách, cùng lp các d
toán vƠ giám sát, theo dõi gia s thc t vƠ k hoch đ có nhng bin
pháp điu chnh hp lỦ. Vic lp k hoch cng thit k chi tit cho tng
công ty con trong ni b tp đoƠn đ tin hƠnh tng hp thƠnh mt k
hoch hp nht cho c tp đoƠn.
1.3 SăphơnăcpăqunălỦ vƠămiăquanăhăviăkătoánătráchănhim
H thng KTTN gn lin vi s phơn cp v qun lỦ. Nu không có s phơn
cp v qun lỦ s không tn ti h thng KTTN vƠ h thng KTTN s không có Ủ
8
ngha. H thng KTTN ch tn ti vƠ hot đng đt hiu qu ti u trong các t
chc phơn quyn.
Bt k mt doanh nghip nƠo, ngay sau khi thƠnh lp, đu phi xác đnh c
cu t chc, phơn chia trách nhim vƠ quyn hn cho các cá nhơn vƠ b phn trong
t chc. Mc tiêu ca chc nng t chc lƠ to nên mt môi trng ni b thun li
cho mi cá nhơn, mi b phn phát huy đc nng lc vƠ nhit tình ca mình, đóng
góp tt nht vƠo mc tiêu chung ca t chc.
Có nhiu cách phơn quyn qun lỦ mƠ ch yu lƠ phơn chia theo chc nng
kinh doanh, theo sn phm sn xut kinh doanh, vƠ theo khu vc đa lỦ. i vi
doanh nghip phơn chia theo chc nng kinh doanh ta có các phòng ban nh:
nghiên cu vƠ phát trin, tip th khuyn mi, tƠi chính, hƠnh chính nhơn s, kinh

doanhầi vi vi phơn chia theo sn phm hay khu vc đa lỦ, các phòng ban
đc chia theo sn phm kinh doanh, khu vc đa lỦ, vƠ thng mi sn phm kinh
doanh vƠ khu vc đó gng lin vi các đu vƠo vƠ đu ra riêng đ xác đnh hiu qu
kinh doanh ca nó.
KTTN lƠ công vic đc thc hin không th tách ri vi các trung tơm trách
nhim. Các trung tơm nƠy đc hình thƠnh thông qua vic phơn cp qun lỦ. Theo
đó, đ thc hin các chc nng qun lỦ ca mình, ngi qun lỦ cp cao phi th
hin đc đúng đn quyn lc ca mình, phi gơy đc nh hng vƠ sc thuyt
phc đi vi nhơn viên, đng thi phi tin hƠnh phơn cp, y quyn cho cp di
nhm giúp cp di có th điu hƠnh các công vic thng xuyên ti b phn mƠ h
qun lỦ.
Thunăli:
- S phơn cp qun lỦ tri rng vic quyt đnh cho nhiu cp qun lỦ. Do
vy, nhƠ qun tr cp cao không phi gii quyt các vn đ xy ra hƠng
ngƠy, h tp trung vƠo vic lp các k hoch dƠi hn vƠ điu phi các hot
đng ca các b phn trong t chc, đm bo vic thc hin các mc tiêu
chung.
- S phơn cp qun lỦ giúp nhƠ qun lỦ  các cp có s đc lp tng đi
trong điu hƠnh công vic ca mình, phát trin k nng, nơng cao kin thc
9
chuyên môn vƠ tp dt v k nng qun lỦ khi đc thng tin trong t
chc.
- Giúp nhƠ qun lỦ  các cp có s hƠi lòng trong công vic. Do đó đng viên
ngi qun lỦ n lc trong vic hoƠn thƠnh nhim v ca mình.
- Vic ra quyt đnh đc coi lƠ thun li nht  ni trc tip phát sinh ra vn
đ.
- Phơn cp qun lỦ gn lin vi xác đnh nhim v  các cp qun lỦ, nên có
c s đ đánh giá thƠnh qu  các cp qun lỦ.
Hnăch:
- Thách thc ln nht ca s phơn cp qun lỦ lƠ đt đc s hng đn mc

tiêu chung. Bi l, s phơn cp to nên mt s đc lp tng đi  các b
phn, nên các nhƠ qun lỦ  tng b phn thng không bit đc các
quyt đnh ca h nh hng nh th nƠo đn các b phn khác trong t
chc. Hn na, h thng quan tơm đn thƠnh qu ca b phn mình hn lƠ
tính hiu qu chung ca t chc.
-  đt đc s hng đn mc tiêu chung, các nhƠ qun lỦ khác nhau trong
t chc phi hng đn mc tiêu ca ngi qun lỦ cp cao hn. Các nhƠ
qun lỦ không nhng phi có tm nhìn đi vi mc tiêu ca t chc mình,
mƠ còn phi có đng c tích cc đ đt đc chúng. Nhim v ca nhƠ k
toán qun tr trong vic thit k h thng KTTN lƠ cung cp các đng c
tích cc cho các nhƠ qun lỦ b phn trong t chc, đ hng h đn vic
thc hin mc tiêu chung ca t chc. H thng KTTN đc coi lƠ tt hn
khi nó hng s c gng ca các nhƠ qun lỦ đn các mc tiêu chung ca t
chc nhiu hn (Võ Vn Nh vƠ cng s, 2001).
1.4 Niădungăcaăkătoánătráchănhim
K toán trung tơm trách nhim nhm ghi nhn, đo lng kt qu hot đng ca
tng b phn trong t chc, đng thi lp các báo cáo thc hin. Thông qua đó đo
lng vƠ đánh giá đc trách nhim qun lỦ vƠ kt qu hot đng ca tng b phn
trong vic thc hin mc tiêu chung ca toƠn doanh nghip.
NhƠ qun lỦ cn phi xác đnh rõ rƠng các lnh vc hot đng mƠ mình chu
trách nhim qun lỦ. Mt trung tơm trách nhim, đc hiu nh mt hot đng, mt
10
b phn do nhƠ qun lỦ c th chu trách nhim vƠ kim soát. Mi trung tơm gn
lin vi tng cp qun tr trong t chc và s xác đnh trách nhim vƠ quyn kim
soát đi vi tng đi tng c th ca nhƠ qun lỦ các cp. ThƠnh qu ca mi
trung tơm đc tng hp đnh k trên h thng báo cáo trách nhim . NhƠ qun lỦ
s đánh giá thông qua các ch tiêu vƠ phng pháp ng vi tng trung tơm c th.
1.4.1 Cácătrungătơmătráchănhimătrongămtătăchcăkinhăt
1.4.1.1 Căsăđăxácălpăcácătrungătơmătráchănhim
Trung tơm trách nhim lƠ mt chc nng hay mt b phn trong t chc, đt

di s lƣnh đo ca mt nhƠ qun tr hoc mt cp qun lỦ chu trách nhim trc
tip vi kt qu ca chc nng hay b phn đó.
Vic hình thƠnh các trung tơm trách nhim trc ht phi xut phát t yêu cu
qun lỦ ca mi t chc, mi doanh nghip da trên đc đim c cu t chc qun
lỦ vƠ mc tiêu ca nhƠ qun tr. Các trung tơm trách nhim gng lin vi tng cp
qun tr trong t chc. Mi loi trung tơm s xác đnh trách nhim hoc quyn kim
soát đi vi tng đi tng c th ca nhƠ qun tr các cp. C s đ xác đnh mt
b phn trong mt t chc lƠ trung tơm gì lƠ cn c trên ngun lc, trách nhim,
quyn hn mƠ nhƠ qun lỦ đó đc giao. Do đó vic phơn bit rõ rƠng các trung tơm
trách nhim trong mt đn v ch mang tính tng đi vƠ ph thuc vƠo quan đim
nhƠ qun tr cp cao nht.  phơn loi hp lỦ nht các trung tơm trách nhim lƠ cn
c vƠo nhim v chính ca trung tơm đó.
1.4.1.2 Cácătrungătơmătráchănhim
- Trung tâm chi phí (Cost Centers)
Trung tơm chi phí lƠ mt loi trung tơm trách nhim th hin phm vi c bn
ca h thng xác đnh chi phí, lƠ đim xut phát ca các hot đng nh: (1) Lp d
toán chi phí; (2) Phơn loi chi phí thc t phát sinh; (3) So sánh chi phí thc t vi
đnh mc chi phí tiêu chun. Trung tơm chi phí gn lin vi cp qun lỦ mang tính
cht tác nghip, trc tip to ra sn phm, dch v, hoc gián tip phc v kinh
doanh (nh phơn xng sn xut, các phòng ban chc nng). Theo đó, ngi qun
lỦ ch chu trách nhim hoc ch có quyn kim soát đi vi chi phí có th kim soát
đc phát sinh  b phn đó, không có quyn hn đi vi vic tiêu th vƠ đu t
vn.
11
Trung tơm chi phí đc chia thƠnh 2 nhóm:
Trung tâm chi phí đnhămc (Standard cost centers): là trung tâm chi phí
mƠ các yu t chi phí vƠ các mc hao phí v ngun lc s dng đ sn xut mt đn
v sn phm điu đc xơy dng đnh mc c th.  trung tơm chi phí đnh mc,
ch tiêu chi phí tính cho mt đn v lƠ yu t c bn đ xác đnh tng chi phí đnh
mc. NhƠ qun tr trung tơm chi phí đnh mc có trách nhim kim soát chi phí thc

t phát sinh có th kim soát đc đ vn đm bo k hoch chi phí cho tng đn v
sn phm vƠ tính cho toƠn b.
Trung tâm chi phí tùy ý (Discretionary expense centers): là trung tâm chi
phí mƠ các yu t chi phí đc d toán vƠ đánh giá cn c trên nhim v đc giao
tính chung, không th xác đnh c th cho tng đn v sn phm hoc cho tng công
vic ca trung tơm. NhƠ qun tr trung tơm chi phí tùy Ủ có trách nhim kim soát
chi phí thc t phát sinh có th kim soát đc sao cho phù hp vi chi phí d toán
đng thi đm bo thc hin nhim v đc giao.
- Trung tâm doanh thu (Revenue Centers)
Trung tơm doanh thu lƠ trung tơm trách nhim mƠ ngi qun lỦ ch có trách
nhim vi doanh thu có th kim soát đc thc t phát sinh, không chu trách
nhim vi li nhun vƠ vn đu t. Trung tơm doanh thu có quyn quyt đnh công
vic bán hƠng trong khung giá c cho phép đ to ra doanh thu cho doanh nghip.
Trung tơm nƠy thng đc gn vi bc qun lỦ cp trung hoc cp c s, đó
lƠ các b phn kinh doanh trong đn v nh các chi nhánh tiêu th, khu vc tiêu th,
ca hƠng tiêu th, nhóm sn phm
Trung tơm nƠy phi có chính sách bán hƠng, không ch da trên tình hình th
trng mƠ còn da trên giá thƠnh, chi phí vƠ các mc tiêu lơu dƠi ca công ty.
- Trungătơmăliănhună(ProfităCenters)
Trung tơm li nhun lƠ loi trung tơm trách nhim mƠ nhƠ qun tr phi chu
trách nhim v li nhun có th kim soát đc. Trong trng hp nƠy nhƠ qun lỦ
có th ra quyt đnh loi sn phm nƠo cn sn xut, sn xut nh th nƠo, mc đ
cht lng, giá c, h thng phơn phi vƠ bán hƠng. NhƠ qun lỦ phi quyt đnh
các ngun lc sn xut đc phơn b nh th nƠo gia các sn phm, điu đó cng
12
có ngha lƠ h phi đt đc s cơn bng trong vic phi hp gia các yu t giá c,
sn lng, cht lng và chi phí có th kim soát đc.
Loi trung tơm trách nhim nƠy thng đc gn  bc qun lỦ cp trung, đó
lƠ giám đc điu hƠnh trong công ty, các đn v kinh doanh trong tng công ty nh
các công ty ph thuc, các chi nhánh, Nu nhƠ qun lỦ không có quyn quyt đnh

mc đ đu t ti trung tơm ca h thì tiêu chí li nhun đc xem lƠ tiêu chí thích
hp nht đ đánh giá kt qu thc hin ca trung tơm nƠy.
- Trungătơmăđuătă(InvestmentăCenters)
ơy lƠ loi trung tơm trách nhim gn vi bc qun lỦ cp cao nh Hi đng
qun tr công ty, các công ty con đc lp, ó lƠ s tng quát hóa ca các trung
tơm li nhun trong đó kh nng sinh li đc gn vi các tƠi sn đc s dng đ
to ra li nhun đó. Mt trung tơm trách nhim đc xem lƠ mt trung tơm đu t
khi nhƠ qun tr ca trung tơm đó không nhng chu trách nhim qun lỦ chi phí vƠ
doanh thu có th kim soát đc mƠ còn quyt đnh lng vn s dng đ tin hƠnh
quá trình đó.
Bng cách to mi liên h gia li nhun có th kim soát đc và tài sn s
dng đ to ra li nhun đó, chúng ta có th đánh giá li nhun có th kim soát to
ra có tng xng vi đng vn đƣ b ra hay không. Thông qua đó cng hng s
chú Ủ ca nhƠ qun lỦ đn mc đ s dng hiu qu vn lu đng thuc quyn
kim soát ca h, đc bit lƠ các khon phi thu vƠ hƠng tn kho đc s dng ti
trung tâm (Phm Vn ng, 2011).
1.4.2 Cácăchătiêu vƠăphngăpháp đánhăgiáăthƠnhăqu các trung tâm trách
nhim
Vic đánh giá thƠnh qu ca trung tơm cn thông qua 2 bc: Tìm ra các tiêu
chí đánh giá vƠ đt các ch tiêu đo lng cho các tiêu chí đó.
Tìm ra tiêu chí đánh giá thng da vƠo mc tiêu ca doanh nghip đ la
chn nhng thông tin thích hp cho vic ra quyt đnh.
a. ánhăgiáătráchănhimăqunălỦăcaătrungătơmăchiăphí
NhƠ qun tr  trung tơm chi phí luôn mong mun b phn mình hot đng 
mc chi phí thp nht đ ti đa hóa li nhun.  đt đc mc tiêu nƠy nhƠ qun
tr cn bit đc ngun gc ca chi phí t đó tìm ra nguyên nhơn vƠ gii pháp đ
13
kim soát chi phí thuc quyn hn qun lỦ ca mình.  đánh trách nhim qun lỦ
ca trung tơm chi phí, cn phơn bit hai trung tơm chi phí tiêu chun vƠ trung tơm
chi phí d toán.

Trung tâm chi phí đnhămc: lƠ trung tơm chi phí mƠ đu ra có th xác đnh
vƠ lng hóa bng tin trên c s đƣ bit phí tn cn thit đ to ra mt đn v đu
ra. NhƠ qun tr ca trung tơm có trách nhim qun lỦ đ chi phí có th kim soát
đc thc t phát sinh không vt quá chi phí đnh mc. Khi đánh giá kt qu ca
trung tơm cn c trên hai ni dung: Khi lng sn xut có hoƠn thƠnh k hoch vƠ
mc tiêu đƣ đ ra hay không? Chi phí có th kim soát đc phát sinh thc t có
vt đnh mc tiêu chun hay không?
- V mt hiu qu: c đánh giá thông qua vic hoƠn thƠnh k hoch sn
lng sn xut đúng thi hn vƠ tiêu chun k thut quy đnh.
- V mt hiu nng: o lng thông qua vic so sách gia chi phí có th
kim soát đc thc t phát sinh vi chi phí đnh mc, phơn tích bin đng
đ xác đnh nhng nguyên nhơn khách quan, ch quan nh hng đn tình
hình thc hin đnh mc chi phí.
Ti trung tơm nƠy nhƠ qun tr phi kt hp so sánh đnh mc tiêu nguyên vt liu
trên mt sn phm hoc thi gian đ to ra mt sn phmầti các trung tơm chi phí
thì mi đánh giá thƠnh qu qun lỦ mt cách toƠn din.
Trung tâm chi phí tùy ý: lƠ trung tơm chi phí mƠ đu ra không th lng hóa
đc bng tin mt cách chính xác vƠ mi quan h gia đu ra vƠ đu vƠo ca trung
nƠy không cht ch. Ví d : Trung tơm chi phí nƠy lƠ các phòng ban mang tính cht
h tr (support) nh: phòng chm sóc khách hƠng, nhơn s, k toán, k thut mng
Ging nh trung tơm chi phí tiêu chun, nhƠ qun tr trung tơm chu trách nhim
điu hƠnh hot đng sn xut kinh doanh, đánh giá kt qu hot đng ca trung tơm
có hoƠn thƠnh k hoch đt ra không? Tìm các nhơn t nh hng đ có nhng bin
pháp hn ch nhm ti thiu hóa chi phí có th kim soát đc.  đánh giá trách
nhim ca trung tơm chi phí d toán thông thng s so sánh gia chi phí có th
kim soát đc thc t vi chi phí d toán. Kt qu so sánh ch mang tính cht
tng đi.
14
- V mt hiu qu: c đánh giá thông qua vic so sánh gia đu ra vƠ
mc tiêu phi đt đc ca trung tơm.

- V mt hiu nng: c đánh giá ch yu da vƠo vic đi chiu gia
chi phí có th kim soát đc thc t phát sinh vƠ d toán ngơn sách đƣ
đc phê duyt
Ging nh trung tơm chi phí tiêu chun thì ti trung tơm chi phí tùy ý cn kt
hp vi ch tiêu phi tƠi chính v mc đ vƠ cht lng ca dch v mƠ trung tơm
nƠy cung cp nh thi gian gii quyt khiu ni ca khách hƠng, t l xut hóa đn
b sai,ầthì mi đánh giá toƠn din v thƠnh qu qun lỦ ti trung tơm nƠy.
NgoƠi ra đ kim soát mt cách toƠn din các ch tiêu ca trung tơm chi phí
ngi ta s dng phng pháp phơn tích chênh lch.
Chênh lch chi phí = Chi phí thc t - Chi phí d toán (đnh mc)
Chênh lch s lng
sn phm sn xut
=
S lng sn phm
sn xut thc t
-
S lng sn
phm sn xut d
toán
Bin đng v lng = (Lng thc t - lng đnh mc) x Giá đnh mc
Bin đng v giá = (Giá thc t - giá đnh mc) x Lng thc t
Kt qu phơn tích s cung cp thông tin cho nhƠ qun tr bit đc nguyên
nhơn ca các bin đng trên lƠ khách quan hay ch quan t đó có các bin pháp
đúng đn, kp thi đ chn chnh hoc phát huy các bin đng theo chiu hng có
li cho t chc.
b. ánhăgiáătráchănhimăcaătrungătơmădoanhăthu

Trách nhim ca nhƠ qun tr lƠ t chc hot đng tiêu th sn phm, dch v
sao cho đt đc doanh thu có th kim soát đc là ln nht. Xut phát t mc tiêu
ca nhƠ qun tr. H thng ch tiêu đc xơy dng đ đánh giá trách nhim ca

trung tơm nƠy lƠ: xem xét vic hoƠn thƠnh ch tiêu doanh thu có th kim soát đc
đi chiu gia doanh thu thc hin có th kim soát đc vi doanh thu d toán ca
b phn. Xem xét tình hình thc hin d toán bán hƠng, qua đó phơn tích sai bit v
giá bán, khi lng sn phm tiêu th vƠ c cu sn phm tiêu th. VƠ tính các t s
chi phí vƠ li nhun trên doanh thu đ kim soát s gia tng chi phí trong mi quan
15
h vi doanh thu, đm bo tc đ tng ca daonh thu nhanh hn tc đ tng ca chi
phí.
Chênh lch doanh thu = Doanh thu thc t - doanh thu d toán

T l chi phí ca b
phn trên doanh thu
=
Chi phí ca b phn
Doanh thu ca b phn

T l li nhun trên
doanh thu
=
Li nhun ca b phn
Doanh thu ca b phn

 đánh giá đc thƠnh qu qun lỦ ti trung tơm doanh thu ngoƠi vic s
dng các ch tiêu tƠi chính cn phi s dng các ch tiêu phi tƠi chính nh T l
khách hƠng mi phát sinh, lng khách hƠng b mt trong k, thi gian giao nhn
hàng đúng hn, t l khách hƠng tr n đúng hn, mc đ hƠi lòng ca khách
hƠngầ
Qua các ch tiêu nƠy, nhm đánh giá xem doanh thu có th kim soát đc ca
trung tơm có đt đc so vi d toán hay không? Tìm hiu các nguyên nhơn gơy
nên, tác đng đn vic thc hin mc tiêu. Xác đnh mc đóng góp vƠo mc tiêu

chung ca trung tơm.
V mt hiu nng: Do đu ra ca trung tơm doanh thu đc lng hóa bng
tin, còn đu vƠo thì không do trung tơm doanh thu không chu trách nhim v giá
thƠnh sn phm hay giá vn hƠng bán. Vì vy đ đánh giá tính hiu nng ca trung
tơm s dng phng pháp so sánh gia doanh thu có th kim soát đc thc t
phát sinh vƠ doanh thu d toán ca trung tơm.
c. ánhăgiáătráchănhimăcaătrungătơmăliănhun
Mc tiêu ca trung tơm li nhun lƠ ti đa hóa li nhun có th kim soát
đc, đ ti đa hóa li nhun có th kim soát đc mt mt tng doanh thu có th
kim soát đc đng thi gim chi phí có th kim soát đc.Trung tơm li nhun
lƠ tng hp ca trung tơm doanh thu vƠ trung tơm chi phí nên ngoƠi các ch tiêu
đc s dng  hai trung tơm trên còn s dng nhng ch tiêu sau:
16
So sánh li nhun có th kim soát đc thc t vi k hoch v s tng đi
vƠ tuyt đi
Chênh lch li nhun = Li nhun thc t - Li nhun k hoch
ng thi, ni dung quan trng đ đánh giá trung tơm li nhun đó lƠ kh
nng sinh li vƠ tính hiu qu ca trung tơm.  đánh giá ni dung nƠy các nhƠ
qun tr có th s dng các ch tiêu: T l li nhun gp, t l doanh thu trên vn
đu t, t l li nhun trên chi phí kinh doanh đ đm bo t l gia tng li nhun
trên doanh thu, nơng cao hiu qu s dng vn vƠ đm bo hiu qu s dng chi phí
sn xut kinh doanh. Các ch tiêu v li nhun, doanh thu, chi phí đc nêu đ đánh
giá thƠnh qu qun lỦ ca trung tơm li nhun lƠ s liu có th kim soát đc ca
nhƠ qun tr trung tơm.

T l li nhun
gp
=
Li nhun gp
Doanh thu

T l doanh thu trên
vn đu t
=
Doanh thu
Vn đu t bình
quân

T l doanh thu trên
chi phí kinh doanh
=
Li nhun
Chi phí kinh doanh

Qua các ch tiêu nƠy, các nhƠ qun tr có th đánh giá hiu qu hot đng
cng nh kh nng sinh li ca tng b phn vƠo doanh nghip, t đó có nhng
chính sách vƠ quyt đnh kinh doanh phù hp. NgoƠi ra nhƠ qun tr cn đánh giá
thêm các ni dung: Trung tơm có đt mc tiêu th d toán không? Giá bán vƠ c
cu sn phm có thc hin đúng nh d toán không?
d. ánhăgiáătráchănhimăcaătrungătơmăđuăt
o lng tng t trung tơm li nhun, cn so sánh gia li nhun có th
kim soát thc hin đc vi tƠi sn hay giá tr đu t thông qua các ch tiêu ROI,
RI.
T l hoƠn vn đu t (ROI)
17
ROI
=
Li nhun trc thu
Vn đu t

S dng ch tiêu ROI đ đánh giá hai ni dung:
- ánh giá hiu qu đu t ca các trung tơm đu t vƠ các doanh nghip
có vn đu t khác nhau, t đó phơn tích hiu qu s dng vn.
- S dng ch tiêu ROI đ tìm ra các nhơn t tác đng đn hiu qu qun
lỦ, nhm tìm ra các gii pháp cho kt qu kinh doanh tt hn.

Li nhun trc thu Li nhun Doanh thu
ROI = = x
Vn đu t Doanh thu Vn đu t

ROI chu nh hng ca 2 nhơn t đó lƠ t l sinh lƣi ca doanh thu vƠ s
vòng quay ca vn đu t. Nh vy, đ ROI cao cn s dng các bin pháp đ tng
ROI nh: tng doanh thu, gim chi phí hoc gim vn đu t có th kim soát
đc. Ch tiêu ROI đc s dng tng đi ph bin, c s cho vic la chn đu
t, nh khi có quyt đnh m rng đu t nên u tiên b phn có ROI cao hn.
uăđimăcaăROI: Ch tiêu ROI đc s dng rng rƣi đ đánh giá thƠnh qu
qun lỦ ca trung tơm đu t có th so sánh kt qu ca các b phn khác nhau v
quy mô, s vn.
NhcăđimăcaăROI:
- Không tính đn chi phí s sng vn
- Không tính đn lm phát
- Ch chú trng đn vic thc hin trong ngn hn
- Không khuyn khích nhƠ qun tr hng đn mc tiêu chung ca t chc
 khc phc hn ch trên doanh nghip s dng ch tiêu li nhun còn li RI
RI = Li nhun có th kim soát - Chi phí s dng vn
= Li nhun có th kim soát ậ (Vn đu t x chi phí s dng)
Ch tiêu nƠy khc phc hn ch ca ROI , nó phn ánh s tuyt đi nên không
cho thy s so sánh th hin s hiu qu trong hot đng. Nu dùng RI đánh giá
thng RI có khuynh hng lc quan nghiêng v nhng ni có quy mô vn ln. 
18

khc phc nhc đim nƠy thng s dng t l li nhun còn li RI có th kim
soát trên vn đu t.
RI
%RI= x 100%
Vn đu t

Vi ch tiêu RI, có th đánh giá đúng kt qu ca trung tơm đu t vì ch tiêu
nƠy cho bit li nhun có th kim soát thc t đƣ mang v lƠ bao nhiêu sau khi tr
đi các khong chi phí s dng vn đ có đc li nhun. Thông qua các ch tiêu
trên nhƠ qun tr s đánh giá t l hoƠn vn đu t , ch tiêu nƠy phi đc ci thin,
xem xét, cơn đi m rng vn đu t t đó phơn cp qun lỦ vn hiu qu, mang li
li ích cao cho doanh nghip. NgoƠi ra ngi ta còn s dng ch tiêu Giá tr gia tng
EVA đ đánh giá trung tơm đu t
Trong nhng nm đu 1990 ch tiêu RI đc ci tin vƠ đi tên thƠnh Giá tr
kinh t gia tng EVA do t chc t vn gc Stewart  Hoa K xơy dng vƠ đng kỦ
bn quyn. Công thc tính EVA da trên li nhun kinh t không phi li nhun k
toán.
Hin nay EVA đc vn dng khá ph bin cho vic lp k hoch chin lc,
đo lng hiu sut, vƠ bi thng. EVA kt hp đc 3 chc nng ch yu nht
trong lnh vc tƠi chính: Hoch đnh vn, đánh giá thƠnh qu qun lỦ vƠ phn
thng kinh doanh.
Các ch tiêu nh ROI, NPV, IRRầcó th cho kt qu trái ngc nhau cho
vic la chn k hoch kinh doanh thì EVA đƣ trao cho nhƠ qun lỦ mt công c
thích hp hn c cho vic ra các quyt đnh kinh doanh.
Công thc

Giá tr kinh Li nhun Lƣi sut Tng tƠi N ngn hn
T tng thêm= hot đng - bình X sn hot - không tr lƣi
EVA sau thu quân đng

Trong đó tng tƠi sn hot đng lƠ nhng tƠi sn tham gia vƠo hot đng sn
xut kinh doanh vƠ to ra li nhun cho doanh nghip.
N ngn hn không phi tr lƣi lƠ: N khách hƠng, n khác, chi phí trích trc
ầ